2) Huruf Vokal
Huruf Pegon di atas merupakan huruf konsonan sebelum digandeng dengan huruf vokal atau
sandangan huruf lain. Untuk menjadikannya ber-vokal maka harus ditambahkan huruf vokal
atau sandangan berikut ini:
Namun demikian, untuk kata dalam Bahasa Indonesia yang merupakan serapan dari Bahasa
Arab, maka kata tersebut tetap ditulis menggunakan versi Arabnya, dan tidak ditulis dengan ala
pegon. Contohnya, untuk kata: nabi , rasul, al-Qur’an, dan kitab, akan ditulis menggunakan
versi Arabnya, yaitu: القرأن, رسول, نيبdan كتاب.
8
B. PRAKTEK MEMBACA INDO-PEGON
1 Islam adalah agama yang menjunjung tinggi keadilan إسالم أدالاه أڮاما ايڠ مٓنجوجنوڠ تيڠڮي كٓعاديالن
سوداه ٓسالايكۑا كـيتا مٓنجادياكن هيدوڨـ إين أونتوك
Sudah selayaknya kita menjadikan hidup ini untuk
2 mengabdi kepada Allah dan bermanfaat bagi sebanyak ٓمڠابدي كٓـڨادا هللا دان بٓر َمـنْـ َفـعـةـ ابڮي ٓسباۑاك موڠكني
mungkin manusia
مانوسيا
3
Nabi Muhammad adalah teladan terbaik bagi seluruh
umat manusia
ن َيب محمد أدالاه ت ٓالدان تٓرابيك ابڮي ٓسلوروه ُا َّمة مانوسيا
Semua orang akan mati dan bertanggung jawab atas مٓس وا أوراڠ أاكن مايت دان بٓراتڠڮوڠ َجواب أاتس أڨا ايڠ
4 apa yang dilakukan selama di dunia دي الكواكن ٓسالما دي ُدنْ َيا
Hanya ada dua kemungkinan yang benar, bersyukur هاۑا أدا دُوا كٓـموڠكينان ايڠ بٓـنار ,بٓرشوكور أاتس ِن ْع َمة
5 atas nikmat Allah, atau bersabar atas musibah هللا ,أاتو بٓرساابر أاتس ُم ِص ْي َبة
الٓك هريان نيب ُم َح َّمد
ڨارا عُلَ َماء دان ڨٓنوليس ِسرْي َ ة ن َ َب ِويَّـةـ ٓسڨااكت ابهوا هـاري الٓك هـريان نـيب ُم َح َّمد جـاتوه ڨادا بـوالن َر ِب ْيـ ُع اَأل َّول .نـيب ُم َح َّمد الهـري دي
َمكَّةَ ,كوات ابڮـــيان ٓس ـالاتن َج ِز ْيـ َـرة َعـ َـربٓ ,س ـكيتار اتهون ٥٧٠م ,بٓردٓاكاتن دٓڠــان اتهون ڮاجــاه ايڠ ٓمروڨااكن اتهون كٓڮاڮــاالن
ڨٓـۑ ٓراڠان َمكَّة أولَيه ڨاســواكن بٓرڮاجــاه دي ابواه ڨميڨينـان َأ ْب َرهَـة .ڨٓنــداڨات ڨاليڠ َم ْشـه ُْور ٓمروجــوك اتڠڮـال َ ١٢ر ِب ْيـ ُع اَأْل َّول ٓس باڮاي
هاري الٓك هريان نيب ُم َح َّمد .بٓرداساراكن ِر َوايَة َح ِديْث ,نيب ُم َح َّمد ٓمۑٓـبوت هــاري ٓس نني ٓس باڮاي هــاري الٓك هريانۑــا .ڨٓنــوليس ســرية
ُسلَ ْيـ َمـانـ امل َ ْن ُص ْورفوريـ دان أهيل أسـرٓت َ ون َويم َم ْح ُمـ ْـود ابشــا دالام ڨٓــن ٓليتيانۑا ٓمالچــاك هــاري ٓس نني ايڠ دي َم ْق ُصـ ْود بٓرتٓـــڨااتن دٓڠــان
اتڠڮال َ ٩ر ِب ْي ُع اَأْل َّول.
نــيب ُم َح َّمد بٓراســال داري ســااله ســاتو ســوكو قُـ َـريْش ي َ ْعيِن ب َــين هَامِش ايڠ ٓموارييس ِسلْ ِس ـةَل تٓرهَورمــات دي َمكَّة ,مٓســكيڨون اتك
تٓرڨانداڠ اك ٓران كٓاكايأنۑا .أايه نيب ُم َح َّمد ,ي َ ْعيِن َع ْبدُ هللا مٓنيڠڮال ساأت ن َيب ُم َح َّمد ماسيه دالام اكندوڠان أٓانم بوالن ٓسبٓلوم الٓك هــريان.
ن َيب ُم َح َّمد كٓتياك ماس يه ابيي دي ابوا تيڠڮـال بٓرسـاما لٓك وارڮـا دوسـون دي ڨ ٓـدالامان ,مٓڠيكـويت تٓرادييس ڨٓر َكواتأن اكال إتـو أونتـوك
ٓممڨٓركوات فيسيك دان ٓمڠهينــداراكن أانك داري ڨٓۑــاكيت ڨٓركواتأن .ن َــيب ُم َح َّمد دي أســوه دان دي سوســوي أولَيـهـ َح ِلـ ْيـ َمـــة ِبن ْ ِت َأيِب
ُظَؤ يْب دي اكمڨوڠ بَيِن َس ْعد ٓسالما 2اتهونٓ .ستٓاله إتو ,ن َيب ُم َح َّمد كٓچيل دي كٓـمبالياكنـ أونتــوك دي أســوه كٓـــڨادا ُأ ُّم َأيْـ َمـــن.ـ ڨادا
أوسيا كٓ ,٦-إبو ن َيب ُم َح َّمد ,ي َ ْعيِن َأ ِم ْيـنَةـ مٓنيڠڮال اك ٓران ساكيتٓ .سالما 2اتهون بٓريكوتۑا ,كٓبوتوهان ن َــيب ُم َح َّمد دي اتڠڮوڠ دان دي
چوكوڨي أوليه اك َكيكۑا داري لٓك وارڮا أايه ,ي َ ْعيِن َع ْبدُ الْ ُم َط ِل ّب .كٓتياك بٓروسيا دٓالڨان اتهون ,اك َكيكۑا مٓنيڠڮال دان ن َــيب ُم َح َّمد بٓريكوتۑــا
دي أسوه أولَيه ڨامانۑا ,ي َ ْعيِن َأب ُ ْو َطا ِلب ,ايڠ اتمڨيل ٓسباڮاي ڨٓمواك بَين هَامِش ٓسڨٓنيڠڮال َع ْبدُ الْ ُم َط ِل ّب.
8
MEMBACA MAKNA DENGAN METODE FUADI
8
هّٰللا
--- َعلِ ْي ٌم اِ َّن خ َ
9 مف ڤادا ا ِال ْن َسانَ مف
لَقَ ْد َخلَ ْقنَا
10 مل اك ٓران /أونتوك مف ْم خَ وْ فًاـ يَ ْد ُعوْملنَ َربَّـهُ
11 مع بٓـرٓس ات مف َر َكا َء ُكـ ْم فََأجْ ِمعُوْ اـ َأ ْمعم َر ُكـ ْم َو ُش
12 مط دٓڠان َو َرتِّ ِلمط ْالقُرْ ٰأ نَ ت
مفَرْ تِ ْياًل
13 ظ دي مفم َس ْبعًا ِشظدَادًا َوبَنَ ْيننَا فَوْ قَ ُك ْ
14 حا دالام كٓـأداأن اس َرسُوْ اًل ك لِلنَّ ِ َوَأرْ َس ْلحانَا َـ
15 تم أڤاۑاـ ك مااًلخ م
َأنَا مت َأ ْكثَـ ُر ِم ْن َ َ
هّٰللا
16 ش ---- شم صرجُوْ ا َ
مف يَ ْنصُرْ ُكـ ْ اِ ْن تَ ْن ُ
صرجُوْ ا هّٰللا
17 ج مااك مف َ يَ ْنص ْـُر ُكـ ْم اِ ْن تَ ْن ُ
18 ن ايڠ بِس ِْم هّٰللا ِن الرَّحْ مٰ ِن ن ال َّر ِحي ِْـم
19 بد ايئيتو َوقَا َل ُمبدوْ ٰسىـ َأِل ِخ ْي ِه ٰهـفارُوْ نَ
20 ص ايڠ اَل َأ ْعبُ ُدص َمامفتَ ْعبُ ُدوْ نَ
21 الخ دان ٓستٓـروسۑا
ن مٰ لِ ِك يَ ْو ِم ال ِّد ْي ۗ ِن ﴿﴾۴ ن ال َّر ِح ْي ۙ ِم ﴿﴾۳ ن ال َّر ْحمٰ ِ1ن
(مٓنجادي) ڤٓميليك هاري ڤٓـمباالسان ماها ڤٓـۑاايڠ ماها ڤٓـڠاسيه
﴿﴾۶مف ا ْل ُم ْ
ستَقِ ْيَۙ 1م الص َراطَ
مف ِّ اِ ْه ِدنَا ست َِعي ْۗنُ ﴿﴾۵
نَ ْ اك
مفاِيَّ َ1َو نَن ْعبُ ُد اِيَّا َك
لوروس مٓـ َموهَون ڤٓـرطالوڠان اكيم مٓنوجنوكـاكناله ڠاكو اكيم جاالن
أ َ مفڠاكودان (هاۑا) أ ٓ مٓـۑٓـمباه اكيم (هاۑا) أٓڠاكو
فا فا فا
بد ض ۤا1لِّ ْي َ1ن ࣖ﴿﴾۷
َواَل صال َّ َعلَ ْي ِه ْم ب َغ ْي ِر ا ْلـ َم ْغُ 2
ض ْو ِ َعلَ ْي ِ
ه ْم ەۙ نفا اَ ْن َع ْمتَ ص َراطَ الَّ ِذيْنَ
ِ
فا دان بواكن (جاالن) أوراڠ 2ايڠ ٓسسات بواكن (جاالن) أوراڠ ايڠ دي موراكي ٓ
جاالن أوراڠ 2ت ٓاله ٓممرٓب ي ِنـ ْع َمة أڠاكو 1ڨادا
2
NAHWU DASAR
A. PENGENALAN ISTILAH DALAM NAHWU
Dalam ilmu nahwu, ada beberapa istilah yang harus dipahami terlebih dahulu:
1) Kalimat : lafadz yang memiliki satu pengertian atau yang dalam Bahasa Indonesia disebut
”“kata
- Isim : Kata yang memiliki suatu pengertian/makna yang jelas dan tidak mengandung arti
]َ [masjidم ْسجِ ٌد [pena] ,قَـلَـ ٌم ِ [kitab] ,ك َتابٌ waktu (kata benda). Contoh:
8
- Fi’il : Kata yang memiliki suatu pengertian/makna yang jelas dan mengandung arti waktu
(kata kerja). Contoh: [ قَا َلtelah berkata], [ يَـ ُق ْـو ُلsedang/akan berkata]
- Huruf : Kata yang maknanya menunjuk pada kata yang lain (kata bantu/kata penghubung).
Contoh: [ َوdan], [ َأ ْوatau], [ ِم ْنdari], ْ [ يِفdi]
2) Kalam: Suatu susunan kalimat yang lengkap, minimal tersusun dari subyek dan predikat.
Contoh:
َ ْالتِّ ْل ِم ْي ُذ ال َّدر
س َُسيَ ْكتُب َ صلَّى َعلِ ٌّي ال َم ْغ ِر
ب َ بَ ْكرًا َـص َر َز ْي ٌد
َ ن
أاكن مٓنوليس ٓسأوراڠ موريد ڨالجاران
ٓ ت ٓاله َصالة عيل صالة مغرب بكر ت ٓاله ٓمنَولَوڠ زيد
8
- Isim isyarat (kata tunjuk)
- Isim istifham (kata tanya)
- Isim syarat
- Isim maushul
- Isim Fi’il
3) Kalimat fi’il berhukum mabni kecuali fi’il mudhori’
4) Kalimat huruf berhukum mabni selamanya
8
ُاِ ْس ُم التَّ ْـثـنِـيَّة Isim yang menunjukkan arti ganda (dua) dengan
ِكـتَابَا ِن/ َر ُجاَل ِن/ ُم ْسلِـ َما ِن
2 menambahkan alif dan nun pada akhirnya ketika
Isim Tatsniyah rofa’, atau ya’ dan nun ketika nashab dan jar ِكـتَابَ ْي ِن/ َر ُجلَ ْي ِن/ ُم ْسلِـ َمي ِْن
َج ْم ُع التَّـ ْك ِسي ِْر Isim yang menunjukkan makna jama’ (lebih
3 ٌ ُكـتُب/ ِر َجا ٌل
Jama’ Taksir dari dua) dan berubah dari bentuk mufrod-nya
َج ْم ُع الـ ُم َذ َّك ِر السَّالِ ُم Isim yang menunjukkan makna jama’ dengan
menambahkan wawu dan nun pada akhirnya
4 َ ُم ْسلِـ ِمـ ْين/ َُم ْسلِـ ُموْ ن
Jama’ Mudzakkar Salim ketika rofa’, atau ya’ dan nun ketika nashab dan
jar
ث السَّالِ ُم ِ َُّ ن َؤم الـ عُ مج
َْ Isim yang menunjukkan makna jama’ dengan
5 ٌ ُم ْسلِـ َم
ات
Jama’ Muannats Salim menambahkan alif dan ta’ pada akhirnya
ُاَأل ْس َما ُء الـ َخ ْم َسة Salah satu dari dengan ُذ ْو/ فُ ْو/ َح ٌم/ َأ ٌخ/ َأ ٌب ك
َ ْ َح ُمو/ ك َ ْ َأ ُخو/ َ َأبُوْ ك/
6 syarat dalam keadaan di-idhofah-kan pada
Asma ul-Khomsah ٍ ُذوْ َم/ ك
ال َ ْفُو
selain ya’ mutakallim
ف َ اِ ْس ُم َغ ْي ُر ُم ْن
ٍ ص ِر Isim yang tidak menerima tanwin karena
memiliki ‘illat yang membuatnya serupa dengan
7 ِ َ ف/ َأحْ َم ُد
َد َرا ِهـ ُم/ ُاط َمة
Isim Ghoiru Munsorif kalimat fi’il (Bisa berupa isim mufrod atau
jama’ taksir)
N Kedudukan
Tanda Uraian Singkat I’rob Contoh
o I’rob
1 فا/ ف فَا ِع ٌل Subyek dari fi'il Rofa’ ُ قَا َل هّٰللا
2 نفا/ نف نَاِئبُ الفَا ِع ِل Pengganti Fail Rofa’ ُق ا ِال ْن َسان
َ َِو ُخل
3 ُم ْبتَ َدٌأ Subyek yg bisa di permulaan Rofa’ هّٰللا ُ َأ ْكبَ ُر
8
Predikatnya mubtada' Rofa’ محم ٌد رسُوْ ُل هّٰللا
َخبَ ُر ال ُم ْبتَ َدِإ ِ َ َّ َ ُ
4 خ َخبَ ُر َكانَ َوَأخَ َواتِهَا Predikat penyempurna dari كان Nashob َكانَ هّٰللا ُ َغفُوْ رًا
َخبَ ُر اِ َّن َوَأخَ َواتِهَا Predikat penyempurna dari ِإ َّن Rofa’ اِ َّن هّٰللا َ َعلِ ْي ٌم
اِ ْس ُم َكانَ َوَأ َخ َواتِهَا Subyek yang kemasukan كان Rofa’ َكانَ هّٰللا ُ َغفُوْ رًا
5 س
اِ ْس ُم اِ َّن َوَأ َخ َواتِهَا Subyek yang kemasukan ِإ َّن Nashob اِ َّن هّٰللا َ َعلِ ْي ٌم
Keterangan kondisi
9 حا ال َحـا ُل Nashob َجا َء زَ ْي ٌد َرا ِكبًا
seseorang / sesuatu
Keterangan materi dari suatu
10 تم التَ ْميِـ ْي ُز Nashob ْت ِع ْش ِر ْينَ ِكتَابًا
ُ اِ ْشت ََري
makna
Keterangan alasan atas
11 مل ال َمـ ْفعُوْ ُل َأِلجْ لِ ِه Nashob َ َقَا َم زَ ْي ٌد اِ ْك َرا ًما ل
ك
dilakukannya suatu fi'il
Lafadz setelah " " َو
12 مع ُال َمـ ْفعُوْ ُل َم َعه Nashob َ َجا َء اَأل ِم ْي ُر َو ْال َجي
ْش
yang maknanya beserta
13 ن ٌ نَـع
ْت Sifat dari isim sebelumnya Sama َجا َء ال َّر ُج ُل ال َعالِ ُم
dengan
Pengganti isim sebelumnya
14 بد بَـ َد ٌل lafadz َ َْجا َء زَ ْي ٌد َأ ُخو
ك
secara makna
yang
-------- Kalimat yang jatuh setelah
15 ٌ َْم ْعطُو
ف diikuti َجا َء َز ْي ٌد َوبَ ْكـ ٌر
- huruf athof (misalnya َأو/ ) َو
-------- Kalimat isim yang jatuh setelah
16 َمـجْ رُوْ ٌر Jar ْت اِلَى ْال َمس ِْج ِد
ُ َذهَب
- huruf jar
-------- Kalimat kedua dari dua isim
17 اف اِلَ ْي ِه
ٌ ضَ ُم Jar ٍ َهَ َذا خَاتَ ُم َذه
ب
- yang terangkai secara idhofy
8
مَض ِ رْي ُ َرفْع ٍ ُمتَ َح ّ ِركٌ ِا ْن لَ ْم يَتَّ ِص ْل ِب ِه
نَـرَص َ /مَع ِ َل عَىَل ال َفـ ْت ِـ
ـح
َأ ْو َو ُاو مَج ْ ع ٍ ()Jika tidak bersambung
ِا ِن ات ََّص َل ِب ِه
نَـرَص ْ ُت /مَع ِ لْ ُت مَض ِ رْي ُ َرفْع ٍ ُمتَ َح ّ ِركٌ
()Jika bersambung
الس ُك ْو ِن
عَىَل ُّ الـــ ِفـ ْعــ ُل الـ َمــايِض = َم ْبيِن ٌّ
ِا ِن ات ََّص َل ِب ِه
نَـرَص ُ ْوا /مَع ِ لُ ْوا َو ُاو مَج ْ ع ٍ عَىَل الضَ ّ ِم
()Jika bersambung
لَ ْم يَ ْس َمعُوْ ا َح ْذفُ النُّوْ ِن لَ ْن يَ ْس َمعُوْ ا َح ْذفُ النُّوْ ِن يَ ْس َمعُوْ نَ ثُبُوْ ُ
ت النُّوْ ِن * اَأل ْف َعا ُل ال َخ ْم َسةُ
8
* اَألفْ َع ُـال اخلَ ْم َس ُةadalah fi’il mudhori’ ketika bertemu dengan alif tatsniyah, wawu jama’ atau ya’ muannats mukhotobah
I. TASHRIF
J.
N
Kedudukan I’rob Tanda Keterangan Contoh
o
ُ ال هّٰللا
َ َفاق
1 فَا ِع ٌل فا/ ف Subyek dari fi'il
ُاال ْن َسان
ِ ق َ َِو ُخنفال
2 نَاِئبُ الفَا ِع ِل نفا/ نف Pengganti Fail
8
ْ ال َم ْفعُوْ ُل ال ُم Menjelaskan bagaimana مط نَـصْ رًا
تُ ْصر
َ نَـ
2 ُ َ طل
ق مط
makna fiil dilakukan
ِ َْت لَ ْياًلظ خَ ْلف
اال َم ِام ُ صلَّيظ
َ
3 ٌ ْظَر
ف ظ Keterangan waktu atau tempat
13 ٌ * نَـع
ْت ن Sifat dari isim sebelumnya ِ مف َر ُجاًلن ك
َر ْي ًما ُ َرَأي
ْت
N
Kedudukan I’rob Keterangan Contoh
o
ِ ْال َمجْ رُوْ ُر بِ َحر
ف ال َجـ ِّر ---- ْت اِلَى ال َمس ِْج ِد
ُ َذهَب
1 Yang jatuh setelah huruf jar
--)) ] تاء, باء, حروف القسم [واو, الم, كاف, باء, رب, في, على, عن, الى, (( حروف الج ّر = من--
3 ٌ * نَـع
ْت ن Sifat dari isim sebelumnya ِ ت ِبال َّر ُج ِلن الك
َري ِْم ُ َْم َرر
8
8
METODE FUADI
8
- Maf’ul bih
- Maf’ul mutlak
- Dzorof
- Hal
- Tamyiz
- Mustatsna
- Isim ال لنفي الجنس
- Munada
- Isim َّاِن
- Khobar كان َ
- Isim dan Khobar َّظن
- Maf’ul li Ajlih
- Maf’ul Ma’ah
- Lafadz yang mengikuti pada yang nashob:
a. Na’at
b. Badal
c. Athof
d. Taukid
8. Isim-isim yang jar
- Karena huruf jar
- Mudhof ilaih
- Lafadz yang mengikuti pada yang jar:
a. Na’at
b. Badal
c. Athof
d. Taukid