Anda di halaman 1dari 71

Anatomi Extremitas Inferior

dr.Saharnauli JVS, M.Biomed

DEPARTEMEN ANATOMI
FAKULTAS KEDOKTERAN UHKBP
NOMMENSEN
2021
Pembagian Regio Extremitas Inferior
Ossa Cinguli Extremitas
Inferior
Os coxae tdd os ilium, os pubis
dan os ischium
Ossa extremitas inferior
liberae
Femoris : os femur
Genu : os patella
Cruris : os tibia, os fibula
– Pedis : Tarsal,Metatarsal tdd :
Metatarsal I,II,III,IV,V, Phalanx
tdd 14 ruas : Phalanx proximal,
Phalanx media, Phalanx distal
D’ bOnE
-Os Coxae-
• Dibentuk oleh 3 tulang : Os.Ilium, Os.
Ischium, Os.Pubis, ketiganya bersatu di
acetabulum
• Pada masa anak-anak, ketiga tulang ini masih
dipisahkan oleh kartilago hialin
• Penyatuan ketiga tulang terjadi pada usia
sekitar 20-25 tahun
• Pada bagian anterior kedua os coxae
dihubungkan oleh Symphysis Pubica
-Os Ilium-
• Tulang terbesar penyusun Os Coxae, @ bgn
Superior Acetabulum
• Tempat menempelnya M.Gluteus
• Bagian-bagiannya :
– Ala ossis ilium (berbtk sprt sayap & tipis)
– Corpus ossis ilium (bgn yang tebal
menempati 2/5 acetabulum sampai
eminentia iliopubica)
– Fossa iliaca
– Facies sacropelvica (tuberositas iliaca &
facies auricularis)
– Crista iliaca (labium internum, intermedia
dan externum)
– Anterior :
• Spina iliaca anterior superior
• Spina iliaca anterior inferior
– Posterior :
• Spina iliaca posterior
superior
• Spina iliaca posterior inferior
• Incisura ischiadica
major
• Facies Glutea (Linea
glutea ant,inf,post)

Os coxae (tampak medial


kanan)
Os coxae (tampak lateral
dorsal)

Os coxae (tampak ventral


kanan)
-Os Ischii-
• Bgn superior corpus ossis
ischii menempel dgn oss
ilium & os pubis
• Bagian-bagiannya :
– Corpus ossis ischii
– Ramus ossis ischii
– Spina ischiadica
– Incisura ischiadica minor
– Tuber ischiadicum
Os coxae (tampak ventral
kanan)

Os coxae (tampak medial


kanan)
-Os Pubic-
• @anteromedial os coxae
• Bersatu dgn os pubic contralateral : Symphisis Pubica
• Bagian-bagiannya :
– Corpus ossis pubis (tidak berhubungan langsung dengan
acetabulum)
– Ramus superior ossis pubis
– Ramus inferior ossis pubis
– Crista pubica
– Tuberculum pubicum (landmark inguinal region)
– Pecten ossis pubis
Os coxae (tampak lateral
dorsal)

Os coxae (tampak ventral


kanan)
-Foramen obturatum & Acetabulum-
Foramen obturatum
 Apertura oval yg Acetabulum
dikelilingi oleh Os  tpt artikulasio dgn
pubic, os ischii dan caput femoris
ramusnya
 Bagian-bagiannya :
 Dilalui oleh nervus &
pemb. Darah obturatum  Fossa acetabuli
pada canalis  Facies lunata
obturatorius, dan  Incisura acetabuli
ditutupi oleh membran
obturatum
Os coxae (tampak lateral
dorsal)
-Os Femur-
• Tulang yg paling berat & paling panjang
• Mentransmisikan berat tubuh dari coxae ke
os.tibia
• Bagian-bagiannya :
– Superior
• Caput femoris
• Collum femoris
• Trochanter major
• Trochanter minor
• Linea intertrochanterica
• Fossa trochanterica
– Corpus Femoris
• Linea aspera (labium laterale & mediale)
• Linea pectinea
• Tuberositas glutea
• Linea supracondylaris lateralis & medialis
– Inferior
» Epicondylus lateralis & medialis
» Condylus lateralis & medialis berartikulasi
dengan condylus tibialis
» Fossa intercondylaris
» Patellae
-CATATAN KLINIS-
-PERSENDIAN PANGGUL-
3 bagian persendian panggul :
1. Posterior : articulatio sacroiliaca
Lig.sacroiliacum anterius & posterius,
Lig.sacroiliacum interosseum, Lig.iliolumbal
2. Anterior : symphisis pubica (lig. Pubicum
superius & inferius)
3. Lateral : Articulatio coxae (Lig.iliofemorale,
Lig.ischiofemorale, Lig. Pubofemorale)
-Os Tibia (tl.kering)-
• Posisinya anteromedial
• Bagian-bagiannya :
– Condylus medialis & lateralis
– Facies articularis fibularis (pada bgn Condylus Tibialis
Lat)
– Corpus tibiae
– Tuberositas tibiae
– Incisura fibularis (tpt artikulasio dgn os fibula)
– Malleolus medialis
-Os Fibula (tl.betis)-
• Posisinya posterolateral terhadap os tibia, tidak
m’transmisikan berat badan, f(x) stabilitas pergelangan
kaki dgn menjaga posisi talus
• Bagian-bagiannya :
– Caput fibulae
– Apex capitis fibulae
– Facies articularis capitis fibulae
– Collum fibulae
– Corpus fibulae
– Malleolus lateralis (Facies articularis malleoli
lateralis)
-CATATAN KLINIS-
-Os Pedis-
tarsus metatarsus Digiti pedis

calcaneus Hallus
5 tulang
Talus Digitus secundus

Cuboideum Digitus tertius

Naviculare Digitus quartus


Basis lebih besar
3 cuneiforme Digitus minimus
Talus
• Memiliki caput, collum, &
corpus tali
• Bagian superiornya menerima
beban tubuh yang
ditransmisikan oleh tibia
• Bagian-bagiannya :
• Trochlea tali
• Facies malleolaris medialis dan
lateralis
Calcaneus
o Largest & strongest bone in
d’foot
o Berartikulasi dgn talus
(superior) & cuboideum
MEDIAL VIEW (anterior)
o Bagian-bagiannya :
o Trochlea fibularis
o Tuber calcanei
o Facies articularis talaris ant,
media, post
o Facies articularis cuboidea

LATERAL VIEW
Naviculare
 Berbentuk sampan
 Caput tali (post), 3
cuneiforme (ant)
Cuboideum
• Berbentuk kubik
• Pada bgn paling lateral,
distal dari tarsus
Cuneiforme
• 3 tulang
(mediale,intermedium,latera
le)
’ Musc le
D
Otot-otot paha
Dibagi menjadi 3 kompartemen bdsrkan septa
intermuscular yg membatasinya
Anterior • M.Iliopsoas, M.Tensor Fascia
(ekstensor & flexor hip) Latae, M.Sartorius, M.Quadriceps
N.Femoralis Femoris

Medial • M.Gracilis, M.Adductor longus,


(Adduktor) M.Adductor brevis, M.Adductor
magnus, M.Obturator externus,
N.Obturatorius M.Pectineus
Posterior • M.semimembranosus,
(flexor) M.semitendinosus, M.biceps
femoris
-Trigonum Femoris-
• Suatu ruang subfascial pada lipatan paha,
berbentuk segitiga
• Batas-batasnya :
– Superior : ligamentum inguinale
– Medial : M.Adductor longus
– Lateral : M. Sartorius
• Isinya dari lateral ke medial :
• Nervus femoralis
• Arteri femoralis
• Vena femoralis
-Regio Glutealis-
• Musculus gluteus memiliki kompartemen
superfisial dan profunda
• Lapisan superfisial : M.Gluteus
maximus, medius, minimus
• Lapisan profunda : M.piriformis,
M.obturatorius internus, M.gemelli
superior dan inferior, M.Quadratus
femoris
-Otot Tungkai-
Anterior
• M.Tibialis anterior, M. Extensor
(Dorsifleksi & inversi kaki) digitorum longus, M.Extensor
N.Fibularis profunda
hallucis longus, M.Fibularis tertius

Lateral
(Plantarfleksi & eversi
• M.Fibularis longus
kaki) • M.Fibularis brevis
N.Fibularis superficial

• Superfisial : M.Gastrocnemius,
Posterior M.Soleus, M.Plantaris (=triceps surae)
(plantarfleksor) • Profunda : M.Popliteus, M.Flexor
digitorum longus, M.Flexor hallucis
N.Tibialis longus, M.Tibialis posterior
Kompartemen
anterior

Komparte
men lateral

Kompartemen
posterior
-Otot Kaki-
Pada bgn plantar terdiri atas 4 lapisan :
• Lap 1 : M.Abductor hallucis, M.Flexor digitorum
brevis, M. Abductor digiti minimi
• Lap 2 : M.Quadratus plantae, M.Lumbricalis 1-4
• Lap 3 : M.Adductor hallucis (Caput obliqua, Caput
Transversa), M.flexor hallucis brevis, M.digiti
minimi brevis
• Lap 4 : M.interossei plantaris 1-3, M.interossei
dorsales 1-4
Seluruhnya dipersarafi oleh Nervus Plantaris
-Otot Kaki-
Pada bgn dorsal terdapat 2 buah otot:
• M.Extensor digitorum brevis
• M.Extensor hallucis brevis

Seluruhnya dipersarafi oleh Nervus Fibularis


LAPISAN 1
LAPISAN 2
LAPISAN 3
LAPISAN 4
Referensi..
• L MK, Agur AM, Dalley AF. Clinically Oriented Anatomy.
9th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2017.
• Drake RL, Vogl W, Mitchel AW. Gray’s Anatomy:
Anatomy of the Human Body. Elsevier; 2014.
• Friedrich Paulsen H, Waschke J. Sobotta General
Anatomy and Musculoskeletal System. 24th ed. Elsevier;
2019.

Anda mungkin juga menyukai