PENGUASAAN BAHASA

ASAS
KEBERKESANAN BERBICARA

disampaikan oleh

NAWI BIN ISMAIL

 SOALAN
1. Apakah masalah yang anda hadapi tentang
bahasa Melayu?
2. Mengapakah pencemaran bahasa ketara sekali
dalam kalangan masyarakat kita?
3. Bagaimanakah bahasa yang perlu digunakan?
Bahasa yang betul dari segi
 binaan ayat dan frasa
 penggunaan imbuhan, kata sendi nama,
kata hubung, kata penguat, kata bantu, dll.
 diksi (pemilihan kata)
 ejaan, tanda baca, dll.
 BENARKAH

1. BM SELALU BERUBAH?
2. BM BANYAK MAZHAB?
3. BM BANYAK MEMINJAM ISTILAH ASING?
 BM KUNO - ABAD KE-7
 BM KLASIK - ABAD KE-15
 BM MODEN - ABAD KE-20

 Ejaan Rumi (sebelum 1972)

chari (M) tjari (I)
 Ejaan Rumi Baharu B Melayu (mulai 1972)
cari ke sekolah
 ASPEK YANG PERLU DIFAHAMI
1. Sebutan
2. Ejaan
3. Morfologi
3.1 Imbuhan
3.2 Pembentukan kata
3.3 Golongan kata
4. Sintaksis
4.1 Golongan ayat : G = D T
4.2 Bentuk ayat : B = T M
4.3 Ragam ayat : R = A P
4.4 Susunan ayat : S = B S
4.5 Jenis ayat : J = STPPP
BAGAIMANAKAH SEBUTAN YANG BETUL?
 BUNYI VOKAL [e] TALING

leher gelek cetek

pendek enteng sendeng
tenggek bengkeng gesel

BUNYI VOKAL [O]

golok dodol gondol
dogol kosong songkok
pondok sogok bongkok
 SEBUTLAH KATA PINJAMAN DENGAN BETUL
technology teknologi psychology psikologi
active aktif pasive pasif
structure struktur profesyen profesion
idea idea ikon ikon
unit unit yu yu
curriculum kurikulum co-curriculum kokurikulum
pascasejarah - kucing
pascakabinet - cacing
 POLA SUKU KATA

suka = su + ka
kv + kv
buntu = ban + tut
kvk + kvk
nyaring = nya + ring
kv + kvk  ny [ ] ng [ ]
syarat = sya + rat
kv + kvk  sy [ ]

Dua konsonan yang diwakili oleh satu lambang.

Kon. asli = ny dan ng
Kon. pinjaman = sy (syarat), kh (khabar), gh (ghaib)
 KEKELIRUAN TENTANG EJAAN

1. Pola keselarasan vokal bahasa Melayu

e pepet – u e taling – o

telur telor
lebur lebar
tempuh tempoh
belut belot
gelung lelong
kembung serong
EJAAN KATA PINJAMAN DIKECUALIKAN

SALAH BETUL

anih aneh
awit awet
pamiran pameran
calun calon
lakun lakon
perabut perabot
pelancung pelancong
 EJALAH DENGAN BETUL

bumiputera bukan bumiputra

stesen bukan stesyen
profesion bukan profesyen
protein bukan protin
televisyen bukan television
fesyen bukan fesen

institut bukan institiut

dialog bukan dailog
unit bukan yunit
silaturahimbukan silaturrahim
 IMBUHAN DI- DAN KATA SENDI NAMA DI

1. Awalan di- (di- dengan kata kerja)

dikejar diarahkan diucapkan
didakwa ditempatkandimansuhkan
diperincikan dikurniakan dipermainkan

2. Kata sendi nama di (di dengan tempat)

di atas di sudut di antara
di samping di selekoh di permatang
di puncak di lorong di persimpangan
 PENGGUNAAN TANDA SEMPANG (-)

1. Kata Ganda
alat-alat adik-beradik lauk-pauk
rama-rama anak-beranak kuih-muih
api-api gotong-royong simpang-siur
gerak-geri terus-menerus bersiar-siar
2. Merangkaikan
a. se- dengan kata : se-Nusantara, se-Malaysia
b. ke- dengan angka : ke-18, ke-60, tahun 60-an
c. Kata dgn kgn Allah : rahmat-Nya, kebesaran-Mu
3. Menyambung suku-suku kata yang terpisah oleh
penggantian baris
4. Imbuhan pinjaman dengan kata nama khas, guna (-)

Imbuhan KN Khas Ejaan

pro-, anti- Amerika pro-Amerika
5. Imbuhan pinjaman dengan kataIsraelnama am, satukan anti-Israel
pra-, pro-, anti-, : prasekolah, prauniversiti
eka-, dwi-, pasca-, Jepun
: prokerajaan, antidadah pro-Jepun
juru- : ekabahasa, dwitahunan,Mahathir pro-Mahathir
juruwang, jurubahasa,
juruukur, juruulas, juruaudit
 IMBUHAN PINJAMAN

i.maha-
 dengan kata nama, bermaksud paling, disatukan
maha + guru = mahaguru
maha + siswa = mahasiswa
 dengan kata adjektif, dipisahkan
maha + besar = maha besar
maha + mulia = maha mulia

ii. tata- pra- eka- dwi-

panca- juru- pro- anti-
 KATA MAJMUK

 Kata majmuk = dua kata atau lebih, apabila disatukan

timbul maksud yang baharu.
 Di antara dua kata tersebut, tidak boleh disisipkan
sebarang unsur.
balai itu raya (X) beg saya tangan (X)
 Umumnya, kata majmuk hendaklah dieja terpisah,
seperti yang berikut:
jalan raya warga kota atur cara
kemas kini bandar raya urus setia
kuat kuasa kenal pasti naik taraf
 PENULISAN KATA MAJMUK

KM YANG MANTAP DISATUKAN

beritahu setiausaha
tanggungjawab

sukarela jawatankuasa olahraga

kakitangan pesuruhjaya antarabangsa

kerjasama suruhanjaya warganegara

matahari tandatangan bumiputera

 SIAPAKAH YANG BERSALAH?

SALAH ( X ) BETUL ( / )
samada sama ada
pasaraya pasar raya
bandaraya bandar raya
alatulis alat tulis
gambarajah gambar rajah
keretapi kereta api
jurukur juruukur
pra-sekolah prasekolah
Kempen Anti-Dadah Kempen Antidadah
ko-kurikulum kokurikulum
 PENGIMBUHAN KATA MAJMUK

kuat kuasa berkuat kuasa penguatkuasaan

penguat kuasa menguatkuasakan
ambil alih mengambil alih pengambilalihan
atur cara pengatur cara pengaturcaraan
pindah milik berpindah milik dipindahmilikkan
temu bual bertemu bual penemubualan
penemu bual
sebar luas tersebar luas disebarluaskan
kenal pasti mengenal pasti pengenalpastian
dikenal pasti
 MENGGANDAKAN KATA MAJMUK

 kertas kerja  kertas-kertas kerja

 meja tulis  meja-meja tulis
 balai raya  balai-balai raya
 Duta Besar  Duta-Duta Besar
 Ketua Menteri  Ketua-Ketua Menteri
 Ketua Setiausaha Ketua-Ketua
Setiausaha
 Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu
 Gandakan unsur yang pertama sahaja
 Guna kata bilangan (semua)
 semua kertas kerja
 semua Ketua Menteri
 SIAPAKAH PENCEMAR BAHASA?

☻ Berita tengahari
☻ Bas Adik Beradik
☻ aturcara
☻ urusetia
☻ Lagu-lagu 60an
☻ Ulangtahun ke 58
☻ Kejohanan Sukan Kali Ke XIX
☻ Gotong Royong Perdana
☻ Dewan Bandaraya Kuala Lumpur
☻ Keretapi Tanah Melayu
☻ Bank Bumiputra
 SUKARKAH MENGEJA DENGAN BETUL?

☻ Berita tengah hari

☻ Bas Adik-beradik
☻ buku atur cara
☻ bilik urus setia
☻ Lagu-lagu 60-an
☻ Ulang tahun ke-58
☻ Kejohanan Sukan XIX
☻ Gotong-royong Perdana
☻ Dewan Bandaraya Kuala Lumpur
☻ Keretapi Tanah Melayu
☻ Bank Bumiputra
 Tanda ( / ) bagi ejaan yang betul dan (X) bagi yang salah
1 2
1 definisi ( ) definasi ( )
2 istirehat ( ) istirahat ( )
3 masalah ( ) masaalah ( )
4 komersil ( ) komersial ( )
5 legenda ( ) lagenda ( )
6 lanskap ( ) landskap ( )
7 laporan ( ) lapuran ( )
8 sama ada ( ) samada ( )
9 pamiran ( ) pameran ( )
10 profesion ( ) profesyen ( )
11 ibu-bapa ( ) ibu bapa ( )
12 silaturahim ( ) silaturrahim ( )
13 tengahari ( ) tengah hari ( )
14 tulen ( ) tulin ( )
15 ketrampilan ( ) keterampilan ( )
16 antidadah ( ) anti-dadah ( )
17 pra-universiti ( ) prauniversiti ( )
18 1980an ( ) 1980-an ( )
19 ke-49 ( ) ke 49 ( )
20 dwitahunan ( ) dwi-tahunan ( )
21 pro-komunis ( ) prokomunis ( )
22 urus setia ( ) urusetia ( )
23 kokurikulum ( ) ko-kurikulum ( )
24 efisien ( ) efesyen ( )
25 e-mail ( ) e-mel ( )
 JAWAPAN

1 definisi ( / ) definasi ( )
2 istirehat ( ) istirahat( / )
3 masalah ( / ) masaalah ( )
4 komersil ( ) komersial ( / )
5 legenda( / ) lagenda( )
6 lanskap ( ) landskap ( / )
7 laporan ( / ) lapuran ( )
8 sama ada ( / ) samada( )
9 pamiran ( ) pameran ( / )
10 profesion ( / ) profesyen ( )
11 ibu-bapa ( ) ibu bapa ( / )
12 silaturahim ( / ) silaturrahim ( )
13 tengahari ( ) tengah hari ( / )
14 tulen ( / ) tulin ( )
15 ketrampilan ( ) keterampilan ( / )
16 antidadah ( / ) anti-dadah ( )
17 pra-universiti ( ) prauniversiti ( / )
18 1980an ( ) 1980-an ( / )
19 ke-49 ( / ) ke 49 ( )
20 dwitahunan ( / ) dwi-tahunan ( )
21 pro-komunis ( ) prokomunis ( / )
22 urus setia ( / ) urusetia ( )
23 kokurikulum ( / ) ko-kurikulum ( )
24 efisien ( / ) efesyen ( )
25 e-mail ( ) e-mel ( / )
MORFOLOGI
PROSES MORFOLOGI
IMBUHAN DALAM BAHASA MELAYU
 YANG MANAKAH YANG BETUL?

1. pelantikkan pelantikan perlantikan

2. pertunjukkan - pertunjukan
3. peruntukkan- peruntukan
4. kebanyakkan - kebanyakan
5. kenaikkan - kenaikan
6. kebaikkan - kebaikan
7. kemasukkan - kemasukan
8. mengiakan mengiyakan mengeyakan
 awalan :ber-, di-, me-, ter-, memper-
akhiran : -i, -an, -kan,
Jenis imbuhan
sisipan : -er-, -el-, -em-, -in-
apitan : pe-...-an, di-...-kan, di-...-i
me-...-kan, memper-...-kan
di-...-kan, diper-...-kan
Satu k atau dua k?
tunjuk + pe-...-an  pertunjukan
untuk + pe-...-an  peruntukan
naik + ke-...-an  kenaikan
banyak + ke-...-an  kebanyakan
masuk + ke-...-an  kemasukan
masuk + me-...-kan  memasukkan
naik + me-...-i  menaiki
 PERKATAAN SATU SUKU KATA
bom - mengebom pengebom
cat - mengecat pengecat
syor - mengesyorkan pengesyor
lap - mengelap pengelap

mengiakan kd - ia + meng-...-kan
mengiyakan kd - ya + mengi-...-kan
mengeyakan kd - ya + menge-...-kan

 mengkebumikan atau mengebumikan

 mengkagumkan atau mengagumkan
 mengetengahkan atau mengenengahkan
 mengenepikan atau mengketepikan
1. me-… + kail, kata, kasari, kuasai
mengail, mengata, mengasari, menguasai
+ kagum  mengagumkan
+ kebumikan  mengebumikan

2. me-... + ke- + tepi + -kan  mengetepikan

me-... + ke- + tengah + -kan  mengetengahkan

nge-
 IMBUHAN KATA NAMA
1. pe-, pe-…-an
pe-…-an + tunjuk = pertunjukan
pe-…-an + tarik = penarikan

2. ke-, ke-...-an
ke-...-an + baik = kebaikan
ke-...-an + masuk = kemasukan
ke-...-an + banyak= kebanyakan
ke-...-an + naik = kenaikan
 IMBUHAN KATA KERJA
1. me-…-kan, me-…-i
me-…-kan + masuk = memasukkan
me-...-kan + naik = menaikkan
me-...-i + masuk = memasuki
me-...-i + naik = menaiki

2. di-...-i, di-...-kan
di-...-i + duduk = diduduki
+ peluk = dipeluki
+ selidik = diselidiki
+ naik = dinaiki

Hal. 17
 YANG MANAKAH EJAAN YANG BETUL?
anti-dadahantidadah
anti Amerika anti-Amerika
pro-kerajaan prokerajaan
proAmerika pro-Amerika
pra-sekolah prasekolah
pra-universiti prauniversiti
juru ukur juruukur jurukur
eka-bahasa ekabahasa eka bahasa
dwi-tahunan dwitahunan dwi tahunan
 AWALAN PE-… DAN PER-…

1. Kata dasar yg. menerima me-... akan menerima pe-...

letak meletakkan peletakan
labur melaburkan pelaburan
lantik melantik pelantikan
makan memakan pemakanan
mantap memantapkan pemantapan
2. Kata dasar yg. menerima be-... akan menerima per-...
main bermain permainan
musuh bermusuh permusuhan
usahaberusaha perusahaan
niaga berniaga perniagaan
gerak bergerak pergerakan
 KEDUA-DUANYA BETUL

1. langgar pelanggaran perlanggaran

2. nyata penyataan pernyataan
3. karang pekarangan perkarangan
4. laksana pelaksanaan perlaksanaan

Pelaksanaan : ~ KBSR tahap pertama sedang dijalankan

oleh Kem. Pendidikan. (Perihal melaksanakan)
(PROSES)
Perlaksanaan : K’jaan meninjau ~ Rancangan Malaysia
Kelapan. (Hasil drp. melaksanakan …)
(HASIL)
 Sisipan

1. -er- seruling, keruping, serabut,

2. -el- telunjuk, telapak, kelupas, selerak
3. -em- temali, kemuncup, gemuruh
4. -in- sinambung (kesinambungan)

kecemerlangan – ada sisipan?

cemerlang - (-er-) cemlang
- (-em-) cerlang ( / )
 me-…-kan dan me-…-i
1. Ramli menghadiahkan sebuah buku kepada Siti.
2. Zaki mengirimkan sehelai baju kepada abangnya.
3. Hakim menjatuhkan hukuman penjara terhadapnya.
4. Baginda menganugerahkan darjah kebesaran kpd. PM
5. Cikgu Jamal mengajarkan Sejarah kepada kami.
me-...-kan  APA kepada SIAPA (satu objek)
1. Ramli menghadiahi Siti sebuah buku.
2. Zaki mengirimi abangnya sehelai baju.
3. Hakim menjatuhi pesalah itu hukuman penjara.
4. Baginda menganugerahi PM darjah kebesaran.
5. Cikgu Jamal mengajar(i) kami Sejarah.
me-...-i  SIAPA, APA (dua objek)
1. Ramli menghadiahkan sebuah buku kepada Siti.

Ramli menghadiahkan APA kepada SIAPA. (1 objek)

Sebuah buku dihadiahkan oleh Ramli kepada Siti.

APA dihadiahkan oleh SIAPA kepada SIAPA.

2. Ramli menghadiahi Siti sebuah buku.

Ramli menghadiahi SIAPA APA. (2 objek)

Siti dihadiahi sebuah buku oleh Ramli.

SIAPA dihadiahi APA oleh SIAPA.

 KELAINAN BAGI PERKATAAN TERTENTU

1. Lelaki itu membeli kasut untuk anaknya.

Lelaki itu membelikan anaknya, kasut.
Lelaki itu membeli anaknya ... ?
2. Salmi menjahit baju untuk suaminya.
Salmi menjahitkan suaminya, baju.
Salmi menjahit suaminya ...?
3. Razak menaikkan bendera kebangsaan.
Razak menaiki bendera ... ?
Razak menaiki kereta ke pejabat.
4. Ravi memberikan pendapatnya tentang perkara itu
kepada kami.
Ravi memberi kami pendapatnya tentang hal itu.
 AKRONIM

KBAT : Mengapa disebut KeyBAT?

1. Gabungan huruf awal beberapa perkataan
ADUN (Ahli Dewan Undangan Negeri), ABIM, UDA
2. Gabungan suku kata dengan suku kata daripada
beberapa perkataan
tadika - taman didikan kanak-kanak
berdikari - berdiri atas kaki sendiri
hakis - habis kikis
3. Gabungan suku kata beberapa perkataan dengan
huruf awal perkataan
INTAN - Institut Tadbiran Awam Negara
Perhilitan - Perlindungan Hidupan Liar dan
Taman Negara
4. Gabungan suku kata dengan perkataan penuh
purata - pukul rata
jentolak - jentera tolak
5. Gabungan bahagian-bahagian kata secara bebas
Petronas - Petroleum Nasional
Mara - Majlis Amanah Rakyat
Kementah - Kementerian Pertahanan
ucaptama - ucapan utama
cerpen - cerita pendek
SUARAM - Suara Rakyat Malaysia
 GOLONGAN KATA

KN Khas
1. K. Nama KN Am tunjuk tanya
KG Nama diri 1
tak tentu orang 2
3
Penting untuk pelajar:
i. Bezakan kn am konkrit dengan kn am abstrak
ii. Nyatakan kg nama orang 1, 2, dan 3
 tanpa pelengkap
Kka t. tr. berpelengkap
Kk aktif berpenerang
2. K. Kerja Kka. Tr.
Kk pasif

Kka t. tr.  tidak memerlukan objek (penyambut)

selepasnya.
 Haiwan itu merangkak.
 Gadis itu masih berdiri.
Nyatakan jenis kk aktif tak transitif yang terdapat dalam
ayat yang berikut.

1. Mereka sedang berada di tempat kejadian.

2. Angin bertiup dengan kencang sekali.
3. Penghuni asrama sedang bersembahyang di surau.
4. Gadis itu masih membisu sejak pagi tadi.
5. Beliau selalu bertanya tentang sejarah pulau ini.
6. Nazli menjadi pengarah syarikat yang baharu.
7. Badan bagi itu bertambah montel.
8. Salmi berbaju kebaya hari ini.
9. Atlet itu berkasut kulit di tepi kolam.
10. Kanak-kanak itu bermain bola di padang.
 KK AKTIF TR. DENGAN KK AKTIF T. TR.
1. memenangi – menang
(a) Peserta itu memenangi peraduan menulis puisi.
(b) Peserta itu menang dalam peraduan menulis puisi.
2. memasuki – masuk
(a) Mereka memasuki kawasan itu tanpa kebenaran.
(b) Mereka masuk ke kawasan itu tanpa kebenaran.
3. membincangkan – berbincang
(a) Pelajar itu membincangkan konsep jenayah.
(b) Pelajar itu berbincang tentang konsep jenayah.
4. memusuhi – bermusuh
(a) Rakyat Palestin memusuhi Israel.
(b) Rakyat Palestin bermusuh dengan Israel.
5. mengunjungi – berkunjung
(a) Kami mengunjungi rumah orang tua itu.
(b) Kami berkunjung ke rumah orang tua itu.
 KK AKTIF TRANSITIF
1. Beliau memperkatakan tentang isu semasa.
2. Atlet itu telah memenangi dalam acara jarak jauh.
3. Mereka memasuki ke negara ini sejak dahulu.
4. S. Ganeson melaporkan dari Kota Jakarta.
5. Penceramah itu telah menjelaskan dengan panjang
lebar soal integriti.
6. Kini, mereka memberikan pula tumpuan kepada
sektor pertanian.

SALAH kerana menghadirkan kata sendi nama di

antara kata kerja aktif tr dengan objek.
 K. penyambung ayat k.hubung

k. seru
k. tanya
K. praklausa k. perintah k. pembenar k. pangkal
ayat

k. sendi
K. TUGAS k. nafi
k. arah
K. prafrasa dank. adverba
K.pascafrasa k. bantu
k. bilangan
k. pemeri
k. penguat
k. penegas

K. pascakata k. penekan
k. pembenda
Nama Tugas Cara Jenis kh
Kh gbn.
K p ayat Kh relatif
Kh pan. komplemen
KT keterangan
K seru
K praklausa K tanya
K perintah
K pembenar
K pangkal ayat
 KATA HUBUNG

1. Kata hubung gabungan

(a) Ali dan Salmi ke kedai buku.
(b) Pelajar lelaki membersihkan khemah manakala
pelajar perempuan memasak.
(c) Azmi tidak meminati sukan lasak tetapi adiknya
suka akan sukan tersebut.
(d) Zamri tidak sekali-kali mengkhianati Pak Abu,
justeru dia selalu membantu orang tua itu.
(e) Pemuda itu bersandar sambil membaca akhbar.
Sambil membaca akhbar, pemuda itu bersandar.
Kh gabungan tidak boleh hadir di permulaan ayat,
kecuali sambil.
 KATA SENDI NAMA

o dari / daripada
Dia membuat panggilan dari Dungun.
Dia menerima surat daripada kakaknya.

o demi / untuk
Ali belajar dengan tekun untuk masa ...
Demi keselamatan negara, dia sanggup ...

o ke / pada / kepada
Mereka pulang ke kampung semalam.
Iklan itu ditampal pada papan kenyataan.
Serahkan borang itu kepada urus setia.
 KATA SENDI NAMA AKAN DAN AKHIRAN -KAN

KATA SENDI NAMA AKAN

 Wanita itu amat rindu akan anaknya.
 Jamil benci akan kelakuan rakannya itu.
 Ibu kucing itu begitu sayang akan anaknya.
 Oleh sebab kasih akan ibunya, dia sanggup ...

AKHIRAN –KAN
 Bapa sedang membersihkan halaman rumahnya.
 Dia cuba memperlahankan kenderaannya.
 Jamal cuba mentafsirkan maksud sajak itu.
 Kata Sendi Nama dan Kata Hubung

1. Penghuni rumah itu tidur ketika hujan lebat.

2. Anggota polis berbincang tentang kemalangan itu.
3. Samad pelajar pintar walaupun ayahnya buta huruf.
4. Dengan parang kepala penjenayah itu dipenggal.
5. Budak itu keluar dari rumahnya lalu menjerit.
6. Senjata itu dimport dari negara jiran Malaysia.
7. Peluru pistol itu mengenai kepala penjenayah.
8. Beliau bercakap mengenai isu pencemaran bahasa.
9. Tatkala tempat itu dikepung, letupan itu berlaku.
10. Dua buah bilik itu untuk tetamu berehat.
11. Dua buah bilik itu disediakan untuk tetamu berehat.
12. Amat wajar untuk pegawai itu dinaikkan pangkat.
Untuk pegawai itu dinaikkan pangkat amat wajar.
 ELAKKAN KESALAHFAHAMAN

1. Bapa menebang pokok dengan kapak.

2. Bapa menebang pokok dengan menggunakan kapak.
3. Ramli pergi ke sekolah dengan bas.
4. Ramli pergi ke sekolah dengan menaiki bas.

Ayat 1 dan 3 (dengan merupakan kata sendi nama)

i. Bapa menebang pokok. Bapa kapak. (X)
ii. Ramli pergi ke sekolah. Ramli bas. (X)

Ayat 2 dan 4 (dengan merupakan kata hubung keterangan)

i. Bapa menebang pokok. Bapa menggunakan kapak. ( / )
ii. Ramli pergi ke sekolah. Ramli menaiki bas. ( / )
 BARU DAN BAHARU

Pemuda itu baru membeli dua buah rumah

baharu, iaitu di Kota Bharu dan di Johor Bahru.
baru = kata bantu
baharu = kata adjektif
Kota Bharu dan Johor Bahru = nama khas

Masalahnya:
Dasar Ekonomi Baru, alaf baru, dasar baru ???
 SUKAR ATAU DEGIL?

atas – di atas dalam – di dalam antara – di antara

1 Tahniah di atas pelantikan ... selaku TPM. (X)
Terima kasih di atas ucapan itu tadi. (X)
Takziah di atas kematian Dato’ Ali bin Abu. (X)
Burung hantu itu hinggap di atas pokok jambu. (/)
Di atas bukit itu banyak binatang buas. (/)

3 Di antara faktor kemalangan ialah kecuaian pemandu. (X)

Rumah saya terletak di antara masjid dengan surau. (/)
Antara faktor-faktor kemalangan ialah kecuaian pemandu. (X)

4 Di dalam bidang sukan pula, Malaysia tidak ketinggalan. (X)

Kita tidak keseorangan di dalam hal ini.
(X)
Lembaga hitam tinggal di dalam lubang itu. (/)
 FUNGSI UNTUK
1 Sebagai kh pancangan komplemen
Sungguh mustahil untuk dia memenangi peraduan itu.
Untuk dia hadir ke sini sangatlah sukar.

2 Sebagai kh pancangan keterangan

Bangunan itu dibina untuk kegunaan kakitangan
kerajaan. (tujuan)
Rancangan ekonomi telah disusun untuk meningkatkan
taraf hidup rakyat. (tujuan)

3 Sebagai kata sendi nama

Derma untuk anak yatim sedang dipungut.
Kereta itu untuk kegunaan pejabat sahaja.
 Fungsi Perkataan
1. Mengenai
a. Bola itu mengenai palang gol. (kk)
b. Mereka berbincang mengenai kenaikan harga
minyak. (ksn)

2. Melalui
a. Kami melalui lorong yang gelap itu untuk ke
sana.
b. Ali memajukan tuntutannya melalui peguamnya.

3. Sampai
a. Mereka sampai di pulau ini pagi tadi.
b. Perkara itu tidak sampai kepada kami.
c. Gajinya tidak sampai pun RM 3000.
 HUKUM D-M
o Perkara yang diterangkan mendahului yang menerangkan.
bas mini maraton mini beg plastik
kali pertama inspektor polis Klinik Tan
hal-hal lain faktor-faktor lain Kedai Jahit Murni

o Pengecualian Hukum D-M

ibu pejabat ketua hakim naib presiden

o Pelanggaran Hukum D-M

a. Lain-lain isu yang ditimbulkan, termasuklah ...
b. Dengan lain perkataan, remaja …
c. Ayahnya, polis inspektor.
d. Inilah pertama kali saya sampai di sini.
e. Saya suka makan goreng pisang Mak Limah.
f. Tolong beli tomato sos/cili sos untuk saya.
 KATA PEMERI

1. Pak Ali seorang petani moden.

2. Pak Ali adalah seorang petani moden.
3. Pak Ali ialah seorang petani moden.
4. Pak Ali adalah merupakan seorang petani moden.
5. Pak Ali, petani moden.

 ialah (digunakan di hadapan kn)

1. Pemuda itu ialah pengarang novel ini.
2. Pak Ali ialah pemilik kebun buah-buahan itu.
 adalah (digunakan di hadapan ka atau ksn)
1. Maklumat yang dikemukakan itu adalah benar.
2. Tujuan pondok itu dibina adalah untuk tetamu berehat.
 KESILAPAN PENGGUNAAN KATA PEMERI

1 Kata pemeri adalah sebelum frasa nama

a. Hayati adalah wakil pertubuhan wanita. (X)
Hayati merupakan/ialah wakil pertubuhan wanita. (/)
b. Antara aktiviti yang menarik adalah persembahan silat ... (X)
Antara aktiviti yang menarik ialah/termasuklah per-..... ( / )
2 Kata pemeri ialah sebelum frasa adjektif dan frasa sendi nama
Semua tuduhan terhadap lelaki itu ialah palsu semata-mata. (X)
Semua tuduhan terhadap lelaki itu adalah palsu semata-mata. ( / )
3 Kata pemeri sebelum kata kerja
a. Rumah itu adalah merupakan harta orang tuanya. (X)
Rumah itu merupakan harta orang tuanya. (/)
b. Orang ramai adalah dipelawa untuk memohon ... (X)
Orang ramai dipelawa untuk memohon ... (/)
4 Kata pemeri pada permulaan ayat
 PENULISAN PARTIKEL

 Partikel -lah, -kah, -tah, disatukan

 Partikel ‘pun’ yang bermaksud ‘juga’ dipisahkan

dia pun apa pun kereta itu pun

 Terdapat 13 ‘pun’ yang ditulis serangkai

adapun ataupun biarpun
lagipun sungguhpun kalaupun
meskipun sekalipun mahupun
kendatipun bagaimanapun andaipun
walaupun
 Menghadirkan Ksn di antara KK a tr dengan Objek

Bapa menebang pokok kelapa itu. (menebang  ditebang)

LCW menewaskan juara bertahan. (menewaskan  ditewaskan)

(kk a tr) (objek) (boleh dipasifkan)

Masalahnya?
1. Mereka memasuki ke negara ini secara haram. (X)
Mereka memasuki negara ini secara haram. ( / )
Mereka masuk ke negara ini secara haram. ( / )
2. Atlet itu memenangi dalam acara 100 meter. (X)
Atlet itu memenangi acara 100 meter. (/)
Atlet itu menang dalam acara 100 meter. (/)
3. Beliau membincangkan tentang isu ekonomi. (X)
Beliau membincangkan isu ekonomi. (/)
Beliau berbincang tentang isu ekonomi. (/)
 BENTUK LEWAH

1. Saling bantu-membantu, saling kasih-mengasihi

2. Seperti kecina-cinaan, agak kebiru-biruan
3. Kos perbelanjaan, destinasi yang dituju
4. Jangka masa panjang
5. Seseorang individu, khalayak ramai
6. Semua pegawai-pegawai, segelintir ahli-ahli persatuan
7. Sejak dari, eksport ke luar negara,
AYAT
 AYAT TERGANTUNG – tiada subjek

1. Kepada semua pemenang acara lompat tinggi diminta ke

tempat penyampaian hadiah. ( X )
Kepada semua pemenang acara lompat tinggi, anda diminta ...
Semua pemenang acara lompat tinggi diminta ...

2. Kepada penumpang yang ingin ke Langkawi boleh menaiki

pesawat sekarang. ( X )
Kepada penumpang yang ingin ke Langkawi, tuan/puan/anda
boleh menaiki ...
Penumpang yang ingin ke Langkawi boleh menaiki pesawat ...

3. Bagi mendapatkan maklumat lanjut boleh menghubungi En. Ali.

Bagi mendapatkan maklumat lanjut, anda boleh menghubungi ..
Maklumat lanjut boleh diperoleh dengan menghubungi En. Ali.
4. Di seluruh daerah itu dilanda banjir. ( X )
 Seluruh daerah itu dilanda ... Banjir melanda seluruh daerah ...

5. Dengan kehadiran tuan/puan akan menyerikan majlis kami. ( X )

Dengan kehadiran tuan/puan, majlis kami akan bertambah berseri.
Kehadiran tuan/puan akan menyerikan majlis kami.

6. Untuk menangani gejala tersebut hendaklah menguatkuasakan

undang-undang. ( X )
Untuk menangani gejala tersebut, kerajaan hendaklah
menguatkuasakan undang-undang.
Kerajaan hendaklah menguatkuasakan undang-undang untuk
menangani gejala tersebut.
Penguatkuasaan undang-undang boleh dilaksanakan untuk menangani
gejala tersebut.
Gejala tersebut dapat ditangani melalui penguatkuasaan undang-
undang.
 AYAT TERGANTUNG – tiada predikat
1. Anak muda berhijrah ke bandar untuk mencari pekerjaan. ( / )

subjek predikat

Anak muda yang berhijrah ke bandar untuk mencari pekerjaan. ( X )

subjek keterangan subjek

Anak muda yang berhijrah ke bandar untuk mencari pekerjaan kecewa.

predikat
2. Harga telefon bimbit yang agak rendah di pasaran. ( X )
Harga telefon bimbit yang agak rendah di pasaran menarik minat
minat orang ramai. ( / )
 KESILAPAN BINAAN AYAT PASIF

1. Tajuk ucapan yang akan disampaikan oleh saya ialah

masalah pencemaran alam sekitar.
2. Bilik itu perlu dibersihkan oleh kamu pada petang ini.
3. Pesawat yang mereka naiki telah berlepas sebentar tadi.
4. Masalah kemudahan asas di taman itu sudah pun pihak yang
berkenaan tangani.
5. Tanaman yang mereka usahakan ditenggelami air.

Pembetulan
1. Tajuk ucapan yang akan saya sampaikan ...
2. Bilik itu perlu kamu bersihkan ...
3. Pesawat yang dinaiki (oleh) mereka ...
4. Masalah ....sudah pun ditangani (oleh) pihak yang berkenaan.
5. Tanaman yang ditanam (oleh) mereka ...
 KATA GANTI NAMA DIRI ORANG (KGND)

1. KGND orang pertama  saya, aku, ku, kami, kita

2. KGND orang kedua  kamu, awak, engkau, kau, anda

3. KGND orang ketiga  dia, beliau, mereka, -nya

KGND 1
Buku itu ----------- baca. (KGND 1 & 2 hadir sebelum kk)
KGND 2

Buku itu dibaca (oleh) KGND 3.

(KGND 3) hadir selepas kk)
 HIERARKI TATABAHASA

Burung itu terbang tinggi.  AYAT

burung itu terbang tinggi  KLAUSA

burung itu terbang tinggi  FRASA

burung itu terbang tinggi  PERKATAAN

 JENIS FRASA

FN FK FA F SN

1. Frasa Nama - rumah

sebuah rumah
2. Frasa Kerja - makan
sedang makan
3. Frasa Adjektif - tinggi
sangat tinggi
4. Frasa S Nama - dari
dari kampung
 AYAT

A. Dasar
1. Golongan Ayat
A. Terbitan

A. Tunggal
2. Bentuk Ayat
A. Majmuk

A. Aktif
3. Ragam Ayat
A. Pasif
 S. Biasa
4. Susunan Ayat
S. Songsang

A. Penyata
A. Tanya A. Suruhan
5. Jenis Ayat A. Larangan
A. Perintah A. Permintaan
A. Seruan A. Silaan
A. Ajakan
MENGENAL PASTI SUBJEK DAN PREDIKAT AYAT

1. Budak itu membaca buku.

S : Budak itu
P : membaca buku
2. Beberapa ekor haiwan mati.
S : Beberapa ekor haiwan
P : mati
3. Pokok kelapa di belakang rumah saya tumbang.
S : Pokok kelapa di belakang rumah saya
P : tumbang
5. Tanah di lereng bukit runtuh secara tiba-tiba.
S : Tanah di lereng bukit
P : runtuh secara tiba-tiba
6. Dengan bantuan penduduk kampung, ahli pertubuhan
sukarela itu membina sebuah pondok bacaan.
S : Ahli pertubuhan sukarela itu
P : membina sebuah pondok bacaan dengan
bantuan penduduk kampung

7. Melalui pertolongan pihak tertentu, dia selamat tiba di

sana.
S : Dia
P : selamat tiba di sana melalui pertolongan pihak
tertentu

8. Baru-baru ini syarikat milik bumiputera itu memperoleh

keuntungan yang besar.
S : Syarikat milik bumiputera itu
P : memperoleh keuntungan yang besar baru-baru ini
Nyatakan S dan P ayat yang berikut.

1. Pada bulan lalu, bangunan yang bersejarah itu

dirobohkan.

2. Antara tahun 2010 hingga 2015, pelbagai peristiwa

menarik berlaku di negara ini.

3. Cantik betul pemandangan di pulau peranginan itu.

4. Sejak kebelakangan itu, tempat itu tidak lagi cantik.

5. Walaupun kecil, haiwan itu tersangat garang di hutan.

 AYAT AKTIF

1 Ayat Aktif Transitif

 boleh dipasifkan (Ali mengejar kucing itu)
 ada objek sebagai penyambut (kucing itu)
 boleh disoal dengan “apa” (mengejar apa?)

Contoh lain
1. Haiwan itu menyeberangi Tasik Cini.
2. Tentera jiran memasuki negara itu.
3. Menteri itu memperkatakan masalah ekonomi.
4. Beliau telah menjelaskan isu pekerja asing.
2 Ayat Aktif Tak Transitif
 tak boleh dipasifkan (Dia menangis di situ.)
 tiada penyambut; ada keterangan (di situ)

2.1 Tak berpelengkap (keterangan boleh gugur)

 Mereka berenang di kolam itu.
 Gadis itu mengelamun seorang diri di bawah pokok.
[Bahagian yang bergaris ialah keterangan]

2.2 Berpelengkap (keterangan tak boleh gugur)

 Bayi itu bertambah montel.
 Mereka bermandikan embun sepanjang malam.
[Bahagian yang bergaris ialah keterangan]
 TIDAK TAHU ATAU TIDAK MAHU AMBIL TAHU?

Kata kerja transitif tidak diikuti oleh objek (penyambut) tetapi

diikuti oleh kata sendi nama, kata penegas, dll.

1. Mereka membincangkan tentang isu ekonomi.

2. Pemain negara memenangi dalam pertandingan itu.
3. Pemuda itu memasuki ke negara ini secara tidak sah.
4. Kami mencari sehingga larut malam budak itu.
5. Pemberita itu melaporkan dari Jakarta.
6. Tindakan itu meningkatkan lagi imej negara.
7. Langkah tersebut mengakibatkan kepada timbulnya
bantahan penduduk tempatan.
8. Pihak sekolah akan memberikan pula perhatian kepada

pelajar yang lemah.

 AYAT PASIF

1. AP DENGAN IMBUHAN KK PASIF

a. Rumah itu dibina (oleh) datuk.
b. Anak lembu itu terlanggar oleh lori.
c. Pakaian itu belum bergosok.
d. Penghuni asrama putera kegemparan.

2. AP DENGAN KATA GANTI NAMA DIRI

a. Kuih itu sudah pun kgd 1 dan kgd 2 makan.
b. Kuih itu sudah pun dimakan (oleh) kgd 3.

3. AP DENGAN KATA “KENA”

Budak nakal itu kena kejar oleh anjing liar.
Haiwan itu kena tembak oleh pemburu.
 PENGAYAAN

Yang manakah binaan ayat pasif yang betul?

1. Mangsa itu ditinggalkannya begitu sahaja.
2. Tempat itu sudah pun dibersihkan oleh mereka.
3. Kebun buah-buahan perlu berpagar.
4. Beberapa orang pelajar sedang berbincang di sana.
5. Pemuda itu terminum air kotor.
6. Harimau itu tertembak oleh pegawai Perhilitan.
7. Harimau itu tertembak di bahagian kakinya.
8. Anak kucing di tepi longkang itu kesejukan.
9. Mereka keletihan di bawah pokok itu.
10. Pastikan kekuatan pasukan kita berterusan.
11. Isu disiplin akan dibincangkan oleh kami dalam
mesyuarat itu.
12. Pesawat yang mereka naiki baru sahaja berlepas.
13. Perkara yang kauketengahkan tadi amat sesuai.
14. Kediaman mewah itu akan kami lelong tidak lama lagi.
15. Dewan sekolah itu kami belum hiaskan lagi.

16. Semua kertas kerja itu sudah pun setiausaha uruskan.

17. Bola itu Ali tendang ke dalam gol lawan.
18. Idea yang beliau timbulkan itu amat berguna.
19. Lokasi yang kaumaksudkan itu di mana?
20. Masalah rakyat akan pihak kerajaan selesaikan dari
semasa ke semasa.
 KESALAHAN BAHASA
1. Kebanyakan pendatang asing telah memasuki ke negara
ini secara haram.
2. Beliau memperkatakan tentang isu rasuah yang
melibatkan kakitangan awam.
3. Antara faktor-faktor pencemaran adalah sikap
sesetengah anggota masyarakat yang tidak
bertanggungjawab.
4. Warung Timah menjadi tumpuan orang ramai kerana di
warung itu terdapat pelbagai kuih-muih tradisional.
5. Permainan bola sepak adalah merupakan sukan yang
diminati rakyat negara ini, terutama golongan muda.
6. Rizal, seorang jurukur yang bertauliah telah memenangi
dalam peraduan melukis poster.
7. Amalan saling bantu-membantu, seperti yang diamalkan
oleh penduduk taman itu wajar diteladani.
8. Masalah yang beliau kemukakan dalam mesyuarat
semalam sudah pun pihak kerajaan selesaikan.
9. Kepada peserta yang akan menyertai acara lompat jauh
dikehendaki melaporkan diri sekarang.
10.Setelah selesai menggunakannya, peralatan itu kami
akan simpan di tempat yang dikhaskan.

? / 13
 SUSUNAN UNSUR AYAT

1. Susunan Biasa (S  P)
a. Pokok kelapa itu sudah tumbang.
S P
b. Mereka sedang mandi di sungai itu.
S P

2. Susunan Songsang (P  S)
a. Berehat dia di bawah pokok. Dia berehat di bawah
pokok.
b. Memasak kuih kakak di dapur. Kakak memasak kuih di
dapur.
c. Belum pulang ibu dari pasar. Ibu belum pulang dari
pasar.
d. Datang dia dengan tiba-tiba. Dia datang dengan tiba-tiba.
e. Masih sihat nenek di sana. Nenek masih sihat di sana.
f. Ke KL mereka dengan bas. Mereka ke KL dengan bas.
 FUNGSI AGAR

1. Pelajar itu berdoa agar cita-cita mereka

dimakbulkan-Nya.

Pelajar itu berdoa. ( / )

Cita-cita mereka dimakbulkan-Nya. ( / )

2. Penceramah itu mengesyorkan agar semua

pelajar menyediakan nota ringkas.

Penceramah itu mengesyorkan. (X)

Semua pelajar menyediakan nota ringkas. (/)

Agar semua pelajar menyediakan nota ringkas disyorkan

oleh penceramah itu.
 Menggandakan kata yang mengikuti kata yang
bermaksud kumpulan
 Antara faktor-faktor
 Barisan pemain-pemain
 Deretan kedai-kedai
 Gabungan persatuan-persatuan
 Golongan pelajar-pelajar
 Gugusan pulau-pulau
 Koleksi lagu-lagu
 Kesatuan pengusaha-pengusaha batik
 Longgokan kayu-kayu
 Mesyuarat ketua-ketua bahagian
 Pelbagai kuih-muih
 Susunan fail-fail
 Gabungan

Relatif

Komplemen

m
AM Pancangan
a
s
w
t
Keterangan
h
c
t
Campuran b