Anda di halaman 1dari 140

Pre - Eliminary Design

1 Perencanaan Atap

Perencanaan Atap

Merencanakan Pola Beban

Data Perencanaan

Perencanaan Dimensi Gording

Perencaan Penggantung Gording

Perencanaan Gording Ujung

Perencanaan Ikatan Angin

1.1 Merencanakan Pola Beban

Pola Beban Diambil dari peraturan Pembebanan Indonesia untuk gedung 1983

Merencanak
an
Pola Beban

Beban Mati Beban Hidup Beban Angin

Beban
Beban
Penutup Beban Beban Beban Beban Angin
Beban Profil Tekanan
Atap Pengikat dll Terbagi Rata Terpusat Hisap
Angin

1.1.1 Merencanakan Beban Mati ( Berdasarkan Peraturan Pembebanan Indonesia Untuk Gedung )
a. Atap
Berat asbes : 10.3 kg/m2
Berat Profil : Menyesuaikan Perencanaan
Berat Pengikat dll : 10 % dari Berat Total

1.1.2 Merencanakan Beban Hidup ( Berdasarkan Peraturan Pembebanan Indonesia Untuk Gedung )

a. Beban Hidup Terbagi Rata ( Atap ) :


= 25 0
q = (40 - 0.8 ) = 20 kg/m2 ≤ 20 kg/m2
ambil q = 20 kg/m2

b. Beban Hidup Terpusat ( Atap )

P= 100 kg

1.1.3 Merencanakan Beban Angin ( Berdasarkan Peraturan Pembebanan Indonesia Untuk Gedung )

a. Beban Tekanan Angin


Bangunan Jauh dari Pantai -> asumsi Tekanan Angin : 30 kg/m2

Koefisien Angin (C) tekan = (0.02  - 0.4) = 0.1

Angin Tekan = C x W = 3 kg/m2

Angin Hisap = 0.4 x W = 12 kg/m2

1.2 Data - Data perencanaan

Data Atap
Jenis : Asbes Gelombang
Tebal : 5 mm
Berat : 10.3 kg/m2
Lebar Gelombang : 110 mm
Kedalaman Gelombang : 57 mm
Jarak Miring Gording : 110 cm
Jarak Kuda-Kuda (L) : 400 cm
Sudut Kemiringan Atap : 0.436 rad = 25 0

1.3 Perencanaan Dimensi Gording


1.3.1 Perencanaan Profil WF untuk Gording Dengan ukuran :

WF 100 x 50 x 5 x 7
A= 11.85 cm2 tf = 7 mm Zx = 41.8 cm3
W= 9.3 kg/m Ix = 187 cm4 Zy = 8.94 cm3
a= 100 mm Iy = 14.8 cm4 h= 70 mm {=D - 2 x (tf + r)}
bf = 50 mm tw = 5 mm
iy = 1.12 cm ix = 3.98 cm

Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 = 370 Mpa
fy = 2400 kg/cm2 = 240 Mpa

1.3.2 Perencanaan Pembebanan


1.3.2.1 Perhitungan Beban
Beban Mati
Berat Gording = 9.3 kg/m
Berat Asbes Gelombang = w x l
= 10.3 x 1.1 = 11.33 kg/m
Berat Total = 20.63 kg/m
alat Pengikat dll 10 % = 0.1 x 20.63 = 2.063 kg/m
qD = 22.69 kg/m

Beban Hidup
Beban Terbagi Rata = (40 - 0.8 ) = 40 - 20 = 20 kg/m2
q = 20 kg/m2
qL = jarak gording horisontal x q = 0.997 x 20.00 = 19.94 kg/m

Beban Hidup Terpusat, PL = 100 kg

Beban Angin
Tekanan Angin = 30 kg/m2
Angin Tekan = 3 kg/m2
Angin Hisap = 12 kg/m2 (menentukan = q)
q = jrk gording horisontal x angin hisap = 0.997 x 12.00 = 12 kg/m

Beban Mati + Beban Hidup > dari Beban Angin Hisap : 22.69 + 19.94 > 12
Beban Angin Hisap tidak perlu diperhitungkan ==> qw = 3 kg/m

1.3.2.2 Perhitungan Momen Akibat Beban thp Sbx dan Sby


Beban Mati
MXD = 1/8 (qD x cos) L2 = 0.125 x ( 22.69 x 0.906 x 16 )= 41.13 kgm
MYD = 1/8(qDxsinxL/3)2 = 0.125 x( 22.69 x 0.423 x 1.78 )= 2.131 kgm

Beban Hidup Terbagi Rata


MXLD = 1/8 (qL x cos) L2 = 0.125 x( 19.94 x 0.906 x 16 )= 36.25 kgm
MYL = 1/8(qLxsinxL/3)2 = 0.125 x( 19.94 x 0.423 x 1.78 )= 1.873 kgm
Beban Hidup Terpusat
MXL = 1/4 (qL x cos) L = 0.25 x( 100 x 0.906 x 4 )= 90.63 kgm
MYL = 1/4(qL x sin)(L/3) = 0.25 x( 100 x 0.423 x 1.33 )= 14.09 kgm

Beban Angin Terbagi Rata


MXW = 1/8 x qw x L = 0.125 x 3 x 16 = 6 kgm

1.3.3.3 Besar Momen Berfaktor ( Mu = 1.2 MD + 1.6 ML + 0.8 MW )


* Mu Beban Mati ,Beban Angin dan Beban Hidup Terbagi Rata
Sumbu X Sumbu Y
MD = 41.134 kgm MD = 2.131 kgm
ML = 36.252 kgm ML = 1.873 kgm
Mw = 6 kgm

MUX = 1.2 x 41.134 + 1.6 x 36.252 + 0.8 x 6 = 112 kgm


MUY = 1.2 x 2.1312 + 1.6 x 1.8726 + 0.8 x 0 = 5.554 kgm

* Mu Beban Mati, Beban Angin dan Beban Hidup Terpusat


Sumbu X Sumbu Y
MD = 41.134 kgm MD = 2.131 kgm
ML = 90.631 kgm ML = 14.09 kgm
Mw = 6 kgm

MUX = 1.2 x 41.134 + 1.6 x 90.631 + 0.8 x 6 = 199 kgm


MUY = 1.2 x 2.1312 + 1.6 x 14.087 + 0.8 x 0 = 25.1 kgm

1.3.3 Kontrol Kekuatan Profil


1.3.3.1 Penampang Profil
Untuk Sayap Untuk Badan
bf 170 h 1680
≤ ≤
2 tf fy tw fy
50 170 70 1680
≤ ≤
2 7 240 5 240
3.57 ≤ 10.97 14.0 ≤ 108.4
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

1.3.3.2 Kontrol Lateral Buckling


Jarak Baut Pengikat / pengaku lateral = L B = 500 mm = 50 cm

E
LP = 1.76 x iY x
fy
200000
= 1.76 x 1.12 x = 56.90 cm
240

Ternyata : LB < LP maka : Mnx = Mpx


Mnx = Mpx = Zx . Fy = 41.8 x 2400 = 1003 Kgm
Mny = Zy ( satu sayap ) * fy
= 1/4 x tf x bf2 x fy
= 0.25 x 0.7 x 5 2 x 2400 = ### kgcm
= 105 kgm

1.3.3.3 Persamaan Iterasi


Mux Muy
b . Mnx + b . Mny ≤ 1

Beban Mati , Beban Angin dan Beban Hidup Terbagi Rata


112.164 5.554
+ ≤ 1
0.9 x 1003 0.9 x 94.5
0.124 + 0.065 ≤ 1
0.19 ≤ 1 OK

Beban Mati , Beban Angin dan Beban Hidup Terpusat


199.170 25.097 1
+ ≤
0.9 x 1003 0.9 x 105
0.198 + 0.266 ≤ 1
0.464 ≤ 1 OK

1.3.3.4 Kontrol Lendutan Profil

L 400
Lendutan Ijin f = = = 2.2222 cm
180 180

Lendutan Akibat Beban Merata (1)


5 qD + L cos  L4 5 x 0.426 x 0.906 x 400 4
fx = x =
384 E x Ix 384 x 2000000 x 187
= 0.3444 cm

5 qD + L sin  (L/3)4 5 x 0.426 x 0.423 x 133 4


fy = x =
384 E x Iy 384 x 2000000 x 14.8
= 0.025 cm

Lendutan Akibat Beban Terpusat (2)


5 P cos  L3 1 x 100 x 0.906 x 400 3
fx = x =
384 E x Ix 48 x 2000000 x 187
= 0.3231 cm
5 P sin  L3 1 x 30 x 0.423 x 133 3
fy = x =
384 E x Iy 48 x 2000000 x 14.8
= 0.0212 cm

Lendutan Akibat Beban Angin merata (3)


5 qW cos  L4 5 x 0.03 x 0.906 x 400 4
fx = x =
384 E x Ix 384 x 2000000 x 187
= 0.0242 cm

5 qW sin  (L/3)4 5 x 0.03 x 0.423 x 133 4


fy = x =
384 E x Iy 384 x 2000000 x 14.8
= 0.0018 cm
Lendutan total yang terjadi

ftot = fx2 + fy2 = (fx1 + fx2 + fx3)2 + (fy1 + fy2 + fy3)2

= ( 0.3444 + 0.3231 + 0.024 ) 2 + ( 0.025 + 0.021 + 0.002 )2


¿
ftot = 0.6934 cm < fijin = 2.222 cm OK

1.4 Perencanaan Penggantung Gording

1.4.1 Data Penggantung Gording

Jarak Kuda - Kuda (L) = 400 cm


Jumlah Penggantung Gording = 2 buah
Jumlah Gording = 9 buah
Jarak Penggantung gording = 133 cm

1.4.2 Perencanaan Pembebanan


Beban Mati
Berat Sendiri Gording = 9.3 kg/m
Berat Asbes gelombang = 11.33 kg/m
= 20.63 kg/m
Alat Pengikat dll 10 % = 0.1 x 20.63 = 2.063 kg/m
qD = 22.69 kg/m

RD = qD x sin x L/3
= 22.693 x 0.4226 x 1.333 = 12.787 kg

Beban Hidup
Beban Terbagi Rata = (40 - 0.8 ) = 40 - 0.8 = 20 kg/m2
q = 20 kg/m2
qL = jarak gording horisontal x q = 0.997 x 20.00 = 19.94 kg/m
RL = qL x sin x L/3
= 19.939 x 0.4226 x 1.333 = 11.235 kg

Beban Terpusat = PL = 100 kg


RL = PL x sin
= 100.0 x 0.4226 = 42.262 kg

Beban Angin
Angin Tekan = q = 3 kg/m2
qW = jarak gording horisontal x q = 0.997 x 3.00 = 2.991 kg/m
RW = qW x sin x L/3
= 2.9908 x 0.4226 x 1.333 = 1.685 kg

1.4.3 Perhitungan Gaya


1.4.3.1 Penggantung Gording Tipe A
RA = 1.2 RD + 1.6 RL + 0.8 RW
= 1.2 x 12.8 + 1.6 x ( 11.2 + 42.3 ) + 0.8 x 1.7
= 102.29 kg

RA total = Ra x jumlah Gording = 102.29 x 9 = 920.60 kg

1.4.3.1 Penggantung Gording Tipe B

panjang miring gording 110


arctan  = = = 0.825
L / 3 133.33
= 39.52 o
RA 920.60
RB = = = 1446.607 kg
sin  sin 39.52

1.4.4 Perencanaan Batang Tarik

Pu = RB = 1446.607 kg
BJ 37 fu = 3700 kg/cm2
fy = 2400 kg/cm2

1.4.4.1 Kontrol Leleh


Pu = φ . fy . Ag ; dengan φ = 0.9

Ag perlu = Pu = 1446.607
 = 0.670 cm2
fy 0.9 x 2400
Tidak Menentukan
1.4.4.2 Kontrol Putus
Pu = φ . fu . 0,75 Ag ; dengan φ = 0.75

Ag perlu = Pu = 1446.607
 = 0.695 cm2
fu 0.75 0.75 x 3700 x 0.75
Menentukan
Ag perlu = 1/4 . d 2

Ag x 4 0.695 x 4
d = = = 0.941 cm
 
==> Pakai d = 10 mm

1.4.5 Kontrol Kelangsingan


Jarak Penggantung Gording = 133 cm

Panjang Rb = (jarak penggantung gording)2 + (panjang miring gording)2

= 133.33 2 + 110 2
= 173 cm

Cek : Panjang Rb
d >
500
172.85
1 >
500
1 > 0.3457 OK
1.5 Perencanaan Ikatan Angin Atap

1.5.1 Data Perencanaan Ikatan Angin Atap


Tekanan Angin W = 30 kg/m2
Koefisien Angin Ctekan = 0.9
Koefisien Angin Chisap = 0.4
a1 = 300 cm a2 = 200 cm
 0.4363 rad = 25 0

1.5.2 Perhitungan Tinggi Ikatan Angin ( h )


h1 = 9 m
h2 = 9 + 2 x tg 0.436 = 9.933 m
h3 = 9 + 4 x tg 0.436 = 10.87 m
h4 = 9 + 6 x tg 0.436 = 11.8 m
h5 = 9 + 9 x tg 0.436 = 13.2 m

1.5.3 Perhitungan Gaya - Gaya yang Bekerja


R = 1/2 . W . C . a . h
R1 = 0.50 x 30 x 0.9 x 1 x 9 = 121.5 kg
R2 = 0.50 x 30 x 0.9 x 2 x 9.933 = 268 kg
R3 = 0.50 x 30 x 0.9 x 2 x 10.87 = 293 kg
R4 = 0.50 x 30 x 0.9 x 2.5 x 11.8 = 398 kg
R5 = 0.50 x 30 x 0.9 x 3 x 13.2 = 534 kg

Rtotal = ( R1+R2+R3+R4+(R5/2)) = 121.5 + 268.18 + 293.4 + 398 + 267


= 1348.454 kg

1.5.4 Perencanaan Dimensi Ikatan Angin


1.5.4.1 Menghitung gaya Normal
2
tg φ = = 0.5
4
φ = 26.565 0

R1 = 121.5 kg
Rtotal = 1348.454 kg
Gaya Normal Gording Akibat Angin Dimana untuk angin tekan C = 0.9
dan untuk angin hisap C = 0.4
Chisap x Rtotal
N =
Ctekan
0.4 x 1348.454
= = 599.31 kg
0.9

1.5.4.2 Menghitung gaya Pada Titik Simpul


Pada Titik Simpul A
ΣV = 0
Rtotal + S1 = 0 ===> S1 = - Rtotal ===> S1 = -1348 kg

ΣH = 0
S2 = 0
Pada Titik Simpul B
EV = 0
R1 + S1 +S3 Cos  = 0
S3 = -( R1 - S1 ) -( 121.5 - -1348 )
=
cos  cos 
S3 = -1643.458 kg

1.5.5 Perencanaan Batang Tarik


Pu = S3 x 1.6 x 0.75 = -1643.46 x 1.6 x 0.75 = -1972.150 kg
BJ 37 fu = 3700 kg/cm 2

fy = 2400 kg/cm2

1.5.5.1 Kontrol Leleh


Pu = φ . fy . Ag ; dengan φ = 0.9

Ag perlu = Pu = 1972.150
 = 0.913 cm2
fy 0.9 x 2400
Tidak Menentukan

1.5.5.2 Kontrol Putus


Pu = φ . fu . 0,75 Ag ; dengan φ = 0.75

Ag perlu = Pu = 1972.150
 = 0.948 cm2
fu 0.75 0.75 x 3700 x 0.75
Menentukan
Ag perlu = 1/4 . d2
Ag x 4 0.948 x 4
d = = = 1.098 cm
 
==> Pakai d = 11 mm

1.5.6 Kontrol Kelangsingan


Jarak kuda-kuda = 400 cm

Panjang S3 = (jarak kuda-kuda)2 + (jarak miring gording)2


= 400 2 + 110 2
= 415 cm

Cek : Panjang S3
d >
500
414.85
1.1 >
500
1.1 > 0.8297 OK

1.6 Perencanaan Gording Ujung


1.6.1 Perencanaan Pembebanan Mntx , Mnty dan Gaya Normal Akibat Angin
Gording Ini adalah Balok Kolom. Akibat beban mati dan beban hidup Menghasilkan Momen Lentur
Besaran Diambil Dari Perhitungan Gording

Mntx = MUX (1.2 D + 1.6 L + 0.8 W) x 0.75 = 199.170 x 0.75 = 149.377 kgm
Mnty = MUY (1.2 D + 1.6 L + 0.8 W) x 0.75 = 25.097 x 0.75 = 18.823 kgm
Nu = 1.6 x Rtotal (dari ikatan angin atap) x 0.75 = 1618.144 kg

1.6.2 Perencanaan Profil Gording Ujung

WF 100 x 50 x 5 x 7
A = 11.85 cm2 tf = 7 mm Zx = 41.8 cm3
W = 9.3 kg/m Ix = 187 cm4 Zy = 8.9 cm3
a = 100 mm Iy = 14.8 cm4 h= 70 mm {=D - 2 x (tf + r)}
bf = 50 mm tw = 5 mm
iy = 1.12 cm ix = 3.98 cm

Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 = 370 Mpa
fy = 2400 kg/cm2 = 240 Mpa

1.6.3 Kontrol Tekuk Profil

Lkx 400
Lkx = 400 cm ==> λx = = = 100.5
ix 3.98
2 . E . A  2 x 2000000 x 11.85
Ncrbx = =
x 2 100.5 2
= 23157.64 kg

Lkx 50
Lky = 50 cm ==> λy = = = 44.64
iy 1.12
2 . E . A  2 x 2000000 x 11.85
Ncrby = =
y 2 44.64 2
= 117366.49 kg

Tekuk Kritis adalah arah X, Karena λx > λy = 2.2867

Ag x fy 11.85 x 2400
Pn =  = = 12437.136 kg
2.2867

Pu 1618.144
 = = 0.153 < 0.2 (Pu = Nu)
Pn 0.85 x 12437.136

Pakai Rumus =
Pu Mux Muy
c . Pn + b + b ≤ 1
2 x x Mnx x Mny

1.6.4 Perhitungan Faktor Pembesaran Momen


Gording dianggap tidak bergoyang, maka :

Mux = Mntx . Sbx Cmx


Sbx = ≥ 1
Nu
1 - ( )
Ncrbx
Untuk elemen Beban Tranversal, ujung sederhana
Cmx = 1
1
Sbx = = 1.075
1618.144
1 - ( )
23157.64
Sbx = 1.075 > 1
Sbx = 1.075

Muy = Mnty * Sby Cmy


Sby = ≥ 1
Nu
1 - ( )
Ncrby
Untuk elemen Beban Tranversal, ujung sederhana
Cmy = 1
1
Sby = = 1.014
1618.144
1 - ( )
117366.49

Sby = 1.014 > 1


Sby = 1.014

1.6.5 Perhitungan Momen Ultimate Sbx dan Sby


Mux = Sbx . Mntx = 1.0751 x 149.377 = 160.599 kgm
Muy = Sby . Mnty = 1.0751 x 18.823 = 20.237 kgm

1.6.6 Perhitungan Persamaan Interaksi


Mnx = 1003 kgm Mny = 105 kgm

Pu Mux Muy
c + b + b ≤ 1
2 x x Pn x Mnx x Mny
1618.144 160.599 20.237
+ + ≤ 1
2 x 0.85 x 12437.136 0.9 x 1003 0.9 x 105
0.469 ≤ 1
OK
Pre - Eliminary Design
2 Perencanaan Dinding
2.1 Data - Data perencanaan
Data Dinding :
Jenis : Seng Gelombang
Tebal : 4 mm
Berat : 4.15 kg/m2
Kedalaman Gelombang : 25 mm
Jarak Kolom Dinding (L) : 400 cm
Jarak Gording Lt Dasar : 125 cm
Jarak Gording Lt 1 : 100 cm

2.2 Perencanaan Regel Balok ( Dinding Samping )


2.2.1 Perencanaan Profil WF untuk Regel Balok Dinding Dengan ukuran :

WF 100 x 50 x 5 x 7
A = 11.85 cm2 tf = 7 mm Zx = 41.8 cm3
W= 9.3 kg/m Ix = 187 cm4 Zy = 8.938 cm3
a = 100 mm Iy = 14.8 cm4 h= 70 mm {=D - 2 x (tf + r)}
bf = 50 mm tw = 5 mm Sx = 37.5 mm
iy = 1.12 cm ix = 3.98 cm
r= mm
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 = 370 Mpa
fy = 2400 kg/cm2 = 240 Mpa

2.2.2 Perencanaan Pembebanan


2.2.2.1 Perhitungan Beban
Beban Mati
Lantai Dasar
Berat Gording = 9.3 kg/m
Berat Seng Gelombang = 4.15 x 1.25 = 5.188 kg/m
Berat Total = 14.49 kg/m
alat Pengikat dll 10 % = 0.1 x 14.49 = 1.449 kg/m
Berat Total = 15.94 kg/m
Myd = 1/8 x q x (L/3) 2
= 0.125 x 15.94 x 1.778 = 3.541 kg/m

Lantai 1
Berat Gording = 9.3 kg/m
Berat Seng Gelombang = 4.15 x 1 = 4.15 kg/m
Berat Total = 13.45 kg/m
alat Pengikat dll 10 % = 0.1 13.45 = 1.345 kg/m
Berat Total = 14.8 kg/m
Myd = 1/8 x q x (L/3) 2
= 0.125 x 14.8 x 1.778 = 3.288 kg/m

Beban Angin
Lantai Dasar
Tekanan Angin = 30 kg/m2
Angin Tekan ( C = 0.9 ) = 0.9 x 30 = 27 kg/m2
q = Angin Tekan x Jarak Gording = 27 x 1.25 = 33.75 kg/m
Angin Hisap ( C = 0.4 ) 0.4 x 30 = 12 kg/m2
q = Angin hisap x Jarak Gording = 12 x 1.25 = 15 kg/m

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 33.75 x 16 = 67.5 kgm
N = q x Jarak Gording = 15 x 1.25 = 18.75 kg (Tarik)

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 15 x 16 = 30 kgm
N = q x Jarak Gording = 33.75 x 1.25 = 42.19 kg (Tekan)

Lantai 1
Tekanan Angin = 30 kg/m2
Angin Tekan ( C = 0.9 ) = 0.9 x 30 = 27 kg/m2
q = Angin Tekan x Jarak Gording = 27 x 1 = 27 kg/m
Angin Hisap ( C = 0.4 ) 0.4 x 30 = 12 kg/m2
q = Angin hisap x Jarak Gording = 12 x 1 = 12 kg/m

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik)


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 27 x 16 = 54 kgm
N = q x Jarak Gording = 12 x 1 = 12 kg (Tarik)

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan)


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 12 x 16 = 24 kgm
N = q x Jarak Gording = 27 x 1 = 27 kg (Tekan)

2.2.3 Kombinasi Pembebanan


Lantai Dasar
1. U = 1.4 D
Muy = 1.4 x 3.541 = 4.958 kgm

2. U = 1.2D + 1.3W + λ L + 0.5 ( La atau Ha )


Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :
Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x 67.5 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 87.75 kgm
Muy = 1.2 x 3.541 + 1.3 x 0 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 4.25 kgm
Nu = 1.2 x 0 + 1.3 x 18.75 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 24.38 kg

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x 30 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 39 kgm
Muy = 1.2 x 3.541 + 1.3 x 0 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 4.25 kgm
Nu = 1.2 x 0 + 1.3 x 42.19 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 54.84 kg

Lantai 1
1. U = 1.4 D
Muy = 1.4 x 3.288 = 4.603 kgm
2. U = 1.2D + 1.3W + λ L + 0.5 ( La atau Ha )
Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :
Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x 54 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 70.2 kgm
Muy = 1.2 x 3.288 + 1.3 x 0 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 3.945 kgm
Nu = 1.2 x 0 + 1.3 x 12 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 15.6 kg

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x 24 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 31.2 kgm
Muy = 1.2 x 3.288 + 1.3 x 0 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 3.945 kgm
Nu = 1.2 x 0 + 1.3 x 27 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 35.1 kg

2.2.4 Kontrol Kekuatan Profil


2.2.4.1 Penampang Profil
Untuk Sayap Untuk Badan
bf 170 h 1680
≤ ≤
2 tf fy tw fy
50 170 70 1680
≤ ≤
2 7 240 5 240
3.57 ≤ 10.97 14.0 ≤ 108.4
OK OK
Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

2.2.4.1 Kontrol Lateral Buckling


Jarak Baut Pengikat / pengaku lateral = L B = 500 mm = 50 cm

E
LP = 1.76 x iY x
fy
200000
= 1.76 x 1.12 x = 56.90 cm
240
Ternyata : LB < LP maka : Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx . Fy = 41.8 x 2400 = 1003 Kgm


1.5 Myx = 1.5 Sx fy = 1.5 x 37.5 x 2400 = 1350 Kgm
===> Mnx < 1.5 Myx

Mny = Zy ( satu sayap ) * fy


= 1/4 x tf x bf2 x fy
= 0.25 x 0.7 x 5 2 x 2400 = ### kgcm
= 105 kgm

2.2.5 Perhitungan Kuat Tarik


2.2.5.1 Kontrol Kelangsingan
p ≤ 300
Lk 400
= ix
= = 101 < 300 OK
3.98
λp

2.2.5.2 Berdasarkan Tegangan Leleh


 Nn =  .Ag . fy = 0.85 x 11.85 x 2400 = ### kg
Menentukan
2.2.5.3 Berdasarkan Tegangan Putus
 Nn =  .Ae . fu = = 0.75 x 0.85 x Ag x fu
= 0.75 x 0.85 x Ag x fu
= 0.75 x 0.85 x 11.85 x 3700
= ### kg
Tidak Menentukan

2.2.5.4 Kontrol Kuat Tarik


Lantai Dasar
 Nn > Nu
### > 54.84
OK
Lantai 1
 Nn > Nu
### > 1404
OK

2.2.6 Perhitungan Kuat Tekan


2.2.6.1 Kontrol Kelangsingan
p ≤ 200
Lkx 400
px = ix
= = 101 < 200 OK
3.98
Lky 50
py = iy
= = 44.64 < 200 OK
1.12

2.2.6.2 Berdasarkan Tekuk Arah X


x fy 101 2400
c = = x = 1.108
 E 3.142 2000000
0.25 < c < 1.2
1.43 1.43
= 1.6 - 0.67 c =
1.6 - 0.67 x 1.108
= 1.668
fy 2400
 Nn = Ag  = 0.85 x 11.85 x
1.668
= ### kg

2.2.6.3 Berdasarkan Tekuk Arah Y


y fy = 44.64 2400
c = x = 0.492
 E 3.142 2000000
0.25 < c < 1.2
1.43 1.43
= 1.6 - 0.67 c =
1.6 - 0.67 x 0.492
= 1.126
fy 2400
 Nn = Ag  = 0.85 x 11.85 x
1.126
= ### kg

2.2.7 Perhitungan Pembesaran Momen


Ab x fy
Ncr = c 2
11.85 x 2400
Ncrbx = = 23156.27164 kg
1.108 2
11.85 x 2400
Ncrby = = 117359.5703 kg
0.492 2

2.2.7.1 Komponen Struktur Ujung Sederhana Cm = 1


Cmx
Sbx = ≥ 1
Nu
1 - ( )
1 - ( )
Ncrbx

Lantai Dasar
1
Sbx = = 1.001 (Tarik)
24.38
1 - ( )
23156.27
1
Sby = = 1.000 (Tarik)
24.38
1 - ( )
117359.57

1
Sbx = = 1.002 (Tekan)
54.844
1 - ( )
23156.27
1
Sby = = 1.000 (Tekan)
54.844
1 - ( )
117359.57

Lantai 1
1
Sbx = = 1.001 (Tarik)
15.6
1 - ( )
23156.27
1
Sby = = 1.000 (Tarik)
15.6
1 - ( )
117359.57

1
Sbx = = 1.002 (Tekan)
35.1
1 - ( )
23156.27
1
Sby = = 1.000 (Tekan)
35.1
1 - ( )
117359.57

2.2.8 Kontrol Gaya Kombinasi


2.2.8.1 Angin Dari Arah Tegak Lurus Dinding (tarik)
Lantai Dasar
Nu 24.375
= = 0.001008315 < 0.2 OK
 . Nn 24174

Nu Mux x Sbx Muy x Sby


 . Nn +  + b < 1
2 x x Mnx x Mny
24.375 87.8 x 1.001 4.250 x 1.000
+ + < 1
2 x 24174 0.9 x 1003 0.9 x 105
0.143 < 1
OK
Lantai 1
Nu 15.6
= = 0.000645321 < 0.2 OK
 . Nn 24174

Nu Mux x Sbx Muy x Sby


 . Nn +  + b < 1
2 x x Mnx x Mny
15.600 70.2 x 1.001 3.945 x 1.000
+ + < 1
2 x 24174 0.9 x 1003 0.9 x 105
0.12 < 1
OK
2.2.8.2 Angin Dari Arah Tegak Lurus Gevel (tekan)
Lantai Dasar
Nu 54.84
= = 0.002268708 < 0.2 OK
 . Nn ###
Nu Mux x Sbx Muy x Sby
 . Nn +  + b < 1
2 x x Mnx x Mny
54.844 39.0 x 1.002 4.250 x 1.000
+ + < 1
2 x 24174 0.9 x 1003 0.9 x 105
0.089 < 1
OK
Lantai 1
Nu 35.1
= = 0.001451973 < 0.2 OK
 . Nn ###
Nu Mux x Sbx Muy x Sby
 . Nn +  + b < 1
2 x x Mnx x Mny
35.100 31.2 x 1.002 3.945 x 1.000
+ + < 1
2 x 24174 0.9 x 1003 0.9 x 105
0.077 < 1
OK

2.3 Perencanaan Regel Horizontal Gevel


2.3.1. Data - Data perencanaan tambahan
Jarak Kolom Dinding (L) : 300 cm
Jarak Gording Lt Dasar : 125 cm
Jarak Gording Lt 1 : 100 cm

2.3.2 Perencanaan Profil WF untuk Regel Horizontal Gevel Dengan ukuran :


WF 100 x 50 x 5 x 7
A = 11.85 cm2 tf = 7 mm Zx = 41.8 cm3
W= 9.3 kg/m Ix = 187 cm4 Zy = 9 cm3
a = 100 mm Iy = 14.8 cm4 h= 70 mm
bf = 50 mm tw = 5 mm Sx = 37.5 mm
iy = 1.12 cm ix = 3.98 cm 41.8
r= 8.938
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 = 370 Mpa
fy = 2400 kg/cm =
2
240 Mpa

2.3.3 Perencanaan Pembebanan


2.3.3.1 Perhitungan Beban
Beban Mati
Lantai Dasar
Berat Gording = 9.3 kg/m
Berat Seng Gelombang = 4.15 x 1.25 = 5.188 kg/m
Berat Total = 14.49 kg/m
alat Pengikat dll 10 % = 0.1 x 14.49 = 1.449 kg/m
Berat Total = 15.94 kg/m
Myd = 1/8 x q x (L/3)2 = 0.125 x 15.94 x 1 = 1.992 kg/m

Lantai 1
Berat Gording = 9.3 kg/m
Berat Seng Gelombang = 4.15 x 1 = 4.15 kg/m
Berat Total = 13.45 kg/m
alat Pengikat dll 10 % = 0.1 x 13.45 = 1.345 kg/m
Berat Total = 14.8 kg/m
Myd = 1/8 x q x (L/3)2 = 0.125 x 14.8 x 1 = 1.849 kg/m

Beban Angin
Lantai Dasar
Tekanan Angin = 30 kg/m2
Angin Tekan ( C = 0.9 ) = 0.9 x 30 = 27 kg/m2
q = Angin Tekan x Jarak Gording = 27 x 1.25 = 33.75 kg/m
Angin Hisap ( C = 0.4 ) 0.4 x 30 = 12 kg/m2
q = Angin hisap x Jarak Gording = 12 x 1.25 = 15 kg/m

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 33.75 x 9 = 38 kgm
N = q x Jarak Gording = 15 x 1.25 = 18.75 kg (Tarik)

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 15 x 9 = 16.88 kgm
N = q x Jarak Gording = 33.75 x 1.25 = 42.19 kg (Tekan)

Lantai 1
Tekanan Angin = 30 kg/m2
Angin Tekan ( C = 0.9 ) = 0.9 x 30 = 27 kg/m2
q = Angin Tekan x Jarak Gording = 27 x 1 = 27 kg/m
Angin Hisap ( C = 0.4 ) 0.4 x 30 = 12 kg/m2
q = Angin hisap x Jarak Gording = 12 x 1 = 12 kg/m

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 27 x 9 = 30.38 kgm
N = q x Jarak Gording = 12 x 1 = 12 kg (Tarik)

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 12 x 9 = 13.5 kgm
N = q x Jarak Gording = 27 x 1 = 27 kg (Tekan)

2.3.3.2 Kombinasi Pembebanan


Lantai Dasar
1. U = 1.4 D
Muy = 1.4 x 1.992 = 2.789 kgm
2. U = 1.2D + 1.3W + λ L + 0.5 ( La atau Ha )
Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :
Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x 38 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 49.36 kgm
Muy = 1.2 x 1.992 + 1.3 x 0 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 2.39 kgm
Nu = 1.2 x 0 + 1.3 x 18.75 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 24.38 kg

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x 16.88 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 21.94 kgm
Muy = 1.2 x 1.992 + 1.3 x 0 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 2.39 kgm
Nu = 1.2 x 0 + 1.3 x 42.19 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 54.84 kg

Lantai 1
1. U = 1.4 D
Muy = 1.4 x 1.849 = 2.589 kgm
2. U = 1.2D + 1.3W + λ L + 0.5 ( La atau Ha )
Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :
Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x 30.38 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 39.49 kgm
Muy = 1.2 x 1.849 + 1.3 x 0 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 2.219 kgm
Nu = 1.2 x 0 + 1.3 x 12 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 15.6 kg

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x 13.5 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 17.55 kgm
Muy = 1.2 x 1.849 + 1.3 x 0 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 2.219 kgm
Nu = 1.2 x 0 + 1.3 x 27 + 0.5 x 0 + 0.5 x 0
= 35.1 kg

2.3.4 Kontrol Kekuatan Profil


2.3.4.1 Penampang Profil
Untuk Sayap Untuk Badan
bf 170 h 1680
≤ ≤
2 tf fy tw fy
50 170 70 1680
≤ ≤
2 7 240 5 240
3.57 ≤ 10.97 14.0 ≤ 108.4
OK OK
Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

2.3.4.1 Kontrol Lateral Buckling


Jarak Baut Pengikat / pengaku lateral = L B = 500 mm = 50 cm
E
LP = 1.76 x iY x
fy
200000
= 1.76 x 1.12 x = 56.90 cm
240
Ternyata : LB < LP maka : Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx . Fy = 41.8 x 2400 = 1003 Kgm


1.5 Myx = 1.5 Sx fy = 1.5 x 37.5 x 2400 = 1350 Kgm
===> Mnx < 1.5 Myx

Mny = Zy ( satu sayap ) * fy


= 1/4 x tf x bf2 x fy
= 0.25 x 0.7 x 5 2 x 2400 = ### kgcm
= 105 kgm

2.3.5 Perhitungan Kuat Tarik


2.3.5.1 Kontrol Kelangsingan
p ≤ 300
Lk 300
= ix
= = 75.38 < 300 OK
3.98

2.3.5.2 Berdasarkan Tegangan Leleh


 Nn =  .Ag . fy = 0.85 x 11.85 x 2400 = ### kg
Menentukan
2.3.5.3 Berdasarkan Tegangan Putus
 Nn =  .Ae . fu = = 0.75 x 0.85 x Ag x fu
= 0.75 x 0.85 x Ag x fu
= 0.75 x 0.85 x 11.85 x 3700
= ### kg
Tidak Menentukan

2.3.5.4 Kontrol Kuat Tarik


Lantai Dasar
 Nn > Nu
### > 54.84
OK
Lantai 1
 Nn > Nu
### > 1404
OK

2.3.6 Perhitungan Kuat Tekan


2.3.6.1 Kontrol Kelangsingan
p ≤ 200
Lkx 300
px = ix
= = 75.38 < 200 OK
3.98
Lky 50
py = iy
= = 44.64 < 200 OK
1.12

2.3.6.2 Berdasarkan Tekuk Arah X


x fy 75.38 2400
c = =
3.142
x
2000000
= 0.831
 E
0.25 < c < 1.2
1.43 1.43
= 1.6 - 0.67 c =
1.6 - 0.67 x 0.831
= 1.371
fy 2400
 Nn = Ag  = 0.85 x 11.85 x
1.371
= ### kg

2.3.6.3 Berdasarkan Tekuk Arah Y


y fy = 44.64 2400
c = x = 0.492
 E  2000000
0.25 < c < 1.2
1.43 1.43
= 1.6 - 0.67 c =
1.6 - 0.67 x 0.492
= 1.126
fy 2400
 Nn = Ag  = 0.85 x 11.85 x
1.126
= ### kg

2.3.7 Perhitungan Pembesaran Momen


Ab x fy
Ncr = c 2
11.85 x 2400
Ncrbx = = 41166.70515 kg
0.831 2
11.85 x 2400
Ncrby = = 117366.4931 kg
0.492 2

2.3.7.1 Komponen Struktur Ujung Sederhana Cm = 1


Cmx
Sbx = ≥ 1
Nu
1 - ( )
Ncrbx

Lantai Dasar
1
Sbx = = 1.001 (Tarik)
24.38
1 - ( )
41166.71
1
Sby = = 1.000 (Tarik)
24.38
1 - ( )
117366.49

1
Sbx = = 1.001 (Tekan)
54.844
1 - ( )
41166.71
1
Sby = = 1.000 (Tekan)
54.844
1 - ( )
117366.49

Lantai 1
1
Sbx = = 1.000 (Tarik)
15.6
1 - ( )
41166.71
1
Sby = = 1.000 (Tarik)
15.6
1 - ( )
117366.49

1
Sbx = = 1.001 (Tekan)
35.1
1 - ( )
41166.71
1
Sby = = 1.000 (Tekan)
35.1
1 - ( )
117366.49

2.3.8 Kontrol Gaya Kombinasi


2.3.8.1 Angin Dari Arah Tegak Lurus Dinding (tarik)
Lantai Dasar
Nu 24.375
= = 0.001008315 < 0.2 OK
 . Nn 24174
Nu Mux x Sbx Muy x Sby
 . Nn +  + b < 1
2 x x Mnx x Mny
24.375 49.4 x 1.001 2.390 x 1.000
+ + < 1
2 x 24174 0.9 x 1003 0.9 x 105
0.081 < 1
OK
Lantai 1
Nu 15.6
= = 0.000645321 < 0.2 OK
 . Nn 24174
Nu Mux x Sbx Muy x Sby
 . Nn +  + b < 1
2 x x Mnx x Mny
15.600 39.5 x 1.000 2.219 x 1.000
+ + < 1
2 x 24174 0.9 x 1003 0.9 x 105
0.068 < 1
OK

2.3.8.2 Angin Dari Arah Tegak Lurus Gevel (tekan)


Lantai Dasar
Nu 54.84
= = 0.002268708 < 0.2 OK
 . Nn ###
Nu Mux x Sbx Muy x Sby
 . Nn +  + b < 1
2 x x Mnx x Mny
54.844 21.9 x 1.001 2.390 x 1.000
+ + < 1
2 x 24174 0.9 x 1003 0.9 x 105
0.051 < 1
OK
Lantai 1
Nu 35.1
= = 0.001451973 < 0.2 OK
 . Nn ###
Nu Mux x Sbx Muy x Sby
 . Nn +  + b < 1
2 x x Mnx x Mny
35.100 17.6 x 1.001 2.219 x 1.000
+ + < 1
2 x 24174 0.9 x 1003 0.9 x 105
0.044 < 1
OK

2.4 Perencanaan kolom Gevel


2.4.1 Data Perencanaan
Panjang Beban Atap Regel 5 = 3 m Panjang Cantilever = 1 m
Panjang Beban Atap Regel 2 = 3 m Jarak Kuda-kuda = 4 m

Lebar Beban Atap Regel 5 = 2.5 m qw regel 5 = panjang x angin tekan


Lebar Beban Atap Regel 2 = 2 m = 3 x 27 = 81 kg/m
qw regel 2 = panjang x angin tekan
Tinggi Regel 5 = 7 m = 3 x 27 = 81 kg/m
Tinggi Regel 2 = 6 m

Regel 5
Luas atap yg Dipikul oleh Regel 5 ( A1 ) = Lebar Beban Atap Regel 5 x Pjg Beban Atap Regel 5
= 3 x 2.5
= 7.5 m2
Luas Dinding Regel 5 ( A2 ) = Pjg Beban Atap Regel 5 x Tinggi Regel 5
= 2.5 x 7
= 17.5 m2

Regel 2
Luas atap yg Dipikul oleh Regel 2 ( A3 ) = Lebar Beban Atap Regel 2 x Pjg Beban Atap Regel 2
= 3 x 2
= 6 m 2

Luas Dinding Regel 2 ( A4 ) = Pjg Beban Atap Regel 2 x Tinggi Regel 2


= 2 x 6
= 12 m2

2.4.2 Perencanaan Pembebanan


2.4.2.1 Beban Mati
Regel 5
ND atap = A1 x qD atap = 7.5 x 20.63 = 155 kg
ND Dinding = A2 x qD Dinding = 17.5 x 4.15 = 72.63 kg
ND Gording = Jml Gording . w Gording = 7 x 9.3 = 65.1 kg

Regel 2
ND atap = A3 x qD atap = 6 x 20.63 = 124 kg
ND Dinding = A4 x qD Dinding = 12 x 4.15 = 49.8 kg
ND Gording = Jml Gording . w Gording = 6 x 9.3 = 55.8 kg

2.4.2.2 Beban hidup


Regel 5
NL atap = A1 x qL atap = 7.5 x 20 = 150 kg

Regel 2
NL atap = A2 x qL atap = 6 x 20 = 120 kg

2.4.2.3 Beban Angin


Regel 5
Mw = 1/8 x qw x (h)2 = 0.125 x 81 x 7 2 = 496 kgm

Regel 2
Mw = 1/8 x qw x (h)2 = 0.125 x 81 x 6 2 = 364.5 kgm

2.4.3 Syarat Kekakuan


Regel 5
h 700
Y= = = 3.5 cm
200 200
5 q x L4
Ix = x
384 E x Y
5 4.961 x 7 4 = 2215.767 cm4
x
384 0.02 x 3.5
===> Ix Profil yg Dipakai > 2215.767 cm4

Pakai Profil :
WF 175 x 175 x 7.5 x 11
A = 51.21 cm2 tf = 11 mm Zx = 360 cm3
W = 40.2 kg/m Ix = 2880 cm4 Zy = 170 cm3
a = 175 mm Iy = 984 cm4 h= 175 - 2 x( 11 + 12 )
bf = 175 mm tw = 7.5 mm = 136 mm
iy = 4.38 cm ix = 7.5 cm Sx = 2050 mm
r = 12 cm
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 = 370 Mpa
fy = 2400 kg/cm2 = 240 Mpa

Nd Profil = 7 x 40.2 = 281.4 kg


Nd total = Nd atap + Nd (Dinding+Gording ) + Nd Profil
= 155 + 138 + 281.4 = 574 kg
NL Total = NL atap = 150 kg
Mw = 496 kgm
U = ( 1.2D + 1.6L+ 1.6W ) x 0.75
Nu = ( 1.2 x 574 + 1.6 x 150 ) x 0.75 = 696 kg
Mntx = 1.6 x Mw x 0.75 = 1.6 x 496 x 0.75 = 595 kg

Regel 2
h 600
Y= = = 3 cm
200 200
5 q x L4
Ix = x
384 E x Y
5 3.645 x 6 4 = 1025.156 cm4
x
384 0.02 x 3
===> Ix Profil yg Dipakai > 1025.156 cm4

Pakai Profil :
WF 150 x 100 x 6 x 9
A = 26.84 cm2 tf = 9 mm Zx = 150 cm3
W = 21.1 kg/m Ix = 1020 cm4 Zy = 45.88 cm3
D = 148 mm Iy = 151 cm4 h= 150 - 2 x( 9 + 11 )
Bf = 100 mm tw = 6 mm = 116 mm
iy = 2.37 cm ix = 6.17 cm Sx = 138 mm
r = 11 cm
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 = 370 Mpa
fy = 2400 kg/cm2 = 240 Mpa

Nd Profil = 6 x 21.1 = 126.6 kg


Nd total = Nd atap + Nd (Dinding+Gording ) + Nd Profil
= 124 + 105.6 + 126.6 = 356 kg
NL Total = NL atap = 120 kg
Mw = 364.5 kgm
U = ( 1.2D + 1.6L+ 1.6W ) x 0.75
Nu = ( 1.2 x 356 + 1.6 x 120 ) x 0.75 = 464 kg
Mntx = 1.6 x Mw x 0.75 = 1.6 x 364.5 x 0.75 = 437.4 kg

2.4.4 Kontrol Tekuk


Regel 5
untuk arah x :
Lkx = 700 cm
Lkx 700
λx = = = 93.33
ix 7.5
x fy 93.33 2400
c = = x = 1.029
 E  2000000
2 . E . A  2 x 2000000 x 51.21
Ncrbx = =
x 2 93.33 2
= 116040.87 kg
untuk Arah y :
Lky = 100 cm
Lky 100
λy = = = 22.83
iy 4.38
y fy 22.83 2400
c = = x = 0.252
 E  2000000
2 . E . A  2 x 2000000 x 51.21
Ncrby = =
Ncrby = =
y 2 22.83 2
= 1939245.26 kg
Tekuk Kritis Adalah Arah ====> X karena λx > λy
0.25 < c < 1.2
1.43 1.43
= 1.6 - 0.67 c =
1.6 - 0.67 x 1.029
= 1.571
Pn = Ag . fy = 51.21 x 2400 = 122904 kg
Pu 696.465
= = 0.007 < 0.2
 . Pn 0.85 x 122904
Pakai Rumus :
Pu Mux Muy
c . Pn + b + b ≤ 1
2 x x Mnx x Mny

Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :


Cmx
Sbx = ≥ 1 ;Cm = 1
Nu
1 - ( )
Ncrbx
1
Sbx = = 1.006 ≥ 1
696.5
1 - ( )
116040.87
Mux = Mntx . Sbx
Mux = 595 x 1.006 = 599 kgm

Regel 2
untuk arah x :
Lkx = 600 cm
Lkx 600
λx = = = 97.24
ix 6.17
x fy 97.24 2400
c = = x = 1.072
 E  2000000
2 . E . A  2 x 2000000 x 26.84
Ncrbx = =
x 2
97.24 2
= 56024.77 kg
untuk Arah y :
Lky = 100 cm
Lky 100
λy = = = 42.19
iy 2.37
y fy 42.19 2400
c = = x = 0.465
 E  2000000
2 . E . A  2 x 2000000 x 26.84
Ncrby = =
y 2 42.19 2
= 297583.57 kg 0 . 25 < λ c < 1 . 2

Tekuk Kritis Adalah Arah ====> X karena λx > λy


0.25 < c < 1.2
1.43 1.43
= 1.6 - 0.67 c =
1.6 - 0.67 x 1.072
= 1.622
Pn = Ag . fy = 26.84 x 2400 = 64416 kg
Pu 464.382
= = 0.008 < 0.2
 . Pn 0.85 x 64416
Pakai Rumus :
Pu Mux Muy
c . Pn + b + b ≤ 1
2 x x Mnx x Mny
Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :
Cmx
Sbx = ≥ 1 ;Cm = 1
Nu
1 - ( )
Ncrbx
1
Sbx = = 1.008 ≥ 1
464.4
1 - ( )
56024.77
Mux = Mntx . Sbx
Mux = 437.4 x 1.008 = 441 kgm

2.4.5 Menentukan Mnx


Regel 5
* Penampang Profil
Untuk Sayap : Untuk Badan :
bf 170 h 1680
≤ ≤
2 tf fy tw fy
175 170 136 1680
≤ ≤
2 11 240 7.5 240
7.95 ≤ 10.97 18.1 ≤ 108.4
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

* Kontrol Lateral Buckling


Lateral Bracing = LB = 1000 mm = 100 cm

E
LP = 1.76 x iY x
fy
200000
= 1.76 x 100 x = ### cm
2400

Ternyata : LB < LP maka : Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx . Fy = 0 x p = ### Kgm


Mny = Zy ( satu sayap ) * fy
= 1/4 x tf x bf2 x fy
= 0.25 x ### x 0 2 x p = ### kgcm
= ### kgm

Regel 2
Penampang Profil
untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680
≤ ≤
2tf √ fy t √ fy
### 170 ### 1680
### ¿ ### ### ¿ ###
### ¿ ### ### ¿ ###
### ###

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx


Lateral Bracin Lb = 100 cm

Lp=1.76∗iy
√ E
fy
Lp = ### cm

Ternya Lp > Lb maka Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx. Fy = ### * ### = ### Kgm


Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1/4∗tf ∗bf 2)∗fy
= 0.25 x ### x ### x ### = ### kgcm
= ### kgm

2.4.6 Persamaan Interaksi


Pu Mux Muy
c . Pn + b + b < 1
2 x x Mnx x Mny

Regel 5

#REF! + 598.9448033 + 0
0.17 x x 0.9 x ### 0.9 x ###

#VALUE! + #REF! +

### < 1

OK

Regel 2

#REF! + #REF! + 0
0.17 x ### 0.9 x ### 0.9 x ###

#REF! + #REF! +

### < 1

OK

2.5 Perencanaan Penggantung Gording Dinding Samping dan Gevel

2.5.1 Data Penggantung Gording

Jarak Kuda - Kuda = 400 cm


Jumlah Penggantung = 2 buah
Jumlah Gording Geve = 7 buah
Jumlah Gording Dind = 3 buah
Jarak Penggantung g = 133 cm
Jarak antara Gevel = 300 cm
Jarak Antar Gordng Horizont 125 cm
Jarak Antar Gordng Horizont 100 cm
2.5.2 Perencanaan Pembebanan
Dinding Samping
Beban Mati
Berat Sendiri Gording = 0 kg/m
Berat Seng Gelombang = 4.15 kg/m
= 4.15 kg/m
Alat Pengikat = 0.1 x 4.15 = 0 kg/m
= 4.15 kg/m

Ra  q * JarakKuda  Kuda = 16.6 kg

Gevel
Beban Mati
Berat Sendiri Gording = 0 kg/m
Berat Seng Gelombang = 4.15 kg/m
= 4.15 kg/m
Alat Pengikat = 0.1 x 4.15 = 0.415 kg/m
= 4.565 kg/m

Ra  q * JarakGevel = 13.7 kg

2.5.3 Perhitungan Gaya


2.5.3.1 Penggantung Gording Tipe A
Dinding Samping `
Ra = 23.24 kg

Ra Total = Ra * jumlah Gord Ra = 69.72 kg

Gevel `
Ra = 19.17 kg

Ra Total = Ra * jumlah Gord Ra = 134 kg


2.5.3.2 Penggantung Gording Tipe B
Dinding Samping
arctgnβ= 0.938
β= 0.753
β= 43.14 o

RA Rb = 69.72 = 102 kg
RB = 0.684
Sin β

Gevel
arctgnβ= 1.4
β= 0.951
β= 54.44 o

RA Rb = 134 = 165 kg
RB = 0.814
Sin β
RA
RB =
Sin β
2.5.4 Perencanaan Batang Tarik
Dinding Samping
Pu = 102 kg
BJ 37 f 0 kg/cm2
fy = 0 kg/cm3

Gevel
Pu = 165 kg
BJ 37 f 0 kg/cm2
fy = 0 kg/cm3
2.5.4.1 Kontrol Leleh
Dinding Samping
Pu = φ fy Ag dengan φ = 0.9

Ag perlu = Pu/ = 102 = ### cm2


0 ###
d=
Gevel
√ Ag∗4
π
Pu = φ fy Ag dengan φ = 0.9

Ag perlu = Pu/ = 165 = ### cm2


0 ###
d=
√ Ag∗4
π
2.5.4.2 Kontrol Putus
Dinding Samping
Pu = φ fu 0.75 Ag dengan φ = 0.75

Ag Per Pu = 102 = ### cm2


φ fu 0.75 0 ###

=
2 ### cm2
Ag=1/4 πd


= ### x 4 d= ### cm
3.1415

Pakai d 10 mm

Dinding Samping
Pu = φ fu 0.75 Ag dengan φ = 0.75

Ag Per Pu = 165 = ### cm2


φ fu 0.75 0 ###

2
Ag=1/4 πd
Ag=1/4 πd= ### cm2
2

Pakai d
=


10 mm
### x 4
3.1415
d= ### cm

2.5.5 Kontrol Kelangsingan


Dinding Samping
Jarak Penggantung G 133 cm

PanjangRb= √ JrkPenggantungGording 2+JrkantarGordingHorizontal2


Panjang Rb = ### + ###

Panjang Rb = 183 cm
1 > 183
PanjangRb 500
d≥
500
1 > 0.366
OK

Gevel
Jarak Penggantung G 100 cm

PanjangRb= √ JrkPenggantungGording 2+JrkantarGordingHorizontal2


Panjang Rb = ### + ###

Panjang Rb = 141 cm
1 > 141
PanjangRb 500
d≥
500
1 > 0.283
OK

2.6 Perencanaan Ikatan Angin Dinding

2.6.1 Data Perencanaan Ikatan Angin Dinding


Tekanan Angi 0 kg/m2
Koefisien Ang 0.9
a1 = 300 cm a2 = 200 cm
α= 0 = 0 0

2.6.2 Perhitungan Tinggi Ikatan Angin ( h )


h1 = 9 m
h2 = 9 + 2 x tg x0.436 = 9.933 m
h3 = 9 + 4 x tg x0.436 = 10.87 m
h4 = 9 + 6 x tg x0.436 = 11.8 m
h5 = 9 + 9 x tg x0.436 = 13.2 m
x x

2.6.3 Perhitungan Gaya - Gaya yang Bekerja


R = 1/2 W C a h
R1 = 0.50 x 0 x ### x 1 x 9 = ### kg
R2 = 0.50 x 0 x ### x 2 x9.933 = ### kg
R3 = 0.50 x 0 x ### x 2 x10.87 = ### kg
R4 = 0.50 x 0 x ### x 2.5 x 11.8 = ### kg
R5 = 0.50 x 0 x ### x 3 x 13.2 = ### kg

Rtotal = ( R1+R2+R3+R4+(R5/2)) = ### kg

2.6.4 Perencanaan Dimensi Ikatan Angin

tg φ = 1
4
= 0.25

φ = 0.245 rad

R1 = ### kg
Rtotal = ### kg

2.6.4.1 Menghitung gaya Pada Titik Simpul


Pada Titik Simpul A
ΣV = 0
Rtotal + S1 = 0
S1 = - Rtotal
S1 = ### kg

ΣH = 0
S2 = 0

Pada Titik Simpul B


EV = 0
R1 + S1 +S3 Cos Φ = 0

−(R1−S1 )
S 3=
Cosφ
S3 = ### kg
2.6.5 Perencanaan Batang Tarik

Pu = ### kg Pu=S3∗1.6∗0.75
BJ 37 f 0 kg/cm2
fy = 0 kg/cm3

2.6.5.1 Kontrol Leleh

Pu = φ fy Ag dengan φ = 0.9

Ag perlu = Pu/ = ### = ### cm2


0 ###

2.6.5.2 Kontrol Putus

Pu = φ fu 0.75 Ag dengan φ = 0.75

Ag Per Pu = ### = ###


φ fu 0.75 0 ###

=
2 ### cm2
Ag=1/4 πd

d=
√ Ag∗4 =
π

### x 4
3.1415
d= ### cm

Pakai d 12 mm
2.6.6 Kontrol Kelangsingan

Jarak Kuda - 400 cm

PanjangS3= √ JrkantarKuda−Kuda2 +Jrkantar2RegelHorizontal 2


Panjang S3 = 0 + 0

Panjang S3 = 0 cm
1.2 > 0
500
PanjangS 3
d≥
500 1.2 > 0
OK
Start

Masukkan Data - Data Perencanaan Bondex dan Balok Anak :


Panjang Bentang Beban Bondex Yang Dipikul Balok Anak = ?
Panjang Balok Anak = ?
Berat Sendiri Beton = ?
Berat Sendiri Bondex = ?
Berat Spesi per cm Tebal = ?
Berat Tegel = ?
Beban Berguna = ?

Hitung Pembebanan terhadap Balok Anak :


Beban Mati
Beban Hidup

Hitung Tebal Lantai Bondex


Tebal Lantai Bondex Dicari dengan Menggunakan Tabel yang ada
dengan memperhitungkan Beban Berguna yang akan Disalurkan
Bondex ke Balok Anak sebagai Dasar Perencanaan.
T=?

Hitung Luasan Tulangan Negatif Bondex


Luasan Tulangan Negatif Bondex Dicari dengan Menggunakan
Tabel yang ada dengan memperhitungkan Beban Berguna yang
akan Disalurkan Bondex ke Balok Anak sebagai Dasar
Perencanaan.
A=?

Asumsikan Diamter Tulangan Negatif


Bondex :
φ = ? Mm

Hitung Banyaknya Tulangan Yang Diperlukan Tiap 1 m :


A/As = ?
Hasilnya Dibulatkan Keatas

Hitung Jarak Tulangan Tarik :


Jarak Tulangan Tarik = Jarak Tulangan yang Diperlukan ( 1 m )
Dibagi dengan Banyaknya Tulangan yang diperlukan dengan
Jarak yang Telah Ditetapkan Diatas

Perencanaan Pembebanan
Beban Mati
Beban Hidup

Hitung qU, Mu Max dan Du Max :


qU = 1.2 qD + 1.6 qL

1 1
Mu max= qu l 2 Du max= q u l
8 2
Hitung qU, Mu Max dan Du Max :
qU = 1.2 qD + 1.6 qL

1 1
Mu max= qu l 2 Du max= q u l
8 2

PERHITUNGAN Ix PROFIL MINIMUM


Dimana Y ijin = L/360
4
5 ( qD + qL )∗l
Ix >
384 EY

Pilih Profil Baja Dimana Ix-nya Harus > Ix Minimum :


A = ? ; W = ? ; a = ? ; bf = ? ; iy = ? ;tf = ? ; Ix = ? Iy = ? ; tw = ? ; Zx = ? ; Zy
= ? ; h = ? ; fu = ? ; Fy = ?

Perencanaan Pembebanan + Berat Profil


Beban Mati
Beban Hidup

Hitung qU, Mu Max dan Du Max ( Berat Profil Dimasukkan ) :


qU = 1.2 qD + 1.6 qL

1 1
Mu max= qu l 2 Du max= q u l
8 2

KONTROL LENDUTAN BALOK


Dimana Y ijin = L/360
4
5 (qD+qL )∗l
Y max=
384 EIx

KO
Perbesar Profil Y mak < Y ijin

OK

KONTROL LOKAL BUCKLING


Hitung λp, λr Penampang Sayap dan λp, λr Penampang Badan :
Sayap Badan
170 1680
λ p= λ p=
√ fy √ fy
370 2550
λr = λr =
√ f y −f r √f y
b h
2 tf t

1 2
b ¿λ Sayap Badan h ¿λ
p p
2tf t
Profil Kompak OK OK
Profil Kompak
Mnx = Mnp Mnx = Mnp
KO KO

b h
λp ¿ ¿ λr λp ¿ ¿ λr
2tf t

OK Profil Tak Kompak OK


λ−λp
KO Mn=Mp−( Mp− Mr) KO
λr−λp
Profil Langsing Profil Langsing
2
Mn=Mr( λr/ λ )
2 Mn=Mr( λr / λ )

Profil Tak Kompak


Mnx Sayap > Mnx Badan
Profil Tak Kompak
Mnx Sayap > Mnx Badan
λ−λp
Mn=Mp−( Mp− Mr) 2
λr−λp
OK KO

Ambil Mnx Badan Ambil Mnx Sayap


Local Buckling Local Buckling

KONTOL LATERAL BUCKLING


Hitung λp dan λr daripada Lateral Buckling

Lp=1. 76∗iy
√ E
fy
X1
Lr=r y (
fL √ √
) 1+ 1+ X 2 f
L
2

E
G=
2(1+μ)

X 1=
Sx√
π EGJA
2

S 2 Iw
X 2 =4( )
GJ Iy

Jarak Lateral Bracing λb :


λb = ?

KO KO
λp ¿ λ b ¿ λr λb ¿ λp

OK OK
Bentang Pendek
Mnx = Mpx
Bentang Menengah
Lr−L
Mn=Cb( Mr+( Mr−Mp )( )≤Mp
Lr−Lp

Bentang Panjang
y

Mn= Mcr =Cb


π
L √ E¿ GJ +(
πE 2
L
) I y I w≤ Mp

Mnx Local Buckling > Mnx Lateral Buckling

OK KO

Ambil Mnx Lateral Buckling Ambil Mnx Local Buckling

Hitung : 0.9 Mnx

KO
Perbesar Profil 0.9 Mnx > Mu max

OK

KONTROL KUAT RENCANA GESER


Hitung h
tw
KONTROL KUAT RENCANA GESER
Hitung

h 1100
Vn = 0.6 fy Aw
OK ≤
tw √ fy

KO

1100 h 1370 OK 1100t w


≤ ≤ Vn=0 . 6 f y A w
√ fy tw √ fy h √f y

KO

900000 A w
Vn=
h
( )2
tw

Hitung 0.9 Vn

KO
Perbesar Profil 0.9 Vn > Vu Max

OK

Profil Dapat Dipakai


Pre - Eliminary Design
3 Perencanaan Bondex dan Balok Anak
3.1 Data - Data perencanaan
Beban Hidup : 400 Kg/m2
Beban Finishing : 90 Kg/m2
Beban Berguna : 490 Kg/m3

Berat Beton Kering : 2400 kg/m3


Panjang Bentang Beban Bondex yang Dipikul Oleh Balok Anak : 3 m
Panjang Balok Anak : 4 m

3.2 Perencanaan Pelat Lantai Bondex

3.2.1 Data Perencanaan


Berat Sendiri Beton = 2400 kg/m3
Berat Sendiri Bondex = 10.1 kg/m2
Berat Spesi per cm Tebal = 21 kg/m2
Berat Tegel = 24 kg/m2

3.2.2 Perencanaan Pembebanan


Beban Mati
Berat Beton = 2400 * 0.12 = 288 Kg/m2
Berat Bondex = 10.1 Kg/m2
Berat Spesi 2 Cm = 21 * 2 = 42 Kg/m2
Berat Tegel 2 Cm = 24 * 2 = 48 Kg/m2
qD = 388.1 Kg/m2
Beban Hidup
Beban Hidup Lantai gudang = 400 Kg/m2
Beban Finishing = 90 Kg/m2
qL = 490 Kg/m2

3.2.3 Perencanaan Tebal Lantai Beton dan Tulangan Negatif


3.2.3.1 Perencanaan Tebal Lantai
qL = 490 kg/m2

Beban Berguna yang Dipakai = 500 kg/m2


Jarak Antar Balok = 300 cm
Jarak Kuda - Kuda = 400 cm

Dari Tabel Brosur ( Bentang Menerus dengan Tulangan Negatif ),didapat :


t = 12 mm
A = 3.57 cm2/m

3.2.3.2 Perencanaan Tulangan Negatif


Direncanakan Tulangan Dengan φ = 10 mm
As = 0.785 mm2

Banyaknya Tulangan Yang diperlukan Tiap 1 m = A = 3.57


As 0.785
= 4.547771 Buah
= 5 Buah
Jarak Tulangan Tarik = 200 cm

Pasang Tulangan Tarik φ10 - 200

3.3 Perencanaan Dimensi Balok Anak


3.3.1 Perencanaan Pembebanan
Beban Mati ( D )
Bondex = 3 10.1 = 30.3 kg/m
Plat Beton = 3 0.12 2400 = 864 kg/m
Tegel + Spesi = 3 90 = 270 kg/m
qD = 1164.3 kg/m

Beban Hidup ( L )
qL = 3 490 = 1470 kg/m

3.3.3 Perhitungan qU , Mu Max dan Du Max


qU = 1.2 qD + 1.6 qL
qU = 1.2 1164.3 1.6 1470 = 3749.16 Kg/m
1
Mu max= qu l 2 = 0.125 3749.16 16 = 7498.32 Kgm
8
1 = 0.5 3749.16 4 = 7498.32 Kg
Du max= q u l
2

3.3.4 Perhitungan Ix Profil Yang Diperlukan


Y= L = 400 = 1.111111
360 360
4
5 ( qD + qL)∗l
Ix >
384 EY
Ix > 5 ( 11.643 14.7 ) 2.56E+10
384 2100000 1.111111

Ix > 3763.286 cm4

3.3.5 Perencanaan Profil WF untuk Balok Anak

250 x 125 x 6 x 9

A= 37.66 cm2 tf = 9 mm Zx = 351.861 cm3


W= 29.6 kg/m Ix = 4050 cm4 Zy = 72.0225 cm3
a= 250 mm Iy = 294 cm4 h= 208 mm
bf = 125 mm tw = 6 mm r= 12 mm
iy = 2.79 cm ix = 10.4 cm 351.861
72.0225
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2
fy = 2400 kg/cm2

3.3.6 Perencanaan Pembebanan + Beban Profil


Beban Mati ( D )
Bondex = 3 10.1 = 30.3 kg/m
Plat Beton = 3 0.12 2400 = 864 kg/m
Tegel + Spesi = 3 90 = 270 kg/m
Berat Profil = = 29.6 kg/m
qD = 1193.9 kg/m

Beban Hidup ( L )
qL = 3 490 = 1470

3.3.7 Perhitungan qU , Mu Max dan Du Max ( Berat Profil Dimasukkan )


qU = 1.2 qD + 1.6 qL
qU = 1.2 1193.9 1.6 1470 = 3784.68 Kg/m
1
Mu max= qu l 2 = 0.125 3784.68 16 = 7569.36 Kgm
8
1 = 0.5 3784.68 4 = 7569.36 Kg
Du max= q u l
2

3.3.8 Kontrol Lendutan Balok


Y= L = 400 = 1.111111
360 360
4
5 (qD+qL )∗l
Y max=
384 EIx
= 5 ( 11.939 14.7 ) 2.56E+10
384 2100000 4050

= 1.044053 < 1.111111

OK

3.3.9 Kontrol Kuat Rencana Momen Lentur


3.3.9.1 Kontrol Penampang

untuk Sayap untuk Badan


b 170 h 1680
≤ ≤
2 tf √ fy t √ fy
125 170 208 1680
18 ¿ 15.49193 6 ¿ 15.49193
6.944444 ¿ 10.97345 34.66667 ¿ 108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

Mp = fy * Zx
= 2400 * 351.861
= 844466.4 kgcm
= 8444.664 kgm

3.3.9.2 Kontrol Lateral Buckling


Jrk Pengikat Lateral : 1000 mm = 100 cm

Lp=1. 76∗iy
√ E
fy
Lp = 141.751 cm

Ternyata Lp > Lb maka Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx. Fy = 351.861 * 2400 = 8444.664 Kgm


Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1/4∗tf ∗bf 2 )∗fy
= 0.25 x 0.9 x 156.25 x 2400 = 84375 kgcm
= 843.75 kgm

0.9 Mp = 0.9 * 8444.664 = 7600.198 kgm

0.9 Mp > Mu
7600.198 > 7569.36
OK

3.3.9.3 Kontrol Kuat Rencana Geser

h 1100

tw √ fy
208 < 1100
6 15.49193

34.66667 < 71.00469


Plastis

Vn = 0.6 fy Aw
= 0.6 2400 0.6 25
= 21600 Kg

Vu < ФVn
7569.36 < 0.9 21600
7569.36 < 19440
OK
4 Perencanaan Tangga Baja
4.1 Data Perencanaan
Tinggi tangga = 250 cm
Lebar injakan (i) = 28 cm
Panjang Tangga = 600 cm
Lebar Pegangan Tangga = 10 cm

4.2 Perencanaan Jumlah Injakan Tangga


4.2.1 Persyaratan - Persyaratan Jumlah Injakan Tangga

60 cm < ( 2t + I ) < 65 cm
25 o < a < 40 o

Dimana : t = tinggi injakan (cm)


i = lebar injakan (cm)
a = kemiringan tangga

4.2.2 Perhitungan Jumlah Injakan Tangga

Tinggi tanjakan (t) = 65 - 28 / 2


= 18.5 cm
Jumlah Tanjakan = 250 = 13.51351 buah
18.5
= 14 buah

Jumlah injakan (n) = 14 buah

Lebar Bordes = 600 − 392 = 208 cm


Lebar Tangga = 200 − 20 = 180 cm

a = 32.5444 0 = 0.567719 rad

392 cm 208 cm

180 cm

180 cm

4.3 Perencanaan Pelat Tangga


4.3.1 Perencanaan Tebal Pelat Tangga

Tebal Pelat Tangga = 4 mm


Berat Jenis Baja = 7850 kg/m3
Tegangan Leleh Baja = 2400 kg/m2
4.3.2 Perencanaan Pembebanan Pelat Tangga
Beban Mati
Berat Pelat = 0.004 x 1.8 x 7850 = 56.52 kg/m'
Alat Penyambung (10 %) = 5.652 kg/m'
qD = 62.172 kg/m'
Beban Hidup
qL = 500 x 1.8 = 900 kg/m'

4.3.3 Perhitungan MD dan ML


1
M D = q D l2
8
MD = 0.125 x 62.172 x 0.0784 = 0.609286 kgm

1
M L = q L l2
8
MD = 0.125 x 900 x 0.0784 = 8.82 kgm

4.3.4 Perhitungan Kombinasi Pembebanan MU

MU = 1.4 MD
Mu = 1.4 x 0.609286 = 0.853 kgm
Tidak Menentukan
MU = 1.2 MD + 1.6 ML
Mu = 1.2 x 0.609286 + 1.6 x 8.82 = 14.84314 kgm
Menentukan

4.3.5 Kontrol Momen Lentur

1
Zx= bh2 = 0.25 x 180 x 0.16 = 7.2 cm3
4
φMn = φ Zx * fy = 0.9 x 7.2 x 2400 = 15552 kgcm

φMn = 155.52 kgm

Syarat -> φMn > Mu


155.52 kgm > 14.84314 kgm
OK

4.3.6 Kontrol Lendutan

f = L = 28 = 0.077778
360 360
1 3 = 0.083333 x 180 0.064 = 0.96 cm4
Ix= bh x
12
1 3
Ix= bh x x
12
Ix = 0.96 cm4

4
5 (qD+qL )∗l
Y max=
384 EIx
= 5 ( 0.62172 9 ) 6.15E+05
384 2100000 x 0.96

= 0.038197 < 0.077778

OK

Ambil Pelat Tangga dengan Tebal = 4 mm

4.4 Perencanaan Penyangga Pelat Injak

4.4.1 Perencanaan Pembebanan


Beban Mati
Berat Pelat = 0.14 x 0.004 x 7850 = 4.396 kg/m'
Berat Baja Siku = 45 x 45 x 7 = 4.6 kg/m'
8.996 kg/m'
Alat Penyambung ( 10 % ) = 0.8996 kg/m'
qD = 9.8956 kg/m'

Beban Hidup
qL = 500 x 0.14 = 70 kg/m'
.
4.4.2 Perhitungan MD dan ML
1
M D = q D l2
8
MD = 0.125 x 9.8956 x 3.24 = 4.007718 kgm

1
M L = q L l2
8
MD = 0.125 x 70 x 3.24 = 28.35 kgm

4.4.3 Perhitungan Kombinasi Pembebanan MU

MU = 1.4 MD
Mu = 1.4 x 4.007718 = 5.610805 kgm
Tidak Menentukan
MU = 1.2 MD + 1.6 ML
Mu = 1.2 x 4.007718 + 1.6 x 28.35 = 50.16926 kgm
Menentukan

4.4.4 Kontrol Momen Lentur


Dari Perhitungan Sap 2000 Version 8.2.3 Didapat untuk Profil Siku 45x45x7 :
Zx = 6.14 cm3 ( Modulus Plastis )
φMn = φ Zx * fy = 0.9 x 6.14 x 2400 = 13262.4 kgcm

φMn = 132.624 kgm

Syarat -> φMn > Mu


132.624 kgm > 50.16926 kgm
OK

4.4.5 Kontrol Lendutan

f = L = 180 = 0.5
360 360

Dari Tabel Profil Baja Didapat :

Ix = 10.42 cm4

4
5 (qD+qL )∗l
Y max=
384 EIx
= 5 ( 0.098956 0.7 ) 1.05E+09
384 2100000 x 10.42

= 0.499074 < 0.5

OK

Ambil Profil Baja Siku Sama Kaki 45 x 45 x 7

4.5 Perencanaan Pelat Bordes


4.5.1 Perencanaan Tebal Pelat Bordes

Tebal Pelat Tangga = 8 mm


Berat Jenis Baja = 7850 kg/m3
Tegangan Leleh Baja = 2400 kg/m2
Lebar Pelat Bordes = 2 m

4.5.2 Perencanaan Pembebanan Pelat Bordes


Beban Mati
Berat Pelat = 0.008 x 2 x 7850 = 125.6 kg/m'
Alat Penyambung (10 %) = 12.56 kg/m'
qD = 138.16 kg/m'
Beban Hidup
qL = 500 x 2 = 1000 kg/m'

4.5.3 Perhitungan MD dan ML


1
M D = q D l2
8
MD = 0.125 x 138.16 x 0.480711 = 8.301881 kgm
1
M L = q L l2
8
MD = 0.125 x 1000 x 0.480711 = 60.08889 kgm

4.5.4 Perhitungan Kombinasi Pembebanan MU

MU = 1.4 MD
Mu = 1.4 x 8.301881 = 11.62263 kgm
Tidak Menentukan
MU = 1.2 MD + 1.6 ML
Mu = 1.2 x 8.301881 + 1.6 x 60.08889 = 106.1045 kgm
Menentukan

4.5.5 Kontrol Momen Lentur

1
Zx= bh2 = 0.25 x 200 x 0.64 = 32 cm3
4
φMn = φ Zx * fy = 0.9 x 32 x 2400 = 69120 kgcm

φMn = 691.2 kgm

Syarat -> φMn > Mu


691.2 kgm > 106.1045 kgm
OK

4.5.6 Kontrol Lendutan

f = L = 69.33333 = 0.192593
360 360
1 3
Ix= bh = 0.083333 x 200 x 0.512 = 8.533333 cm4
12
Ix = 8.533333 cm4

4
5 (qD+qL )∗l
Y max=
384 EIx
= 5 ( 1.3816 10 ) 2.31E+07
384 2100000 x 8.533333

= 0.191105 < 0.192593

OK

ambil Tebal Pelat Bordes = 8 mm


4.6 Perencanaan Balok Bordes

4.6.1 Perencanaan Balok Bordes dengan Profil I

100 x 100 x 6 x 8

A= 21.9 cm2 tf = 8 mm Zx = 84.184 cm3


W= 17.2 kg/m Ix = 383 cm4 Zy = 40.612 cm3
a= 100 mm Iy = 134 cm4 h= 84 mm
bf = 100 mm tw = 6 mm
iy = 2.47 cm ix = 4.18 cm 84.184
40.612
4.6.2 Perencanaan Pembebanan
Beban Mati
Berat Pelat = 0.008 x 0.693333 x 7850 = 43.54133 kg/m'
Berat Profil I = = 17.2 kg/m'
= 60.74133 kg/m'
Alat Penyambung ( 10 % ) = 6.074133 kg/m'
qD = 66.81547 kg/m'
1
M D = q D L2 = 0.125 x 66.81547 x 4.3264 = 36.1338 kgm
8
1 = 0.5
PD = q D L x 66.81547 x 4.3264 = 144.5352 kg
2
Beban Hidup qL = 500 x 0.693333 = 346.6667 kg/m'
.
1
M L = q L L2 = 0.125 x 346.6667 x 4.3264 = 187.4773 kgm
8
1
PL = q L L = 0.5 x 346.6667 x 4.3264 = 749.9093 kg
2
4.6.3 Perhitungan Kombinasi Pembebanan
MU = 1.4 MD
Mu = 1.4 x 36.1338 = 50.58733 kgm
Pu = 1.4 x 144.5352 = 202.3493 kgm
Tidak menentukan
MU = 1.2 MD + 1.6 ML
Mu = 1.2 x 36.1338 + 1.6 x 187.4773 = 343.3243 kgm
Pu = 1.2 x 144.5352 + 1.6 x 749.9093 = 1373.297 kgm
Menentukan
4.6.4 Kontrol Kekuatan Profil
4.6.4.1 Penampang Profil fy = 2400 kg/m2

untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680
≤ ≤
2 tf √ fy t √ fy
b 170 h 1680
≤ ≤
2 tf √ fy t √ fy
100 170 84 1680
16 ¿ 15.49193 6 ¿ 15.49193
6.25 ¿ 10.97345 14 ¿ 108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

4.6.4.2 Kontrol Lateral Buckling

Jarak Baut Pengikat : 250 mm = 25 cm

Lp=1. 76∗iy
√ E
fy
Lp = 125.4929 cm

Ternyata Lp > Lb maka Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx. Fy = 84.184 * 2400 = 2020.416 Kgm


Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1/4∗tf ∗bf 2 )∗fy
= 0.25 x 3.2 x 100 x 2400 = 192000 kgcm
= 1920 kgm

4.6.5 Kontrol Momen Lentur

Zx = 84.184 cm3

φMn = φ Zx * fy = 0.9 x 84.184 x 2400 = 181837.4 kgcm

φMn = 1818.374 kgm

Syarat -> φMn > Mu


1818.374 kgm > 343.3243 kgm
OK

4.6.6 Kontrol Lendutan

f = L = 180 = 0.5
360 360

Ix = 84.184 cm4

4
5 (qD+qL )∗l
Y max=
384 EIx
= 5 ( 0.668155 3.466667 ) 1.05E+09
384 2100000 x 84.184

= 0.319696 < 0.5


OK

4.7 Perhitungan Balok Induk Tangga

4.7.1 Data - Data Perencanaan


h min = I sin α = 28 x sin 32.5444 = 15.05589 cm

4.7.2 Perencanaan Balok Induk Dengan Menggunakan Profil WF

250 x 125 x 5 x 8

A= 32.68 cm2 tf = 8 mm Zx = 310.445 cm3


W= 25.7 kg/m Ix = 3540 cm4 Zy = 63.7125 cm3
a= 250 mm Iy = 255 cm4 h= 210 mm
bf = 125 mm tw = 5 mm r = 12 mm
iy = 2.79 cm ix = 10.4 cm 310.445
63.7125

Syarat --> h > hmin


25 > 15.05589
OK

4.7.3 Perencanaan Pembebanan


4.7.3.1 Perencanaan Pembebanan Anak Tangga
Beban Mati
Berat Pelat = 0.004 x 1.04 x 7850 = 32.656 kg/m'
Berat Profil siku = 4.6 x 2 x 0.9 0.28 = 29.57143 kg/m'
Berat Sandaran Besi = 15 kg/m'
Berat Profil WF = 32.68 / cos 32.5444 = 38.76035 kg/m'
115.9878 kg/m'
Alat Penyambung (+ 10 %) = 11.59878 kg/m'
qD1 = 127.5866 kg/m'

Beban Hidup
qL1 = 500 x 1.04 = 520 kg/m'

Beban q1 Total = 1.2 qD + 1.6 qL


= 1.2 x 127.5866 + 1.6 x 520
= 985.1039 kg/m'

4.7.3.2 Perencanaan Pembebanan Bordes


Beban Mati
Berat Profil WF = = 25.7 kg/m'

Berat Pelat Bordes = 0.008 x 1 x 0.693333 x 7850 = 43.54133 kg


Berat Profil I = 17.2 x 1 = 17.2 kg
60.74133 kg
Alat Penyambung (+ 10 %) = 6.074133 kg
Pd = 66.81547 kg

Beban Hidup
qL2 = 500 kg/m2 PL2 = 500 x 0.693333 x 1
= 346.6667 kg
jadi q2 total = 1.2 qD + 1.6 qL
= 1.2 x 25.7 + 1.6 x 500
= 830.84 kg/m'

jadi P total = 1.2 PD + 1.6 PL


= 1.2 x 66.81547 + 1.6 x 346.6667
= 634.8452 kg
4.7.4 Perhitungan Gaya - Gaya pada Tangga

Lab = 3.92 m
Σ Ma = 0 Lbc = 2.08 m
1 1
( q 1 l 2 )+( p(3 l ab +1 .5 l bc ))+( q 2 l cb ( l cb + l ab ))−(Rc (l ab +l bc ))=0
2 ab 2
492.552 15.366 + 634.845 ( 11.76 + 3.120 ) + 1728.147 ( 1.040 + 3.92 ) RC
6
Rc = 4264.476 kg

ΣV=0
Rva=q1 l ab +q2 l bc +3 P−Rc
Rva = ( 985.10 3.92 ) +( 830.84 2.08 )+ 1904.54 ¿ 4264.48
Rva = 3229.814 kg

B C
+

+
A
5092.1203 kgm
5294.71689 kgm
3229.81385

RAh = 0

Bidang M
Pers : Mx1 = RVA x X1 - 0.5 x q1 x X12
Mx1 = 3229.8138 x X1 - 492.55193 x X12
dMx1
= 0 985.10386 X1 = 3229.8138
dX1 X1 = 3.2786531 m

X1 = 0 m MA = 0 Kgm
Xmax = 3.281 m Mmax= 5294.7169 Kgm tangga
X1 = 3.92 m MB = 5092.1203 Kgm tangga

B C

4.6501982

A a= 32.5444

Rav cos a

Rav sin a 3.92 m 2.08 m


Rav
X1 X2

-532.68369 kg

-2943.9981 -
2722.6517 kg -4264.4762 kg

Bidang D
Permisalan gayaDari kiri : searah jarum jam gaya dianggap positif
X= 0 m
DA = Rva x cos a
= 3229.8138 cos 32.544
= 2722.6517 kg
X= 3.92 m
Dbkiri = Rva x cos a - q1 x LAB
= -532.68369 kg
cos a
Dbkanan = P x LBC - RC
= 634.84523 2.08 - 4264.4762
= -2943.9981 kg
X= 6 m
Dc = - RC
= -4264.4762 kg
726.50807 kg

-1737.4881 kg

Bidang N
NA = -RVA sin a
= -3229.8138 sin 32.544
= -1737.4881 kg

NBkiri = -RVA sin a + q1 L1


= 726.50807 kg
sin a
NBkanan -C = 0

4.7.5 Kontrol Kekuatan Profil


4.7.5.1 Penampang Profil fy = 2400 kg/m2

untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680
≤ ≤
2 tf √ fy t √ fy
125 170 210 1680
16 ¿ 15.49193 5 ¿ 15.49193
7.8125 ¿ 10.97345 42 ¿ 108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

4.7.5.1 Kontrol Lateral Buckling

Jarak Baut Pengikat : 250 mm = 25 cm

Lp=1. 76∗iy
√ E
fy
Lp = #VALUE! cm

Ternyata Lp > Lb maka Mnx = Mpx


Mnx = Mpx = Zx. Fy = 310.445 * 2400 = 7450.68 Kgm
Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1/4∗tf ∗bf 2 )∗fy
= 0.25 x 2.56 x 0.64 x 2400 = 983.04 kgcm
= 9.8304 kgm

4.7.5 Kontrol Momen Lentur

Zx = 310.445 cm3

φMn = φ Zx * fy = 0.9 x 310.445 x 2400 = 670561.2 kgcm

φMn = 6705.612 kgm

Syarat -> φMn > Mu


6705.612 kgm > 5294.717 kgm
OK

4.7.6 Kontrol Lendutan

f = L = 600 = 1.666667
360 360

Ix = 3540 cm4

4
5 ( qD +qL )∗l
Y max=
384 EIx
= 5 ( 1.532866 5.2 ) 1.30E+11
384 2100000 x 3540

= 1.528344 < 1.666667

OK
Profil yang Dipakai untuk Balok induk Adalah
Profil WF 250 x 125 x 5 x 8
5. Pembebanan
5.1 Perencanaan Beban Atap

Beban Mati
Berat Gording = 9.3 x 4 = 37.2 kg
Berat Asbes Gelombang = 11.33 x 4 = 45.32 kg
= 82.52 kg
Alat Pengikat dll (+10 %) = 8.252 kg
Pm = 90.772 kg
Berat Profil Kuda - Kuda = 0 cos 0.436332 = 0 kg
Pmtot 90.772
Beban Hidup
Ph = 19.93877 x 4 = 79.75509 kg

P Ultimate = 1.2 PD+ 1.6 PL = 108.9264 + 127.6081 = 236.5345 kg

5.2. Perencanaan Beban Angin (Gudang Tertutup)

(- 0,02 - 0,4) - 0,4

0,9 - 0,4

W = 30 kg/m2

Beban Tekan Atap = 0.1 x 30 x 4 = 12 kg/m

Beban Sedot Atap = -0.4 x 30 x 4 = -48 kg/m

BebanTiup Kolom = 0.9 x 30 x 4 = 108 kg/m

Beban Sedot Atap = -0.4 x 30 x 4 = -48 kg/m

5.3 Perencanaan Beban Akibat Plat Lantai, Kolom Memanjang dan Melintang

P4 memanjang
I
P3
I

600
P5 P2 P6 P6

I
I P1

melintang
600
P2

I
P3
I
600 I
P4

I
V B
400 400 400
. C
A
B

A ( Balok Induk Melintang )


0 x 0 x 0 x 0

A= 0 cm2 tf = 0 mm Zx = 0 cm3
W= 0 kg/m Ix = 0 cm4 Zy = 0 cm3
a= 0 mm Iy = 0 cm4 h= 0 mm
bf = 0 mm tw = 0 mm r= 0 mm
iy = 0 cm ix = 0 cm 0
0
B ( Balok Anak )
250 x 125 x 6 x 9

A= 37.66 cm2 tf = 9 mm Zx = 351.861 cm3


W= 29.6 kg/m Ix = 4050 cm4 Zy = 72.0225 cm3
a= 250 mm Iy = 294 cm4 h= 208 mm
bf = 125 mm tw = 6 mm r= 12 mm
iy = 2.79 cm ix = 10.4 cm 351.861
72.0225
C ( Balok Induk Memanjang)
0 x 0 x 0 x 0

A= 0 cm2 tf = 0 mm Zx = 0 cm3
W= 0 kg/m Ix = 0 cm4 Zy = 0 cm3
a= 0 mm Iy = 0 cm4 h= 0 mm
bf = 0 mm tw = 0 mm r= 0 mm
iy = 0 cm ix = 0 cm 0
0
Beban Mati
- Bondex = 10.1 kg/m2
- Beton = 0.12 x 2400 = 288 kg/m2
- Beban Finishing = 90 kg/m2
qM = 388.1 kg/m2

Beban Hidup

qL = 400 kg/m2

5.3.1 Perencanaan Pembebanan Portal Melintang

5.3.1.1 Beban P1
Beban Mati
Berat Pelat = 388.1 x 3 x 4 = 4657.2 kg
Balok induk melintang = 0 x 3 = 0 kg
Balok anak = 29.6 x 4 = 118.4 kg
Pm1 = 4775.6 kg

Beban Hidup
Ph1 = 400 x 3 x 4 = 4800 kg

5.3.1.2 Beban P2
Beban Mati
Berat Pelat = 388.1 x 3 x 4 = 4657.2 kg
Balok induk memanjang = 0 x 4 = 0 kg
Balok induk melintang = 0 x 6 = 0 kg
Pm2 = 4657.2 kg

Beban Hidup
Ph2 = 400 x 3 x 4 = 4800 kg

5.3.1.3 Beban P3
Beban Mati
Berat Pelat = 388.1 x 3 x 4 = 4657.2 kg
Balok induk melintang = 0 x 6 = 0 kg
Balok anak = 29.6 x 6 = 177.6 kg
Pm1 = 4834.8 kg

Beban Hidup
Ph3 = 400 x 3 x 4 = 4800 kg

5.3.1.4 Beban P4
Beban Mati
Berat Pelat = 388.1 x 1.5 x 4 = 2328.6 kg
Balok induk memanjang = 0 x 4 = 0 kg
Berat Dinding = 4.15 x 4.5 x 4 = 74.7 kg
Balok induk melintang = 6 x 0 = 0 kg
Pm4 = 2403.3 kg

Beban Hidup
Ph4 = 400 x 1.5 x 4 = 2400 kg

5.3.2 Perencanaan Pembebanan Portal Memanjang


5.3.2.1 Beban P5
Beban Mati
Berat Pelat 388.1 x 6 x 2 = 4657.2 kg
Balok induk melintang = 0 x 6 = 0 kg
Balok induk memanjang = 0 x 2 = 0 kg
Pm5 = 4657.2 kg

Beban Hidup
Ph5 = 400 x 6 x 2 = 4800 kg

5.3.2.2 Beban P6
Beban Mati
- Berat Pelat = 388.1 x 4 x 6 = 9314.4 kg
- Balok induk memanjang = 0 x 4 = 0 kg
- Balok induk melintang = 0 x 6 = 0 kg
Pm5 = 9314.4 kg
Beban Hidup
Ph5 = 400 x 4 x 6 = 9600 kg

5.3.3 Beban Portal - Portal Melintang


P1 Pm1 = 4775.6 kg
Ph1 = 4800 kg

P2 Pm3 = 4657.2 kg
Ph3 = 4800 kg

P3 Pm2 = 4834.8 kg
Ph2 = 4800 kg

P4 Pm4 = 2403.3 kg
Ph4 = 2400 kg

5.3.4 Beban - beban Portal Memanjang


P5 Pm5 = 4657.2 kg
Ph5 = 4800 kg

P6 Pm6 = 9314.4 kg
Ph6 = 9600 kg

5.4 Perencanaan Beban Gempa ( Arah X )

F2
2
4

F1 4.5 9

5
6 6 6

Data Gempa:
- Zone Gempa = 6
- tanah lunak
C = 0.95
-I = 1

4
F
1 4
4

6 6 6

18

Kolom
0 x 0 x 0 x 0

A= 0 cm2 tf = 0 mm Zx = 0 cm3
W= 0 kg/m Ix = 0 cm4 Zy = 0 cm3
a= 0 mm Iy = 0 cm4 h= 0 mm
bf = 0 mm tw = 0 mm r= 0 mm
iy = 0 cm ix = 0 cm 0
0

5.4.1 Perencanaan Beban Lantai (W1)


5.4.1.1 Beban Mati
Berat Plat = 388.1 x 18 x 4 = 27943.2 Kg
Balok Induk Memanjang = 0 x 4 = 0 Kg
Balok Induk Melintang = 0 x 18 = 0 Kg
Berat Dinding = 8.3 4 x 4.5 = 149.4 Kg
Kolom = 0 x 4.5 x 2 = 0 Kg
0 x 4.5 x 1 = 0 Kg
= 28092.6 Kg

5.4.1.2 Beban Hidup


Balok + Plat = Ph1 + 2 x Ph2 + 2 x Ph3 + 2 x Ph4
= 4800 + 9600 + 9600 + 4800
= 28800 Kg
Beban Lantai ( W1tot) = 28092.6 + 28800
= 56892.6 Kg

5.4.2 Perencanaan Beban Atap ( W2)


5.4.2.1 Beban Mati
Berat Atap = 22.693 Cos α 4 x 18 = 1802.805 Kg
Balok Kuda-kuda = 0 x Cos α x 18 = 0 Kg
Kolom = 0 x 2 x 2 = 0 Kg
Berat Dinding = 8.3 x 2 x 4 = 14.3 Kg
= 1817.105 Kg

5.4.2.2 Beban Hidup


Ph1 = 19.93877 x 4 x 18 = 1435.592 kg

Beban Atap ( W2tot) = 1817.105 + 1435.592


= 3252.696 Kg

5.4.3 Berat Total Wt

Berat Total ( W tot ) = W1 + W2


= 56892.6 + 3252.696
= 60145.3 Kg

5.4.4 Perencanaan Gaya Gempa

T = 0.085 x H3/4
= 0.085 x 9 3/4

= 0.441673

Tanah Lunak
C = 0.95 I = 1
R = 4.5

V = (C x I x Wt )/R = 0.95 x 1 x 60145.3 4.5


= 12697.34 Kg

Lantai = W1 x h1 = 56892.6 x 5
= 284463 Kgm
Atap = W2 x H = 3252.696 x 9
= 29274.27 Kgm

Σ Wi Hi = 313737.3 Kgm

F1 = W1 h1 x V
S Wi hi
= 284463 x 12697.34
313737.266726181

= 11512.57 Kg

F2 = W2 h2 x V
S Wi hi

= 29274.2667261815 x 12697.34
313737.266726181

= 1184.766 Kg

5.4.5 Gambar Perencanaan Beban Akibat Gempa ( Arah X )

F2
1184.766 kg

F1
11512.57 kg

6 6 6

5.5 Perencanaan Beban Gempa ( Arah Y )

Data Gempa:
- Zone Gempa = 6
- tanah lunak
C = 0.95
-I = 1

Balok Kuda-Kuda
0 x 0 x 0 x 0

A= 0 cm2 tf = 0 mm Zx = 0 cm3
W= 0 kg/m Ix = 0 cm4 Zy = 0 cm3
a= 0 mm Iy = 0 cm4 h= 0 mm
bf = 0 mm tw = 0 mm r= 0 mm
iy = 0 cm ix = 0 cm 0
0
Kolom
0 x 0 x 0 x 0

A= 0 cm2 tf = 0 mm Zx = 0 cm3
W= 0 kg/m Ix = 0 cm4 Zy = 0 cm3
a= 0 mm Iy = 0 cm4 h= 0 mm
bf = 0 mm tw = 0 mm r= 0 mm
iy = 0 cm ix = 0 cm 0
0

5.5.1 Perencanaan Beban Lantai (W1)


5.5.1.1 Beban Mati
Berat Plat = 388.1 x 6 x 40 = 93144 Kg
Balok Induk Memanjang = 0 x 40 = 0 Kg
Balok Induk Melintang = 0 x 40 = 0 Kg
Berat Dinding = 8.3 6 x 4.5 = 224.1 Kg
Kolom = 0 x 4.5 x 2 = 0 Kg
0 x 4.5 x 4.5 = 0 Kg
= 93368.1 Kg

5.5.1.2 Beban Hidup


Beban Hidup Merata = 250 x 40 x 6 Kg
= 60000 Kg

Beban Lantai ( W1tot) = 93368.1 + 60000


= 153368.1 Kg

5..2 Perencanaan Beban Atap ( W2)


5.5.2.1 Beban Mati
Berat Atap = 22.693 x 6 x 40 = 5446.32 Kg
Balok Kuda-kuda = 0 x Cos α x 40 = 0 Kg
Kolom = 0 x 2 x 2 = 0 Kg
Berat Dinding = 8.3 x 6 x 2 = 16.3 Kg
= 5462.62 Kg

5.5.2.2 Beban Hidup


Ph1 = 19.93877 x 6 x 40 = 4785.305 kg

Beban Atap ( W2tot) = 5462.62 + 4785.305


= 10247.93 Kg

5.4.3 Berat Total Wt

Berat Total ( W tot ) = W1 + W2


= 153368.1 + 10247.93
= 163616 Kg

5.4.4 Perencanaan Gaya Gempa

T = 0.085 x H3/4
= 0.085 x 9 3/4

= 0.441673

Tanah Lunak
C = 0.95 I = 1
R = 4.5

V = (C x I x Wt )/R = 0.95 x 1 x 163616 4.5


= 34541.16 Kg

Lantai = W1 x h1 = 153368.1 x 5
= 766840.5 Kgm
Atap = W2 x H = 10247.93 x 9
= 92231.33 Kgm

Σ Wi Hi = 859071.8 Kgm

F1 = W1 h1 x V
S Wi hi

= 766840.5 x 34541.16
859071.826038838

= 30832.77 Kg

F2 = W2 h2 x V
S Wi hi

= 92231.3260388374 x 34541.16
859071.826038838

= 3708.394 Kg

5.4.5 Gambar Perencanaan Beban Akibat Gempa ( Arah Y )

F2
3708.394 kg

F1 P4 P3 P2 P1 P2 P3
30832.77 kg
Kombinasi Pembebanan

* Beban Mati + Beban Hidup

Pm = 90.772 kg
Ph = 79.75509 kg

200

P4 P3 P2 P1 P2 P3 P4

6 6 6

Pm1 = 4775.6 kg Pm2 = 4657.2 kg


Ph1 = 4800 kg Ph2 = 4800 kg

Pm3 = 4834.8 kg Pm4 = 2403.3 kg


Ph3 = 4800 kg Ph4 = 2400 kg

* Beban Mati + Beban Hidup + Beban Angin

q = 12 kg/m q = -48 kg/m

P4 P3 P2 P1 P2 P3 P4
q = 108 kg/m q = -48 kg/m
6 6 6

* Beban Mati + Beban Hidup + Beban Gempa

1184.766 kg

P4 P3 P2 P1 P2 P3 P4

11512.57 kg

6 6 6
P4
6 Perencanaan Dimensi Struktur Utama
6.1 Kontrol Dimensi Kuda -Kuda
Dari Hasil Sap 2000 Diperoleh Mmax dan N max pada Frame 9:

(U-G) Beban Ultimate - Beban Gempa


Mutx = -3679.739 Kgm
Muty = 0 Kgm
Nu = -2677.929 Kg
Vu = -1184.348 kg

Ma = -3679.4 Kgm
Mb = -466.19 Kgm
Ms = 301.67 Kgm

6.1.1 Profil Baja yang Didapatkan Di SAP 2000 8.2.3 :

200 x 200 x 8 x 12

A= 63.53 cm2 tf = 12 mm Zx = 513.152 cm3


W= 49.9 kg/m Ix = 4720 cm4 Zy = 216.32 cm3
a= 200 mm Iy = 1600 cm4 h= 150 mm
bf = 200 mm tw = 8 mm Sx = 37.5 mm
iy = 5.02 cm ix = 8.62 cm 513.152
216.32
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2
fy = 2400 kg/cm2

6.1.2 Kontrol Lendutan

f ijin = L = 993.2 = 2.758889 cm


360 360

5 L2
f= ( Ms−0 . 1( Ma−Mb))
48 EI
f= 5 98.64 301.67 0.1 -3679.4 -466.19
48 200 4720

f = 0.678128 cm

f < f ijin
OK

6.1.3 Kontrol Tekuk

untuk arah x :
kcx = 1.2 (jepit-rol tanpa putaran sudut)
L= 993.2 cm
Lkx = 1191.84 cm
Lkx = 138.2645 cm (MENENTUKAN)
λx=
ix
2
π EA
Ncrbx= Ncrbx = 9.869022 x 2000000 x 63.53
λx 2 19117.07
Ncrbx = 65593.62 kg

untuk arah y :
kcy = 0.8 (jepit-Sendi)
L= 110 cm
Lky = 88 cm

Lky = 17.52988 cm
λy=
iy
2
π EA Ncrby = 9.869022 x 2000000 x 63.53
Ncrby=
λy 2 307.2967
Ncrby = 4080610 kg

Maka dipakai x karena x > y

λc=
λx
π √ fy
E
λc =

λc =
138.2645
3.1415

2400
2000000

1.524629

λc > 1.2

ω = 1.25 λc2 ω= 2.905618

Pn = Ag fy = 63.53 * 2400 = 52474.9 kg


w 2.905618

Pu 2677.929 = 0.060038 < 0.2


=
ϕcPn 0.85 x 52474.9

Pakai Rumus = Pu Mux Muy


+ + ≤1
2 ϕ cPn ϕbMnx ϕbMny

X Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Cmx
Sbx= ≥1
Nu
1−( )
Ncrbx
Cmx = 1
Sbx = 1
1 - 2677.929
65593.62

Sbx = 1.042564 < 1

Sbx = 1.042564

Mux = Mutx * Sbx


Mux = -3679.739 x 1.042564 = -3836.363 kgm

Y Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Cmy
Sby = ≥1
Nu
1−( )
Ncrby
Cmy = 1
Sby = 1
1 - 2677.929
65593.62

Sby = 1.042564 < 1

Sby = 1.042564

Muy = Muty * Sby


Muy = 0 x 1.042564 = 0 kgm

6.1.4 Menentukan Mnx

6.1.4.1 Kontrol Penampang profil


untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680 Kgm


≤ ≤
2 tf √ fy t √ fy
h 1680

t √ fy
200 170 150 1680
24 ¿ 15.49193 8 ¿ 15.49193
8.333333 ¿ 10.97345 18.75 ¿ 108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

Lateral Bracing Lb = 110 cm

Lp=1. 76∗iy
√ E
fy
Lp = 255.0503 cm

Ternyata Lp > Lb maka Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx. Fy = 513.152 * 2400 = 12315.65 kgm


Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1/4∗tf ∗bf 2 )∗fy
= 0.25 x 1.2 x 400 x 2400 = 288000 kgcm
= 2880 kgm

6.1.5 Persamaan Interaksi

Pu Mux Muy
+ + ≤1
2 ϕ cPn ϕbMnx ϕbMny

2677.929 + 3836.3625653845 + 0
1.7 x 52474.9 0.9 x 12315.65 0.9 x 2880

0.0300191612 + 0.3461145587 + 0

0.376134 < 1

OK

6.1.6 Kontrol Kuat Rencana Geser

h 1100

tw √ fy
150 < 1100
2400 15.49193

0.0625 < 71.00469


Plastis
Vn = 0.6 fy Aw
= 0.6 2400 0.8 20
= 23040 Kg

Vu < ФVn
1184.348 < 0.9 23040
1184.348 < 20736
OK

6.2 Kontrol Dimensi Kolom


Dari Hasil Sap 2000 Diperoleh Mmax dan N max pada Frame 13:

(U-G) Beban Ultimate - Beban Gempa


Sbx --> Mutx = 10123.25 Kgm
Nu = -28026.45 Kg
Vu = 3834.452 kg

Max = 9049.01 Kgm


Mbx = 10123.25 Kgm
Msx = 537.12 Kgm
Sby --> Muty = -8137 Kgm
Nu = -27466 Kg
Vu = 3149 kg

Max = 8137 Kgm


Mbx = 7611.48 Kgm
Msx = 262.96 Kgm

6.2.1 Profil Baja yang Didapatkan Di SAP 2000 8.2.3 :

300 x 300 x 10 x 15

A= 119.8 cm2 tf = 15 mm Zx = 1464.75 cm3


W= 94 kg/m Ix = 20400 cm4 Zy = 652.5 cm3
a= 300 mm Iy = 6750 cm4 h= 234 mm
bf = 300 mm tw = 10 mm Sx = 1360 cm3
iy = 7.51 cm ix = 13.1 cm 1464.75
652.5
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 fr = 700 kg/cm2
fy = 2400 kg/cm2

6.2.1 Kontrol Lendutan


6.2.1.1 Kontrol Lendutan Arah X
f ijin = L = 500 = 1.388889 cm
360 360

5 L2
f= ( Ms−0 . 1( Ma−Mb))
48 EI
f= 5 25.00 537.12 0.1 9049.01 10123.25
48 200 20400

f= 0.04114 cm

f < f ijin
OK

6.2.1.2 Kontrol Lendutan Arah Y


f ijin = L = 500 = 1.388889 cm
360 360

2
5L
f= ( Ms−0 . 1( Ma−Mb))
48 EI
f= 5 25.00 262.96 0.1 8137 7611.48
48 200 6750

f = 0.040588 cm

f < f ijin
OK
6.2.3 Kontrol Tekuk

untuk arah x :
kcx = 0.8 (jepit-Sendi)
L= 500 cm
Lkx = 400 cm

Lkx = 30.53435 cm
λx=
ix
2
π EA
Ncrbx= Ncrbx = 9.869022 x 2000000 x 119.8
λx 2 932.3466
Ncrbx = 2536200 kg

untuk arah y :
kcy = 0.8 (jepit-Sendi)
L= 500 cm
Lky = 400 cm

Lky = 53.26232 cm (MENENTUKAN)


λy=
iy

π 2 EA Ncrby = 9.869022 x 2000000 x 119.8


Ncrby=
λy 2 2836.874
Ncrby = 833529.2 kg

Maka dipakai y karena y > x

λc=
λy
π √ fy
E
λc =

λc =
53.26232
3.1415

2400
2000000

0.587318

0.25 < λc < 1.2

ω= 1.43 ω= 1.120254
1,67-0,67λc

Pn = Ag fy = 119.8 * 2400 = 256656.2 kg


w 1.120254

Pu 28026.45 = 0.128469 < 0.2


=
ϕcPn 0.85 x 256656.2

Pakai Rumus = Pu Mux Muy


+ + ≤1
2 ϕ cPn ϕbMnx ϕbMny
X Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :
Cmx
Sbx= ≥1
Nu
1−( )
Ncrbx
Cmx = 1
Sbx = 1
1 - 28026.45
2536200

Sbx = 1.011174 < 1

Sbx = 1.011174

Mux = Mutx * Sbx


Mux = 10123.25 x 1.011174 = 10236.37 kgm

Y Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Cmy
Sby = ≥1
Nu
1−( )
Ncrby
Cmy = 1
Sby = 1
1 - 28026.45
2536200

Sby = 1.011174 < 1

Sby = 1.011174

Muy = Muty * Sby


Muy = -8137 x 1.011174 = -8227.923 kgm

6.2.4 Menentukan Mnx

6.2.4.1 Kontrol Penampang profil


untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680 Kgm


≤ ≤
2 tf √ fy t √ fy
300 170 234 1680
30 ¿ 15.49193 10 ¿ 15.49193
10 ¿ 10.97345 23.4 ¿ 108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx


Lateral Buckling Lb = 500 cm

Lp=1.76∗iy
√ E
fy
Lp = 381.5592 cm

Lr = iy . [x1/(fy-fr)] . Sqrt{1+[sqrt(1+(x2 . fl2))]}

J = (1/3).b.(t^3) = 76.5 cm4

Iw = Iy.((h^2)/4) = 1370672 cm6

x1 = [π/s]*[sqrt((EGJA)/2)] = 197694.6 kg/cm2

x2 = 4.[(S/GJ)^] = 4.01E-07 cm2/kg

Lr = 1372.41 cm

Lp < Lb < Lr (INELASTIC BUCKLING)

Mnx = Cb.[Mr+[(Mp-Mr).((Lr-Lb)/(Lr-Lp))]]

12,5 Mmax
Cb =
2,5Mmax + 3Ma + 4Mb + 3Mc

Cb = 2.251

Mr = Sx(fy-fr) = 2312000 kgcm


Mp = Zx . fy = 3515400 kgcm < 1,5My
My = Sx . fy = 3264000 kgcm
1,5 . My = 4896000 kgcm > Mp

Mnx = 7589364 kgcm > Mp

Mnx=Mp= 3515400 kgcm

Mny = Zy * fy
= 652.5 x 2400
= 1566000 kgcm
= 15660 kgm

6.2.5 Persamaan Interaksi

Pu Mux Muy
+ + ≤1
2 ϕ cPn ϕbMnx ϕbMny
28026.45 + 10236.3676610317 + 8227.9232121912
1.7 x 256656.2 0.9 x 35154 0.9 x 15660

0.064234369 + 0.3235404746 + 0.5837890742

0.971564 < 1

OK

6.2.6 Kontrol Kuat Rencana Geser

h 1100

tw √ fy
234 < 1100
2400 15.49193

0.0975 < 71.00469


Plastis

Vn = 0.6 fy Aw
= 0.6 2400 1 30
= 43200 Kg

Vu < ФVn
3834.452 < 0.9 43200
3834.452 < 38880
OK

6.3 Kontrol Dimensi Balok Melintang


Dari Hasil Sap 2000 Diperoleh Mmax dan N max pada Frame 5 :

(U-G) Beban Ultimate - Beban Gempa


Mutx = -15837.38 Kgm
Muty = 0 Kgm
Nu = -8457.088 Kg
Vu = 9218.689 kg

Ma = 970.4 Kgm
Mb = 15837.88 Kgm
Ms = 11818.69 Kgm

6.3.1 Profil Baja yang Didapatkan Di SAP 2000 8.2.3 :

340 x 250 x 9 x 14

A= 101.5 cm2 tf = 14 mm Zx = 1360.024 cm3


W= 79.7 kg/m Ix = 21700 cm4 Zy = 439.2 cm3
a= 340 mm Iy = 3650 cm4 h= 276 mm
bf = 250 mm tw = 9 mm Sx = 1280 cm3
iy = 6 cm ix = 14.6 cm 1360.024
439.2
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 fr = 700 kg/cm2
fy = 2400 kg/cm2

6.3.1 Kontrol Lendutan

f ijin = L = 500 = 1.388889 cm


360 360

2
5L
f= ( Ms−0 . 1( Ma−Mb))
48 EI

f= 5 25.00 11818.69 0.1 970.4 15837.88


48 200 21700

f = 0.798377 cm

f < f ijin
OK

6.3.3 Kontrol Tekuk

untuk arah x :
kcx = 1 (Sendi-Sendi)
L= 600 cm
Lkx = 600 cm

Lkx = 41.09589
λx=
ix
2
π EA
Ncrbx= Ncrbx = 9.869022 x 2000000 x 101.5
λx 2 1688.872
Ncrbx = 1186242 kg

untuk arah y :
kcy = 1 (Sendi-Sendi)
L= 600 cm
Lky = 600 cm

Lky = 100 (MENENTUKAN)


λy=
iy
2
π EA Ncrby = 9.869022 x 2000000 x 101.5
Ncrby=
λy 2 10000
Ncrby = 200341.2 kg

Maka dipakai y karena y > x

λc=
λy
π √ fy
E
λc =

λc =
100
3.1415

1.10269

2400
2000000

0.25 < λc < 1.2

ω= 1.43 ω= 1.535657
1,67-0,67λc

Pn = Ag fy = 101.5 * 2400 = 158629.2 kg


w 1.535657

Pu 8457.088 = 0.062722 < 0.2


=
ϕcPn 0.85 x 158629.2

Pakai Rumus = Pu Mux Muy


+ + ≤1
2 ϕ cPn ϕbMnx ϕbMny

X Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Cmx
Sbx= ≥1
Nu
1−( )
Ncrbx
Cmx = 1
Sbx = 1
1 - 8457.088
1186242

Sbx = 1.007181 < 1

Sbx = 1.007181
Mux = Mutx * Sbx
Mux = 15837.38 x 1.007181 = 15951.1 kgm

Y Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Cmy
Sby = ≥1
Nu
1−( )
Ncrby
Cmy = 1
Sby = 1
1 - 8457.088
1186242

Sby = 1.007181 < 1

Sby = 1.007181

Muy = Muty * Sby


Muy = 0 x 1.007181 = 0 kgm

6.3.4 Menentukan Mnx

6.3.4.1 Kontrol Penampang profil


untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680 Kgm


≤ ≤
2 tf √ fy t √ fy
250 170 276 1680
28 ¿ 15.49193 9 ¿ 15.49193
8.928571 ¿ 10.97345 30.66667 ¿ 108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

Lateral Buckling Lb = 600 cm

Lp=1.76∗iy
√ E
fy
Lp = 304.8409 cm

Lr = iy . [x1/(fy-fr)] . Sqrt{1+[sqrt(1+(x2 . fl2))]}

J = (1/3).b.(t^3) = 53.315 cm4


Iw = Iy.((h^2)/4) = 969768.5 cm6

x1 = [π/s]*[sqrt((EGJA)/2)] = 161407 kg/cm2

x2 = 4.[(S/GJ)^] = 3.60E-09 cm2/kg

Lr = 806.682 cm

Lp < Lb < Lr (INELASTIC BUCKLING)

Mnx = Cb.[Mr+[(Mp-Mr).((Lr-Lb)/(Lr-Lp))]]

12,5 Mmax
Cb =
2,5Mmax + 3Ma + 4Mb + 3Mc

Cb = 1.813

Mr = Sx(fy-fr) = 2176000 kgcm


Mp = Zx . fy = 3264058 kgcm < 1,5My
My = Sx . fy = 3072000 kgcm
1,5 . My = 4608000 kgcm > Mp

Mnx = 4757518 kgcm > Mp

Mnx=Mp= 3264058 kgcm

Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1/4∗tf ∗bf 2 )∗fy
= 0.25 x 1.4 x 625 x 2400 = 525000 kgcm
= 5250 kgm

6.3.5 Persamaan Interaksi

Pu Mux Muy
+ + ≤1
2 ϕ cPn ϕbMnx ϕbMny

8457.088 + 15951.1003321742 + 0
1.7 x 158629.2 0.9 x 32640.58 0.9 x 5250

0.0313609265 + 0.5429881143 + 0

0.574349 < 1

OK

6.3.6 Kontrol Kuat Rencana Geser


h 1100

tw √ fy
276 < 1100
2400 15.49193

0.115 < 71.00469


Plastis

Vn = 0.6 fy Aw
= 0.6 2400 0.9 34
= 44064 Kg

Vu < ФVn
9218.689 < 0.9 44064
9218.689 < 39657.6
OK

6.3 Kontrol Dimensi Balok Memanjang


Dari Hasil Sap 2000 Diperoleh Mmax dan N max pada Frame 5 :

(U-G) Beban Ultimate - Beban Gempa


Mutx = 6219 Kgm
Muty = 0 Kgm
Nu = -28073 Kg
Vu = -2663 kg

Ma = 6219 Kgm
Mb = 4435 Kgm
Ms = 891 Kgm

6.3.1 Profil Baja yang Didapatkan Di SAP 2000 8.2.3 :

300 x 200 x 8 x 12
A= 72.38 cm2 tf = 12 mm Zx = 843.552 cm3
W= 56.8 kg/m Ix = 11300 cm4 Zy = 248.32 cm3
a= 300 mm Iy = 1600 cm4 h= 240 mm
bf = 200 mm tw = 8 mm Sx = 771 cm3
iy = 4.71 cm ix = 12.5 cm 843.552
248.32
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 fr = 700 kg/cm2
fy = 2400 kg/cm2

6.3.1 Kontrol Lendutan

f ijin = L = 500 = 1.388889 cm


360 360

5 L2
f= ( Ms−0 . 1( Ma−Mb))
48 EI

f= 5 25.00 891 0.1 6219 4435


48 200 11300

f = 0.082112 cm

f < f ijin
OK

6.3.3 Kontrol Tekuk

untuk arah x :
kcx = 1 (Sendi-Sendi)
L= 600 cm
Lkx = 600 cm

Lkx = 48
λx=
ix
2
π EA
Ncrbx= Ncrbx = 9.869022 x 2000000 x 72.38
λx 2 2304
Ncrbx = 620069.3 kg

untuk arah y :
kcy = 1 (Sendi-Sendi)
L= 600 cm
Lky = 600 cm

Lky = 127.3885 (MENENTUKAN)


λy=
iy
2
π EA Ncrby = 9.869022 x 2000000 x 72.38
Ncrby=
λy 2 16227.84
Ncrby = 88036.35 kg
Maka dipakai y karena y > x

λc=
λy
π √ fy
E
λc =

λc =
127.3885
3.1415

1.404701

2400
2000000

0.25 < λc < 1.2

ω= 1.43 ω= 1.961994
1,67-0,67λc

Pn = Ag fy = 72.38 * 2400 = 88538.49 kg


w 1.961994

Pu 28073 = 0.373025 < 0.2


=
ϕcPn 0.85 x 88538.49

Pakai Rumus = Pu Mux Muy


+ + ≤1
2 ϕ cPn ϕbMnx ϕbMny

X Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :


Cmx
Sbx= ≥1
Nu
1−( )
Ncrbx
Cmx = 1
Sbx = 1
1 - 28073
620069.3

Sbx = 1.047421 < 1

Sbx = 1.047421

Mux = Mutx * Sbx


Mux = -6219 x 1.047421 = -6513.911 kgm

Y Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Cmy
Sby = ≥1
Nu
1−( )
Ncrby
Cmy = 1
Sby = 1
1 - 28073
620069.3

Sby = 1.047421 < 1

Sby = 1.047421

Muy = Muty * Sby


Muy = 0 x 1.047421 = 0 kgm

6.3.4 Menentukan Mnx

6.3.4.1 Kontrol Penampang profil


untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680 Kgm


≤ ≤
2 tf √ fy t √ fy
200 170 240 1680
24 ¿ 15.49193 8 ¿ 15.49193
8.333333 ¿ 10.97345 30 ¿ 108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

Lateral Buckling Lb = 600 cm

Lp=1.76∗iy
√ E
fy
Lp = 239.3001 cm

Lr = iy . [x1/(fy-fr)] . Sqrt{1+[sqrt(1+(x2 . fl2))]}

J = (1/3).b.(t^3) = 53.315 cm4

Iw = Iy.((h^2)/4) = 969768.5 cm6

x1 = [π/s]*[sqrt((EGJA)/2)] = 226284.2 kg/cm2

x2 = 4.[(S/GJ)^] = 3.60E-09 cm2/kg

Lr = 806.682 cm

Lp < Lb < Lr (INELASTIC BUCKLING)

Mnx = Cb.[Mr+[(Mp-Mr).((Lr-Lb)/(Lr-Lp))]]
12,5 Mmax
Cb =
2,5Mmax + 3Ma + 4Mb + 3Mc

Cb = 1.813

Mr = Sx(fy-fr) = 1310700 kgcm


Mp = Zx . fy = 2024525 kgcm < 1,5My
My = Sx . fy = 1850400 kgcm
1,5 . My = 2775600 kgcm > Mp

Mnx = 2847728 kgcm > Mp

Mnx=Mp= 2024525 kgcm

Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1/4∗tf ∗bf 2 )∗fy
= 0.25 x 1.2 x 400 x 2400 = 288000 kgcm
= 2880 kgm

6.3.5 Persamaan Interaksi

Pu Mux Muy
+ + ≤1
2 ϕ cPn ϕbMnx ϕbMny

28073 + 6513.9106063756 + 0
1.7 x 88538.49 0.9 x 20245.25 0.9 x 2880

0.1865124299 + 0.3575001132 + 0

0.544013 < 1

OK

6.3.6 Kontrol Kuat Rencana Geser

h 1100

tw √ fy
240 < 1100
2400 15.49193

0.1 < 71.00469


Plastis
Vn = 0.6 fy Aw
= 0.6 2400 0.8 30
= 34560 Kg

Vu < ФVn
2663 < 0.9 34560
2663 < 31104
OK
7 Sambungan

C D

7.1 Sambungan Kuda - Kuda ( Detail A )

60

420 80

180
100

200

7.1.1 Data Perencanaan Sambungan


Dari hasil perhitungan SAP diperoleh:

Mu = 1279.27 kgm = 127927 kgcm


Pu = 1152 kg

Baut Tanpa Ulir ( Bor ) Diameter  = 8 mm


Tebal Plat = 10 mm

7.1.2 Kontrol Kekuatan Baut


7.1.2.1 Perhitungan Ruv yang Diterima Setiap Baut
Ruv = Pu = 1152 = 192 kg
n 6
7.1.2.2 Perhitungan Kuat Geser Baut
f Rnv = 0.75 0.5 fu Ab n
= 0.75 0.5 4100 0.5024 1
= 772.44 kg

7.1.2.3 Perhitungan Kuat Tumpu Baut


f Rn = 2.4 d tp fu 0.75
= 2.4 0.8 1 4100 0.75
= 5904 kg

7.1.2.4 Perhitungan Kuat tarik Baut


f Rnt = 0.75 0.75 fu Ab
= 0.75 0.75 4100 0.5024
= 1158.66 kg

7.1.2.5 Rumus Interaksi Geser dan Kuat Tarik Baut

R uv R ut
( )2 +( )2 ≤1
φR nv R nt
192 + Rut < 1
772.44 1158.66

Rut = T = 870.66 kg

7.1.2.6 Kontrol Momen Sambungan

Letak Garis Netral a:

60 2T

80 2T
d3
180 d2
2T
d1
100
a
200

a = ΣT = 870.66 x 6
fy B 2500 x 20
= 0.104479 cm

d1 = 9.895521 cm
d2 = 27.89552 cm
d3 = 35.89552 cm
Sdi = 73.68656 cm
f Mn = 0.9 fy a2 B + S T di
2
= 0.9 2500 0.010916 20 + 128311.9
2
= 128557.5 kgcm > 127927 kgcm
OK

7.2 Sambungan Kuda - Kuda dan Kolom ( Detail B )

Pu

Mu 60

420 80
180

100
200

7.2.1 Data Perencanaan Sambungan


Dari hasil perhitungan SAP diperoleh:

Mu = 3240 kgm = 324000 kgcm


Pu = 1344.96 kg

Baut Tanpa Ulir ( Bor ) Diameter  = 12 mm


Tebal Plat = 10 mm

7.2.2 Kontrol Kekuatan Baut


7.1.2.1 Perhitungan Ruv yang Diterima Setiap Baut
Ruv = Pu = 1344.96 = 224.16 kg
n 6

7.2.2.2 Perhitungan Kuat Geser Baut


f Rnv = 0.75 0.5 fu Ab n
= 0.75 0.5 4100 1.1304 1
= 1737.99 kg
7.2.2.3 Perhitungan Kuat Tumpu Baut
f Rn = 2.4 d tp fu 0.75
= 2.4 1.2 1 4100 0.75
= 8856 kg

7.2.2.4 Perhitungan Kuat tarik Baut


f Rnt = 0.75 0.75 fu Ab
= 0.75 0.75 4100 1.1304
= 2606.985 kg

7.2.2.5 Rumus Interaksi Geser dan Kuat Tarik Baut

R uv 2 R ut 2
( ) +( ) ≤1
φR nv R nt
224.16 + Rut < 1
1737.99 2606.985

Rut = T = 2270.745 kg

7.2.2.6 Kontrol Momen Sambungan

Letak Garis Netral a:

60 2T

80 2T
d3
180 2T d2
d1
100
a
200

a = ΣT = 2270.745 x 6
fy B 2500 x 20
= 0.272489 cm

d1 = 9.727511 cm
d2 = 27.72751 cm
d3 = 35.72751 cm
Sdi = 73.18253 cm

f Mn = 0.9 fy a2 B + S T di
2
= 0.9 2500 0.07425 20 + 332357.7
2
= 334028.4 kgcm > 324000 kgcm
OK

7.3 Sambungan Balok dan Kolom ( Detail C )

Pu

57
Mu 60

576 60
60

198
141

200

7.3.1 Data Perencanaan Sambungan


Dari hasil perhitungan SAP diperoleh:

Mu = 12614 kgm = 1261400 kgcm


Pu = 12203 kg

Baut Tanpa Ulir ( Bor ) Diameter  = 18 mm


Tebal Plat = 10 mm

7.3.2 Kontrol Kekuatan Baut


7.3.2.1 Perhitungan Ruv yang Diterima Setiap Baut
Ruv = Pu = 12203 = 1220.3 kg
n 10

7.3.2.2 Perhitungan Kuat Geser Baut


f Rnv = 0.75 0.5 fu Ab n
= 0.75 0.5 4100 2.5434 1
= 3910.478 kg

7.3.2.3 Perhitungan Kuat Tumpu Baut


f Rn = 2.4 d tp fu 0.75
= 2.4 1.8 1 4100 0.75
= 13284 kg

7.3.2.4 Perhitungan Kuat tarik Baut


f Rnt = 0.75 0.75 fu Ab
= 0.75 0.75 4100 2.5434
= 5865.716 kg
7.3.2.5 Rumus Interaksi Geser dan Kuat Tarik Baut

R uv R ut
( )2 +( )2 ≤1
φR nv R nt
1220.3 + Rut < 1
3910.478 5865.716

Rut = T = 4035.266 kg

7.3.2.6 Kontrol Momen Sambungan

57
2T
60
2T
576 60
60 2T
d4 d5
2T d3
198
2T d2
141 d1
a

200

a = ΣT = 4035.266 x 10
fy B 2500 x 20
= 0.807053 cm

d1 = 13.29295 cm
d2 = 33.09295 cm
d3 = 39.09295 cm
d4 = 45.09295 cm
d5 = 51.09295 cm
Sdi = 181.6647

f Mn = 0.9 fy a2 B + S T di
2
= 0.9 2500 0.651335 20 + 1466131
2
= 1480786 kgcm > 1261400 kgcm
OK
7.4 Sambungan Balok dan Kolom ( Detail D )

Pu Pu
57

Mu 60
Mu
576 60

60

198
141

7.4.1 Data Perencanaan Sambungan


Dari hasil perhitungan SAP diperoleh:

Mu = 12976 kgm = 1297600 kgcm


Pu = 7343 kg

Baut Tanpa Ulir ( Bor ) Diameter  = 18 mm


Tebal Plat = 10 mm

7.4.2 Kontrol Kekuatan Baut


7.4.2.1 Perhitungan Ruv yang Diterima Setiap Baut
Ruv = Pu = 7343 = 734.3 kg
n 10

7.4.2.2 Perhitungan Kuat Geser Baut


f Rnv = 0.75 0.5 fu Ab n
= 0.75 0.5 4100 2.5434 1
= 3910.478 kg

7.4.2.3 Perhitungan Kuat Tumpu Baut


f Rn = 2.4 d tp fu 0.75
= 2.4 1.8 1 4100 0.75
= 13284 kg

7.4.2.4 Perhitungan Kuat tarik Baut


f Rnt = 0.75 0.75 fu Ab
= 0.75 0.75 4100 2.5434
= 5865.716 kg

7.4.2.5 Rumus Interaksi Geser dan Kuat Tarik Baut

R uv 2
R ut
( ) +( )2 ≤1
φR nv R nt
734.3 + Rut < 1
3910.478 5865.716

Rut = T = 4764.266 kg

7.4.2.6 Kontrol Momen Sambungan

57 2T
60
2T
60
60 2T
d5
d4
2T d3
198
2T d2
141 d1
a
200

a = ΣT = 4764.266 x 10
fy B 2500 x 20
= 0.952853 cm

d1 = 13.14715 cm
d2 = 32.94715 cm
d3 = 38.94715 cm
d4 = 44.94715 cm
d5 = 50.94715 cm
Sdi = 180.9357

f Mn = 0.9 fy a2 B + S T di
2
= 0.9 2500 0.907929 20 + 1724052
2
= 1744480 kgcm > 1297600 kgcm
OK
7.5 Kontrol Kekuatan Sambungan Las
7.5.1 Perencanaan Tebal Las Efektif pada Sambungan
7.5.2 Perhitungan Tebal Las Efektif Pada Web

aeff max Di Web = 0.707 x fu


70 70.3
= 0.707 x 3700 10
70 70.3
= 5.315789 mm

aeff max Di end plate = 1.41 x fu


70 70.3
= 1.41 x 4100 10
70 70.3
= 11.74761 mm

7.5.3 Perhitungan Gaya yang Bekerja Pada Sambungan Las

Misal te = 1 cm

A = 72.2 + 34.8 = 107 cm2

Sx = d2 x 1 x 2
3

= 72.2 + 34.8 x 1 x 2
3

= 2544.222 cm3

fv = Pu = 7343 = 68.62617 kg/cm2


A 107

fh = Mu = 1297600 = 510.0183 kg/cm2


Sx 2544.2222222222

f total = fv2 + fh2


= 68.62617 2 + 510.0183 2

= 514.6147 kg/cm2

7.5.4 Kontrol Kekuatan Las

 fn = 0.75 0.6 70 70.3 = 2214.45 kg/cm2

 fn  f total
OK

7.5.5 Perhitungan Tebal efektif

te perlu = f total = 514.6147 = 0.232389 cm


f fn 2214.45

7.5.6 Perhitungan Lebar Perlu

a perlu = 0.87 = 1.230552 mm < 5.890469 mm


0.707 OK

7.5.7 Perhitungan Tebal Efektif Dengan Lebar Minimum

a minimum = 4 mm
te perlu = 4 x 0.707 = 2.828 mm

7.5 Sambungan Kolom Pondasi


7.5.1 Data Perencanaan

Rencana Panjang Plat Dasar kolom L 40 cm


Rencana Lebar Plat Dasar kolom B 40 cm
fc' beton 20 Mpa
P Momen yang bekerja pada dasar kolom Mu 1093100 kgcm
Lintang yang bekerja pada dasar kolom Du 3854 kg
M Normal yang bekerja pada dasar kolom Pu 22617 kg
a 300 mm
a1 50 mm
b 150.0 mm
c 50 mm
d 300 mm
s pelat 1600 kg/cm2
a1 a a1

b
d1 B
b

7.5.2 Kontrol Pelat Landasan Beton ( Pondasi )

fc' beton = 20 Mpa = 200 kg/cm2


Pu yang bekerja = 22617 kg
Kekuatan nominal tumpu beton
Pn = 0.85 fc' A
A = 40 x 40 = 1600 cm2
Pn = 0.85 200 1600 = 272000 kg

Pu <= f Pn
22617 <= 0.6 x 272000
22617 <= 163200 OK

7.5.2 Perencanaan Tebal Pelat Baja Pondasi


7.5.2.1 Perhitungan Tegangan Yang Bekerja Akibat Adanya Eksentrisitas

e = M = 1093100 = 48.3309 cm
P 22617
A = 40 x 40 = 1600 cm2
W = 1/6 B L2 = 1/6 40 40 2 = 10666.67 cm3

 = P + M
A W
= 22617 + 1093100
1600 10666.6666666667
 maks = 116.6138 kg/cm2
 min = 88.3425 kg/cm2
Jadi, q = 116.6138 kg/cm2

3
1
1

7.5.2.2 Perhitungan Momen Yang Bekerja


~ Daerah 1
M = 1/2 q L2
= 1/2 116.6138 5 2

= 1457.672 kgcm

~ Daerah 2
a/b = 30 / 15 = 2
a1 = 0.1 a2 = 0.046

Ma = a1 q b2
= 0.1 116.6138 15 2
= 2623.809 kgcm

Mb = a2 q b2
= 0.046 116.6138 15 2
= 1206.952 kgcm

~ Daerah 3
a/b = 5 / 30 = 0.166667 < 0.5

M3 = 1/2 q a12
= 1/2 116.6138 5 2
= 1457.672 kgcm

7.5.2.3 Perhitungan Tebal Pelat Baja


s = 6 M t= 6 M
t2 s plat

=
√ 6 x 1457.672
1600

= 2.338005 ~ 3 cm

7.5.3 Perencanaan Diameter Angker


7.5.3.1 Perhitungan Tegangan Yang Bekerja Pada Angker

P
40
x y

M
20
min
P

 max

1/3x C 1/3y

 min =  max
x B-x

x =  min B = 88.3425 x 40
 min +  max 88.3425 + 116.6138
= 17.24124 cm

y =B - x = 40 - 17.24124 = 22.75876 cm

S min = 1.5 d = 1.5 ( 2 x tf )


= 1.5 2 x 1.2
= 3.6 cm

1/3 x = 5.74708 cm > S min

1/3 y = 7.586253 cm > S min

r = 20 - 1/3 y = 20 - 7.586253 = 12.41375 cm

C = 40 - 7.586253 - 5.74708 = 26.66667 cm

T = M - P r = 1093100 - 22617 12.41375


C 26.7

= 30424.6549739822 kg = Pu

7.5.3.2 Perencanaan Diameter Angker


- Leleh: Pu =  fy Ag

Ag perlu = 30424.6549739822 = 8.245164 cm2


0.9 4100 #DIV/0!

- Putus: Pu =  0.75 fu Ag

Ag perlu = 30424.6549739822 = #DIV/0! cm2


0.75 0.75 0 #DIV/0!

- A baut perlu = 30424.6549739822 = 27.16487 cm2 #DIV/0!


1120

Untuk tiap sisi A baut perlu = 27.16487 / 2 sisi = 13.58244 cm2


Direncanakan menggunakan angker D30 ( A = 7.065 cm2 )
Jumlah angker dalam 1 sisi = #DIV/0! / 7.065
= #DIV/0! ~ #DIV/0! buah
Dipasang 3 D 30 A = 21.195 cm2
Abaut > Aperlu
OK

7.5.4 Perencanaan Panjang Angker

Kekuatan Baut untuk menerima beban tarik pada tiap sisi adalah:
30424.6549739822 / #DIV/0! baut = #DIV/0! kg
2 sisi

l = #DIV/0! = #DIV/0! cm
4.472136 2p 1.5

7.5.5 Perencanaan Sambungan Las

t plat = 3 cm

Profil Baja Bj 52 fu = 0 kg/cm2


fu las E70 xx = 70 ksi
= 70 x 70.3 kg/cm3
Syarat tebal plat:
a min = 3 mm
a max = t - 0.1 = 3 - 0.1
= 2.9 cm

af max = 1.41 x fu elemen t


fu las
= 1.41 x 0 x 3
70 x 70.3
= 0 cm = 0 mm

Pakai a = 3 mm
te = 0.707 a = 2.121 mm
b = 30 cm
d = 30 cm
Sx = b * d + ( d2 / 3)
= 30 30 + 900
3
= 1200 cm3

Akibat Pu : fvp = Pu
2 ( 2 b + d ) te

= 22617
2 2 30 + 30 2.121
= 592.4092 kg/cm2

Akibat Mu: fhm = Mu = 1093100


Sx 1200
= 910.9167 kg/cm2

f las = 0.75 x 0.6 x 70 x 70.3


= 2214.45

f total = fv2 + fh2


= 592.4092 2
+ 910.9167 2
= 1180718 kg/cm2 <= 0.75 0.6 fu las
= 1086.608 kg/cm2 <= 2214.45 kg/cm2 OK !!

Anda mungkin juga menyukai