Budy N.Solehudin
Tujuan Instruksional Khusus :
Superficial Fascia
Deep Fascia
Macam Serabut Otot
• Berdasarkan kecepatan kontraksi, ketahanan terhadap
kelelahan dan kemmpuan menghasilkan energi
1. Serabut merah kedut lambat : mengandung pigmen
merah pernapasan yang banyak (mioglobin) yang
mengikat O2. Kontraksinya lambat & tahan lelah.
Contoh : otot punggung
2. Serabut putih kedut cepat : tak punya mioglobin, tapi
simpanan glikogen dan enzimnya banyak. Serabut
tebal, menghasilkan energi cepat tapi cepat letih jika
cadangan energinya habis.
3. Serabut pertengahan berwarna merah: punya
mioglobin, dg sifat & tahan lelahnya tingkat menengah
Penamaan Otot
• Arah serabut
– Mis : rectus (straight)
• Ukuran relatif otot
– Mis : maximus (largest), major (larger of group)
• Lokasi
– Mis : : many muscles are named for bones (e.g., temporalis)
• Jumlah origo
– Mis : : triceps (three heads)
• Lokasi origo dan insersio
– Mis : : sterno (on the sternum)
• Bentuk
– Mis : : deltoid (triangular)
• Aksi otot
– Mis : : flexor and extensor (flexes or extends a bone)
Superficial Muscles Anterior Surface
Superficial Muscles Posterior Surface
Skeletal Muscle Shapes
Bentuk otot skeletal
• Fusiform
– Tebal di tengah dan menyatu di akhir
– biceps brachii m.
• Parallel = parallel fasikula
– rectus abdominis m.
• Convergent
– Lebar pada origo dan menyatu pada insersio
• Pennate
– Fasikula masuk oblik dalam tendon
– unipennate, bipennate atau multipennate
– palmar interosseus, rectus femoris & deltoid
• Circular
– Cincin mengelilingi lubang tubuh
– orbicularis oculi
Otot Pennatus
Rectus
femoris
Otot Paralel
Rectus abdominis
Otot Sirkuler
Orbicularis oculi
Orbicularis oris
Otot konvergen
Deltoid
Pectoralis major
Perlekatan Otot.
Origo & Insertio
Subscapularis
Supraspinatus
Infraspinatus
• Melebar dari scapula ke
humerus
– subscapularis
Pronasi
Supinasi
• Mm. Pronator teres & Pronator quadratus
• Otot supinator
• Palmar hadap posterior
• Palmar hadap anterior
Otot Lengan Bawah Pars Anterior
• Fleksi/extensi pergelangan tangan & jari, adduksi/abduksi
pergelangan tangan
• Digitorum = insersio ke jari
• Carpi = insersio ke falam ossa carpalia
• Pollicis = insersio ke ibu jari
Otot Lengan Bawah Pars Posterior
• Ekstensi pergelangan tangan dan jari, Adduksi/abduksi pergelangan
tangan
• Ekstensi& abduksi ibu jari (pollicis)
• Brevis = pendek, Ulnaris = sisi ulna pergelangan lengan bawah
Extensors
Otot tangan Intrinsik
• Thenar group = basis
otot ibu jari
• Hypothenar group =
basis otot jari
kelingking
• Midpalmar group =
Interosseus mm. &
Lumbrical mm.
Carpal Tunnel Syndrome
Gerakan berulang
menimbulkan radang &
tekanan pada n. radialis
Otot2 Pernapasan
Semispinalis
Trapezius Splenius
Levator scapulae
Rhomboideus
Supraspinatus
Infraspinatus
Teres major
Gluteus maximus
Latissimus dorsi Gluteus medius
Otot Punggung
• Grup Erector spinae
– 3 otot columna
– Dari sacrum ke costa
– Melebar ke kolumna Semispinalis
vertebral
• Grup Semispinalis
– vertebrae ke vertebrae Erector spinae
– Melebar le leher
• Multifidis
– vertebrae ke vertebrae
– rotasi kolumna vertebral Multifidis
• Quadratus lumborum
– ilium tke costa 12 Quadratus
– lateral fleksi
lumborum
Posterior View of Cadaver Chest
Penyusun Pelvis
• Pelvis disusun oleh kompartemen :
- keras : tulang penyusun pelvis :
- os coxae
- os sacrum dan os coxigeus
- lunak : otot – otot pelindung
- organ organ pelvic
Penyusun Pelvis
A. Perangkat keras
• Os coxae : ilium, ischium, pubicum
membatasi pelvic di bagian depan dan samping
• Os sacrum dan os coxigeus ; membatasi pelvic di bagian
posterior
B. Perangkat Lunak
• Otot otot penyusun dinding pelvis
1. m. obturator internus
2. m. piriformis
3. m. levator ani
4. m. coccygeus
• Otot pelvis yg sebenarnya : 3,4
1,2 otot extrimitas inferior
Otot Penyususn Lantai Pelvis
• 3 Lapis otot membentang pintu keluar pelvis
– Dukung organ dalam pelvis
• Regio perineum
– Bentuk diamond dibatasi symphysis pubis, coccyx &
tuberositas ischial
– Terdapat canalis analis, urethra & vagina
– anterior = trigonum urogenital ; posterior= trigonum
analis
• 3 Lapis /kompartmen perineum
– Lapisan superficial =ruang perineum superficial
– Lapisan tengah = Diafragma Urogenital & sfingter analis
– Lapisan profunda = Diafragma pelvis
Superficial Perineal Space
Levator ani
Coccygeus
1. M. levator ani dukung organ dalam & defekasi
Terdiri dari ;
- m. pubococcygeus
- m. puborectalis
- m. illiococcygeus
2. M. coccygeus dukung dan naikkan lantai pelvis
OTOT EXTREMITAS INFERIOR
• Otot-otot yang penting
- m.quadriceps femoris : m. vastus medial,m. vastus
lateral, m. vastus intermedius, m.rectus femoris
- m. adductorius, m. sartorius
- m. biceps femoris
- tendo patella !
- m. gluteus maximus, medius, minimus
- m. gastrocnemius
- tendo achiless !
Otot Anterior Ekstremitas Inferior
• Traktus Iliopsoas
– Menyilang permukaan
anterior sendi panggul ,
berinsersio pada femur
– Pars iliacus berorigo dari
fossa iliaka
– Pars psoas berorigo dari
vertebrae lumbal
– Fleksor sendi panggul Iliopsoas
utama
Otot Posterior Ekstremitas Inferior
• Gluteus maximus
– Massa bokong
– Etensor panggul utama
• Traktus Iliotibialis
– kumpulan tenso fascia lata
yang melekat pada tibia
Pes anserina :
• kumpulan tendo
• m.gracilis
• m.sartorius
• m.semitendinosus
Otot Gluteal Gluteus minimus
Profunda
Piriformis
Quadratus
femoris
Plantaris
Soleus