PERANG DINGIN

(1945-1955)
Bab 18

XXXXX

SEPTEMBER
PERANG DINGIN (1945-1955)
1 TAKRIF PERANG DINGIN

2 FAKTOR-FAKTOR TERCETUS PERANG DINGIN

3 PERANG DINGIN DI EROPAH (1945-1955)

4 PERANG DINGIN DI ASIA

5 KESAN PERANG DINGIN

 TAKRIF PERANG DINGIN
• Istilah Perang Dingin dipelapori oleh Bernard Baruch dalam ucapannya kepada Jawatankuasa
Penyelidikan Senat pada tahun 1948

• Istilah ini merujuk kepada keadaan tegang yang wujud antara Amerika Syarikat dengan Soviet Union.
Hubungan tegang antara kedu-dua kuasa besar ini berlaku tanpa sebarang pertempuran bersenjata
secara langsung.

• Perang ini merujuk kepada konflik antara negara-negara komunis yang diketuai oleh Soviet Union
dengan antara negara-negara Barat yang diketuai oleh Amerika Syarikat

• Perang ini melambangkan konflik antara negara-negara untuk memajukan kepentingan nasional
melalui politik, ekonomi dan psikologi.

• Apabila tercetus Perang Dingin, kedua-dua pihak menjalankan kegiatan subversif, propaganda,
pengitipan, dan perang secara tidak langsug menerusi sekutu mereka.

• Menurut sejarawan, Perang Dingin bermula pada tahun 1947, apabila Pressident Harry Truman,
menghistiharkan dasar antikomunis yang dikenali sebagai `Doktrin Truman1`

• Perang Dingin yang melibatkan Amerika Syarikat dengan Soviet Union berlanjutan hingga akhir tahun
1980-an.
 FAKTOR-FAKTOR TERCETUS PERANG DINGIN

PERBEZAAN IDEOLOGI POLITIK

• Terdapat perbezaan ideologi politik yang amat ketara antara Amerika Syatikat dengan Soviet
Union.

• Amerika Syarikat mem;perjuangkan sistem pemerintahan demokrasi yang mengutamakan hak

asasi manusia seperti hak untuk berkumpul , menyuarakan pendapat, dan kebebasan media.
Berpandukan ideologi ini, Amerikan Syarikat mahu pilihan raya diadakan di negara-negara
yang dibebaskan selepas PD2

• Soviet Union mengamalkan sistem pemerintahan sosialis yang berteraskan ideologi komunis
dan diterajui oleh Parti Komunis . Dalam sistem pemerintahan komunis, rakyat tidak diberi
kebebasan untuk berhimpun dan menyuarakan pendapat mereka.

• Perbezaan dalam ideologi politik antara sistem pemerintahan demokrasi dan sstem
pemerintahan komunis menyebabkan hubungan antara kuasa-kuasa besar ini menjadi
renggang.
 DASAR PELUASAN PENGARUH SOVIET UNION DI EROPAH
• Menjelang akhir tahun 1944, Tentera merah (tentera komunis) Soviet Union bertindak membebaskan dan
megawal sebahagian besar negara di Eropah Timur.
• Persidangan Yalta diadakan pd tahun 1945, SU menguasai kawasan yang mengajur hingga ke garisan Curzon
yang dijadikan sempadan antara SU dgn Poland dan juga bhgn Barat Jerman.
• SU bertindak mengukuhkan cengkamannya terhadap negara di Eropah Timur. Malah tentera Merah Soviet
Union turut mempengaruhi pilihan raya yang diadakan di neraga Eropah Timur.
• Kerajaan yang dibentuk di Eropah Timur didominasi oleh golongan Komunis. Kementerian yang penting
seperti kementerian pertahanan dan ketenteran juga berada di bawah kawalan komunis.
• Kerajaan SU di bawah pemimpin Stalin turut berusaha utk meluaskan pengaruh komunis di Eropah Barat.
Stalin menggalakkan goglongan komunis utk memainkan peranan aktif dalam pilihan raya umum.
• AS mengambil langkah bagi menyekat penyebaran fahaman komunis dan juga hubungan antara SU dan AS
menjadi renggang dan tercetus Perang Dingin.

PERKEMBANGAN SEMASA PERANG DUNIA KEDUA

• Hubungan antara Amerika Syarikat, Soviet Union dan Britain telah menjadi renggang sblm PD2 Walaupun
ketiga-tiga negara berada dalam pakatan yang sama, namjun timbul perasaan curiga dan syak wasangka dalam
kalangan mereka.
• Persidangan Yalta (February 1945) dan Persidangan Potsdam (Julai 1945) yg diadakan bagi menentukan hala
tuju dan kerjasama antara negara.
• Roosevelt, Winston Churchill dan Stalin bersetuju pilihan raya diadakan di negara Eropah Timur yang
diduduki atau dibebaskan oleh Soviet Union
• Perkembangan ini menimbulkan perasaan curiga dan syak wasangka dalam kalangan kuasa- kuasa besar.
Hubungan antara ketiga-tiga kuasa besar ini bertambah renggang dalam Potsdam yang diadakan pd Julai
1945. Harry Truman menuntut agar pilihan raya diadakan di negara Eropah Timur yang dikuasai oleh Soviet
 PERBEZAAN SISTEM EKONOMI
• Amerika Syarikat memperjuangkan sistem kapitalis, iaitu sistem ekonomi yang bebas daripada campur tangan
kerajaan. Selaras Amerika Syarikat, maka negara tersebut menggalakan ekonomi perdagangan bebas di
seluruh dunia.
• Soviet Union pulat tidak menggalakan kegiatan ekonomi yang bebas kerana bimbang masyarakat terdedah
kepada sistem ekonomi Barat. Soviet Union bimbang pengaruh dari Barat akan mengancam regim
totalitarian .
• Perbezaan dalam sistem ekonomi yang dipelapori oleh kedua-dua kuasa besar tersebut menyababkan
hubungan semakin renggang.
KEMUNCULAN KUASA DUNIA YANG BAHARU
• Perang Dunia Kedua menyebabkan bilangan negara yang bertaraf kuasa besar dunia telah berkurangan.
• Negara seperti Jepun dan Itali telah mengalami kekalahan dan menjadi lemah selepas Perang Dunia Kedua.
• Malah negara seperti Britain, Jerman, Jepun, dan Perancis kini bergantung kepada Amerika Syarikat yang
muncul sebagai kuasa dunia untuk membangunkan semula ekonomi mereka.
• Perkembangan ini menyebabkan lahir dua kuasa baharu dunia, iaitu Amerika Syarikat dan Soviet Union yang
bersaing untuk mengukuhkan kedudukan masing-masing
 NAMA TOKOH

Stalin Ferdinand Winston Churchill

D.Roosevelt
 PERUBAHAN PUCUK PEMIMPINAN
• Usaha bertambah rumit ekoran perubahan pucuk pemimpn yang berlaku Amerika Syarikat dan Britain.
• Presiden Roosevelt telah digantikan oleh Harry Truman di AS manakala PM Winston Churchill telah
digantikan oleh Clement Atlee. Mereka tidak mempunyai pengalaman luas dalam hal ehwal antarabangsa dan
mereka amat curiga terhadap dasar luar Stalin.
• Harry Truman percaya Soviet Union tidak membenarkan penubuhan kerajaan demokratik. Berdasarkan
kepercayaan, beliau mula mengamalkan dasar utk menyekat peluasan pengaruh SU.
• Tambahan pula,Kejayaan AS meletupkan bom atom telah menyebabkan Presiden Truman bertekad utk
menggunakan pendekatan yang lebih agresif utk menyekat peluasan pengaruk SU.
• Perkembangan hubungan antara kedua-dua kuasa besar ini menjadi lebih tegang.

HUBUNGAN RENGGANG ANTARA AMERIKA SYARIKAT DENGAN SOVIET

UNION
• Hubungan antara AS dengan SU menjadi semakin buruk selepas bulan Mei 1945.
• Tindakan AS menolak bantuan ekonomi yanf diminta oleh SU untuk membangunkan semula negara selepas
perang mengaruhkan hubungan antara kedua-dua kuasa besar tersebut.
• Hubungan menjadi bertambah buruk apabila Winston Churchill dalam ucapannya di Foulton, Missouri pada
bulan Mac 1946 meyatakan bahawa terdapat `tirai besi` yang mengajur dari Stettin di Baltik hingga ke Trieste di
Adratik.
• Menurut beliau, tirai besi memisahkan Eropah Timur dengan Eropah Barat. Ucapan Winston Churchill jelas
menunjukkan kebimbingan Amerika Syarikat dan Britain terhadap peluasan pengaruh Soviet Union di Eropah
Timur dan Eropah Tengah.
 ZON PENAMPAN
• Pemimpin Soviet Union, iaitu Stalin ingin mewujudkan zon penampan bagi mengelak ancaman daripada
negara-negara Eropah Barat.
• SU pernah ditawan oleh musuh dari bahagian barat. Umpamanya Hitler pernah manawan SU pada tahun 1941
dari arah menerusi Poland, Romania, Bulgaria dan Hungary.
• Pengalaman lampau ini menyebabkan Stalin ingin mewujudkan `negara-negara satelit` yang bertindak sebagai
zon penampan antara SU dengan negara-negara di Eropah Barat.
• Negara-negara satelit ini mempunyai sistem pemerintahan tersindiri yang didominasi oleh SU. Malah, mana-
mana negara yang ingin manakluk SU dari arah barat perlu menguasai negara-negara satelit SU terlebih
dahulu.
• Perkembangan ini menyebabkan SU mahu menjadikan negara-negara Eropah Timur sebagai benteng untuk
menghadapi ancaman musuhnya daripada Eropah Barat.
ZON PENAMPAN KEKALAHAN JEPUN
• Pemimpin di Barat percaya kepada `teori • Menjelang tahun 1945, hubungan antara kuasa-
domino', iaitu apabila sesebuah negara dikuasai kuasa besar menjadi bertambah buruk terutama
oleh komunis maka satu demi satu negara lain setelah kekalahan Jepun pada bulan Ogos 1945
akan jatuh ke tangan komunis • Kejayaan AS menggugurkan bom atom di
• Perkembangan ini amat membimbangkan AS Hiroshima dan Nagasaki meningkatkan
dan Britain hingga kedua-dua negara tersebut kebimbangan SU terhadap dasar AS.
bertekad bagi menyekad perkembangan di
mana-mana negara
• Kedaan ini telah mencetuskan ketegangan anara
SU dan AS serta merancakkan pPerang Dingin.
 Perang Dingin di Eropah (1945-1955)
DOKTRIN TRUMAN
• Tercetus apabila Presiden Harry Truman
mengumumkan bahawa segala bantuan yang
diberikan kepada Soviet Union akan dihentikan.
• Pada bulan Oktober 1945, beliau menegaskan
Amerika Syarikat tidak mengiktiraf mana-mana
kerajaan yang ditubuhkan tanpa persetujuan
penduduknya.
• Pada tahun 1946, Presiden Harry Truman
menekankan dasar Amerika Syarikat yang akan
menggunakan apa cara sekalipun untuk
membendung pengaruh komunisme
• Kenyataan Truman ini menjadi asas kepada
pembentukan Doktrin Truman yang membawa
kepada usaha Amerika Syarikat menentang
peluasan pengaruh Soviet Union dan ideologi
komunis ke seluruh dunia.
• Doktrin ini menjadi asas kepada dasar luar
Amerika Syarikat bagi tempoh tiga dekad
berikutnya.
Tirai Besi
• Pada bulan Mac 1946, Perdana Menteri Britain,
Winston Churchill memberitahu bahawa terdapat
tirai besi yang memisahkan Eropah kepada dua
blok yang bermusuhan, iaitu blok komunis dan
blok bukan komunis. Pandangan yang
dikemukakan oleh Churchill jelas menunjukkan
bahawa wujud perpecahan antara Timur dengan
Barat.
• Kewujudan tirai besi menyebabkan hubungan
perdagangan antara blok-blok ini amat terhad
manakala hubungan biasa secara perseorangan
hampir tidak wujud.
 Rancangan Marshall
• Pada tahun 1947, Amerika Syarikat melancarkan
Rancangan Marshall (Marshall Plan) untuk
membantu negara-negara Eropah memulihkan
ekonomi dan mengukuhkan pemerintahan
demokratik di negara tersebut.
• Walaupun Soviet Union menyertai perbincangan
awal mengenai rancangan ini, tetapi akhirnya
menolak Rancangan Marshall. Soviet Union
menolak Rancangan Marshall yang didakwa
sebagai campur tangan Amerika Syarikat dalam
hal ehwal negara lain.
• Soviet Union enggan menerima bantuan Marshall
dan memaksa negara-negara Eropah Timur lain
untuk berbuat demikian.
• Di bawah Rancangan Marshall, Amerika Syarikat
membekalkan bahan-bahan mentah, jentera,
minyak, dan baja bernilai $3 000 juta dolar
Amerika antara tahun 1948 hingga 1952.
• Perkembangan ini merenggangkan hubungan
antara Timur dengan Barat dan mencetuskan
Perang Dingin.
Pertubuhan Kerjasama Ekonomi Eropah (OEEC)
• Penubuhan Pertubuhan Kerjasama Ekonomi
Eropah (OEEC) untuk menguruskan Rancangan
Marshall menambahkan ketegangan antara Timur
dan Barat. Pertubuhan ini dianggotai oleh 16 buah
negara Eropah termasuk Amerika Syarikat dan
Kanada.
• Melalui pertubuhan ini, Amerika Syarikat
membelanjakan sejumlah besar wangbagi
menjalinkan kerjasama ekonomi dalam kalangan
negara-negara Eropah. Ekoran daripada bantuan
tersebut, Eropah Barat mengalami pemulihan
ekonomi yang amat ketara.
• Pembangunan ekonomi dan kemakmuran yang
dikecapi oleh penduduk menyebabkan
perkembangan fahaman komunis dapat disekat di
Eropah Barat.
 COMECON
• Selepas penolakan terhadap Rancangan Marshall,
Soviet Union mula mengawal negara- negara
Eropah Timur di bawah pengaruh komunis.
• Stalin menubuhkan Biro Penerangan Komunis
(Cominform) untuk menyelaraskan kegiatan parti-
parti komunis Eropah. Penubuhan ini bertujuan
untuk mewujudkan kerjasama ekonomi antara
negara Eropah Timur dalam COMECON.
• COMECON merupakan organisasi ekonomi yang
ditubuhkan oleh Soviet Union pada tahun 1948.
• COMECON ditubuhkan bagi mengelakkan
negara-negara yang berada di bawah pengaruh
Soviet Union memihak kepada Amerika Syarikat.
• Perkembangan ini melebarkan jurang antara
Timur dengan Barat di Eropah.
Perkembangan Pengaruh Komunis di
Eropah Timur
• Selepas Perang Dunia Kedua tamat, Soviet Union
mula mengukuhkan kedudukannya di Eropah
Timur. Soviet Union mula menempatkan
tenteranya di Poland, Hungary, Romania,
Bulgaria, Czechoslovakia, bahagian timur Jerman,
dan Austria.
• Soviet Union menggunakan kekuatan tentera
untuk membentuk kerajaan komunis di negara-
negara tersebut. Malah Soviet Union juga
menggunakan kuasanya untuk mengendalikan
dasar dalam dan luar negara-negara tersebut.
• Perkembangan pengaruh komunis di Eropah
Timur menimbulkan kebimbangan dalam
kalangan pemimpin-pemimpin politik di Eropah.
 Pengaruh Komunis di Poland
• •
Soviet Union melibatkan diri secara langsung
dalam mengukuhkan pengaruh komunis di
Poland.
• Parti-parti bukan komunis seperti Parti Rakyat
telah diserapkan dalam Barisan Kebangsaan Parti
Pekerja Poland yang merupakan parti politik
komunis.
• Malah Soviet Union juga bertindak
menyingkirkan 75 000 anggota komunis dan
sosialis Poland yang tidak menurut arahan serta
panduan yang ditetapkan oleh Soviet Union.
• Perkembangan di. Poland jelas menunjukkan
peranan Soviet Union dalam mengukuhkan
kedudukan serta pengaruh komunis di Eropah
Timur.
Pengaruh Komunis di Czechoslovakia
Sebelum Perang Dunia Kedua, Czechoslovakia
merupakan negara yang paling maju dalam bidang
perindustrian di Eropah Timur. Malah Czechoslovakia
juga mempunyai pengalaman dalam pemerintahan
demokrasi.
• Selepas Perang Dunia Kedua, Parti Komunis
mendapat sokongan meluas daripada golongan pekerja
dan intelek ekoran peranannya dalam penentangan
terhadap Nazi jerman.
• Parti komunis telah menyertai kerajaan campuran
yang terdiri daripada golongan liberal dan parti-parti
berhaluan kiri di bawah pimpinan Klement Gottwald.
Perpecahan dalam kerajaan campuran berlaku ekoran
ketegangan antara golongan komunis dan bukan
komunis.
• Pada bulan Februari 1948, kerajaan baharu
ditubuhkan oleh Parti Komunis dan Parti Demokrat.
Seterusnya, berlaku gerakan untuk menyingkirkan
golongan antikomunis daripada jawatan-jawatan
kerajaan. 5 Penguasaan Parti Komunis di
Czechoslovakia diteruskan dengan gerakan
pembersihan
• Perkembangan di Czechoslovakia turut
membimbangkan pemimpin-pemimpin di Eropah
 Pengaruh Komunis di Yugoslavia
• Parti Komunis Yugoslavia di bawah pimpinan Tito tidak mempunyai
hubungan mesra dengan Soviet Union.
• Menjelang tahun 1948, berlaku perselisihan faham antara Tito dengan
Stalin.
• Soviet Union menuduh Tito sebagai pengkhianat bangsa dan
membatalkan tuntutan Yugoslavia terhadap Carinthia di Austria.
Malah Soviet Union juga menuduh Yugoslavia memberi layanan buruk
terhadap rakyat Soviet Union yang menetap di negara tersebut.
• Hubungan antara Yugoslavia dan Soviet Union menjadi semakin
tegang apabila Tito enggan menerima rancangan ekonomi yang
dilaksanakan oleh Stalin.
• Tito mempunyai rancangan untuk menubuhkan satu pakatan dalam
kalangan negara-negara Balkan. Rancangan Tito amat bertentangan
dengan kehendak Soviet Union sehingga beliau dituduh sebagai tali
barut Amerika Syarikat.
• Perkembangan ini menyebabkan Yugoslavia disingkirkan daripada
Gerakan Komunis Antarabangsa.
• Kuasa-kuasa Barat pula bersedia untuk menghulurkan bantuan
ekonomi kepada Yugoslavia.
• Komunisme nasional bebas yang diperkenalkan oleh Tito turut
mendapat sokongan daripada negara komunis lain.
• Ekoran perkembangan ini, Soviet Union mula menjalankan gerakan
pembersihan dalam kalangan pemimpin-pemimpin komunis tempatan
di Hungary, Poland, Romania, Bulgaria dan Czechoslovakia.
Pengaruh Komunis di Greek
• Semasa Perang Dunia Kedua, Parti Komunis Greek
memainkan peranan dalampenentangan terhadap
Jerman.
• Pada tahun 1944, Parti Komunis turut menyertai
kerajaan campuran yang ditubuhkan.
• Peperangan tercetus di Athens ekoran cadangan
kerajaan agar gerila komunis meletakkan senjata.
• Golongan komunis mewujudkan pasukan gerila di
Macedonia untuk bertindak balas. Komunis turut
mendapat bantuan dan sokongan daripada
Yugoslavia.
• Parti Monarkis pula mendapat sokongan daripada
Britain dan Amerika Syarikat selepas tahun 1947.
Menjelang tahun 1949, gerila-gerila komunis dapat
ditewaskan.
 Perkembangan Politik di Eropah
• Selepas Perang Dunia Kedua, negara-negara
Eropah Barat menghadapi kesukaran untuk
membangunkan semula ekonomi mereka.
Keadaan ini menyebabkan berlaku masalah
inflasi, pengangguran, dan kebuluran.
• Perkembangan ini menyebabkan parti-parti
berhaluan komunis mula mendapat sokongan
rakyat di Perancis dan Itali. Umpamanya kerajaan
campuran pertama yang diwujudkan di Perancis
di bawah pimpinan de Gaulle turut dianggotai
oleh ahli-ahli Parti Komunis Perancis.
• Menjelang tahun 1947, Parti Komunis menjadi
pembangkang di Perancis.
• Pengaruh komunis berkembang pesat dalam
kalangan petani di bahagian selatan Itali.
Perkembangan ini menimbulkan kebimbangan
Amerika Syarikat yang telah bertindak untuk
memberi sokongan ekonomi dan ketenteraan
untuk mempertahankan demokrasi di Eropah
Barat.
Masalah Perpecahan Jerman
• Salah satu masalah utama yang dihadapi oleh pihak
Berikat selepas Perang Dunia Kedua adalah
pembinaan semula ekonomi dan politik Jerman.
• Negara Jerman telah dibahagikan kepada empat
kawasan yang ditadbir oleh Soviet Union, Amerika
Syarikat, Britain, dan Perancis. Manakala ibu negera
Jerman, Berlin dibahagikan kepada empat sektor.
• Suruhanjaya Kawalan Berikat telah ditubuhkan
untuk menyelaraskan perkara-perkara yang akan
memberi manfaat kepada semua pihak yang terlibat
dalam pentadbiran Jerman.
• Menjelang tahun 1948, Soviet Union telah
memiliknegarakan semula industri di Jerman Timur.
Di samping itu, Soviet Union juga bertindak merampas
dan mengagihkan ladang melebihi keluasan 250 ekar.
• Pada tahun 1948, Amerika Syarikat, Britain, dan
Perancis telah membuat keputusan untuk mendirikan
sebuah kerajaan bagi Jerman Barat melalui Perjanjian
London.
• Perkembangan ini juga menyebabkan wujud
perpecahan yang agak ketara antara Jerman Barat
dengan Jerman Timur, sekali gus menyebabkan
hubungan antara Soviet Union dengan Amerika
Syarikatsemakin renggang. Menjelang tahun 1949,
harapan untuk menyatukan Jerman semakin pudar.
 Pengepungan Berlin
• Pada tahun 1948, timbul beberapa isu yang telah menyebabkan hubungan antara Jerman Barat dengan Jerman
Timur bertambah buruk.
• Pada bulan Februari 1948, panglima tentera, Sokolovsky mendakwa seluruh kota Berlin adalah sebahagian
daripada Soviet Union.
• Sementara itu, pada bulan Jun 1948, wakil-wakil daripada Amerika Syarikat, Britain, Perancis, Belgium, Belanda,
dan Luxembourg yang mengadakan pertemuan di London bersetuju untuk mewujudkan sebuah kerajaan pusat di
Jerman Barat. Perkembangan ini menambahkan lagi ketegangan antara Soviet Union dengan Amerika Syarikat
serta sekutu- sekutunya.
• Konfrontasi secara terbuka berlaku apabila pihak berkuasa Jerman Barat membuat keputusan untuk menilai
semula mata wang Jerman. Tujuan penilaian semula mata wang ini dilakukan adalah untuk membantu pemulihan
ekonomi dan menentang pasaran gelap.
• Soviet Union mendakwa penilaian semula mata wang bertentangan dengan Perjanjian Potsdam. Malah Soviet
Union berpendapat tindakan tersebut akan menyebabkan nilai mata wang Jerman Timur merosot dan ini
menghalang hubungan ekonomi antara Jerman Timur dengan Jerman Barat.
• Pada bulan Jun 1948, Soviet Union menutup semua laluan darat ke bahagian barat Berlin. Sekatan yang dilakukan
oleh Soviet Union menyebabkan bahagian yang dikuasai oleh Barat mendapat bekalan melalui pengangkutan
udara.
• Hubungan antara pihak berkuasa Jerman Barat dan Jerman Timur bertambah runcing dan hampir terjebak ke
dalam kancah peperangan.
• Pada bulan Mei 1949, satu perjanjian telah diadakan oleh kedua-dua pihak dan sebagai susulannya, jalan-jalan
darat dibuka semula.
• Perjanjian tersebut membawa kepada penubuhan dua buah negara, iaitu Republik Persekutuan Jerman (Jerman
Barat) dan Republik Demokratik Jerman (Jerman Timur.
 Perang Dingin di Asia

• Selepas tamat Perang Dunia Kedua, keadaan politik di negara- negara Asia
menjadi tidak stabil. Keadaan ini berlaku disebabkan oleh perasaan curiga
dan syak wasangka yang timbul dalam kalangan puak-puak yang
bertelingkah.

• Umpamanya, di China berlaku pertelingkahan antara puak komunis pimpinan

Mao Tze Tung dengan puak Kuomintang di bawah pimpinan Chiang Kai-shek.

• Keadaan bertambah buruk ekoran penglibatan kuasa-kuasa besar, iaitu

Amerika Syarikat dan Soviet Union dalam hal ehwal dalaman negara-negara
Asia.

• Kebanyakan peperangan yang berlaku di negara-negara Asia disebabkan oleh

pengaruh kedua-dua kuasa besar ini. Antaranya ialah Perang Korea (1950-
1953) dan Perang Vietnam Pertama (1946-1954).
 China Menyertai Blok Komunis
• Menjelang tahun 1930-an, kerajaan nasionalis China di bawah
pimpinan Chiang Kai-shek menerima cabaran daripada pihak
komunis.
• Pada tahun 1949, Parti Komunis China pimpinan Mao Tze
Tung berjaya menewaskan Kuomintang dalam Perang
Saudara.
• Pemimpin Kuomintang, Chiang Kai-shek berundur ke Taiwan
dan mendirikan kerajaan dengan bantuan Amerika Syarikat.
• Penyertaan China dalam blok komunis telah mengubah
imbangan kuasa dunia secara dramatis.
• Amerika Syarikat memberikan bantuan kepada Chiang Kai-
shek untuk menentang penguasaan komunis, namun usaha
tersebut menemui kegagalan.
• Amerika Syarikat bertindak tidak mengiktiraf kerajaan
komunis dan mendesak Taiwan mengekalkan kerusi China di
Bangsa-Bangsa Bersatu.

Chiang Kai-
shek
 Perang Korea (1950-1953)
• Perang Korea yang meletus pada tahun 1950 telah merancakkan Perang Dingin antara Amerika Syarikat dengan Soviet
Union.
• Selepas Perang Dunia Kedua, tentera Amerika Syarikat menduduki bahagian Korea Selatan manakala Soviet Union
menguasai Korea Utara.
• Pada bulan Februari 1948, Korea Utara mengisytiharkan dirinya sebagai Republik Demokrat Rakyat Korea. Sebuah
kerajaan yang berasingan ditubuhkan di Korea Selatan bawah pimpinan Presiden Dr. Syngman Rhee.
• Selepas pengunduran tentera Amerika Syarikat (1948) dan tentera Soviet Union (1949)wujud ketegangan antara Korea
Utara dengan Korea Selatan. Ketegangan ini menjadi lebih teruk apabila Amerika Syarikat dan Soviet Union
membekalkan senjata kepada negara-negara berkenaan.
• Sementara itu, keadaan politik di Korea Selatan tidak stabil dan pengaruh komunis mula menular dalam kalangan
rakyat miskin.
• Pada bulan Jun 1950, politik di Korea Selatan tidak stabil dan pengaruh komunis kalangan rakyat miskin. tentera Korea
Utara menyeberangi garis lintang 38 darjah dan menceroboh Korea Selatan.
• Majlis keselamatan PBB bertindak meluluskan resolusi mengutuk tindakan Korea Utara.
• Pasukan tentera PBB di bawah pimpinan Jeneral MacArthur berjaya mara ke garis lintang 38 darjah. Jeneral
MacArthur merancang untuk terus mara ke utara hingga ke sempadan Yalu yang menjadi sempadan dengan China.
• Langkah Jeneral MacArthur mendapat kecaman daripada kerajaan China. Kerajaan China menghantar askar-askarnya
untuk membantu Korea Utara.
• Perkembangan ini menyebabkan tentera PBB pimpinan Jeneral MacArthur mengalami kekalahan dan berundur ke
selatan. Kekalahan ini menyebabkan MacArthur bercadang untuk mengebom pusat-pusat industri China di Vumuria
dengan menggunakan bom atom.
• Langkah ini berkemungkinan besar akan menarik Soviet Union ke dalam kancah peperangan dan memulakan Perang
Dunia Ketiga.
• Amerika Syarikat menarik balik daripada mengambil risiko ini dan Jeneral MacArthur dilucutkan jawatan oleh Presiden
Truman.
• Peperangan di Korea jelas menunjukkan ketegangan Perang Dingin yang menular di rantau Timur Jauh
 Perang Vietnam

• Selepas Perang Dunia Kedua, Vietnam menjadi medan Perang Dingin antara kuasa-kuasa besar di Asia.
• Menjelang tahun 1954, Perancis menghadapi ancaman daripada komunis di bawah pimpinan Ho Chi
Minh.
• Sebuah kerajaan komunis telah ditubuhkan di bahagian utara di bawah pimpinan Ho Chi Minh.
Manakala sebuah kerajaan bukan komunis ditubuhkan di selatan di bawah pimpinan Ngo Dinh Diem.
• Menjelang tahun 1957, golongan komunis mula meluaskan pengaruh di Vietnam Selatan.

• Tambahan pula, saki-baki anggota gerakan Viet Minh (komunis) yang masih berada di Vietnam Selatan
mula menjalankan gerakan untuk menentang pemerintahan Ngo Dinh Diem.

• Perkembangan ini menyebabkan Amerika Syarikat menambah bantuan tentera kepada Vietnam
Selatan. Amerika Syarikat bertindak melancarkan serangan bom di Vietnam Utara mulai tahun 1965.

• Walau bagaimanapun, tentera Amerika Syarikat dan sekutunya tidak mendapat kemenangan
muktamad.

• Dalam perang ini, Vietnam Utara pula mendapat bantuan ketenteraan daripada Soviet Union dan
China. Perkembangan ini jelas menunjukkan Vietnam menjadi medan Perang Dingin antara kuasa-
kuasa besar.
 Pertubuhan Perjanjian Asia Tenggara (SEATO)

• Pada tahun 1954, satu pakatan tentera antikomunis yang dikenali sebagai
Pertubuhan Perjanjian Asia Tenggara (SEATO) telah ditubuhkan.
• Negara-negara yang menganggotai pakatan ini terdiri daripada Amerika
Syarikat, Australia, Britain, Perancis, New Zealand, Filipina, Thailand, dan
Pakistan.
• Antara matlamat penubuhan SEATO adalah menyekat peluasan pengaruh
komunis ke kawasan Pasifik Barat dan Asia Tenggara.
 Kesan Perang Dingin
Muncul Perikatan Tentera
• Selepas Perang Dunia Kedua tamat, Soviet Union
muncul sebagai kuasa militer yang paling kuat di
benua Eropah.
• Soviet Union berjaya menguasai kawasan seluas
180 000 batu persegi dengan penduduk berjumlah
tiga juta di bawah pengaruhnya.
• Kebangkitan Soviet Union dalam bidang
ketenteraan mengancam keselamatan negara-
negara di Eropah Barat.
• Sebagai tindak balas kepada perkembangan ini,
usaha telah dimulakan untuk menubuhkan
perikatan tentera dalam kalangan negara-negara
di Eropah Barat.
Persetiaan Dunkirk
• Pada bulan Mac 1947, Britain dan Perancis telah
menubuhkan satu perikatan tentera yang
dikenali sebagai Persetiaan Dunkirk. Antara
objektif utama persetiaan ini ialah :
(a) menghadapi serangan daripada Jerman.
(b) menjalinkan kerjasama bagi menghadapi
ancaman Soviet Union.
(c)mewujudkan kerjasama dalam bidang ekonomi.
 Penubuhan Pertubuhan Perjanjian
Perjanjian Brusells Atlantik Utara (NATO
• Peristiwa rampasan kuasa di Prague pada • Selepas peristiwa pengepungan Berlin, negara-negara Eropah Barat
Februari 1948 menambahkan kebimbangan mencurigai tindak-tanduk Soviet Union di benua Eropah dan mahu
dalam kalangan negara-negara Eropah rakan sekutunya di Eropah bertindak menyekat perkembangan
Barat terhadap ancaman Rusia. ideologi komunis.
• Pada 4 April 1949, 12 buah negara telah menandatangani Perjanjian
• Perkembangan ini mendorong Menteri Atlantik Utara di Washington. Perjanjian ini menyebabkan semua
Luar Britain, Bevin mendesak agar negara di Eropah Barat bersatu di bawah kepimpinan Amerika
kerjasama dalam bidang ketenteraan dan Syarikat untuk membendung ancaman komunis.
ekonomi dalam kalangan negara-negara • Antara menjalinkan kerjasama dalam kalangan negara-negara
Eropah Barat ditingkatkan. Ekoran Eropah Barat .
perkembangan ini, Perjanjian Brussels di Kepentingan NATO adalah untuk
tandatangani oleh negara Britain, Perancis, (a) menjalinkan kerjasama dalam kalangan negara-negara Eropah Barat.
Belgium, Belanda, dan Luxembourg. (b) memainkan peranan dalam mempertahankan anggotanya daripada
ancaman komunis.

• Selepas penubuhan NATO, penyebaran pengaruh komunis di Eropah

berjaya disekat.
• 5Amerika Syarikat menempatkan tenteranya di Eropah Barat mulai
tahun 1949.
• 6 Sebagai tindak balas terhadap NATO, Soviet Union menubuhkan
Pakatan WARSAW.
 Pakatan WARSAW
• Penubuhan NATO dan diikuti oleh perkembangan
dasar antikomunis telah menimbulkan
kebimbangan Soviet Union.
• Sebagai tindak balas , Soviet Union telah
mengadakan satu pakatan ketenteraan dengan
negara-negara satelitnya yang dikenali sebagai
Pakatan WARSAW. Pakatan ini menjamin
bantuan segera kepada negara-negara anggota
termasuk bantuan ketenteraan.
• Sebuah jawatankuasa rundingan juga telah
ditubuhkan untuk mewujudkan persefahaman
dalam hal politik dalam kalangan anggota
Pakatan WARSAW.
Pembentukan Blok Dunia
• Blok dunia merujuk kepada negara-negara yang
sehaluan yang berusaha dan bertindak secara
bersama bagi menjaga kepentingan ahli.
• Blok ini muncul dalam pelbagai bentuk
berdasarkan aspek ekonomi, politik atau geografi.
• Berdasarkan perbezaan ideologi, muncul dua blok
yang utama, iaitu Blok Kapitalis dan Blok
Komunis. Antara perbezaan yang terdapat pada
kedua-dua blok tersebut adalah seperti berikut.

• Antara kesan penubuhan Pakatan WARSAW

ialah

a) Rusia mengukuhkan kedudukannya di Eropah

Timur dengan menempatkan tenteranya di negara-
negara Eropah Timur.

b) Rusia mengawal negara-negara satelit dan

mematahkan pemberontakan yang tercetus.
 Aspek Blok kapitalis
- Mengamalkan sistem
Politik pemerintahan demokrasi
-Kerajaan dipilih oleh rakyat
melalui pilihan raya
-Terdapat kebebasan
menubuhkan parti- parti politik
Ekonomi -Mengamalkan sistem
ekonomi bebas
-Peluang perniagaan dan
pemilikan persendirian
Sosial -Individu diberi kebebasan
untuk berhimpun, bercakap,
dan menyuarakan pendapat
Blok komunis
-Mengamalkan sistem
pemerintahan komunis
- Diperintah oleh diktator
- Hanya Parti Komunis
diiktiraf
-Perniagaan dimiliki dan
diuruskan oleh kerajaan
-Tidak menggalakkan
perdagangan antarabangsa
-Kebebasan individu
dikawal

Kemunculan Negara-Negara Berkecuali
• Perang Dingin menyebabkan negara-negara dunia
ketiga menjadi rebutan antara dua kuasa besar, iaitu
Amerika Syarikat dan Soviet Union.
• 2 Blok kapitalis dan blok komunis berusaha
mempengaruhi negara-negara dunia ketiga dengan
menawarkan bantuan pertahanan dan ekonomi.
• Perkembangan ini menyebabkan Pergerakan
Negara-negara Berkecuali (NAM) ditubuhkan pada
bulan September 1961. Pergerakan ini dianggotai
oleh negara-negara membangun di Asia, Afrika, dan
Amerika Selatan.
• Matlamat utama penubuhan NAM adalah
mengekalkan keamanan dunia tanpa menyokong
blok Barat ataupun blok komunis. Antara prinsip
perjuangan NAM ialah
(a) mengelakkan campur tangan asing dalam hal ehwal
sesebuah negara.
(b) menghormati kedaulatan sesebuah negara. hak asasi
manusia.
(c)menyelesaikan pertelingkahan antara negara melalui
perundingan.
Penubuhan Pertubuhan Perjanjian Asia
Tenggara (SEATO)
• Salah satu kesan Perang Dingin ialah penubuhan
Pakatan tentera antikomunis yang dikenali
sebagai SEATO.
• SEATO merupakan pertubuhan keselamatan
yang pertama ditubuhkan antara kuasa-kuasa
Barat dan Asia bagi menjaga keselamatan
bersama.
• Pakatan tentera ini ditubuhkan pada tahun 1954
untuk membendung kemaraan pengaruh komunis
ke kawasan Pasifik Barat dan Asia Tenggara.
• SEATO memberi tumpuan bagi menyekat
peluasan pengaruh China komunis ke Asia
Tenggara dan mententeramkan pemberontakan
komunis di Asia Tenggara.
 Perlumbaan Senjata
• Perang Dingin juga mencetuskan perlumbaan senjata antara
Soviet Union dengan Amerika Syarikat hingga membolehkan
kedua-dua kuasa besar menghasilkan pelbagai jenis peralatan
perang. Perkembangan ini menyebabkan berlaku persaingan
dalam bidang teknologi dan ketenteraan.

• Antara senjata yang dihasilkan oleh kuasa-kuasa besar ini

termasuklah kereta perisai, meriam antipesawat, artileri,
pesawat pengebom, kapal selam, pesawat pengintip, grenad
roket, dan peluru berpandu balistik.

• Dalam pada itu, penemuan roket menyebabkan kuasa-kuasa

besar itu terlibat secara langsung dalam perlumbaan angkasa
lepas.
Terima Kasih
xxxxx