Effectiveness-NTU

Contoh
1. HE crossflow memanaskan minyak ( c = 1,9 kJ/kg oC) dr 15  85oC.
Pemanas steam (c =1,86 kJ/kgoC) = 5,2 kg/s dari 130  110oC. U =
275 W/m2oC. Hitung surface area yg diperlukan.
2. Jika minyak yg dipanaskan hanya setengahnya sedang banyaknya
steam, suhu masuk steam dan oil, A dan U tetap sama berapa
suhu keluar steam dan oil?

3. Benzen 8000 lb/jam, liquid jenuh, 170oF, didinginkan di dalam

sebuah single pass counter flow HE dengan luas perpindahan panas A
= 50 ft2. Air 5000 lb/jam, suhu 55oF digunakan sebagai pendingin. Jika
overall htc 55 Btu/(j.ft2.oF), berapa Q dan suhu benzen keluar HE ?
Diketahui panas jenis benzen dan air masing-masing sebesar 0,42 dan
1 Btu/(lb.oF).
Penyelesaian :
• Q = (m c)benzen (Th,i – Th,o)= (mc)air (tc,o –tc,i)
= U A ∆Tm
• Q = 8000(0,42)(170-Th,o) = 5000 (1)(tc,o –55)
= 55 (50)LMTD
Perlu iterasi
Ada cara lain yang tidak memerlukan iterasi, yaitu Metode
ξ-NTU (Effectiveness –Number of Transfer Unit)
 actual heat transfer

maximum possible heat transfer
Th1
Aliran paralel
Th2
T
Tc2

Tc1
A
1 2

q  mh ch Th1  Th 2   mc cc Tc 2  Tc1 

5/16/2018 4
 Th1
T

Aliran berlawan Tc1

Th2
arah

Tc2
A
1 2

q  mh ch Th1  Th 2   mc cc Tc1  Tc 2 

5/16/2018 5
 Neraca panas total:

Paralel q  mh ch Th1  Th 2   mc cc Tc 2  Tc1 

Berlawanan arah q  mh ch Th1  Th 2   mc cc Tc1  Tc 2 

Selisih suhu maksimum terjadi, bila nilai m.c mempunyai nilai minimum

q   mc min Thinlet  Tcinlet  Maximum possible heat transfer.

Jangan sampai terjadi “cross
temperature”

𝑄 = 𝐶𝑚𝑖𝑛 𝑇ℎ,𝑖 − 𝑇𝑐,𝑖 = Maximum possible heat transfer

5/16/2018 6
𝐶𝑚𝑖𝑛 = 𝑕𝑒𝑎𝑡 𝑐𝑎𝑝𝑎𝑐𝑖𝑡𝑦, 𝑓𝑙𝑢𝑖𝑑𝑎 𝑝𝑎𝑛𝑎𝑠 𝑎𝑡𝑎𝑢 𝑑𝑖𝑛𝑔𝑖𝑛,
𝑚𝑎𝑛𝑎 𝑦𝑔 𝑚𝑛𝑖𝑙𝑎𝑖𝑛𝑦𝑎 𝑙𝑒𝑏𝑖𝑕 𝑘𝑒𝑐𝑖𝑙

Paralel
mh ch Th1  Th 2 
 Th1  Th 2 
h  
mh ch Th1  Tc1  Th1  Tc1 

mc cc Tc 2  Tc1 
 Tc 2  Tc1 
c  
mc cc Th1  Tc1  Th1  Tc1 
 Berlawanan arah

mh ch Th1  Th 2 
 Th1  Th 2 
h  
mh ch Th1  Tc 2  Th1  Tc 2 
mc cc Tc1  Tc 2  Tc1  Tc 2 
c  
mc cc Th1  Tc 2  Th1  Tc 2 

5/16/2018 8
 Th1
Aliran paralel

Th2
T
dq
Tc2

Tc1 dA
A
1 2

5/16/2018 9
 Heat trasfer dr fluida panas ke
fluida dingin pada dA dq  UdA Th  Tc 

Neraca panas pada elemen luas dA:

Paralel

dq  mh ch  dTh   mc cc  dTc 

dq
 dTh  
mh ch dq
d Th  Tc   
 dTc  
dq  mhch  mccc 
mc cc

5/16/2018 10
  1 1 
d Th  Tc       dq
 mh ch mc cc 
(Th 2 Tc 2 )
d Th  Tc   1 A
1 

(Th1 Tc1 )
(Th  Tc )
  
0

mh ch mc cc
 UdA


(Th 2  Tc 2 )  1 1  UA  mc cc 
ln  UA    1  
(Th1  Tc1 )  mh ch mc cc   mc cc   mh ch 

 UA  mc cc  
(Th 2  Tc 2 ) 

 c c 
1 
h h  
e
m c m c

(Th1  Tc1 )
5/16/2018 11
Jika fluida dingin minimum 
 Tc 2  Tc1 
Th1  Tc1 
q  mh ch Th1  Th 2   mc cc Tc 2  Tc1 
mc cc
Th 2  Th1  Tc1  Tc 2 
mh ch
 mc cc 
Th1    Tc1  Tc 2   Tc 2
Th 2  Tc 2    mhch 
Th1  Tc1  Th1  Tc1 
 mc cc 
 Th1  Tc1  Tc1  Tc 2   Tc1  Tc 2  
 mh ch   1  1   mc cc   
  
Th1  Tc1    mh ch  

5/16/2018 12
Jika fluida dingin minimum
 UA   mc cc min 
 1 
  mc cc min  mh ch 
1 e  

  mc cc min 
1  
 mh ch 
Jika fluida panas minimum

 UA   mh ch min 
 1 
  mh ch min  mc cc 
1 e  

  mh ch min 
1  
 mc cc 
 Th1
T
dq
Aliran berlawan Tc1
Th2
arah

dA Tc2
A
1 2

5/16/2018 14
Counter flow
 UA   C min 
 1 
  C min   C  
1 e  max 

 C   UA    C min  
1  min
exp   1    
  C max   C 
  C max   
  min

UA
NTU =number of transfer units=
 C min
C  mc  capacity rate 

5/16/2018 15
Boilers and Condensers
Pd proses boiling or condensation fluid temperature relatif
konstan (seolah-olah panas jenis fluida sangat besar) sehingga
Cmin/Cmax→0
Dan
CONTOH

3. Sebuah counterflow HE mendinginkan minyak,

mh=2kg/s, ch=2000J/kgoC,T1=100oC. Pendingin air,
ti=20oC, mc=0,48kg/s, cc=4170 J/kgoC. Bila U=400
W/m2 oC dan A=12,5 m2. Berapa t2 dan Q ?
 (Th 2  Tc 2 )  1 1 
  UA  Th1  Th 2   Tc 2  Tc1  
1
ln  UA  
(Th1  Tc1 )  mh ch mc cc  q

q  UA
 T h2  Tc 2   Th1  Tc1  
 T  Tc 2   Th1  Tc1  
q  UA
h2
(T  T )
ln h 2 c 2 UA  mc cc 
(Th1  Tc1 ) 1 
 mc cc   mhch 
ln
(Th 2  Tc 2 ) UA  mc cc 
 1   q   m c 
 T h2  Tc 2   Th1  Tc1  
(Th1  Tc1 )  mc cc   mh ch  c c
 mc cc 
1  
 mh h 
c

 q   Th 2  Tc 2   Th1  Tc1  

q   

 c 2 c1 
T T  mc cc 
1  
 m h h 
c
  mc cc 
1   Tc 2  Tc1    Th 2  Tc 2   Th1  Tc1 
 mh ch 
 mc cc 
1   Tc1  Tc 2 
 mh ch  
 Th 2  Tc 2   Th1  Tc1 
Th1  Tc1  Th1  Tc1 
 mc cc 
1   Tc1  Tc 2 
Th 2  Tc 2    mhch  1
Th1  Tc1  Th1  Tc1 
 mc cc 
1   Tc1  Tc 2   Th1  Tc1 
Th 2  Tc 2    mhch 
Th1  Tc1  Th1  Tc1 
5/16/2018 25