Anda di halaman 1dari 3

TUGAS KELAS VIII ( Senin, 15 Oktober 2023)

NAMA :
No. ABSEN :
KELAS :
PETUNJUK PENGERJAAN!
1. Silahkan diisi identitas di atas!
2. Jawablah dengan benar sesuai pertanyaan yang diminta!
3. Jawaban bisa di buat pada kertas ini depan dan belakang (tidak menggunakan kertas lempiran
lagi)
4. Setelah selesai ketua kelas, bertanggungjawab mengumpulkan tugas ini dan mencatat teman
yang ribut dan tidak mengerjakan tugas ini!

SOAL / PITAKEN :
BAGIAN A
1. Anggah ungguhing basa Bali inggih punika………….
2. Basa Alus inggih punika…..
3. Indayang sambatang akuda liune basa alus punika……
4. Basa andap/ kesamen inggih punika….
5. Basa kasar inggih punika….
BAGIAN B
Ngaryanin lengkara antuk kruna sane sampun kaicen! Karyanin sekadi contoh.
Buatlah kalimat dengan kata yang tersedia! Buat seperti contoh yang diberikan.
CONTOH:
Kruna : Melali ( Basa Andap)
Lengkara : icang ibi melali ke pasih Jimbaran ngajak timpal-timpal

Soal Kruna :
1. Sepatu
2. Meja
3. Kursi
4. Ngajeng (makan)
5. Sirep (tidur)
6. Destar (udeng)

BUAT JAWABAN DI BAWAH INI DAN DI BALIK KERTAS :


TUGAS KELAS VII ( Senin, 15 Oktober 2023)
MENCATAT

PETUNJUK PENGERJAAN!
1. Silahkan dicatat ringkasan materi di bawah ini di buku catatan bahasa Bali kalian masing-masing!
2. Setelah selesai mencatat ketua kelas, bertanggungjawab mengumpulkan tugas ini dan mencatat
teman yang ribut dan tidak mengerjakan tugas ini!

CATATAN
MATERI : PARIBASA BALI
A. Pamiteges Paribasa Bali
Paribasa Bali inggih punika rerasmen basa pinaka panglengut bebaosan utawi gegonjakan sane
kanggen piranti ngwedar daging pikayunan, nganggen imba-imba .Kawentenan paribasa Baline ngranjing
ring susastra tutur ‘lisan’, rauh mangkin kantun maurip ring pambyaran,sakewanten pungkuran sampun
akeh sane kasurat mawangun stensilin miwah cetakan. Ketut Ginarsa (1985) maosang nganggen
murda Paribasa Bali sane kamedalang antuk Balai Penelitian Bahasa Singaraja. Wayan Simpen, A.B
(1982) maosang nganggen murid Bhasita Paribasa, kamedalang antuk PT Mabakti Denpasar, Nengah
Tinggen (1988) nganggen murda Aneka Rupa Paribasa Bali,kamedalang antuk Percetakan Rhika Dewata
Singaraja.Ring sor puniki wenten conto lan pangertian Paribasa bali inggih punika:

1. Sesenggakan
Sesenggakan wit saking kruna “senggak”, kaduwipurwayang dados sesenggak,polih pangiring-
an dados sesenggakan. Sesenggakan puniki taler sakadi palambang utawi sesimbing kahanan utawi polah
jadma sane kaimbangang ring kahanan miwah polah barang utawi buron. Binanipun ring sesonggan ,
yening sesenggakan nganggen piranti kruna kadi,buka utawi luir.
Conto sesenggakan inggih punika:
1) Buka sandate di teba, bungane alap punyane kiladin Suksmanipun : sakadi anak lanang ngambil
anak istri, nanging matuannyane tan kalinguang.
2) Buka negen tambahe baatan kori Suksmanipun, sakadi anake ngambilan pakaryan ,
ring pangawitnyane dangan, nanging kasuen-suen ipun manggihin pakewuh.
3) Buka makpak tebune, ampsne kutang, suksmanipun : Sakadi anake sane makurenan, ring kantun
pangantenan, kalih sasuenne kantun bajang kasayangang tur kajungjung, risampune tua tan
mampuh kakutang.
4) Buka gowake ngadanin ibane. suksmanipun : sekadi anak corah sane nuturang kacorahan padidi
5) Buka naar krupuke, gedenan kroakan, suksmanipun : Sakadi anake sane ngaku wanen kalih jaga
muputuang karya, sakewanten nenten wenten buktinipun nglaksanayang.
6) Buka ngenjekin ikut cicinge, mabalik nyaplok, suksmanipun : Sakadi i bapa ngenken i pianak
ngrereh napi-napi, raris i pianak mabalik ngenken bapanipune ngerereh punika. Buka payane
disisi maukir, ditengahne masumbe : sekadi anak matiosan laksana teken munyine
7) Buka lindunge uyahin, blangsah, suksmanipun : Sakadi anake sane uyang paling nenten uning-
uning nongos.Buka katake matindik salah genah : sekadi anake ngangge pepayasan tan nganutin
dewek ipun.
8) Buka macane, nakutin lawat, suksmanipun : Sakadi anake sane marasa ring dewekipune iwang
wiadin corah, setata ipun mrasa congah wiadin takut tur kabilbil.Buka sumangahe ngugut kanti
mati : anake sane nganutin manah ipun, yadiastun ipun padem
9) Buka macane, ngengkebang kuku, suksmanipun : Sakadi anake sane pradnyan (wikan),
ngengkebang kepradnyanan (kawikanan).
10) Buka bukite ejohin, katon ngrawit; suksemanipun : sakadi anake pakantenan ipun saking doh
jegeg utawi bagus, kewanten wawu tampek tlektekang ipun bodo, muanipune burik.

2. Wewangsalan
Wewangsalan puniki pateh sakadi tamsil ring Bahasa Indonesia. Wewangsalan kruna lingganipun
"wangsal" sane artinipun "lampah", polih pangiring "an" dados "wangsalan", kaduipurwayang dados
"wewangsalan", artinipun lelampahan saparipolah kalih kahanan jatma. Wewangsalan puniki kawangun
antuk angkepan kruna kalih carik, carik kaping 1 pinaka giing, carik kaping 2 pinaka isi, daging, utawi
suksmanipun.
Ring sor puniki wenten makudang-kudang wewangsalan luiripun :
1. Asep menyan majagau, suksmanipun : nakep lenggar aji kau
2. Ada tengeh masui kaput, suksmanipun : ade keneh mamunyi takut
3. Bakat kocok misi isen, suksmanipun : awak bocok tuara ngasen
4. Bangbang dadua ken ceburin, suksmanipun : bajang dadua ken anggurin
5. Be lele mawadah kau, suksmanipun : suba jele mara tau
6. Bedeg majemuh bangsing di banjar, suksmanipun : jegeg buin lemuh langsing lanjar
7. Baju gadang potongan gantut, suksmanipun : tuyuh magadang tuara maan entut.
8. Buah sabo mawadah klukuh, suksmanipun : awak bodo buin angkuh
9. Celebingkah beten biu, suksmanipun : gumi linggah ajak liu
10. Gamongan kladi jae, suksmanipun : omongan dadi gae

3. Cecimpedan
Cecimpedan puniki wantah bebaosan kaanggen matebag-tebagan,pateh kadi syair teka-tekiring
Bahasa Indonesia.Cecirin cecimpedan nganggen pitaken ; Ape ke…? Utawi Padik, apa…?
Conto:
1) Apa ke, ngamah uli basing meju uli tundun? Cawisane, Panyerutan
2) Padik apa,Jangkrik ngecik duur gununge? Cawisane, Anak Macukur.
3) Padik apa, di cenikne dupdupang, di gedene matiang? Cawisane, Api
4) Apa ke bilang tolih ngejoh-ngejohang? Cawisane, Kuping
5) Padik apa, ngamah acepok betek sesai? Cawisane, Galeng
6) Apa dituunne mekelo, dimenekne enggal? (tenges)
7) Apa tai belek megantung? Cawisan,Juwet
8) Apa anak cenik maid cacing? Cawisane,Benang
9) Apa anak cenik ngemu getih? Cawisane, Klepon
10) Apa sabilang pecuk kajengit? Cawisane,Ceretan

4. Bebladbadan
Bebladbadan punika wantah silih sinunggil Basa Basitha sane lumrah kaanggen ring Basa Bali.
Ring sor puniki wenten makudang-kudang conto bebladbadan , luiripune :
1) Maberuk tanah ,arti sujatine: caratan, arti paribasane : nyaratang
2) Mabawang putih , arti sujatine : kesuna, arti paribasane : pisuna
3) Macarang nyuh , arti sujatine: papah, arti paribasane: ngepah
4) Maceleng lua , arti sujatine: bangkung , ati paribasane : bengkung
5) Madanyuh biu , arti sujatine: kraras, arti paribasane : raras dogen
6) Madamar bangke , arti sujatine:angenan, arti paribasane : mapangenan
7) Madamar di carik , arti sujatine: kunang-kunang, arti paribasane : tunangan
8) Maadin kuud , arti sujatine: klungah, arti paribasane: jengah
9) Ental magulung , arti sujatine: subeng, arti paribasane : nyebeng
10) Gedebong tuh , arti sujatine: kupas, arti paribasane : upas

Anda mungkin juga menyukai