Anda di halaman 1dari 124

Asistensi Departemen

Anatomi FK Undip

Anatomi
Membri Inferior
Dibuat oleh:
Eigieneo Elmattana Nosatiya (2019)
Arlo Gunawan Utama (2019)
Ariel Tristan (2019)
Lapisan (superficial ke profundal)

1. Cutis
a. Epidermis
● S tra tum corneum
● Stratum lucidum
● Stratum granulosum
● Stratum spinosum
● Stratum germinativum
a. Dermis (oorium) Click to add text
● S tra tum reticula re
● Stratum papillare
2. Subcutis/superficial fascia
● Terdiri atas jarin gan ikat long g ar, m engandung
3. lem ak
Deep fascia/fascia profunda
4. ● J a ring a n pengikat yang leba r menutupi otot
Otot
Loge / Kompartemen Otot
● → Suatu ruang an p ad a tubuh yang dibata s i
oleh fascia d an diisi oleh kelom pok-
kelompok otot.
Otot-otot yan g terletak dalam satu log e
b iasanya m em punyai
• P ers ara fan yang s am a
• Pendarahan yang s am a
• Fungsi yang s a m a
Fascia

1. Fascia propria
Fascia yang membungkus Fascia generalisata
masing- masing otot secara
individual
2. Fascia communis Fascia communis

Fascia yang membungkus satu


kelompok otot yang terdiri dari
beberapa otot
3. Fascia generalisata
Fascia yang membungkus beberapa
kelompok otot

Fascia propria
Perlekatan Otot

● Otot melekat pada tulang dengan perantaraan tendo atau aponeurosis


● Origo adalah perlekatan proximal dari otot, biasanya pada tulang yang lebih stabil, serabut ototnya lebih dekat ke tulang
● Insertio adalah perlekatan distal dari otot, biasanya pada tulang yang digerakkan, tendonya biasanya lebih panjang.
● Vertikal – Horizontal → untuk otot yang garis tariknya lebih kurang vertikal
● Medial – Lateral → untuk otot yang garis tariknya lebih kurang horizontal
● Proximal – Distal → untuk extremitas
● Perifer – Sentral → khusus untuk diafragma
Ossa Membri Inferioris
Ossa Membri Inferioris

● Terdiri dari :
○ Cingulum membri inferioris (cingulum
pelvicum)
■ Os. Coxae
○ ■ Os. S acrum
Pars libera membri inferioris
■ Femur
■ P a tella
■ Tibia
■ Fibula
■ Os s a ta rs i (tars alia )
■ Os s a metatarsi (m etatars alia )
■ Os s a dig itorum pedis
■ P halan g es
Os. Coxae (Pelvicum)
● Tersu su n oleh 3 tulang :
○ Os. Ilium
○ Os. Is chium
○ Os. Pubis
● P ada anak ketiga tulang m asih terpis a h, saat dew asa m en galam i fu si yan g terletak dalam dan di s ekitar
ac etab ulum
Os. Coxae (Pelvicum)

Os ilium (tulang usus)


● Terdiri da ri 2 b ag ian : → dipisahkan oleh linea arcuata
pad afacies interna dan limbus acetabuli pada facies externa
○ Corpus o ss is ilii
■ Facies externa
■ Facies interna
○ Ala ossis
ilii ■

Facies externa
Facies interna
■ Crista iliaca
■ Margo anterior
■ Margo posterior

Os ischium (tulang duduk)


● Terdiri da ri 2 bagian :
○ Corpus ossis ischii
○ Ramus ossis ischii
Os pubis (tulang kemaluan)
● Terdiri da ri 3 bagian :
○ Corpus ossis pubis
○ Ramus superior ossis pubis
○ Ramus inferior ossis pubis
Os. Coxae
PELVIS
● Dibentuk oleh 4 tulang :
○ Os. Coxae (2)
○ Os. S ac rum
○ Os. Coccyg is
● Terdapat 3 sendi :
○ Articulatio sacroiliaca (2)
○ Sym ph isis pubica
● Linea terminalis memisahkan pelvis menjadi :
○ Pelvis major (False pelvis)
○ Pelvis minor (True pelvis) → punya 2 pintu :
apertura pelvis superior, apertura pelvis
inferior
Pars libera membri inferioris:
Femur
Pars libera membri inferioris:
Femur
Pars libera membri inferioris:
Tibia
Pars libera membri inferioris:
Tibia
Pars libera membri inferioris:
Fibula
Pars libera membri inferioris:
Patella
Tarsus (pangkal kaki) ada 7 tulang : talus,
Pars libera membri inferioris:
calcaneus, os naviculare, os cuneiforme
mediale, os cuneiforme intermedium, os
cuneiforme laterale, os cuboideum
Ossa Pedis
Ossa metatarsi (tulang tapak kaki) : os
metatarsale I – V

Ossa digitorum pedis (tulang jari kaki) :


Halux (proxima l, distal), digitis s ecundus ,
tertius , qua rtus , m inimus (proxima l,
m edia, dis tal)
Pars libera membri inferioris:
Ossa Pedis
Musculi Membri Inferior
Musculi Membri Inferior
1. Otot-otot Pangkal Paha 2. Otot-otot Tungkai Atas
a. Otot Daerah Illium a. Loge Extensor (Anterior)
 m. P so as m ajor  m. Sartorius
 m. P so as m inor  m. Quadriceps femoris
 m. Illiacus • m. Rectus femoris
a. Otot Daerah Glutea • m. Vastus lateralis
 m. Gluteus maximus • m. Vastus intermedius
 m. Gluteus medius • m. Vastus medialis
 m. Gluteus minimus  m. articulatio genu
 m. Tens or F ascia b. Loge Flexor (Hamstring) (Posterior)
 latae m. P iriform is  m. Biceps fem oris
 m. Gemellus superior  m. S em imem bra nous
 m. Gemellus inferior  m. S emitendinosus
 m. Obturator internus c. Loge Adductor (Medial)
 m. Quadratus femoris  m. P ectineus
 m. Obturator externus  m. Gra cilis
 m. Adductor long us
 m. Adductor brevis
 m. Adductor m a g nus
 m. Adductor m inim us
Musculi Membri Inferior

2. Otot-otot Tungkai Bawah c. Loge Peronei/Adductor/ Lateral


a. Loge Extensor  m. P eroneus long us
 m. Tibialis a nterior  m. Peroneus brevis
 m. Extensor dig itorum lon gus
 m. Extensor hallucis long us
 m. Peroneus tertius
b. Loge Flexor
i. Superficial
 m. Ga s trocnem ius
 m. S oleus
 m. P lanta ris
ii. Profundal
 m. P opliteus
 m. Flexor digitroum longus
 m. Flexor hallucis longus
 m. Tibialis P os terior
Musculi Membri Inferior

3. Otot-otot Kaki Berdasar Lapisan (superficial –


Berdasar Kelompok profundal)
a. Lapisan I
a. Kelompok I  m. Abductor ha llucis
 m. Flexor digitorum brevis  m. Flexor dig itorus brevis
 m. Abductor digiti minim i
b. Kelompok II
 m. Quadratus plantae b. Lapisan II
 mm. Lum bricales  m. Quadratus plan tae
 mm. Lum bricales
c. Kelompok III
 m. Abductor ha llucis c. Lapisan III
 m. Flexor h allucis brevis  m. Flexor hallu cis brevis
 m. Adductor ha llucis  m. Adductor ha llucis
 m. Flexor digiti minimi
d. Kelompok IV
 m. Adductor digiti minimi d. brevis
 m. Flexor digiti minimi
Lapisan IV
 m. Interossei dors ales
e. brevis  m. Interossei pla nta res
Kelompok V
 m. Interossei dors ales
 m. Interossei pla nta res
Fascia Lata
● Fascia profundus yang menebal pada regio femoralis dan glutealis, membungkus
otot-otot paha dan menjaganya tetap pada tempatnya
● Ke lateral fascia lata menebal menjadi suatu pita longitudinalis ( tractus iliotibialis
= illiotibial tract/band of Maissiat), yang dijaga ketegangannya (tension) oleh m.
tensor fascia lata
● Ke superior → melekat pada tulang dan jar. lunak di sepanjang garis perlekatan
yang menjadi tepi atas extremitas inferior.
● Di inferior → bersinambungan dengan fascia profundus regio cruralis.
Otot Pangkal Paha : Daerah Illium :
m. Illiopsoas
● m. iliacus → pipih, berbentuk segitiga
● m. p so as major → berbentuk fus iform is , pa nja ng
● m. p so as minor → pan jan g dan s em pit

● Innervasi : n. femoralis (m. illiacus), rami anteriores L1-3 (m. Psoas major, minor)
● Fungsi : Flexi femur pada sendi coxae
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Gluteus maximus

● → berbentuk segi empat, besar, dan tebal

● Innervasi : n. gluteus inferior


● Fungsi : Extensor femur, eksorotasi femur, membantu abduksi femur
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Gluteus maximus
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Gluteus medius & minimus

● m. Gluteus medius → 1/3bagian otot tertutup oleh m. Gluteus maximus


● m. Gluteus minimus → profundal m. Gluteus medius, bentuk kipas, serabut radiar

● Innervasi : n. gluteus superior


● Fungsi : Abduksi dan endorotasi femur
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Gluteus medius & minimus
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Tensor Fascia latae

● Innerva s i : n. gluteus s uperior


● F un gsi : Fleksi femur, abduksi femur, endorotasi
femur
(sedikit)
● M elanjut sebagai tractus iliotibialis
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Piriformis

● Innervasi : rami an teriores S 1,2


● Fun gsi : Exorota si, abduksi
fem ur
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Piriformis
● Foramen ischiadicum major
m. piriformis membagi foramen ini menjadi : Foramen suprapiriformis & Foramen infrapiriformis
● Foramen ischiadicum minus
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Piriformis

n. ischiadicus
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Piriformis

n. ischiadicus
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Triceps Coxae
● m. Gemellus superior
● m. Obturator internus
● m. Gemellus inferior

● Innervasi : n. musculus obturatorius internus (m. Gemellus superior, m.


Obtura tor internus ), n. m usculus qua dra ti fem oris (m. Gemellus
● inferior) Fun gsi : Ekso rota s i fem ur
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Triceps Coxae
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Quadratus Femoris

● → pipih, bentuk segi empat


● Innervasi : n. musculus quadrati femoris
● Fungsi : Eksorotasi femur
Otot Pangkal Paha : Daerah Glutea :
m. Obturator Externus

● → pipih, bentuk segitiga


● Innervasi : n. obturatorius
● Fungsi : Eksorotasi femur
The Hip Joint (Articulatio Coxae)
● Terdiri dari:
○ Cingulum : Ossa coxae (pada acetabulum) & os. sacrum
○ Pas libera : Femur (Caput femoris)

● Ligamentum:
○ Iliofemoral ligament
Y-shaped ligament that connects the pelvis to the femoral head at the front of
the joint. It helps in limiting over-extension of the hip.
○ Pubofemoral ligament
Triangular shaped ligament that extends between the upper portion of the
pubis and the iliofemoral ligament. It attaches the pubis to the femoral head.
○ Ischiofemoral ligament
Arise from the ischium behind the acetabulum and merge with the fibres of
the joint capsule.
○ Ligamentum teres (capitis femoris)
Extends from the tip of the femoral head to the acetabulum. Although it has
no role in hip movement, it does have a small artery within that supplies
blood to a part of the femoral head.
○ Acetabular labrum
The labrum is a fibrous cartilage ring which lines the acetabular socket. It
deepens the cavity increasing the stability and strength of the hip joint.
The Hip Joint (Articulatio Coxae)
Movement of The Hip Joint (Articulatio Coxae)
Movement of The Hip Joint (Articulatio Coxae)
Special Test for The Hip Joint

● P a trick's Test (FABER / Figure Four) Test: S a croilliac joint pa thology


● Contra P a trick's Test (FADIR) Test: Fem oroaceta bula r impingement
(FAI)
● Thomas Test : Hip flexion contra cture & flexibility
● Ober's Test: Tens or Fasciae Latae (TFL) & iliotibial band (ITB)
contra cturr
● P iriform is Test: P iriform is s yndrom e
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Extensor :
m. Sartorius

● → panjang, pipih, sempit, seperti ikat pinggang


● Innervasi : n. femoralis
● Fungsi :
○ Articulatio coxae : fleks i, ab duks i,
eks orota s i
○ Articulatio genu : flexi, endorota s i
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Extensor :
m. Quadriceps femoris
● Terdiri dari :
○ m. Rectus femoris
○ m. Vastus medialis
○ m. Vas tus intermedius
○ m. Vastus lateralis
● Innervasi : n. femoralis
● Fungsi : Extensi tungkai
bawah
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Extensor :
m. Quadriceps femoris
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Extensor :
m. Articulatio Genu / m. Subcrureus
● → derivat dari m. vastus intermedius
● Origo : Corpus femoris
● Insertio : membrana synovialis articulatio genu
● Fungsi : menegangkan capsula articulatio genu
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Adductor :
m. Pectineus

● → pendek, bentuk segi empat


● Innervasi : n. obturatorius, n. femoralis
● Fungsi : Adduksi dan fleksi femur
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Adductor :
m. Gracilis

● → panjang pipih, makin caudal makin sempit


● Innervasi : n. obturatorius
● Fungsi :
○ Articulatio coxae : adduks i, fleksi
fem ur
○ Articulatio genu : flexi, endorota s i
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Adductor :
m. Adductor longus et brevis

● → bentuk segitiga
● Innervasi : n. obturatorius
● Fungsi : adduksi, fleksi
femur
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Adductor :
m. Adductor longus et brevis
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Adductor :
m. Adductor magnus

● → besar, bentuk segitiga, profundal m. adductor longus et brevis, m. pectineus


● Innervasi : n. obturatorius, n. ischiadicus
● Fungsi :
○ Seluruh otot : adduks i, fleksi fem ur
○ Pars adductoria : exorota s i fem ur
○ Pars ischiondylaris/ ha m s tring : ekstens i, endorotasi fem ur
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Adductor :
m. Adductor magnus
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Adductor :
m. Adductor minimus

● → bilamana bagian cranial m. Adductor magnus nampak membentuk suatu otot


tersendiri
● Innervasi : n. obturatorius
● Fungsi : adduksi, eksorotasi femur
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Flexor :
m. Hamstring
● Terdiri dari : m. Biceps femoris, m. Semimembranosus, m. Semitendinosus
● Innervasi : n. ischiadicus
● Fungsi : Fleksi cruris, ekstensi femur
Otot-otot Tungkai Atas : Loge Flexor :
m. Hamstring
Landmark : Pes Anserinus

● The Pes Anserine, also called the 'Goose Foot' is the insertion of the sartorius, gracilis
and semitendinosus muscles
● which are conjoined proximally on the medial side of the Tibia.
● Located superficial to the medial collateral ligament (MCL) of the knee.
The Knee Joint (Articulatio Genu)

● Dibentuk oleh: Os. Femur & Os. Tibia


● Komponen tambahan:
○ Knee cap (os. Patella)
○ Meniscus
○ Ligamentum

● Articulating Surfaces
○ Tibiofemoral – medial and lateral condyles of the
fem ur a rticulate with the tibial condyles. It is the
weig ht-bea rin g component of the knee joint.
○ Patellofemoral – a nterior aspect of the distal femur
articulates with the patella. It allows the tendon of the
quadriceps femoris (knee extens or) to be ins erted
directly over the knee – increas ing the efficiency of
the m u scle.
● Menisci
○ Fibrocartilage structures in the knee that serve two
functions:
■ To deepen the articular surface of the tibia,
thus increasing stability of the joint.
■ To act as shock absorbers by increasing
surface area to further dissipate forces.
The Knee Joint (Articulatio Genu)
The major ligaments in the knee joint are:
● Patellar ligament – a continuation of the quadriceps femoris tendon distal to the
patella. It attaches to the tibial tuberosity.
● Collateral ligaments – two strap-like ligaments. They act to stabilise the hinge
motion of the knee, preventing excessive medial or lateral movement
● Tibial (m edial) collatera l ligam ent – wide and f lat lig a m ent, f ound on the
m edial side of the joint. P roxim a lly, it attaches to the medial epicondyle of the
femur, distally it attaches to the m edial condyle of the tibia.
○ Fibular (lateral) collateral ligament – thinner and rounder than the
tibial collateral, this attaches proximally to the lateral epicondyle
of the femur, distally it attaches to a depression on the lateral
surface of the fibular head.
● Cruciate Ligaments – these two ligaments connect the femur and the tibia. In
doing so, they cross each other, hence the term ‘cruciate’ (Latin for like a cross)
○ Anterior cruciate ligament – attaches at the anterior intercondylar
region of the tibia where it blends with the m edial m eniscus. It
ascend s pos teriorly to attach to the f em ur in the intercondylar
fo s s a . It prevents anterior dislocation of the tibia onto the femur.
○ P os terior crucia te ligam ent – attaches at the pos terior
intercondyla r reg ion of the tibia and ascends a nteriorly to a tta ch
to the anteromedial f emora l condyle. It prevents pos terior
dislocation of the tibia onto the femur.
Movement of The Knee Joint (Articulatio Genu)
Special Test for The Knee Joint

● V algus S tres s test : MCL


● Varus S tres s test : LCL
● ACL
○ Lachm ann tes t
○ Anterior drawer tes t
○ Pivot shift / M acintosh test
● P CL
○ P os terior drawer tes t
○ Revers e pivot shift tes t
○ Posterior s a g s ig n
● Menis cus
○ McMurray tes t
○ Thessaly test
○ Apley's com pres s ion test
○ Bounch Home test
● P a tellar tap / fluctua tion test : P repa tellar burs itis (Hous em a id's
knee)
● Fa irba nk's a pprehens ion test : Disloca tion of pa tella
Otot-otot Tungkai Atas : Ident
1. Spina iliaca anterior superior
2. Ligamentum
3. inguinale Musculus
4. iliopsoas Arteria
5. femoralis
6. Musculus tensor
7. fasciae latae
8. M usculus s a rtorius
9. M usculus rectus f em oris
Tra ctus iliotibia lis
10. Patella
11. Ligamentum
M usculus va spatellae
tus
12. Aponeurosis
latera lis musculi obliqui abdominis externi
13. Funiculus spermaticus
14. Vena femoralis
15. Musculus pectineus
16. Musculus adductor longus
17. Musculus gracilis
18. Musculus vastus medialis
19. P es a ns erinus (tendo bers a m a m usculi s a rtorius , g ra cilis,
da n s em itendinos us )
20. Musculus adductor brevis
21. Arteria femoralis
22. Vena femoralis masuk canalis adductorius
23. Nervus saphenus
24. Fascia canalis adductorii
25. Musculus vacus intermedius
26. Musculus articularis genus
27. Musculus semitendinosus
Otot-otot Tungkai Atas : Ident
1. Spina iliaca anterior superior
2. Ligamentum
3. inguinale Musculus
4. iliopsoas Musculus
5. sartorius
6. M usculus obtura tor externus
7. M usculus tens or fa sc ia e
8. la ta e M usculus rectus
9. f em oris Tra ctus iliotibialis
10. Musculus adductor longus
vastus lateralis
(dipotong)vastus medialis
11. Musculus
12. Musculus pectineus (dipotong)
13. Musculus adductor minimus
14. Musculus adductor brevis (dipotong)
15. Musculus adductor magnus
16. Musculus gracilis
17. Hiatus adductorius
18. Membrana vasto-adductoria
19. Diaphragma
20. Musculus quadratus lumborum
21. Musculus iliacus
22. Musculus vastus intermedius
23. Aorta di dalam hiatus aorticus
24. Costa XII Gambar schematic
25. Musculus psoas minor 1. Musculus pectineus (biru)
26. Musculus psoas major 2. Musculus adductor minimus (merah)
3. Musculus adductor brevis (biru)
27. Arcus iliopectineus
4. Musculus adductor longus (biru)
5. Musculus adductor magnus (merah)
6. Musculus gracilis (biru)
7. Musculus iliopsoas (merah/biru)
Otot Daerah Glutea : Ident

1. Fascia thoracolumbalis
2. P rocess u s spinosus vertebra e
lum ba lis
3. Os coccygis
4. Anus
5. Musculus adductor magnus
6. Musculus semitendinosus
7. Crista iliaca
8. Musculus gluteus medius
9. Trochanter major
10. Musculus gluteus maximus
11. Tractus iliotibialis
12. Musculus piriformis
13. Musculus gemellus superior
14. Musculus obturator internus
15. Musculus gemellus inferior
16. Tuber ischiadicum
17. Musculus biceps femoris
18. Musculus tensor fasciae latae
19. Musculus quadratus femoris
Otot Tungkai Atas : Ident
1. Fascia thoracolumbalis 26. Nervus peroneus communis
2. Processus spinosus 27. Tendo musculi bicipitis
vertebrae lumbalis femoris
3. Os coccygis 28. Caput laterale musculi
4. Anus gastrocnemii
5. Musculus adductor magnus 29. Musculus rectus femoris
6. Musculus semitendinosus 30. Musculus vastus medialis
7. Crista iliaca 31. Musculus vastus intermedius
8. Musculus gluteus medius 32. Musculus vastus lateralis
9. Trochanter major 33. Nervus ischiadicus
10. Musculus gluteus maximus 34. Musculus gluteus maximus
11. Tractus iliotibialis (insertio)
12. Musculus piriformis 35. Vena saphena magna
13. Musculus gemellus superior 36. Arteria femoralis
14. Musculus obturator internus 37. Vena femoralis
15. Musculus gemellus inferior 38. Musculus adductor longus
16. Tuber ischiadicum 39. Femur
17. Musculus biceps femoris 40. Musculus gracilis
18. Musculus tensor fasciae 41. Septum antara m us culus
latae sem itendinosus da n
19. Musculus quadratus m us culus
femoris s em im em branos us
20. Musculus gluteus minimus
21. Musculus sartorius
22. M us culus
s em im em branos us
23. Tendo musculi gracilis
Otot-otot fleksor paha kanan, lapisan superfisial 24. Nervus tibialis
(dilihat dari dorsal). 25. Caput mediale musculi
gastrocnemii
Otot Tungkai Atas : Ident
1. Musculus gluteus maximus
2. (dipotong) Letak os coccygis
3. Musculus piriformis
4. Musculus gemellus superior
5. Musculus obturator internus
6. Musculus gemellus inferior
7. Tuber ischiadicum
8. Musculus quadratus femoris
9. Musculus semitendinosus et tendo intermedius
10. Musculus semimembranosus
11. Caput mediale musculi gastrocnemii
12. Musculus gluteus medius
13. Musculus adductor minimus
14. Musculus adductor magnus
15. Caput longum musculi bicipitis femoris
16. Tractus iliotibialis
17. Caput breve musculi bicipitis femoris
18. Facies poplitea femoris
19. Musculus plantaris
20. Tendo musculi bicipitis femoris
21. Caput laterale musculi gastrocnemii
22. Pars membranos musculi semimembranosi
Otot-otot Tungkai Bawah :
Loge Extensor
● m. Tibialis anterior, m. Extensor hallucis longus, m. Extensor digitorum longus, m.
● Peroneus tertius
● Innervasi : n. peroneus profundus
Fungsi : dorsofleksi kaki
Otot-otot Tungkai Bawah : Loge Extensor

Medial ke Lateral
Superior TeDuH
Tibialis anterior
Digitorum Longus
Hallucis Longus (di profunda)

Inferior TerHaDap
Tibialis anterior
Hallucis Longus
Digitorum Longus
Otot-otot Tungkai Bawah : Loge Flexor (Superficial)

● m. Triceps surae
○ m. Gastrocnemius
○ m. Soleus
● m. Plantaris
● Innervasi : n. tibialis
● Fungsi : plantarfleksi
kaki
Otot-otot Tungkai Bawah : Loge Flexor (Superficial)
Otot-otot Tungkai Bawah : Loge Flexor (Profundal)
● → m. Popliteus, m. Flexor digitorum longus, m. Flexor hallucis longus, m. Tibialis posterior
● Innervasi : n. tibialis
● Fungsi : plantarfleksi kaki
● Crural chiasm : Persilangan m. tibialis posterior dan m. flexor digitorum longus
● Plantar chiasm : Persilangan m. flexor digitorum longus dan m. flexor hallucis longus
Otot-otot Tungkai Bawah : Loge Flexor (Profundal)
Medial ke Lateral
DTH
Digitorum Longus
Superior
Tibialis posterior
Hallucis Longus
Chiasma Cruris
TDH
Tibialis posterior
Inferior
Digitorum Longus
Hallucis Longus
Chiasma Plantare
THD
Tibialis posterior
Plantar
Hallucis Longus
Digitorum Longus
Otot-otot Tungkai Bawah : Loge Adductor/Peronei
● → m. peroneus longus, m. peroneus breve
● Innerva s i : n. peroneus s uperficialis
● Fun gsi : plantarfleksi dan prona s i kaki
The Ankle Joint (Articulatio Talocruralis)

● Dibentuk oleh: Os. Tibia, Os. Fibula, & Os Talus


● Ligamentum:
○ Medial (Deltoid Group)
○ Lateral
The Ankle Joint (Articulatio Talocruralis)
Special Test for The Ankle Joint

● Ankle anterior drawer test: Anterior Talofibular ligament (ATFL)


● Talar tilt test:
○ Valgus stress test: Deltoid ligament (Tibiocalcaneal part)
○ Varus stress test: Lateral collateral ligament (Calcaneofibular
● Thompson ligament/CFL)
test: Achiles tendon rupture
Systema Nervosum
Nervus Spinales

● Setiap nervus spinalis terhubung dengan medulla spinalis melalui radix posterior dan radix anterior
● Radix posterior berisi processus-processus sel neuron sensorium yang membawa informasi ke SSP → soma berada
di ganglion spinale (embriologi dari sel crista neuralis)
● Radix anterior berisi serabut-serabut nervus motorius, yang membawa sinyal keluar dari SSP → soma berada di
cornu anterior medulla spinalis
Nervus Spinales
● Radix anterior + Radix P os terior → Nervus spin alis → Ram us
posterior & Ram us anterior (kelua r dari fora m en intervertebrale)
● Rami priamrius posteriores → musculi intrins ik dors i (m us culi
epaxialis) dan daerah sem pit yang terkait pada kulit re giones
dors ales
● Rami primarius anteriores → sebagian besar musculi
skeletal (musculi hypaxialis) tubuh, termasuk musculi pada
extremitas dan truncus, dan sebagian besar area kulit, kecuali
beberapa daerah tertentu pada cranium.
● Seluruh plexus somaticae utama dibentuk oleh rami anteriores :
○ Plexus Cervicalis (C 1 – C 4 )
○ Plexus Brachialis (C 5 – T 1 )
○ Plexus Lumbalis (T12 – L4)
○ Plexus Sacralis (L4 – S4)
○ Plexus Coccygeus (S4 – Co)
Nervus Spinales
● Nomenklatur nervi spinales
→ ± 31 pasang nervi spinales , dinamakan berdasarkan posisinya
dengan mempertimbangkan vertebrae yang terkait:
○ 8 nervi cervicales— C 1 sampai C 8
○ 12 nervi thoracici— T 1 sampai T 12
○ 5 nervi lumbales— L 1 sampai L 5
○ 5 nervi sacrales— S 1 sampai S 5
○ 1 nervus coccygeus— Co
→ C5 : nervus spinalis segmental cervical ke-5 (ramus primarius
anterior nervus cervicalis V)
Plexus Lumbosacralis
Plexus Lumbalis
● T12 – L4
● Dibentuk di m. psoas major
○ Sisi lateral → n. iliohypogastricus, n. ilioinguinalis, n. cutaneus femoris lateralis, dan n.
○ femoralis lis
○ Pinggir medial → n. obturatorius dan truncus lumbosacra
● Permukaan
Cabang : anterior → n. genitofemoralis
o Rami musculares m. Quadratus lumborum (L1-4)
o Rami musculares m. Psoas (L2-3)
o Ramus superior L 1 + n. subcostalis
→ n. iliohypogastricus (T12,L1)
→ n. ilioinguinalis (T12,L1)
o Ramus inferior L 1 + Ramus superior L 2
→ n. genitofemoralis (L1-2)
Ramus inferior L 2 + Ramus anterior L 3 + bagian atas L 4
o
→ Pars anterior → n. obturatorius (L2-4)
→ Pars posterior → n. femoralis (L2-4)
Bagian belakang pars anterior L 2-3
o → n. cutaneus femoris lateralis (L )
2-3
Plexus Lumbalis
Plexus Lumbalis
Plexus Sacralis
● L4 – S4
● L 4 dan L 5 → truncus lumbosacralis
● Cabang-Cabang :
○ n. is chiadicus
■ n. Peroneus communis (L 4 – S 2 )
■ n. Tibialis (L 4 – S 2 )
○ Pars a nteriores
■ Nervus untuk m. Quadratus femoris dan Gemellus inferior (L 4 - S1)
■ Nervus untuk m. Obturator internus dan Gemellus superior (L 5 - S2)
■ n. Splanchnicus pelvicus (S 2-4 ) → sistem parasimpatik → viscera pelvis
■ n. Pudendus (S 2-4 )
○ Pars P o steriores
■ Nervus untuk m. Piriformis (S 1-2)
■ Nervus untuk m. Coccygeus dan m. Levator ani (S 3-4 )
■ n. Gluteus superior (L 4 – S1)
■ n. Gluteus inferior (L 5 – S2)
■ n. Clunium inferior (S 2-3 ) → cabang n. Cutaneus femoris posterior
■ Ramus perinealis nervi sacralis (S 5 ) → cabang n. Cutaneus femoris posterior
○ n. Cutaneus fem oris posterior (S 1-2 )
○ n. Cutaneus perforans (S 2-3 )
Plexus Sacralis
Plexus Sacralis
Plexus Sacralis
Plexus Coccygeus
● S 4 – Co
● Mensyarafi :
○ m. Coccyg eus
○ m. Levator ani
○ kulit
Plexus Lumbosacralis : Ident
1. Nervus subcostalis
2. Nervus iliohypogastricus
3. Nervus ilio-inguinalis
4. Nervus cutaneus femoris lateralis
5. Nervus genitofemoralis
6. Nervus pudendus
7. Nervus femoralis
8. Nervus obturatorius
9. Nervus ischiadicus
10. Plexus lumbalis (L1 - L4)
11. Plexus sacralis (L4 - S4)
12. Plexus coccygeus (S2 - S4)
13. Nervus clunium inferior
14. Nervus cutaneus femoris posterior
15. Nervus fibularis communis
16. Nervus tibialis
17. Nervus cutaneus surae laterlis
18. Nervi plantares medialis et lateralis
19. Nervus saphenus
20. Ramus infrapatellaris nervi sapheni
21. Nervus fibularis profundus
22. Nervus fibularis superficialis
23. Ram us cutaneus a nterior nervi
24. iliohypog a s trici Ramus cutaneus la tera lis
25. nervi iliohypog a s trici Ramus fem ora lis nervi
26. g enitofem ora lis
27. Rami cutanei laterales nervi intercostalis
28. Rami cutanei anteriores nervi intercostalis
29. Ramus genitalis nervi genitofemoralis
Nervus scrotalis anterior
Systema Arteriosum
Systema Arteri Membri Inferior

● a. iliaca externa → di daerah abdomen


● a. femoralis → di 2/3 proximal paha
● a. poplitea → di daerah fossa poplitea
Trigonum Femorale
● B atas s uperior : Lig. Inguin ale
● Batas m edial : m. Adductor long us
● B atas lateral : m. S artorius
● Barang : v.a.n. fem ora lis
Canalis adductorius hunteri / Canalis subsartorius
● → di sebelah profundal m. sartorius
● B atas ventrom edial : m. Vastus m edialis
● B atas dors al : m. Adductor longus et m a g nus
● B atas ventrolateral : m. S artorius
● Barang : v.a.n. femoralis, n. saphenus
LACUNAMUSCULORUM&VASORUM
● Ruang antara Os Coxae dan Lig. Inguinale (Fossa iliopectinea) dibagi oleh arcus iliopectineus
● Lacuna Musculorum → sisi lateral
○ m. Iliops oa s
○ n. Fem ora lis
● Lacuna Vasorun → sisi medial
○ n. genitofem oralis (r. fem ora lis)
○ a. fem ora lis
○ v. fem ora lis
○ Nodi lymphoidei inguinales profu ndii
Systema Arteri : Arteria Femoralis
● → lanjutan dari a. iliaca externa, mulai dari bagian belakang lig. Inguinale
pada
● lacuna vasorum, berakhir pada hiatus adductorius → a. poplitea
Cabang
○ :
Superficial :
■ Arteria circumflexa ilium s uperficialis
■ Arteria epig a s trica s uperficialis
■ Arteria pudenda externa s uperficialis
○ Rami musculares
○ Arteria pudenda externa profunda
○ Arteria profunda femoris
■ Rami m us culares
■ Arteria circumflexa fem oris latera lis
■ Arteria circumflexa fem oris m edialis
■ Arteria perfora ntes
○ Arteria genicularis descendens / a. genus suprema
Systema Arteri : Arteria Femoralis
Systema Arteri : Arteria Poplitea
● → lanjutan a. femoralis, mulai dari proximal fossa poplitea (hiatus adductorius m.
adductor m a g nus ), bera khir pada tepi distal m. popliteus → a. tibialis anterior et
posterior
● Cabang:
○ Rami m us culares
○ Rami cutanei
○ Arteria genus s uperior latera lis
○ Arteria genus s uperior m edialis
○ Arteria genu s m edia
○ Arteria genus inferior latera lis
○ Arteria genus inferior m edialis
○ a. tibialis anterior et posterior (cabang terminal)
Systema Arteri : Arteria Poplitea
Systema Arteri : a. Tibialis Anterior
● → mulai dari tepi distal m. popliteus, berakhir di depan pergelangan kaki → arteria
dorsalis pedis
● Cabang:
○ Ram us m us culares
○ Ram us Cuta nei
○ Ram us circum flexus fibulae (Cabang kec il)
○ Arteria recurrens tibialis pos terior (Cabang kecil)
○ Arteria recurrens tibialis a nterior
○ Arteria m a lleolaris a nterior m edialis
○ Arteria m a lleolaris a nterior latera lis
○ arteria dorsalis pedis (Cabang terminal)
Systema Arteri : a. Tibialis Anterior
Systema Arteri : a. Dorsalis pedis
● → lanjutan a. tibialis anterior, mulai dari depan sendi pergelangan kaki, sampai ujung
proximal spatium intermetatarsal, sepanjang sisi medial dorsum pedis
● Cabang:
○ a. metatarsal dorsalis I (cabang terminal)
○ ramus plantaris profundus (cabang terminal)
○ Arteria tarsalis latera lis et m edialis
○ Arteria arcuata
■ a. metatarsal dorsalis II, III,
IV
Systema Arteri : a. Dorsalis pedis
Systema Arteri : a. Tibialis Posterior
● → mulai dari tepi distal m. popliteus, berakhir pada pertengahan antara malleolus
medialis dan tuber calcanei → aa. Plantares lateralis et medialis
● Cabang:
○ Ram us m us culares
○ Ram us cutanei
○ Ram us circum flexus fibulae
○ Arteria nutricia ke tibia
○ Ram us com m unicans
○ Ram us calcan eus
○ Ram us m a lleolaris
○ Arteria peronea
○ aa. Plantares lateralis et medialis (cabang terminal)
Systema Arteri : a. Tibialis Posterior
Systema Arteri : Aa. Plantares

● → cabang terminal dari a. tibialis posterior


● Arteria plantaris medialis
○ Ram us m us culares
○ Ram us cutanei
○ Arteria digitalis planta ris I, II
(sisi medial-lateral jari I, sisi medial jari
● II) Arteria plantaris lateralis
→ membentuk anastomose bersama a. dorsalis pedis (arcus plantaris)
○ Dian tara tempat dipercabang kan dan b asis os m etatars a :
■ R am us ca lcanea lis
■ R am us m us culares
■ R am us cutanei
○ Dian tara b asis os m etatars a dan spatium interosseum I (arcus
plan■tarisArteria
) Metatarsal plantares I, II, III, IV
■ Rami perforantes (3) → berhubungan dengan aa. Metatarsal dorsales
■ Serabut untuk artic. intertarsae
○ Arteria digitalis planta ris
V
Systema Arteri : Aa. Plantares
Systema Arteriosum : Ident

1. Arteria femoralis 23. Nervus femoralis


2. Arteria profunda femoris 24. Arteria circumflexa femoris lateralis
3. Ramus ascendens arteriae circumflexae 25. Musculus sartorius (dipotong dan dilipat)
femoris lateralis 26. Musculus rectus femoris
4. Ramus descendens arteriae 27. Musculus vastus medialis
circumflexae femoris lateralis 28. Ligamentum inguinale
5. Arteria superior lateralis genus 29. Vena femoralis
6. Arteria poplitea 30. (dipotong)
7. Arteria inferior lateralis genus 31. Arteria et vena pudenda externa
8. Arteria tibialis anterior 32. Musculus adductor longus
9. Arteria fibularis [peronea] 33. Vena saphena magna
10. Arteria plantaris lateralis 34. Arteria obturatoria et nervus obturatorius
11. Arteria arcuata et arteriae metatarsales 35. Musculus garacils
dorsales 36. Nervus saphenus
12. Arcus plantaris et arteriae metatarsales 37. Dinding tendinosa cabalis a dductorius
plantares 38. Ram us cutaneus anterior nervis femora lis
13. Arteria circumflexa femoris medialis 39. Ram us infra pa tellaris nervis s a pheni
14. Arteria profunda femoris et arteriae perforantes 40. Vena poplitea
15. Arteria descendens genus 41. Nervus tibialis
16. Arteria superior medialis genus 42. Caput mediale musculi gastrocnemii
17. Arteria media genus 43. Musculus biceps femoralis
18. Arteria inferior medialis genus 44. Nervus fibularis (peroneus) communis
19. Arteria tibialis posterior 45. Caput laterale musculi gastrocnemii
20. Arteria dorsalis pedis 46. Musculus plantaris
21. Arteria plantaris medialis 47. Musculus soleus
22. Arteriae circumflexae 48. Musculus flexor hallucis longus
ilium s uperfic ia lis et Funiculus spermaticus
profunda
Systema Arteriosum : Ident

1. Arteria femoralis 23. Nervus femoralis


2. Arteria profunda femoris 24. Arteria circumflexa femoris lateralis
3. Ramus ascendens arteriae circumflexae 25. Musculus sartorius (dipotong dan dilipat)
femoris lateralis 26. Musculus rectus femoris
4. Ramus descendens arteriae 27. Musculus vastus medialis
circumflexae femoris lateralis 28. Ligamentum inguinale
5. Arteria superior lateralis genus 29. Vena femoralis
6. Arteria poplitea 30. (dipotong)
7. Arteria inferior lateralis genus 31. Arteria et vena pudenda externa
8. Arteria tibialis anterior 32. Musculus adductor longus
9. Arteria fibularis [peronea] 33. Vena saphena magna
10. Arteria plantaris lateralis 34. Arteria obturatoria et nervus obturatorius
11. Arteria arcuata et arteriae metatarsales 35. Musculus garacils
dorsales 36. Nervus saphenus
12. Arcus plantaris et arteriae metatarsales 37. Dinding tendinosa cabalis a dductorius
plantares 38. Ram us cutaneus anterior nervis femora lis
13. Arteria circumflexa femoris medialis 39. Ram us infra pa tellaris nervis s a pheni
14. Arteria profunda femoris et arteriae perforantes 40. Vena poplitea
15. Arteria descendens genus 41. Nervus tibialis
16. Arteria superior medialis genus 42. Caput mediale musculi gastrocnemii
17. Arteria media genus 43. Musculus biceps femoralis
18. Arteria inferior medialis genus 44. Nervus fibularis (peroneus) communis
19. Arteria tibialis posterior 45. Caput laterale musculi gastrocnemii
20. Arteria dorsalis pedis 46. Musculus plantaris
21. Arteria plantaris medialis 47. Musculus soleus
22. Arteriae circumflexae 48. Musculus flexor hallucis longus
ilium s uperfic ia lis et Funiculus spermaticus
profunda
Systema Venosum
● Vena golongan profundal
○ Vena poplitea
○ Vena fem ora lis
○ Vena profunda femoris
● Vena golongan s uperficial
○ Vena saphena m a g na
○ Vena saphena parva
Systema Venosum : Ident
1. Vena epigastrica superficialis (peronea)
2. Vena circumflexa 25. F a s cia cruris ,
ilium superficialis la pis a n prof unda
3. Vena femoralis 26. Fascia cruris,
4. Vena saphena parva lapisan superfisial
5. Vena iliaca externa 27. Venae perf ora ntes I-
6. Vena pudenda externa III (Coc kett)
7. Vena saphena magna 28. Nervus tibialis
8. Arcus venosus dorsalis pedis 29. Vena arcuata
9. Hiatus saphenus et vena 30. Nervus saphenus
femoralis 31. Nervus cutaneus
10. Anastomosis vena s ap hena dors a lis m edialis
m a gn a et vena saphena parva (cabang nervus
11. P a tella 32. fibula ris
12. Penis s uperfic ia lis)
13. Malleolus Vena tibialis
14. medialis Fossa pos terior
15. poplitea Venae
16. perforantes
17. Malleolus lateralis
Venae digitales dorsales
18. pedis
19. Arcus veno sus dors a lis
pedis Venae metatarsales
20. dors a les pedis
Arteri tibialis a nterior et
21. vena e tibiales a nteriores
22. Tibia
Arteria tibialis pos terior et
23. venae tibiales pos teriores
24. Fibula
Arteria et vena fibularis
Systema Venosum : Ident
1. Vena epigastrica superficialis (peronea)
2. Vena circumflexa 25. F a s cia cruris ,
ilium superficialis la pis a n prof unda
3. Vena femoralis 26. Fascia cruris,
4. Vena saphena parva lapisan superfisial
5. Vena iliaca externa 27. Venae perf ora ntes I-
6. Vena pudenda externa III (Coc kett)
7. Vena saphena magna 28. Nervus tibialis
8. Arcus venosus dorsalis pedis 29. Vena arcuata
9. Hiatus saphenus et vena 30. Nervus saphenus
femoralis 31. Nervus cutaneus
10. Anastomosis vena s ap hena dors a lis m edialis
m a gn a et vena saphena parva (cabang nervus
11. P a tella 32. fibula ris
12. Penis s uperfic ia lis)
13. Malleolus Vena tibialis
14. medialis Fossa pos terior
15. poplitea Venae
16. perforantes
17. Malleolus lateralis
Venae digitales dorsales
18. pedis
19. Arcus veno sus dors a lis
pedis Venae metatarsales
20. dors a les pedis
Arteri tibialis a nterior et
21. vena e tibiales a nteriores
22. Tibia
Arteria tibialis pos terior et
23. venae tibiales pos teriores
24. Fibula
Arteria et vena fibularis
QUIZIDENTIFIKASI
1
2
3
4
5
THANKYO
U

Anda mungkin juga menyukai