MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

CHAPTER 4 HEAT HABA

1 Haba mengalir dari air panas ke ………………..

2. ……………………………….. terma tercapai.
4.1 THERMAL EQUILIBRIUM 3. Suhu air ………………………. dengan suhu
thermometer.
KESEIMBANGAN TERMA 4. Tiada lagi haba ……………………… mengalir

Diagram shows two identical metal disc, M and N which are in contact. The initial temperatures of M and
N are 60°C and 20°C respectively.
Rajah 14 menunjukkan dua keping cakera logam yang serupa, M dan N yang bersentuhan. Suhu awal M
dan N adalah 60°C dan 20°C masing-masing.
Which statement is correct about M and N when the thermal equilibrium is reached?
Pernyataan manakah yang betul mengenai M dan N apabila keseimbangan terma tercapai?

Keseimbangan terma

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

A Temperature of M is higher than N

Suhu M adalah lebih tinggi daripada N
B Temperature of N is higher than M INGAT..
Suhu N adalah lebih tinggi daripada M Haba dipindahkan daripada objek
panas ke sejuk pada kadar yang
C Net rate of heat flow betweeen M and N is not zero lebih tinggi dan dari objek sejuk ke
Pengaliran haba bersih antara M dan N bukan sifar panas pada kadar yang lebih rendah
D Net rate of heat flow between M dan N is zero
Pengaliran haba bersih antara M dan N adalah sifar

The length of the mercury column at the ice point and

steam point are 5.0 cm and 40.0cm respectively. When the
thermometer is immersed in the liquid P, the length of the
mercury column is 23.0 cm. What is the temperature of the
liquid P?
Panjang turus merkuri pada takat ais dan takat stim ialah
5.0 cm dan 40.0 cm. Apabila thermometer dimasukkan ke
Temperature/ suhu : cecair P, panjang turus merkuri ialah 23.0 cm. Berapakah
suhu cecair P?
l0 : length of mercury at ice point
panjang merkuri pada takat ais
l100 : length of mercury at steam point
: panjang merkuri pada takat stim
lθ : length of mercury at θ point
: panjang merkuri pada suhu, θ

19
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2014
2. Alcohol is sometimes used as a thermometric liquid because of its
Alkohol kadang kala digunakan sebagai cecair dalam termometer kerana
A low density/ketumpatannya yang rendah
B low freezing point/takat bekunya rendah
C ability to wet the glass tube/kebolehannya membasahi tuib kaca
D high specific heat capacity/muatan haba tentunya yang tinggi

JUJ 2014
3. Diagram 1 shows a thermometer.
Rajah 1 menunjukkan sebuah termometer.

Capillary tube
Bulb Mercury Glass stem

Diagram 1

Which modification will increase the sensitivity of the thermometer?

Pengubahsuaian yang manakah akan menambah kepekaan termometer?

A Using a longer capillary tube/Menggunakan tiub kapilari yang berdiameter kecil

B Using a glass stem with a thicker wall/Menggunakan dinding batang kaca yang lebih
tebal
C Using a bulb with thicker wall/Menggunakan dinding bebuli yang lebih tebal
D. Using a narrower bore of capillary tube/Menggunakan liang tiub rerambut yang lebih
halus

JUJ 2013
3. A student pours liquid P which is at 80 oC into liquid Q which is at 50 oC. The final
temperature of the mixture will be
Seorang pelajar menuang cecair P yang mempunyai suhu 80 oC ke dalam cecair Q
yang bersuhu 50 oC. Suhu akhir campuran akan menjadi

A. equal to 50 oC/ sama dengan 50 oC

B. lower than 50 oC/ lebih rendah daripada 50 oC
C. higher than 80 oC/ lebih tinggi daripada 80 oC
D. between 50 oC and 80 oC/ antara 50 oC dan 80 oC

JUJ 2007
4. Heat is / Haba ialah

A. Temperature / Suhu
B. Hotness / Darjah kepanasan
C. Fire/ Api
D. Energy/ Tenaga

20
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2012
5. Two objects are said at a thermal equilibrium when
Dua objek dikatakan berada pada keseimbangan terma apabila

A. There is heat transfer between both objects/Terdapat perpindahan haba antara kedua-
dua objek.
B. There is no net heat transfer between the two objects/Tidak terdapat perpindahan bersih
haba antara dua objek.
C. Both objects have the same amount of heat energy/Kedua-dua objek mempunyai jumlah
haba yang sama.
D. The temperature of both objects remains unchanged when in contact with each other.
Suhu kedua-dua objek tidak berubah apabila bersentuhan.

JUJ 2011
6. Diagram 2 shows a cup of hot coffee.
Rajah 2 menunjukkan secawan kopi panas.

Diagram 2/Rajah 2
What happens when the coffee and cup are in thermal equilibrium?
Apakah yang terjadi apabila air kopi dan cawan berada dalam keseimbangan terma?
A The temperature of the cup is increasing/Suhu cawan semakin menaik
B The temperature of the coffee is decreasing/Suhu air semakin menurun
C There is no net heat flow from the coffee to the cup/Tidak terdapat pengaliran haba bersih
daripada air kopi ke cawan
D There is a net heat flow from the the coffee to the cup/ Terdapat pengaliran haba bersih
daripada air kopi ke cawan
JUJ 2010
7. Diagram 3 shows two blocks of different materials, size and temperatures are in contact.
Rajah 3 menunjukkan dua bongkah berlainan bahan, saiz dan suhu bersentuhan antara satu sama
lain.

Diagram 3
Rajah 3

Thermal equilibrium is achieved when…

Keseimbangan termal dicapai apabila…
A. Sizes of X and Y become equal/ Size of X dan Y menjadi sama
B. Temperature of Y become 300C/ Suhu Y menjadi 300C
C. Y Transfer all extra temperature to X/Y akan membekalkan suhu lebihannya kepada X
D. The net transfer of heat between X and Y are zero/ Pemindahan haba bersih di antara X dan
Y adalah sifar.

21
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2008
8. Two bodies P and Q are in thermal contact. The temperature of P is higher.
Which of the following is true about P and Q?
Dua jasad P and Q adalah dalam sentuhan terma. Suhu P adalah lebih tinggi.
Antara berikut, yang manakah benar tentang P dan Q?

A. Heat flows only from P to Q/ Haba mengalir dari P ke Q sahaja

B. Heat flows only from Q to P/Haba mengalir dari Q ke P sahaja
C. Rate of heat flow from P to Q is greater than that from Q to P/ Kadar aliran haba dari P ke Q
lebih daripada haba dari Q ke P

JUJ 2008
9. The diagram shows the temperature against time graphs of two samples of substances heated at
the same rate.
Rajah menunjukkan graf suhu melawan masa bagi dua sampel bahan yang dipanaskan dengan kadar yang
sama.

Temperature
Sample X/Sampel X

Sample Y/Sampel Y

0 Time/masa
The conclusion that can be made is
Kesimpulan yang boleh dibuat ialah

A. X and Y are of the same material and the mass of sample Y is greater than the mass of
sample X/X dan Y adalah bahan yang sama dan jisim sampel Y lebih daripada jisim sampel X.
B. X and Y are of the same material and the mass of sample Y is less than the mass of sample X
X dan Y adalah bahan yang sama dan jisim sampel Y kurang daripada jisim sampel X.
C. X and Y are of the different material and the mass of sample Y is greater than the mass of
sample X/X dan Y adalah bahan yang berlainan dan jisim sampel Y lebih daripada jisim sampel X.
D. X and Y are of the different material and the mass of sample Y is less than the mass of
sample X/X dan Y adalah bahan yang berlainan dan jisim sampel Y kurang daripada jisim sampel X

JUJ 2006
10. Two objects in contacts are in thermal equilibrium when /Keseimbangan terma antara dua jasad
yang bersentuh berlaku apabila

A Both objects have the same amount of heat/ kedua-dua jasad mempunyai kuantiti haba yang
sama
B Both objects have the same temperature/ kedua-dua jasad mempunyai suhu yang sama
C No net heat flows between two objects/tiada sebarang haba mengalir di antara dua jasad itu

22
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

SOALAN STRUKTUR

JUJ 2012
1. Diagram 1 shows a mercury thermometer which has not been calibrated.
Rajah 1 menunjukkan sebatang termometer merkuri yang belum ditentukur.

length of mercury at ice point, l0 = 8.0cm

panjang merkuri pada takat ais, l 0 = 8.0cm
length of mercury at steam point, l100 = 20.0cm
panjang merkuri pada takat stim, l 100 = 20.0cm
length of mercury, l Ө = 10.0cm
panjang merkuri, l Ө = 10.0cm

Diagram 1/Rajah 1

(a)(i) State the principle used in the mercury thermometer.

Nyatakan prinsip yang digunakan dalam termometer merkuri.

....................................................................................................................................
[1 mark]
(ii)Explain how mercury in thermometer can be used to measure the body temperature of a sick person.
Terangkan bagaimana merkuri dalam termometer boleh digunakan untuk mengukur suhu badan
seorang pesakit.
.
.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................
[ 2 marks]

(iii) A thermometer which is not calibrated has a mercury column of length 8.0 cm when the temperature
is 0o C and 20.0 cm when the temperature is 100oC. The mercury column is 10.0 cm when put in
liquid X.
Sebuah thermometer merkuri yang belum ditentukur mempunyai panjang turus merkuri 8.0 cm
apabila suhu 0oC dan 20.0 cm bila suhu 100oC.Apabila dimasukkan kedalam cecair X panjang
turus merkuri ialah 10.0 cm.
Determine the temperature of liquid X in Kelvin.
Tentukan suhu cecair X dalam Kelvin

[ 2 marks]

23
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(c) You are representing the country in carrying out a research project on the weather at the North
Pole. The surrounding temperature is between -40 oC to – 8 oC. One item of the equipment to be
taken for your research is a thermometer.
Anda dipilih mewakili negara dalam menjalankan projek penyelidikan tentang cuaca di Kutub
Utara. Suhu dipersekitaran ialah antara -40oC ke -8oC. Salah satu peralatan yang perlu anda
bawa untuk kajian ialah termometer.
The table shows the characteristics of six types of thermometers P, Q, R and S
Jadual menunjukkan ciri bagi enam jenis thermometer P, Q, R dan S

Thermometer/ Liquid used/ Freezing Diameter of Thickness of

Termometer Cecair yang point/ capillary tube/ wall bulb
digunakan Takat beku Diameter tiub Ketebalan
C kapilari dinding
bebuli kaca

mercury big thin

P -39 nipis
merkuri besar
mercury small thick
Q -39
merkuri kecil tebal
alcohol big thick
R -112
alcohol besar tebal
alcohol small thin
S -112
alcohol kecil nipis
Table 1/Jadual 1

Based on Table 1, state suitable characteristic of the thermometer

Berdasarkan Jadual 1, nyatakan ciri-ciri bagi termometer

(i) Most suitable liquid used/Bahan cecair yang paling sesuai digunakan.

…………………………………………………………………………………….
Reason/Alasan

……………………………………………………………………………… [2 marks]

(ii) Freezing point/ takat beku

………………………………………………………………………………….
Reason/Alasan

………………………………………………………………………………[2 marks]

(iii) Diameter of capillary tube/Diameter tiub kapilari.

....................................................................................................................................
Reason/Alasan

……………………………………………………………………………..[2 marks]

24
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(iv) Thickness of glass wall bulb/ Ketebalan dinding bebuli kaca

....................................................................................................................................
Reason/Alasan

.........................................................................................................................[2 marks]

(d) Based on the answer in 8(d)(i), 8(d)(ii) and 8(d)(iii), choose the most suitable thermometer to be
taken to north pole.
Berdasarkan jawapan di 8(d)(i), 8(d)(ii) dan 8(d)(iii), pilih termometer yang paling sesuai untuk
dibawa ke kutub utara.

.................................................................................................................................... [1 mark]

25
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

4.2 SPECIFIC HEAT CAPACITY. Muatan haba tentu, c ialah …………………………

MUATAN HABA TENTU …………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………

Diagram hows a lead block, an iron block and an aluminium block. All the blocks have the same mass
and heated with same amount of heat energy in 15 minutes. The specific heat capacity, c, of each metal
is different.
Rajah menunjukkan satu blok plumbum, satu blok besi dan satu blok aluminium. Semua blok itu
mempunyai jisim yang sama dan dipanaskan dengan jumlah tenaga haba yang sama selama 15 minit.
Muatan haba tentu, c, bagi setiap logam adalah berbeza.
Faktor yang mempengaruhi
1. Jisim, m
2 ……………………..
3. Kuantiti haba yang diserap, Q

Formula :
………………………………..

Hubungan c dan ∆θ

1. c tinggi , ∆θ …………………..
2. c rendah , ∆θ …………………

Which statement is correct at the end of the 15 minutes?

Penyataan yang manakah yang betul di akhir minit yang ke-15?

A The lead block has the lowest final temperature

Blok plumbum suhu akhir yang paling rendah
B The aluminium block has the highest final temperature
Blok aluminium mempunyai suhu akhir yang paling tinggi
C The final temperature of the iron block is equal to the aluminium block
Suhu akhir blok besi adalah sama dengan suhu akhir blok aluminium
D The final temperature of the lead block is higher than the iron block
Suhu akhir blok plumbum adalah lebih tinggi daripada suhu akhir blok besi

Tips SPM

Characteristics/Ciri Reason/Alasan
Types of surface
Jenis permukaan :……………………

Specific heat capacity

Muatan haba tentu :…………………
Material for pot
Bahan periuk : ………………………..
Material for handle:
Bahan pemegang :…………………...

Mass :
Jisim :………………………..

26
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

4 .2 SPECIFIC HEAT CAPACITY

MUATAN HABA TENTU

17 600 J of heat is used to increase the temperature of 800 g metal block from 30°C to 55°C.
What is the specific heat capacity of the metal block?
17 600 J haba digunakan untuk meningkatkan suhu sebuah blok logam 800 g daripada 30°C
kepada 55°C. Berapakah muatan haba tentu blok logam itu?

A 259 J kg"1 °C-'

B 400 J kg"1 °C-1 List of information/ senarai
Formula :
C 733 J kg"1 °C-' maklumat
D 880 J kg-1 °C-'

Solution :

REMEMBER/INGAT
Mass must in kg/
Application/ Aplikasi : jisim mesti dalam kg

Characteristics/Ciri Reason/Alasan
Saiz kipas : ………………………..

Sirip penyejuk : ……………………

Agen penyejuk : …………………..

27
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2014
2. When measuring the temperature of an aluminium block, a little oil is added into the hole
which holds the thermometer.
Apabila mengukur suhu satu bongkah aluminium, sedikit minyak dimasukkan ke dalam
lubang yang menampung termometer itu.

thermometer
alluminium block

oil

i k
Diagram 16
Rajah 16

The use of the oil is

Kegunaan minyak itu ialah

A to prevent rust C to provide better thermal contact

untuk mengelakkan karat untuk sentuhan terma yang baik
B to lubricate the hole D to insulate the thermometer
untuk melicinkan lubang itu untuk menebatkan termometer itu

JUJ 2014
3. What is the final temperature when 100 g of water at 25oC is mixed with 75 g of water at
50oC?
Berapakah suhu akhir apabila 100 g air pada suhu 25 oC dicampurkan dengan 75 g air pada
suhu 50oC?

A 35.7 oC
B 37.5 oC
C 46.4 oC
D 48.0 oC

JUJ 2014
4.Diagram 4 shows a metal cylinder of mass 2.0 kg and specific heat capacity 1200 J kg–1 oC–1 is
heated with a heater of power 1 kW.
Rajah 4 menunjukkan satu silinder logam yang berjisim 2.0 kg dan muatan haba tentu 1200 J
kg–1 oC–1 dipanaskan dengan pemanas yang berkuasa 1 kW.

28
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

heater thermometer
pemanas termometer

metal cylinder
silinder logam

Diagram 4 / Rajah 4
What is the rise in temperature of the cylinder if the heater is switched on for 2 minutes?
Berapakah kenaikan suhu silinder itu jika pemanas dihidupkan selama 2 minit ?
A 2o C C 20o C
B 5o C D 50o C

JUJ 2013

5. Why water is used as coolent in car engines?

Mengapakah air digunakan sebagai penyejuk dalam enjin kenderaan?

A. Water can absorb a lot of heat/ Air boleh menyerap banyak haba
B. Water has high density/ Air mempunyai ketumpatan yang tinggi
C. Water is non corrosive/ Air tidak mengakis
D. Water is non toxic/ Air tidak bertoksid

JUJ 2013
6. Table shows the specific heat capacity of four different metals
Jadual menunjukkan muatan haba tentu bagi empat logam yang berbeza.

Metal Specific heat capacity

Logam Muatan haba tentu
( J kg-1 oC-1 )

V 504
W 354
X 490
Y 625

Which of the following is the most suitable metal to be used in a rice cooker for fast heating
purpose?
Yang manakah antara berikut merupakan logam yang paling sesuai digunakan dalam periuk nasi
untuk pemanasan yang cepat?
A. V C. X
B.W D. Y
29
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2012

7. Four different metals of equal masses, W, X, Y and Z are of equal mass and initially are at the
room temperature of 25 oC. The heat absorbed, Q, by each metal to achieve the final temperature,
, is shown in Table 2.

Empat logam berlainan W, X, Y dan Z mempunyai jisim yang sama dan pada awalnya berada
pada suhu bilik, 25 oC. Haba yang diserap, Q, oleh setiap logam untuk mencapai suhu akhir, ,,
adalah ditunjukkan dalam Jadual 2.

Metal Heat absorbed, Q / J

 / oC
Logam Haba diserap, Q / J
W 11 300 50
X 7 150 80
Y 29 025 100
Z 22 325 120
Table 2 / Jadual 2

Which metal has the highest specific heat capacity?

Logam yang manakah mempunyai muatan haba tentu yang paling tinggi?
A. W
B. X
C. Y
D. Z

JUJ 2010
8. Diagram 4 shows three metal, each of a 500 g mass are immersed in an oil bath at 150 0C
Rajah 4 menunjukkan tiga logam yang setiap satunya seberat 500 g direndam di dalam kukus minyak
bersuhu 150 0C.

Diagram 4
Rajah 4

Each of these metal are then put into a beaker containing 250 cm3 water at 25 0C . Arrange
the temperature of the water in ascending order when thermal equilibrium archived.Given
the specific heat capacity of the metals are:X= 3Jg-1 0C-1; Y= 2 Jg-1 0C-1 ; Z = 1 Jg-1 0C-1
Kemudian setiap logam dimasukkan ke dalam bikar yang mengandungi 250cm3 air pada suhu 250C. Susun
mengikut tertib menaik suhu air di dalam bikar setelah keseimbangan termal dicapai. Diberikan Muatan haba
tentu untuk logam X = 3Jg-1 0C-1; Y = 2 Jg-1 0C-1 ;Z = 1 Jg-1 0C-1

A X>Y>Z
B Z>X>Y
C Y>X>Z
D X=Y=Z

30
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2007
9.
Material Mass / kg Specific heat capacity / J kg oC-1
Bahan Jisim Muatan haba tentu
A 1.5 400
B 2.0 600
C 2.5 200
D 3.0 150
Between the materials A, B, C and D in the table above, which will experience the largest
increase in temperature if supplied the same quantity of heat?

Antara bahan A, B, C dan D di atas, yang manakah mengalami kenaikan suhu yang paling banyak jika
dibekalkan kuantiti haba yang sama?

JUJ 2006
10. An object with a mass m heated from 1 to 2. If the heat supply is E, so the specific heat
capacity , c of the material given by
Satu jasad berjisim m yang dipanaskan dari suhu 1 kepada suhu 2. Jika haba yang telah
dibekalkan ialah E, maka muatan haba tentu, c bahan jasad itu diberi oleh

A c  mE  2  1 
m 2  1 
B c
E
Em
C c
 2  1 
E
D c
m 2  1 

JUJ 2009
11. The specific heat capacity of copper is 400 J kg -1 oC -1. How much heat is used to heat up
100 g of copper from 20°C to 100°C .
Muatan haba tentu kupram ialah 400 J kg -1 oC -1. Berapakah haba yang digunakan untuk menaikkan suhu
100 g kupram dari 20°C ke 100°C

A. 800 J
B. 3 200 J
C. 4 000 J
D. 320 000 J

31
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

SOALAN STRUKTUR
JUJ 2012
1. Diagram 1.1 and Diagram 1.2 show an aluminium blocks were heated by using heater
of power 50 W after 10 minutes. Initial temperature for both blocks are same that is
300C.
Rajah 1.1 dan Rajah 1.2 menunjukkan sebuah blok aluminium yang dipanaskan
menggunakan pemanas yang berkuasa 50 W selepas 10 minit. Suhu awal bagi kedua-
dua blok tersebut adalah sama iaitu 300C.

Aluminium block
Blok aluminium

Heater
Pemanas

Power supply
Weight balance 400.0 g Bekalan kuasa
Penimbang
berat
Diagram 1.1

Aluminium block
Blok aluminium

Heater
Pemanas

Weight balance
Penimbang berat 200.0 g
Power supply
Bekalan kuasa

Diagram 1.1

a) What is the meaning of specific heat capacity ?

32
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

Apakah maksud muatan haba tentu ?

…..……………………………………………………………………………………..[1 mark]

b) Based on the Diagram 1.1 and Diagram 1.2,

Berdasarkan Rajah 1.1 dan Rajah 1.2,

i) compare the mass of the block.

bandingkan jisim blok

...................................................................................................................................[1 mark]

ii) compare the final temperature of the block.

bandingkan suhu akhir blok

...................................................................................................................................[1 mark]

iii) State the relationship between mass and final temperature of the blocks.
Nyatakan hubungan antara jisim dengan suhu akhir blok.

….….………………………………………………………………………………..[1 mark]

c) The final temperature of the Aluminium block in Diagram 1.2 is 900C.

Suhu akhir bagi blok Aluminium dalam Rajah 1.2 ialah 900C.

i) Calculate the specific heat capacity of the aluminium block.

Hitung muatan haba tentu bagi blok aluminium.

[2 marks]
ii) State one assumption that you can be made based on the answer in 1(c)(i)
Nyatakan satu andaian yang boleh dibuat berdasarkan jawapan di 1(c)(i)

….….…………………………………………………………………………………[1 mark]

iii)Suggest one method to overcome the assumption in 1(c)(ii).

Cadangkan satu cara untuk mengatasi andaian di 1(c)(ii).

….….……………………………………………………………………………………..[1 mark]

33
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2014
2. Diagram 2.1 shows two identical metal balls heated for a few minutes in boiling water.
The two metal balls are then transferred into two beakers containing liquid X and liquid Y.
Diagram 2.2 shows the initial and final readings of thermometers in liquid X and liquid Y.
Rajah 2.1 menunjukkan dua bebola logam yang serupa dipanaskan selama beberapa minit
dalam air mendidih. Dua bebola logam itu kemudian dipindahkan ke dalam dua buah bikar
yang mengandungi cecair X dan cecair Y.
Rajah 2.2 menunjukkan bacaan awal dan bacaan akhir termometer dalam cecair X dan
cecair Y.

Boiling water
Air mendidih

Heat
Haba

Initial Final Initial Final

reading reading reading reading
Bacaan Bacaan Bacaan Bacaan
awal akhir awal akhir
25 oC 40 oC 25 oC 30 oC

Liquid X Liquid Y

Table 5 shows the mass and specific heat capacity of the liquid X and liquid Y.
Jadual 5 menunjukkan jisim dan muatan haba tentu cecair X dan cecair Y.

Liquid Mass/g Specific heat capacity/ J kg-1C-1

Cecair Jisim/g Muat haba tentu/ J kg-1C-1
X 300 2 100
Y 300 4 200

(a) What is the meaning of specific heat capacity?

Apakah maksud muatan haba tentu?

.........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................[1 markah]
34
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(b) State the physical quantity measured by a thermometer.

Nyatakan kuantiti fizikal yang diukur oleh sebuah termometer.

..........................................................................................................................................[1 markah]

Based on Diagram 5.2 and Diagram 5.3:

Berdasarkan Rajah 5.2 dan Rajah 5.3:

(a)Compare the specific heat capacity of liquid X and liquid Y.

Bandingkan muatan haba tentu cecair X dan cecair Y.

.................................................................................................................................[1 markah]

(b) Compare the final readings of the thermometers in liquid X and liquid Y.
Bandingkan bacaan akhir termometer dalam cecair X dan cecair Y.

...........................................................................................................................[1 markah]

(c ) Compare the change in temperature of liquid X and liquid Y.

Bandingkan perubahan suhu bagi cecair X dan cecair Y.

............................................................................................................................[1 markah]

(d) State the relationship between specific heat capacity and change in temperature of the liquid.
Nyatakan hubungan antara muatan haba tentu dan perubahan suhu cecair.

……….……………………………………………………………………………………..

……….……………………………………………………………………………..[1 markah]

(e)Which liquid is more suitable to be used as a coolant in the cooling system of a car?
Cecair yang manakah lebih sesuai digunakan sebagai bahan penyejuk dalam sistem penyejukan
sebuah kereta?

……….…………………………………………………………………..................[1 markah]

(f) Give the reason for the answer.

Berikan alasan bagi jawapan tersebut.

……………………………………………………………………………………….[1 markah

35
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2013
3. Diagram 3.1 shows the heating curves for liquid K and liquid L. Both liquids have mass 200
g and were heated with a 200 W heater for 5 minutes .
Rajah 3.1 menunjukkan lengkung-lengkung pemanasan bagi cecair K dan cecair L. Kedua-
dua cecair mempunyai jisim 200 g dan dipanaskan oleh pemanas
200 W selama 5 minit.

Temperature /
0
C
300 Liquid K

250
200
Liquid L
150
100

50
Time / minute
1 2 3 4 5
Diagram 3.1 / Rajah 3.1

Table 3.2 shows the value of the specific heat capacity of liquid K and Liquid L.
Jadual 3.2 menunjukkan nilai-nilai muatan haba tentu bagi cecair K dan L.

Liquid Specific heat capacity / J kg-1 0C-1

Cecair Muatan haba tentu / J kg-1 0C-1
K 1200
L 1800

Table 3.2 / Jadual3.2

(a) What is the meaning of specific heat capacity?

Apakah maksud muatan haba tentu?

...............................................................................................................................[1 mark ]
(b) Based on the heating curves in Diagram 3.1,
Berdasarkan lengkung-lengkung pemanasan dalam Rajah3.1,

(i) compare the heat supplied to liquid K and liquid L.

bandingkan haba yang dibekalkan kepada cecair K dan cecair L.

...............................................................................................................................[1 mark]

36
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(ii) compare the specific heat capacity of liquid K and liquid L.

bandingkan muatan haba tentu bagi cecair K dan cecair L.

...............................................................................................................................[1 mark]
(iii) compare the final temperature of liquid K and liquid L.
bandingkan suhu akhir cecair K dan cecair L.

..............................................................................................................................[1 mark]
(iv) compare the rate of increase in temperature of liquid K and liquid L.
bandingkan kadar kenaikan suhu cecair K dan cecair L.

..............................................................................................................................[1 mark]

(v) relate the specific heat capacity of the liquid with the rate of increase in temperature.
hubungkaitkan muatan haba tentu cecair kepada kadar kenaikan suhunya.

...............................................................................................................................[1 mark]

(c ) Diagram 3.3 shows the phenomenon of sea breeze.

Rajah 3.3 menunjukkan fenomena bayu darat.

Diagram 3.3 / Rajah 3.3

Using the concept of specific heat capacity, explain how the phenomenon of sea breeze occurs.
Menggunakan konsep muatan haba tentu, terangkan bagaimana fenomena bayu laut berlaku.

[4 marks]

37
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(d) Diagram 3.4 shows an ice cream container.

Rajah 3.4 menunjukkan bekas menyimpan aiskrim.

Diagram 3.4 / Rajah 3.4

Using an appropriate concept in physics, suggest and explain suitable modifications for the ice
cream container so that it can keep the ice cream longer without melting and easy to carry. The
modification should include the following aspects:
Menggunakan konsep fizik yang sesuai, cadang dan terangkan pengubahsuaian untuk bekas
aiskrim yang boleh menyimpan ais krim dalam tempoh yang lama tanpa cair dan mudah untuk
dibawa. Pengubahsuaian hendaklah mengikut aspek-aspek yang berikut:

(i) specific heat capacity of ice-cream box/muatan haba tentu kotak aiskrim

....................................................................................................................................
Reason/Alasan

...............................................................................................................................[2 marks]

(ii) size of ice cream box/ saiz kotak aiskrim

.........................................................................................................................................
Reason/Alasan

................................................................................................................................[2 marks]

(iii) material of outer box/bahan kotak luar

...........................................................................................................................................
Reason/Alasan

................................................................................................................................[2 marks]

38
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(iv) density of ice cream box/ketumpatan kotak aiskrim

........................................................................................................................................
Reason/ Alasan

.......................................................................................................................[1 mark]

(v) colour of outer box/ warna kotak luar

.......................................................................................................................................
Reason/Alasan

......................................................................................................................[1 mark]

JUJ 2009
4. Diagram 4 shows a pot is designed by the copper for the base and aluminium as the
body . Table 1 gives the values of density and specific heat capacity for two types of metals.
Rajah 4 menunjukkan satu periuk yang direka dengan kuprum bagi tapak dan aluminium bagi
badannya. Jadual 1 memberikan nilai ketumpatan dan muatan haba tentu dua jenis logam.

Handle

Body of the

Base of the

Diagram 4/Rajah 4

Metal Density/ kg m-3 Specific heat capacity/ J kg-1 oC-1

logam ketumpatan/kg m- Muatan haba tentu /J kg -1 oC-1
3

Aluminium 2700 900

Copper 8900 390

Table 1 /Jadual 1

(a) What is meant by specific heat capacity of aluminium is 900 J kg-1 oC-1.
Apakah yang dimaksudakan dengan muatan haba tentu aluminium 900 J kg -1 oC-1

_____________________________________________________________________[ 1 mark ]

(b) The mass of base of the pot is 2.5 kg and the specific heat capacity of copper is
390 J kg-1 oC-1. The initial temperature of of the pot is 25 oC and the temperature of the
flame is 400 oC.

39
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

Jisim tapak periuk ialah 2.5 kg muatan haba tentu kuprum 390 J kg -1 oC-1g. Suhu awal periuk
ialah 25oC dan suhu nyalaan ialah 400oC.
(i) Calculate the mass of copper if volume of the base is 2.8 x 10-4 m3.
Hitungkan jisim kuprum jika isipadu tapak periuk adalah 2.8 x 10-4 m3.

[ 2 marks ]
(ii) Calculate the quantity of heat that is needed to rise the temperature of the base equal to
the temperature of the flame.
Hitungkan kuantiti haba yang diperlukan supaya suhu tapak sama dengan suhu nyalaan.

[ 2 marks ]
(c) Explain why the copper is chosen for the base of the pot.
Terangkan mengapa kuprum dipilih sebagai tapak periuk.

_______________________________________________________________________

___________________________________________________________________[ 1 mark ]

(d) Explain why the handle of the port is made by a wooden.

Terangkan mengapa pemegang periuk dibuat daripada kayu.

___________________________________________________________________[ 1 mark ]

JUJ 2009
5. Diagram 5.1 shows two beaker A and B containing water at 0 0C, with beaker A containing
some ice.
Diagram 5.2 shows the temperature of the water in beaker A and beaker B after 10 minutes.
Rajah 5.1 menunjukkan dua buah bikar A dan B yang berisi air pada 0 0C, dengan bikarA
mengandungi beberapa ketul ais.
Rajah 5.2 menunjukkan suhu bagi air dalam bikar A dan bikar B selepas 10 minit.

Diagram 5.1/Rajah 5.1 Diagram 5.2/Rajah 5.2

40
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(a)(i) What is the meaning of temperature?

Apakah maksud suhu?

...................................................................................................................[1 mark]

(ii) Name the physical quantity involved in the melting of the ice.
Namakan kuantiti fizik yang terlibat dalam peleburan ais.

……………………………………………………………………………. [1 markah]

(b) Using the kinetic theory of matter:

Dengan menggunakan teori kinetik jirim:
Explain why the temperature of the water in beaker A remain constant at 0 0C.
Terangkan mengapa suhu air dalam bikar A kekal malar pada 0 0C.

……………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………… [2 markah]

(c ) Explain why the temperature of the temperature of the water in beaker B has risen.
Terangkan mengapa suhu air dalam bikar B telah naik.

...............................................................................................................................................

..............................................................................................................................[2 markah]

(d) Relate the temperature increase of the substance to its specific heat capacity.
Use this relationship to explain why a piece of iron becomes hotter than a piece of wood
of the same mass when both absorb the same amount of heat.
Hubungkait kenaikan suhu suatu bahan dengan muatan haba tentunya. Gunakan
hubungan ini untuk menerangkan mengapa seketul besi menjadi lebih panas daripada
seketul kayu yang mempunyai jisim yang sama selepas kedua-duanya menyerap kuantiti
haba yang sama.

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………….[4 markah]

(e) Diagram 5.3 shows food being fried in a wok of cooking oil.
Rajah 5.3 menunjukkan makanan digoreng dalam sebuah kuali yang mengandungi
minyak masak.

41
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

Suggest and explain how the food to be fried can be cooked in a short time based on the
following aspect of the material of the wok and the cooking oil.
Cadang dan terangkan bagaimana makanan yang digoreng boleh menjadi masak dalam masa
yang singkat berdasarkan aspek-aspek berikut mengenai bahan kuali dan minyak masak.

Material of the wok /Bahan kuali::

(i) Specific heat capacity /Muatan haba tentunya

…………………………………………………………………………………………………………
Reason/Alasan

…………………………………………………………………………………………….[2 markah]
(ii) Thermal conductivity /Kekonduksian termanya

………………………………………………………………………………………………………….
Reason/Alasan

……………………………………………………………………………………………[2 markah]
(iii) Melting point / Takat leburnya

………………………………………………………………………………………………
Reason/Alasan

………………………………………………………………………………….[2 markah]

Cooking oil/Minyak masak :

(iv) Specific heat capacity / Muatan haba tentunya

…………………………………………………………………………………………………………
Reason/Alasan

……………………………………………………………………………………………[2 markah]

(v) Boiling point / Takat didihnya

…………………………………………………………………………………………………………
Reason/Alasan

……………………………………………………………………………………………[2 markah]

42
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

4.3 SPECIFIC LATENT HEAT Latent Heat Of Vaporisation…………………

………………………………………………………………
Diagram shows a process of change of state.
Rajah menunjukkan proses perubahan keadaan jirim.

In which process, A, B, C or D, is latent heat of vaporization absorbed?

Antara proses A, B, C dan D, yang manakah haba pendam pengewapan diserap?
Faktor mempengaruhi:

……………………………...

……………………………

Formula :

Graf Lengkung Pemanasan Graf Lengkung Penyejukan

AB : PQ :

BC : QR :

CD : RS :

DE : ST :

43
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2014
2. Two metal blocks of the same mass, P and Q are heated simultaneously with identical
heaters. After 15 minutes, the temperature of metal block Q is higher than the
temperature of metal block P. Which comparison is correct?
Dua blok logam dengan jisim yang sama, P dan Q dipanaskan serentak dengan pemanapemanas
yang serupa. Selepas 15 minit, suhu blok logam Q adalah lebih tinggi daripada suhu blok logam
P.Perbandingan manakah adalah betul?

A Specific heat capacity of P > Specific heat capacity of Q

Muatan haba tentu P > Muatan haba tentu Q
B Specific heat capacity of P ˂ Specific heat capacity of Q
Muatan haba tentu P ˂ Muatan haba tentu Q
C Specific latent heat of P > Specific latent heat of Q
Haba pendam tentu P > Haba pendam tentu Q
D Specific latent heat of P ˂ Specific latent heat of Q
Haba pendam tentu P ˂ Haba pendam tentu Q

JUJ 2014
3.
The scalding on the skin caused by steam is more serious than the scalding caused by boiling water
because
Kelecuran kulit yang disebabkan oleh stim lebih serius daripada kelecuran kulit yang disebabkan
oleh air mendidih sebab

A steam has a higher temperature than boiling water

stim mempunyai suhu yang lebih tinggi daripada air mendidih.

B steam has a higher heat content than boiling water.

stim mengandungi lebih banyak haba daripada air mendidih

C Specific latent heat of vaporization is higher than specific heat capacity of water
Haba pendam tentu pengewapan lebih besar dari muatan haba tentu air.
JUJ2012
4. Whenever matter changes from one phase to another, some of its energy is either released or
absorbed without change of temperature. The energy is called …
Apabila jirim berubah dari satu bentuk ke bentuk yang lain, sebahagian tenaga akan diserap
atau dibebaskan tanpa ada sebarang perubahan suhu keatas jirim tersebut. Tenaga ini dikenali
sebagai …

A. Heat capacity/ Muatan haba

B. Latent heat/ Haba pendam
C. Thermal energy/ Tenaga terma
D. Heat transfer /Haba perpindahan

44
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2012
5.
T/oC

T
Q R S

P
t/s

Diagram shows a heating curve of naphthalene. At which part specific latent heat is
absorbed?
Rajah menunjukkan kelok pemanasan bagi naftalena. Bahagian yang manakah
menunjukkan tenaga haba pendam diserap?

A. PQ
B. PQR
C. QRS
D. RST
o
6. A cube of ice weigh 1kg with temperature 0 C was heated until it became water with
temperature of 20oC. If the specific heat capacity of water is 4200JKg-1 oC-1 and
specific latent heat of ice is 3.33 x 105 JKg-1, find the amount of heat energy supplied.
Seketul ais berjisim 1kg pada suhu 0oC dipanaskan sehingga manjadi air bersuhu
20oC. Jika muatan haba tentu air ialah 4200 JKg-1 oC-1 dan haba pendam tentu
perlakuran ais ialah 3.33 x 105 Jkg-1, Kirakan tenaga haba yang telah dibekalkan?

A. 3.50 x 105J
B. 4.17 x 105J
C. 5.22 x 105J
D. 6.12 x 105J

JUJ 2011

7. Diagram 13 shows the two identical sets of arrangement of the apparatus that is used to
determine the specific latent heat of fusion of ice. One of the sets is called a control set which
is without a power supply.
Rajah 13 menunjukkan susunan dua set radas yang serupa yang digunakan untuk
menentukan haba pendam tentu pelakuran ais. Salah satu set itu dipanggil set kawalan yang
tidak mempunyai bekalan kuasa.

To power supply
45
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

Ke bekalan kuasa
Immersion heater
Pemanas rendam

Ice
Ais

Experiment set Control set

Set eksperimen Set kawalan
Diagram 13/ Rajah 13
The aim of the control set is
Tujuan set kawalan itu ialah
A to find the mass of ice melted due to the heat absorbed from the surroundings.
mencari jisim ais yang melebur akibat penyerapan haba dari persekitaran.
B to find the mass of water formed by condensation from the vapour in ais.
mencari jisim air yang terhasil akibat kondensasi wap di udara.
C to detect any change in the melting point of the ice.
mengesan sebarang perubahan takat lebur ais.

8. Diagram 14 shows the heating curve of a sample of naphthalene.

Rajah 14 menunjukkan lengkung pemanasan bagi sampel naftalena.

Temperature (o C)
Suhu (o C)

218

78

30

0 t0 t1 t2 t3 Time ( minute )
Masa ( minit )
Diagram 14/Rajah 14

Naphthalene starts to melt at the time

Naftalena mula melebur pada masa
A t0 C t2
B t1 D t3

46
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2007
9. A little ice is heated until it becomes steam. The process is shown in the temperature against time
graph in Figure 14
Sedikit ais dipanaskan sehingga menjadi stim. Graf suhu melawan masa bagi proses ini adalah seperti
ditunjukkan dalam Rajah 14.

temperature / oC

h
S T
100

Q R Time / minute
0
Figure 14 /
P

In which part of this process is latent heat absorbed?

Di bahagian manakah dalam proses pemanasan ini haba pendam diserap?

A. QR and ST/ QR dan ST

B. PQ and RS/ PQ dan RS
C. QR and RS/ QR dan RS
D. PQ and ST/PQ dan ST

JUJ 2006

10. Diagram shows a graph of cooling curve of a substance

Rajah menunjukkan graf keluk penyejukan suatu bahan

Temperature (oC)

P
Q
R
S
Time (minutes)

At which stages does a change of phase occur? T

Pada peringkat manakah perubahan fasa berlaku?

A. PQ and RS C. QR and ST
B. PQ and ST D. QR and RS

47
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2006

11. suhu 

0 Masa/t
t1 t2
Diagram 15/Rajah 15
Graf dalam Rajah 15 di atas didapati bagi pemanasan X kg suatu bahan. Antara berikut yang
manakah graf bagi pemanasan 2X kg bahan itu pada kadar bekalan haba yang sama ?

A suhu B suhu
2 2

 

0 masa 0 masa
t1 t2 t1 t2
C suhu D suhu
2 2

 

0 masa 0 masa
2t1 2t2 2t1 2t2

11. A substance released latent heat when

Suatu bahan membebaskan haba pendam apabila

A change from gas to liquid/bertukar daripada gas kepada cecair

B change from solid to liquid/ bertukar daripada pepejal kepada cecair
C change from high temperature to low temperature/ bertukar dari suhu tinggi kepada suhu
rendah

48
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

12. Heat supply at a rate of 100 Js -1 to 0.5 kg of ice at 00 C. The latent heat of fusion for ice all the ice
is 3.4 x 105 Jkg-1. The time taken to melt all the ice is
Haba dibekalkan pada kadar 100 J s-1 kepada 0.5 kg ais pada 0oC. Haba pendam tentu pelakuran
ais ialah 3.4 x 105 J kg-1. Masa untuk meleburkan semua ais itu ialah

A 3.4 x 102 s
B 1.7 x 102 s
C 3.4 x 103 s
D 1.7 x 103 s
E 5.1 x 103 s

JUJ 2009
13. Diagram 15 shows the cooling curve of gas. What are the phases of substance at QR and RS?
Rajah 15 menunjukkan lengkuk penyejukan suatu gas. Apakah fasa bahan itu ketika QR and RS ?

Diagram 15

QR RS

A. Gas /gas Gas and liquid/ gas dan cecair

B. Gas and liquid/ gas dan cecair Liquid / cecair
C. Liquid/ cecair Liquid and gas/ cecair dan gas
D. Liquid/ Cecair Gas/ gas

49
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

SOALAN STRUKTUR

JUJ 2006

1. Diagram shows a method used to determine the latent heat of fusion for ice.
Rajah 1(a) dan Rajah 1(b) menunjukkan kaedah yang digunakan untuk menentukan haba pendam tentu
pelakuran ais.

Termometer

Ais pada 0 C

Pemanas

Air
Bekalan kuasa

RAJAH 1 (a) RAJAH 1 (b)

(a) What is the meaning of latent heat of fusion of ice?

Apakah maksud haba pendam tentu pelakuran ais?

.........................................................................................................................................[1 mark]

(b) What are the purpose of control set as 5 (b)?

Apakah tujuan mengadakan radas kawalan seperti Rajah 5(b)?

…………………………………………………………………………………………..[1 mark]

(c)Why the immersion heater must totally immersed into the ice?
Mengapakah seluruh pemanas rendam mesti direndamkan sepenuhnya ke dalam ais?

........................................................................................................................................[1 mark]

(d)An immersion heater with 50 W of power used to supply heat to the ice in 10 minutes. Total
melting ice is 85 g. Calculate the value of latent heat of fusion?
Pemanas rendam dengan kuasa 50 W dipasang selama 10 minit. Didapati jumlah bersih ais
yang mencair ialah 85 gram. Hitungkan nilai haba pendam tentu pelakuran ais.

[2 marks]

50
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(e) Why is the value of latent heat of fusion of ice in an experiment greater than actual value?
Mengapakah nilai haba pendam tentu pelakuran ais daripada eksperimen selalunya lebih besar
daripada nilai piawai?

……………………………………………………………………………………………..[1 mark]

JUJ 2007
2. Diagram 2.1 shows a beaker contains water and ice. The water temperature is taken until all the
ice melted.
Diagram 2.2 shows a graph of temperature against time for water in the beaker.
Rajah 2.1 menunjukkan sebuah bikar yang mengandungi air yang diisi dengan ketulan-ketulan ais. Suhu
air dicatatkan sehingga kesemua ais melebur.
Rajah 2.2 menunjukkan graf suhu terhadap masa bagi air di dalam bikar itu.

Temperature / oC
Suhu / oC

Ice
Ais Q

Water
Air
R Time / minute
masa / minit

DIAGRAM 2.1 DIAGRAM 2.2

(a) After a period of time when ice is put in the water, droplets of water will form on the external
wall of the beaker.
Selepas beberapa minit ais dimasukkan ke dalam air, didapati titisan air terbentuk di bahagian luar
bikar itu.
Where does these droplets of water come from?
Dari manakah datangnya titisan air berkenaan?

……………………………………………………………………………................[ 1 mark ]

(b) Name the process that form the droplets of water on the external wall of the beaker.
Namakan proses dimana titisan air terbentuk di bahagian luar bikar air itu.

………………………………………………………………………………………[ 1 mark ]

51
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(c) Using graph in diagram 3.2, explain why

Menggunakan graf dalam Rajah 3.2, jelaskan mengapa

(i) temperature reduces between P and Q.

suhu berkurang antara P dan Q

................................................................................................................... [ 1 mark ]
(ii) constant temperature between Q and R.
suhu tetap antara Q dan R

...................................................................................................................[ 1 mark ]

(d) 0.25 kg of ice at 0oC is heated to liquid at 20oC.

Calculate the heat energy that is absorbed by ice.
[Specific latent heat of fusion of ice, L = 3.34 x 105 J kg-1
Specific heat capacity of water, c = 4.2 x 103 J kg-1oC-1]
0.25 kg ais pada suhu 0˚C dipanaskan sehingga menjadi air pada suhu 20o C. Hitungkan tenaga
haba yang diserap oleh ais tersebut.
[ Haba pendam tentu pelakuran ais, L = 3.34 x 105 J kg-1
Muatan haba tentu air, c = 4.2 x 103 J kg-1 oC-1 ]

[ 2 marks]

JUJ 2010
3. Diagram 3.1 and 3.2 shows melting of naphthalene and freezing of naphthalene respectively.
Rajah 3.1 dan 3.2 menunjukkan peleburan naftalena dan penyejukan naftalena masing-masing.

thermometer

termometer
Naphthalene
Retort stand
Kaki retot

water
XXXXXXX
air ice

ais

Diagram 3.1 Diagram 3.2

Rajah 3.1 Rajah 3.2

Diagram 3.3 and 3.4 shows melting curve and freezing curve of napthalena respectively.
52
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

Rajah 3.3 dan 3.4 menunjukkan graf peleburan naftalena dan graf penyejukan naftalena masing-masing.

θ / oC θ / oC

T A
B C
R S
X D E
P Q Y

O F
t/s t/s

Diagram 3.3 Diagram 3.4

Rajah 3.3 Rajah 3.4

(a) What is meant by Specific Heat Capacity ?

Apakah yang dimaksudkan dengan Muatan Haba Tentu?

_______________________________________________________________[ 1 mark ]

(b) Based on the Diagram 3.3 and 3.4

Berdasarkan pada Rajah 3.3 dan 3.4.
(i) Name point at X and Y .
Namakan takat di X dan Y .

X _________________________________________________________

Y _________________________________________________________
[ 2 markah ]
(ii) Why at PQ in the diagram 3.3 and at DE in the Diagram 3.4, temperature is not
change although time increase.
Mengapakah pada PQ dalam Rajah 3.3 dan DE dalam Rajah 3.4, suhu tidak berubah
walaupun masa semakin bertambah.

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________
[ 2 marks ]

(c) An electrical kettle which is rated at 240 V 3 kW.

Sebuah cerek elektrik yang berlabel 240 V 3 kW.
The total energy will the kettle deliver in 5 minutes when it is connected to a power
supply of 240 V is 900 000 J.
Jumlah tenaga yang akan dihasilkan dalam 5 minit ialah 900 000 J bila ianya disambungkan kepada
bekalan kuasa 240 V.
53
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

The kettle is used to boil 3 kg of water with initial temperature of 27oC for 5 minutes. The
specific heat capacity of water is 4200 J kg-1 oC-1.
Cerek yang digunakan mendidih 3 kg air dengan suhu awal 27oC dalam masa 5 minit. Muatan haba tentu
air ialah 4200 J kg-1 oC-1
Calculate the final temperature of the water
Hitungkan suhu akhir bagi air

[ 3 marks ]

JUJ 2011
4. Diagram 4.1 and 4.2 showthe cooling curve of naphthalene and water respectively with the same
mass.
Rajah 4.1 dan 4.2 menunjukkan graf lengkung penyejukan masing-masing bagi naftalena dan air dengan
jisim yang sama.
T/0C
T/0C
A
218

E
100
80 B C

0 t/s
F G
D
T t/s
H
T

Diagram 4.1 Diagram 4.2

Rajah 4.1 Rajah 4.2

(a) Why are the temperatures of both substances are decreasing?

Mengapakah suhu bagi kedua-dua bahan tersebut semakin berkurang?

…………………………………………………………………………………..
[1 mark]
(b) What is meant by freezing point?
Apakah yang dimaksudkan dengan takat beku?

…………………………………………………………………………………..
[1 mark]

(c) Based on the Diagram 5.1 and 5.2

Berdasarkan pada Rajah 5.1 dan 5.2.
54
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(i) Compare the freezing point

Bandingkan takat beku bagi

…………………………………………………………………………………
[1 mark]

(ii) Compare freezing time, T

Bandingkan masa pembekuan, T

…………………………………………………………………………………
[1 mark]

(iii) Compare the phase change between BC and FG.

Bandingkan perubahan fasa di antara BC and FG.

…………………………………………………………………………………
[1 mark]
(d) State one precaution step for this experiment.
Nyatakan satu langkah berjaga-jaga dalam eksperimen ini.

…………………………………………………………………………………
[1 mark]
(e) Based on Diagram 5.2,some quantity of salt powder is added to the water,
Berdasarkan Rajah 5.2, sejumlah serbuk garam telah dimasukkan ke dalam air
(i) What will happen to the freezing point?
Apakah yang akan berlaku kepada takat beku?

………………………………………………………………………………
[1 mark]

(ii) Explain your answer in (e) (i)?

Terangkan jawapan anda di (e) (i)?

………………………………………………………………………………
[1 mark]

55
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

4.4 THE GAS LAW. HUKUM GAS

56
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

The air pressure in a car tyre is 200 kPa at a temperature of 25°C. What is the air pressure in the tyre at a
temperature of 37°C? [Assume the volume of the air in the tyre is constant]

Tekanan udara dalam tayar kereta ialah 200 kPa pada suhu 25°C. Berapakah tekanan dalam tayar
tersebut pada suhu 37°C?
List down all the informations
[Anggap isipadu udara dalam tayar adalah tetap] given/ INGAT !
Senaraikan semua maklumat Suhu mesti dalam unit
A 190 kPa B 208 kPa yang diberi Kelvin
˚C K ( +273)
………………………………….. K ˚ C ( -273)
C 135 kPa D 192 kPa
…………………………………
E 296 kPa

HUKUM BOYLE HUKUM CHARLES HUKUM TEKANAN

Two variables/ 2 pembolehubah : Two variables/ 2 pembolehubah :

Two variables / 2 pembolehubah :
……………… and ……………….. ……………… and ………………..
………………. and …………………

Formula : Formula: Formula :

…………… =……………

P V P

V T/ 0C T/K

P V P

1/ V T/K T/K

57
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

4.4 THE GAS LAW. HUKUM GAS

Diagram shows a dented ping-pong ball and the condition of the ball after being placed in hot water.

Rajah menunjukkan sebiji bola pingpong yang kemek dan keadaan bola itu selepas diletakkan dalam air
panas.

Which of the following is correct about the mass of the air and the kinetic energy of the air molecules
inside the ping-pong ball when the ball is placed in hot water?

Antara berikut, yang manakah betul mengenai jisim udara dan tenaga kinetik molekul udara di dalam
bola pingpong itu semasa bola itu diletakkan dalam air panas?
Teori Kinetik Jirim menyatakan

Mass of the air 1 Kinetic energy of the air molecules/

Jisim udara Tenaga kinetik molekul udara
A Increases /Bertambah Increases/Bertambah
B Unchanged/Tidak berubah Unchanged/Tidak berubah
C Decreases /Berkurang U nchanged/Tidak berubah SYARAT :
D Unchanged/Tidak berubah Increases/Bertambah
JISIM TETAP

Suhu rendah Suhu tinggi

Hubungan P dan V Hubungan V dan T Hubungan P dan T

58
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2014
2. Diagram 2 shows a fish in sea water at depth, h. The water pressure, P is acting on the
fish.
Rajah 2 menunjukkan seekor ikan di dalam laut pada kedalaman, h. Tekanan air, P
bertindak ke atas ikan itu.

Diagram 2 / Rajah 2

Which graph shows the correct relationship between, P and h?

Graf yang manakah menunjukkan hubungan yang betul antara P dengan h?

3. An air bubble is at a depth of 5 metre below the surface of a lake. What is the pressure of the bubble
due to the depth of water?
(Given the density of the water is 1 000 kg m-3 )
Satu gelembong udara pada kedalaman 5 meter di bawah permukaan tasik. Berapakah
tekanan gelembung udara yang disebabkan oleh kedalaman air ?
(Diberi ketumpatan air ialah 1 000 kg m-3)

A 5 x 10-2Pa
B 5 x 10-3 Pa
C 5 x 10 3 Pa

59
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

4. Diagram 4 shows air trapped in an empty container floating in the sea at noon. During
night time the volume of trapped air reduced.
Rajah 4 menunjukkan udara terperangkap dalam sebuah bekas yang terapung di permukaan air
laut pada waktu tengahari. Pada waktu malam isipadu udara yang terperangkap berkurang.

Container Trapped air

Bekas Udara terperangkap

Sea

L t
Diagram 4 / Rajah 4

Which law explains this situation?

Hukum manakah yang menerangkan situasi ini?
A Boyle’s Law/ Hukum Boyle
B Charles Law / Hukum Charles
C Pressure Law/ Hukum Tekanan
D Heat Law / Hukum Haba

JUJ 2013
5.Diagram shows volume-temperature graph for a fixed mass of gas.
Rajah menunjukkan graf isipadu-suhu bagi suatu gas pada jisim tetap.

V / m2

T / oC
0
-273

Which law does the graph obey?

Hukum gas yang manakah mematuhi graf tersebut?

A. Boyle’s Law C. Pressure Law

Hukum Boyle Hukum Tekanan
B. Charles Law
Hukum Charles

JUJ2012
6. An enclosed container contains a fixed mass of gas at 27C and at atmospheric
pressure. The container is heated and the temperature of the gas increases to 87C.
Find the new gas pressure if the volume of the container is constant.
(Atmospheric pressure = 1.0 x 105 N m-2)
60
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

Sebuah bekas tertutup mengandungi gas berjisim 270C pada tekanan atmosfera. Bekas
tersebut dipanaskan dan suhu gas bertambah menjadi 870C. Cari nilai tekanan gas jika
isipadu gas malar.
A. 1.25 x 105 N m-2
B. 1.20 x 105 N m-2
C. 1.15 x 105 N m-2
D. 1.10 x 105 N m-2

7. Which of the following graph represent Boyle’s Law?

Graf yang manakah mematuhi hukum Boyle?

A B p
p

v v
C p D p

v
v

8. A 2 cm3 bubble is form at the bottom of the sea. The depth of the sea is 200m. If the
atmospheric pressure is 10m water, find the volume of the gas when it surface.
Satu gelembung udara berisipadu 2 cm3 terbentuk pada dasar laut sedalam 200m. Jika
tekanan atmosfera ialah 10m air, berapakah isipadu gelembung udara apabila ia naik ke
permukaan laut?

A. 10cm3
B. 22cm3
C. 40cm3
D. 42cm3

9. A balloon filled with hydrogen gas is released into open space and fly upwards will eventually
explode because
Sebiji belon yang berisi gas hidrogen dan dibiarkan terbang, akan pecah apabila mencapai
ketinggian tertentu. Ini berlaku kerana

A. Air from outside enter the balloon/Udara dari luar telah memasuki belon.
B. The atmospheric density is increase higher than the hydrogen gas density.
Ketumpatan atmosfera meningkat melebihi ketumpatan gas hidrogen.
C. The pressure inside the balloon is higher than the outside.
Tekanan udara di dalam belon lebih besar daripada tekanan di luar.
D. Hydrogen gas is easily combustible at higher altitude.
Gas hidrogen mudah terbakar apabila berada di tempat yang tinggi.
61
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

10. Boyle’s law state that PV= constant.

Which graph represents the equation?
Hukum Boyle menyatakan bahawa PV= pemalar
Graf manakah yang mewakili persamaan tersebut?
A P C P

B P D P

11. Diagram 11 shows the condition of a plastic bottle which initially contains hot air, before and
after being put into a basin of ice.
Rajah 11 menunjukkan keadaan botol plastik yang pada awalnya mengandungi udara panas, sebelum
dan selepas dimasukkan ke dalam besen yang berisi ais.

Hot air Ice

Udara panas s

Diagram 11/Rajah 11

The above situation can be explained by

Situasi di atas dapat diterangkan oleh
A Boyle’s law
Hukum Boyle
B Pressure law
Hukum tekanan
C Charles’s law
Hukum Charles

JUJ 2008

12. The graph shows the result of an experiment to investigate how volume varies with temperature for a fixed
mass of gas at constant pressure.
Graf menunjukkan keputusan suatu eksperimen untuk mengkaji bagaimana isipadu berubah dengan suhu bagi satu
gas berjisim tetap pada tekanan tetap.

62
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

Volume
isipadu

X
Temperature,  /oC
0
What is the name given to the temperature at point X?
Apakah nama yang diberi kepada suhu pada titik X?

A. Zero temperature / suhu sifar

B. Absolute zero / suhu sifar mutlak
C. Thermodynamic temperature / suhu termodinamik
D. Zero volume temperature / suhu pada isipadu sifar

JUJ 2012
13. A balloon filled with hydrogen gas is released into open space and fly upwards will eventually
explode because
Sebiji belon yang berisi gas hidrogen dan dibiarkan terbang, akan pecah apabila mencapai ketinggian
tertentu. Ini berlaku kerana
A. Air from outside enter the balloon.
Udara dari luar telah memasuki belon.
B. The atmospheric density is increase higher than the hydrogen gas density.
Ketumpatan atmosfera meningkat melebihi ketumpatan gas hidrogen.
C. The pressure inside the balloon is higher than the outside.
Tekanan udara di dalam belon lebih besar daripada tekanan di luar.
D. Hydrogen gas is easily combustible at higher altitude.
Gas hidrogen mudah terbakar apabila berada di tempat yang tinggi.

JUJ 2008
14. The gas in a container with insulated walls is compressed quickly. The temperature of the gas
Gas dalam suatu bekas dengan dinding yang terbebat dimampatkan dengan cepat. Suhu gas itu

A. Increases/ bertambah
B. Decreases/ berkurang
C. does not change/tidak berubah

JUJ 2009
15. Before a long journey, the air in a tyre of a lorry has a pressure of 128 kPa and a temperature
of 27°C. After the journey the air pressure in the tyre is 132 kPa. Which expression
determines the temperature of the air in the tyre after the journey? [Assume the volume of the
tyre is constant]
Sebelum membuat suatu perjalanan yang jauh, tekanan udara di dalam sebuah tayar lori ialah 128 kPa
dan bersuhu 27°C. Selepas perjalanan itu, tekanan udara di dalam tayar itu adalah 132 kPa.Ungkapan yang
manakah menentukan suhu udara dalam tayar selepas perjalanan itu? [Anggapkan isipadu tayar tetap]
 132  27   128  27   132  300  
A (27 + 273) °C B C C C D    273C
 128   132   128  
63
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

. JUJ 2010
16.After travelled a long distance a driver noticed that the pressure inside his car tyre increased. The increased in
pressure is due to…
Selepas melalui satu perjalanan seorang pemandu mendapati tekanan udara di dalam tayar keretanya meningkat.
Peningkatan tekanan ini adalah kerana…

A Friction between tyres and road increase the number of air particles in the tyres.
Geseran tayar dan jalan raya menambahkan bilangan zarah udara di dalam tayar.
B Friction between tyres and road increased the temperature inside the tyre.
Geseran tayar dan jalan raya menyebabkan pertambahan suhu.
C The long distance travel cause the tyres expand.
Perjalanan yang jauh menyebabkan tayar kereta mengembang.
D The long distance travel cause the tyres became smaller.
Perjalanan yang jauh menyebabkan saiz tayar menjadi lebih kecil.

SOALAN STRUKTUR

1.Diagram 1.1 shows an arrangement of apparatus used to investigate the relationship between
pressure and temperature of a gas at constant volume.
Rajah 1.1 menunjukkan susunan alat radas untuk menyiasat hubungan antara tekanan dan suhu bagi gas yang
mempunyai isi padu malar.

Diagram 1.1

(a) What is the function of a Bourdon gauge?

Apakah fungsi sebuah tolok Bourdon?

................................................................................................................................................[1 mark]

(b) Diagram 1.2 and 1.3 show the pressure-temperature graph of the experiment. Sketch the graph
which will be achieved by the experiment in Diagram 1.2 and Diagram 1.3.
Rajah 1.2 dan Rajah 1.3 menunjukkan graf tekanan-suhu untuk eksperimen. Lakarkan graf yang dijangka
akan dapati dalam eksperimen pada Rajah 1.2 dan Rajah 1.3.
64
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

Pressure / Pa
Tekanan / Pa

Temperature / °C
Suhu / °C 0
Diagram 1.2

Pressure / Pa
Tekanan / Pa

Temperature / K
0 Suhu / K
Diagram 1.3
[2 marks]
(c )The trapped air pressure in a flask is 120 Pa at a temperature of 27 °C. What is the air pressure
in the flask when the temperature increases to 57 °C?
Tekanan gas terperangkap dalam flask pada suhu 27°C ialah 120 Pa. Berapakah tekanan gas dalam flask
apabila suhu meningkat kepada 57 °C?

[3 marks]
(d ) Name the gas law that describes the graph shape above.
Namakan hukum gas yang menerangkan bentuk graf di atas.

................................................................................................................................................[1 mark]
(e ) If the flask is cracked, exists a small leakage, it found that gas pressure in the flask remains constant
even though the Bunsen burner is keep heating the beaker. Explain why.
Jika flask meretak dan wujudnya satu lubang kecil, didapati bahawa tekanan gas dalam flask dimalarkan
walaupun penunu Bunsen masih memanaskan bikar. Terangkan kenapa.

………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………… [ 3 marks ]

65
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

JUJ 2012
2.Diagram 2.1 shows air bubbles produced by an air pump in an aquarium filled with water.
Rajah 2.1 menunjukkan gelembung-gelembung udara dihasilkan oleh pam udara di dalam sebuah akuarium
berisi air.

P
Water
To power supply
Q Ke bekalan kuasa
Aquarium
Akuarium Air pump
Pam udara

Diagram 5.1

Rajah 5 1
(a) What is meant by pressure?
Apakah maksud tekanan?

…………………………………………………………………………………………
[1 mark]
(b) Based on Diagram 2.1
Berdasarkan Rajah 2.1
(i)Compare the water pressure at level P and Q.
Bandingkan tekanan air di paras P dan Q.

....................................................................................................................................[1 mark]

(ii)Compare the volume of the air bubles at P and Q in diagram 2.1

Bandingkan isipadu gelembung udara pada P dan Q dalam rajah 2.1

....................................................................................................................................[1 mark]

(iii)Relate the pressure exerted and the volume of air.

Hubungkaitkan tekanan yang dikenakan dengan isipadu udara.

....................................................................................................................................[1 mark]

(c )Name the physics law involved in 2(b)(iii)

Namakan hukum fizik yang terlibat di 2(b)(iii)

……………………………………………………………………………..……………[1 mark]

66
 MODUL REVISI EKSPRES BERFOKUS FIZIK 2015

(d)An air bubble of volume 5 cm3 is released by an air pump at a depth of 0.5 m.
Calculate the volume of the air bubble when it reaches the surface of the water.
[Assume that the atmospheric pressure is 10 m water]
Satu gelembung udara yang mempunyai isipadu 5 cm3 dibebaskan oleh pam udara pada
kedalaman 0.5 m.Hitung isi padu gelembung udara itu apabila sampai di permukaan air.
[Anggap tekanan atmosfera adalah 10 m air]

[3 marks]

67