1.

(a) (i) Rajah di bawah menunjukkan keratan rentas kulit manusia

C
B
D

A
E

Pada rajah di atas, tandakan ( ) dalam petak yang betul untuk menunjukkan reseptor-reseptor pada kulit
yang mengesan rangsangan.
[3 markah]
ii) Reseptor tidak tersebar secara sekata pada kulit. Tandakan ( ) dalam petak yang betul untuk
menunjukkan bahagian badan manusia yang paling sensitive terhadap rangsangan.
Lutut
Hujung jari
Tapak tangan
[1 markah ]
b) Apakah fungsi kulit? Tandakan ( ) jawapan yang betul.
(i) Bertindak sebagai organ deria untuk mengesan apa yang berlaku di sekelilingnya
(ii) Untuk mengesan jenis rasa yang berbeza
(iii) Untuk mengawal atur suhu badan
[2 markah]

2. a) Tandakan () kelas bagi haiwan vertebrata di bawah.

Kelawar
Burung
Mamalia

Ikan

lumba-lumba
Ikan
Mamalia

Penguin
Burung
Ikan
[3 markah]

b) Padankan organ pernafasan bagi haiwan vertebrata dengan ciri yang betul.
1

Vertebrata

Ciri organ pernafasan

i)

Ikan

Peparu

ii)

Amfibia

Insang

iii)

Mamalia

Kulit lembap
[3 markah]

3. a) Padankan jenis interaksi dengan organisma yang terlibat.

Jenis interaksi
komensalisme

Mutualisme

Parasitisme

[3 markah]
b) Padankan perkataan dengan maksudnya dalam suatu siratan makanan.
Perkataan

Maksud

i)

Pengguna

Tumbuhan hijau yang dapat membuat makanan

sendiri dengan menukar tenaga cahaya
matahari kepada tenaga kimia semasa
fotosintesis.

ii)

Pengeluar

Bakteria dan kulat yang memecahkan

organisma mati kepada nutrien dan bahan yang
lebih ringkas.

iii)

Pengurai

Haiwan yang memakan tumbuh-tumbuhan

secara langsung atau tidak langsung
P

4. Rajah 4 menunjukkan struktur lidah manusia.

[3 markah]

Lida
h
R

Rajah
4

a) Label kawasan P, Q dan R mengikut rasa yang dikesan dengan perkataan berikut.

Pahit

Masam

Masin

[3 markah]

b) Di manakah letaknya reseptor rasa pada lidah?

____________________________________________________________________________________________
[1markah]
c) Perihalkan bagaimana lidah mengesan rasa.
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
[2 markah]

5.

Rajah 5 menunjukkan sistem pencernaan dalam manusia.

Rajah 5
(a) Dengan menggunakan huruf dalam Rajah 5, kenal pasti bahagian di mana pencernaan
(i) karbohidrat bermula

(ii) protein bermula

____________________________________________________________________________________________
(iii) lemak bermula
____________________________________________________________________________________________
[3 markah]
(b) Dalam satu aktiviti, cecair P digunakan untuk merendam sehelai daun. Sehelai lagi daun direndam dalam air
sebagai kawalan. Selepas itu, beberapa titik iodin dititiskan ke dalam kedua-dua susunan radas. Perubahan warna
iodin diperhatikan.
Nyatakan bahan yang diuji dalam aktiviti ini.
____________________________________________________________________________________________
[1 markah]
(c ) Sedikit jus yang terhasil di bahagian R dicampur dengan minyak. Tiada hasil pencernaan diperolehi. Terangkan
mengapa.
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
[2 markah]

6.

(a) Rajah di bawah menunjukkan kumpulan makanan protein seperti ayam, ikan, daging, susu dan telur.

Nyatakan dua fungsi protein dalam badan manusia.

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
[ 2 markah]
b) Kanak-kanak yang ditunjukkan dalam rajah di bawah mengalami kekurangan zat makanan.

(i) Nyatakan kelas makanan yang berkurangan dalam gizi seseorang yang menyebabkan
penyakit ini.
___________________________________________________________________________
[ 1 markah]
(ii) Anemia, skurvi dan riket adalah penyakit yang disebabkan oleh kekurangan mineral atau
vitamin tertentu. Padankan satu penyakit dengan setiap bahagian badan manusia yang
berikut.

Kulit

: ______________________________________________

Darah

: ______________________________________________

Tulang

: ______________________________________________
[3 markah]

7. (a) Rajah di bawah menunjukkan piramid panduan makanan

Berdasarkan pyramid panduan makanan, tuliskan (dalam jadual di bawah) kelas makanan yang
menyebabkan penyakit jika diambil secara berlebihan
(i) Obesiti
(ii) Diabetes
(iii) Masalah jantung
5

[3 markah]
(b) Tandakan ( ) tabiat pemakanan yang menyebabkan sembelit.
Mengambil terlalu banyak karbohidrat
Mengambil sedikit serat
Minum banyak minuman berkarbonat
[1 markah]
(c ) Seorang lelaki memakan 200 g karbohidrat, 100 g pelawas, 50 g protein dan 10 g lemak dalam makan
malamnya. Kelas makanan yang manakah terdapat dengan paling banyak di dalam tinjanya pada keesokan
hari? Terangkan jawapan anda.
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
[2 markah]
8. (a) Rajah di bawah menunjukkan dua kumpulan bagi tumbuhan berbunga.
Tumbuhan Berbunga

Monokotiledon

Dikotiledon

Tebu

Pokok keembung

Pokok mangga

Jagung

Pokok padi

Pokok pisang

Pada rajah di atas, tandakan ( ) pada tumbuhan yang betul mengikut kelasnya.
[3 markah]
(b) Tandakan ( ) ciri-ciri yang betul bagi tumbuhan berbunga jenis dikotiledon.
Daun dengan urat selari
Akar tunjang
Dua kotiledon dalam setiap biji benih
Akar serabut
Daun dengan urat jejala
[3 markah]
9. Rajah 9 menunjukkan bahagian-bahagian dalam mata manusia
V :___________________

U: __________________

W : ___________________
6

Rajah 9

(a) Label struktur U, V dan W dalam Rajah 9 dengan menggunakan perkataan berikut.
Retina

Iris

Saraf optik
[3 markah]

(b) Berdasarkan fungsi di bawah, nyatakan struktur U, V atau W berdasarkan Rajah 9.

Fungsi Struktur
Mengesan cahaya dan menukarkannya
kepada impuls saraf
Menghantar impuls saraf dari retina ke otak
untuk ditafsirkan

Struktur

[2 markah]
(c ) Nyatakan perubahan kepada kanta mata bila seseorang melihat suatu objek jauh.
____________________________________________________________________________________________
[1 markah]
10. (a) Suatu ekosistem terdiri daripada semua organisma hidup dan juga komponen bukan hidup yang dijumpai di
suatu persekitaran yang tertentu.
Tulis spesies, populasi dan komuniti pada petak yang disediakan dalam rajah di bawah untuk
menunjukkan hubungan antara mereka dalam suatu ekosistem.

(i)

(ii)
(iii)

[3 markah]
(b) Tandakan () pada spesies yang betul dan () pada spesies yang salah yang terdapat dalam habitat yang
berbeza.
Habitat
Spesies
(i) Sawah padi
Belalang, burung, tikus
(ii) Ladang kelapa sawit
(iii) Tasik

Teratai, siput air, burung raja

udang
Berudu, ikan, alga
7

[3 markah]
11. Rajah di bawah menunjukkan siratan makanan di dalam satu ladang.

Berdasarkan maklumat yang diberikan dalam rajah di atas, bina tiga rantai makanan dengan mana setiap rantai
makanan terdiri daripada empat organisma yang berbeza, di dalam habitat ini.
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
[3 markah]
b) Berdasarkan rantai makanan di (a), lengkapkan piramid nombor yang berikut.

[2 markah]
c) Baca petikan yang berikut.
Kawalan biologi ialah penggunaan pemangsa semula jadi untuk mengawal perosak di sesuatu
kawasan. Kawalan biologi bukannya racun perosak biasanya digunakan dalam pertanian di ladangladang yang besar, perladangan dan estet. Kawalan biologi seharusnya menggunakan pemangsa
yang sesuai untuk mengelakkan sebarang masalah.
i)

Tuan ladang hendak menggunakan kaedah kawalan biologi bagi mengatasi masalah populasi
tikus yang semakin bertambah di ladangnya.
8

Cadangkan satu pemangsa yang sesuai digunakan untuk melakukan kawalan biologi dalam
ladang itu.

[1 markah]
ii)

Nyatakan dua kebaikan dan dua keburukan kawalan biologi.

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
[4 markah]

12.

Apabila gelombang bunyi melalui udara, telinga luar mengesan gelombang tersebut. Bahagian ini
mengarahkannya ke dalam telinga melalui salur telinga. Gelombang bunyi ini menolak gegendang telinga
dan bergetar, seperti tala bunyi menggetarkan plastik.
Sebaik sahaja gegendang telinga bergetar, ia menggerakkan osikel di telinga tengah. Tulangtulang ini menghantar getaran ke koklea. Kawasan ini mengandungi cecair dan beribu-ribu rerambut halus.
Getaran bunyi menyebabkan cecair bergerak dan rerambut halus bergerak ke hadapan dan ke belakang.
Rerambut tersebut akan bersambung dengan saraf yang menghantar isyarat kepada otak. Otak anda akan
mentafsirkan bunyi tersebut.

(a) Lengkapkan laluan mekanisme pendengaran dari udara ke otak

Salur telinga

osikel

bunyi

Saraf auditori

[4 markah]

(b) Penyelidikan dilaksanakan untuk menyiasat risiko mengguna telefon bimbit untuk tempoh yang lama. Petikan di
bawah adalah laporan penyelidikan ini.

Sept. 19, 2007- Pengguna telefon bimbit yang bercakap lebih daripada satu jam setiap hari mempunyai
kemungkinan kehilangan pendengaran yang lebih tinggi.
Radiasi akibat medan elektromagnetik dari telefon bimbit boleh memberi kesan kepada
pendengaran. Kerosakan sel sensori koklea boleh disebabkan oleh radiasi dari telefon bimbit. Kesan
terma dari telefon boleh merosakkan saraf auditori dan mengakibatkan kehilangan pendengaran.
Terangkan risiko penggunaan telefon bimbit untuk jangka masa yang lama.

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
[3 markah]
(d) Encik Lim yang menjangkau usia tua, mengalami masalah pendengaran. Kira-kira satu dalam tiga
orang antara usia 65 dan 74 tahun mengalami kehilangan pendengaran.
Terangkan sebab bagi kehilangan pendengaran dalam kalangan warga tua. Cadangkan satu cara
penyelesaian kepada masalah ini.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
[3 markah]
13. Suatu komuniti terdiri daripada banyak populasi organisma yang hidup bersama dalam satu habitat. Rajah di
bawah menunjukkan beberapa organisma yang hidup di sebuah kolam.

pepatung
katak

Keladi bunting
teratai

berudu

Udang

Siput air

(a) Berdasarkan rajah yang ditunjukkan di atas,

(i) Senaraikan semua organisma yang bernafas melalui insang.
______________________________________________________________________________
[2 markah]
(ii) Organisma yang manakah boleh dikelaskan sebagai pengguna primer? Terangkan jawapan
anda.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
10

___________________________________________________________________________
[2 markah]
(b) Rajah di bawah menunjukkan pokok keladi bunting.

Dalam tempoh yang tertentu, didapati populasi pokok keladi bunting bertambah secara mendadak di kolam
ini.
Bincangkan kesan negatif kepada organisma yang lain dan cadangkan cara mengatasi masalah ini.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
[6 markah]

14. Ekosistem terdiri daripada beberapa komuniti yang berinteraksi antara satu dengan yang lain dan dengan alam
sekitar. Jadual di bawah menunjukkan data yang dikumpul oleh Ramli dari sebuah kebun.
Organisma
Kumbang kura-kura

Ilustrasi

Makanan
Kutu daun

11

Burung hantu

Burung pipit

Pokok bunga

Membuat makanan sendiri

Kutu daun

Pokok bunga

Burung pipit

Kumbang kura-kura

(a) Berdasarkan jadual yang diberi, jawab soalan yang berikut.

(i) Senaraikan semua organisma yang mempunyai sayap.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[2 markah]

(ii) Organisma yang manakah boleh diklasifikasikan dalam kumpulan yang sama dengan
kumbang kura-kura. Terangkan dengan alasan yang munasabah.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
[2 markah]
b) Rajah di bawah menunjukkan rantai makanan di kawasan kebun.

12

Jika kebun ini telah dicemari dengan baja kimia yang berlebihan yang digunakan oleh petani,
bincangkan kesan negatif kepada rantai makanan. Cadangkan cara untuk mengatasi masalah itu.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
[6 markah]

Disediakan oleh,

Disemak oleh,

.
(Pn. Haniza binti Mohd Hasan Adawi)
Guru Sains Tingkatan 2

.
(Pn. Sh. Sundus binti Syed Ismail)
K.P. Sains

Disahkan oleh,
.
(Pn. Nuril Azwa bt. Saad @ Hamid)
Guru Kanan Matematik dan Sains
SKEMA JAWAPAN PEP. PERTENGAHAN TAHUN TING.2/2015
1. (a) (i) B, C, E [3m] (ii) hujung jari [1m]
(b) i, iii [2m]
2. a)
Kelawar
Burung
Mamalia

Ikan lumba-lumba
Ikan
Mamalia

Penguin

Burung
Ikan

[3m]
b)
13

Vertebrata

Ciri organ pernafasan

iv)

Ikan

Peparu

v)

Amfibia

Insang

vi)

Mamalia

Kulit lembap

[3m]
3. a)
Jenis interaksi
komensalisme

Mutualisme

Parasitisme
[3m]

b)
Perkataan
Pengguna

Maksud
Tumbuhan hijau yang dapat membuat makanan
sendiri dengan menukar tenaga cahaya
matahari kepada tenaga kimia semasa
fotosintesis.
Bakteria dan kulat yang memecahkan
organisma mati kepada nutrien dan bahan yang
lebih ringkas.
Haiwan yang memakan tumbuh-tumbuhan
secara langsung atau tidak langsung

Pengeluar
Pengurai

[ 3 markah]
4. (a) P- pahit, Q-masam, R-masin [3m]
(b) tunas rasa [1m]
(c) Bahan kimia di dalam makanan larut dalam air liur dan merangsang reseptor rasa dalam tunas
rasa. Reseptor rasa menghantar impuls melalui saraf ke otak dan otak mengenal pasti rasa
makanan. [1m]
5. (a) (i) P

(ii) R

(iii) S

[3m]

(b) kanji [1m]

(c) Tiada jus hempedu dihasilkan di bahagian R. hempedu diperlukan untuk membaurkan lemak.
Lipase dalam jus pancreas memecahkan lemak kepada asid lemak dan gliserol.
14

6. (a) membina sel baharu (1m)

- memperbaiki tisu yang rosak (1m)
(b) (i) protein (1m)
(ii) kulit: skurvi
Darah: Anemia
Tulang: Riket
[3 markah]

7.(a) (i) N
(ii) K (iii) K
(b) mengambil sedikit serat
(c) Pelawas. Hal ini demikian kerana pelawas tidak dapat dicernakan oleh sistem pencernaan. [2m]
8. (a) tebu, pokok padi, pokok keembung [3m]
(b) akar tunjang, dua kotiledon dalam setiap biji benih, daun dengan urat jejala [3m]
9. (a) u: iris
(b)

v: retina

w: saraf optik

[3m]

Fungsi Struktur
Mengesan cahaya dan menukarkannya kepada impuls saraf
Menghantar impuls saraf dari retina ke otak untk ditafsirkan

Struktur
V
W

[2m]
(C ) kanta mata menjadi lebih nipis
10. (a) (i) komuniti
(b) (i) /
(ii) x

(ii) populasi
(iii) / [3m]

11. (a) Tumbuhan

Tumbuhan
Tumbuhan
b)

ulat beluncas
belalang
ulat beluncas

(iii) spesies

[3m]

katak
burung
burung

ular
ular
ular

[3 markah]

ula
r
katak
Ulat
beluncas

[2 markah]
pokok

c) (i) burung hantu

[1 markah]
(ii) kelebihan
- Merupakan kaedah yang selamat dan tidak membahayakan kesihatan manusia
- Tidak mencemarkan kawasan persekitaran
Kelemahan
- Sukar untuk membunuh semua perosak atau mengawal populasi perosak dengan
sepenuhnya
- Bukan setiap perosak mempunyai pemangsa yang sesuai mengawalnya.
[4 m]
15

Cuping
telinga

Gegendang
telinga

Salur telinga

koklea

Saraf auditori

bunyi

osikel

12. a)

otak

[4m]
b) kehilangan pendengaran yang disebabkan
- kerosakan sel sensori dalam koklea yang akibat dari radiasi yang dikeluarkan oleh telefon
bimbit.
- kerosakan saraf auditori akibat kesan terma dari radiasi
[3m]
c)

gegendang telinga kurang berfungsi- tulang-tulang osikel di bahagian tengah telinga kurang berfungsi,
tidak dapat memindahkan impuls dari gegendang telinga ke telinga dalam.
- alat bantu mendengar/implant
[3m]

13. (a) (i) berudu, ikan, siput air, udang [2m]

(ii) berudu dan siput air
-Organisma ini makan tumbuhan

[2m]

(b)

keladi bunting akan memenuhi permukaan kolam, oleh sebab itu sedikit cahaya matahari dapat
sampai kepada tumbuhan akuatik.
Tumbuhan akuatik tidak dapat menjalankan fotosintesis dan akhirnya mati, populasinya akan
berkurang.
Populasi ikan juga akan berkurang kerana tumbuhan akuatik merupakan sumber makanannya.
Ekosistem di kolam akan menjadi tidak seimbang
Keladi dapat dikawal dengan menggunakan mesin untuk membuang tumbuhan ini.
Kaedah biologi juga digunakan untuk mengawal populasi keladi bunting.
[6m]

14. (a) (i) burung hantu, kumbang kura-kura, burung pipit

[2 markah]

(ii) Burung hantu dan burung pipit

-Hal ini adalah kerana ketiga-tiga haiwan ini memakan haiwan lain sebagai makanannya.
[2 markah]
b) - baja kimia yang berlebihan akan meresap ke dalam tanah dan mencemarkan tanah.
- tanah yang mengandungi nutrient yang tercemar dan beracun akan diserap ke dalam
akar pokok dan ini membantutkan pertumbuhan dan merosakkan pokok.
- kutu daun akan memakan daun yang tercemar dan beracun.
- kutu daun ini akan dimakan pula oleh kumbang kura-kura dan seterusnya oleh burung
pipit.
- burung pipit akan dimakan oleh burung hantu. Lama-kelamaan burung hantu dan
haiwan lain akan berpindah ke kawasan lain atau mati kebuluran.
- masalah ini boleh diatasi dengan menggunakan baja semula jadi seperti baja kompos
untuk mengekalkan rantai makanan.
[6 markah]

16