KELAS 5 SEMESTER 1
1. Teks Narasi yaiku teks kang nyitakake ngenani rerangkening kedadeyan kang disusun kanthiurut adedasar urutan wektu.
3. Teks pawarta yaiku teks awujud laporan ngenani sawijine kedadeyan kang dumadi utawa lagi wae dumadi (aktual)
4. Panggolongan jinise pawarta muturut terbite (pengelompokkan berita berdasarkan waktu terbitnya):
Kalawarti : warta utawa kabar kang diterbitake saben seminggu sepisan utawa sasen (satu bulan
sekali)
Ariwarti : warta utawa kabar kang diterbitake saben dina.
6. Tembung Camboran yaiku tembung loro utawa tembung sing dirangkep dadi siji, lan lumrahe nuwuhake
teges anyar
8. Tembung camboran :
a. Camboran Wutuh
Tuladha : nagasari, kacamata, dadargulung,
b. Camboran tugel
Tuladha : Bangjo, dubang, burnas, paklik, pakde,
9. Tembung camboran :
a. Camboran Wutuh
Tuladha : nagasari, kacamata, dadargulung, wayang kulit
b. Camboran tugel
Tuladha : Bangjo, dubang, burnas, paklik, pakde, jiro, cowek
12. Tembang Macapat yaiku Puisi jawa gagrag lawas kang dilagokake lan kaiket dening paugeran-paugeran
tartamtu
Mangsa rendeng wis teka. Para among tani, kalebu pak Tono, rumangsa seneng atine, amarga udan sing diarep-arep wis teka.
Nalika udan sepisan teka ora ana wong tani sing nganggur, kabeh pada nggarap tegal lan sawah, supaya cepet bisa ditanduri. Pak
Tono esuk uput-uput wis ana tegalan saperlu nyingkal tegalane, nganggo sapi. Para among tani liyane, ana sing nggarap sawahe
sarana ngluku, nggaru lan uga ana sing nandur barang.
Paraga utama kang ana ing sajrone teks cerita narasi ing sisih nduwur yaiku….
Selokurung salah sawijine gunung mati sing manggon ana ing Dusun Sondel, Desa Kumrejo, Kecamatan Ngatang Kabupaten
Malang. Ora akeh sing ngerti yen ing Kabupaten Ngantang ana Makam Pangeran Trunojoyo, pahlawan nasional sing tilar donya ing
tlatah iki tanggal 2 Januari 1680. Makam priyayi Madura ingkang ugi keturunan Sultan Agung, Raja Mataram.
Kuburan Trunojoyo tepate ana ing gunung Selokurung. Gunung kasebut dadi saksi bisu perlawanan pungkasane pangeran
sing bergelar Panembahan Madura marang ipene dhewe Pangeran Cakraningrat II (Raja Mataram wektu iku) kang dibantu dening
pasukan Walanda (VOC). Wektu cilik Pangeran Trunojoyo dididik lan digedhekake ing lingkungan Karaton Mataram, sing nalika iku
dipimpin dening putrane Sultan Agung, yaiku Susuhunan Amangkurat I.
https://ngalam.co/2015/12/21/bukit-selokurung-ngantang-makam-pangeran-trunojoyo/
Yen dideleng saka isi kang dijlentrehake, teks wacan ing nduwur kagolong jinise teks wacan…..
23. Wacanen jinise pawarta ing ngisor iki kang paititis !
(1) pawarta bab politik (3) Pawarta opini (5) Pawarta Lokal
(2) pawarta ekonomi (4) Pawarta regional (6) Pawarta hukum
Pawarta ing nduwur kuwi, yen dikelompokake miturut isine yaiku nomer ….. lan ….
https://www.brilio.net/ragam/15-contoh-berita-bahasa-jawa-mudah-dan-lengkap-beserta-artinya-221017t.html
25. Gathutkaca kuwi satriya sing gagah prakasa, sing isa miber ing khayangan.
Ing ukara sisih nduwur, tembung sing kacetak kandhel kagolong jinise tembung ……
26. Anggone malyu nganti sipat…. Saking wedine karo ghede duwur balungane bapake.
Tembung entar sing trep, kanggo jangkepi ukara ing nduwur yaiku…..
Tembung-tembung ing sisih nduwur sing kagolong jinise tembung entar yakuwi tembung nomer ….
Tembang 1 Tembang 2
Tembang 3 Tembang 4
Tembang ing nduwur, sing ora kalebu tembang macapat yaiku nomer …
29. Wacanen tembang macapat ing ngisor iki ngisor iki nganti paham paugerane !
Tembang 1 Tembang 2
Nadyan silih bapa biyung kaki nini, Yen sinau, ojo karo tura turu
Sadulur myang sanak, Atine sing bungah
Kalamun muruk tan becik, Supaya ngelmune becik
Nora pantes yen den nuta. Lakonono kanggo uripmu kang mulya
Tembang 3 Tembang 4
Tembang ing nduwur, sing kalebu tembang macapat pucung yaiku nomer ….
30. Wacanen sing setiti tembang pucung ing ngisor iki !
https://katadata.co.id/intan/berita/6347836c8b2ae/contoh-teks-narasi-bahasa-jawa-serta-penjelasan-lengkapnya
Teks 2
Wong Indonesia mesti kenal karo Malioboro. Papan wisata ing Daerah Istimewa Yogyakarta iki tansah nduweni
daya atin dhewe. Sejatine papan iki didadekake pusat wisata kutha Yogyakarta. Malioboro dhewe dijupuk saka jeneng
dalan. Pesonane pancen ndadekake wong pengen ngunjungi maneh lan maneh. Turis atin lan manca seneng ketemu
panggonan wisata siji iki. Ana akeh vendor lan panggonan liyane kanggo seneng.
Yen sampean pengen tuku aksesoris, kaos, utawa oleh-oleh panganan, sampeyan bisa langsung menyang Teras
Malioboro sing wis dipindhah lan digawe papan sing luwih cocog dening pemerintah.
https://mamikos.com/info/contoh-teks-deskripsi-bahasa-jawa-singkat-pljr/
Tulisen guru gatra, guru Lagu, guru wilangan tembang pucung ing nduwur !
Jawab : Guru gatra : …………………………………………………………………………………………………….…….
Guru lagu : …………………………………………………………………………………………………….…….
Guru wilangan : …………………………………………………………………………………………………….…….
Sawise kedadeane bencana alam banjir nang dina Rabu 13 Januari 2020 bengi nuli, sethithike ana enem Kepala Keluaraga (KK)
warga desa Warungkiara RT03, Sukamaju, Cianjur sing rekasa ketunan material sing ora sethithik. Sanajan ora ana korban jiwa jero
musibah kesebut, kerugian ditaksir nduwe aji Rp20 yuta luwih.
Para korban saiki ngarep-arep ben cepet ana panangen infrastruktur panggon panguwawa lemah neng bantaran kali Cisrua sing
mbludak. Miturut Esih, salah siji korban, kondisi wektu iki nggawe dheweke lan warga liyane rumangsa kuwatir bakal kedadean hal
padha pas cuaca ala bali kedadean, banda lan barang duwene lan warga liya sing dadi korban banjir entek kegawa arus amarga
derese kali sing banjir.
https://www.sonora.id/read/423529560/3-contoh-pawarta-bahasa-jawa-yang-singkat-lengkap-dengan-5w-1h
Tulisna 3 wae titikane teks pawarta sing bener ?
Jawab : a. …………………………………………………………………………………………………………………………………..
b. ……………………………………………………………………………………………………………………………………
c.…………………………………………………………………………………………………………………………………….