BAB I
PENDAHULUAN
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
I.3. RUANG LINGKUP
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
BAB II
TINJAUAN PUSTAKA
Muatan listrik adalah salah satu besaran paling mendasar dalam fisika.
Dengan demikian, tidak dapat didefinisikan hanya dapat dijelaskan. Muatan
listrik adalah sifat partikel yang memanifestasikan dirinya melalui apa yang
disebut interaksi elektromagnetik. Interaksi elektromagnetik ini terjadi
antara partikel bermuatan pada jarak jauh, tanpa kontak yang sebenarnya
seperti dalam kasus interaksi mekanis. Sebagai hasil dari interaksi
elektromagnet, gaya muncul. Gaya-gaya ini bekerja pada partikel
bermuatan dan memiliki dua komponen berbeda. Komponen pertama
disebabkan oleh posisi sesaat partikel bermuatan, sedangkan komponen
kedua disebabkan oleh posisi sesaat dan kecepatan partikel
bermuatan.Untuk menggambarkan komponen pertama dari gaya, gagasan
tentang medan listrik diperkenalkan. Setiap partikel bermuatan menciptakan
medan listrik yang didistribusikan di ruang angkasa dan berinteraksi dengan
partikel bermuatan lainnya. Interaksi ini disebut interaksi Coulomb dan
dicirikan oleh hukum Coulomb. Untuk menggambarkan komponen kedua
dari gaya interaktif, gagasan tentang medan magnet diperkenalkan. Medan
magnet diciptakan dengan menggerakkan partikel bermuatan dan
mengerahkan gaya pada partikel bermuatan yang bergerak. Dengan
menggunakan pengertian medan listrik dan medan magnet, interaksi pada
jarak jauh dapat dijelaskan.Notasi rangkaian untuk muatan listrik adalah
q(t), menyiratkan bahwa muatan dapat berubah terhadap waktu. Satuan
MKSA untuk muatan listrik adalah coulomb, dilambangkan dengan C
(Persamaan II.1) Muatan listrik dapat berupa positif atau negatif. Misalnya,
elektron adalah partikel bermuatan negatif, sedangkan proton adalah
partikel bermuatan positif. Tanda muatan dapat dibedakan melalui gaya
interaksi Coulomb, dimana muatan sejenis tolak menolak dan muatan
berlawanan tarik menarik. Sebagai satuan muatan listrik, coulomb cukup
besar dibandingkan dengan muatan elementer elektron atau proton. Satu
coulomb dibandingkan dengan muatan satu proton adalah (Persamaan II. 2)
(Mayergoyz dan Lawson, 1997).
Dalam teori sirkuit, arus listrik biasanya mengalir dalam kawat logam,
sehingga permukaan yang kita bangun untuk menerapkan definisi di atas
sering kali hanya memotong kawat. Potongan ini disebut penampang.
Untuk kenyamanan, kita sering menghilangkan gambar permukaan S
karena arus yang mengalir melalui kawat adalah konsep yang cukup
mudah.Selain arus listrik yang dijelaskan sebelumnya, ada jenis lain arus
yang tidak berhubungan dengan aliran muatan listrik. Arus ini disebut arus
perpindahan. Perpindahan arus terjadi karena adanya variasi waktu medan
listrik. Arus ini juga menciptakan medan magnet seperti halnya arus yang
mengalir untuk gerak muatan listrik lakukan. Seperti yang ditunjukkan di
bawah ini, salah satu contoh penting dari arus perpindahan adalah arus yang
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
BAB III
METODOLOGI PERCOBAAN
2. Digital Multimeter
Fungsi : Mengukur
kuat arus resistor dan
tegangan
3. D-cell Battery
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
2. Rangkaian Paralel
Sambungkan rangkaian paralel di bawah, gunakan ketiga resistor. Ukur
tegangan di masing-masing resistor dan kombinasi, hati-hati dengan
polaritas seperti sebelumnya.
3. Rangkaian Seri-Paralel
Gunakan tiga resistor yang tidak sama yang Anda gunakan dalam
percobaan terakhir buat rangkaian yang ditunjukkan di bawah ini.
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
BAB IV
HASIL DAN PEMBAHASAN
IV.1 HASIL PENGAMATAN
IV.1.1 TABEL DATA
A. Rangkaian Seri
Resistor (Ω)
I(A) V(V)
Terbaca Terukur
B. Rangkaian Paralel
Resistor (Ω)
I(A) V(V)
Terbaca Terukur
C. Rangkaian Seri-Paralel
Resistor (Ω)
I(A) V(V)
Terbaca Terukur
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
B. Rangkaian Paralel
a. Menentukan nilai I dan V
V = I.R
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
C. Rangkaian Seri-Paralel
a. Menentukan nilai I dan V
V = I.R
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
PRAKTIKUM FISIKA DASAR II
LABORATORIUM FISIKA DASAR
FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS HASANUDDIN
Kampus II FT-UH Jl. Poros Malino Km. 7, Borongloe Gowa 92171
Telepon (0411) 586200/ (0411) 584200 Faximile (0411) 585188
I1 :
I2 :
I3 :
KELOMPOK X
MUH. AIDIL RAHMADI | D021221022
B. Rangkaian Paralel
I1 :
I2 :
I3 :
C. Rangkaian Seri-Paralel
I1 :
I2 :
I3 :
IV.1.2 TABEL PRESENTASE KESALAHAN
a. Rangkaian Seri
b. Rangkaian Paralel
c. Rangkaian Seri-Paralel
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
BAB V
PENUTUP
V.1 KESIMPULAN
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
V.2 SARAN
V.2.1 SARAN UNTUK LABORATORIUM
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
V.2.2 SARAN UNTUK ASISTEN
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
DAFTAR PUSTAKA
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
LAMPIRAN
…………………………………………….…….(Persamaan II. 3)