Anda di halaman 1dari 48

ASSALAMUALYKUM WARAHMATULLAH WABARAKATUH

ORGANON VISUS
OLEH :

Dyah Listyorini G0008089 Faculty of Medicine Sebelas Maret University

Kenapa belajar Organon Visus???

Struktur Eksternal

Cavum orbitae Palpebrae Conjunctiva

Struktur Internal
Bulbus Occuli Mm. Occuli Saraf dan pembuluh darah Apparatus Lacrimalis

CAVUM ORBITA
Batas Batas : Basis : Aditus orbita Apeks : Foramen opticus Medial : processus frontalis ossis maxillaries Os lacrimale Lamina orbitalis ossis ethmoidalis Lateral : Facies orbitalis ossis zygomatici Ala major ossis sphenoidalis Cranial : Facies orbitalis Ossis frontalis Ala minor ossis sphenoidalis Caudal : Facies orbitalis ossis maxillaries Os zygomaticum Processus orbitalis ossis palatine

Foramen @ Dinding Orbita


Foramen opticum N.opticus, A.ophtalmica Fissura orbitalis superior N.occulomotorius, N.trochlearis, N.abducens, N.ophtalmicus cbg N.V N.nasociliaris cbg N.ophtalmicus, V.ophtalmicus sup et inf, R.recurrens A.meningea media Fissura orbitalis inferior N.maxillaris, A/V infraorbitalis Foramen ethmoidale anterior A/V/N ethmoidalis anterior, N.nasociliaris Foramen ethmoidale posterior A/V/N ethmoidale posterior Foramen zigomatico-orbitale N.zygomaticofaciale, N.Zigomaticotemporale

ORGANON VISUS

Oculus

Bulbus Oculi Nervus Opticus

Organa Oculi Accessoria


Musculi Bulbi Palpebrae Apparatus Lacrimalis

BULBUS OCULI
Dindingnya terdiri atas 3 lapisan : Tunica fibrosa (terluar)

Cornea (5 lapis) Sclera (2 lapis)

Tunica vasculosa (media) = UVEA/ stratum pigmenti


Isi Bulbus oculi : Humor aquosus Lensa crystalina dengan lig. Suspensorium lentis Corpus vitreum dengan membrane vitrea

Lamina choroidea Corpus ciliare Iris

Tunica nervosa (interna), disebut juga dengan retina

b a

a. Axis bulbi garis yang menghubungkan antara polus anterior dan polus posterior b. Axis opticus Garis yang menghubungkan antara dinding anterior bulbi dengan fovea centralis

LAPISAN BULBUS OCULI ...

TUNICA FIBROSA
1. CORNEA Sebagai media refracta terkuat Kelengkunganx konstan Sebagai membran pelindung yang tembus cahaya, akibat :
Letak epitel cornea yg teratur Letak serabut kolagen yang teratur, padat & transparan Avaskuler

CORNEA CONT.

Lapisan cornea dari luar ke dalam :


Epithel cornea Lamina limitans anterior (membrana Bowman) Stroma (substansia propria) Lamina limitans posterior (membrana Descement) Endothelium mengatur kadar air cornea dg mengeluarkan air dr cornea ke camera oculi anterior.
N. Ciliaris longus N. Ciliaris breves cab. N. Nasociliaris

Innervasi oleh saraf sensoris

Cab N. Opthalmicus N. Trigeminus

SCLERA
Merupakan lanjutan ke belakang dari cornea Tersusun dari jar. fibrosa padat berwana putih Avaskuler Terdiri atas 2 lapisan :

Substansia propria sclera (lapisan luar sclera) Lamina fusca (lapisan dalam sclera)

Bangunan penting :

Lamina cribrosa sclera : bag posterior, ditembus oleh N. opticus dan A/V centralis retinae Tunica konjungtiva bulbi Limbus cornea

301

2. TUNICA VASCULOSA (LAMINA CHOROIDEA, CORPUS CILIARE, IRIS)


LAMINA CHOROIDEA Terletak diantara sclera dan retina & kaya PD Fx : memberi nutrisi pada retina Lapisan (luar ke dalam) 1. Lamina suprachoroidea 2. Lamina vasculare (V.vorticosa&arteri yg nembus sclera) 3. Lamina choroidocapillaris (PD kapiler) 4. Lamina basalis (membrana bruch)

CORPUS CILIARIS

Mrpk badan tempat proc.ciliaris dan m.ciliaris melekat. Corpus ciliare menghasilkan humor aqueous M.ciliaris penting untuk akomodasi dg cara menyebabkan kontraksi/ relaksasi zonula ciliaris/ zonula zinni shg terjadi perubahan tegangan capsula lentis. Vaskularisasi : circulus arteriosus iridis major

IRIS & PUPIL


Iris merupakan lanjutan ke frontal dari copus ciliare dg lubang bulat di tengah yg disebut pupil. Lapisan iris dari luar ke dalam :
Endothelium iridis Stroma iridis : tdpt sel stelate yg mengandung butir-butir pigmen Stratum pigmenti iridis dan Pars iridica retinae

Fungsi iris: mengatur banyaknya cahaya yang masuk ke mata Musculus radier (dilatasi)& circular (konstriksi) Iris membagi ruang antara cornea dengan lensa menjadi : camera occuli anterior dan camera occuli posterior. Warna iris tergantung pada ;

Jumlah pigmen di stroma iridis dan stratum pigmenti iridis Rapat longgarnya anyaman serabut jaringan pengikat dalam iris

IRIS CONT.

Otot polos pada iris :


M. Dilatator pupillae
Fx : melebarkan pupil (midriasis) Simpatis, komp persrafanx GVE NILCLMS segmen ThI-IV -> Ganglion cervicale superius -> M.dilatator pupil

M. Spinchter pupillae / M. Constrictor pupillae


Fx : menyempitkan pupil (miosis) Parasimpatis, GVE Nucleus Edinger-Wesphal N.III -> ggl. Ciliare -> n.ciliaris brevis ->m.constrictor pupil

Vascularisasi :
Circulus arteriosus iridis minor Circulus arteriosus iridis mayor, dibentuk oleh :

Rr. muscularis a. ciliaris anterior A. ciliaris posterior longa

3. TUNICA NERVOSA
RETINA Retina tersusun atas 2 strata, yaitu:
a.

Stratum pigmenti (luar)

dibedakan mjd :

Stratum pigmenti retina Stratum pigmenti corporis ciliaris Stratum pigmenti iridis

Fx : Pigmen Melanin Retina no bias internal Suplai nutrisi lapisan retina dibawahnya dan pemeliharaan fotoreseptor Barier difusi cairan dari choroidocapillaris ke sensorineural retina Menyimpan vit. A

b.

Stratum cerebrarum (dalam) dibedakan menjadi :


Pars optica retinae Pars ciliaris retinae Pars iridica retinae

Disebut pars caeca retinae (bagian yg buta) karena hanya mengandung sel epithel pigmen saja

Mengandung 3 jenis Neuron 1. Photoreceptor neuron 2. Bipolar 3. Neuron ganglion

Pars optica dibagi menjadi beberapa lapisan sbb :

Stratum pigmenti retina 2. Lamina neuroepithelial, lap.sel conus dan baccillus 3. Membrana limitans externa 4. Stratum granulosum externum 5. Stratum flexiforme externum 6. Stratum granulosum internum 7. Stratum flexiforme internum 8. Stratum ganglionare 9. Stratum Nervosum (stratum opticum) 10. Membrana limitans interna
1.

Bangunan pentingnya : Ora serata Macula lutea Fovea centralis Discus nervi opti Excavatio papilla nervi optici Macula caeca

305

ISI BULBUS OCULI


1. HUMOR AQUOSUS

Fungsi :

- menjaga bentuk bola mata - memberi makanan pada kornea dan lensa Perjalanan humor aquosus: Proc. Ciliaris camera occuli posterior pupil camera occuli anterior angulus iridocornealis sinus venosus sclera (canalis schlemmi) V.sclera & v.episclera TIO

LENSA

Suatu struktur bikonveks yang transparan dan avaskuler, yang dibungkus oleh capsula transparan dan difiksasi oleh lig. Suspensorium Lentis (zonula zinii). Fungsi : sebagai media refraksi untuk memfokuskan sinar pada retina. Polus axis lentis = mghub polus ante & post Tepi lensa = aequator Lapisan : capsula lentis epithelium lentis substansia lensa (cortex & nucleus lentis)

MEKANISME AKOMODASI(DAYA REFRAKSI) LENSA: M. CILIARIS KONTRAKSI CORPUS CILIARIS DITARIK KE DEPAN DAN DALAM SERABUT RADIAL LIG. SUSPENSORIUM LENTIS RELAKSASI LENSA ELASTIC MENJADI LEBIH BULAT DAYA REFRAKSI BERTAMBAH

CORPUS VITREUM dg MEMBRAN HYALOIDEA


BAdan kaca transparan, spt gelatin, no vaskuler Dibungkus oleh membrane hyaloidea 4/5 posterior bola mata Bagian yg melekat pd capsula lentis = membrana terminalis Fungsi : - menyokong permukaan posterior lensa, - membantu melekatkan pars nervosa retina ke pars pigmentosa retina

ORGANA OCULI ACCESSORIA


M. Obliquus bulbi superior (N. IV) M. rectus bulbi medialis (N.III)

MUSCULI

M. rectus bulbi superior (N. III)

BULBI

M. Obliquus bulbi inferior (N. III)

M. rectus bulbi lateralis (N. VI)

M. rectus bulbi inferior (N.III)

Anulus tendineus communis

PALPEBRAE

Tunica konjunctiva palpebra


Tunica konjunctiva bulbi

Vascularisasi conjunctiva : a. Ciliaris anterior cab. A. Palpebraris Innervasi conjunctiva : n. Opthalmicus cab N. V

Musculi yang terdapat di palpebrae : M. levator palpebrae superioris (N. III) M. orbicularis occuli (N. VII) M. tarsalis superior et inferior Pada palpebrae terdapat 4 macam kelenjar Glandula meibom menghasilkan sebum Glandula wolfring menghasilkan air Glandula krausse menghasilkan air Glandula moll menghasilkan sebum

APARATUS LACRIMALIS
Terdiri atas: Pars secretorius

Glandula lacrimalis Glandula lacrimalis accessoria (krause&wolfring)

Pars excretorius

Punctum lacrimalia Canaliculi lacrimales Saccus lacrimalis Ductus nasolacrimalis

301

Perjalanan air mata : Glandula lacrimalis Ductuli secretorii fornix conjunctivae superior punctum lacrimale canaliculus lacrimalis saccus lacrimalis ductus nasolacrimalis meatus nasi inferior (melalui valvula ductus nasolacrimalis Hasneri).

Fungsi air mata :

- Membasahi dan membersihkan bola mata bagian depan - Bakteriostatik

NERVUS OPTICUS

Perjalanan n. opticus : N. opticus keluar dari bulbus oculi occipitonasalis canalis opticus sulcus chiasmatis chiasma opticum (serabut nasale saling bersilangan) tractus opticus corpus geniculatum laterale radiatio optica cortex primer di area 17 Broadman dan cortex visual sekunder di area 18 dan 19 Broadman.

Jaras penglihatan
N.opticus

Chiasma opticus
Tractus opticus Corpus geniculatum laterale

Radiatio optica

Area kalkarina lobus oksipitalis (korteks penglihatan primer)

Buta satu warna sinister Hemianopsia heteronim bitemporale Hilangnya lapang pandang bagian nasal satu mata dexter Hemianopsia Homonim Dexter Quadranopsia Sub.homonion dexter Quadranopsia inferior homonim dextra Hemianopsia Homonim dextra

REFLEKS PADA MATA

REFLEKS KONSENSUAL Rangsangan sel conus N. Opticus trac. Opticus Nuc. Pretectalis (gnti neuron) Nuc. Edinger-Westphal impuls N. III Ggl. Ciliaris nn. Ciliaris brevis M. Spincterf pupillae REFLEKS CORNEA DAN LAKRIMASI N. Ciliaris brevis et longi ggl. Ciliare N. Opticus ggl. Semilunare Nuc. Sensibilis N.V (ganti neuron) ke : Reflek cornea : fasciculus medialis -> nuc. Motoris N.VII N. Facialis M. Orbicularis oculi mengejap Reflek lakrimasi : fasciculus medialis nuc. Parasimptis N. VII N. Facialis ggl. Sphenopalatinum n. Lacrimalis gld. Lacrimalis

a.

b.

"Barangsiapa menempuh suatu jalan yang padanya dia mencari ilmu, maka Allah akan mudahkan dia menempuh jalan dari jalan-jalan (menuju) Surga, . (HR. Abu Dawud ) Bersama mencari ilmu di FK ^-^

Anda mungkin juga menyukai