PERHITUNGAN TANGGA
Fungsi bangunan
: Pergudangan
: 23 MPa
: 240 MPa
Tinggi lantai 2
: +500 cm
: 250 cm
: 125 cm
: 200 cm
: 125 cm
Ketinggian bordes
: 200 cm
: 26,67 cm
: 16,67 cm
Beban hidup
: 400 kg/m
83
84
Rumus
= 2Ln + Ld = 57 s/d 65
= (2 x 16,67) + 26,67 = 60,01..................
(OK)
500
h
= Ln = 16,67 = 30 buah
500
= 30 = 16,67 cm
= Ln 1
= 30 1 = 29 buah
Ld 2 Ln 2
26,67 2 16,67 2
= 31,45cm
= 34 < 38..................(OK)
Ln x Ld
2
=
16,67 x 26,67
2
t 31,45 =
= 7,065 cm
85
Pembebanan Tangga
Beban Mati (WD)
Berat sendiri pelat
= 24 kg/m2 1
= 24,00 kg/m
= 2 cm 1 21 kg/m2
42,00 kg/m
+
Berat beban
= 644,99 kg/m
64,5 kg/m +
WD = 709,49 kg/m
Input beban ke program SAP 2000 = 709,49 kg/m x cos 34
= 588,19 kg/m
600,00 kg/m
= 331,62 kg/m
340,00 kg/m
b.
Pembebanan Bordes
86
= 288,00 kg/m
= 24 kg/m2 1
= 24,00 kg/m
= 3 cm 1 21 kg/cm2
= 63,00 kg/m +
Berat beban
= 375,00 kg/m
= 37,50 kg/m +
WD = 412,50 kg/m
420,00 kg/m
Proses Pembebanan
87
88
89
90
Station
m
OutputCase
CaseType
V2
V3
M2
M3
Kgf
Kgf
Kgf
Kgfm
Kgfm
Kgf-m
91
COMB1
0.5
COMB1
COMB1
COMB1
COMB1
COMB1
1.80278
COMB1
3.60555
COMB1
COMB1
COMB1
COMB1
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
-2963,1
-2802,62
-2215,66
-2963,1
-2057,82
-1000,54
-2963,1
-1313,02
-157,83
-2963,1
-568,22
312,48
-2963,1
176,58
410,39
-2563,39
-1496,71
410,39
-4172,99
917,69
932,32
-5782,59
3332,09
-2898,38
-5980,07
-2963,1
-2898,38
-6412,07
-2963,1
64,72
-6844,07
-2963,1
3027,82
Tabel 4.1 Hasil analisa SAP 2000 Struktur tangga besar tipe a
92
Station
OutputCase
CaseType
m
1
COMB1
0.5
COMB1
COMB1
1.5
COMB1
COMB1
COMB1
1.80278
COMB1
3.60555
COMB1
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
V2
V3
M2
M3
Kgf
Kgf
Kgf
Kgfm
Kgfm
Kgf-m
6823,49
-1118,76
-295,32
6823,49
-373,96
77,86
6823,49
370,84
78,65
6823,49
1115,64
-292,97
6823,49
1860,44
-1036,99
6709,47
-2237,01
-1036,99
8319,07
177,39
819,53
9928,67
2591,79
-1676,58
Tabel 4.2 Hasil analisa SAP 2000 Struktur tangga besar tipe b
Station
OutputCase
CaseType
m
1
COMB1
0.41667
COMB1
0.83333
COMB1
1.25
COMB1
COMB1
1.80278
COMB1
3.60555
COMB1
COMB1
COMB1
COMB1
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
Combinatio
n
V2
V3
M2
M3
Kgf
Kgf
Kgf
Kgfm
Kgfm
Kgf-m
-2129,16
-2567,46
-2009,44
-2129,16
-1946,8
-1068,97
-2129,16
-1326,13
-387,11
-2129,16
-705,46
36,14
-1380,24
-1768,03
36,14
-2989,84
646,37
1047,18
-4599,44
3060,77
-2294,39
-5098,03
-2129,16
-2294,39
-5530,03
-2129,16
-165,24
-5962,03
-2129,16
1963,92
Tabel 4.3 Hasil analisa SAP 2000 Struktur tangga kecil tipe a
94
Station
OutputCase
CaseType
m
1
1
1
0
0.4166
70
0.8333
30
V2
V3
Kgf
Kgf
Kgf
T
Kgfm
M2
Kgf
-m
M3
Kgf-m
COMB1
Combination
6718,64
-64,79
60,99
COMB1
Combination
6718,64
555,87
-41,32
COMB1
Combination
6718,64
1176,54
-402,24
1.25
COMB1
Combination
6718,64
1797,21
-1021,77
COMB1
Combination
6587,15
-2231,46
-1021,77
COMB1
Combination
8196,75
182,94
824,74
COMB1
Combination
9806,35
2597,34
-1681,37
2
2
1.8027
8
3.6055
5
Tabel 4.4 Hasil analisa SAP 2000 Struktur tangga kecil tipe b
95
M t2
= -2898,38 kgm
M lap. 2 - 4
= 932,32 kgm
M t4
= 3027,82 kgm
= -2215,66 kgm
Perhitungan tulangan arah tumpuan
Mlx
2
k = bd
28,9338 10 6
2
= 0,8 1000 94
= 4,093 N/mm2
fy
1 0,588
f
'
c
k = 0,8 fy
1 0,588
240
23
1, 2
1, 2
min
b b2 4 a c
2a
=
192 ( 192) 2 ( 4 1176,96 4,093)
2 1176,96
=
= 0,0191
= 0,0025
96
Karena hit > min maka perlu yang dipakai adalah hit = 0,0191
Sehingga,
A = perlu x b x d
= 0,0191 x 1000 mm x 94 mm
= 1795,4 mm2
Berdasarkan tabel diameter batang dan luas penampang batang baja
profil deform, dipakai tulangan D12 mm 50 mm dengan As = 2261,9
mm2
c.
Mlx
2
k = bd
9,3232 10 6
2
= 0,8 1000 94
= 1,319 N/mm2
fy
1 0,588
f
'
c
k = 0,8 fy
1 0,588
1,319
= x 0,8 x 240
0 = 1,319 - 192 + 1176,96
240
23
1, 2
b b2 4 a c
2a
=
192 ( 192) 2 ( 4 1176,96 1,319)
2 1176,96
=
1, 2
= 0,0066
min
= 0,0025
Karena hit > min maka perlu yang dipakai adalah hit = 0,0066
Sehingga,
A = perlu x b x d
= 0,0066 x 1000 mm x 94 mm
= 620,4 mm2
97
Tulangan bagi
Berdasarkan PBBI 71 halaman 90 disebutkan bahwa apabila tulangan
pembagi terdiri dari baja dengan mutu baja tulangan pokok yang
sama, maka luas tulangan pembagi harus diambil minimum sebesar
20% dari luas tulangan pokoknya.
Asbagi
= 20% Aspokok
= 0,2 x 620,4 mm
= 124,08 mm
Berdasarkan tabel diameter batang dan luas penampang batang baja
profil polos, dipakai tulangan 6 mm 200 mm dengan As = 141,4
mm2
4.5.2 Perhitungan Pelat Tangga Kecil
a. Penentuan tinggi efektif
Untuk pelindung beton p = 20 mm; tulangan pokok = 12 mm; tebal
pelat tangga = 120 mm.
d
M t2
= -2294,39 kgm
= 1963,92 kgm
= -2009,44 kgm
Mlx
2
= bd
98
22,9439 10 6
2
= 0,8 1000 94
= 3,246 N/mm2
fy
1 0,588
f
'
c
k = 0,8 fy
240
1 0,588
23
3,246
= x 0,8 x 240
0
1, 2
b b2 4 a c
2a
=
192 ( 192) 2 (4 1176,96 3,246)
2 1176,96
=
1, 2
= 0,0154
min = 0,0025
Karena hit > min maka perlu yang dipakai adalah hit = 0,0154
Sehingga,
A = perlu x b x d
= 0,0154 x 1000 mm x 94 mm
= 1447,6 mm2
Berdasarkan tabel diameter batang dan luas penampang batang baja profil
deform, dipakai tulangan D12 mm 50 mm dengan As = 2261,9 mm2
c. Perhitungan Tulangan arah lapangan
Mlx = 1047,18 kgm = 10,4718 kNm
Mlx
2
= bd
10,4718 10 6
2
= 0,8 1000 94
= 1,481 N/mm2
fy
1 0,588
f
'
c
= 0,8 fy
1,481
0
1 0,588
240
23
= x 0,8 x 240
= 1,481 - 192 + 1176,96
99
b b2 4 a c
2a
=
1, 2
1, 2
= 0,00738
min = 0,0025
Karena hit > min maka perlu yang dipakai adalah hit = 0,00738
Sehingga,
A = perlu x b x d
= 0,00738 x 1000 mm x 94 mm
= 693,72 mm2
Berdasarkan tabel diameter batang dan luas penampang batang baja profil
deform, dipakai tulangan D12 mm 150 mm dengan As = 754,0 mm2
d. Tulangan bagi
Berdasarkan PBBI 71 halaman 90 disebutkan bahwa apabila tulangan
pembagi terdiri dari baja dengan mutu baja tulangan pokok yang sama,
maka luas tulangan pembagi harus diambil minimum sebesar 20% dari
luas tulangan pokoknya.
Asbagi
= 20% Aspokok
= 0,2 x 693,72 mm
= 138,744 mm
Dari hasil analisa SAP 2000 terdapat hasil luasan tulangan pokok seperti
pada gambar diatas (Longitudinal Reinforcement) yang diperlukan oleh
penampang kolom, yaitu sebesar 2897 mm. Direncanakan pakai tulangan
D12 mm (113,04 mm).
Maka jumlah tulangan pada kolom dapat dapat dicari sebagai berikut:
tulangan
2897
= 113,04 = 25,63 ~ 26 D12
101
2897
2 = 1448,5 dipakai D12 - 50 mm = 2261,9 mm2
P = 6844,07 kg
Mu = 3027,82 kgm
Df = 2 m
t = 1,6 ton/m = 1600 kg/m
C = 1,1 ton/m = 1100 kg/m
24
-
Nc
23,32
Nq
11,64
N
9,7
= 1 x 24 kg/m2
= 24 kg/m2
Spesi 2 cm
= 2 x 21 kg/m2
= 42 kg/m2
Pasir 3 cm
= 48 kg/m2 +
qu
= 114 kg/m2
= Df x
= 2 x 1600
= 3200 kg/m
Bowles: 153)
qu
= C x Nc + Po x Nq + 0,5 x x B x N
= (1600 x 23,32) + (3200 x 11,64) + (0,5 x 1600 x 1,6 x 9,7)
= 86976 kg/m
102
qun
= qu Po
= 86976 3200
= 83776 kg/m
83776
= 2,5 = 33510,4 kg/m
c. Pembebanan Pondasi
Beban terpusat (Pu)
= 6844,07 kg
= 5328,00 kg
= 1152,00 kg
Berat urugan
264,00 kg
= 19501,67 kg
103
= Pu x e
= 19501,67 kg x 0,27 m
= 5265,4509 kgm
P
Mu
1 bl 2
6
=-A
19501,67
5265,4509
1
1,6 2,0 ( 1,6 2,0 2 )
6
=-
qs = 33510,4 kg/m..(Tanah
Aman)
e. Kontrol Kekuatan Geser
Penentuan tinggi efektif
Untuk pelindung beton P = 50 mm; tulangan pokok = 12 mm
d
bo
= 1000 + 1000
= 2000 mm
=2m
A = 2 x 1,6 = 3,2 m2
e
= 1 (0,5 x B)
= 1 (0,5 x 1,6)
= 0,2 m
104
Mu
= Pu x e
= 6844,07 kg x 0,2 m
= 1368,814 kgm
P
Mu
1 bl 2
6
=-A
6844,07
1368,814
u min
= - 855,909 kg/m
u maks
= - 3421,635 kg/m
Vc
2
2 fc bo d efektif
Bc
(Istimawan: 352)
Bo
105
Vc
1 2
23 2000 194
13,33
= 10262934,73 N
= 10262,93473 kN
Vc
= 4 23 2000 194
= 7443130,53 N
= 7443,13053 kN
Vc
= 6
fc' bw d
= 1 / 6 23 2000 194
= 310130,44 Nm2
= 310,13044 kN
Vn = Vc
= 0,6 x 310,13044 kN
= 186,078 kN
G
= l kolom d
= 1 0,194
= 0,806 m
Vu
= u x W x G
= 34,21635 kN/m2 x 2 m x 0,806 m
= 55,157 kN
106
= W x 0,5 a1 x B
= 3421,635 kg/m2 x 0,5 m x 1 m
= 1710,8175 kgm
= 17108,175 kNmm
Mlx
2
= bd
17108,175
2
= 0.8 1000 194
= 0,000568 kN/mm2
= 0,568 N/mm2
1 0,588
= 0,8 fy
fy
f ' c
1 0,588
240
23
1, 2
b b2 4 a c
2a
=
192 (192) 2 ( 4 1176,96 0,568)
2 1176,96
=
1, 2
= 0,00291
min
1,4
1,4
fy
=
= 240 = 0,00583
=xbxd
107
ldb
db fy
4 f 'c
=
12 240
= 4 23
= 150,156 mm
tidak boleh kurang dari ldb = 0,04 x db x fy
= 0,04 x 12 x 240
= 115,2 mm
Jadi dipakai panjang penyaluran 150,156 mm 160 mm
108