Praktis

2 Pemahaman Teks
BAHAGIAN B Pemahaman Antologi
PRAKTIS
Puisi Moden – Sajak

Latihan 1

Rujuk sajak ‘Kijang yang Lelah’, halaman 9 dalam Antologi Bintang Hati, Tingkatan 3, kemudian jawab
soalan-soalan yang berikutnya dengan menggunakan ayat anda sendiri.

Kijang yang Lelah

Suara nyaringnya ...
... gerak dan langkah.

(i) Apakah yang dimaksudkan dengan rangkai kata menghambat waktu yang bersisa?

[3 markah]

(ii) Sesebuah puisi dihasilkan dengan penggunaan gaya bahasa yang menarik. Berdasarkan
sajak ‘Kijang yang Lelah’, berikan dua gaya bahasa yang menarik berserta dengan
contoh yang sesuai.

[3 markah]

(iii)
KBAT
Dunia hari ini dipenuhi dengan cabaran dan tekanan.

Pada pendapat anda, bagaimanakah cara generasi muda menghadapi masa depan yang
penuh cabaran?

[4 markah]
1
PRAKTIS 2

Latihan 2

Rujuk sajak ‘Kijang yang Lelah’, halaman 9 dalam Antologi Bintang Hati, Tingkatan 3, kemudian jawab
soalan-soalan yang berikut dengan menggunakan ayat anda sendiri.

Kijang yang Lelah

Suara nyaringnya ...
... gerak dan langkah.

(i) Apakah yang dirasai oleh kijang setelah kekuasaannya semakin lenyap?

[3 markah]

(ii) Nyatakan bentuk sajak ‘Kijang yang Lelah’.

[3 markah]

(iii) Sikap berhati-hati sangat penting dalam melakukan sesuatu perkara.

KBAT

Pada pendapat anda, apakah manfaat mengamalkan sikap berhati-hati dalam rutin harian?

[4 markah]

2
 PRAKTIS 2

Latihan 3

Rujuk sajak ‘Pesan Ibu Beribu-ribu’, halaman 10 -11 dalam Antologi Bintang Hati, Tingkatan 3,
kemudian jawab soalan-soalan yang berikut dengan menggunakan ayat anda sendiri.

Pesan Ibu Beribu-ribu

Kita ada ibu ...
... pesanan beribu-ribu.

(i) Apakah yang dimaksudkan dengan rangkai kata pilihlah kawan yang bermutu?

[3 markah]

(ii) Berdasarkan sajak, berikan tiga pengajaran berserta dengan contoh yang sesuai.

[3 markah]

(iii)
Kasih ibu membawa ke syurga.
KBAT

Pada pendapat anda, mengapakah ibu sering memberikan peringatan kepada anak-anak?

[4 markah]

3
PRAKTIS 2

Latihan 4

Rujuk sajak ‘Pesan Ibu Beribu-ribu’, halaman 10 -11 dalam Antologi Bintang Hati, Tingkatan 3,
kemudian jawab soalan-soalan yang berikutnya dengan menggunakan ayat anda sendiri.

Pesan Ibu Beribu-ribu

Kita ada ibu ...
... pesanan beribu-ribu

(i) Apakah yang dimaksudkan dengan rangkai kata seorang temanku merintih?

[3 markah]

(ii) Nyatakan dua nilai yang terdapat dalam sajak tersebut.

[3 markah]

(iii)
Kita tidak boleh bersifat alpa terhadap pesanan ibu.
KBAT

Pada pendapat anda, apakah kesan jika anak-anak alpa akan pesanan ibu dalam
memilih kawan?

[4 markah]

4
 PRAKTIS 2

BAHAGIAN B Novel

Latihan 1

Jawapan anda hendaklah berdasarkan daripada novel Hempasan Ombak yang telah anda kaji di
Tingkatan 3.

(i) Hempasan Ombak karya Zailiani Taslim

Watak utama merupakan aspek penting dalam sesebuah karya sastera dan sering
digambarkan menghadapi pelbagai cabaran.
Berdasarkan sebuah daripada novel di atas, jelaskan tiga perwatakan watak utama yang
menerajui jalan cerita novel yang anda kaji.

NOVEL WATAK UTAMA

(i) Hempasan Ombak Farid

5
PRAKTIS 2

Latihan 2

Jawapan anda hendaklah berdasarkan satu daripada novel yang telah anda kaji di Tingkatan 3.

(i) Hempasan Ombak karya Zailiani Taslim

(ii) Chot karya Azizi Haji Abdullah
(iii) Justeru Impian di Jaring karya Zaid Akhtar
(iv) Tawanan Komander Caucasus karya Ruzaini Yahya

Persoalan merupakan elemen penting dalam sesebuah karya sastera.

Berdasarkan persoalan di bawah, nyatakan contoh peristiwa yang terkandung dalam
sebuah daripada novel di atas.

Persoalan

Ketabahan
Kepentingan ilmu
menghadapi
dalam kehidupan
dugaan

© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018 36

 PRAKTIS 2

Latihan 3

Jawapan anda hendaklah berdasarkan satu daripada novel yang telah anda kaji di Tingkatan 3.

(i) Hempasan Ombak karya Zailiani Taslim

(ii) Chot karya Azizi Haji Abdullah
(iii) Justeru Impian di Jaring karya Zaid Akhtar
(iv) Tawanan Komander Caucasus karya Ruzaini Yahya

Latar memberikan gambaran tentang masa, tempat dan masyarakat dalam plot sesebuah
novel.
Berdasarkan sebuah daripada novel di atas, jelaskan latar masyarakat di bawah
berserta dengan contoh peristiwa yang berkaitan.

NOVEL LATAR MASYARAKAT

• Masyarakat yang gigih berusaha.

Hempasan Ombak • Masyarakat yang mementingkan ilmu pengetahuan.

• Masyarakat yang gigih berusaha.

(ii) Chot • Masyarakat yang mementingkan ilmu
pengetahuan.

• Masyarakat yang gigih berusaha.

(iii) Justeru Impian di Jaring
• Masyarakat yang sanggup berkorban.

• Masyarakat yang tabah menghadapi

(iv) Tawanan Komander Caucasus dugaan.
• Masyarakat yang saling bekerjasama.

37 © Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018

PRAKTIS 2

Latihan 4

Jawapan anda hendaklah berdasarkan satu daripada novel yang telah anda kaji di Tingkatan 3.

(i) Hempasan Ombak karya Zailiani Taslim

(ii) Chot karya Azizi Haji Abdullah
(iii) Justeru Impian di Jaring karya Zaid Akhtar
(iv) Tawanan Komander Caucasus karya Ruzaini Yahya

Kekuatan penceritaan dalam sesebuah novel berkait rapat dengan binaan plot.
Berdasarkan sebuah daripada novel di atas, bincangkan puncak penceritaan yang
anda pelajari.

Puncak

Permulaan Peleraian

© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018 38

 PRAKTIS 2

Latihan 5

Jawapan anda hendaklah berdasarkan satu daripada novel yang telah anda kaji di Tingkatan 3.

(i) Hempasan Ombak karya Zailiani Taslim

(ii) Chot karya Azizi Haji Abdullah
(iii) Justeru Impian di Jaring karya Zaid Akhtar
(iv) Tawanan Komander Caucasus karya Ruzaini Yahya

Terdapat peristiwa dalam novel yang memberikan teladan kepada pembaca. Berdasarkan
beberapa peristiwa daripada sebuah novel di atas, jelaskan teladan yang anda peroleh.

NOVEL PERISTIWAYANG MEMBERIKANTELADAN

• Farid tetap tabah dan bersemangat untuk memajukan

perniagaan batiknya walaupun menghadapi pelbagai cabaran
seperti menerima surat ugutan dan bangsal batiknya dibakar.
(i) Hempasan
• Farid gigih berusaha melakukan pelbagai transformasi untuk
Ombak
memajukan perniagaan batik keluarganya.
• Zuraida akan mengulang kaji pelajaran di gerainya sementara
menunggu pelanggan datang.

• Alias berterus terang kepada ibunya tentang kelewatannya

datang ke sekolah kerana mencari Chot.
(ii) Chot • Mak Su Kiah sering menghantar makanan kepada Alias dan
ibunya.
• Alias selalu membantu Som dalam mata pelajaran Matematik.

• Haji Marzuki berani berhadapan dengan pihak atasan dan

meminta mereka mendengar cakapnya.
(iii) Justeru Impian • Haji Marzuki bijak menyusun strategi bagi memastikan
di Jaring kemenangan pemain yang dilatihnya.
• Syahir sanggup menangguhkan pengajiannya demi mencapai
cita-citanya untuk menjadi juara dunia.

• Kim Yong gigih berusaha untuk mendapatkan kumbang,

termasuklah membelinya dari luar negara.
(iv) Tawanan • Farhani dan Bara saling membantu untuk membebaskan Kim
Komander Yong dari kurungannya.
Caucasus • Farhani, Kim Yong, Dara Merah, kelip-kelip dan kunang-kunang
bekerjasama untuk menewaskan Komander Caucasus yang
zalim.

39 © Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018

PRAKTIS 2

Latihan 6

Jawapan anda hendaklah berdasarkan satu daripada novel yang telah anda kaji di Tingkatan 3.

(i) Hempasan Ombak karya Zailiani Taslim

(ii) Chot karya Azizi Haji Abdullah
(iii) Justeru Impian di Jaring karya Zaid Akhtar
(iv) Tawanan Komander Caucasus karya Ruzaini Yahya

Terdapat nilai murni dalam sesebuah novel. Lengkapkan jadual di bawah dengan
contoh peristiwa berdasarkan nilai murni yang diberikan.

NOVEL NILAI DAN PERISTIWA

• Kasih sayang

(i) Hempasan
Ombak • Bekerjasama

• Kasih sayang

(ii) Chot
• Baik hati

• Kasih sayang

(iii) Justeru Impian

di Jaring • Bantu-membantu

• Kasih sayang

(iv) Tawanan
Komander
• Bekerjasama
Caucasus

© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018 40

 PRAKTIS 2

Latihan 7

Jawapan anda hendaklah berdasarkan satu daripada novel yang telah anda kaji di Tingkatan 3.

(i) Hempasan Ombak karya Zailiani Taslim

(ii) Chot karya Azizi Haji Abdullah
(iii) Justeru Impian di Jaring karya Zaid Akhtar
(iv) Tawanan Komander Caucasus karya Ruzaini Yahya

Watak dan perwatakan merupakan aspek penting dalam sesebuah karya sastera.
Berdasarkan sebuah daripada novel di atas, jelaskan tiga perwatakan watak sampingan
yang berkaitan.

NOVEL WATAK SAMPINGAN

(i) Hempasan Ombak Zuraida

(ii) Chot Chot

(iii) Justeru Impian di Jaring Haji Marzuki

(iv) Tawanan Komander Caucasus Haikal

41 © Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018

PRAKTIS 2

Latihan 8

Jawapan anda hendaklah berdasarkan satu daripada novel yang telah anda kaji di Tingkatan 3.

(i) Hempasan Ombak karya Zailiani Taslim

(ii) Chot karya Azizi Haji Abdullah
(iii) Justeru Impian di Jaring karya Zaid Akhtar
(iv) Tawanan Komander Caucasus karya Ruzaini Yahya

Latar tempat menunjukkan tempat sesuatu peristiwa berlaku dan merupakan aspek penting
dalam sesebuah karya sastera.
Berdasarkan sebuah daripada novel di atas, jelaskan latar tempat yang berkaitan.

NOVEL LATARTEMPAT
• Bazaar Mara, Jalan Banggol
(i) Hempasan
• Balai Polis Daerah Kuala Terengganu
Ombak
• Penjara Marang

• Kampung Dingin
(ii) Chot • Bilik Guru Besar
• Kebun Pak Din

(iii) Justeru Impian di • Dewan Badminton Tanjung Puteri Utama

Jaring • Hospital Kuala Lumpur
• Istora Senayan

(iv) Tawanan • Rumah Kim Yong

Komander • Makmal sains sekolah
Caucasus • Kamar peraduan Komander Caucasus

© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018 42

 PRAKTIS 2

Latihan 9

Jawapan anda hendaklah berdasarkan satu daripada novel yang telah anda kaji di Tingkatan 3.

(i) Hempasan Ombak karya Zailiani Taslim

(ii) Chot karya Azizi Haji Abdullah
(iii) Justeru Impian di Jaring karya Zaid Akhtar
(iv) Tawanan Komander Caucasus karya Ruzaini Yahya

Teknik penceritaan merupakan aspek penting dalam sesebuah karya sastera.

Berdasarkan sebuah daripada novel di atas, kenal pasti teknik penceritaan yang
digunakan oleh pengarang.

NOVEL TEKNIK PENCERITAAN

• Lotfi teringat, ketika itu … (hal. 34)

(i) Hempasan
• “Pengorbanan…” Farid separuh berbisik. (hal. 73)
Ombak
• “Abang nampaknya …” Hartini mula bertegas. (hal. 175)

• Kelmarin waktu pulang …, Cikgu Sunan bersungut-sungut …

(hal. 18)
(ii) Chot
• Lalu akhirnya dia … (hal. 8)
• … sungut Alias … (hal. 54)

• Saya masih ingat … (hal. 18)

(iii) Justeru Impian
• Ya Allah, perbaikkanlah … ya Allah! (hal. 111)
di Jaring
• Namun, tidak semena-mena … ucapan pun (hal. 38).

(iv) Tawanan • Lalu pula dia teringat … (hal. 34)

Komander • … Lembaga hitam bergerak ke … (hal. 32)
Caucasus • … Farhani bersungut lagi. (hal. 18)

43 © Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018