STRUKTUR KAYU
Dosen Pengampu:
Oleh:
FAKULTAS TEKNIK
UNIVERSITAS SAM RATULANGI
MANADO
2023
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
Format Tugas
6.6203
0.7396
25°
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
Desain Gording
Data – data :
A. Pembebanan Atap
a. Beban mati
- Penutup atap (q) = berat atap x jarak gording
(q) = 10 x 0,875 = 8,75 kg/m
b. Beban hidup
- berat beban hidup = 70 kg
- sudut (α) = 25 º
1) berat horizontal (px) = P sin α
= 70 sin 25 º = 29,58328 kg
2) berat vertical (py) = P cos α
= 70 cos 25 º = 63,44155 kg
c. Beban angin
- berat beban angin (w) = 35 kg
- sudut (α) = 25 º
1) beban angin tekan
C1 = 0,02.(α) – 0,4
= 0,02 (25º) – 0,4 = 0,1 kg/m
Wtekan = C1 x beban angin
= 0,1 x 35 = 35 kg/m2
qtekan = Wtekan x jarak gording
= 35 x 0,875 = 3,0625 kg/m
2) beban angin hisap
C2 = -0,4 kg/m
Whisap = C2 . W
= -0,4 x 35 = -14 kg/m2
qhisap = Whisap x jarak gording
= -14 x 0,875 = -12,25 kg/m
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
8 𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡/ℎ𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖𝑖
Mba tekan = 1 × 3,0625 × 42 = 6,125 𝑘𝑘𝑘𝑘. 𝑚𝑚
8
Mba hisap = 1 × (−12,25) × 42 = −24,5 𝑘𝑘𝑘𝑘. 𝑚𝑚
8
Beban gabungan
Beban gabungan (Mu) = 1,2 Mbm + 1,6 Mbh + 0,8 Mangin
= 1,2 (17,5) + 1,6 (70) + 0,8 (6,125)
= 137,9 kg.m
Desain gording
φ = 0,85
Fb = 9,1 Mpa
137,9
Mn = 𝑀𝑀𝑀𝑀 = = 162,235 𝑘𝑘𝑘𝑘. 𝑚𝑚
𝜑𝜑 0,85
162,235
Wx = 𝑀𝑀𝑀𝑀 = = 17,8281 𝑘𝑘𝑘𝑘. 𝑚𝑚 = 178281 𝑁𝑁. 𝑚𝑚𝑚𝑚
𝐹𝐹𝐹𝐹 9,1
h3 = 𝑊𝑊𝑊𝑊 × 9 = 178281 × 9 = 1604525 𝑚𝑚𝑚𝑚3
3
h = 3√ℎ = √1604525 = 117,071 𝑚𝑚𝑚𝑚 ≈ 120 𝑚𝑚𝑚𝑚 = 12 𝑐𝑐𝑐𝑐
b = 2 ℎ = 2 × 117,071 = 78,0472 𝑚𝑚𝑚𝑚 ≈ 80 𝑚𝑚𝑚𝑚 = 8 𝑐𝑐𝑐𝑐
3 3
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
Gaya lintang
6,512 . 4
- Gaya lintang max y (Qmax y) = 𝑞𝑞𝑞𝑞 . 𝐿𝐿 = = 13,02436 𝑘𝑘𝑘𝑘
8 8
13,965 . 4
- Gaya lintang max x (Qmax x) = 𝑞𝑞𝑞𝑞 . 𝐿𝐿 = = 27,93084 𝑘𝑘𝑘𝑘
8 8
b. Beban hidup
- Pekerja (P) = 70 kg
- Beban terhadap x (Px) = P sin α = 70 sin 25 º = 29,5833 kg/m
- Beban terhadap y (Py) = P cos α = 70 cos 25 º = 63,4415 kg/m
Momen lentur
𝐿𝐿 4
𝑃𝑃𝑃𝑃 . 29,5833 .
Momen lentur max y (Mmax y) = 2 = 2 = 14,7916 𝑘𝑘𝑘𝑘. 𝑚𝑚
4 4
63,4415 . 4
Momen lentur max x (Mmax x) = 𝑃𝑃𝑃𝑃 . 𝐿𝐿 = = 63,4415 𝑘𝑘𝑘𝑘. 𝑚𝑚
4 4
Gaya lintang
29,5833
Gaya lintang max y (Qmax y) = 𝑃𝑃𝑃𝑃 = = 14,7916 𝑘𝑘𝑘𝑘
2 2
63,4415
Gaya lintang max x (Qmax x) = 𝑃𝑃𝑃𝑃 = 31,7208 𝑘𝑘𝑘𝑘
2 2
c. Beban angin
- Qangin tekan = 3,0625 kg/m
Momen lentur
Momen lentur angin x (Mx) = 6,125 kg.m
Momen lentur angin y (My) = 0
Gaya lintang
Gaya lintang x (Qx) = 6,125 kg
Gaya lintang y (Qy) = 0
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
Beban Mx My Qx Qy
Beban mati (bm) 27,93084 3,25091136 27,93084 13,0244
Beban hidup (bh) 63,44155 14,79163916 31,72077 14,7916
Beban Angin 6,125 0 6,125 0
+ <1
λΦM′x λΦM′y
1399235 275739
+ <1
(0,8 × 0,85 × 3817471) (0,8 × 0,85 × 2544981)
CM CT Cl
0,97 1 0,8
+ <1
λΦV′U λΦV′U
842,702 392,959
+ <1
1
Iy = 1 𝑏𝑏3ℎ =
12 12
E = 11000 Mpa
CM CT Cl
0,9 1 0,95
C’ = 𝐶𝐶𝐶𝐶 × 𝐶𝐶𝐶𝐶 × 𝐶𝐶
= 0,9 × 1 × 0,95 = 0,855
E’ = 𝐸𝐸 × 𝐶𝐶′
= 11000 × 0,855 = 9405
Trekstang
• Perhitungan ukuran trekstang
Data :
Px = 29,58 kg 295,8 N
qx = 0,065 N/mm
L = 4 m 4000 mm
Fy = 240 Mpa 240 N/m2σ
= 160 Mpa 160 N/m2P =
𝑃𝑃𝑃𝑃 + 𝑞𝑞𝑞𝑞 × 𝐿𝐿
= 295,8 + 0,065 × 4000
= 555,8 N
- Jumlah gording = 17
Ptotal = jumlah gording . P
= 17 x 555,8
= 9448,600 N
- Luas penampang (A) = 𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃
𝜎𝜎
A = 9448,600 = 59,038 𝑚𝑚𝑚𝑚2
160
𝐴𝐴
- Jari – jari (r) = √
𝜋𝜋
r = 59,038 = 4,335 𝑚𝑚𝑚𝑚
√ 22
7
- Diameter (d) = r . 2
d = 4,335 x 2 = 8,669 mm
Pembebanan
Diketahui:
Berat jenis kayu : 693,66 kg/m3
Berat jenis atap : 10 kg/m2
Berat jenis plafon : 15 kg/m2
Panjang bangunan :4m
Dimensi kayu
Gording
b = 0,08 m
h = 0,12 m
A1 = 0,08 x 0, 12 = 0,0096 m2
Batang diagonal (d)
b = 0,06 m
h = 0,12 m
A1 = 0,06 x 0, 12 = 0,0072 m2
Batang tegak (t)
b = 0,06 m
h = 0,12 m
A1 = 0,06 x 0, 12 = 0,0072 m2
Batang atas (a) dan Batang bawah (b)
b = 0,04 m
h = 0,12 m
A1 = 0,04 x 0, 12 = 0,0048 x 2 = 0,0096 m2
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
= 15,815448 kg
1 1
2) Simpul B = H = ( (𝑎𝑎1 + 𝑎𝑎2 + 𝑏𝑏1)𝐴𝐴3 + (𝑑𝑑2 + 𝑑𝑑3)𝐴𝐴2) × 𝛾𝛾
2 2
1 1
= ( (1,75 + 1,75 + 3)0,0096 + (1,4891 + 2,8309) 0,0072)) × 693,66
2 2
= 29,51054 kg
1 1
3) Simpul D = F = ( (𝑎𝑎3 + 𝑎𝑎4)𝐴𝐴3 + (𝑡𝑡1 + 𝑑𝑑5)𝐴𝐴2) × 𝛾𝛾
2 2
1 1
=( (1,75 + 1,75)0,0096 + (2,7979 + 2,8309)0,0072) × 693,66
2 2
= 31,51461 kg
4) Simpul E = (21 (𝑎𝑎4 + 𝑎𝑎5)𝐴𝐴3 + (𝑡𝑡1 × 𝐴𝐴2)) × 𝛾𝛾
1
= (2 (1,75 + 1,75)0,0096 + (2,7979 × 0,0072)) × 693,66
= 23,09422 kg
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
Beban Mati
Beban Hidup
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
-7,246E-
t1 0 HIDUP LinStatic 72,57 16 0 0 0 -3,71E-16
-7,246E-
t1 1,39895 HIDUP LinStatic 72,57 16 0 0 0 6,426E-16
-7,246E-
t1 2,7979 HIDUP LinStatic 72,57 16 0 0 0 1,656E-15
t1 0 ANGIN TEKAN LinStatic 39,54 0,0377 0 0 0 0,0478
t1 1,39895 ANGIN TEKAN LinStatic 39,54 0,0377 0 0 0 -0,004938
t1 2,7979 ANGIN TEKAN LinStatic 39,54 0,0377 0 0 0 -0,05768
t1 0 ANGIN HISAP LinStatic 101,02 -0,08093 0 0 0 -0,1
t1 1,39895 ANGIN HISAP LinStatic 101,02 -0,08093 0 0 0 0,008789
t1 2,7979 ANGIN HISAP LinStatic 101,02 -0,08093 0 0 0 0,12
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
Perhitungan kombinasi
Kombinasi 1 : 1.4 x Beban mati
Kombinasi 2 : 1.2 x Beban mati + 1.6 x Beban hidup + 0.8 x Beban Angin Kiri
Kombinasi 3 : 1.2 x Beban mati + 1.6 x Beban hidup + 0.8 x Beban Angin Kanan
Batang Atas
simpul Beban Kombinasi Min Max
Angin Angin
Mati Hidup Kom. 1 Kom. 2 Kom3. P P
Kiri Kanan
a1-a8 -1836,02 -244,62 -117,66 -182,9 -2570,43 -2688,74 -2740,94
a2-a7 -1684,68 -246,86 -100,68 -186,69 -2358,55 -2497,14 -2565,94
-2740,94 -1615,67
a3-a6 -1720,61 -114,95 -114,73 -186,95 -2408,85 -2340,44 -2398,21
a4-a5 -1154,05 -170,15 -63,93 -187,2 -1615,67 -1708,24 -1806,86
Batang Bawah
simpul Beban Kombinasi Min Max
Angin Angin
Mati Hidup Kom. 1 Kom. 2 Kom3. P P
Kiri Kanan
b1 1658,63 221,02 144,24 337,73 2322,08 2459,38 2614,17
b2 1233,59 175,14 88,83 342,37 1727,03 1831,60 2034,43
1727,03 2775,93
b3 1233,59 175,14 66,05 401,07 1727,03 1813,37 2081,39
b4 1658,63 221,02 64,93 539,93 2322,08 2395,93 2775,93
Batang Tegak
simpul Beban Kombinasi Min Max
Angin Angin
Mati Hidup Kom. 1 Kom. 2 Kom3. P P
Kiri Kanan
t1 651,27 72,57 39,54 101,02 911,78 929,27 978,45 911,78 978,45
Batang Diagonal
simpul Beban Kombinasi Min Max
Angin Angin
Mati Hidup Kom. 1 Kom. 2 Kom3. P P
Kiri Kanan
d1-d8 -150,18 2,84 -28,7 4,67 -210,25 -198,63 -171,94
d2-d7 -346,68 -72,87 -28,16 -0,9 -485,35 -555,14 -533,33
-555,14 823,63
d3-d6 530,11 90,67 53,03 -0,32 742,15 823,63 780,95
d4-d5 -372,08 -41,39 -45,77 1,93 -520,91 -549,34 -511,18
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
Kontrol Batang
1. Batang Tarik
Berdasarkan perhitungan yang dilakuan, nilai Pmaks terbesar untuk batang tarik
diperoleh pada batang b4 sebesar 2775,93 kg
Perhitungan:
Menghitung Bruto dan Netto
Berat Bruto (Ag) = (𝑑𝑑1 × 𝑑𝑑2) × 2
= (40 × 120) × 2
= 9600 mm2
Berat Netto (An) = 𝐴𝐴𝐴𝐴
1,25
9600
=
1,25
= 7680 mm2
Batang yang digunakan adalah batang bawah (b4) yang terdiri atas satu pasang kayu
40x120
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
2. Batang Tekan
Berdasarkan perhitungan yang dilakuan, nilai Pmaks terbesar untuk batang tarik
diperoleh pada batang a8 sebesar 1615,67 kg
Batang yang digunakan adalah batang atas (a8) yang terdiri atas satu pasang kayu
40x120
Batang yang digunakan adalah batang atas (a8) yang terdiri atas satu pasang kayu 40x120
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
2
1+(9,44797) (9,44797)
1+(9,44797/4,096) √ 4,096 4,096
𝐶𝐶𝐶𝐶 =
− [ ] − = 0,58
2 ×0,8 2 ×0,8 2 ×0,8
Sambungan Kayu
A. Perencanaan baut
Diketahui :
Diaemeter baut (D) : 12,7 mm
Tebal kayu samping (Ts) : 2 x 40 = 80 mm
Tebal kayu utama (Tm) : 80 mm
Kuat lentur baut (Fyb) : 320 Mpa
Berat jenis kayu : 0,69 kg
Faktor tahanan Φ : 0,65
Factor efek waktu (λ) : 0,8
Fem = Fes : 48
Rt = tm/ts :1
Rc = Fem/Fes :1
2(1+𝑅𝑅𝑅𝑅) 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹 (2+𝑅𝑅𝑅𝑅)𝐷𝐷2
K4 = (−1) + √ +
𝑅𝑅𝑅𝑅 3 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹 𝑡𝑡𝑡𝑡2
Rumus :
𝜃𝜃
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( )
360°
0,83 𝐷𝐷 𝑡𝑡𝑡𝑡 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹
- Im :z=
𝐾𝐾𝐾𝐾
• Simpul A
a1
A 25° b1
𝜃𝜃 = 25º
25°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,06944
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7) (80) (48)
Im :z= = 58291,24424 𝑁𝑁
1,06944
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 75698,3842 𝑁𝑁
1,06944
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 22446,53622 𝑁𝑁
1,06944 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
• Simpul B
B
a2
127°
a1
d1
tm = 60 mm
𝜃𝜃 = 127º
127°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,35278
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7) (60) (48)
Im :z= = 29921,67241 𝑁𝑁
1,35278
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 59843,34482 𝑁𝑁
1,35278
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 17745,10541 𝑁𝑁
1,35278 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
• Simpul C
a3
a2 58°
d2
tm = 60
𝜃𝜃 = 58º
58°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,16111
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7) (60) (48)
Im :z= = 34860,98647 𝑁𝑁
1,16111
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 69721,97294 𝑁𝑁
1,16111
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 20674,37512 𝑁𝑁
1,16111 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
• Simpul D
a3
27°
d3
d4
tm = 60 mm
- Sambungan d3 ke a3
𝜃𝜃 = 27º
27°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,075
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7) (60) (48)
Im :z= = 37653,43256 𝑁𝑁
1,075
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 75306,86512 𝑁𝑁
1,075
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 22330,44065 𝑁𝑁
1,075 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
- Sambungan d3 ke a4
𝜃𝜃 = 94º
94°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,26111
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7) (60) (48)
Im :z= = 32096,67674 𝑁𝑁
1,26111
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 64193,35347 𝑁𝑁
1,26111
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 19034,99591 𝑁𝑁
1,26111 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
• Simpul E
a4 a5
65°
t1
tm = 60
𝜃𝜃 = 65º
65°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,18056
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7)(60)(48)
Im :z= = 34286,64363 𝑁𝑁
1,18056
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 68573,28725 𝑁𝑁
1,18056
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 20333,75999 𝑁𝑁
1,18056 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
• Simpul J
97° d2 d3
d1
28°
b1
J 52° b2
tm = 60 mm
- Sambungan d1 ke b1
𝜃𝜃 = 28º
28°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,07778
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7)(60)(48)
Im :z= = 37556,31019 𝑁𝑁
1,07778
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 75112,62039 𝑁𝑁
1,07778
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 22272,84204 𝑁𝑁
1,07778 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
- Sambungan d2 ke b1
𝜃𝜃 = 97º
97°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,26944
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7)(60)(48)
Im :z= = 31886,05999 𝑁𝑁
1,26944
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 6772,11999 𝑁𝑁
1,26944
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 18910,08925 𝑁𝑁
1,26944 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
- Sambungan d3 ke b2
𝜃𝜃 = 52º
52°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,14444
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7)(60)(48)
Im :z= = 35368,77425 𝑁𝑁
1,14444
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 70737,5485 𝑁𝑁
1,14444
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 20975,51964 𝑁𝑁
1,14444 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
tm = 60 mm
- Sambungan d4 ke b2
𝜃𝜃 = 61º
61°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,16944
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7)(60)(48)
Im :z= = 34612,66931 𝑁𝑁
1,16944
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 69225,33862 𝑁𝑁
1,16944
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 20527,11015 𝑁𝑁
1,16944 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
- Sambungan t1 ke b2
𝜃𝜃 = 90º
90°
𝐾𝐾𝐾𝐾 = 1 + ( ) = 1,25
360°
Nilai rangan kelelehan
0,83 (12,7)(60)(48)
Im :z= = 32381,952 𝑁𝑁
1,25
1,66 (12,7)(80)(48)
Is :z= = 64763,904 𝑁𝑁
1,25
2,08 (12,7)2
IV :z=( ) √
2 (48)(320) = 19204,1786 𝑁𝑁
1,25 3 (1+1)
Tahanan lateral acuan (z)
Gambar Sambungan
Simpul A
a1
Simpul B
Simpul C
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
Simpul D
Simpul E
Simpul J
STRUKTUR KAYU 2023
DOSEN PENGAJAR : Ir. RONNY ESTEFANUS PANDALEKE, MT
Simpul K