KHALIFAH

UMAR
AL-KHATTAB

Wafat pada 23
Hijrah bulan
Zulhijjah ketika 63
tahun
Umar Bin AlKhatab Bin Nufail
Bin Abdul Uzza
Bani Adi, Arab
Quraisy

Tempoh
pemerintahan : 10
tahun 6 bulan

Tahun 584 Masihi

iaitu 13 tahun
selepas kelahiran
Rasulullah S.A.W

Selasa, 22
Jamadilakhir
tahun 13
HijrahBersamaan
23 Ogos 634 Masihi

Tempat lahir :
Makkah alMukarramah

Khalifah yang ke-2

daripada khulafa
Al-Rasyidin

dibunuh oleh
seorang hamba
Majusi berbangsa
Parsi yang
bernama Abu
Lukluk
Al-Faruq :
Pemisah antara
hak dan batil

RIWAYAT
HIDUP
KHALIFA
H UMAR
ALKHATAB

BERAN
I

SIFAT
PERIBADI
PEMIMPIN YANG
BERTANGGUNGJAWAB

BERFIKIRAN
TERBUKA

CARA PERLANTIKAN KHALIFAH UMAR :

Abu Bakar jatuh sakit

Bimbang terhadap pepecahan orang Islam

Ambil langkah lantik khalifah

Bertanya pendapat para sahabat

Sayidina Abu Bakar meminta Uthman menulis
wasiat.
Menyuruh Uthman bin Affan membacakan di
hadapan orang ramai.
Sayidina Abu Bakar bertanya pendapat orang
ramai.

Orang ramai bersetuju.

PERLUASAN KUASA
NEGARA ISLAM

KEJATUHAN EMPAYAR PARSI

Parsi telah kembali bergolak.
Muthana Bin Harithah meminta bantuan
kepda Khalifah Umar untuk menghantar
tentera
Hantar tentera tambahan yang diketuai
Saad Bin Abi Waqqas
Qadisiyah : Tentera Islam bertemu dengan
tentera Parsi yang diketuai oleh Rustom.
Tentera Parsi : 30 000 orang
Islam : 8 000 orang

 Kedua-dua belah pihak telah

bertukar-tukar utusan.
Saad menghantar Mughirah bin
Shubah.
Rustom menghina orang-orang Islam.
Saad kejar sampai ke daerah Jalula
dan tawan seorang puteri Yazdarjjad
III
Umar suruh Saad berhenti sementara
daripada perluasan kuasa.

 Saad meneruskan kembali perluasan kuasa

Membuka wilayah-wilayah baru di Iraq dan
menawan ibu negeri Iraq iaitu al-Madain.
Yazdajjid III berpindah ke Halwan.
Kumpul tentera untuk serang tentera Islam
yang diketuai oleh Fairuz.
Umar lantik Numan bin Mukrim ketuai
peperangan di Nahawind.
Tentera Islam berjaya tetapi Numan
terbunuh diganti pula dengan Huzaifah ibn
Al-Yaman.

 Tentera Islam bergerak ke Ahwaz dan

berjaya menawan beberapa wilayah
seperti Asbihan dan al-Ray dengan
cara pendamaian.
22 H - Mughirah Bin Shubah
diarahkan memerangi Azarbaijan.
Dengan itu, seluruh jajahan Parsi
berjaya ditawan.

PEMERINTAHAN ISLAM DI NEGERI

PARSI
Pada mulanya pemerintahan Parsi
bertindak kejam terhadap rakyatnya.
Penduduk Parsi berasa senang hati
dengan pemerintahan Islam.
Ramai telah memeluk Islam dengan
kerelaan hati.
Perkahwinan Hussain bin Ali dengan
puteri Yazdijard Shahri Banu

KEJATUHAN BYZANTINE- ROM

Perang Yarmuk yang
menyaksikan tentera Islam yang
berjumlah 40,000 orang
menumpaskan tentera
Byzantine yang berjumlah
120,000 orang.
Hal ini mengakhiri
pemerintahan Byzantine di
selatan Asia Kecil.

KEMENANGAN DI
BAITUL MAQDIS
Tentera Islam yang diketuai oleh Abu Ubaidah di
bahagian utara dibantu oleh Khalid Bin Al-Walid.
Selatan Amr ibn al-As & Shurahbil Bin Hasanah
Tentera Rom bersungguh-sungguh menjadikan
Baitul Maqdis sebagai pusat gerakan untuk
merampas kembali daerah mereka yang di
bawah kekuasaan Islam.
Penduduk Baitul Maqdis terdiri daripada
penganut agama Kristian.
Tentera Islam kepung selama 4 bulan.
Abu Ubaidah seru penduduk masuk Islam
Akhirnya perjanjian damai ditandatagani.

PEMBUKAAN
NEGERI MESIR
Amr al-As berjaya
telah berjaya enawan
Syria dan Palestin.
Di Mesir, rakyat begitu
benci kepada
penjajahan Rom.
Amr al-As minta
kepada Khlaifah Umar
buka Mesir.

PENGUASAAN ISLAM DI
MESIR

Al-Arih

Iskandariah

Farma
(sebulan)

Bulbais
(Artuban)

20 H :
Babilion
(Muqauqis)

Umman
Dunain
Rom :
Theodore
Ainu Shams

N
A
D
K
I
T
I
A
L
H
A
PO
T
N
I
R
E
M
E
P
N

PEMBENTUKAN MAJLIS AL-SYURA

Khalifah Umar sebagai ketua negara dan dibantu

secara rasmi oleh ahli Majlis Al-Syura.

Majlis ini berfungsi sebagai kabinet negara.

Terdiri kepada 2 bahagian iaitu Majlis Tertinggi dan
Majlis Harian.
Segala masalah penting yang berhubung dengan
negara diselesaikan oleh majlis syura.
Khalifah tiada hak istimewa dalam menentukan atau
membuat keputusan tertentu tanpa mesyuarat
majlis.
Majlis syura berkewajipan meneliti semua masalah
umat Islam dan negara yang diterangkan oleh alQuran dan Al-Sunnah.

MEWUJUDKAN PEMBAHAGIAN
WILAYAH
Wilayah-wilayah pentadbiran dibahagikan kepada
beberapa wilayah (antara 6 hingga 8 wilayah) seperti
Madinah, Makkah, jazirah Mesir, Iraq, Wilayah
Selatan dan Wilayah Timur.
Setiap wilayah ditadbir oleh seorang Gabenor atau
wali atau seorang Ketua Setiausaha dan mereka
dibantu oleh para pegawai tertentu mengikut jabatan
masing-masing.
Pegawai-pegawai awam yang lain ialah Ketua
Setiausaha Tentera, pegawai pemungut cukai dan
hakim wilayah.
Di setiap wilayah terdapat pegawai-pegawai tertinggi
angkatan tentera.

PELANTIKAN PEGAWAI SECARA BERSURAT

Dibuat secara bersurat dengan melampirkan senarai

tugas dan bidang kuasa mereka.
Antara pegawai terkenal dalam pentadbiran beliau ialah
Muawiyah b. abu Sufian, Amru b. al-As, Mughirah b.
Syukbah dan Zaid b. Sumaiyah.
Setiap pegawai yang dilantik dan berkhidmat untuk
negara akan diberi gaji tetap.Terdapat sebilangan
pegawai yang tidak mahu menerima gaji kerana sifat
takwa mereka.
Setiap pegawai juga tidak dibenarkan menunggang atau
menaiki kuda Turki iaitu kuda yang cantik, memakai
pakaian halus, tidak memakai tepung yang diayak dan
tidak menggunakan penjaga rumah pintu kediaman.

 Ketika dilantik harta mereka turut

direkodkan dan jika terdapat sebarang
tambahan harta dan diragui
pemilikannya maka mereka akan
disiasat.
Semua pegawai dikehendaki datang ke
Makkah pada musim haji untuk
mendengar taklimat daripada Khalifah
Umar serta mengkaji semula keputusan
yang telah dibuat dan mendengar
aduan daripada orang ramai.

PENUBUHAN
JABATAN BARU

Penubuhan jabatan baru yang mana

setiap wilayah mempunyai jabatan
penting seperti Jabatan Setiausaha
Tentera, Jabatan Percukaian, Jabatan
Polis, Jabatan Perbendaharan Negara
dan Jabatan Kadi.
Jabatan penyiasatan jenayah
ditubuhkan bagi mengawal anggota
pentadbiran awam dan tentera yang
melakukan penyelewengan.

 Sehubungan dengan itu beberapa

jawatan penting telah diwujudkan
bagi mengetuai jabatan-jabatan
tersebut.Setiap jabatan diketuai oleh
Setiausaha atau khatib dan dibayar
gaji bulanan.
Jabatan kehakiman dipisahkan
daripada jabatan lain bagi
mengelakkan penyelewengan dan
kadi-kadi tidak dibenarkan melibatkan
diri dalam perniagaan.

PENYUSUNAN SISTEM
KETENTERAAN
Khalifah Umar telah menyusun semula sistem
ketenteraan dengan membentuk tentera tetap
dan tentera sukarela.
Beliau menubuhkan Diwan al-Jundi (Jabatan
Ketenteraan) pada 20 hijrah untuk menjalankan
urusan ketenteraan.
Tentera tetap telah dibayar gaji dan diberikan
pakaian seragam dan gaji tentera dibayar
setelah dengan pelbagai skim gaji berdasarkan
status yang digariskan oleh Jabatan Tentera
tersebut

 Markas tentera pula telah dibina

disempadan yang menghadap kawasan
musuh seperti di Madinah, Kufah. Fustat
dan Basrah.
Tujuannya ialah untuk
mempertahankan wilayah-wilayah yang
ditakluki serta meneruskan penyebaran
agama Islam dikalangan penduduk
tempatan

PEMBAHARUAN PEMBANGUNAN EKONOMI

Beliau menubuhkan Baitulmal (Institusi
Perbendaharaan Negara) bagi tujuan
mengumpul dan menguruskan harta dan
khazanah kerajaan.
Sebarang bentuk hasil negara samada melalui
cukai seperti Kharaj(cukai tanah),Jizyah(cukai
perlindungan),Ghanimah (harta rampasan
perang),Usyur (cukai perniagaan) atau harta
peninggalan orang mati yang tiada waris akan
dimasukkan ke dalam Baitul Mal.

 Untuk meningkatkan ekonomi, beliau telah

membina terusan dan tali air bagi
menambahkan lagi hasil pertanian seperti
pembinaan Empangan Abu Musa di basrah
dan Terusan Amirul Mukminin sepanjang 111
km di mesir.
Rakyat juga digalakkan meneroka tanah baru
untuk pertanian disamping mengusahakan
tanah-tanah terbiar.

PEMBAHARUAN DALAM UNDANG-UNDANG

PENTADBIRAN TANAH

Tanah-tanah yang dikuasai oleh tentera

Islam dibahagikan kepada dua jenis :
i)Tanah Dhimmah tanah bertuan
ditadbir pemilik asal.
ii) Tanah Sawafi tanah tidak bertuan
dan ditadbir oleh pemegang-pemegang
amanahyangdilantik daripada ahli alAyyam (golongan peneroka)

 Tanah-tanah ini tidak boleh dibeli

atau dimiliki oleh sesiapa bagi
mengelakkan perpecahan.
Tentera atau umat Islam tidak
dibenarkan mengambil tanah-tanah
di negara jajahan melainkan melalui
pembelian.

PENGGUNAAN KALENDAR HIJRAH

Khalifah Umar adalah orang
bertanggungjawab menentukan tahun
Hijrah dalam Kalendar Islam.
Takwim atau kelendar ini dimulakan
pada tahun 17Hijrah bertujuan untuk
memudahkan urusan pentadbiran
negara terutamanya dalam bidang
Pendidikan yang banyak membabitkan
penggunaan Tarikh.

KEWAFATAN SAIDINA UMAR

Sayidina Umar meninggal dunia pada tahun 644
selepas dibunuh oleh seorang hamba Majusi,
Parsi yang bernama Abu Lukluk atau Fairuz.
Abu Lukluk menikam Saidina Umar kerana
menyimpan dendam terhadap Saidina Umar. Dia
menikam Saidina Umar sebanyak enam kali
sewaktu Saidina Umar menjadi imam di Masjid
al-Nabawi, Madinah.
Saidina Umar meninggal dunia dua hari kemudian
dan dikebumikan di sebelah makam Nabi
Muhammad s.a.w. dan makam Saidina Abu Bakar.
Khalifah Uthman Affan dilantik menjadi khalifah
selepas kematiannya..

KESIMPULAN
Kebolehan Khalifah Umar dalam bidang
pentadbiran memang diakui umum.
Pencapaiannya boleh dikatakan telah
sampai ke tahap maksimum.
Berdasarkan kejayaan dan
sumbangannya yang besar inilah maka
beliau telah diberi gelaran Amir alMukminin atau panglima agung
Mukmin pada tahun ke-19 Hijrah.

SOALAN
Khalifah Umar Al-Khatab ialah khalifah kedua
daripada khulafa Ar-Rasyidin. Analisiskan
pembaharuan yang telah dilaksanakan untuk
pembangunan umat dan agama Islam.
Keberanian Umar Al-Khatab seharusnya
dicontohi oleh pemimpin-pemimpin kita.
Bagaimanakah pemimpin-pemimpin Islam kita
hari ini dapat memelihara dan mendaulatkan
semula negara-negara Islam yang ditindas
berpandukan kepada kepimpinan Sayidina
Umar.