اهللُ َأ ْكَب ُر، اهللُ َأ ْكَب ُر اهللُ َأ ْكَب ُر اهللُ َأ ْكَب ُر،اهللُ َأ ْكَب ُر اهللُ َأ ْكَب ُر اهللُ َأ ْكَب ُر
،ْح ْم ُد لِلَّ ِه َكثِ ًيرا ل او ،ا ير ِ
ب ك
َ ر ب ك
ْ َأ اهلل ، د
ُ م ْح ل ا ِ ِ ول،اهلل َأ ْكبر اهلل َأ ْكبر
له
َ َ ً َُ ُ َْ َ َُ ُ َُ ُ
َواَل،ُ َونَ ْش َه ُد َأ ْن اَل ِإلَهَ ِإاَّل اهلل، َأصياًلِ اهلل وبِحم ِد ِه ب ْكر ًة و ِ وس ْبحا َن
َ َ ُ ْ َ َ َ َُ
ِ ول
َو َر ْح َمتُ ُه،اهلل ُ َأن َسيِّ َدنَا َونَبَِّينَا ُم َح َّم ًدا َر ُسَّ َونَ ْش َه ُد،َُن ْعبُ ُد ِإاَّل ِإيَّاه
َو َعلَى آلِ ِه،صلَّى اهللُ َو َسلَّ َم َوبَ َار َك َعلَى َسيِّ ِدنَا ُم َح َّم ٍد َ ،ُال ُْم ْه َداة
،ُأوص ْي ُك ْم َو َن ْف ِسي بَِت ْق َوى اللَّ ِه ِ َ ف، أما بعد.اه ِريْن ِ َّوَأصحابِ ِه الطَّيِّبِين الط
َ َْ َْ َ
ين ِآمنِ اُ ْد ُخلُوها بِساَل ٍم،ون ٍ ي ع و ٍ
َّات نج ي ِ
ف ين ِ
َّق
ت ْمل ا َّ
ن ِإ :ال َت َعالَىَ َق
َ َ َ ْ ُ ُ َ َ َ ُ
٤٦-٤٥ :(الحجر
ين ِم ْن
َ
ِ َّالص يام َكم ا ُكتِب َعلَى ال
ذ َ ُ
َ َ ِّ م
ُ ك
ُ ي
ْ ل
َ ع
َ ب
َ
ِي ا َُّأي َه ا الَّ ِذين آمنُ وا ُكت
َ َ َ
َق ْبلِ ُك ْم لَ َعلَّ ُك ْم َتَّت ُقو َن
“Hai orang-orang yang beriman, diwajibkan atas kamu berpuasa sebagaimana
diwajibkan atas orang-orang sebelum kamu agar kamu bertakwa.”
Takwa merupakan standar paling tinggi tingkat kemuliaan manusia.
Seberapa tinggi derajat mulia manusia tergantung pada seberapa tinggi
takwanya. Inna akramakum ‘indallâhi atqâkum. Dalam konteks puasa
Ramadhan, tentu takwa tak bisa digapai dengan sebatas menahan lapar
dan dahaga. Ada yang lebih substansial yang perlu ditahan, yakni
tergantungnya manusia kepada hal-hal selain Allah, termasuk hawa
nafsu. Orang yang berpuasa dengan sungguh- sungguh akan mencegah
dirinya dari segala macam perbuatan tercela semacam mengubar
syahwat, berbohong, bergunjing, merendahkan orang lain, riya’, menyakiti
pihak lain, dan lain sebagainya. Tanpa itu, puasa kita mungkin sah secara
fiqih, tapi belum tentu berharga di mata Allah subhanahu wata’ala.
Artinya: “Banyak orang yang berpuasa, namun ia tak mendapatkan apa pun dari
puasanya selain rasa lapar saja.” (HR Imam Ahmad)
Jamaah shalat Idul Fitri hafidhakumullah,
Karena puasa sudah kita lewati dan tak ada jaminan kita bakal bertemu
Ramadhan lagi, pertanyaan yang lebih relevan bukan saja “kemenangan
atas apa yang sedang kita Idul Fitri?” tapi juga “apa tanda-tanda kita telah
mencapai kemenangan?”. Jangan-jangan kita seperti yang disabdakan
Nabi, termasuk golongan yang sekadar mendapatkan lapar dan dahaga,
tanpa pahala?
Lantas, apa saja ciri-ciri orang bertakwa? Ada beberapa ayat Al-Qur’an
yang menjelaskan ciri-ciri orang takwa. Salah satu ayatnya terdapat
dalam Surat Ali Imran:
Dalam konteks Ramadhan dan Idul Fitri, sifat takwa pertama ini
sebenarnya sudah mulai didorong oleh Islam melalui ajaran zakat fitrah.
Zakat fitrah merupakan simbol bahwa “rapor kelulusan” puasa harus
ditandai dengan mengorbankan sebagian kekayaan kita dan menaruh
kepedulian kepada mereka yang lemah. Ayat tersebut menggunakan fi’il
mudhari’ yunfiqûna yang bermakna aktivitas itu berlangsung
konstan/terus-menerus. Dari sini, dapat dipahami bahwa zakat fitrah
hanyalah awal atau “pancingan” bagi segenap kepedulian sosial tanpa
henti pada bulan-bulan berikutnya.
Kata ‘afw (maaf) diulang tiga kali dalam kalimat tersebut, menunjukkan
bahwa manusia memohon dengan sangat serius ampunan dari Allah
SWT. Memohon ampun merupakan bukti kerendahan diri di hadapan-Nya
sebagai hamba yang banyak kesalahan dan tak suci.
Sudah berapa kali puasa kita lewati sepanjang kita hidup? Sudahkah ciri-
ciri sukses Ramadhan tersebut melekat dalam diri kita? Wallahu a’lam
bish shawab.
Khutbah II
اهللُ َأ ْكَب ُر اهللُ َأ ْكَب ُر اهللُ َأ ْكَب ُر ،اهللُ َأ ْكَب ُر اهللُ َأ ْكَب ُر اهللُ َأ ْكَب ُر ،اهللُ َأ ْكَب ُر َولِلَّ ِه
يك لَهَُ ،وَأ ْش َه ُد َّ
َأن َسيِّ َدنَا ْح ْم ُدَ ،وَأ ْش َه ُد َأ ْن اَل ِإلَهَ ِإاَّل اهللُ َو ْح َدهُ اَل َش ِر َ ال َ
ص ِّل َو َسلِّ ْم َوبَا ِر ْك َعلَى َسيِّ ِدنَا َونَبِِّينَا َ مَّ الله
ُ ف
َ ، ه
ُ ُل و س ر
ََ ُو ونَبَِّينَا مح َّم ًدا َعب ُد اللَّ ِ
ه ْ َُ َ
ان ِإلَى َي ْوِم َأصحابِ ِه المي ِام ْين ،والتَّابِ ِعين لَ ُهم بِِإ ْحس ٍ
َ ْ َ َ َ ََ َ َ ْ و مح َّم ٍد ،و َعلَى آلِ ِ
ه َُ َ
ُأوصي ُك ْم َو َن ْف ِسي بَِت ْق َوى اللَّ ِه َع َّز َو َج َّل َو َّات ُقوا اللَّهَ َت َعالَى ِفي الدِّي ِن .أما بعد فَ ِ
،ه َذا الَْي ْوِم ال َْع ِظ ِ
يم َ
ت ِم ْن َش َّو ٍال، صيَ ِام ِس ٍّ ضا َن بِ ِ الصيَ ِام َوال ِْقيَ ِامَ ،وَأتْبِعُوا َر َم َ َوا ْش ُك ُروهُ َعلَى تَ َم ِام ِّ
الله َّم َو َسلِّ ْم َعلَى َسيِّ ِدنَا َونَبِِّينَا ُم َح َّم ٍدَ ،ك َما صيَ ِام َّ لِي ُكو َن لَ ُكم َك ِ
ص ِّل ُ الد ْه ِر َو َ ْ َ
صلُّو َن َعلَى النَّبِ ِّي ،يَا َُّأي َها ِئ
ْحقُِّ :إ َّن اللَّهَ َو َماَل َكتَهُ يُ َ ك ال َ ْت َو َق ْولُ َ ََأم ْرَتنَاَ ،ف ُقل َ
ص ِّل َو َسلِّ ْم َوبَا ِر ْك َعلَى الَّ ِذين آم ُنوا صلُّوا َعلَي ِه وسلِّموا تَسلِ
الله َّم َيماُ ، َ َْ َْ ْ ََ ُ ْ ً
ين، اش ِ
د الر ِ َّ سيِّ ِدنَا ونَبِِّينا مح َّم ٍد وعلَى آلِ ِه وصحبِ ِه ،وارض الله َّم ع ِن الْ ُخلَ َف ِ
اء
َ َ َْ َْ َ ُ َ َ َ َ َُ ََ
الحين
الص َ الص َحابَِة َّ َ،أبِي بَ ْك ٍر َوعُ َم َر َوعُثْ َما َن َو َعلِ ٍّيَ ،و َع ْن َساِئ ِر َّ
ات ،اَأْل ْحيَ ِاء ِم ْن ُه ْم ات ،والْمْؤ ِمنِين والْمْؤ ِمنَ ِ
َ ُ ََ ُ
الله َّم ا ْغ ِفر لِلْمسلِ ِمين والْمسلِم ِ
ْ ُْ ََ ُْ َ ُ
اج َع ْل ِعي َدنَا َه َذا الله َّم ْاتُ ، الد َعو ِ
يب َّ َ
ِ
يب ُمج ُ يع قَ ِر ٌ ك َس ِم ٌ اتِ ،إنَّ َ واَأْل ْمو ِ
َ َ
ِِ ِ
اء َو َم َحبَّةً، اح ًماَ ،و ِز ْدنَا فيه طُ َمْأنينَةً َوُألْ َفةًَ ،و َهنَ ً اد ًة َوتَالَ ُح ًماَ ،و َم َس َّر ًة َوَت َر ُ َس َع َ
اج َع ِل ال َْم َو َّد َة م الله ، ِ
ات ك ر ْب ل او نِ م ْيل او ، ِ
ات م ِ ِ ِ
ُ ْ َّ َ َ ُْ َ ََ َو ُ َ ْ َ َ ْ َ َ َ
ح الر
َّ و ر ي خ ْ
ل اب ا ن يل
َ ع هدْ َأع
ش ِر اد َة َعلَى َوطَنِنَاَ ،وانْ ُ ََ ع الس
َّ مِ ِ
َأد مَّ الله ا، نب ْأد ِ
َّاس ن ل ِ
ل ِ
ر ي خ
َ ْ
ل ا ل َ ذْ بو ا، ن ت يم ش ِ
َ ََ ُ ْ َََ َ َ
ك فِي ُّ
الد ْنيَا اح َفظْنَا فِي َْأهلِينَا َو َْأر َح ِامنَاَ ،وَأ ْك ِر ْمنَا بِ َك َر ِم َ ا، ن ِ
الَْب ْه َجةَ ُ ُ َ َ ْ
و وت ي ب ي ِ
ف
،واآْل ِخ َر ِة
َ
اب النَّا ِرَ ،وَأ ْد ِخلْنَا ذ
َ ع
َ َ ََ َ َ َ َ ا نِ
ق و ،ًة نس ح ِ
ة ر خالد ْنيا حسنةً ،وفِي اآْل ِ
َ َ ََ َ ُّ ي ِ
ف َر َّبنَا آتِنَا
إن اهللَ يَْأ ُم ُر بِال َْع ْد ِلاهللَّ ، اد ِ الْجنَّةَ مع اَأْلبرا ِر ،يا ع ِزيز يا غَ َّف ِ
ار .عبَ َ َ َ َ َْ َ َ ُ َ ُ
البغْ ِي، و ِ
ر ك
َ ن
ْ ْم
ل او ان ،وِإيت ِاء ِذي الْ ُقربى وي ْنهى ع ِن ال َفح َش ِ
اء واإْل ْحس ِ
َ ُ َ َ ْ َ َ َْ َ َ ْ َ َ َ
ي ِعظُ ُكم لَعلَّ ُكم تَ َذ َّكرو َن .فَاذ ُكروا اهلل الْع ِظ ْيم ي ْذ ُكر ُكم ولَ ِذ ْكر ِ
اهلل َأ ْكَب ُر، ُ َ َ ََ ْ َْ ُ َ ْ َ ْ ُْ
ِع ْي ٌد َس ِع ْي ٌد َو ُك ُّل َع ٍام َوَأْنتُ ْم بِ َخ ْي ٍر