Ciri-Ciri Pawarta
1. Aktual = baru
2. Faktual = nyata berdasarkan fakta
3. Cekak aos = singkat, padat, jelas
4. Narik kawigaten = menarik perhatian
Pawarta utawa pawartos yaiku berita/kabar/informasi ingkang anyar, lan bener.
Pawarta menika biasanipun diberitakae ing media cetak lan elektronik. Pawarta ingkang
becik yaiku sing kalebet ing njerone 5W + 1H, beritane aktual, wigati, faktual, lan, Narik
Kawigaten.
Miturut bentuke, pawarta iku dibagi dados 4 jenis, antarane wonten pawarta cetak, wonten
pawarta siaran, wonten pawarta internet, lan wonten pawarta lisan.
1. Narasi
Yaiku karangan utawa paragraf,kang nyritakake kedadeyan kanthi wektu utawa kedaden kang
runtut saka wiwitan ngati pungkasan. Sok sapa sing maca paragraf iki kaya-kaya nglakoni kaya
dene kedadeyan kang ana jroning crita.
2. Argumentasi
Yaiku karangan utawa paragraf kang isiné ngenani panemu kanthi linambaran alesan-alesan
kang mathuk.
3. Deskripsi
Yaiku paragraf utawa karangan kang isine nggambarake sawijining obyek (bisa panggonan utawa
wewujudan liyane) kanthi trewaca. Sok sapa kang maca paragraf iki kaya-kaya ngerti dhewe
obyek kang digambarake ana ing jroning paragraf iki.
4. Persuasi
Yaiku paragraf utawa karangan kang isine ngajak para pamaca supaya nglakoni apa kang
dikandhakake panulis.
5. Eksposisi
Yaiku paragraf utawa karangan kang isine njlentrehake nganti cetha terwaca. Ana ing bab iki
kang arep dirembug yaiku ngenani paragraf narasi.
Unen unen ( ungkapan ) yaiku tetembungan kanthi teges kang mligi (khusus).
Wujude unen unen ono 3 yaiku :
1. Paribasan yaiku unen –unen kang wis gumathok racikane lan mawa teges tartamtu.
Tuladhane :
Kakehan gludug kurang udan tegese kakehan omong nanging ora ana bukti nyatane.
Becik ketitik ala ketoro tegese kabeh samubarang tumindhak ala utawa becik bakal ketoro
ing tembe burine
Jerbasuki mawa beya tegese samubarang gegayuhan butuhake wragat
Ing ngarsa sung tuladha yaiku sipate pemimpin bias dadi tuladhane andhahane.
2. Bebasan yaiku unen unen kang ajeg pengganggone mawa teges tartamtu (pepindhan saemper
pasemon) sing di semoni sipat utawa kahanane wongbarang
Tuladhane :
Lambe satumang kari samerang tegese dituturi bola bali meksa ora di gugu
Mikul dhuwur mendem jero tegese bias njunjung drajate wong tuwane
3. Saloka yaiku unen unen kang ajeg penganggone mawa teges tartamtu (pepindhan saemper
pasemon) sing disemoni wonge utawa ulah kridhaning manungsa.
Tuladhane :
Kebo kabotan sungu tegese wong sing uripe rekoso amarga kakehan anak.
Kebo nusu gudel tegese wong tuwa njaluk wuruk wong enom
Cangkriman tegese unen unen utawa tetembungan kang kudhu di bedhek isine utawa karepe.
a). Cangkriman wancahan (cekakan) yaiku cangkriman kang kedadaeyan saka tembung
tembung kang di wancah utawa di cekak , tuladha (contoh) :
1. Pak beletos : Tapak kebo lelene satus
2. Pak bomba, pak lawa, pak piyut = tapak kebo amba, tapa ula dawa, tapak sapi ciyut
4. Bot ginawa entheng, theng ginawa abot : klobot ginawa entheng, gentheng digawa abot
5. Wiwa wite, lesbodhonge, karwa pake : uwi dawa uwite, tales amba godhonge, cikar dawa
tipake
8. Bithi notun nati binatun : babi mati cinane getun, cina mati Babine ora getun
c). Awujud plesedan utawa blenderan yaiku cangkriman sing sejatine ukara pranyatan kang
bisa gawe bingung yen macane salah, tuladha (contoh) :
3. Wong adol tempe ditaleni = sing ditaleni tempe, dudu wong sing dodol.
4. Lampu apa yen dipecah metu uwonge (lampu toko sing lagi ditutup)
5. Kebo picak ateges kebo, sapi, cicak motone 6
5. (batangane = klenthing/jun)
(batangane : sepur)
1. Bapak pucung
5. Yenlumampah
Bapak pocung
Padha dikunjara
Mijil baka
Pembuka
conto : Sugeng siyang
isi
conto : kula minangka wakil saking para siswa MIN 1 ngaturaken agunging panuwun
dhumateng brayat ageng bengkel “Tirta Agung” griki.
Penutup
Conto : bilih kulo sakanca kirang suba sita lan tata karma kula nyuwunaken agunging
pangaksami. Nuwun.