Khutbah Jumat Pertama Artosipun: “Sikil loro menungso gak bakal pindah teko panggonan hisab naliko
kiamat sampek dewek e ditakoni papat perkoro: (1) umure gawe opo naliko urip,
‫اْلَّســــــــــَالُم َع َلْيُك ُم َو َر ْح َم ُة الَّلــــــــــِه َو َبَر َك ــــــــــاُتة‬
‫ َخ َل َق ۡا ِال ۡن َس اَن ِفۡي َاۡح َس ِن َتۡق ِوۡي ِم ۞ َو َج َع َل ۡا لُجۡم َع ِة‬٬ ‫َاۡل َح ۡم ُد ِهّٰلِل َر ِّب ٱۡل ٰع َلِم ۡي َن‬
‫ِبَنۡي ِل ۡا لَم ۡغ ِف َر ِة ۞ َاۡش َهُد َاۡن اَل ِاٰل َه ِااّل ُهّٰللا َو ۡح َد ُه اَل َش ِرۡي َك َل ۡه ۞ َو َاۡش َهُد َاَّن‬
‫ّٰل‬
‫ُمَح َّم ًداَع ۡب ُد ُه َو َر ُس ۡو ُلۡه ۞ َال ُهَّم َص ِّل َو َس ِّلۡم َع ٰل ی َس ّيِد َناُمَح َّمٍد ۞َو َع ٰل ی ٰا ِل ِه‬
‫َو َاۡص حاِبِه َاۡج َم ِع ۡي َن ۞ َاَّم اَبۡع ُد ۞ َفَياِعَباَد اُهلّٰلا ۞ ِاَّتُقۡو اَهلّٰلا َح َّق ُتٰق ِت ِه‬
‫َو اَل َتُم ۡو ُتَّن ِااّل َو َاۡن ُتۡم ُم ۡس ِلُم ۡو َن ۞ َفَياَاُّيَهاۡا لَح اِض ُر ۡو َن ۞ َم َع اِشَر ۡا لُم ۡس ِلِم ۡي َن‬
َ ‫َرِح َم ُك ُم اُهلّٰلا ۞ ُاۡو ِص ُك ۡم َو َنۡف ِس ی ِبَتۡق َو َهّٰللا َو َطاَع ِتِه َلَع َّلُك ۡم ُتۡف ِلُح ۡو‬
‫ن‬
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah,
Miwiti khutbah singkat wonten ing jumat meniko, khotib wasiat dumateng kito
sedoyo, utaminipun dateng khotib piambak supados ambudidoyo ningkataken takwa
lan iman kito dumateng Allah subhanahu wa ta’ala kelawan nindaaken sedoyo
kewajiban lan nebihi sedoyo perkawis ingkang dipun larang lan diharamaken Allah
SWT.
Wonten ing kesempatan jumat meniko, kotib ngangkat judul SEKAWAN
PERTANGGUNGJAWABAN WONTEN ING DINTEN KIAMAT.
Wonten kesempatan khutbah meniko, khotib ngajak kito sedoyo supados
muhasabah utawi angen-angen dawuhipun Kanjeng Nabi Muhammad SAW;
‫اَل َتُز ْو ُل َقَد َم ا َع ْبٍد َيْو َم اْلِقَياَم ِة َح َّتى ُيْس َأَل َع ْن َأْر َب ٍع َع ْن ُع ُم ِرِه ِفْيَم ا َأْفَن اُه َو َع ْن‬
‫َجَسِدِه ِفْيَم ا َأْباَل ُه َو َع ْن ِع ْلِمِه َم اَذ ا َع ِمَل ِفْيِه َو َع ْن َم اِلِه ِم ْن َأْيَن اْك َتَسَبُه َو ِفْيَم ا َأْنَفَقُه‬
(2) jasade, gawe opo jasad naliko urip, (3) ilmune, opo wes diamalne, (4) bondone,
oleh teko endi lan gawe opo wae.” (HR Ibnu Hibban dan at-Tirmidzi).
Jamaah Shalat Jum’at rahimakumullah,
SPINDAH; Ingkang badhe kito pertanggungjawabaken wonten dinten kiamat
benjing inggih meniko umur kito. Mulai usia baligh, sedoyo perkawis ingkang kito
yakini, kito ucapaken, lan kito lampahi bakal kito pertanggungjawabaken wonten ing
akhirat.
Bilih kito sampun ngelampahi sedoyo kewajiban lan nebihi sedoyo saking perkawis
haram mongko kito bakal selamet lan bungah. Nanging sak wangsulipun, bilih
mboten ngelampahi kewajiban lan nebihi awisanipun Allah mongko bakal sengsoro
wonten ing akhirat.
Jamaah Shalat Jum’at rahimakumullah,
KAPING KALIH; Kito bakal dipun tangleti tentang jasad kito. Menawi sedoyo
anggota badan naliko gesang kito gunaaken damel ngelampahi taat dumateng
Allah, mongko kito bakal seneng lan bejo wonten ing akhirot.
Sak wangsulipun, menawi kito gunaaken kagem maksiat dateng Allah, mongko kito
bakal rugi lan angsal sikso. Perlu dipun mangertosi bilih sedoyo anggota badan kito
mungkin sanget ngelampahi doso lan maksiat.
Keranten meniko, wajib kagem kito supados anjagi manah, mripat, irung, kuping,
lisan, tangan, sikil, weteng, kemaluan, lan sedoyo anggota badan saking tindak
lampah ingkang bertentangan kalian Syariatipun Allah SWT.
KAPING TIGO; Kito bakal ditangleti ilmu kito. Kito bakal ditangleti, menopo kito
sampun sinau ilmu agomo ingkang fardlu ‘ain? Lan menawi kito sampun sinahu,
menopo sampun kito amalaken nopo dereng.
Ilmu agomo ingkang hukumipun Fadlu ‘ain inggih meniko kados ilmu akidah, hukum
sesuci, shalat, poso, zakat, maksiat anggota badan lan sak piturutipun. Wonten
salah setunggal hadist dipun riwayataken:
 ‫ َو َو ْيٌل ِلَم ْن َع ِلَم ُثَّم اَل َيْع َم ُل‬، ‫َو ْيٌل ِلَم ْن اَل َيْع َلُم‬ Khutbah Jumat Kedua

“Temen bakal ciloko wong-wong sing gak belajar (ilmu agomo fardlu ‘ain), lan ‫َا۠ل َح ۡم ُد ِهّٰلِل َح ۡم ًداَك ِثۡي ًراَك َم اَاَم ۡر ۞ َاۡش َهُد َاۡن اَل ِاَلَه ِااَّل ُهّٰللا َو ۡح َد ُه اَل َش ِر ۡي َك َل ُه ِاۡر َغ اًم اِلَم ۡن‬
‫َج ِح َد ِبِه َو َك َفۡر ۞ َو َالۡش َهُد اَّن ُمَح َّم ًداَع ۡب ُدُهو َو َر ُس ۡو ُلُه َس ِّيُد ۡا لَخاَل ِئِق َو ۡا لَبَش ۡر َالّٰل ُهَّم َص ِّل‬
temen bakal ciloko wong kang melajari tapi gak diamalne.” (HR Abu Nu’aim dalam
Hilyatul Auliya’)

KAPING PAPAT; Kito bakal ditangleti tentang bondo, saking pundi kito angsal lan ‫َو َس ِّلۡم َع َلی َس ِّيِد َناُمَح َّمٍد َو َع َلی َاِلِه َو َص ۡح ِبِه َو َس ِّلُم َتۡس ِلۡي ًم اَك ِبًر ۞ َاَّم اَبۡع ُد‬
kagem menopo mawon bondo dunyo kito. Urusan bondo meniko menungso dibagi
telung golongan, loro golongan bakal ciloko lan siji golongan bakal selamet.
‫َفَياِع َباَد اُهلّٰلا ۞ ِاَّتُقۡو اَهلّٰلا َح َّق ُتٰق ِتِه َو اَل َتُم ۡو ُتَّن ِااّل َو َاۡن ُتۡم ُم ۡس ِلُم ۡو َن ۞ َقاَل ُهّٰللا َتَع اَلی ِفی‬
‫ۡا لُقۡر آِن ۡا لَعِظ ۡي ِم ۞ ِاّن َهّٰللا َو َم اَل ِئَك ِت ِه ُيَص ُّلۡو َن َع َلَّنِبِّي ؛ َياَاُّيَهااَّلِذ ۡي َن َء اَم ُنۡو اَص ُّلۡو اَع َلۡي ِه‬
Loro golongan ingkang bakal ciloko wonten dinten kiamat inggih meniko tiang-tiang
ingkang numpuk bondo kelawan coro haram, lan tiang-tiang ingkang numpuk
‫ّٰل‬
‫َو َس ِّلُم ۡو اَتۡس ِلۡي ًم ا ۞ َال ُهَّم َص ِّل َو َس ِّلۡم َع ٰل ی َس ّيِد َناُمَح َّمٍد ۞ َو َع ٰل ی ٰا ِل ِه َو َاۡص حاِبِه‬
bondo kelawan coro halal tapi didamel kangge perkawis ingkang haram.

Lajeng gelongan ingkang selamet inggih meniko golongan tiang-tiang ingkang

numpuk bondo kelawan coro halal lan kangge perkawis ingkang halal. Kanjeng Nabi ‫َاۡج َم ِع ۡي َن‬
Muhammad SAW dawuh:
‫َاللُهَّم اْغ ِفْر ِلْلُم ْؤ ِمِنْيَن َو ْالُم ْؤ ِم َناِت َو ْالُم ْس ِلِم ْيَن َو ْالُم ْس ِلَم اِت َاَالْح يآُء ِم ْنُهْم َو ْاَالْم َو اِت‬
‫ِنْع َم اْلَم اُل الَّصاِلُح ِللَّرُج ِل الَّصاِلِح‬ ‫اللُهَّم َأِع َّز ْاِإل ْس َالَم َو ْالُم ْس ِلِم ْيَن َو َأِذ َّل الِّش ْر َك َو ْالُم ْش ِرِكْيَن َو اْنُصْر ِع َب اَدَك ْالُمَو ِّح ِد َّي َة‬
“Sak apik-apik e bondo yoiku bondone wong sholeh,” (HR Ahmad dalam al-Musnad)

Sampun jelas, keranten tiang sholeh bakal pados bondo kelawan coro halal lan ‫َو اْنُص ْر َم ْن َنَص َر الِّدْيَن َو اْخ ُذ ْل َم ْن َخ َذ َل ْالُم ْس ِلِم ْيَن َو َد ِّم ْر َأْع َد اَء الِّدْيِن َو اْع ِل‬
belanjaaken kagem perkawis ingkang dihalalaken kalian Allah SWT.
‫َك ِلَم اِتَك ِإَلى َيْو َم الِّدْيِن‬
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah,

Mekaten khutbah singkat ingkang saget kawulo aturaken, mugi-mugi manfaat lan ‫اللُهَّم اْدَفْع َع َّنا ْالَبَالَء َو ْالَو َباَء َو الَّز َالِزَل َو ْالِمَح َن َو ُسْو َء ْالِفْتَنِة َو ْالِمَح َن َم ا َظَهَر ِم ْنَها‬
saget nuntun kito sedoyo tumuju gesang ingkang langkung sae lan kebak barokah.
Amiin.
‫َو َم ا َبَطَن َع ْن َبَلِد َنا ِاْنُد وِنْيِس َّيا خآَّص ًة َو َس اِئِر ْالُبْلَد اِن ْالُم ْس ِلِم ْيَن عآَّم ًة َيا َر َّب ْالَع اَلِم ْيَن‬

‫َباَر َك ُهّٰللا ِلۡی َو َلُك ۡم َفۡی ۡا لُق ۡر آِن ۡا لَعِظ ۡي ِم ۞ َو َنَفَعِنۡی َو ِاَّي اُك ۡم ِبَم اِفۡي ِه ِم َن ۡا آلَي اِت‬ ‫ َر َّبَنا َظَلْم َنا َاْنُفَس َناَو ِاْن‬. ‫َر َّبَنا آِتنَا ِفى الُّد ْنَيا َحَس َنًة َو ِفى ْاآلِخ َر ِة َحَس َنًة َو ِقَنا َع َذ اَب الَّناِر‬
‫َو الِّذ ۡك ِر ۡا لَح ِكۡي ِم ۞ َو َتَقَّبَل ِم ِّنۡی َو ِم ۡن ُك ۡم ِتاَل َو ُت ُه ِاَّن ُه ُهَو الَّس ِم ۡي ُع ۡا لَع ِلۡي َم ۞ َو ُق ۡل‬ ‫َلْم َتْغ ِفْر َلَنا َو َتْر َح ْم َنا َلَنُك ْو َنَّن ِم َن ْالَخ اِس ِر ْيَن‬

‫َر ِّب ۡا غِفۡر َو اۡر َح ۡم َو َاۡن َت َح ۡي ُرالَّر ِح ِم ۡي َن‬

 ‫ۡأ‬
‫ِع َباَدُهّٰللا ۞ ِاَّن َهّٰللا َي ُم ُر ِباۡل َع ۡد ِل َو ۡا ِال ۡح َس اَن ۞ َو ِاْيَت اِء ِذ ى اْلُق ْر َبى َو َيْنَهى َع ِن‬
‫اْلَفْح َش اِء َو اْلُم ْنَك ِر َو اْلَبْغ یَيِع ُظُك ۡم َلَع َّلُك ۡم َت َذَّك ُر ۡو َن ۞ َفۡذ ُك ُر ۡو َهّٰللا ۡا لَعِظ ۡي َم َي ۡذ ُكۡر ُك ۡم ۞‬
‫َو اْشُك ُرْو ُه َع َلى ِنَعِمِه َيِزْد ُك ْم َو َلِذ ْك ُر ِهّٰللا َاْك َبر‬