Anda di halaman 1dari 40

Modul Biomedik 2

Edisi 2021
Otot Glutea
Musculus Nervus Fungsi
Tensor Fasciae Latae N. Gluteal superior Fleksi hip joint; abduksi dan
rotasi medial os femur
Gluteus Maximus N. Gluteal inferior Ekstensi hip joint; abduksi dan
rotasi lateral os femur
Gluteus Medius dan N. Gluteal superior Abduksi dan rotasi medial os
Minimus femur; pertahankan
keseimbangan saat berjalan
Gemellus superior dan Pleksus sacralis Rotasi lateral femur
inferior
Obturator internus Pleksus sacralis Abduksi dan rotasi lateral os
femur
Piriformis Ramus ventral S1-2 Abduksi dan rotasi lateral os
femur
Quadratus Femoris Pleksus sacralis Adduksi dan rotasi lateral os
femur
1. Musculus gluteus medius dan minimus
2. Musculus gluteus maximus
3. Musculus piriformis
1. Musculus gemellus superior
2. Musculus obturator internus
3. Musculus gemellus inferior
1. Tensor fascia latae
2. Musculus sartorius
3. Musculus quadriceps femoris
Otot Femoris – Anterior
Musculus Nervus Fungsi
Iliacus Femoralis Flexi hip joint; rotasi medial femur
Psoas Plexus Lumbalis Flexi hip joint; rotasi medial femur
Obturator eksternus N. Obturator Rotasi lateral femur
Pectineus N. femoralis Adduksi dan rotasi lateral femur; fleksi
hip
Quadriceps Femoris N. Femoralis Ekstensi lutut; rectus femoris juga
berfungsi fleksi hip
Sartorius N. femoralis Fleksi hip dan knee, rotasi medial
femur

Quadriceps femoris terdiri dari :


• Musculus rectus femoris
• Musculus vastus lateralis
• Musculus vastus medialis
• Musculus vastus intermedius
Otot Femoris – Medial
Musculus Nervus Fungsi
Adductor magnus N. Obturator Adduksi femur anterior dan rotasi lateral
femur, fleksi hip joint
Gracilis N. Obturator Adduksi femur; fleksi lutut; rotasi medial
tibia
Adductor longus N. Obturator Adduksi dan rotasi medial femur pada
sendi coxae
Adductor brevis N. Obturator Adduksi femur pada sendi coxae
Otot Femoris – Posterior
Musculus Nervus Fungsi
Biceps femoris N. Ischiadicus Fleksi knee; ekstensi hip; rotasi lateral
kaki
Semimembranosus N. Ischiadicus Fleksi knee; ekstensi hip; rotasi medial
tibia
Semitendinosus N. Ischiadicus Fleksi knee; ekstensi hip; rotasi medial
tibia

Otot hamstring adalah kumpulan otot yang berfungsi dalam ekstensi


articulatio coxae dan fleksi articulatio genu, terdiri dari :
• M. biceps femoris caput longum
• M. semitendinosus
• M. semimembranosus
• M. adductor magnus caput tuberalis
1. Musculus adductor longus
2. Musculus sartorius
3. Musculus rectus femoris
4. Musculus vastus lateralis
5. Musculus vastus medialis
1. Musculus gluteus maximus
2. Musculus tensor fascia latae
3. Iliotibial band
4. Tuberculum gerdy
5. Musculus psoas minor
6. Musculus psoas major
7. Musculus iliacus
8. Insersi musculus iliopsoas
pada trochanter minor
9. Crista iliaca
1.Musculus pectineus
2.Musculus adductor longus
3.Musculus gracilis
1. Musculus obturator externus
2. Musculus quadratus femoris
3. Musculus adductor magnus
1. Musculus semitendinosus
2. Musculus semimembranosus
3. Musculus gracilis
4. Musculus biceps femoris (caput
brevis dan caput longus)
1. Musculus rectus femoris
2. Musculus vastus lateralis
3. Musculus vastus intermedius
4. Musculus vastus medialis
Trigonum femorale
• Trigonum femorale adalah suatu cekungan berbentuk
segitiga, dibatasi di sebelah proximal ( basis ) oleh
ligamnetum inguinale, di sebelah lateral dibatasi oleh
margo medialis m.sartorius dan batas medial dibentuk
oleh tepi medial m.adductor longus.
• Apex dari trigonum ini berada pada tempat pertemuan m.sartorius
dan m.adductor longus, yaitu setinggi batas sepertiga bagian
proximal dan bagian medial regio femoris.
• Atapnya dibentuk oleh fascia lata dan fascia cribriformis. Lantainya
dibentuk dari caudal ke cranial oleh m.adductor longus,
m.pectineus dan m. iliopsoas.
• Di dalam trigonum femorale terdapat femoral sheath yang
membungkus vasa femoralis dan canalis femoralis, nervus
femoralis ( berada di lateral dan di luar femoral sheath ) dan
lymphonodus inguinalis profundus.
• Fossa iliopectinea, yaitu cekungan pada dasar Trigonum
Femorale, dibentuk oleh
• m.iliopsoas
• m.pectineus
• m.add.longus, atapnya fascia lata
• Canalis adductorius, yaitu saluran yang
menghubungkan fossa iliopectinea ke fossa poplitea,
dibentuk oleh :
• m. vast. Med
• m.add.longus
• m.add.magnus
• m.sartorius
• membrana vastoadductoria
Otot Cruralis – Anterior
Musculus Nervus Fungsi
Ekstensor digitorum N. Peroneal profunda Ekstensi jari II-IV, dorsofleksi,
longus eversi foot
Ekstensor hallucis N. Peroneus profunda Ekstensi ibu jari, dorsofleksi,
Longus inversi foot
Fibularis tertius N. Peroneus profunda Dorsofleksi dan eversi foot
Tibialis anterior N. Peroneus profunda Dorsofleksi dan inversi foot
Otot Cruralis – Lateral
Musculus Nervus Fungsi
Peroneus longus N. peroneus superficialis Plantarfleksi dan eversi

Peroneus brevis N. peroneus superficialis Plantarfleksi dan eversi


Otot Cruralis – Posterior Superficialis
Musculus Nervus Fungsi
Gastrocnemius N. tibialis Fleksi knee; plantar fleksi foot
Soleus N. tibialis Plantarfleksi foot
Plantaris N. tibialis Fleksi lutut; plantar fleksi foot

• Otot cruralis posterior superficial terdiri dari 3 otot


(gastrocnemius, soleus dan plantaris) yang berinsersio
pada os calcaneus membentuk tendo achilles
• Musculus gastrocnemius dan musculus soleus
membentuk musculus triceps surae
Otot Cruralis – Posterior Profunda
Musculus Nervus Fungsi

Popliteus N. tibialis Menstabilkan articulatio genu


(menahan rotasi lateral tibia pada
femur)
Flexor digitorum N. tibialis Fleksi jari II-IV, plantar fleksi, inversi
longus foot

Flexor hallucis longus N. tibialis Fleksi ibu jari; plantar fleksi, inversi
foot

Tibialis posterior N. tibialis Plantar fleksi dan inversi foot


1.Musculus peroneus longus
2.Musculus tibialis anterior
1. Musculus peroneus brevis
2. Musculus extensor digitorum longus
3. Musculus extensor hallucis longus
1. Musculus popliteus
2. Musculus gastrocnemius
1. Musculus plantaris
2. Musculus soleus
3. Tendo achilles
1. Musculus flexor digitorum longus
2. Musculus tibialis posterior
3. Musculus flexor hallucis longus
Fossa Poplitea
• Berbentuk belah ketupat, berada pada bagian posterior
articulatio genu.
• Batas :
• Batas cranio-lateral dibentuk oleh m.biceps femoris
• Batas cranio-medial dibentuk oleh m.semimembranosus dan
m.semitendinosus
• Batas caudo-medial dibentuk oleh caput medial m.gastrocnemius
• Batas caudo-lateral ditentukan oleh caput laterale
m.gastrocnemius.
• Lantai fosssa dibentuk oleh planum popliteum femoris,
facies posterior capsula articularis genu dan facies
posterior m.popliteus
• Di dalam fossa poplitea terdapat jaringan lemak, vasa
poplitea, nervus tibialis dan nervus peroneus communis.
Otot Pedis
• Terdiri otot-otot ekstrinsik dan intrinsik Pedis
• Otot ekstrinsik adalah otot-otot cruris yang terdapat insertio pada
pedis
• Otot Intrinsik adalah otot yg berada (origo + insertio) hanya pada
Pedis
• Otot pedis dibungkus oleh Fascia pedis
• Pada plantar pedis terdapat Aponeurosis Plantaris
Otot Pedis Intrinsik – Medial
Musculus Nervus Fungsi
Flexor hallucis brevis N. Plantaris medial Fleksi jari I
Abductor hallucis N. Plantaris medial Fleksi jari I; arcus longitudinal
medial
Adductor hallucis N. Plantaris medialis Adduksi hallux (jari I)
Otot Pedis Intrinsik – Intermedia
Musculus Nervus Fungsi
Flexor N. Plantaris medialis Fleksi jari II-IV
digitorum
brevis
Lumbricales n. Plantaris medial dan Fleksi MTP joint, ekstensi
lateral interphalangeal joint
Quadratus n. Plantaris lateral Fleksi jari I
plantar
Interosseus n. Plantaris lateral Adduksi jari II-V
Dorsalis
Interosseus n. Plantaris lateral Adduksi jari III-V
plantaris
Otot Pedis Intrinsik – Lateral
Musculus Nervus Fungsi
Flexor digiti minimi brevis N. Plantaris lateralis Fleksi jari V
Abductor digiti minimi N. Plantaris lateralis Abduksi jari V
Opponens digiti quinti N. Plantaris lateralis Abduksi dan fleksi jari kaki
1. Musculus lumbricales
2. Musculus flexor digiti minimi brevis
3. Musculus abductor digiti minimi brevis
4. Musculus flexor digitorum brevis
5. Musculus abductor hallucis
6. Musculus flexor hallucis brevis
1. Musculus lumbricales
2. Musculus flexor hallucis longus
3. Musculus abductor hallucis
4. Musculus flexor digitorum longus
5. Musculus quadratus plantae
1. Musculus flexor hallucis brevis
2. Musculus adductor hallucis
3. Musculus flexor digiti minimi brevis
4. Musculus abductor digiti minimi
(potongan)
5. Musculus flexor digitorum brevis
(potongan)
1.Musculus interosseus dorsalis
2.Musculus interosseus plantaris
Tarsal Tunnel
• Tarsal tunnel adalah terowongan yang terdapat di daerah
pedis, dibentuk oleh :
• Retinaculum extensorum superior (ligamentum transversum cruris)
• Retinaculum extensorum inferior (ligamentum cruciatum cruris)
• Isi dari tarsal tunnel adalah :
• Tendo musculus tibialis posterior
• Tendo flexor digitorum longus (FDL)
• Tendo flexor hallucis longus (FHL)
• Arteri dan vena tibialis posterior
• Nervus tibialis posterior (L4 – S3)
ANATOMI APLIKASI
Pergerakan Hip
Gerakan Otot

Kombinasi Fleksi + Tensor fascia latae


Abduksi
Kombinasi Fleksi + M. sartorius
Abduksi + Rotasi
lateral
Fleksi M. rectus femoris, M. iliopsoas, M.
pectineus
Ekstensi M. gluteus maximus, M. semitendinosus,
M. semimembranosus, M. biceps femoris
caput longum
Hiperekstensi m. gluteus maximus

Abduksi M. gluteus medius, m. gluteus minimus

Adduksi M. pectineus, M. adductor longus, M.


adductor brevis, M. adductor magnus, M.
gracilis
Rotasi medial M. gluteus minimus

Rotasi lateral M. gluteus maximus


Pergerakan Knee
Gerakan Otot
Ekstensi Kelompok otot quadriceps femoris (M. rectus femoris, M. vastus
medialis, M. vastus intermedius, M. vastus lateralis)
Fleksi Kelompok otot hamstring (M. semimembranosus, M.
semitendinosus, M. biceps femoris), M. popliteus, M.
gastrocnemius
Pergerakan Ankle dan Foot Joint

Gerakan Otot
Plantarfleksi M. gastrocnemius, M. soleus
Dorsofleksi M. tibialis anterior
Inversi M. tibialis anterior, M. tibialis posterior
Eversi M. peroneus longus, M. peroneus brevis
Fleksi jari II – V M. flexor digitorum longus
Fleksi jari I M. flexor hallucis longus
Ekstensi jari II – V M. Extensor digitorum longus
Ekstensi jari I M. Extensor hallucis longus
Tidak ada pergerakan M. plantaris dan M. peroneus tertius
SELAMAT BELAJAR
GOOD LUCK!

Anda mungkin juga menyukai