Anda di halaman 1dari 5

Trune Jaruh

Kacerita ada anak muani madan I Wayan Balik., Balik anak mula belog pesan, nanging setata
tinut teken pituduh anak tua-tua. Enu cerik ia suba katinggalin ban bapanné. Ia anak ubuh
kaempuang ban mémé dogén.

Né jani, ia makeneh milu matuutin timpal-timpalné ngubuh bébék. Kacerita, nglikid bébékné tur
angonanga di tukadé. Béh… bébék timpal-timpalné makejang pada seleg ngalih amah,
makejang pada macelep bungutné ngalih pici-pici, nanging bébék I Balik iteh mabuang-buangan.
Gedeg pesan basangné I Balik, jag makejang bébékné gantungina batu. Prajani bébékné pada
nyilem laut mati sawiréh tusing nyidang mangkihan. Pocol méméné meliang ia bébék.

Kacerita né jani, I Balik tundéna ngidih api lakar anggona nyakan di paon ban méméné. Kéné
méméné ngraos, “Wih Belog, kema ngidih api jep ka umah pisagané bakal anggo nyakan di
paon”.

Kebenengan dugasé ento I Balik tusing tatas nawang ané kéngkén madan api. Ingret ia matakon
tekén méméné, “Ané kéngkén madan api to Mé?” Kéto munyinné. Nyaut méméné, “Ento ada ja
ané barak-barak, jeg upin-upinin pang kanti ia endih dilapa danyuhé ené”, kéto buin méméné
nglanturang raosné.

“O nah nah Mé” Keto pasautné I Balik laut majalan bakal ngidih api. Di jalan nepukin ia
bangkung buang ané telinné sedeng barak. Dadi ento telin bangkungé kaupin-upinin ban I Balik.
Sawireh anak mula tuara ya api, kanti kenyel I Belog ngupin-ngupinin, tusing masi nyak endih.

Ban ngélél méméné I Balik ngantosang tusing teka pianakné ngaba api, ngelah ia keneh nugtug
pajalané I Balik. Tepukina I Belog iteh ngupin-ngupinin telin bangkung, “keprus-keprus” keto
munyinné. “Wih Belog, Ci ngudiang to ditu? Nguda telin bangkung upinin Cai? Mai mulih!”.
Keto méméné ngaukin.

Masaut I Balik, “Aduh… Mé. To mémé ja ngorahang ané barak-barak to madan api. Ené dini
ada ané barak, suba uli tuni kal upin, sing ja nyak ngendih”. “Aduh… sajan Cai jlema belog.
Ento anak telin bangkung buang, sing beneh ia barak?, to sing ja api.” Kéto abet méméné lantas
ngajakin I Belog mulih.

Kacarita né jani, I Balik suba kelih, suba menék teruna. I Balik tundéna ngantén, ngalih somah
ban méméné. “Wih, Cai Balik sawireh Awak suba kelih, suba madan teruna, jani alihang awaké
kurenan apang ada ajak mémé magarapan. Mémé suba ngancan tua, marasa suba gemba pesan,
tusing enu sanget mampuh magarapan.”, Kéto munyin méméné.

“Kéngkén anak ngantén? Lamun icang ngalih somah, ané kéngkén melahné anggon icang
somah? Yan suba lantasan ngantén, ngudiang men gegaéné ngantén Mé?”, Kéto pasautné I Balik

“Aduh… sajaan, nyajang san belog Cainé. Yen lakar ngantén, sinah anak luh ané pantes anggon
kurenan. Yen suba bakat Cai anaké luh to anggon kurenan, sabilang peteng ajak sirep apang
kanti beling tur sida ngelah pianak. Kéto méméné mapitutur.

Mara buka kéto raos méméné, ngéncolang I Balik pesu lakar ngalih-ngalihin anak luh bakan
kanggon kurenan. Makejang anaké eluh lemesanga, sakéwala tusing ada ané nyanggupin
makurenan. Makejang pada maboya, “Sing bakat baan icang ngecakin Cai, Cai jlema lengeh,
bodo, buin bocok.” Ada kéto nyacadin. Ada masi ané ngraos kasar, “Wih… Balik, balik, lik.
Nang tolih jeneng Ibané, nyak masaih ajak tlapakan batis Icangé?”

Terus I Balik majalan, sabatek anak luh tepukina lemesanga ajakina nganten. Suba koné kanti ka
sisin désané ia majalan, teked di sétrané. Ditu nepukm ia bangkén anak luh ané mara sajan
kakutang. Ento kalemesin ban I Balik “Wih Luh. Beli tundéna ngantén ban i mémé, nyak
ngantén ajak icang?” Keto munyinné I Balik Sawireh anak mula bangké, dadi tusing masaut
ajaka ngomong, kadéna suba enyak. Mara jemaka, jeg nengil tusing makrisikan. Jeg gosonga
bangkéné ento abana mulih. Di subané teked jumahné, pejanga di pasirepan umah meténé, laut
kasayangin, ajaka pules lemah peteng.

Kacerita jani, suba teka méméné, tengkejut ia ngadek bo bengu maimbuh andih, cara mabo
banyeh anak mati. Dapetanga I Balik majangkut di balé meténé ngajak bangké. Kema méméné
maekin lantas matakon, “Wih… Cai Belog, nak ngudiang Cai nyangkutin bangké?. Dija Cai
maan bangké? Kema entungang, aba ka semané! Pang sing énggalan telah nyen pisagané nawang
ulian ngadek bon bangké”.

“Wih… Mé, ene suba somah icangé. Buin mani gaénang jep banten pesakapan apang madan
pragat!”, Kéto pasautné I Belog. “Aduh… Tusing kodag ban mémé nyakapin Cai ngajak bangké.
To anak luh suba bantenina pangabénan ban ané ngelahang, sangkal kutanga di sétrané.”, Kéto
pasaut méméné.

Buin maninné, I Belog paek tekén méméné kabenengan ngentut. Ditu I Belog ngadek bo bengu,
lantas jag grédéga méménné abana ka semanné bakel kutanga, kadéna méméné suba mati. Béh…
jeg babak belur méméné matatu sawireh kapaksa kagrédég ban I Belog. Aget énggal ada anak
ngalangin, pamuput kanti amingguan méméné daah duuh naanang ngaap, tur sakit awakné
makaukud.

Makelo-kelo, ada koné anak ngugu I Belog, maan masi ia ngalih kurenan. Béh sing kodag-kodag
baan demen keneh méméné ngelah mantu ané cager bakal nulungin magarapan. Mara mulih
panganténé, ditu ajaka sirep sig umahé tuah abungkul ngajak méméné sakéwala melénin dipan. I
Belog sirep ajaka kurenané, méméné sirep padidiana. Anaké luh ento suba nawang urah arih
anak ngantén.

Kacerita, ngraos kurenané, “Wih… Bli, enggalang anaké menék! Beli, énggalang menék, apang
énggalan ngelah pianak!” Mara kéto munyinné ané luh, jeg ngénggalang I Belog menék ka
lenggatané, saksak-siksik patigradab, tusing ada ané seken aliha.

“Wih… Bli, dadi kema menék, apa kal alih ditu? Mai tuun! Kéto munyin kurenané. “Nah nah
Luh” Keto I Belog masaut tur énggal tuun macelep betén longan dipané, saksak-siksik tusing ja
karwan apa.

Marasa kurenané kéweh ngelah somah belog tusing nawang unduk makurenan. Pedih koné
basangné, jeg nungkayak ia malalung sambilanga ngedeng liman I Belogé. Ditu I Belog mara
nawang tekén déwékné tundéna menék di duur tangkah kurenané. Suba koné di duur tangkahné,
jeg ngetor I Belog, sawireh tusing taén buka kéto, kadéna ngalih somah bakel ajak ngitungin
payuk jakan dogén.
Makelo-kelo, lusina tlana I Belog ban kurenané, gisianga gelahné kanti kenceng cara uyung, laut
celepanga ka songné, mawastu dias-diis ajaka dadua cara anak naar rujak, cara anak kasakitan,
sawireh misi aduh-aduh, misi siyut-siyut. Keto terus kalaksanang kanti buka semengan, sabilang
ajahan buin Makita nyumunin menekin kurenané.

Kacerita jani, sawiréh mula ngelah geginan macul, sai-sai koné I Belog matekap di umanné.
Kurenanné jemet ngabaang ia nasi. Wiréh masan ujan, ada blabar yeh tukadé. Kurenan I Belogé
tusing nyidang mulih. Kaukina I Belog, “Wih… Bli. dandanin ja icang ngliwatin tukad, to yéh di
tukadé blabar, sing dadi baan icang nuwuk”. Atehanga kurenané ban I Belog ngrobok yéh tukad.
Suba koné teked di tukadé makancut ginting koné I Belog.

Kacerita suba jani majalan ngrobok tukad, nyauh batis kurenané, tur mamunyi ia sada gégian, “E
celuk, teli anyud”. Mara dingeha ban I Belog munyin kurenané buka kéto, kadena saja telin
kurenanné anyud, sada jengis ia minehin, “Yen saja anyud, apa koné anggon nyanan?”

Kacerita suba neked jumahné, mencegan dogen I Belog, saha nyemak sau tur malaib ngéncolang
ka tukadé, laut nyau di tebenan ia megat tukad tunian. Kanti semutan bangkiangné I Belog
malebleban di tukadé nyau. Sabilang misi soroh udang muah tetes wiadin bé, jeg entunganga.
Buin misi deleg sauné, masi elébanga. Kanti suba sanja, kenyel ia nyau laut ia mulih nadtad sau,
sambilanga ngrengkeng, “Tendas keléngé totonan, kéngkén kadén maaban-aban?”.

Kanti teked jumahné I Belog nu kramak-krimik, saunné entunganga. Nah suba koné peteng,
répot kurenané nglablab jukut. Suba koné lebeng jukutné, makaukan kurenané, “Wih… Belog,
dong mai madaar! Né jukuté suba lebeng”.

“Arah… sing ngrambang jukuta, kéngkén sih maaban-aban?” Buin maninné buin ia tanjena
madaar ban knurenané, patuh pasautné, tusing pesan nyak madaar nasi. Kanti makapuan enu
jenger dogén sebengné I Belog. Ngéngkén ja tundéna ban kurenané, tusing ja taén masaut
rahayu.

Buka bébéké kurenané nyiksik bulu, minehin buat kapelihané makrana kurenané ngambil sing
nyak madaar nasi. “Yé saja, duges batisé nyauh di tengah tukadé, bakat nyambat celuk teli
anyud. Méh ento jenenga seselina ban I Belog? Bin sada nyemak sau ngencolang malaib ka
tukadé. Dong ento ya sauina di tukadé?”

Jani ngelah kurenané daya, ngénggalang nyemak tunun, nglaut ia menék tur nunun di ampiké.
Batisné ningkang. Suba makelo ia di patununan, ngelapang kurenané ngulungang tundakné ka
luanan, laut ia makaukan, “Wih… Belog, Belog, dudukang jep icang tundaké!”.

Mara dingeha kurenané kéto, bangun koné I Belog uli tongosné ngiket raab somi, lakar
nudukang tundak sangbilanga ngrumuk. Mara ia nuléngék, ngenjuhan tundak uli di luané nunun,
ditu pedas pesan baana nolih ban I Belog, enu ngatut gelah kurenané mabulu nyerem. Aduh… uli
dija kadén legan kenehné I Belog, sawiréh enu ada ané lakar cageranga di nuju sirep nyanan
petengné. Jeg prajani, I Belog ngraos, Luh… suud malu monto nunun, bli seduk gati”. Keto
abetné.

Sawiréh suba uli telun I Belog sing nyak madaar nasi, ngéncolag kurenané bangun ngrapangan
lakar ngoreng jukut muah bé pindang. Ditu ia madaar bareng-bareng, sambilanga ngrembugang
unduk magarapan di umané.

Anda mungkin juga menyukai