SOALAN BERFORMAT SPM KERTAS 2 BAHAGIAN B & BAHAGIAN C

12. SBP11K2BBS10 Rajah 10.1 dan Rajah 10.2 menunjukkan graf reputan bagi dua sumber radioaktif
yang berlainan.

Rajah 10.1 Rajah 10.2

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan keradioaktifan? [1 markah]

(b) Menggunakan Rajah 10.1 dan Rajah 10.2, bandingkan aktiviti awal sumber-sumber itu, sela masa
untuk aktiviti menjadi separuh dan kadar penyusutan radioaktif-radioaktif itu. [3 markah]

(c) Nyatakan hubungan antara:

(i) Kadar penyusutan radioaktif dan sela masa untuk radioaktif menjadi separuh.
(ii) Setengah hayat dan kadar penyusutan radioaktif. [2 markah]

(d) Uranium-238 mereput kepada Thorium dengan memancarkan satu zarah alfa.
(i) Tuliskan persamaan nuklear bagi pereputan alfa bagi 238
92𝑈 . [2 markah]

(ii) Apakah yang berlaku kepada nombor proton dan nombor neutron selepas proses penyusutan?
[2 markah]

(e) Rajah 10.3 menunjukkan bahan radioaktif dikendalikan oleh seorang ahli sains.

Rajah 10.3

Kaedah yang ditunjukkan tidak selamat. Cadang dan terangkan;

(i) Peralatan yang perlu digunakan dalam mengendalikan bahan radioaktif.
(ii) Pengubahsuaian cara penyimpanan untuk memastikan penyimpanan sumber radioaktif adalah
selamat.
(iii) Langkah berjaga-jaga lain yang perlu diambil semasa mengendalikan sumber radioaktif.
[10 markah]
13. MRSM08K2BCS12 Sebagai seorang penyelidik, anda ditugaskan untuk menyiasat ciri-ciri bahan
radioaktif yang mempunyai separuh hayat yang berbeza untuk digunakan dalam rawatan kanser.
Rajah 12.1 menunjukkan sinaran radioaktif ditujukan ke arah kanser di dalam otak seorang pesakit.

Rajah 12.1
(a) Apakah yang dimaksudkan dengan separuh hayat? [1 markah]

(b) Lakarkan graf aktiviti melawan masa untuk menggambarkan proses pereputan suatu bahan radioaktif.
Dengan menggunakan graf anda, terangkan bagaimana separuh hayat ditentukan.
[4 markah]

Jadual 12.1 menunjukkan sifat-sifat empat bahan radioaktif J, K, L, dan M.

Bahan radioaktif Jenis sinaran Separuh hayat Keadaan jirim Kuasa pengionan
J Beta 1620 tahun Pepejal Tinggi
K Gama 6 jam Cecair Rendah
L Gama 5.27 tahun Pepejal Rendah
M Beta 15 hari Cecair Tinggi
Jadual 12.1

(c)(i) Berdasarkan Jadual 12.1, terangkan kesesuaian ciri-ciri bahan radioaktif untuk digunakan bagi
membunuh sel kanser pada seorang pesakit.
Tentukan bahan radioaktif yang paling sesuai digunakan dalam rawatan sel kanser pada seorang pesakit
dan berikan alasan anda. [10 markah]

(d) Rajah 12.2 menunjukkan satu siri pereputan radioaktif bagi nukleus Rn-222 kepada Pb-210.

Rajah 12.2
(i) Jelaskan apa yang berlaku kepada satu nukleus yang mengalami pereputan radioaktif.
(ii) Tuliskan persamaan untuk menunjukkan siri pereputan radioaktif bagi Rn-222 kepada Pb-210 dalam
Rajah 12.2.
(iii) Nyatakan bilangan zarah alfa dan zarah beta yang terhasil dari pereputan itu.
[5 markah]
14. SBP13K2BCS12 Rajah 12 menunjukkan sebuah tiub Geiger Muller yang disambungkan kepada
pembilang yang memberikan bacaan latar belakang.

Rajah 12.1
(a) Namakan satu punca yang menghasilkan bacaan latar belakang. [1 markah]

(b) Rajah 12.2 menunjukkan sebuah elektroskop bercas. Apabila satu sumber radioaktif dibawa
mendekati plat logam elektroskop itu, daun emas akan menguncup.

Rajah 12.2
(i) Namakan jenis sinaran yang dipancarkan oleh sumber. [1 markah]
(ii) Terangkan mengapa daun emas itu menguncup. [3 markah]

(c) Radioisotop digunakan untuk mengesan kedudukan darah beku di dalam salur darah. Anda
dikehendaki untuk menyiasat ciri-ciri radioisotop seperti ditunjukkan dalam Jadual 12.
Radioisotop Keadaan Jirim Setengah hayat Jenis Sinaran Jenis Pengesan
J Cecair 6 hari Gama Tiub GM
K Cecair 15 jam Gama Tiub GM
L Pepejal 140 hari Beta Pembilang bungapi
M Pepejal 28 tahun Beta Pembilang bungapi
Jadual 12
Terangkan kesesuaian setiap ciri radioisotop yang akan digunakan untuk mengesan kedudukan darah
beku dalam salur darah. Tentukan radioisotop yang paling sesuai yang boleh digunakan untuk mengesan
kedudukan darah beku itu. Beri sebab-sebab untuk pilihan anda. [10 markah]

(d) Satu tindak balas nuklear diwakili oleh persamaan berikut:

Berdasarkan persamaan itu, hitungkan

(i) cacat jisim dalam kg.
(ii) tenaga yang dibebaskan. [5 markah]
15. MLK102K2BCS12 Rajah 12.1 menunjukkan satu sistem yang digunakan di sebuah kilang untuk
memastikan isipadu jus buah jambu yang diisi ke dalam botol adalah seragam.

Rajah 12.1
Sumber radioaktif, pengesan sinaran dan pembilangan digunakan untuk mengesan isipadu jus buah
jambu. Sumber radioaktif itu mengandungi radioisotop.
(a) Apakah yang dimaksudkan dengan radioisotop? [1 markah]

(b) Jadual 12.2 menunjukkan ciri-ciri bagi lima radioisotop P, Q, R, S dan T.

Radioisotop Separuh hayat Jenis sinaran Keadaan jirim Kuasa pengionan
P 7 jam Alfa Pepejal Tinggi
Q 10 hari Beta Cecair Sederhana
R 100 hari Gama Pepejal Rendah
S 10 tahun Gama Cecair Tinggi
T 30 tahun Beta Pepejal Rendah
Jadual 12.2

Sebagai jurutera kilang, anda dikehendaki menentukan radioisotop yang paling sesuai yang boleh
digunakan oleh sistem untuk memastikan isipadu jus buah jambu adalah seragam.
Kaji ciri-ciri kelima-lima radioisotop dan terangkan kesesuaian bagi setiap aspek. Tentukan radioisotop
yang paling sesuai dan beri sebab bagi pilihan anda. [10 markah]

(c) Jadual 12.3 menunjukkan bacaan meter kadar bagi 6 botol yang melalui pengesan dan sumber
radioaktif.
Botol A B C D E F
Bacaan meter kadar (bilangan per minit) 464 468 467 462 568 470
Jadual 12.3

(i) Nyatakan satu alat pengesan yang sesuai digunakan untuk tujuan ini. [1 markah]
(ii) Berdasarkan Jadual 12.3, botol yang manakah menunjukkan isipadu yang tidak cukup dan nyatakan
sebab bagi jawapan anda. [3 markah]

(d) Dalam siri reputan radioaktif, Uranium-238 mereput menjadi Radium-226 dengan menghasilkan alfa
dan beta.

Tentukan nilai X dan Y.

[5 markah]
16. KDH13K2BCS12 (a) Neptunium-239 ( 239 93𝑁𝑝) mempunyai nombor proton 93 dan mereput untuk
menjadi nuklid X, yang mempunyai nombor proton 94.
(i) Apakah maksud nombor proton? [1 markah]
(ii) Namakan sinaran yang dipancar oleh reputan neptunium-239. [1 markah]
(iii) Tuliskan persamaan bagi reputan neptunium-239. [1 markah]
(iv) Terangkan bagaimana tenaga dibebaskan oleh reputan neptunium-239. [2 markah]

(b) Rajah 12.1 menunjukkan gambar rajah skematik sebuah reaktor di sebuah stesen kuasa nuklear.

Rajah 12.1
Jadual 12 menunjukkan empat reka bentuk P, Q, R dan S bagi reaktor nuklear dengan spesifikasi yang
berlainan.
Jenis tindak Setengah hayat Muatan haba tentu
Reka bentuk Bahan perisai
balas bahan api nuklear gas
P Pelakuran Panjang Rendah Bata
Q Pembelahan Pendek Tinggi Konkrit
R Pembelahan Panjang Rendah Konkrit
S Pelakuran Pendek Tinggi Bata
Jadual 12
Anda dikehendaki menentukan reka bentuk reaktor nuklear yang paling sesuai supaya tenaga nuklear
boleh digunakan dengan cekap dan selamat dalam penjanaan elektrik.
Kaji spesifikasi keempat-empat reka bentuk itu daripada aspek-aspek berikut:
 Jenis tindak balas
 Setengah hayat bahan api nuklear
 Muatan haba tentu gas
 Bahan perisai
Terangkan kesesuaian aspek-aspek itu dan tentukan reka bentuk reaktor nuklear yang paling sesuai.
Beri sebab bagi pilihan anda. [10 markah]

(c) (i) Radioisotop radium-226( 226

90𝑅𝑎 ) menjalani satu siri reputan untuk menjadi isotop yang stabil
Plumbum-206( 206 82𝑃𝑏 ).
Tentukan bilangan zarah-𝛼 dan zarah-𝛽 yang dipancar apabila radium-226 mereput menjadi plumbum-
206. [3 markah]
(ii) Polonium-210 adalah satu radioisotop lain yang mereput menjadi plumbum-206. Setengah hayat
polonium-210 ialah 138 hari.
Rajah 12.2 menunjukkan reputan polonium-210 menjadi plumbum-206.

Rajah 12.2
Tentukan nilai T. [2 markah]
17. JUJPHG15K2BCS12 (a) Rajah 12.1 menunjukkan satu tindak balas nuklear.

Rajah 12.1
(i) Apakah jenis tindakbalas nuklear yang ditunjukkan dalam Rajah 12.1? [1 markah]
(ii) Pelakuran nucleus menghasilkan tenaga nuclear yang tinggi. Dengan bantuan contoh, terangkan
bagaimana pelakuran nucleus berlaku. [4 markah]

(b) Rajah 12.2 menunjukkan sebuah reaktor nuclear yang digunakan untuk menjana tenaga nuklear.

Rajah 12.2
Anda dikehendaki menyiasat ciri-ciri bahagian dalam reaktor nuclear seperti yang ditunjukkan dalam
Jadual 3.
Bahan untuk Bahan untuk Bahan untuk Ketebalan
Reaktor
moderator rod pengawal penyejuk perisai konkrit
P Grafit Kripton Minyak Nipis
Q Besi Boron Minyak Nipis
R Grafit Boron Air berat Tebal
S Besi Kripton Air berat Tebal
Jadual 3
Terangkan kesesuaian ciri setiap bahagian dalam reaktor nuklear itu yang dapat menghasilkan tenaga
nuklear yang terkawal dan selamat. Tentukan reaktor yang paling sesuai untuk digunakan.
Berikan sebab-sebab bagi pilihan anda. [10 markah]

(c) Satu tindakbalas nuklear diwakili oleh persamaan berikut:

235.8604u
Jumlah jisim zarah-zarah yang terlibat sebelum dan selepas tindak balas diberikan.
[1 u = 1.66 x 10-27 kg]
Hitung,
(i) Cacat jisim,
(ii) Tenaga yang dibebaskan
(iii) Kuasa yang dijanakan dalam 5 𝜇𝑠.
[5 markah]