PEMERINTAH PROPINSI JAWA TIMUR

DINAS PENDIDIKAN
CABANG DINAS PENDIDIKAN WILAYAH TULUNGAGUNG
(KABUPATEN TULUNGAGUNG - KABUPATEN TRENGGALEK)
SEKOLAH MENENGAH KEJURUAN NEGERI 2 BOYOLANGU
Jl Ki Mangunsarkoro VI/1  0355 322989 Fax. 335125 E-mail: smkn2_boyolangu@yahoo.com
TULUNGAGUNG
Kode Pos: 66233

PEDOMAN PENSKORAN
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
Jumlah Soal : 40
Kelas/Semester : X / Gajil
Bentuk soal : Pilihan Ganda

KUNCI
SKOR
NO BUTIR SOAL JAWABA
PEROLEHAN
N
1. Karangan kang ditulis kanthi tujuwan kanggo ngandharake gagasan lan
fakta sing bisa ngyakinake, bisa menehi pituduh, lan bisa nyenengake
tumrap wong sing maca diarani ....
a. geguritan
E 2
b. pawarta
c. cerita
d. parikan
e. artikel
2. Strukture artikel iku dumadi saka ....
a. irah-irahan, pambuka, isi, lan panutup
b. irah-irahan, pambuka, pawarta, lan panutup
A 2
c. pambuka, isi, panutup, lan irah-irahan
d. irah-irahan, tujuwan, pambuka, lan panutup
e. irah-irahan, pambuka, purwaka, isi, lan panutup
3. Pambuka yaiku salah sijine strukture artikel. Kang diarani pambuka
yaiku ....
a. jroning artikel kang mujudake perangan sing digunakake panulis
minangka dadi pancatan anggone nulis artikel
b. jroning artikel kang mujudake perangan kanggo atur salam
pambuka A 2
c. jroning artikel perangan kang mujudake wos utawa karep kang
diandharake dening panulis jumbuh karo jinise artikel sing ditulis
d. jroning artikel kang mujudake dudutan utawa kesimpulan saka
kekarepane panulis
e. jroning artikel kang dadi judhul utawa sirahe artikel
Panutup yaiku salah sijine strukture artikel. Kang diarani panutup yaiku ....
a. jroning artikel kang mujudake perangan sing digunakake panulis
minangka dadi pancatan anggone nulis artikel
b. jroning artikel kang mujudake perangan kanggo atur salam panutup
c. jroning artikel perangan kang mujudake wos utawa karep kang
4. diandharake dening panulis jumbuh karo jinise artikel sing ditulis D 2
d. jroning artikel kang mujudake dudutan utawa kesimpulan saka
kekarepane panulis
e. jroning artikel kang dadi judhul utawa sirahe artikel

5. Tatakramane Tetepungan karo Liyan B 2

Yen kita nembe wae sesrawungan karo wong kang maune durung tau
ditepungi, biasane kepengin tetepungan, kepengin weruh sapa asmane,
lan ing ngendi daleme wong mau. Kang mangkene iki wis dadi sipat
umume manungsa. Kepengin weruh sapa kang dideleng lan
 sesrawungan ing kalangane.
Tatakrama kang wis lumrah dienggo ing kalangan kaum intelektual,
yen lagi ketemu karo wong kang durung nate ditepungi, iya sarana
nepungake awake dhewe luwih dhisik karo kanda, “Ditepungake,
jenengku Febri!” utawa “Kepareng kula nepangaken, nama kula Akbar!”.
Anggone nepungake cukup mung nyebutake jenenge bae, ora perlu
nyebutake sesebutane lan ora perlu nyebutake pangkate.
Wong kang diajak tepungan, iya banjur mangsuli karo nepungake
jenenge dhewe. Lan iya ora usah nyebutake pangkat lan titele. Pangkat
utawa pagaweyan iku lagi perlu disebutake, yen lelawane rembugan mau
mbutuhake, utawa yen awake dhewe mbeneri nindakake tugas
kaperluwan dhines marang wong kang ditemoni.
Solah tingkah nalika tetepungan becik kang sareh, prasaja ora perlu
kebacut-bacut olehe kurmat lan ora perlu nonjol-nonjolake, mundhak
wong-wong kang ana ing kono ewa. Tatakrama tingkah laku kang alus
sarta budi luhur iku trimurtining sesipatan kang utama tumraping bangsa
kang wis mardika.
(Kapethik saka “Tata Krama Busanane Bangsa Susila” dening Imam
Supardi)
Tembung tetepungan ana ing pethikan artikel ing dhuwur tegese yaiku....
a. ketemu
b. kenalan
c. pamitan
d. salaman
e. omong
Tembung sareh ana ing pethikan artikel ing dhuwur tegese yaiku ....
a. sabar
b. kuat
6. A 2
c. wani
d. apa enek e
e. kurmat
Tembung ewa ana ing pethikan artikel ing dhuwur tegese yaiku ....
a. seneng
b. sedhih
7. E 2
c. wani
d. wedi
e. ora kepenak
Yen arep ngenalake awake dhewe marang wong sing durung dikenal,
sing ora perlu disebutake yaiku ....
a. asal sekolah
8. b. umur E 2
c. nama
d. alamat
e. pangkat
Cekakan saka sawijine artikel kang ditulis kanthi ukara lan basa kang
padhet diarani ....
a. ringkesan
9. b. dudutan A 2
c. tujuan
d. akibat sawise maca artikel
e. tema
Jinising artikel dheskripsi yaiku ....
a. artikel kang isine menehi panemu lan mbujuk tumrap wong sing
waca supaya nglakokake apa sing dadi kekarepane panulis
b. artikel kang isine njelasake lan njlentrehake babagan tartamtu
kanthi tujuwan menehi tambahan elmu kanggo wong kang maca
c. artikel kang isine menehi panemu kanthi alesan sing cetha kang
10. D 2
tujuwane kanggo ngeyakinake tumrap wong sing maca
d. artikel kang isine nggambarake sawijine bab utawa perkara kang
kadadeyan ing masarakat supaya bisa dingerteni kadadeyan
sabenere
e. artikel kang isine nyeritakake kadadeyan kang ana ing masarakat
saben dina
11. Jinising artikel eksposisi yaiku .... B 2
 a. artikel kang isine menehi panemu lan mbujuk tumrap wong sing
waca supaya nglakokake apa sing dadi kekarepane panulis
b. artikel kang isine njelasake lan njlentrehake babagan tartamtu
kanthi tujuwan menehi tambahan elmu kanggo wong kang maca
c. artikel kang isine menehi panemu kanthi alesan sing cetha kang
tujuwane kanggo ngeyakinake tumrap wong sing maca
d. artikel kang isine nggambarake sawijine bab utawa perkara kang
kadadeyan ing masarakat supaya bisa dingerteni kadadeyan
sabenere
e. artikel kang isine nyeritakake kadadeyan kang ana ing masarakat
saben dina
Jinising artikel argumentasi yaiku ....
a. artikel kang isine menehi panemu lan mbujuk tumrap wong sing
waca supaya nglakokake apa sing dadi kekarepane panulis
b. artikel kang isine njelasake lan njlentrehake babagan tartamtu
kanthi tujuwan menehi tambahan elmu kanggo wong kang maca
c. artikel kang isine menehi panemu kanthi alesan sing cetha kang
12. tujuwane kanggo ngeyakinake tumrap wong sing maca C 2
d. artikel kang isine nggambarake sawijine bab utawa perkara kang
kadadeyan ing masarakat supaya bisa dingerteni kadadeyan
sabenere
e. artikel kang isine nyeritakake kadadeyan kang ana ing masarakat
saben dina

Jinising artikel narasi yaiku ....

a. artikel kang isine menehi panemu lan mbujuk tumrap wong sing
waca supaya nglakokake apa sing dadi kekarepane panulis
b. artikel kang isine njelasake lan njlentrehake babagan tartamtu
kanthi tujuwan menehi tambahan elmu kanggo wong kang maca
c. artikel kang isine menehi panemu kanthi alesan sing cetha kang
13. E 2
tujuwane kanggo ngeyakinake tumrap wong sing maca
d. artikel kang isine nggambarake sawijine bab utawa perkara kang
kadadeyan ing masarakat supaya bisa dingerteni kadadeyan
sabenere
e. artikel kang isine nyeritakake kadadeyan kang ana ing masarakat
saben dina
Sampah dadi salah siji sebab sing bisa ndadekake polusi. Sampah ora
mung bisa ngrusak kaendahan, sampah isa dadi sumbering saka lelaran.
Jaman saiki akeh wong sing ora peduli karo lingkungan. Contone yaiku
isih ana sing mbuwang sampah ora neng panggonan sing wis disiapake.
Conto iku sepele nanging bisa ngakibatake hal sing gedhi sanget. Njaga
lingkungan iku dadi kewajibane masarakat. Kudu ana kesadaran saka
dhiri pribadhi kabeh masarakat kanggo njaga lingkungan supaya bisa
tetep endah lan ora ndadekake lelaran. Masarakat kudu saling gotong
royong kanggo njaga lingkungan supaya tetep resik, saliyane resik
14. lingkungan iku bisa penak anggone yen pas disawang. Mula saka iku, C 2
ayo bebarengan kanggo njaga lingkungan. Cara sing paling utama yaiku
niat saka dhiri pribadhi masarakat. Yen kabeh wis niat, diwiwiti saka aja
mbuwang sampah ora neng panggonan kang wis disiapakake.
Pethikan artikel ing dhuwur kalebu jinising artikel ....
a. Dheskripi
b. Argumentasi
c. Persuasi
d. Narasi
e. Eksposisi.
Tujuan saka jinise artikel kasebut yaiku ....
a. kanggo ngajak pamaos supaya njaga lingkungan
b. kanggo njelasake kepiye supayane bisa urip sehat
c. kanggo nggambarake kahanan yen ora resikan
15. A 2
d. kanggo nyeritakake kepiye kahanan yen sampah ora dibuwang ing
papan sing wis disiapake
e. kanggo njelasake pendapat saka masarakat yen sampah ora
dibuwang neng papan kang wis disiapake
16. Akibat sawise maca pethikan artikel ing dhuwur, masarakat bisa dadi .... D 2
 a. seneng maca artikel
b. sadar anggone mbuwang sampah
c. njaga sampah kang bisa ngakibatake polusi lan lelaran
d. sadar kanggo njaga lingkungan supaya ora kena polusi
e. percaya yen sampah bisa dadi polusi lan lelaran
Gatekna wacan artikel ing ngisor iki kanggo nomor 17-21!
Malima
Ukara Malima dadi perkara kang nandhakake bab ora apik, kajaba
iku ukara malima dadi simbol pakaryan kang kriminal, bisa ndadekake
panguripan kang ora apik. Malima isine padha karo salah sijine lagu,
kurang luwih kaya ngene, "Malima iku larangan agama, uga dadi
larangane negara, singkerna sebab iku dosa neng akherat besuk bakal
cilaka, dhek biyen nganti saiki ora ana wong sugih kok merga judi."
Malima kapisan, Maling (nyolong), yaiku tumindak njupuk nggone
wong liya tanpa njaluk palilahe saka sing nduwe, ngakoni darbe ing liyan
kang dudu dadi hake ya kalebu maling. Utawa ing jaman saiki kaprah
kedadean korupsi, kang kalebu maling.
Ma kang kaping pindho, yaiku Main (judi, keplek, lan sajinise). Main
ing bebrayan Jawa mengku karep tumindak bebotohan, nganggo udhu
dhuwit utawa bandha liyane. Lumrahe main iku antarane adu jago,
totohan, kertu, lan sapiturute.
17. Dene Ma kang kaping telu yaiku Madat utawa nggunakake obat- D 4
obatan terlarang, ing jaman biyen disebut candu. Ing jaman modheren iki
Madat padha karo nyimeng, ngganja, nyabu lan ngepil utawa tumindak
kang ngonsumsi narkoba.
Ma kang kaping papat, yaiku Mabuk utawa minum, ngombe,
mendem minuman keras (Miras) lan sapiturute.
Ma kang pungkasan, yaiku Madon (Medok) utawa dolanan wong
wadon, ngrusak pager ayu, dhemenan, lan sajinise, kayata karem
nglakoni hubungan lanang-wadon kang ora nganggo paugeraning agama
lan nagara, sex bebas. Mula, aja nglakoni salah satunggale 5 werna
malima kang bisa gawe rugi donya lan akherat.
Tema saka artikel ing ndhuwur yaiku ....
a. gesang bebrayan
b. paseduluran
c. sex bebas
d. budi pakerti
e. pengalaman
Malima dadi simbol pakaryan kang kriminal. Tindak kriminal malima yaiku
....
a. korupsi
b. pembunuhan
18. A 4
c. penculikan
d. pemalsuan
e. pelarian

“...tumindak njupuk nggone wong liya tanpa njaluk palilahe saka sing
nduwe, ...”. Tembung palilah ing ukara kasebut tegese ....
a. nduwe
19. b. idin B 4
c. kongkonan
d. wektu
e. tindak-tanduk
“...,kayata karem nglakoni hubungan lanang-wadon kang ora nganggo
paugeraning agama lan nagara,...:”. Tembung karem ana ing ukara
kasebut tegese ....
a. sering
20. B 4
b. seneng
c. wegah
d. kepengin
e. ora seneng
21. Kang ora bisa dadi alasan manungsa nglakoni malima yaiku .... E 2
a. amarga nduweni pepinginan nyenengake awake dhewe
b. amarga pingin nyukupi kabutuhan pribadhi
 c. amarga ora wedi karo Gusti Kang Murbengsih
d. amarga anane hawa nepsu saking dhiri pribadhi
e. amarga malima bisa gawe seneng saiki lan sateruse
Karusakan alam sing paling gedhe disebabake dening manungsa
ketimbang faktor alam kang dumadine ora saben dina. Owahe iklim
global ndadekake negara-negara maju nduweni kawigaten gedhe tumrap
rusake alam. Menawa iklim global owah, bab iki nyebabake munggahe
suhu amarga akumulasi gas emisi ing atmosfer utawa uga bisa
kaistilahake Global Warming utawi pemanasan global. Indonesia
minangka negara berkembang uga ngalami rusake alam kang nduweni
dampak negatif tumrap karaharjane pangurip. Karusakan lingkungan
amarga polahe manungsa nyebabake pageblug/penyakit, bencana lan
kapitunan tumrap manungsa dhewe.
Gagasan pokok ing cuplikan wacan mau yaiku ....
22. B 2
a. karusakan lingkungan amarga polahe manungsa nyebabake
pageblug/penyakit, bencana lan kapitunan tumrap manungsa dhewe
b. karusakan alam sing paling gedhe disebabake dening manungsa
ketimbang faktor alam kang dumadine ora saben dina
c. menawa iklim global owah, bab iki nyebabake munggahe suhu
amarga akumulasi gas emisi ing atmosfer utawa uga bisa
kaistilahake Global Warming utawi pemanasan global
d. Indonesia minangka negara berkembang uga ngalami rusake alam
kang nduweni dampak negatif tumrap karaharjane pangurip
e. owahe iklim global ndadekake negara-negara maju nduweni
kawigaten gedhe tumrap rusake alam
Wayang yaiku kabudayan kang asli saka Indonesia, ananging babon
utawa induke cerita wayang asale saka ....
a. Ngastina
23. b. Belanda D 2
c. Bali
d. India
e. Jawa
Wiwitan carita saka wayang yaiku Mahabaratha, kang kapisan carita
Mahabaratha dianggit utawa diciptakake dening ....
a. Valmiki
24. b. Begawan Vyasa B 2
c. Sunan Gunung Djati
d. Mpu Tantular
e. Sunan Kalijaga
Piranti pagelaran wayang kulit kang bahane saka mori yaiku ....
a. blencong
b. kelir
25. B 2
c. keprak
d. janget
e. kepyak
Piranti pagelaran wayang kulit kang digunakake kanggo ndadekake
wayang dadi bayangan neng kain mori diarani ....
a. blencong
26. b. kelir A 2
c. keprak
d. janget
e. kepyak
Pralambang saka debog kang digunakake ana ing pagelaran wayang kulit
yaiku ....
a. langit
27. b. jantung C 2
c. bumi
d. srengenge
e. urip
28. Pralambang saka kotak kangge wadah wayang kang digunakake ing E 2
pagelaran wayang kulit yaiku ....
a. langit
b. jantung
c. bumi
 d. srengenge
e. urip
Gunungan kang digunakake ana ing pagelaran wayang kulit yaiku kanggo
nglambangake ....
a. Panguripan
29. b. manungsa C 2
c. kabutuhan manungsa
d. asaling urip
e. lakuning getih
Piranti pagelaran wayang kulit ana ing
dhuwur iku diarani ....
a. keprak
b. cempala
30. c. kepyak B 2
d. blencong
e. kelir

Piranti pagelaran wayang kulit ana ing dhuwur

iku diarani ....
a. keprak
b. cempala
31. c. kepyak D 2
d. blencong
e. kelir

Paraga kang nyengkuyung pagelaran wayang kulit kaya ing ngisor iki,
kajaba ....
a. Dhalang
32. b. Wiraswara E 2
c. Pengrawit
d. Penyamping
e. Bremana
Tiyang ingkang nabuh gamelan ing pagelaran wayang kulit yaiku ....
a. Wiyaga
b. Wiraswara
33. A 2
c. Penyamping
d. Bremana
e. Dhalang
Wayang kang diperagakake wong kang ana gerakan tarine diarani
Wayang ....
a. Madya
34. b. Wong B 2
c. Suluh
d. Golek
e. Purwa
Ing ngisor iki sing ora kalebu ing carita wayang yaiku ....
a. Bima Suci
b. Bima Bungkus
35. E 2
c. Rama Tambak
d. Anoman Duta
e. Bima Sadewa
Cacahe Pandawa iku yaiku ....
a. 1
b. 5
36. B 2
c. 10
d. 50
e. 100
37. Kang ora kalebu ana ing punakawan yaiku .... B 2
a. Petruk
b. Gatotkaca
c. Semar
 d. Bagong
e. Gareng
Saka kesenian, kita ora mung bisa seneng-seneng ngrasakake endahing
asil karyaning para seniman, ananging kita uga bisa ....
a. ningkatake drajat lan pangkat
38. b. ningkatake ilmu lan kawruh B 2
c. ningkatake pangkat lan drajat
d. ningkatake gelar lan martabat
e. ningkatake gengsi lan prestisi
Carita wayang iku induke saka carita ....

a.

b.
39. A 4
c.

d.

e.

a.

b.
40. B 4

c.

d.

e.
Total Poin 100