Anda di halaman 1dari 32

dr.

Agung Kurniawan

Tujuan Pembelajaran :
Setelah melakukan pembelajaran tentang anatomi
mata, mahasiswa diharapkan dapat :
Menjelaskan struktur anatomi mata yang berperanan
langsung dalam fungsi penglihatan beserta vaskularisasi
dan innervasinya
Menyebutkan struktur anatomi mata yang berperanan
dalam melindungi dan menunjang fungsi penglihatan mata

ORGANON
VISUS

Oculus
Bulbus Oculi
Nervus opticus

Oculi accessorius
Supercilium (alis mata)
Palpebrae - conjunctiva
Musculi extrinsik bulbi
Apparatus lacrimalis

CAVUM
ORBITA
APEX
(posterior)

ATAP

superior
anterior
Dinding
Lateral

anterior
~ BASIS
inferior

BENTUK
Piramida 4 sisi
Dinding
Medial

Hubungan dengan sekitarnya :


- Cavum cerebri
- Sinus paranasalis

Isi Cavum Orbita


Bulbus oculi
Saraf
N. opticus (N. II)
N. occulomotorius (N. III)
N. trochlearis (N. IV)
N. abducens (N. VI)
N. opthalmica (N. V1) & cabangnya
Pembuluh darah
Vasa opthalmica & cabangnya
Musculi oculi
Lemak
Apparatus lacrimalis

OCULI ACESSORIUS
Bola mata terdapat dalam cavum orbita dan ditutupi oleh
palpebrae. Di atas palpebrae superior tumbuh alis mata
sepanjang arcus superciliaris yang berfungsi melindungi
mata dari keringat

Oculi accessorius meliputi :

Supercilium (alis mata)


Palpebrae - Conjunctiva
Musculi extrinsik bulbi
Apparatus lacrimalis

Palpebrae

Oculi Accessorius

Palpebrae Superior et inferior membatasi fissura palpebralis


yang berakhir pada anguli oculi lateralis et medialis
Limbus anterior palpebrae : cilia (bulu mata)

Fissura
palpebralis

Anguli oculi
lateralis

Limbus
Anterior
palpebrae

Anguli oculi medialis

Struktur Palpebrae anterior-posterior


Kulit
Subkutan
Musculi oculi
Tarsus superior et inferior
Conjunctiva

Oculi Accessorius

Conjunctiva
Palpebrae conjuctiva
Ocular Palpebrae

Palpebrae dilapisi oleh mukosa


conjunctiva
Palpebrae conjunctiva
Melapisi dinding dalam
palpebrae fornix conjunctiva
sangat vascular

Ocular (bulbar) conjunctiva


Dari fornix conjunctiva permukaan anterior mata limbus cornea
Transparan

m. levator palpebrae superioris

m. orbicularis oculi

Oculi Accessorius

Musculi Extrinsik
Oculi di Palpebrae
Nama otot
M. orbicularis oculi

Fungsi
Menutup mata

M. levator palpebrae Membuka mata


superioris

Innervasi
N. facialis (N. VII)
N. occulomotorius
(N. III)

Oculi Accessorius

Vaskularisasi Palpebrae
a. opthalmica
a. facialis

a. temporalis superficialis

Oculi Accessorius

Innervasi
Innervasi sensoris
N.opthalmicus (N. V1)
N.maxillaris (N. V2)
Innervasi motoris
N. facialis (N. VII)
N. occulomotorius (N. III)
Serabut simpatis

Glandula lacrimalis et ductus lacrimalis

Oculi Accessorius

Perjalanan sekresi air mata


Fornix conjungtiva

Permukaan anterior bulbus oculi

Lacus lacrimalis

Punctata lacrimalis

Canaliculi lacrimalis

Saccus lacrimalis
Ductus nasolacrimalis

Cavum nasi (Meatus Nasi Inferior)

Oculi Accessorius

Vascularisasi
a. lacrimalis (cabang a. opthalmica)
v. lacrimalis

Innervasi
Innervasi sensoris
N. lacrimalis cabang dari n. opthalmicus (N. V1)
Innervasi sekremotor
N. facialis (N. VII)
Innervasi simpatis

Oculi Accessorius

Musculi Extrinsik Bulbus Oculi


Nama otot

Fungsi

Innervasi

M. rectus superior

Adduksi, elevasi, rotasi


medial (interna)

M. rectus medial

Adduksi

M. rectus inferior

Adduksi, depresi, rotasi


lateral (externa)

M. obliquus inferior

Abduksi, elevasi, rotasi


lateral (externa)

M. rectus lateralis

Abduksi

N. abducens (N. VI)

M. obliquus
superior

Abduksi, depresi, rotasi


medial (interna)

N. trochlearis (N. IV)

N. occulomotorius
(N. III)

Musculi extrinsic
Bulbus Oculi

Gerakan Bola Mata


Fungsi

Nama Otot

Innervasi

m. rectus medial
Adductor

m. rectus superior

N. occulomotorius (N.III)

m. rectus inferior
Abductor

Elevator
Depressor
Rotator medial (interna)
Rotator lateral (externa)

m. rectus lateral

N. abducens (N.VI)

m. obliquus inferior

N. occulomotorius (N.III)

m. obliquus superior

N. trochlearis (N.IV)

m. rectus superior
m. obliquus inferior

N. occulomotorius (N.III)

m. rectus inferior

N. occulomotorius (N.III)

m. obliquus superior

N. troclearis (N.IV)

m. obliquus superior

N. trochlearis (N.IV)

m. rectus superior

N. occulomotorius (N.III)

m. obliquus inferior
m. rectus inferior

N. occulomotorius (N.III)

Pembungkus Bulbus Oculi


Tunica Fibrosa
Cornea
Sclera
Tunica Vasculosa (Uvea)
Choroidea
Corpus ciliaris
Iris
Tunica Neurosa
Retina
Isi Bulbus Oculi : Humor aquoeus, Lensa, Humor vitreus

Struktur Anatomi
* Proses akomodasi
* Media Refraksi
* Diafragma Iris (pupil) :
Mengatur jumlah cahaya
yang masuk bola mata
* Saraf

Akomodasi
Mekanisme mata melakukan adaptasi terhadap penglihatan
jauh dan dekat dengan cara mengubah konveksitas lensa

Penglihatan dekat :
Meningkatkan konveksitas lensa (Akomodasi)

Sumbu penglihatan berkonvergensi di satu titik


Pupil miosis (cahaya <<)

Penglihatan jauh :
Mengurangi konveksitas lensa

Sumbu penglihatan sejajar


Pupil midriasis (cahaya >>)

Struktur yang berperanan


Lensa cristallina

Ligamentum suspensorium
(Zonula ciliaris)
M. ciliaris
N. ciliaris et N. occulomotorius
(N.III)

Mekanisme Akomodasi
M.Ciliaris kontraksi

Corpus ciliare
ke ventral

Zonula ciliaris
relaksasi

Bagian depan lensa


cembung

Media
Refraksi
Refraksi :
Pembiasan
cahaya dari
udara untuk
dihantarkan
menuju retina

Media Refraksi
Cornea
- 1/6 bagian anterior
- Transparan, avasculer
Humor aqueous
Mengisi ruang depan bola mata
antara cornea dan lensa
Menentukan tekanan intraoculer
Lensa cristallina
Transparan, biconvex elastis
Mekanisme akomodasi *

Humor vitreus
Massa gelatinous, transparan, mengisi ruang antara lensa retina
Fungsi : menjaga retina ditempatnya & memberi sandaran lensa

MIOPI & HIPEROPI

Koreksi mata
Myopia dan Hyperopia

Retina

OCULI

Lapisan nervorum bulbus oculi yang menerima sinyal sensoris


penglihatan melalui sel-sel sensoris (rod dan cone) dan N. opticus
Inversi Retina :

Susunan terbalik retina


dimana arah cahaya ke
retina (pars optica)
harus melalui lapisan
sel saraf lainnya untuk
sampai ke sel sensoris
n. opticus

Arah cahaya

Penjalaran
cahaya

Sel sensoris
retina

Penjalaran
sinyal saraf

Vascularisasi
Bulbus Oculi

A. ciliaris posterior brevis


A. ciliaris posterior longus
A. ciliaris anterior
A. retinal centralis

Nerve Pathway

Fotoreseptor
N. opticus
Chiasma opticum
Tractus opticus
Cortex visualis

Anatomy of vision
Neural pathway
for vision

Retinal cells

2x binocular vision
plus accessory
structures

Optic disk - blood supply


optic nerve

Retina

Anda mungkin juga menyukai