Anda di halaman 1dari 66

Karnaugh MAP (K-Map)

Pokok Bahasan :
1. K-map 2 variabel
2. K-map 3 variabel
3. K-map 4 variabel
4. Penyederhanaan rangkaian dengan k-map
Tujuan Instruksional Khusus :
1.Mahasiswa dapat menerangkan dan memahami cara
membuat k-map 2, 3, 4 variabel.
2.Mahasiswa dapat menerangkan dan memahami cara
peng-cover-an minterm dalam sebuah k-map..
3.Mahasiswa dapat menyederhanakan persamaan logika
melalui metode k-map.
1

Karnaugh Map (K-Map)

Suatu peralatan grafis yang digunakan untuk menyederhanakan


persamaan logika atau mengkonversikan sebuah tabel
kebenaran menjadi sebuah rangkaian logika.
Salah satu metode yang paling mudah untuk
penyederhanaan Rangkaian Logika.

Karnaugh Map 2 Variabel :


( A dan B )
B

Map
Value

0
1
2
3

A
0
0
1
1

Tabel Kebenaran

B
0
1
0
1

AB AB

0
Model I
1

AB

AB

AB

AB
Map Value

AB
A

AB

AB AB

0
Model II

AB

AB

Desain Pemetaan K- Map


2 Variabel
B

B
A

Karnaugh Map 2 Variabel :


dengan minterm-mintermnya

x
0
x

y
0
1
xy xy
xy

xy

F = (m0,m1) = xy + xy
x

F=AB
+AB

1
0 0 1
1 1 0

F=AB +AB +AB

1
0 0 1
1 1 1

A
1
0

F=AB
0 1 +AB

F=AB +AB +AB

F=A+
B

1 0
1

01

00 1
11 1

Contoh : 1
B
Tabel Kebenaran
Map
Value

0
1
2
3

A
0
0
1
1

B
0
1
0
1

A
0

Y
1 AB
0
0
1

1
0

0
2

1
1

1
3

B
1

AB

AB

Jadi Y = AB + AB

0
1

0 AB

1
2

Contoh : 2
B
Tabel Kebenaran
Map
Value

0
1
2
3

A
0
0
1
1

B
0
1
0
1

Y
1
1
0
0A

A
0
AB

1
0

1
1

1
2

0
3

AB
B
1
0

Jadi Y = A

AB
0

AB
1

1
2

0
3

Catatan untukK-Map 2 Variabel

0 kotak terlingkupi = 0 (Low)


1 kotak terlingkupi = 2 variabel output
2 kotak terlingkupi = 1 variabel output
4 kotak terlingkupi = 1 (High)

Melingkupinya harus posisi Horisontal


atau vertikal , yang dilingkupi digit 1
dan jumlah digit 1 yang dilingkupi 2n (1,

0
1

1
AB

0
1
1

AB
Y = AB + AB

2,4,8,16, ...)

1
1

1
B

Y = B + A

Contoh 3:
Dari Tabel Kebenaran dibawah, tulis persamaan
logikanya dengan menggunakan K-map :

Map
Value

0
1
2
3

A
0
0
1
1

B
0
1
0
1

Y
1
1
0
1

A
1

B
0
1
Jadi Y = A + B

1
1

Contoh 4:

10

Sederhanakan persamaan logika :


Y = A + AB + AB
Menggunakan K- map :
A
1

B
0

B
1

1
A

1
1

B
B

B
0

1
A
1

Jadi Y = A + B

11

Karnaugh Map 3 Variabel :


( A, B dan C )
Tabel Kebenaran

Map
Value

A B C Y

0
1
2
3
4
5
6
7

0
0
0
0
1
1
1
1

0
0
1
1
0
0
1
1

0
1
0
1
0
1
0
1

BC

00

0 ABC
1

Model I
01

11

ABC

ABC

ABC

ABC

ABC

ABC

ABC

Map Value

Model II
AB
00
0

10

11

01

10

ABC

ABC

ABC

ABC

ABC

ABC

ABC

1 ABC
1

Map
Value

A B C Y

0Tabel0 Kebenaran
0 0
1 0 0 1
2 0 1 0
3 0 1 1
4 1 0 0
5 1 0 1
6 1 1 0
7 1 1 1

AB

CModel III
0

00

ABC

ABC

ABC

ABC

ABC

ABC

ABC

ABC

01
11
10

Model IV

BC

00
Map Value

ABC

ABC

01

ABC

ABC

10

ABC

ABC

Desain Pemetaan K- Map


3 Variabel
C
C
BC
00

A
0

01

11

10
A

A
B

Catatan untuk KMap 3 Variabel

0 kotak terlingkupi = 0 (Low)


1 kotak terlingkupi = 3 variabel output
2 kotak terlingkupi = 2 variabel output
4 kotak terlingkupi = 1 variabel output

8 kotak terlingkupi = 1 (High)


Melingkupinya harus posisi Horisontal
atau vertikal , yang dilingkupi digit 1
dan jumlah digit 1 yang dilingkupi 2n (1,

00

01

11

10

Y = ABC + ABC

+ ABC

0
1

2, 4,
8, ... )

A0

00

01

11

1
1

1
A
0
1

BC00

1
1

01

11

10

11
1

10

1
1

Contoh pengcoveran
C

AB

00

A
11
10

01

ab
c
00 01 11 10
0

C 1

1
cout = ab + bc + ac
B

0 0 1 0
0 1 1 1
A
C

G(A,B,C) = A

0 0

A
1

ab
c
00 01 11 10
0 0 0 1 1
1 0 0 1 1
f=a

1
1

F(A,B,C) =

m(0,4,5,7)= AC + BC

A
0

A
0
0
0
0
1
1
1
1

BC

00 01 11 10

0 1 0 1
11 1 1 1

B
0
0
1
1
0
0
1
1

C
0
1
0
1
0
1
0
1

F
0
1
1
0
1
1
1
1

F=ABC +AB C +ABC +ABC + ABC +


ABC

BC
00 01 11 10
A
001 0 1
1 1 1 1 1 F=A+B C

F=ABC +AB C +ABC +ABC + ABC +


ABC

Contoh 1 :
Tabel Kebenaran

Diketahui Tabel Kebenaran seperti disamping :

Cari persamaan
logikanya :
Map
Value

A B C Y

0
1
2
3
4
5
6
7

0
0
0
0
1
1
1
1

0
0
1
1
0
0
1
1

0
1
0
1
0
1
0
1

1
1
0
0
0
1
1
1

BC
A
0

00

01

11

10
AB
AB

AC

1
Jadi Y = AC + AB + AB

Contoh 2 :
Diketahui Persamaan Boolean :
D = ABC + ABC + ABC + ABC + ABC
Sederhanakan dengan metode K-map
A
0

BC

00

01
10

11

BC

00

01

0
1

ABC

ABC
A

ABC

ABC

1
ABC

11

10

19

AC
Jadi D = B + AC

20

Karnaugh Map 4 Variabel :


( A, B, C dan D )

Tabel Kebenaran
Map
Valu
e

D CD
Y

AB
0

CD 8

10

11

12

13

14

15

00
01
ABCD ABCD

11
ABCD

10
ABCD

ABCD

ABCD

ABCD

ABCD

ABCD

ABCD

ABCD

ABCD

12

13

15

14

ABCD

ABCD

ABCD

ABCD

11

10

00
01
ABCD ABCD

11
ABCD

10
ABCD

12

ABCD

ABCD

ABCD

ABCD

13

ABCD

ABCD

ABCD

ABCD

15

11

ABCD

ABCD

ABCD

ABCD

14

10

00
01

Model 1

11
10
AB

00
01
Model 2

11
10

20

Dengan wxyz input

21

Desain Pemetaan K- Map


4 Variabel
A

AB
CD

00

A
01

11

00

10
C

01
D

D
11

10

B
B

Catatan untuk KMap 4 Variabel

AB

CD
00

0 kotak terlingkupi = 0 (Low)


1 kotak terlingkupi = 4 variabel output
2 kotak terlingkupi = 3 variabel output
4 kotak terlingkupi = 2 variabel output
8 kotak terlingkupi = 1 variabel output
16 kotak terlingkupi = 1 (High)
Melingkupinya harus posisi Horisontal
atau vertikal , yang dilingkupi digit 1 dan
jumlah digit 1 yang dilingkupi 2n ( 1,2, 4,
8,
16, ... )

01
11
10

00

01

1
1
1
1

1
1
1
1

11

1
1

10

1
1
ABCD

AC
BC

A ACD

ABCD

AB
CD
00
00
01
11

1
1

01

11

10

1
1

23

10

Contoh pengcoveran
A

A0

D
C

D
C

K-map untuk LT

K-map untuk EQ

K-map untuk GT

LT =

EQ = GT

24

Contoh pengcoveran

A' B' D + A'B'C'D' + A'BC'D + ABCD + AB'CD


A' C

B C' D' + A C' + A B D'

B' C D

25

CD
00

11

00 0 0 0 1
AB
10
01 01
11
10

F= ABC +ACD +ABC


+AB CD +ABC +AB C

1 1 0 1
1 1 1 1
1 0 1 1
F=BC +CD + AC+ AD

Contoh 1
F(A,B,C,D) =
m(0,2,3,5,6,7,8,10,11,14,15)
F=
C +
ABD

+ BD

0111

A
1

C 1

C
0000

1111

1000

Kalau digambarkan dengan system coordinate


26

Contoh 2 : Diketahui Tabel Kebenaran ,


cari persamaan logikanya.

AB
CD

00

00

Map
Value

A B

01

0 0

0 0

0 0

11
C
10

0 0

0 1

0 1

0 1

0 1

1 0

1 0

10

1 0

11

1 0

12

1 1

13

1 1

14

1 1

15

1 1

01

11

1
1
1

1
1

1
1

00

01

11

10

00
01
AC

A B

AB
CD

10

1
1

1
1

1
1

ABCD

ABD
Jadi Y = AC + ABD + ABCD

27

YZ

WX
00

00

1
01
11
Y 10

W
01

11

Contoh 3 : Lingkarilah dan


Tulis Persamaan Logikanya.

10

1
1

1
1
X

1
1

Z
WXZ

WX
YZ
00
00

WXYZ

YZ

W
01

11

10

01
Y

11

1
1

1
10
Y

WXZ
Jadi M = WXYZ + WXZ + WXXZ + YZ
28

Physical Implementasi
A

B C
D

11
C 10

Step 1: Truth table

Step 2: K-map

EQ

Step 3: Minimized sum-ofproducts


Step 4: Implementasi dengan
gates
A

Physical Implementasi

K-map untuk EQ

29

Poin-poin penggunaan K-map


Buat persamaan ke
bentuk SOP (melalui
tabel kebenaran).
Minterm-mintermnya
masukkan ke k-map
( sesuaikan jumlah
kotak atau variabel
input).
Lingkari (pe-ngcoveran) yang benar.

Tulis persamaan
logika hasil pengcoveran.

30

Dont Care
Kondisi dont care merupakan kondisi dimana ada beberapa
kombinasi variable input yang tidak selalu dapat dinyatakan
nilai outputnya.
Keadaan dimana nilai outputnya tersebut bisa berlogic 1 atau
berlogic 0 yang disimbulkan dengan X atau d.
Kegunaan dari kondisi dont care pada penyederhanaan fungsi
dapat dinyatakan pada fakta bahwa dapat diset dengan logic
1 atau logic 0, berdasar kegunaannya untuk format
kelompok logic 1 yang lebih besar.

Karnaugh maps: dont cares (contd)


f(A,B,C,D) = m(1,3,5,7,9) + d(6,12,13)
f = A'D + B'C'D tanpa don't cares
f = AD + CD
dengan don't cares

A
0
0
0
0
0
0
0
0
1
1
1
1
1
1
1
1

B
0
0
0
0
1
1
1
+1
0
0
0
0
1
1
1
1

C
0
0
1
1
0
0
1
1
0
0
1
1
0
0
1
1

D
0
1
0
1
0
1
0
1
0
1
0
1
0
1
0
1

f
0
1
0
1
0
1
X
1
0
1
0
0
X
X
0
0

Pengcoveran dengan Dont Cares

CD
AB

00
01
11
10

00

01

11

10

0
x
1
x

1
x
1
0

0
x
1
1

0
1
x
1

F=ACD+B+AC

Bentuk ilustrasi pengkoveran


A

6 prime implicants:
1
0
X

A'B'D, BC', AC, A'C'D, AB, B'CD


essential

minimum cover: 3 essential implicants


minimum cover: AC + BC' + A'B'D
A

5 prime implicants:
BD, ABC', ACD, A'BC, A'C'D

essential
C

0
1

minimum cover: 4 essential implicants


minimum cover: ABC+ACD+ABC+ACD

0
34

Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder
Cin

A
B

Adder

A
0
0
0
0
1
1
1
1

Cout

B Cin S
0 0
0
0 1
1
1 0
1
1 1
0
0 0
1
0 1
0
1 0
0
1 1
1

Cout
0
0
0
1
0
1
1
1

Metode Aljabar Boole

S = ABCin + ABCin + ABCin + ABCin


Cout = ABCin + A BCin + ABCin + ABCin
= ABCin + ABCin + ABCin + ABCin + ABCin + ABCin
= (A + A)BCin + (B + B)ACin + (Cin + Cin)AB
= 1BCin + 1 ACin + 1 AB

35

Aplikasi K-map
Pada Rangkaian Full Adder
= BCin + ACin + AB

36

Cin

Adder

Cout

A
0
0
0
0
1
1
1
1

S
0
1
1
0
1
0
0
1

Cout
0
0
0
1
0
1
1
1

Cin

B Cin
0 0
0 1
1 0
1 1
0 0
0 1
1 0
1 1

Pengisiaan digit 1 ke K-map

Karnaugh Map for Cout

Cin

Adder

A
0
0
0
0
1
1
1
1

Cout
A

S
0
1
1
0
1
0
0
1

Cout
0
0
0
1
0
1
1
1

Cin

B Cin
0 0
0 1
1 0
1 1
0 0
0 1
1 0
1 1

Pengcoveran pertama.

Karnaugh Map untuk Cout

Cout = ACin

Cin

Adder

A
0
0
0
0
1
1
1
1

Cout

S
0
1
1
0
1
0
0
1

Cout
0
0
0
1
0
1
1
1

B Cin
0 0
0 1
1 0
1 1
0 0
0 1
1 0
1 1

Pengcoveran kedua.

Karnaugh Map for Cout


38

Cin

Cout = Acin + AB

Karnaugh Map for Cout


39

Cin

Adder

A
0
0
0
0
1
1
1
1

Cout

S
0
1
1
0
1
0
0
1

Cout
0
0
0
1
0
1
1
1

B Cin
0 0
0 1
1 0
1 1
0 0
0 1
1 0
1 1

Cin

Karnaugh Map untuk Cout


39

Pengcoveran
ketiga
(seluruhnya)

Cout = ACin + AB + BCin

Karnaugh Map untuk Cout


40

Cin

A
B

A
0
0
0
0
1
1
1
1

Adder
Cout

Cin

B Cin
0 0
0 1
1 0
1 1
0 0
0 1
1 0
1 1

S
0
1
1
0
1
0
0
1

Cout
0
0
0
1
0
1
1
1

S = ABCin

Karnaugh Map untuk S


40

Cin

S = ABCin

Karnaugh Map untuk S


40

Cin

Adder

A
0
0
0
0
1
1
1
1

B
Cout

A
1

Cin

S
0
1
1
0
1
0
0
1

Cout
0
0
0
1
0
1
1
1

0
B

B Cin
0 0
0 1
1 0
1 1
0 0
0 1
1 0
1 1

Karnaugh Map untuk S


41

S = ABCin + ABCin

41

Cin

Adder

Cout

A
0
0
0
0
1
1
1
1

S
0
1
1
0
1
0
0
1

Cout
0
0
0
1
0
1
1
1

Cin

B Cin
0 0
0 1
1 0
1 1
0 0
0 1
1 0
1 1

Karnaugh Map untuk S


42

S = ABCin + ABCin + ABCin

42

Coba anda gambar rangkaian diagramnya ?


Cin

Adder

Cout

A
0
0
0
0
1
1
1
1

S
0
1
1
0
1
0
0
1

Cout
0
0
0
1
0
1
1
1

Cin

B Cin
0 0
0 1
1 0
1 1
0 0
0 1
1 0
1 1

S = ABCin + ABCin + ABCin + ABCin

43

Karnaugh untuk S

Tidak bisa direduksi

43

Latihan Soal 1:

Gambarlah K-map untuk setiap ekspresi logika


dibawah serta sederhanakan dengan pengcoveran
yang benar :
1. AB + BC + AB
2. AC + ACB + BC + BC
3. XY + XZ + YZ
4. XY +YZ + XZ +XY

44

Latihan Soal 2 :
Gambarlah K-map untuk setiap ekspresi logika
dibawah serta sederhanakan dengan pengcoveran
yang benar :
1. A(BC + C) + B(A + AC)
2. (AC + ACB). (BC + BC)
3. Z(XY + XZ) . YZ(X+ Z)
Catatan : cari minterm-mintermnya dulu (rubah kebentuk SOP)

Anda mungkin juga menyukai