______________________________________________________

______________________________________________________

______________________________________________________

Tajuk Tajuk Utama

Pengertian Rasm Uthmani
Sejarah Pengumpulan Dan Penulisan AlQuran
Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani
Kekuatan Dan Kelemahan Rasm Uthmani

______________________________________________________

Pengertian Rasm Uthmani

Kalimah Rasm : Penulisan
Uthmani adalah bersempena zaman khalifah
Uthman Bin Affan
Rasm Uthmani : bentuk dan cara penulisan
ayat Al-Quran berdasarkan kepada mushaf
Uthmani (di zaman Uthman Bin Affan)

______________________________________________________

Sejarah Pengumpulan Dan Penulisan

Al-Quran
3 Zaman

Zaman Rasulullah s.a.w

Zaman Abu Bakar As-Siddiq

Zaman Uthman Bin Affan

______________________________________________________

Zaman Rasulullah s.a.w

Penurunan Al-Quran :
Rasulullah s.a.w memperdengar, menerang &

menghurai maksud dan kehendak ayat Al-Quran

Tindakan Para Sahabat :

Hafal dan tulis pada tulang, kulit binatang, pelepah

tamar, batu dan kulit kayu

Penulisan dan Pengumpulan Awal :

Sahabat membuat himpunan sendiri
Hafalan lebih ditekankan

______________________________________________________

Zaman Abu Bakar As-Sidiq

Faktor :
Berlaku peperangan (Al-Yamamah) &70 huffaz Al-

Quran mati syahid

Pencentus Idea :
Saidina Umar Al-Khattab

Sahabat Yang Diamanahkan :

Zaid bin Thabit dan dibantu oleh para sahabat lain
Terhasil mushaf Al-Quran pertama

______________________________________________________

Zaman Uthman bin Affan

Faktor :
Berlaku perselisihan faham tentang bacaan Al-

Quran akibat perluasan wilayah Islam

Sahabat Yang Diamanahkan :

Zaid bin Thabit, Abdullah bin Zubair, Abdul

Rahman bin Harith, Said bin Al-Ash

Faedah Pembukuan :
Satukan umat Islam dalam penggunaan mushaf

yang seragam dari segi ejaan & tulisan

Satukan bacaan dan tertib surah-surah

______________________________________________________

Cara Perlaksanaan Pengumpulan

Menyalin lembaran yang diambil daripada rumah

Hafsah bt Umar

Mengambil keputusan dalam penulisan Al-Quran

berdasarkan bacaan para huffaz

Jika terdapat perbezaan di dalam bacaan, harus

ditentukan melalui dialek suku Quraish kerana AlQuran diturunkan dalam dialek mereka

Dibukukan

______________________________________________________
______________________________________________________

Perbezaan Pengumpulan mushaf AlQuran

Zaman

Se
bab

Sum
ber

Pihak
yang
terli
bat

Nabi

Arahan
Nabi

Nabi

Abu
Bakar
Uth
man

Bentuk proses
pengumpulan

Cara
pengum
-pulan

Tujuan

Nabi

Mengikut masa turun

Hafaz dan catat

Tunai
kewajipan

Syahid
huffaz

Catatan di
rumah nabi
& hafazan
sahabat

Zaid bin
Thabit,
Umar

Mengikut turutan ayat

tanpa surah

Catatan dalam
satu mushaf

Untuk
disimpan

berbeza
bacaan

Mushaf
zaman Abu
Bakar

4 ahli
jawatan
kuasa

Mengikut turutan ayat

dan surah

Salin kepada
beberapa
salinan

Disebar ke
wilayah
Islam

______________________________________________________

Kelebihan Rasm Uthmani

1.
2.

3.
4.

Mudah mengingati bentuk bacaan

Mengikut sunnah rasulullah
Kedudukan ayat terakhir dalam mukasurat
adalah teratur
Dibaca berbagai qiraat

______________________________________________________

Kelebihan Rasm Uthmani

Mudah mengingati bentuk bacaan

Baris tanwin yang berbeza dapat menentukan bentuk
bacaan sesuatu hukum tajwid, sama ada dengung atau pun tidak.
Tanda waqf diletakkan di tempat yang sesuai untuk
panduan pembaca.

Mengikut Sunnah Rasulullah

Tulisan yang mengikut rasm atau tulisan yang ditulis di
zaman Rasulullah.

______________________________________________________

Kelebihan Rasm Uthmani

Kedudukan ayat terakhir dalam mukasurat

adalah teratur
Setiap mukasurat dalam mashaf Rasm Uthmani
diakhiri dengan ayat penuh. Dan pembaca dapat
memberhentikan ayat bacaan dengan baik dan selesa.

Dibaca berbagai qiraat

Tulisannya yang seragam dapat dibaca dalam berbagibagai bentuk qiraat. Memudahkan semua al-huffaz membuat
rujukan.

______________________________________________________

Kelemahan Rasm Uthmani

Sukar dibaca apabila ditulis tanpa baris

Bentuk tulisannya yang agak keliru jika ditulis tanpa
baris, ini menyulitkan pembaca-pembaca yang baru
mengenali al-quran untuk membaca dengan tepat.

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

Kaedah 1 : Membuang Huruf
)( 1. Membuang huruf Alif

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

)( 2. Dengan membuang huruf Wau

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

)( 3. Membuang huruf Ya

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

)( 4. Membuang huruf Lam

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

)( 5. Membuang huruf Nun

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

6. Membuang huruf huruf ejaan bagi

HURUF

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

Kaedah 2 : Menambah Huruf

)( 1. Menambah huruf Alif

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

)( 2. Menambah huruf Wau

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

)( 3. Menambah huruf Ya

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

Kaedah 3 : Penulisan Hamzah ()

1. Penulisan Hamzah ( )di awal kalimah

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

) di tengah kalimah( 2. Penulisan Hamzah

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

) ( Kaedah 4 : Mengganti Huruf

)( ) dengan Wau( 1. Menggantikan Alif

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

2. Menggantikan Alif ( )dengan Ya ()

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

)( ) dengan Alif( 3. Menggantikan Nun

______________________________________________________

Kaedah-Kaedah Rasm Uthmani

)( ) dengan( 4. Menggantikan

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

1. Tanda Bulat Kecil ( )

-Tanda ini terletak di atas huruf `Illah (
.(

-Huruf tambahan, tidak dibaca sebagai

huruf mad ketika wasal atau waqaf.
-Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

2. Tanda Bersambung (
)
Tanda ini hanya terletak di atas huruf alif ( ).
Dinamakan

, wujud di awal kalimah &

ditiadakan dari segi bacaan ketika menyambung

bacaan.
Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

3. Bulatan Bujur Meninggi

- Tanda ini hanya terletak di atas huruf alif ( ).
- Sebagai huruf terakhir pada kalimah jika huruf
yang berikutnya berbaris.
- Hazaf dari bacaan semasa menyambung ayat,
dibaca sebagai huruf mad ketika berhenti.
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

4. Tanda Kepala Huruf ( )tanpa Titik ( )

- Terletak di atas mana-mana satu huruf.

- Menunjukkan huruf berkenaan bertanda sukun &
dibaca Izhar.
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

5. Huruf Yang Tidak Bertanda Sukun (2 keadaan)

Pertama
- Jika terdapat huruf yang tidak bertanda sukun dan
huruf berikutnya bersabdu, maka huruf yang tidak
bertanda sukun diidghamkan kepada huruf
berikutnya dengan cara Idgham Kamil
(Memasukkan Secara Sempurna).
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

Kedua
- Jika terdapat huruf yang tidak bertanda sukun dan
huruf berikutnya tidak bersabdu, maka ia
diidghamkan kepada huruf berikutnya dengan cara
Idgham Naqis (Memasukkan Secara Tidak
Sempurna).
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

6. Huruf Mim Kecil ( )

- Ganti baris dua (tanwin) dan jika terletak di atas
huruf Nun yang diikuti dengan huruf Ba () tanpa

sabdu menunjukkan Hukum Iqlab.

- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

) 2 keadaan
Pertama
- Tanda baris dua (tanwin) yang bersamaan barisnya
dan baris hadapan yang diterbalikkan tanda keduanya
(
) menunjukkan bacaan ini diIzharkan.
- Contoh :
7. Tanda Tanwin (

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

Kedua
- Tanda baris dua (tanwin) yang menyimpang (tidak
selari), dan baris dua di hadapan berbentuk 2 huruf
Wau berturut-turut (
)dan diikuti huruf bertanda
Sabdu, ia menunjukkan Idgham Maal Ghunnah.
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

8. Huruf Alif Kecil (), Wau (), Ya ( )dan Nun ()

- Bermaksud huruf asal yang tertinggal dan mesti
dibaca.
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

Huruf Sin Kecil () terletak di atas dan di bawah

huruf Sad ()
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

9. Tanda Mad Panjang (~)

- Tanda ini terletak di atas huruf mad tertentu,
menunjukkan wajib membaca madnya lebih panjang
daripada Mad Asli.
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

10. Bulatan Berhias (

)
- Menunjukkan penghujung ayat dan nombor
menyatakan bilangan ayat dalam surahnya.
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

11. Garisan Melintang (

)
- Garisan melintang yang terletak di atas atau di bawah
kalimah tertentu memberi tanda peringatan tunduk
sujud kepada Allah.
- Terdapat 15 tempat sujud dalam al-Quran.
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

12. Tanda Berupa Intan (

- Terletak di bawah huruf Ra ) )dalam surah Hud,

ayat 41.
- Baca secara Imalah fathah huruf Ra kepada Kasrah
(condongkan bacaan baris di atas hampir kepada baris
di bawah).
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

Kedua
- Terletak di atas huruf Mim dan Nun bersabdu pada
surah Yusuf, ayat 11.
- Baca secara Isymam (Memuncungkan bibir mulut ke
hadapan).
- Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

) Waqf Tam ( Berhenti Harus

Contoh :

)Waqf Kafi (Berhenti / Memadai

Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

) Waqf Hasan (Berhenti Elok / Baik

Contoh :

) Waqf Jaiz ) Berhenti Harus

Contoh :

______________________________________________________

Tanda Bacaan Rasm Uthmani

Waqf Qabih ( Berhenti tidak elok )

Contoh :

Waqf Taanuq )Berhenti Berikat)
Contoh :

______________________________________________________

SOALAN PEMBENTANGAN
Jelaskan Kaedah penulisan rasm Uthmani;
1.Hazaf
2.Ziyadah
3.Ibdal
4.Al-Wasl wal-Fasl
dan penulisan huruf hamzah
5. Jelaskan tentang Dobt Al-Quran

______________________________________________________

Sekian
Terima Kasih