SAINS

TAHUN 4
UNIT 1 (KEPERLUAN ASAS)
1.Semua hidupan mempunyai keperluan asas
untuk terus hidup.
2.Keperluan asas bagi manusia dan haiwan
adalah:
i)MAKANAN
ii)AIR
iii)UDARA
iv)TEMPAT PERLINDUNGAN
3.Manusia dan haiwan memerlukan makanan
untuk
(a)pertumbuhan dan kekal sihat
(b)tenaga bagi melakukan pelbagai aktiviti
(c)menghasilkan haba untuk memanaskan badan
4.Manusia dan haiwan memerlukan air untuk
(a)mengekalkan suhu tubuh
(b)mengakut nutrien ke seluruh tubuh
(c)mengeluarkan hasil buangan dari tubuh
(d)membantu peredaran darah

5.Manusia dan haiwan memerlukan udara untuk

bernafas.
6.Oksigen dari udara diperlukan oleh manusia
dan haiwan untuk menjanakan tenaga
7.Manusia dan haiwan akan mati jika tidak
mendapat makanan,air,dan udara yang
mencukupi
8.Manusia dan haiwan memerlukan tempat
perlindungan untuk melindungi diri daripada
bahaya,cahaya matahari, dan hujan.
9.Manusia tinggal di dalam rumah sebagai
tempat perlindungan.Terdapat pelbagai jenis
tempat perlindungan.
i.RUMAH PANJANG
ii.PONDOK
iii.BANGLO
iv.RUMAH TERES
v.FLAT
10.Haiwan mempunyai tempat tinggal
perlindungan yang berbeza-beza.
Haiwan yang tinggal di dalam sarang:

BURUNG
LEBAH
Haiwan yang tinggal di dalam gua:

BERUANG
KELAWAR
Haiwan yang tinggal di dalam bawah tanah:

ARNAB
CACING TANAH
Haiwan yang tinggal di dalam lubang pada
batang pokok:

TUPAI
BURUNG BELATUK
Haiwan yang tinggal di terumbu karang:

IKAN
KETAM

1.2 KEPERLUAN ASAS

TUMBUHAN
1.Keperluan asas tumbuhan ialah air,udara, dan
cahaya matahari.
2.Tumbuhan memerlukan air,udara dan cahaya
matahari untuk membuat makanan.
3.Tumbuhan hijau membuat makanannya sendiri
melalui proses yang disebut fotosintensis.
4.Tumbuhan mendapat tenaga daripada cahaya
matahari.

UNIT 2(PROSES HIDUP)

2.1 PROSES HIDUP YANG MANUSIA

LAKUKAN
1.Manusia melakukan banyak proses hidup
seperti
i)bernafas
ii)berkumuh dan bernyahtinja
iii)membiak
iv)bergerak balas terhadap rangsangan

BERNAFAS
1.Manusia bernafas untuk mendapatkan oksigen
daripada udara.
2.Proses pernafasan disebut respirasi.
3.Proses pernafasan melibatkan tarikan dan
hembusan udara.
4.Kadar pernafasan ialah bilangan pergerakan
dada pada suatu masa.
5.Apabila seseorang aktif,kadar pernafasannya
meningkat kerana dia memerlukan tenaga lebih
banyak.

BERKUMUH DAN BERNYAHTINJA

1.Perkumuhan ialah proses penyingkiran hasil
buangan dari tubuh.
2.Hasil perkumuhan ialah bahan yang tidak
diperlukan lagi oleh tubuh.

3.Manusia mengumuhkan air kencing,peluh dan

air.
4.Penyahtinjaan ialah proses pembuangan tinja
dari tubuh.
5.tinja ialah bahan makanan yang tidak hadam
dan tidak dapat digunakan oleh tubuh.
6.Berkumuh dan bernyahtinja adalah penting
untuk mengekalkan kesihatan tubuh.

BERGERAK BALAS TERHADAP

RANGSANGAN
1.Manusia bergerak balas terhadap rangsangan.
2.Manusia dapat mengesan dan bergerak balas
dengan menggunakan lima organ deria seperti
kulit,mata,telinga,hidung dan lidah.

MEMBIAK
1.Manusia membiak untuk menambah
bilangannya dan memastikan spesies manusia
kekal di bumi.
2.Manusia membiak dengan melahirkan anak.

2.2 TABIAT BURUK YANG

MENGANCAM PROSES HIDUP
MANUSIA
1.Sesetengah tabiat buruk manusia boleh
mengancam proses hidupnya.

2.Tabiat buruk ini termasuklah

merokok,mengambil dadah,dan meminum
minuman keras.

2,3 PROSES HIDUP YANG HAIWAN

LAKUKAN
1.Haiwan melakukan proses hidup yang hampir
sama seperti manusia.
2.Proses hidup yang dilakukan oleh haiwan ialah
berkumuh,bernyahtinja,bernafas dan membiak.

BERKUMUH DAN BERNYAHTINJA

1.Haiwan melakukan proses berkumuh dan
bernyahtinja untuk menyingkirkan hasil buangan
dari tubuh
2.Organ perkumuhan haiwan termasuklah
(a)peparu
(b)ginjal
(c)insang
(d)kulit
3.Haiwan seperti lembu,monyet,kucing,dan ikan
paus berkumuh melalui peparu dan ginjal.
4.Berudu dan ikan berkumuh melalui insang.
5.Cacing dan rama-rama berkumuh melalui kulit.
6.Haiwan perlu berkumuh dan bernyahtinja
untuk kekal sihat.

BERNAFAS
1.Haiwan mempunyai struktur pernafasan yang
berbeza-beza.
Peparu-burung,kucing,lembu,buaya,katak,ikan
paus,kelawar
Struktur trakea-ulat beluncas,belalang,ramarama
Kulit lembab-cacing,katak
Insang-ikan,udang,berudu

MEMBIAK
1.Haiwan membiak unruk mengekalkan dan
menambah bilangan spesiesnya.
2.Haiwan membiak dengan cara melahirkan anak
atau bertelur.
3.Contoh haiwan yang melahirkan anak ialah
kucing,tikus,lembu,ikan paus dan monyet.
4.Haiwan seperti lembu,kuda,dan gajah
melahirkan anak sama ada satu atau dua ekor
sahaja.
5.Haiwan seperti tikus,kucing,dan anjing
melahirkan anak yang banyak.

6.Contoh haiwan yang bertelur ialah

ayam,buaya,ular,dan kura-

kura

7.Sesetengah haiwan bertelur sedikit dan

sesetengahnya bertelur banyak.

2.4 KITAR HIDUP HAIWAN

1.Haiwan mengalami perubahan semasa proses
pertumbuhan.
2.Haiwan berubah bentuk dan saiznya.
3.Proses lengkap perubahan haiwan dari lahir
hingga dewasa disebut sebagai kitar hidup
4.Haiwan yang berlainan mempunyai kitar hidup
yang berlainan.
TELURULAT BELUNCASKEPOMPONGRAMARAMA
TELURLARVAJENTIK-JENTIKNYAMUK
TELURBERUDUANAK KATAKKATAK
TELURANAK AYAMAYAM MUDAAYAM
5.Perubahan bai sesetengah haiwan seperti
ayam dan belalang hanya sedikit.

6.Anak-anak haiwan tersebut kelihatan seperti

induknya
7.Sesetengah anak haiwan kelihatan berbeza
daripada induknya.
8.Contohnya,berudu sangat berbeza daripada
katak dan ulat beluncas sangat berbeza daripada
rama-rama.

2.5 PROSES HIDUP YANG

TUMBUHAN LAKUKAN
1.Proses hidupyang dilakukan oleh tumbuhan
termasuklah
(a)bergerak balas terhadap rangsangan
(b)membiak

BERGERAK BALAS TERHADAP

RANGSANGAN
1.Tumbuhan bergerak balas terhadap
rangsangan yang berikut:
(a)graviti
(b)air
(c)cahaya matahari
(d)sentuhan

MEMBIAK
1.Tumbuhan perlu membiak untuk memastikan
kemandirian spesiesnya.

2.Tumbuhan akan pupus jika tidak membiak.

3.Tumbuhan membiak dengan pelbagai cara.

POKOK KEEMBUNG DAN BETIK MEMBIAK

MELALUI BIJI BENIH
CENDAWAN DAN PAKU-PAKIS MEMBIAK
MELALUI SPORA
POKOK PISANG DAN BULUH MEMBIAK
MELALUI SULUR(ANAK POKOK)
POKOK TEBU DAN UBI KAYU MEMBIAK
MELALUI KERATAN BATANG
POKOK SETAWAR DAN BEGONIA MEMBIAK
MELALUI DAUN
POKOK HALIA DAN KENTANG MEMBIAK
MELALUI BATANG BAWAH TANAH

UNIT 3(PERLINDUNGAN)
3.1 PERLINDUNGAN HAIWAN DARIPADA
BAHAYA
1.Haiwan memerlukan perlindungan daripada
bahaya.
2.Haiwan mempunyai ciri-ciri dan perlakuan khas
untuk melindungi diri daripada bahaya.

CIRI CIRI KHAS HAIWAN

1.Haiwan mempunyai ciri2 khas yang berlainan
untuk melindungi dirinya daripada bahaya.

2.Jadual di bawah menunjukkan beberapa ciri

khas haiwan:
Ciri khas
Sisik keras

Cangkerang
keras

Kulit tebal dan

keras

Duri tajam

Tanduk tajam

Kuku tajam

Fungsi
Melindungi
haiwan
daripada
cedera jika
diserang
musuh
Melindungi
haiwan
daripada
cedera jika
diserang
musuh

Contoh haiwan
TENGGILING

Melindungi
haiwan
daripada
cedera jika
diserang
musuh
Mencederakan
atau
menakutkan
musuh
Menyerang
atau
mencederkan
musuh
Menyerang
atau

GAJAH

BUAYA

SIPUT
PENYU
KERANG

BADAK SUMBU

LANDAK
LEMBU
BADAK SUMBU
KERBAU
HELANG
HARIMAU

Sengat atau
taring berbisa
Kaki panjang
dan otot yang
kuat
Mata palsu

mencederakan
musuh
Menyakitkan
musuh
Melarikan diri
daripada
musuh
Menakutkan
musuh

SINGA
ULAR
KALA
JENGKING
LEBAH
RUSA
KUDA BELANG
RAMA-RAMA

PERLAKUAN KHAS HAIWAN

Perlakuan khas
Hidup berkumpulan

Contoh haiwan
SERIGALA
GAJAH
Berpura pura mati
KUMBANG
ULAT GONGGOK
Mengeluarkan bau
SKUNK
busuk
LIPAS
Bersembunyi di dalam ARNAB
lubang dalam tanah
TIKUS
Memutuskan ekor
CICAK
Menggulungkan badan TENGGILING
ULAT GONGGOK
Menyemburkan dakwat SOTONG
hitam
Mengubah warna kulit
SESUMPAH
MUSANG ARTIK
Menyamarkan diri
KUDA BELANG
BELALANG

3.2 PERLINDUNGAN HAIWAN DARIPADA

KEADAAN CUACA MELAMPAU
1.Sesetengah haiwan hidup di habitat yang
mempunyai keadaan cuaca melampau seperti
terlalu sejuk atau terlalu panas.
2.Haiwan yang tinggal di habitat seperti itu
mempunyai ciri2 dan perlakuan khas yang
melindungi dirinya daripada cuaca melampau.

CIRI2 DAN PERLAKUAN KHAS HAIWAN

YANG HIDUP DI KAWASAN SEJUK
MELAMPAU
1.Haiwan yang hidup di kawasan kutub sentiasa
mengalami suhu sejuk yang melampau.
2.Haiwan di kawasan ini mempunyai ciri2 dan
perlakuan khas untuk melindungi diri.
3.Jadual di bawah menunjukkan ciri2 dan
perlakuan khas haiwan di kawasan sejuk.
Ciri2 dan perlakuan
khas
Bulu tebal
Berhijrah ke kawasan
panas
Mempunyai lapisan
minyak tebal
Berhibernasi

Contoh haiwan
Beruang kutub
Musang artik
Angsa
Layang-layang
Anjing laut
Penguin
Beruang

Tikus

CIRI2 DAN PERLAKUAN KHAS HAIWAN

YANG HIDUP DI KAWASAN PANAS
MELAMPAU
1.Habitat gurun sangat panas pada waktu siang
dan sangat sejuk pada waktu malam.
2.Haiwan di kawasan ini mempunyai ciri2 dan
perlakuan khas untuk melindungi diri.
3.Unta mempunyai bonggol pada belakangnya
untuk menyimpan makanan dalam bentuk
lemak.
4.Unta boleh hidup tanpa makan dan minum
selam beberapa hari.
5.Musang gurun mempunyai telinga panjang
yang membantu membebaskan haba dari
tubuhnya dengan lebih mudah.
6.Sesetengah haiwan seperti kerbau dan badak
sumbu menyejukkan tubuhnya dengan
berendam di dalam lumpur.

3.3 PERLINDUNGAN TUMBUHAN

DARIPADA BAHAYA DAN MUSUH
1.Tumbuhan mempunyai ciri2 khas yang
melindunginya daripada musuh seperti haiwan
dan manusia.

2.Berikut ialah contoh ciri2 khas tumbuhan yang

melindunginya daripada bahaya dan musuh.
Ciri2 khas
Mempunyai kulit tebal
dan keras yang tidak
mudah dimusnahkan
Mempunyai duri tajam
pada barang untuk
mencederakan musuh
yang cuba
memusnahkannya
Mempunyai bulu halus
yang menyebabkan
kegatalan kepada
musuh yang
menyentuhnya
Mengeluarkan susu
getah dari batang,daun
atau buah untuk
menghalangnya
daripada dimakan
Mengeluarkan bahan
beracun yang boleh
membunuh musuh
yang memakannya

Contoh tumbuhan
POKOK KELAPA
POKOK MERANI
KAKTUS
SEMALU
ROS
BULUH
LABU
TEBU
BETIK
NANGKA
POKOK GETAH
CENDAWAN
KELADI

3.4 PERLINDUNGAN DAN TUMBUHAN

DARIPADA KEADAAN CUACA MELAMPAU
1.Tumbuhan yang tumbuh di habitat dengan
cuaca melampau mempunyai ciri2 khas untuk
melindunginya.

2.Jadual di bawah menunjukkan bagaimana

tumbuhan melindungi diri daripada cuaca
melampau.
Keadaan cuaca
Panas dan kering

Angin kencang

Bagaimana tumbuhan
menyesuaikan diri
Kaktus mempunyai
dan berbentuk jarum
untuk mengurangkan
kehilangan air
Kaktus mempunyai
batang tebal dan
lembut yang dapat
menyimpan air
Kaktus mempunyai
akar yang sangat
panjang untuk
mencari air jauh ke
dalam tanah
Sesetengah
tumbuhan seperti
pokok getah dan
pokok bunga kertas
meluruhkan daun
pada musim kemarau
untuk mengurangkan
kehilangan air
Pokok kelapa
mempunyai daun
yang terpecah pecah
untuk mengekalkan
daripada dirosakkan
oleh angin kencang.

Sejuk
melampau/bersalji

Pokok ru mempunyai
dan berbentuk jarum
yang membenarkan
angin kencang
bergerak anatar daun
daunnya
Buluh dan pokok
kelapa mempunyai
batang yang mudah
melentur bagi
mengelakkannya
daripada mudah
patah disebabkan
angin kencang
Pokok bakau
mempunyai akar banir
yang
mengelakkannya
daripada mudah
tercabut disebabkan
angin kencang
Pokok konifer
berbentuk kon bagi
membolehkan salji
jatuh ke tanah dengan
mudah

UNIT 4(UKURAN)
4.1 PANJANG
1.Panjang ialah jarak antara dua titik.

2.Panjang juga merujuk kepada jarak antara dua

tempat atau kedudukan.
3.Terdapat pelbagai cara untuk mengukur
panjang.
4.Pada zaman dahulu,manusia menggunakan:
i)jengkal
ii)hasta
iii)tapak
iv)depa
v)langkah
5.panjang sesuatu objek juga boleh diukur
dengan menggunakan alat atau objek yang
seragam seperti klip kertas,penyedut minuman
dan pensel.
6.Pengukuran panjang dengan menggunakan
lengan,tangan,kaki dan objek yang seragam
adalah tidak tepat.
7.Pembaris dan pita pengukur digunakan untuk
mengukur panjang dengan tepat.
8.Unit piawai bagi panjang dalam sistem metrik
ialah milimeter(mm),sentimeter(cm),meter(m)
dan kilometre(km).
9.Hubung kait antara unit2 itu adalah seperti
yang berikut.
10 mm = 1
cm

100 cm =
1m
1000 m = 1
km
10.Ukur lilit obje bulat boleh diukur dengan
menggunakan tali dan pembaris.

4.2 LUAS
1.Luas ialah saiz suatu permukaan.
2.Luas suatu objek dapat diukur dengan
meletakkan objek seragam seperti jubin,buku
dan stem memenuhi permukaan.
3.Kad segi empat sama dengan unit piawai 1 cm
kali 1 cm boleh digunakan untuk mengukur luas
objek kecil.
4.Kad segi empat sama dengan sisi2 1 cm
mempunyai luas 1 sentimeter persegi.
5.Luas suatu permukaan dapat dikira dengan
menggunakan formula yang berikut:
Luas = panjang kali
lebar

4.3 ISI PADU

ISI PADU PEPEJAL

1.Isi padu suatu objek ialah jumlah ruang yang

diisi oleh objek.
2.Lebih besar objek,lebih besar isi padunya.
3.Isi padu kotak lohong boleh diukur dengan
mengunakan kubus dengan sisi2 1 cm.
4.Kubus dengan sisi2 1 cm mempunyai isi padu 1
sentimeter padu.
5.Isi padu suatu kubus atau kuboid dapat dikira
dengan menggunakan formula yang berikut.
Isi padu = panjang kali lebar
kali tinggi

ISI PADU CECAIR

1.Isi padu cecair dapat diukur dengan
menggunakan alat2 yang seragam seperti
cawan,gelas atau botol.
2.Silinder penyukat ialah alat yang piawai untuk
menyukat isi padu cecair.
3.Unit piawai bagi isi padu bagi isi padu cecair
dalam sistem metrik ialah milimeter(ml) dan
liter(l)

JISIM
1.Semua objek mempunyai jisim
2.Jisim suatu objek ialah jumlah bahan di dalam
objek itu.
3.Jisim boleh diukur dengan menggunakan
neraca atau alat timbang.

4.Beberapa alat piawai untuk mengukur jisim

ditunjukkan seperti di bawah.
i)alat timbang
ii)neraca palang
iii)neraca tuas
iv)neraca mampatan
5.Unit piawai bagi jisim dalam sistem metrik
ialah milligram (mg),gram (g) dan kilogram (kg).
6.Hubungan kait antara unit2 seperti yang
berikut.
1000 mg =
1g
1000 g = 1
kg

4.5 MASA
1.Masa ialah tempoh antara dua ketika.
2.Masa dapat diukur berdasarkan peristiwa yang
berulang dengan seragam.
3.Contoh peristiwa yang berulang dengan
seragam ditunjukkan seperti di bawah
i)Ayunan bandul
ii)titisan air
iii)denyutan nadi
iv)perubahan siang dan malam

4.Lantunan bola tidak dapat digunakan untuk

mengukur masa kerana ia tidak berulang dengan
seragam.
5.Jam ialah alat untuk mengukur masa.
6.Berikut ialah pelbagai jenis jam yang
digunakan oleh manusia pada zaman dahulu.
i)jam matahari
ii)jam pasir
iii)jam air
iv)jam lilin
7.Berikut ialah contoh2 jam pada masa kini
untuk mengukur masa kini untuk mengukur
masa dalam unit piawai.
i)jam randik
ii)jam loceng
iii)jam tangan
8.Unit piawai bagi masa ialah saat,minit dan jam.
60 saat = 1
minit
60 minit = 1
jam
24 jam = 1
hari

UNIT 5(BAHAN)
5.1 BAHAN2 DI SEKELILING KITA

1.Objek di sekeliling kita dibuat daripada bahan

yang berlainan seperti
(a)kayu
(b)plastik
(c)logam
(d)tanah liat
(e)kaca
(f)getah
(g)kulit
2.Objek2 di sekeliling kita dapat dikelaskan
mengikut bahan yang digunakan untuk
membuatnya seperti yang ditunjukkan dalam
jadual yang berikut.
Kayu
Buku

Plastik
Berus
gigi
Kerusi
Botol
Sampan Pembari
s plastik
Kertas
Beg
tisu
plastik

Logam
Paku

Kaca
Botol

Getah
Tayar

Sudu
Tin

Cermin
Mangku
k
Jag

Bola
Belon

Skru

Sarung
tangan

5.2 CIRI2 BAHAN

1.Bahan yang berbeza mempunyai ciri2 yang
berbeza.
2.Jadual di bawah menunjukkan beberapa bahan
dan ciri cirinya.

Bahan

Ciri2

Mengalirka
n elektrik
Mengalirka
n haba
Terapung
di atas air
Menyerap
air
Dapat
direngang
Membenar
kan cahaya
melaluiya

Kayu

Plasti
k

Loga
m

Kaca

Getah

/
/
/
/

/
/

KEUPAYAAN MENGALIRKAN ELETRIK

1.Bahan yang mengalirkan eletrik ialah bahan
yang membenarkan tenaga eletrik mengalir
melaluinya.
2.Semua logam dapat mengalirkan eletrik.
3.Contoh-contoh logam ialah
besi,aluminium,tembaga,emas dan perak
4.Bahan bukan logam seperti
kayu,plastik,getah,dan kaca tidak dapat
mengalirkan eletrik.

KEUPAYAAN MENGALIRKAN HABA

1.Bahan yang dapat mengalirkan haba ialah

bahan yang membenarkan haba melaluinya
dengan mudah.
2.Bahan yang mengalirkan haba menjadi cepat
panas apabila dipanaskan.
3.Semua logam dapat mengalirkan haba.
4.Bukan logam seperi kayu,plastik,getah dan
kaca tidak dapat mengalirkan haba.

KEUPAYAAN TERAPUNG DI PERMUKAAN

AIR
1.Bahan yang terapung di permukaan air tidak
tenggelam apabila diletakkan di dala air.
2.Kayu,plasti,dan getah ialah bahan yang
terapung di permukaan air.
3.Logam dan kaca ialah bahan yang tenggelam
di dalam air.

KEUPAYAAN MENYERAP AIR

1.Bahan yang boleh meyerap air menjadi basah
apabila terkena air.
2.Kertas dank ain ialah bahan yang menyerap air.
3.Plastik,getah,logam, dan kaca tidak menyerap
air.

DAPAT DIREGANG ATAU TIDAK DAPAT

DIREGANG

1.Bahan yang dapat diregang bermaksud bahan

yang akan kembali kepada bentuk dan saiz
asalnya apabila ditarik dan dilepaskan.
2.Getah ialah bahan yang dapat diregang.
3.Logam,plastik,kaca,dan kayu ialah bahan yang
tidak dapat diregang.

MEMBENARKAN ATAU TIDAK

MEMBENARKAN CAHAYA MELALUINYA
1.Sesetengah bahan membenarkan cahaya
melaluinya dan sesetengahnya tidak.
2.Kaca dan plastic ialah bahan yang
membenarkan cahaya melaluinya.
3.Logam,kayu dan getah tidak membenarkan
cahaya melaluinya.

5.3 KONDUKTOR DAN PENEBAT

1.Bahan yang membenarkan arus eletrik atau
haba mengalir melaluinya disebut konduktor.
2.Bahan yang tidak membenarkan arus elektrik
atau haba mengalir melaluinya disebut penebat.
3.Semua logam adalah konduktor elektrik dan
konduktor haba yang baik.
4.Bahan bukan logam seperti kayu,plastik,kaca
dan getah adalah penebat.

5.4 KEUPAYAAN BAHAN MEMBENARKAN

CAHAYA MELALUINYA

1.Berdasarkan keupayaan bahan untuk

membenarkan cahaya melaluinya,bahan
dikelaskan kepada tiga kumpulan:
(a) Bahan lut sianr bahan yang membenarkan
hampir kesemua cahaya melaluinya.
(b) Bahan lut cahaya bahan yang
membenarkan sebahagian cahaya melaluinya.
(c) Bahan legap bahan yang tidak
membenarkan cahaya melaluinya.
2.Carta yang berikut menunjukkan bagaimana
objek dikelaskan berdasarkan keupayaan
membenarkan cahaya melaluinya.
BAHAN
LUT SINAR
LEGAP
Kaca jernih
kayu
Plastik jernih
logam
Air
getah
Udara
kain

LUT CAHAYA
kertas surih
kaca berwarna
plastik berwarna

3.Bahan lut sinar,lut cahaya dan legap

mempunyai kegunaan yang berbeza beza.

4.Jadual di bawah menunjukkan contoh

kegunaan bahan lut sinar, lut cahaya dan legap
Bahan
Lut sinar

Lut cahaya

Contoh kegunaan
*Cermin kereta
dibuat daripada kaca
jernih supaya
peandu dapat
melihat jalan raya
dengan jelas
*Akuarium dibuat
daripada kaca jernih
untuk membolehkan
kita melihat ikan di
dalamnya
*Pintu dan dinding
bilik pameran dibuat
daripada kaca jernih
supaya orang ramai
dapt melihat objek
yang dipamerkan
*Cermin tingkap
dibuat daripada kaca
berwarna untuk
mengelakkan benda2
di dalam rumah
dilihat dengan jelas
dari luar
*Cermin mata hitam
dibuat daripada kaca
berwarna untuk
melindungi mata
daripada cahaya

Legap

matahari
*Dinding rumah atau
bangunan dibuat
daripada konkrit
atau kayu untuk
mengelakkan orang
dalam rumah dilihat
dari luar
*Kotak dibuat
daripada kertas tebal
atau kertas berwarna
supaya barang2 di
dalam kotak tidak
dapat dilihat
*Bumbung rumah
atau bangunan
dibuat daripada
bahan legap seperti
zink dan asbestos
untuk menghalang
cahaya matahari

5.5 MENYIMPAN BAHAN PANAS

ATAU SEJUK
1.Penebat haba digunakan untuk
menyimpan bahan panas atau sejuk.
2.Bahan penebat yang biasanya digunakan
untuk menyimpan bahan panas atau bahan
sejuk termasuklah
(a) bulu

(b) polistirena
(c) kapas
(d) abuk papan
(e) kain
(f) sabut kelapa
3.Jadual di bawah menunjukkan bagaimana
bahan penebat digunakan untuk
menyimpan bahan panas atau bahan sejuk.
Bahan
Polisterina

Abuk papan

Bulu atau kapas

Kegunaan
Bekas polisterina
digunakan untuk
menyimpan makanan
panas
Kotak polisterina
digunakan untuk
menyimpan tin
minuman sejuk
Digunakan untuk
membalut bongkah
ais bagi
mengelakkan ais cair
Bulu atau kapas
digunakan untuk
membuat selimut
atau jaket untuk
memanaskan badan

5.6 KEGUNAAN BAHAN

1.Bahan digunakan untuk membuat benda2

berdasarkan ciri cirinya.
2.Jadual yang berikut menunjukkan
beberapa bahan dan kegunaanya.
Bahan
Kayu
Plastik
Logam
Getah

Ciri cirinya
Keras,dapat
dibentuk
Ringan,terapun
g,kalis air
Kuat,konduktor
yang
baik,berkilat
Kenyal

Kegunaan
Perabot
Baju
hujan,payun
g
Cerek,kuali
Tayar,belon

5.7 GUNA SEMULA,KURANGKAN

PENGGUNAAN DAN KITAR SEMULA
BAHAN
BAHAN SEMULA JADI DAN BAHAN
BUATAN MANUSIA
1.Bahan2 di sekeliling kita adalah sama ada
bahan semula jadi atau bahan buatan
manusia.
2.Bahan semula jadi diperoleh daripada
tumbuhan,haiwan dan batuan.
3.Bahan buatan manusia dibuat daripada
bahan semula jadi melalui proses kimia

4.Jadual di bawah menunjukkan contoh2

bahan semula jadi dan bahan buatan
manusia.
Bahan semula jadi
Kayu
Logam
Getah
Kapas
Bulu
Tanah liat

Bahan buatan manusia

Plastik
Kain
sinetik(nilon,rayon,p
oliester)

KEPENTINGAN GUNA
SEMULA,KURANGKAN
PENGGUNAAN DAN KITAR SEMULA
BAHAN
1.Sumber bahan semula jadi adalah terhad.
2.Bahan2 itu akan habis jika kita tidak
memuliharanya.
3.Pemuliharaan dapat dilakukan dengan
cara
(a) mengurangkan penggunaan bahan
(b) mengguna semula bahan
(c) mengitar semula bahan
4.Jadual yang berikut menunjukkan contoh
penggunaan,guna semula dan kitar
semula.

Cara pemuliharaan
Pengurangan
penggunaan

Guna semula

Kitar semula

contoh
*gunakan kedua dua
belah kertas untuk
menulis bagi
mengurangkan
penggunaan kertas
*Gunakan
pengangkutan awam
untuk mengurangkan
pengunaan petrol
*Gunakan botol
plastik dan tin
terpakai untuk
mengisi air minuman
atau sebagai tempat
simpanan alat tulis
*Gunakan tayar lama
untuk hiasan taman
*Gunakan surat
khabar lama untuk
membalut barang2
*Gunakan beg plastik
sebagai beg sampah
*Surat khabar
lama,buku dan
majalah dikitar
semula untuk
menghasilkan kertas
dan kertas tisu
*Botol plastik dan
alat mainan lama
dikitar semula untuk
menghasilkan objek

plastik baru
*Tin aluminium lama
dikitar semula untuk
membuat tin
aluminium baru.

5.8 PENGARATAN
OBJEK YANG BERKARAT DAN OBJEK
YANG TIDAK BERKARAT
1.Objek yang dibuat daripada besi dan
keluli boleh berkarat.
2.Karat ialah lapisan berwarna perang di
atas permukaan objek yang dibuat
daripada besi.
3.Objek yang dibuat daripada
plastic,kayu,kaca,getah dan tanah liat tidak
berkarat.
4.Objek yang dibuat daripada logam
tertentu seperti emas,perak dan aluminium
juga tidak berkarat.
5.Jadual yang berikut menujukkan contoh
bahan berkarat dan bahan tidak berkarat
Bahan berkarat
Paku besi
wayar
Skru
Mata pisau
Sudu keluli

Bahan tidak berkarat

kertas
Kerusi kayu
Pinggan tembikar
Cawan plastik
gelas

Jarum

Cincin emas

FAKTOR2 YANG MENYEBABKAN

PENGARATAN
1.Pengaratan hanya berlaku apabila ada
udara dan air.
2.Pengaratan tidak akan berlaku tanpa
kehadiran udara dan air.

CARA2 UNTUK MENCEGAH

PENGARATAN
1.Pengaratan boleh dicegah dengan
menghalang objek besi dan keluli daripada
terdedah kepada udara dan air.
2.Ini dapat dilakukan dengan cara
(a) mengecat
(b) menyapu gris atau minyak
(c) menyadur dengan bahan tidak berkarat
seperti plastic,timah,zink,emas atau perak.

UNIT 6(BUMI DAN ALAM SEMESTA)

6.1 SISTEM SURIA
1.Sistem suria terdiri daripada :
(a) matahari
(b)lapan planet
(c)satelit semula jadi

(d)komet
(e)asteroid
(f)meteor
2.Ini adalah susunan lapan planet:
(a)Utarid
(b)Zuhrah
(c)Bumi
(d)Marikh
(e)Musyatari
(f)Zuhal
(g)Uranus
(h)Neptune

MATAHARI
1.Matahari ialah pusat bagi sistem suria.
2.Matahari ialah sebiji bintang.
3.Matahari mengeluarkan cahaya dan haba.
4.Matahari adalah objek yang paling besar
dalam sistem suria.

PLANET
1.Terdapat lapan planet dalam sistem suria.

2.Semua planet beredar mengelilingi

matahari dalam orbit masing2.
3.Planet yang lebih dekat dengan matahari
mempunyai orbit yang paling kecil dan
mengambil masa yang lebih singkat untuk
melengkapakan peredarannya.
4.Jadual yang berikut menunjukkan
maklumat tentang lapan planet dalam
sistem suria.
Planet
Utarid

Zuhrah

Bumi

Maklumat
*Planet yang paling
dekat dengan
matahari
*Mengambil masa 59
hari untuk beredar
mengelilingi
matahari
*Planet keua dari
matahari
*Planet yang paling
panas dalam sistem
suria
*Mengambil masa
225 hari untuk
beredar mengelilingi
matahari
*Planet ketiga dari
matahari
*Mengambil masa
365 hari untuk
beredar mengelilingi

Marikh

Musytari

Zuhal

matahari
*Satu satunya planet
yang mempunyai
udara,air dan suhu
yang sesuai untuk
membolehkan
hidupan wujud di
atasnya
*Planet keempat dari
matahari
*Mengambil masa
687 hari untuk
beredar mengelilingi
matahari
*Digelar planet
merah kerana
permukaanya diliputi
habuk merah
*Planet kelima dari
matahari
*Mengambil masa 12
tahun untuk beredar
mengelilingi
matahari
*Planet yang
terbesar dalam
sistem suria
*Planet keenam dari
matahari
*Mengambil masa 29
tahun untuk beredar
mengelilingi
matahari

Uranus

Neptune

*Mempunyai
gegelang cerah di
sekelilinginya
*Planet ketujuh dari
matahari
*Mengambil masa 84
tahun untuk beredar
mengelilingi
matahari
*Planet kelapan dari
matahari
*Mengambil masa
165 tahun untuk
beredar mengelilingi
matahari

AHLI SISTEM SURIA YANG LAIN

1.Ahli2 sistem suria yang lain termasuklah
satelit semula
jadi,asteroid,komet,meteroiddan meteor.
2.Jadual di bawah menunjukkan maklumat
tentang ahli2 sistem suria yang lain
Objek
Satelit semula jadi

Maklumat
*Objek yang beredar
mengelilingi
sesebuah planet
*Semua planet
mempunyai satelit
semula jadi kecuali
Utarid dan Zuhrah

Asteroid

Komet

*Bumi mempunyai
satu satelit semula
jadi(bulan)
*Objek berbatu yang
beredar mengelilingi
matahari
*Kebanyakkan
asteroid terletak
dalam satu jaluran
antara planet Marikh
dan Musytari yang
dikenal sebagai
jaluran asteroid
*Berbeza beza
saiznya daripada
sekecil habuk hingga
beberapa kilometer
diameternya
*Kumpulan ketulan
ais dan habuk kecil
yang beredar
mengelilingi
matahari
*Beredar
mengelilingi
matahari dalam orbit
yang amat besar
*Menghabiskan
banyak masanya di
luar sistem suria
*Boleh dilihat apabila
ia memasuki sistem
suria

Meteoroid

Meteor

*Satu daripada
komet yang terkenal
ialah Komet Halley
yang dapat dilihat
dari bumi setiap 76
tahun
*Ketulan batu atau
logam yang terapung
apung di angkasa
lepas
*Terdapat berjuta
juta meteoroid dalam
sistem suria
*Objek yang
kelihatan sebagai
satu coret cahaya di
langit pada waktu
malam
*Terjadi apabila
meteoroid yang
memasuki atmosfera
bumi disebabkan
gravity terbakar

6.2 SAIZ DAN JARAK ANTARA

MATAHARI,BUMI DAN BULAN
SAIZ MATAHARI,BUMI DAN BULAN

1.Matahari jauh lebih besar daripada bumi.

2.Bumi pula lebih besar daripada bulan.
3.Jadual yang berikut menunjukkan
perbandingan diameter bumi,bulan dan
matahari.
Objek
Matahari
Bumi
Bulan

Diameter(km)
1400000
12756
3480

4.Saiz matahari adalah kira2 100 kali saiz

bumi da kira2 400 kali saiz bulan.
5.Saiz bumi adalah kira2 empat kali saiz
bulan.

JARAK ANTARA BUMI,BULAN DAN

MATAHARI
1.Jarak dari bumi ke matahari adalah kira2
150000000 kilometer.
2.Jarak dari bumi ke bulan adalah kira2
384000 kilometer.
3.Jarak dari bumi ke matahari adalah kira2
400 kali jarak dari bumi ke bulan.

6.3 KEDUDUKAN BUMI YANG IDEAL

DALAM SISTEM SURIA
1.Bumi ialah satu satunya planet ysng
mempunyai hidupan.

2.Planet lain tidak sesuai untuk hidupan

kerana planet2 itu sama ada terlalu panas
atau terlalu sejuk.
3.Bumi sangat ideal untuk hidupan
kerana
(a) bumi menerima cahaya dan haba yang
mencukupi
(b) bumi mempunyai bekalan air yang
banyak
(c) atmosferanya mengandungi udara yang
cukup untuk hidupan.

UNIT 7(TEKNOLOGI)
7.1 HAD KEUPAYAAN MANUSIA
1.Keupayaan manusia untuk melakukan
sesuatu adalah terhad.
2.Contoh had keupayaan manusia adalah
seperti yang berikut:
(a) Manusia tidak dapat mengingati terlalu
banyak perkara.
(b) Manusia tidak dapat melihat objek yang
terlalu jauh atau terlalu kecil.
(c) Manusia tidak dapat mengingati sesuatu
dalam tempoh yang lama.
(d) Manusia tidak dapat membawa beban
yang terlalu berat atau terlal besar.

(e) Manusia tidak dapat mendengar bunyi

yang terlalu perlahan.
(f) Manusia tidak dapat bercakap dengan
kuat hingga dapat didengar di tempat yang
jauh.
3.Pelbagai alat direka untuk mengatasi had
keupayaan manusia.
4.Jadual di bawah menunjukkan contoh alat
yang digunakan untuk mengatasi had
keupayaan manusia.
Had keupayaan
manusia
Manusia tidak dapat
mengingati terlalu
banyak perkara
Manusia tidak dapat
melihat objek yang
terlalu jauh.
Manusia tidak dapat
melihat objek yang
terlalu kecil
Manusia tidak dapat
membawa beban yang
terlalu berat
Manusia tidak dapat
mendengar bunyi yang
terlalu perlahan
Tidak dapat
menyelesaikan
masalah matematik

Alat untuk
mengatasinya
Komputer
Teleskop,teropong
jauh
Mikroskop,kanta
tangan
Kren
Stetoskop,mikrofon
Kalkulator,computer

yang rumit dengan

cepat dan tepat
Tidak dapat terbang
dari satu tempat ke
tempat yang lain

Kapal
terbang,helikopter

7.2 PERKEMBANGAN TEKNOLOGI

1.Pelbagai alat teknologi direka dar semasa
ke semasa untuk kehidupan manusia yang
lebih baik.
2.Perkembangan teknologi menjadikan
kehidupan manusia lebih mudah dan
selesa.
3.Berikut ialah perkembangan teknologi
dalam pelbagai bidang.

KOMUNIKASI
Isyarat api
Penghantar utusan

Gendang

Telefon

PENGANGKUTAN DARAT

Menunggang haiwan
Kereta
lembu
kereta berenjin stim
kereta berenjin petrol

PENGANGKUTAN AIR
Rakit
layar

sampan
kapal berenjin

kapal

PENGANGKUTAN UDARA
Kapal udara
kapal terbang lama
terbang moden

geluncur
kapal

PERTANIAN
Menggunkan kayu
cangkul

menggunakan

Menggunakan haiwan
menggunakan jentera

PEMBINAAN BANGUNAN
Gua
kayu

pondok
rumah konkrit

rumah

PEMBINAAN JAMBATAN
Titi kayu
jambatan kayu
jambatan konkrit
Jambatan konkrit dan keluli

7.3 PENYELESAIAN MASALAH

DENGAN MENGGUNAKAN
TEKNOLOGI
1.Kita mungkin menghadapi pelbagai
masalah dalam kehidupan sehari hari.
2.Kita perlu menyelesaikan masalah untuk
menjadikan hidup kita lebih mudah dan
selesa.
3.Kita mungkin perlu menggunakan
teknologi untuk mengatasi masalah.
4.Contohnya,kita perlu mereka bentuk atau
mencipta alat baru untuk menyelesaikan
masalah tertentu.
5.Langkah2 yang perlu diambil untuk
menyelesaikan masalah dengan
menggunakan teknologi adalah seperyi
yang berikut.

MENGENAL PASTI MASALAH

Berbincang bagi mencari idea yang
paling baik untuk menyelesaikan
masalah
Mereka bentuk model atau alat

7.4 KEBAIKAN DAN KEBURUKAN

TEKNOLOGI
KEBAIKAN TEKNOLOGI
1.Teknologi memberikan kita banyak
kebaikan kepada kita.
2.Contoh2 kebaikan teknologi adalah
seperti yang berikut.
(a) Mesin membantu meningkatkan
pengeluaran hasil pertanian .
(b) Pengangkutan moden membolehkan
kita bergerak dengan lebih cepat dan
selesa.
(c) Rekaan alat komunikasi moden
membolehkan kita berkomunikasi dengan
orang di sebarang tempat di dunia ini.
(d) Mesin membantu meningkatkan
pengeluaran kilang dan mengurangkan kos

KEBURUKAN TEKNOLOGI
1.Teknologi juga membawa keburukan
kepada manusia dan alam sekitar.
2.Contoh2 keburukan teknologi adalah
seperti yang berikut.
(a) Kilang membebaskan gas dan sisa
toksik yang menyebabkan pencemaran
udara dan air.

(b) Tumpahan minyak menyebabkan

kepupusan banyak hidupan air.
(c) Aktiviti pembalakan yang keterlaluan
dengan peralatan moden menyebabkan
kepupusan hidupan dan kemusnahan alam
sekitar.
(d) Pertambahan penggunaan sumber
seperti petroleum menyebabkan kesusutan
sumber semula jadi.
(e) Rekaan alat senjata pemusnah
menyebabkan kemusnahan harta benda
dan membunuh ramai manusia.

TAMAT

FROM:Nurulazwa Bt. Jamel

CLASS:6 Berlian
SCHOOL:s K BT 3
To:Puan Saadiah Ali