Anda di halaman 1dari 15

PASINAON BASA JAWA

Crikak crita cekak


Tujuan Pembelajaran
1. Peserta didik mampu menyebutkan
unsur-unsur pembangun crikak
2. Peserta didik mampu menyusun
struktur crikak dengan runtur
3. Peserta didik mampu menulis crikak
secara kritis dan kreatif dengan
menggunakan bahasa Jawa yang baik
dan benar
Ingkang badhe dipunsianoni

Pangerten Crikak struktur

Titikan/ciri unsur pembangun


PANGERTEN

CRIKAK
Crikak yaiku salah satunggaling karya
sastra kang ngandharake sawjining
prastawa utawa kadadean (biasane
awujud crita pengalaman saka
penganggit)

1
Prabeda Crikak lan Novel

A B
Crikak Novel
Wewatek dijlentrehake kanthi cekak Ana konflik batin
Alur crita ringkes Wewatek dijlentrehake kanthi detail
Luwih sithik karangane Alur luwih rumit
Unsur crita prasaja (sederhana) lan Latar luwih wiyar lan wektu luwih dangu
tunggal. Karangan luwih dhawa
Ora luwih saka 10.000 tembung Unsur crita kompleks lan maneka warna
Anggone maca mung mbutuhake wektu Paling sithik ana 35.000 tembung
sedela
1. Abstrak

2. Orientasi/tetepungan

3. Komplikasi/pasulayan
Struktur
Crikak 4. Evaluasi

5. Resolusi

6. Koda/wasana crita
Intrinsik

Unsur Ekstrinsik

Pembangun
Unsur Intrinsik Crikak
a b c d

Tema Paraga Penokohan Latar

e f g h

Sudut
Alur pandang Amanat Gaya basa
a.
Tema
Tema yaiku Undheraning cerita, gagasan utama
kang njiwani sakabehing crita cekak. Tuladha
tema kuwi pendhidhikan, kekancan, kulawarga,
lan sapiturute.

Latar
b.
Latar yaiku bab-bab kang gegayutan karo papan,
wektu, lan kahanan nalika dumadine crita. Ana
telu jenis latar, yaitu latar papan (ing omah,
sekolah, pasar, lsp), latar wektu (esuk, awan,
bengi), lan latar kahanan (bungah, sedhih, lsp.)
c. Paraga
Pemeran utawa wong kang dadi pelaku
ing crita crikak. Paraga miturut wateke
dipantha dadi telu yaiku protagonis,
antagonis, tritagonis.d.

Adhedasar fungsi
Adhedasar watake Paraga utama, yaiku paraga
Protagonis kang duweni peran wigati ing
sawijining crita
Antagonis
Paraga pambiyantu, minangka
Tritagonis palengkap sajroning crita
d. Panokohan
Penokohan utawa wewatek klebu penggambaran ngenani
paraga. Paraga karo wewatek kuwi beda. Yen paraga iku
pelaku, dene wewatek kuwi cara nggambarake watak saka
paraga kasebut. Ana 2 teknik kanggo nggambarake wewatek
utawa karakter salah sawijining paraga, yaiku:
Teknik Analitik, yaiku karakter/watak tokoh kang dijlentrehake kanthi
langsung dening pengarang.
Teknik Dramatik, yaiku karakter/watak tokoh kang dijlentrehake
kanthi ora langsung, nggambarake sipat mawa penggambaran fisik,
dhialog antar tokoh, pikiran kang ditulis mawa narasi, Isp
e. Sudut Pandang
Sudut pandang (Punjering Crita) Punjering crita
yaiku cara nyawang panganggit nalika nyritakake
crita. Jinise sudut pandang ana loro yaiku:
1. Sudut pandang wong kapisan (orang pertama).
Pengarang dadi tokoh lan lakon ana ing crita.
Cirine ana tembung "Aku" .
2. Sudut pandang wong katelu (orang ketiga)
pengarang dadi pengamat ana ing crita. Cirine
nganggo jenenge wong, dheweke,
panjenengane.
f.
Alur
Alur yaiku urutane rerangken
prastawa-prastawa kang dhapuk a Alur maju (progresif); rerangken crita kang
sawijining crita. diwiwiti saka asale kedadean nganti akhire
Adhedhasar kronologine alur kedadean kanthi runtut.
kaperang dadi telu yaiku:
b Alur mundur (regresif/flashback): rerangken
crita kang diwiwiti saka pungkasane
kedadean.

c c
Alur campuran yaiku gabungan
antarane alur maju lan mundur.
Amanat/ pitutur luhur
Amanat yaiku pesen kang bisa dijupuk

g. ana ing jero crita kang diwedharake


dening pangripta marang pamaca, utawa
pesen kang sinandhi ing crita kasebut
kang bisa dipethik saka pamaca.

Lelewaning basa
yaiku ciri khas pamilihaning tembung lan
h. ukara kang digunakake penganggit kang
nglimput diksi, panggunaan ukara,
lelewaning basa, lsp

Anda mungkin juga menyukai