= ( 0 ,06×0,12×7000 )
= 50,4 N/m
b. Beban Mati
- Beban Vertikal (Penutup Atap)
Berat Genteng Metal (Multi Roof) = 5,38 kg/m2
- Beban Hidup (L) = 100 Kg (PPI 1983 Pasal 3.2 ayat 2.b Halaman 13))
Beban Angin = 30 Kg/m2
- Dx = D sin α
= 52,552 sin 30˚
= 27,77 N/m
- Dy = D cos α
= 52,552 cos 30˚
= 48,1 N/m
3. Dimensi Gording
a. Momen inersia penampang:
1
I x= × b× h3
12
1 3
I x= ×60 × 120 =8640000 mm4
12
1 3
I y= ×b × h
12
1 3
I y= ×60 ×120=2160000 mm4
12
b. Momen statis penampang:
1 2
S x = × b× h
6
1 2
S x = ×60 × 120 =144000 mm3
6
1
S y = ×b 2 × h
6
1 2
S y = ×60 ×120=72000 mm3
6
Karena nilai banding penampang d/b (120/60) = 2,00. Maka pada balok
tidak diperlukan pengekang lateral [SNI 03 – xxxx – 2000 butir 8.2.2], C l = 1,00
Nilai Ct diambil dalam kadar air kering dengan suhu T < 38° < °C maka nilai C t =
1,00. Untuk kayu dengan mutunya ditetapkan secara maksimal, C F = 1,00 [SNI 03 –
xxxx – 2000 butir 5.6.2], faktor koreksi pengawetan kayu, nilai Cpt = 1,00 [SNI 03 –
xxxx – 2000 butir 5.6.1]. Faktor koreksi layan basah, untuk memperhitungkan kadar
air masa layan pada balok kayu balok kayu besar 125 mm x 125 mm, F b = 1,00 nilai
CM = (Fb/CF) = (1,00/1,00 = 1,00) < 8 Mpa maka C M = 1,00. Faktor reduksi tegangan
untuk batang lentur, φb = 0,85 dan faktor waktu (λ) pada kombinasi pembebanan
1,2 ( D )+ 1,6 ( L ) +0,8 (W ) maka λ = 0,80.
Fbx '=C m×C t ×C pt ×C F ×F bx =54 MPa
M x '=S x×F bx =144000×54=7776000 MPa
e. Lendutan total
∆total = ((∆x)2 + (∆y)2)0,5
= ((0,2948)2 + (0,5106)2)0,5
= 0,5895 mm < ∆maks OK!
Total = 98,612 N
Titik buhul B2
1
( 2×0,06×0 ,12×7000 )
Batang B5 = 2 = 50,4 N
1
( 2×0 , 06×0 , 12×7000 )
Batang B6 = 2 = 50,4 N
1
( 1, 15×0,06×0 ,12×7000 )
Batang B9 = 2 = 28,98 N +
Total = 129,78 N
Titik buhul B3
1
( 2×0 , 06×0 , 12×7000 )
Batang B6 = 2 = 50,4 N
1
( 2×0 , 06×0 , 12×7000 )
Batang B7 = 2 = 50,4 N
1
( 2,31×0,06×0, 12×7000 )
Batang B10 = 2 = 58,212 N
1
( 2, 31×0 ,06×0, 12×7000 )
Batang B11 = 2 = 58,212 N
1
( 2,31×0,06×0, 12×7000 )
Batang B12 = 2 = 58,212 N +
Total = 275,436 N
Titik buhul B4
1
( 2×0 , 06×0 , 12×7000 )
Batang B7 = 2 = 50,4 N
1
( 2×0,06×0 ,12×7000 )
Batang B8 = 2 = 50,4 N
1
( 1, 15×0,06×0 ,12×7000 )
Batang B13 = 2 = 28,98 N +
Total = 129,78 N
Titik buhul B5
1
( 2,31×0,06×0, 12×7000 )
Batang B4 = 2 = 58,212 N
1
( 2×( 0 , 06×0 ,12 )×7000 ) +
Batang B8 = 2 = 50,4 N
Total = 108,612 N
Titik buhul B6
1
( 2 ,31×( 0 , 06×0 ,12 )×7000 )
Batang B1 = 2 = 58,212 N
1
( 2,31×0 ,06×0 ,12×7000 )
Batang B2 = 2 = 58,212 N
1
( 1, 15×0, 06×0 ,12×7000 )
Batang B9 = 2 = 28,98 N
1
( 2 ,31×( 0 , 06×0 ,12 )×7000 ) +
Batang B10 = 2 = 58,212 N
Total = 203,616 N
Titik buhul B7
1
( 2 ,31×( 0 , 06×0 ,12 )×7000 )
Batang B2 = 2 = 58,212 N
1
( 2 ,31×( 0 , 06×0 ,12 )×7000 )
Batang B3 = 2 = 58,212 N
1
( 2, 31×0 ,06×0, 12×7000 ) +
Batang B11 = 2 = 58,212 N
Total = 174,636 N
Titik buhul B8
1
( 2,31×( 0 , 06×0 ,12 )×7000 )
Batang B4 = 2 = 58,212 N
1
( 2,31×( 0 , 06×0 ,12 )×7000 )
Batang B3 = 2 = 58,212 N
1
( 2, 31×0 ,06×0, 12×7000 )
Batang B12 = 2 = 58,212 N
1
( 1,15×0,06×0 ,12×7000 )
Batang B13 = 2 = 28,98 N +
Total = 203,616 N
r min =
√ I min
A
r x=
√ 1 60 × 1203
×
12 60 ×120
=34,64 mm
4
√
3
1 120 ×60
=17,32 mm
4
r y= ×
12 60× 120
Ke = 1,0 (sendi – sendi) [SNI 03 – xxxx – 2000 butir 7.2.1 (Gambar 7.2.1)]
1× 3000
Angka kelangsingan (KeL)/r = =173,20
17,32
√( )
2
1+ α c 1+α c αc
C p= − −
2c 2c c
C p=
1+ 0.104
2 ×0,80
−
√( 1+15,23 2 0.104
2× 0,80
−
0,80 )
=¿ 0,101¿
T ' =F' t × A n
T ' =Cm ×C t ×C pt ×C F ×C rt × F t × An
'
T =1× 1× 1×1 ×1 × 40 × An
A g=1,25 × A n
A g=1,25 ×15,04=18,798mm2
Pilih dimensi batang 60/120 mm yang memiliki luas 7200 mm2 (boros
pemakaian sehingga dianjurkan pakai dimensi batang 60/80)
Gm
G b=
(1+ 0,265× a ×Gm )
0,406
G b=
(1+ 0,265× 0,23 ×0,406)
Gb=0,40
0,40
G=
(1−0,133 ×0,40)
G=0,418
e m=60 mm
'
F v =F v ×C M ×C D × CT
'
F v =6,1× 1,00× 1,60 ×1,00
'
F v =9,76 N/mm2
'
l m ×b × F v
N u cos ∝≤ λ × ϕ v ×
l
1+0,25 × m
em
200× 60 ×9,76
11077 ×cos 30° ≤ 0,80× 0,90 ×
200
1+0,25 ×
60
9592,96 ≤ 45996,22 OK!
Gm
G b=
(1+ 0,265× a ×Gm )
0,406
G b=
(1+ 0,265× 0,23 ×0,406)
Gb=0,40
0,40
G=
( 1−0,133 ×0,40)
G=0,418
F es /¿ =77,25× 0,418
F es /¿ =32,3 N/mm2
F em⊥=16,8 N/mm2
√
2
2 ( 1+ Re ) F yb ( 2+ Re ) D
K 4 =(−1 ) + + 2
Re 3 Fem t s
√
2
2 ( 1+0,52 ) 320 ( 2+0,52 ) 12,701
K 4 =(−1 ) + +
0,52 3 ×16,8 ×60
2
K 4 =(−1 ) + √ 2,417+0,847
K 4 =(−1 ) +3,26
K 4 =2,26
Z=16241,59 NZ
Moda Kelelehan IV
Z=
( 2,08 × D2
Kθ )
×
√
2 F em F yb
3 ( 1+ Re )
Z= ( 2,08 ×12,7012
1,22
× ) √
2 ×21,77 × 320
3 ( 1+0,56 )
Z=15006,37N
e. Menghitung nilai koreksi : Faktor aksi kelompok (Cg)
Menurut NDS dari U.S (Tabel hal 72)
A s / A m=0,50
A s=60 ×120=7200 mm2 = 11,16 in2
Interpolasi nilai Cg:
As = 5 in2 Cg = 0,98
As = 12 in2 Cg = 0,99
As = 11,16 in2
11,16−5
C g=0,98+ × ( 0,99−0,98 )=0,99
12−5
f. Menghitung nilai koreksi : Geometrik (C∆)
Jarak tepi
Jarak tepi yang tidak dibebani = 1,5D = 19,05 mm < 30 mm
Karena a > aopt, maka C∆ = 1,00
Jarak antar baris
Karena Im/D = 60/12,701 = 4,72, maka jarak antar baris
pengencang adalah 60 mm. Jadi C∆ = 1,00
g. Menghitung tahanan lateral acuan ijin sambungan (Zu)
Zu =Φ z ⋌ C g C △ n f Z
600 kg/m3
G m=
(
[1000 × 1+
23
100
])
Gm=0,48
Gm
G b=
(1+ 0,265× a ×Gm )
0,48
G b=
(1+ 0,265× 0,23 ×0,48)
Gb=0,47
0,47
G=
( 1−0,133 ×0,47)
G=0,50
F es /¿ =77,25× 0,50
F es /¿ =38,62 N/mm2
F em⊥=21,77 N/mm2
√
2
2 ( 1+ Re ) F yb ( 2+ Re ) D
K 4 =(−1 ) + + 2
Re 3 Fem t s
√
2
2 ( 1+0,56 ) 320 ( 2+0,56 ) 12,701
K 4 =(−1 ) + +
0,56 3 × 21,77× 60
2
K 4 =(−1 ) + √ 5,57+0,56
K 4 =(−1 ) +2,47
K 4 =1,47
Z=16984,06 N
Moda Kelelehan IV
Z=
( 2,08 × D2
Kθ
×
) √
2 F em F yb
3 ( 1+ Re )
Z= ( 2,08 ×12,7012
1,16
× ) √
2 ×21,77 × 320
3 ( 1+0,56 )
Z=15692,37N
Sambungan 2 irisan antara batang BC5 dan BC6
a. Menghitung tahanan perlu sambungan
Faktor tahanan sambungan φz = 0,65 [SNI 03 – xxxx – 2000 butir
10.1.2], ρ = 600 kg/m3 (berat jenis persatuan volume), Fyb = 320 Mpa
(kuat lentur baut), diameter (D) yang digunakan 12,701 mm, sudut
sambungan (θ = 60°), tebal kayu BC5, BC6, BC7 dan BC8 = 60 mm,
banyaknya baut (n = 4).
b. Menghitung kuat tumpu kayu antara batang BC5 dan BC6
Berat jenis kayu pada kadar air m % (m < 30 %):
ρ
G m=
(
[1000 × 1+
m
100
] )
600 kg/m3
G m=
[1000 × 1+ (
23
100
] )
Gm=0,48
Gm
G b=
(1+ 0,265× a ×Gm )
0,48
G b=
(1+ 0,265× 0,23 ×0,48)
Gb=0,47
0,47
G=
( 1−0,133 ×0,47)
G=0,50
F es ⊥=21,77 N/mm2
K 4 =(−1 ) +
√ 2 ( 1+1,77 ) 320 ( 2+1,77 ) 12,7012
K 4 =(−1 ) + √ 3,13+0,47
1,77
+
3 × 38,62× 602
K 4 =(−1 ) +1,89
K 4 =0,89
Z=12387,01 N
Moda Kelelehan IV
Z=
( 2,08 × D2
Kθ
×
) √
2 F em F yb
3 ( 1+ Re )
Z= (
2,08 ×12,7012
1,16
× )
2 ×38,62 ×320
√
3 ( 1+ 1,77 )
Z=15685,13N
Gm
G b=
(1+ 0,265× a ×Gm )
0,48
G b=
(1+ 0,265× 0,23 ×0,48)
Gb=0,47
G=0,50
F es /¿ =77,25× 0,50
F es /¿ =38,62 N/mm2
K 4 =(−1 ) +
√
2 ( 1+ Re ) F yb ( 2+ Re ) D2
Re
+
3 Fem t s
2
K 4 =(−1 ) +
√ 2 ( 1+0,67 ) 320 ( 2+0,67 ) 12,7012
K 4 =(−1 ) + √ 4,98+0,52
0,67
+
3× 24,45× 602
K 4 =(−1 ) +2,34
K 4 =1,34
d. Menghitung tahanan lateral (Z) pada sambungan dua irisan
Moda kelelehan Im
0,83× D× t m × F em
Z=
Kθ
0,83× 12,701× 60× 25,93
Z=
1,14
Z=14386,82 N
Moda kelelehan Is
1,66 × D× t s × F e s
Z=
Kθ
1,66 × 12,701× 60× 38,62
Z=
1,14
Z=42855,31 N
Moda Kelelehan IIIs
2,08 × K 4 × D ×t s × F em
Z=
( 2+ R e ) K θ
Z=12729,98 N
Moda Kelelehan IV
Z= ( 2,08 × D2
Kθ )
×
√
2 F em F yb
3 ( 1+ Re )
Z= (
2,08 ×12,7012
1,14
× ) √
2 ×25,93 × 320
3 ( 1+ 0,67 )
Z=16939,74 N
600 kg/m3
G m=
(
[1000 × 1+
23
100
] )
Gm=0,48
Gm
G b=
(1+ 0,265× a ×Gm )
0,48
G b=
(1+ 0,265× 0,23 ×0,48)
Gb=0,47
0,47
G=
( 1−0,133 ×0,47)
G=0,50
√
2
2 ( 1+ Re ) F yb ( 2+ Re ) D
K 4 =(−1 ) + + 2
Re 3 Fem t s
√
2
2 ( 1+1,49 ) 320 ( 2+1,49 ) 12,701
K 4 =(−1 ) + +
1,49 3 ×38,62 ×60
2
K 4 =(−1 ) + √ 3,34+0,43
K 4 =(−1 ) +1,94
K 4 =0,94
Z=14505,19N
Moda Kelelehan IV
Z=
( 2,08 × D2
Kθ
×
) √
2 F em F yb
3 ( 1+ Re )
Z= ( 2,08 ×12,7012
1,14
× ) √
2 ×38,62 ×320
3 ( 1+1,49 )
Z=16930,19N
Zu =24549,47 N, maka
b. Menghitung kuat tumpu kayu antara batang BC8, BC9 dan BC10
Berat jenis kayu pada kadar air m % (m < 30 %):
ρ
G m=
(
[1000 × 1+
m
100)]
600 kg/m3
G m=
(
[1000 × 1+
23
100
])
Gm=0,48
√
2
2 ( 1+ Re ) F yb ( 2+ Re ) D
K 4 =(−1 ) + +
Re 3 Fem t s
2
K 4 =(−1 ) +
√ 2 ( 1+0,63 ) 320 ( 2+0,63 ) 12,7012
K 4 =(−1 ) + √ 5,14+0,51
0,63
+
3 ×24,45 × 602
K 4 =(−1 ) +2,38
K 4 =1,38
Z=
( 2,08 × D2
Kθ )
×
√
2 F em F yb
3 ( 1+ Re )
Z= ( 2,08 ×12,7012
1,16
× ) √
2 ×24,45 × 320
3 ( 1+0,63 )
Z=16362,75N
√
2
2 ( 1+ Re ) F yb ( 2+ Re ) D
K 4 =(−1 ) + +
Re 3 Fem t s2
K 4 =(−1 ) +
√ 2 ( 1+0,60 ) 320 ( 2+0,60 ) 12,7012
K 4 =(−1 ) + √ 5,33+0,53
0,60
+
3 ×23,40 × 602
K 4 =(−1 ) +2,42
K 4 =1,42
Z=
(
2,08 × D2
Kθ
×
) √
2 F em F yb
3 ( 1+ Re )
Z= ( 2,08 ×12,7012
1,18
× ) √
2 ×23,40 × 320
3 ( 1+0,60 )
Z=15883,07N
Sambungan 2 irisan antara batang BC7 dan BC2
a. Menghitung tahanan perlu sambungan
Faktor tahanan sambungan φz = 0,65 [SNI 03 – xxxx – 2000 butir
10.1.2], ρ = 600 kg/m3 (berat jenis persatuan volume), Fyb = 320 Mpa
(kuat lentur baut), diameter (D) yang digunakan 12,701 mm, sudut
sambungan (θ = 33°) terhadap BC2 dan BC7, tebal kayu BC2, BC7,
BC10, BC11 dan BC3 = 60 mm.
√
2
2 ( 1+ Re ) F yb ( 2+ Re ) D
K 4 =(−1 ) + + 2
Re 3 Fem t s
K 4 =(−1 ) +
√ 2 ( 1+1,65 ) 320 ( 2+1,65 ) 12,7012
1,65
K 4 =(−1 ) + √ 3,21+ 0,45
+
3 ×38,62 ×602
K 4 =(−1 ) +1,91
K 4 =0,91
Z= ( 2,08 × D2
Kθ )
×
√
2 F em F yb
3 ( 1+ Re )
Z= ( 2,08 ×12,7012
1,18
× ) √
2 ×38,62 ×320
3 ( 1+1,65 )
Z=15885,13N
https://www.google.co.id/#q=perhitungan+konstruksi+kuda-kuda+kayu
SNI 7973: 2013, Spesifikasi disain untuk konstruksi kayu, Badan Standardisasi
Nasional (BSN).