Anda di halaman 1dari 32

dr.

Agung Kurniawan
Tujuan Pembelajaran :

Setelah melakukan pembelajaran tentang anatomi


mata, mahasiswa diharapkan dapat :

 Menjelaskan struktur anatomi mata yang berperanan


langsung dalam fungsi penglihatan beserta vaskularisasi
dan innervasinya

 Menyebutkan struktur anatomi mata yang berperanan


dalam melindungi dan menunjang fungsi penglihatan mata
ORGANON
VISUS

Oculus Oculi accessorius

 Supercilium (alis mata)


 Bulbus Oculi
 Palpebrae - conjunctiva
 Nervus opticus
 Musculi extrinsik bulbi
 Apparatus lacrimalis
CAVUM
ORBITA
APEX
(posterior)

ATAP

superior BENTUK
anterior
Piramida 4 sisi
Dinding anterior
Dinding
Lateral ~ BASIS Medial Hubungan dengan sekitarnya :
- Cavum cerebri
inferior
- Sinus paranasalis
Isi Cavum Orbita
• Bulbus oculi
• Saraf
 N. opticus (N. II)
 N. occulomotorius (N. III)
 N. trochlearis (N. IV)
 N. abducens (N. VI)
 N. opthalmica (N. V1) & cabangnya
• Pembuluh darah
 Vasa opthalmica & cabangnya
• Musculi oculi
• Lemak
• Apparatus lacrimalis
OCULI ACESSORIUS

Bola mata terdapat dalam cavum orbita dan ditutupi oleh


palpebrae. Di atas palpebrae superior tumbuh alis mata
sepanjang arcus superciliaris yang berfungsi melindungi
mata dari keringat

Oculi accessorius meliputi :


 Supercilium (alis mata)
 Palpebrae - Conjunctiva
 Musculi extrinsik bulbi
 Apparatus lacrimalis
Oculi Accessorius
Palpebrae
 Palpebrae Superior et inferior membatasi fissura palpebralis
yang berakhir pada anguli oculi lateralis et medialis
 Limbus anterior palpebrae : cilia (bulu mata)

Fissura Limbus
palpebralis Anterior
palpebrae

Anguli oculi
lateralis Anguli oculi medialis

 Struktur Palpebrae anterior-posterior


 Kulit
 Subkutan
 Musculi oculi
 Tarsus superior et inferior
 Conjunctiva
Oculi Accessorius
Conjunctiva
Palpebrae conjuctiva

Ocular Palpebrae

Palpebrae dilapisi oleh mukosa


 conjunctiva

Palpebrae conjunctiva
• Melapisi dinding dalam
palpebrae  fornix conjunctiva
• sangat vascular

Ocular (bulbar) conjunctiva


• Dari fornix conjunctiva  permukaan anterior mata  limbus cornea
• Transparan
m. levator palpebrae superioris m. orbicularis oculi

Oculi Accessorius

Musculi Extrinsik
Oculi di Palpebrae

Nama otot Fungsi Innervasi


M. orbicularis oculi Menutup mata N. facialis (N. VII)

M. levator palpebrae Membuka mata N. occulomotorius


superioris (N. III)
Oculi Accessorius

Vaskularisasi Palpebrae
 a. opthalmica
 a. facialis
 a. temporalis superficialis
Oculi Accessorius

Innervasi
Innervasi sensoris
 N.opthalmicus (N. V1)
 N.maxillaris (N. V2)

Innervasi motoris
 N. facialis (N. VII)
 N. occulomotorius (N. III)
 Serabut simpatis
Glandula lacrimalis et ductus lacrimalis Oculi Accessorius

Perjalanan sekresi air mata


Fornix conjungtiva

Permukaan anterior bulbus oculi

Lacus lacrimalis

Punctata lacrimalis

Canaliculi lacrimalis

Saccus lacrimalis

Ductus nasolacrimalis Cavum nasi (Meatus Nasi Inferior)


Oculi Accessorius

Vascularisasi
a. lacrimalis (cabang a. opthalmica)
v. lacrimalis

Innervasi
• Innervasi sensoris
• N. lacrimalis cabang dari n. opthalmicus (N. V1)
• Innervasi sekremotor
• N. facialis (N. VII)
• Innervasi simpatis
Oculi Accessorius

Musculi Extrinsik Bulbus Oculi

Nama otot Fungsi Innervasi

Adduksi, elevasi, rotasi


M. rectus superior
medial (interna)

M. rectus medial Adduksi


N. occulomotorius
Adduksi, depresi, rotasi (N. III)
M. rectus inferior
lateral (externa)
Abduksi, elevasi, rotasi
M. obliquus inferior
lateral (externa)

M. rectus lateralis Abduksi N. abducens (N. VI)

M. obliquus Abduksi, depresi, rotasi


N. trochlearis (N. IV)
superior medial (interna)
Musculi extrinsic
Bulbus Oculi
Gerakan Bola Mata
Fungsi Nama Otot Innervasi
m. rectus medial
Adductor m. rectus superior N. occulomotorius (N.III)
m. rectus inferior
m. rectus lateral N. abducens (N.VI)
Abductor m. obliquus inferior N. occulomotorius (N.III)
m. obliquus superior N. trochlearis (N.IV)
m. rectus superior
Elevator N. occulomotorius (N.III)
m. obliquus inferior
m. rectus inferior N. occulomotorius (N.III)
Depressor
m. obliquus superior N. troclearis (N.IV)
m. obliquus superior N. trochlearis (N.IV)
Rotator medial (interna)
m. rectus superior N. occulomotorius (N.III)
m. obliquus inferior
Rotator lateral (externa) N. occulomotorius (N.III)
m. rectus inferior
Pembungkus Bulbus Oculi
Tunica Fibrosa
• Cornea
• Sclera
Tunica Vasculosa (Uvea)
• Choroidea
• Corpus ciliaris
• Iris
Tunica Neurosa
• Retina
Isi Bulbus Oculi : Humor aquoeus, Lensa, Humor vitreus
Struktur Anatomi
* Proses akomodasi
* Media Refraksi
* Diafragma  Iris (pupil) :
Mengatur jumlah cahaya
yang masuk bola mata
* Saraf
Akomodasi
Mekanisme mata melakukan adaptasi terhadap penglihatan
jauh dan dekat dengan cara mengubah konveksitas lensa
Penglihatan dekat :
• Meningkatkan konveksitas lensa (Akomodasi)
• Sumbu penglihatan berkonvergensi di satu titik
• Pupil miosis (cahaya <<)
Penglihatan jauh :
• Mengurangi konveksitas lensa
• Sumbu penglihatan sejajar
• Pupil midriasis (cahaya >>)

Struktur yang berperanan


 Lensa cristallina
 Ligamentum suspensorium
(Zonula ciliaris)
 M. ciliaris
 N. ciliaris et N. occulomotorius (N.III)
Mekanisme Akomodasi
M.Ciliaris kontraksi

Corpus ciliare
ke ventral

Zonula ciliaris
relaksasi

Bagian depan lensa


cembung
Media
Refraksi

Refraksi :
Pembiasan
cahaya dari
udara untuk
dihantarkan
menuju retina
Media Refraksi
• Cornea
- 1/6 bagian anterior
- Transparan, avasculer
• Humor aqueous
– Mengisi ruang depan bola mata
antara cornea dan lensa
– Menentukan tekanan intraoculer
• Lensa cristallina
– Transparan, biconvex elastis
– Mekanisme akomodasi *

Humor vitreus
Massa gelatinous, transparan, mengisi ruang antara lensa – retina
Fungsi : menjaga retina ditempatnya & memberi sandaran lensa
MIOPI & HIPEROPI
Koreksi mata
Myopia dan Hyperopia
OCULI

Retina
Lapisan nervorum bulbus oculi yang menerima sinyal sensoris
penglihatan melalui sel-sel sensoris (rod dan cone) dan N. opticus

Inversi Retina :
Susunan terbalik retina
dimana arah cahaya ke retina
(pars optica) harus melalui
lapisan sel saraf lainnya
untuk sampai ke sel sensoris
Arah cahaya
 n. opticus

Penjalaran
cahaya

Sel sensoris
retina Penjalaran
sinyal saraf
Vascularisasi
Bulbus Oculi

 A. ciliaris posterior brevis


 A. ciliaris posterior longus
 A. ciliaris anterior
 A. retinal centralis
Nerve Pathway
 Fotoreseptor
 N. opticus
 Chiasma opticum
 Tractus opticus
 Cortex visualis
Anatomy of vision
Neural pathway
for vision

Retinal cells

2x binocular vision Retina


plus accessory Optic disk - blood supply
structures optic nerve

Anda mungkin juga menyukai