Anda di halaman 1dari 52

PROGRAMASI LINIER

• MERUPAKAN TEHNIK UNTUK


MENGOPTIMALKAN SUATU FUNGSI YANG
MEMPUNYAI KENDALA
• DAPAT DIGUNAKAN UNTUK MEMAKSIMUMKAN
KEUNTUNGAN ATAU MEMINIMUMKAN BIAYA
CONTOH LP

• Suatu perusahaan memproduksi dua barang yaitu X1 dan


X2.
• X1 memberi keuntungan $45 per unit dan X2 memberi
keuntungan $55 per unit
• Proses produksi menggunakan dua mesin, mesin pertama
kapasitas kerjanya 120 jam dan mesin kedua 180 jam
• Produksi X1 memerlukan 6 jam di mesin pertama dan 3 jam
di mesin kedua
• Produksi X2 memerlukan 4 jam di mesin pertama dan 10
jam di mesin kedua
CONTOH LP

MAKSIMUMKAN:
Z = 45X1 + 55X2
KENDALA
6X1 + 4X2  120
3X1 + 10X2  180
X1, X2 0
CONTOH LP

MAKSIMUMKAN:
Fungsi tujuan
Z = 45X1 + 55X2
Objective Function
KENDALA
OBJ
6X1 + 4X2  120
3X1 + 10X2  180 Right Hand Side
RHS
X1, X2 0

Non Negativity
PEMECAHANNYA

METODA GRAFIK

METODA SIMPLEKS
PROGRAMASI LINIER
METODA GRAFIK

• TANDA PADA KENDALA DIJADIKAN =


• GAMBAR SETIAP KENDALA
• TENTUKAN DAERAH YANG FEASIBLE
• GAMBARKAN FUNGSI TUJUANNYA
• GESER FT SAMPAI PALING JAUH/ DEKAT DARI ORIGIN
6X1 +4X2 = 120 X1 = 0, maka X2 = 30
X2 = 0, maka X1 = 20

X2

30

0 20 X1
3X1 + 10X2 =180 X1 = 0, maka X2 = 18
X2 = 0, maka X1 = 60

X2

30

18

0 20 60 X1
DAERAH FEASIBLE

X2

30

18

0 20 60 X1
GAMBARKAN FUNGSI TUJUANNYA

X2

30 X1 = 10
OBJ MAKSIMUM

18 X2 = 15
(10,15)

0 20 60 X1
PROGRAMASI LINIER
ADALAH METODA UNTUK
MENYELESAIKAN MASALAH
PROGRAMASI LINIER
DENGAN MENGGUNAKAN
PROSEDURE INTERAKTIF
SAMPAI SOLUSI OPTIMALNYA
TERCAPAI
MASALAH PROGRAMASI LINIER

MAKSIMUMKAN:
Z = 45X1 + 55X2
KENDALA
6X1 + 4X2  120
3X1 + 10X2  180
X1, X2  0
1
Langkah 1
Tambahkan variabel baru pada kendala, sehingga tanda pertidak
samaan menjadi persamaan

6X1 + 4X2  120 6X1 + 4X2 + S1 = 120


3X1 + 10X2  180 3X1 + 10X2 + S2 = 180
Langkah 1

6X1 + 4X2 + S1 = 120


3X1 + 10X2 + S2 =
180
Langkah 1
6X1 + 4X2 + S1 = 120
3X1 + 10X2 + S2 = 180

variabel baru

SLACK VARIABLE ARTIFICIAL VARIABLE


Bila tandanya  Bila tandanya 
Masalah LP menjadi: 1
MAKSIMUMKAN:
Z = 45X1 + 55X2 + 0S1 + 0S2
KENDALA
6X1 + 4X2 + S1 + 0S2 = 120
3X1 + 10X2 + 0S1 + S2 = 180
X1, X2, S1, S2  0
2
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
2
Buatlah SIMPLEX TABLEAU
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
2
SIMPLEX TABLEAU

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) B(i) A(i,j)
S1
S2
C(j)-Z(j)
*Big M
BASIS C(j)
X1 X2 3 S1 S2
B(i)
B(i)
A(i,j)
S1
S2
C(j)-Z(j)
*Big M
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
3
Susunlah data pada SIMPLEX TABLEAU

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) B(i) A(i,j)
S1
S2
C(j)-Z(j)
*Big M
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
3
Susunlah data pada SIMPLEX TABLEAU

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0 6 4 1 0 120
S2 0 3 10 0 1 180
C(j)-Z(j) 45 55 0 0 0
*Big M 0 0 0 0 0
BASIS C(j)
X1
45
X2
55
4 S1
0
S2
0 B(i)
B(i)
A(i,j)
S1 0 6 4 1 0 120 0
S2 0 3 10 0 1 180 0
C(j)-Z(j) 45 55 0 0 0
*Big M 0 0 0 0 0
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
4
Tentukan kolom kuncinya

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0 6 4 1 0 120 0
S2 0 3 10 0 1 180 0
C(j)-Z(j) 45 55 0 0 0
*Big M 0 0 0 0 0
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
4
Tentukan kolom kuncinya

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0 6 4 1 0 120 0
S2 0 3 10 0 1 180 0
C(j)-Z(j) 45 55 0 0 0
*Big M 0 0 0 0 0
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
4
Tentukan baris kuncinya

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0 6 4 1 0 120 30
S2 0 3 10 0 1 180 18
C(j)-Z(j) 45 55 0 0 0
*Big M 0 0 0 0 0
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
4
Tentukan baris kuncinya

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0 6 4 1 0 120 30
S2 0 3 10 0 1 180 18
C(j)-Z(j) 45 55 0 0 0
*Big M 0 0 0 0 0
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
4
Tentukan elemen kuncinya
Elemen kunci

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0 6 4 1 0 120 30
S2 0 3 10 0 1 180 18
C(j)-Z(j) 45 55 0 0 0
*Big M 0 0 0 0 0
5
BUAT TABEL SIMPLEKS BARU

ITERASI 1
X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0
X2 55
C(j)-Z(j)
*Big M
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
5
Semua elemen pada baris kunci
dibagi nilai elemen kunci

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0
X2 55
C(j)-Z(j)
*Big M
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
5
Semua elemen pada baris kunci
dibagi nilai elemen kunci

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0
X2 55 0,3 1 0 0,1 18
C(j)-Z(j)
*Big M
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
5
Mengisi baris lainnya dengan rumus:
Elemen Elemen Elemen pada Elemen yang
pada pada sesuai pada
baris = baris - baris lama x
pengganti baris
kolom kunci
baru lama kunci
X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0
X2 55 0,3 1 0 0,1 18
C(j)-Z(j)
*Big M
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
5
6 - (4 x 0,3) 1 - (4 x 0) 120 - (4 x 18)

4 - (4 x 1) 0 - (4 x 0,1)

X1 X2 S1 S2 B(I)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(I) A(I,j)
S1 0 4,8 0 1 -0,4 48
X2 55 0,3 1 0 0,1 18
C(j)-Z(j) 28,5 0 0 -5,5 990
*Big M 0 0 0 0 0
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
5
45 - {(0)(4,8) + (55)(0,3)}=
45 - 16,5 0 - {(0)(1) + (55)(0)}

55- {(0)(0) + (55)(1)} 0 - {(0)(-0,4) + (55)(0,1)}

X1 X2 S1 S2 B(I)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(I) A(I,j)
S1 0 4,8 0 1 -0,4 48
X2 55 0,3 1 0 0,1 18
C(j)-Z(j) 28,5 0 0 -5,5 990
*Big M 0 0 0 0 0
(0)(48) + (55)(18)
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
5
Mengisi kolom B(i)/A(i,j)

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0 4,8 0 1 -0,4 48 10
X2 55 0,3 1 0 0,1 18 60
C(j)-Z(j) 28,5 0 0 -5,5 990
*Big M 0 0 0 0 0
BASIS C(j)
X1
45
X2
55
6 S1
0
S2
0 B(i)
B(i)
A(i,j)
S1 0 4,8 0 1 -0,4 48 10
X2 55 0,3 1 0 0,1 18 60
C(j)-Z(j) 28,5 0 0 -5,5 990
*Big M 0 0 0 0 0
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
6
Tentukan elemen kunci yang baru

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0 4,8 0 1 -0,4 48 10
X2 55 0,3 1 0 0,1 18 60
C(j)-Z(j) 28,5 0 0 -5,5 990
*Big M 0 0 0 0 0
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
6
Tentukan elemen kunci yang baru

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
S1 0 4,8 0 1 -0,4 48 10
X2 55 0,3 1 0 0,1 18 60
C(j)-Z(j) 28,5 0 0 -5,5 990
*Big M 0 0 0 0 0
BASIS C(j)
X1
45
X2
55
7 S1
0
S2
0 B(i)
B(i)
A(i,j)
S1 0 4,8 0 1 -0,4 48 10
X2 55 0,3 1 0 0,1 18 60
C(j)-Z(j) 28,5 0 0 -5,5 990
*Big M 0 0 0 0 0
BUAT TABEL SIMPLEKS BARU

ITERASI 2
X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
X1 45
X2 55
C(j)-Z(j)
*Big M
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
7
Isi semua elemennya

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
X1 45
X2 55
C(j)-Z(j)
*Big M
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
7
Isi semua elemennya

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
X1 45 1 0 0,208 -0,083 10
X2 55
C(j)-Z(j)
*Big M
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
7
Isi semua elemennya

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
X1 45 1 0 0,208 -0,083 10
X2 55 0 1 -0,063 0,125 15
C(j)-Z(j)
*Big M
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
7
Isi semua elemennya

X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
X1 45 1 0 0,208 -0,083 10
X2 55 0 1 -0,063 0,125 15
C(j)-Z(j) 0 0 -5,94 -3,13 1275
*Big M 0 0 0 0 0
BASIS C(j)
X1
45
X2
55
8 S1
0
S2
0 B(i)
B(i)
A(i,j)
X1 45 1 0 0,208 -0,083 10
X2 55 0 1 -0,063 0,125 15
C(j)-Z(j) 0 0 -5,94 -3,13 1275
*Big M 0 0 0 0 0
Langkah-langkah pada

Metoda Simpleks
8
Periksa apakah sudah optimal?
Keadaan optimal bila pada baris
C(j)-Z(j) tidak ada yang bernilai positif
X1 X2 S1 S2 B(i)
BASIS C(j) 45 55 0 0 B(i) A(i,j)
X1 45 1 0 0,208 -0,083 10
X2 55 0 1 -0,063 0,125 15
C(j)-Z(j) 0 0 -5,94 -3,13 1275
*Big M 0 0 0 0 0
Sekian

Anda mungkin juga menyukai