d(u . v) = u dv + v du
∫ d ( u . v )=∫ u dv +∫ v du
u . v=∫ u dv +∫ v du
∫ u dv =u v−∫ v du
Bentuk integral parsial di atas dapat dicirikan dalam dua bagian, yaitu bagian
yang diturunkan dan bagian yang diintegrasikan. Dalam keadaan ini, integral parsial
sering dikenal sebagai integral sebagian.
Contoh 1
Jawab :
Cara formula :
∫ x √ 4 x−1 dx=∫ x ¿ ¿
Penggunaan formula:
Misalkan
∫¿¿
u=x du=dx
∫ udv=uv−∫ vdu
dv =¿ v = ∫¿¿
1
¿
= 1
4 ( +1)
2
1
¿
= 3
4( )
2
1
= ¿
6
1
∴ v= ¿
6
1 1
∫ x √ 4 x−1 dx = x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1−∫ ( 4 x−1) √ 4 x−1 dx
6 6
1 1
= x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1−∫ ¿
6 6
1 1 1
x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1− . ¿
=6 6 3
4( +1)
2
1 1 1
x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1− . ¿
=6 6 5
4( )
2
1 1 1
= x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1− . . ¿
6 6 10
1 1
∫ x √ 4 x−1 dx =
6
x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1− ( 4 x−1)2 √ 4 x−1+ c
60
∫¿ ¿
Diperoleh :
∫ x √ 4 x−1 dx
1 1 1 2
x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1− . . (4 x−1) √ 4 x−1+ c
2
=
6 6 4 ( 2 .2+1 )
1 1
∴∫ x √ 4 x−1 dx x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1− ( 4 x−1) √ 4 x−1+ c
2
=
6 60
Cara tabulasi :
Turunkan Integralkan
∫x (+) √ 4 x −1dx
1 (-) 1 2
4 3 √
. ¿) 4 x −1
0
1 1 2
. . (4 x−1)2 √ 4 x−1
6 4 5
1 1
∫ x √ 4 x−1 dx x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1− ( 4 x−1) √ 4 x−1+ c
2
=
6 60
∫ x √ 4 x−1 dx=?
Prose awal :
Tulis x ≡ x
Integralkan √ 4 x −1
1 2
≡ . ( 4 x−1 ) √ 4 x−1
4 ( 1 .2+ 1 )
1
≡ ( 4 x−1 ) √ 4 x−1
6
1
Diperoleh : x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1
6
Proses kedua :
1 1
Lawan tanda ( x ¿ ≡− x
6 6
−1 1
Turunkan ( x ) ≡−
6 6
1 2
(4 x−1) √ 4 x−1
2
Integralkan ( 4 x−1 ) √ 4 x−1 ≡ .
4 2. 2+1
1
≡ (4 x −1)2 √ 4 x−1
10
−1 1 1
¿ . (4 x−1) √ 4 x−1 = - (4 x−1) √ 4 x−1
2 2
Diperoleh (
6 10 60
Proses ketiga :
1 1
Lawan tanda (- ¿=
60 60
1
Turunkan ( ¿ ≡ 0( stop )
60
Tulis ≡+c
Diperoleh :
1 1
∫ x √ 4 x−1 dx = 6 x ( 4 x−1 ) √ 4 x−1− 60 ( 4 x−1) √ 4 x−1+ c
2