Analisis gerakan sepak sila pada olahraga sepak takraw, dimana gerakan dengan kaki
membentuk huruf T, yang digunakan untuk melakukan gerakan tersebut. Dalam melakukan
gerakan sepak sila, tulang-tulang yang menjadi pendukung untuk melakukan gerakan tersebut,
yaitu extremitas inferior (anggota tubuh bagian bawah) yang disusun oleh cingulum inferior yang
meliputi antara lain:
Os femur Os tarsalia Os 1rticul
Os tibia Os mettatarsalia, dan
Os fibula Os phalangelis
Kedua gelang pinggul kanan dan kiri bertaut dengan os sacrum, diikat oleh ligamentum yang
kuat di daerah posterior dan kedua gelang pinggul kanan kiri tersebut di bagian anterior
membentuk pelvis.
Dengan demikian dapat dikatakan bahwa pada rangka anggota badan bawah dapat dibedakan :
• Tulang-tulang gelang pinggul terdapat os pubis, os illium, dan os ischium.
• Tulang-tulang anggota badan bawah yang bebas meliputi os femur, ossa cruis, os 1rticul, ossa
pedis.
Gerakan Antefleksi
Macam-macam otot-otot yang bekerja pada gerakan antefleksi tersebut, antara lain yaitu
• M. Pectineus
• M. Rectus femoris
• M. Sartorius
• M. Abductor magnus
• M. Adductor longus
• M. Gluteus minimus
• M. Gluteus medius
• M. Tensor fasciae latae
• M. Adductor brevis
• M. Gracillis
Jika antefleksio dari keadaan retrofleksio, maka otot-otot yang bekerja sebagai berikut :
• m. Quadratus femoris & m. Abturator axternus
• m. psoas mayor yang ber origo dicorpora vertebralia lumbalia 1 s/d 4. Ber 2rticulat trochanter
minor.
• M. Psoas minor. Yang ber origo di corpus vertebrae thoracalis XII dan lumbalis I. Dan ber
2rticulat di aminentia iliopectinea
• M. Illiacus. Yang ber origo di fossa illiaca. Dan ber 2rticulat di throchanter minor. • M. Rectus
femoris. Ber origo di caput rectum dan caput obliquum, spina illiaca anterior inferior. Ber
2rticulat di 2rticul.
• M. Sartorius. Ber origo di spina illiaca anterior posterior. Insertio tuberositas tibiae.
• M. Graciallis. Ber origo di ramus inferior ossis pubis. Insertio tuberositas tibiae.
• M. Gluteus medius. Ber origo di linea gluteia anterior. Insertio trochanter mayor.
• M. Gluteus minimus. Ber origo di linea glutea inferior. Insertio trochanter mayor.
• M. Quadratus femoris. Ber origo di tuber ischiudium. Insertio crista intertrochanterrica.
Gerakan Retrofleksio
Macam-macam otot yang bekerja di dalam gerakan retrofleksio, yaitu antara lain : a.
m. gluteus maximus. E. M. biceps femoris
b. m. semi membranomus. F. M. semitendinosus
c. m. gluteus medius g. m. adductor magnus
d. m. kuadratus femoris
• M. gluteus maximus. Ber origo di linea glutea posterior, dataran dorsal os sacrum dan
ligamentum sacrotuberosum. Insertion di tuberositas glutea dan fascia latae.
• M. semi membranosus. Ber origo di tuber ischiudium dan 3rticulat 3rticula medialis tibiae.
Gerakan Abduksio
Macam-macam otot-otot yang bekerja, yaitu antara lain :
a. m. piriformis d. m. gluteus minimus g. m. gluteusmaximus
b. m. rectus femoris e. m. gluteus medius
c. m. Sartorius f. m. tensor fasciae latae
• Gerakan Adduksio (gerakan tungkai atas kembali dekat ke bidang
median) Macam-macam otot yang bekerja : a. m. Pectineus f. m. Gracillis
b. m. Semimembranosus g. m. semitendinosus
c. m. Psoas mayor h. m. Adductor magnus
d. m adductor brevis i. m. adductor longus
e. m. Gluteus maximus j. m. Illiacus
b. Gerakan Extensio
1. m. Tensor fasia latae;
2. m.quadriceps, terdiri dari 4 otot, yaitu:
• m. Rectus femoris
• m. Vastus medialis
• m. Vastus lateralis
• m. Vastus intermedius ü m. Vastus medialis. Origo. Labium mediale lineae asperac dan
proximal sampai basis throchanter minor.
Ü M. Vastus lateraslis. Origo. Labium laterale lineae asperac dan proximal sampai basis
trochanter mayor.
c. gerakan exoratio (outward rotation) macam-macam
otot-otot yang bekerja adalah:
• M. tensor fasiae latae
• M. 4rticulation4
• M. biceps femoris
Melihat bentuk anatomi pada tungkai bawah, maka pergerakan yang sesuai untuk melakukan
gerakan sepak sila yaitu sebagai berikut:
c. pada pergelangan kaki : pada talocruralis, gerakan yang terjadi yaitu gerakan fleksi ( fleksi
plantar ), dan dorsi fleksi
Dari analisis gerakan di atas, maka kita dapat mengetahui dan bagaimana cara memberikan
latihan yang cocok untuk gerakan sepak sila tersebut. Tentunya gerakan ini berdasarkan atas
analisa mengenai alat gerak aktif seperti otot-otot yang digunakan, ligament yang menjadi
pendukung dan tulang-tulang yang menjadi alat gerak pasif tersebut.