Tujuan Instruksional
Khusus :
1.Struktur otot skeletal pada tingkat
makroskopis
2. Identifikasi lokasi otot major pada
tiap grup tubuh (wajah, leher,
ektremitas atas & bawah, anorektal)
Learning Strategy
Explorasi lokasi, origo, insersio dan
innervasi 630 otot skelet
Gunakan tabel.
Tanbah pemamahanmu
Pelajari model dan atlas
Palpasi dirimu
Obeservasi tulang dan sendi
Ucapakan namanya dengan keras & cek
pengucapanmu
Klasifikasi
Fungsional : volunter (disadari) &
involunter (tak disadari)
Struktur & Fungsi :
1. Otot Polos (involunter & tak berlurik) :
organ berongga, dinding kelenjar &
pembuluh darah & organ kulit spt limpa
& penis
2. Otot rangka (volunter & berlurik)
3. Otot jantung (involunter & berlurik): Khas
: diskus interkalasi = sambungan antar
sel jantung untuk memperluas kontraksi
Fungsi Otot
Menghasilkan gerakan
Mempertahankan postur
tubuh
Stabilisasi sendi
Menghasilkan panas
Struktur Makroskopis
Fasia terletak
diluar epimisium,
mrpkn hipodermis
Epimisium menutup
seluruh otot skelet
Perimisium
mengelilingi fasikula
(bundel) serabut otot
Endomisium
mengelilingi satu
serabut otot, tempat
kapiler dan saraf
Perlekatan otot
Langsung pada tulang
epimysium melanjut dg periosteum
M. intercostal
Lokasi Fascia
Deep fascia/fasia profunda
Terletak diantara otot yang berdekatan
Superficial fascia (hypodermis)
adipose diantara kulit dan otot
Superficial Fascia
Deep Fascia
Penamaan Otot
Arah serabut
Mis : rectus (straight)
Lokasi
Mis : : many muscles are named for bones (e.g.,
temporalis)
Jumlah origo
Mis : : triceps (three heads)
Bentuk
Mis : : deltoid (triangular)
Aksi otot
Mis : : flexor and extensor (flexes or extends a bone)
40 otot
superfic
ial
dibagi
mjd 10
area
27 otot
superficial
dibagi mjd
7 area
Convergent
Lebar pada origo dan menyatu pada insersio
Pennate
Fasikula masuk oblik dalam tendon
unipennate, bipennate atau multipennate
palmar interosseus, rectus femoris & deltoid
Circular
Cincin mengelilingi lubang tubuh
orbicularis oculi
Otot Pennatus
Rectus
femoris
Otot Paralel
Contoh otot paralel :
Rectus abdominis
Otot Sirkuler
Contoh : otot sirkuler
Orbicularis oculi
Orbicularis oris
Otot konvergen
Contoh 2 otot konvergen :
Deltoid
Pectoralis major
Perlekatan Otot.
Origo & Insertio
Origo : ujung otot yang
melekat di tulang yang lebih
stabil, biasanya di proximal,
sedikit gerak
Insertio : ujung otot yang
melekat pada tulang yang
lebih bergerak. Biasanya di
distal, banyak gerak.
Tipe Otot
1. Prime mover otot utama
yang melakukan gerakan
: m.brachialis
2. Antagonis otot yang
melawan gerakan otot
prime mover : m. triceps brachii
cegah gerakan yang berlebihan dan luka
3. Synergis otot yang membantu gerakan otot
prime mover dan membantu melawan rotasi
m.biceps brachii
4. Fiksator stabilisasi origo otot prime mover
otot yang memegang scapula di tempat
Dipersyarafi
Berfungsi
Figure 10.6
Otot Ekspresi
Otot Ekspresi
Otot Lidah
Otot Intrinsic = vertical, transversal, longitudinal
Otot extrinsic hubungkan lidah dg hyoid, styloid
process, palate dan dalam pipi
Lidah memndah makanan ke gigi dan memasukkan ke
pharynx
Otot
Pengunyah
Mylohyoid
costa 3-5 ke
processus
coracoideus
scapula
Protraksi &
depresi
scapula
Angkat
costa saat
forced
expiration
Serratus
Anterior
M. Levator scapulae
Dari angulus
superior scapula ke
C1-C4
Pectoralis major
Latissimus dorsi
Origo scapula
M . Deltoid = prime
mover
Coracobrachialis
bantu fleksi
Teres major bantu
extensi
4 otot membentuk
a.
b.
c.
d.
Subscapularis
Supraspinatus
Infraspinatus
Figure 10.15a
Figure 10.15b,
Figure 10.16a
Figure 10.16b
Supinasi
Otot supinator
Palmar hadap anterior
Pronasi
Mm. Pronator teres & Pronator
quadratus
Palmar hadap posterior
pergelangan tangan
Ekstensi& abduksi ibu jari (pollicis)
Brevis = pendek, Ulnaris = sisi ulna pergelangan
lengan bawah
Extensors
The posterior
extensor and
anterior flexor
muscles are
shown
Figure 10.17a
Posterior extensors of
the wrist and fingers,
and anterior flexor
muscles are shown
Figure 10.17b
Otot2 Pernapasan
Central tendon
Intercostalis Internus
Melebar ke depan &
anterior antar costa
Menarik rongga dada ke
bawah saat forced
expiration
*
*
*
*
*
Dinding Abdomen
- bagian depan ; karakteristik
- kulit : funiculus umbilicalis
- fasia :aponeurosis
linea alba
- musculus
M. Obliquus Abdominis Ext
M. Obliquus Abdominis Intr
M. Rectus Abdominis
M. Transversus Abdominis
M. Pyramidalis
Fungsi
superficial
downward
anterior
inguinal
ligament
Externus
Rectus
abdominis
vertikal,
straplike
tendinous
intersections
Selebung rectus
linea alba
Abdominis
M. obliquus Internus
anteriorly
upwards
Transverse
abdominal
Orientasi serabut
arah horizontal
Lapisan terdalam
Trapezius
Latissimus dorsi
Semispinalis
Splenius
Levator scapulae
Rhomboideus
Supraspinatus
Infraspinatus
Teres major
Gluteus maximus
Gluteus medius
Otot Punggung
Grup Erector spinae
3 otot columna
Dari sacrum ke
costa
Melebar ke kolumna
vertebral
Grup Semispinalis
vertebrae ke
vertebrae
Melebar le leher
Multifidis
vertebrae ke
vertebrae
rotasi kolumna
vertebral
Quadratus
lumborum
ilium tke costa 12
lateral fleksi
Semispinalis
Erector spinae
Multifidis
Quadratus
lumborum
vertebra to another
These muscles are synergists in
extension and rotation of the spine
Figure 10.9c
Penyusun Pelvis
Pelvis disusun oleh kompartemen :
- keras : tulang penyusun pelvis :
- os coxae
- os sacrum dan os coxigeus
- lunak : otot otot pelindung
- organ organ pelvic
Penyusun Pelvis
A. Perangkat keras
Os coxae : ilium, ischium, pubicum
membatasi pelvic di bagian depan dan samping
Os sacrum dan os coxigeus ; membatasi pelvic di
bagian posterior
B. Perangkat Lunak
Otot otot penyusun dinding pelvis
1. m. obturator internus
2. m. piriformis
3. m. levator ani
4. m. coccygeus
Otot pelvis yg sebenarnya : 3,4
1,2 otot extrimitas inferior
Otot Diafragma
Urogenitale
Coccygeus
1. M. levator ani dukung organ dalam & defekasi
Terdiri dari ;
- m. pubococcygeus
- m. puborectalis
- m. illiococcygeus
Figure 10.19ac
*
Hamst
rings
Figure 10.20a
Figure 10.20b
*
*
Figure 10.19a
Figure 10.22a
These muscles
are the primary
toe extensors and
ankle dorsiflexors
They include the
tibialis anterior,
extensor
digitorum longus,
extensor hallucis
longus, and
fibularis tertius
Figure 10.21a
Traktus Iliotibialis
kumpulan tenso
fascia lata yang
melekat pada tibia
Pes anserina :
kumpulan tendo
m.gracilis
m.sartorius
m.semitendinosus
Otot Gluteal
Profunda
Gluteus minimus
Piriformis
Quadratus
femoris
Pectineus
Adductor
brevis
Adductor
longus
Adductor magnus
M. Rectus femoris
origo dari ilium =
fleksi sendi panggul
Tendon m.
quadriceps femoris
melekat pada
patella
Ligamentum
patellaris melekat
pada tibia
Otot kaki
Figure 10.21bd
Figure 10.22a
Figure 10.22b,
These muscles
primarily flex the
foot and the toes
They include the
gastrocnemius,
soleus, tibialis
posterior, flexor
digitorum longus,
and flexor hallucis
longus
Figure 10.23a
Figure 10.23b,
c
Figure 10.23d-f
At
knee
At hip
At knee
Figure 10.24a
Figure 10.24b
Thigh muscles:
Leg muscles:
Superficial
muscles of the
plantar aspect
of the foot
These muscles
are similar to
the
corresponding
muscles of the
hand
Figure 10.25a
Figure 10.25b
Figure 10.25d
Figure 10.25e-f
Kompartemen Anterior
Kompartemen Posterior
Grup Profunda Plantar Flexors
Kompartemen Lateral
Fibularis longus
Fibularis brevis
2 otot : m.
fibulars
longus et
brevis
Plantarfle
ksi dan
eversi
kaki
One dorsal
muscle
M. extensor
digitorum
brevis
extensikan
kaki
Dorsal
view