Hair & hide Lips & teeth Two functional ovaries & oviducts Ovulate is cycles Embryo develops inside the body Testes are located on the outside of the body Normal bones
(1/3 organic matter, 2/3 inorganic matter)
BURUNG PURBA
PUNYA GIGI TIGA JARI TERPISAH SAYAP BERKUKU EKOR MEMANJANG DENGAN 18 21 VERTEBRAE CAUDAL
KLAS AVES
SUB KLAS ARCHAEORNITHES ARCHAEOPTERYX
HISTORY
The discovery of the fossil of Archaeopteryx lithographica in 1861 linked birds and reptiles. a. The skull resembled modern birds but it had teeth rather than a beak. b. The skeleton was reptilian with clawed fingers, abdominal ribs and a long bony tail. c. Feathers were unmistakably imprinted along the wings.
Archaeopteryx lithographica
Membrana nictitans
Ayam dewasa Itik
PIGMENTASI : LIPOCHROME, MELANIN (dari dalam), XANTHOPHYL (dari luar) Ayam produktif : lemas dan berminyak Ayam tidak produktif (tua, sakit) : keras dan kering
BULU (PENNAE)
Saluran-saluran bulu (Pterylae) 10 Saluran bulu utama Bagian kulit yang tidak ditumbuhi bulu Apteria (Apterylae)
STRUKTUR BULU
RAMI (BARBAE) VEXILLA VEXILLUM BARBAE PROX. RADII (BARBULAE) VEXILLUM BARBAE DIST.
MACAM-MACAM BULU
BULU KONTUR : TECTRICES, REMIGES, RETRICES BULU DONS (PLUMAE) BULU DONS HALUS (PULVIPLUMAE) BULU SEPERTI RAMBUT (FILIPLUMAE) BULU SAYAP (REMIGES) : Remiges primarii, remiges secundarii, remiges alulares, remex carpalis. MOLTING (proses pergantian bulu)
SISTEM KERANGKA
FUNGSI :
> >
SKELETON UNGGAS
1. 2. Axial skeleton : tulang-tulang kepala Collumna vertebrales : Ossa vertebrae cervicales (13-14 buah) Ossa vertebrae thoracales (7 buah ossa costales) Os synsacrum dan pygostyle
3.
Extremitas pectoralis
Os furcula, ossa coracoidea, ossa scapulae Tulang-tulang kaki muka
4.
Tulang rusuk (Ossa costales) processus uncinatus Tulang dada (sternum) corpus sterni, rostrum sterni, carina sterni (crista sterni) Os carpus dan os metacarpus os carpometacarpus Os tibia dan ossa tarsale os tibiotarsus Ossa tarsale dan os metatarsus os tarsometatarsus
SISTEM OTOT
Diaphragma rudimenter Serabut otot merah dan serabut otot putih dark and white meat
kulit (bulu) : Mm. nonstriati dermatis tubuh (Mm. trunci) ekor (Mm. caudae) sayap : M. pectoralis, m. supracoracoideus,
OTOT-OTOT SAYAP
Pectoralis largest
Downward beat of flight
Surpacoracoideus raises wings Pectoralis connects to humerus with keeled sternum. Surpacoracoideus connect to coracoid bone with keeled sternum
OTOT-OTOT KAKI
Mostly bone, scales and skin Keeps bird from feeling cold and heat at foot Perching due to special tendons
SISTEM RESPIRASI
Beda dengan mammalia :
Struktur trachea Volume paru-paru konstan Mempunyai kantong hawa Mempunyai syrinx (organ pembentuk suara)
Cavum nasi
Dipisahkan oleh suatu sekat septum nasi
2 3 lamela berstruktur tulang rawan (mirip ossa turbinatio pada mammalia) Concha nasalis rostralis Concha nasalis media Concha nasalis caudalis (tidak terdapat pada merpati dan beberapa jenis elang)
Trachea
Dibentuk oleh cartilagines trachealis yang sempurna Jumlah bervariasi (individual maupun jenis unggas) Pada ayam (termasuk cartilagines trachealis syringis) 125 + 15
Syrinx
Hanya dimiliki unggas, dulu disebut laryngis caudalis Unggas domestik tipe tracheobronchiale Pessulus membrana tympaniformis lat. et med. ligamentum interbronchiale labium lat. et med. Otot-otot syrinx (Mm. syringealis) 7 pasang Ayam tidak punya Mm. syringealis M. tracheolateralis dan M. sternotrachealis
Pulmo
Sepasang, kecil, menempel di kiri dan kanan collumna vertebralis pada septum dorsalis di dalam cavum pulmonale Permukaan berlekuk-lekuk sesuai dengan lajur costae sulci costales Bronchus utama (bronchus primarius) Bronchus secundarii Bronchi medioventrales (4) Bronchi mediodorsales (7-10) Bronchi lateroventrales (4-7) Bronchi laterodorsales (4) membentuk anyaman pulmo reteformis
Otot-otot inspirasi
Mm. levatores costarum M. scalenus M. costosternalis pars major Mm. intercostales externi
Otot-otot ekspirasi
Mm. intercostales interni M. costosternalis pars minor M. costoseptalis Otot-otot perut
SISTEM PENCERNAAN
Beda dengan mammalia
Cavum oris Oesophagus Tembolok (Ingluvies) Bentuk lambung Adanya sepasang caeca
Cavum oris cavum pharyngis canalis alimentarius kelenjar asesoris Unggas tidak punya bibir, pipi dan gigi makanan langsung ditelan
Lingua (lidah ) Apex linguae Corpus linguae Radix linguae papillae linguales,
berbentuk seperti cangkir
Glandulae salivares
Sekresinya untuk menyelaputi partikel makanan mempermudah proses menelan
Oesophagus
Pars cervicalis Pars thoracica Glandulae oesophageales Lymphonoduli oesophageales Tonsilla oesophageales
Ingluvies
Pelebaran bagian ventral dinding oesophagus Columbiformes diverticulum dextrum et sinistrum Anseriformes tidak punya, berbentuk gelendong meluas Glandulae ingluviales : Ayam di sulcus ingluvialis Merpati di fundus ingluvialis
Susu tembolok
Gaster
Lambung kelenjar (= pars glandularis)
Isthmus gastris Glandulae proventriculus supf. et profundae papilla proventricularis Eksokrin : pepsinogen, HCl Endokrin : somatostatin, VIP, enteroglucagon Penyakit ND (Tetelo) ptechie pada tunica mucosae
Otot-otot utama : M. crassus caudodorsalis M. crassus cranioventralis M. tenuis craniodorsalis M. tenuis caudoventralis
Cuticula gastrica Ostium pylorica Glandulae pyloricales (endokrin) gastrin (sel G) somatostatin (sel D)
neurotensin
Intestinum
Intestinum tenue
Diverticulum vitellinum (Meckels diverticle) Duodenum ansa duodenalis mekanisme antiperistaltik Jejunum dan ileum jejunoileum Intestinum crassum sepasang caecum, rectum
Psittaciformes : tidak punya caecum Ciconiiformes : satu caecum Columbiformes : sepasang, rudimenter Ayam basis caeci, corpus caeci, apex caeci
Cloaca
Coprodaeum Urodaeum muara ureter dan saluran genital Proctodaeum : Dorsal bursa cloacalis (Fabricii) Ventral phallus ()
Sexing
Hati (Hepar)
Lobus hepatis sinister et dexter Vesica fellea ductus cysticoentericus
Pulmo
Lien
Plica caecalis
Rectum
Hepar Ventriculus
Intestinum tenue
SISTEM UROGENITALIS
SISTEM URINARIA
Renes tiga gelambir berwarna coklat merah Ureter tidak ada kantong urine langsung ke kloaka (urodaeum) melalui ostium cloacale ureteris Urine dikeluarkan bersama faeces
Excretory System
Paired metanephric kidneys
Selective re-adsorption of solutes
Urine formed and passed via ureters to cloaca No urinary bladder Water removed in cloaca and forms uric acid Salt glands, particularly in sea birds
SISTEM GENITALIA
ORGANA GENITALIA MASCULINA
Sepasang testis Ductus epididymis extremitas cranialis et caudalis Ductus deferens bermuara di kloaka (urodaeum) melalui ostium cloacale ductus deferentis Phallus non protudens corpus phallicum medianum Phallus protudens basis phalli, apex phalli
Alat bantu phallus : Corpus vasculare paracloacale proses ereksi Ligamentum elasticum M. retractor phalli relaksasi phallus
Phallus protudens
Isthmus
Uterus Vagina
Infundibulum
Albumin
Magnum
3
1,3
Albumin
Isthmus
Membran kulit telur Albumin Air Kerabang telur
Jam
Kerabang telur 20
Uterus
Telur Unggas
Sel telur (kuning telur) Putih telur Chalazen (tali spiral) Selaput (membran) kulit telur 2 lapis Kerabang telur cuticula
Telur-telur abnormal
Telur dengan kuning telur ganda Telur dengan titik-titik darah Telur dengan titik-titik daging Telur dengan kerabang yang lembek Telur tanpa kuning telur Telur di dalam telur
Telur dianggap lengkap jika tersusun dari yolk atau ovum, dibentuk di ovarium dan memiliki serangkaian lapisan albumin, membran kerabang dan kerabang yang ditambahkan ke yolk melalui oviduct.
Warna telur berasal dari pigmen yang merupakan derivat dari pigmen hemoglobin darah atau pigmen empedu yang merupakan produk dekomposisi dari hemoglobin. Pigmen tersebut adalah porfirin yang berasal dari hemoglobin menimbulkan warna coklat dan olive, serta cyanin yang berasal dari empedu menimbulkan warna biru dan hijau
Air Cell
Germinal Disc
Vitelline Membrane
SISTEM SIRKULASI
SISTEM PEREDARAN DARAH DAN LIMFATIKA Darah
Eritrosit berinti Leukosit
Sistem Vaskular
Aorta ascendens tubuh bagian depan Jantung Aorta Arcus aortae Aorta descendens tubuh bagian belakang
Circulatory System
4 chambered heart Closed system Separation of respiratory and systemic circulations Right aortic arch leads to dorsal aorta (left in humans) Larger the bird, slower the heartbeat Nucleated erythrocytes Phagocytes present
Sistem Limfatika
Limpa dan pembuluh-pembuluh limfe Kelenjar thymus Bursa cloacalis (Fabricii) Pada unggas dewasa mengecil hilang Fungsi digantikan oleh limpa
SISTEM SYARAF
Sistem syaraf pusat Sistem syaraf otonom
Cerebellum coordinates
Poor sense of smell and taste (carnivorous, flightless, oceanic and waterfowl have good tasting ability Hearing good
External ear Middle ear Inner ear Basic arrangement of mammals
Vision
Similar to humans Rods & cones Highly vascularized area near optic nerve called pecten (adds additional nutrients to eye) Fovea may be found in pits on retina
Some birds have two fovea Binocular vision birds
Central fovea for sharp monocular images Posterior fovea for sharp binocular vision