Anda di halaman 1dari 140

Roqbrrr Han

ffi
ARSIP.\\
IAWA TI\tL R
.36
rN
.2
f u ) N t
l t f r
e u e l e ^ o o ^
I c N V l l q r o u o d
s o u u e H s . r a 6 o g
L 8 ! [ } l f f i o o l n u
u E . 6 u e p
! L l
E t ^ l
I E I E U ! l
J E q L U E E D U a [ ^ l
t
KMKO Sipil Unhas
kmkosipil.blogspot.com
I
i
t
I
I
trclilar
Setting
Desain Couer
I(orektor
Menggambar Tingkat Mahir dengan AutoCAD 2OO7
Oleh: Rogers Hannes
HakCtptct A 2OO7 padaPenulis
: Theresia Arie PrcLbatocrti
: Renrlrastn DtLtct A.
i
: Andt
,
: Srrci fVrrrcsitt/ Aktor Sorlcrla
;.
r
H crk Clt La dtltnclungt undang undang.
''r4o
>g4/B?? /? /
oq
Dtlorang memperltangak atau memindahlcon selxrgtan alatL selurth [s[ llrltu [n[ rialanr lx:nlult
epopun, baik secara elektronis maupLLn melconls, lermasuk mernJ'otoco1tt1. nterekam cLlcrrL denclut
sistem penyli.mltctrtcut lainnya, tctrtpo Ain terlrrlls dari Pentrlts.
Penerb[t:
C.V ANDI OFFSET
(Penerbit
ANDI)
JL Beo 3B-4O, Telp.
(0274)
561BBl
(HtLntittg), trctx.
(0274) 588282 \'oggctkru.trt 5528 1
Percetakan:
AIVD/ OF,IISL-?
Jl. Beo 38-40, Telp.
(0274)
561BBl
(Hunting).
Fctx.
(0274)
588282 Yoggctkartri 1528 1
l
Perpustakaan Nasional: Katalog dalam Terbitan
l-Iannes, fTogers
Menggannbar TingkctL Nlallrr clengant AttLoCAD 2OO7
i
Rogers Hannes;- Ed. I .
-
YoggcLkorta: A\DI.
09-08
VIII + 136 hlnt.: 19 x 23 Crn.
109876,543
ISBN:979
-763-
624- O
l. Judul
1. AutoCAD
(ComptLter
Program)
DDC'21 : OO6. 68
\
7 t
t
r
, V ,
K . z h t r D f
- - p
' ? / r y ? K ' y ' r a t o V
' y ' r v / / / / r D / f ' f u v w r > f * T f . r y . - T T D
- r p
? L r r r o f * T f z y - l
r y r a ?
- r * %
- r P - r r r T - b y
' ? f u . r a . E
" q r b " - r f r >
u e & r a p r e n s a s . r e O E u e J 6 o t d D u r l e A u a u r L l e l B p e r e q u e 6 6 u e u r
l e l n u l
u n l e q e s
1 e , u e
q e l 6 u e l
e u a J e l
l B u o r s e l o J d
e r e c e s
C I V C o l n V u r e r 6 o . r d
u e b u a p t e q u t e 6 6 u a u r
l e e s
u e l n l e l r p
I e l l n u
6 u e [
l e r e r { s
u e l e d n r e t u
n l
q e g
r e d u t e s
I
q B g
' e y { q e 6 r 6
L
y \ V U
u p p ' } ! q g z L - q u g z L q e l e p e
p l e c - V g n ' z p o L l
e 6 $
7 n l
u r n r l u e d e J e l a s r o s e s o . r d u e 6 u e p s e r e l
1 e 1 6 u e r a d
u e l n ; r e d r p
l e u r u r . u
u e l r s e r a d o r p u e u r e { u
l u l
u r e . r 6 o . r d e 6 6 u r q a s u e l l o l u o l r p
> l e A u e q
q r q e l e A u r s u a u r p g r e q u e 6 s e y l e n l
' L O O Z
u e 6 o . r d r s e > 1 r ; d e u e l p 6
' u e l n r n r e q
P u e r e l
l l n l l l p I n l u n
q e p n u
e u o s e [ u u e d e q e ] e u o s a q s e l a l d n > 1 n c
u e p r e s e q u B r n l n u e O u e p
O V C o l n V
n u e u r u e l r d u e y u e ; r d u r e l
1 d e 1 6 u e 1 r p
u e O u e p
r e q u e 6 6 u e u u e l B p s q e u r a l s r s e f : a 1 e l o d e l e u e r r t
I n l u n
e c e q u r e d
l e l e 6 u a u r
s r l n u e d
' e I u 1 n [ u e 1 e S
r e s e p u e 1 e 1 5 u q n e ] e
C V C o l n y u e r 6 o r d
u e l e p r e q r u e 6 6 u e t u
J e s B p - J E S e p r e s e n 6 u a u L l e l a l e c e q u e d E u e u
! p
' O V C o l n y
u l e : 6 o r d q n e f q r q a l
r u e l B p u a u u r 6 u r 6 u e { e l e J a r u r D e q u n s n s l p
l u l
n l n g
' , , e u ! C
u e 6 a u e 1 r e d u r e s
n e l e / v \ e [ u 1 e [ u e q - 1 e [ u e q e s n u l r q e l ] n ] u n ] , , u e > 1 e ; , e b u e u r q e l e d e 6 ' e r { u e 1 r c - e 1 r c
u e p u e d e p e s s u n f n u a u r s a s o . r d r u e ; e f u e u O u e r o a s a s u e l e q r - u e b q e l n ] l
' J e s a q
6 u e { e { u u e u e q r o 6 u a d e p e s r 6 6 u r 1 6 u e A u e b u e n f u a d
l e O u e u r e s
q n u e d s e J a l
e L a l e l n d
l e l a l e u r
' d n p l q
r u e l e f u a u r E u e r o e s a s u e s e s l n s a l u e l e p r O
U V I N V 9 N 3 d V I V )
I
I
I
I
I
MENGGAMBA.R TINBKAT MAHIR DENGAN AUToCAE) 2Oo.7
aturan dan keinginan kita. Pada Bab I penulis
mengajak membuat template
atau biasa disebut kop gambar sehingga kita tidak harus selalu membuat untuk
jenis
kertas maupun keterangan gambar yang sama. Contoh dalam buku ini
menggunakan kertas gambar ukuran 44. Bab ll merupakan langkah lanjutan
bab sebelumnya, yaitu pembuatan fasilitas ukur baru dengan menggunakan
menu Dimension Style untuk memberikan ukuran
pada gambar
berskala. Bab lll
membahas
penempatan
objek gambar ke layout dengan dipandu contoh soal.
Bab lV membahas plotting
atau
pencetakan gambar
dengan menggunakan
contoh hasildari bab sebelumnya dan dicetak dengan contoh mesin cetak printer
Canon Pixma iP 1000. Bab V sampai Bab Xl mengajak pembaca
memanfaatkan
dengan maksimal fasilitas maupun perintah-perintah dalam program
AutoCAD.
Penulis menyadari masih banyak kekurangan dalam isi buku ini. Penulis
mengharapkan kritik maupun saran yang membangun dari pembaca
demi
kesempurnaan buku ini. Tak lupa pula penulis mengucapkan terima kasih yang
sebesar-besarnya kepada teman-teman Alumni Fakultas Teknik Sipil Universitas
Janabadra Yogyakarta (IKABADRA), Pimpinan Lembaga Pendidikan Komputer
SMILE GROUP beserta rekan-rekan lnstruktur
program
komputer. khususnya
bidang Rancang Bangun. Secara khusus, penulis mengucapkan terima kasih
kepada Bapak Sumarji ST., MT sekeluarga serta
pihak lain yang
tidak bisa saya
sebut satu
per
satu yang telah banyak membantu dan memberikan dukungan
penuh hingga terbitnya buku ini.
Akhirnya penulis berharap agar buku inidapat memberikan manfaat besar
dan digunakan sebaik-baiknya dalam membangun dan meningkatkan kualitas
profesi khususnya dalam bidang perencanaan
dan desain.
Yogyakarta, Agustus 2006
Penulis
Rogers Hannes
g z - -
t f 8 v 1 s v l - f i t s v j
6 9
- -
f s n o v \ N W N n C C N f d N V y t V t t s ) V r u f
y \ l
6 '
_
U f I N f C N C I S f C N V V N N 9 C N f d
E '
_
I - N O A V I I U V C U V B I / \ V C N V y V ] f C N f d
9 t
- -
l - n o ^ V t 3 ) t f c o t / \ t t u v c u v 8 l / \ v c N v l v d t / \ f N f d
E Z
- -
V C f E - V C f B U ] 8 C N V V I V y S
N V C N f C U V S y \ j V e ) n t N n f t ^ l _ S N O t S N f v \ t C N V t V n S v \ f d
t
- -
u v 8 l / \ t v c d o y l v c v 8 f s f - L v l d l / \ f 1 N v f v n 8 v \ f d
i l n 8 v B
t A 8 V 8
n 8 v 8
n t 8 v 8
i l r 8 v 8
i l 8 V 8
I 8 V 8
! I ^
- -
I S I U V I J V C
N - -
U V I N V C N f d V ] V Y
I 5 I U V I J V G
I
Vlll
MENGEAMBAR TTNGKAT MAH|R oENGAN AuTotrAD 2OO7
BAB VIII ALAT BANTU MENGHITUNG -- 95
BAB IX PENGGUNAAN FASILITAS VIEW PORT -- 103
BAB X FASILITAS PENGAMAN FILE GAMBAR -. 111
BAB XI FASILITAS SUPER HATCH -- 117
LAMPIRAN -- 127
DAFTAR PUSTAKA -- 135
, i '
' , , D M p ' , ,
6 u r a n e . r 6
: Y 3 o m V
e l g e d t l u e l e u n O O u e u u u e 6 u e p u e d u r s r p n l e l ' e { u u r e J
r e q u r e 6 u n d n e u r
e u a l r e q u e 6 - t e q u e 6 u e E u e p e A u t s t 6 u e u u
; e 6 6 u q
e l r > 1 ' e { u u e 1 e u n 6 6 u e u
u r b u r u e p
a 1 e ; d u r e 1 r e l u n d u a u L l e l o l e s u e l O u e p e s ' , J M p ' , , e l e p w e l b u u n e t g
O V C o l n V
e ; r , a d r l
u e > 1 e u n 6 6 u e w e y e p u a - l r e q u e C
' u e l e u n O r p
l e d e p
e p e 6 u e I e 1 e ; d t u e 1 B n r u e s
l e p t ]
n l u a u e i t s e n l t s e p e d u n u e u ' l e u t s l e u t
u e o u a p u B l l e e l u e u u e I I u e l e 6 u e ^ q e l l u l
u e q l l l d
' @ z ' 1 .
r e q u e g ) a \ e 1 d u t e 1 e e s n r s d o
l e d e p r e l
d 6 1 - y e l s n u a u e p e d n l r e r
C V C o l n V l e n n e
u e J t d t u e l B p e d
' t e q u e O
u e 6 u e t a l a l u e p s r u a l r e n s e s
] e n q t p
6 u e [ l e q u r e O
u e l l e d u e u a u u e p e l e u a u u e l e p u e l L l e p n t l a u u e l e e u a l e l t e q t u e 6 6 u e t u t B l n u a u
u n l e q e s u e l n l B l t p e l u l r e q a s e 1 e ; d u e 1 u e l e n q u a d u n d n e l e u e q r l l u a d
l u l l e q
u e l B o
' t e q u e 6
t s e l 4 t l u a p t u n d n e u u e 6 u e r a l e > 1 r e O e q a s d o > 1 n e l e a 1 e l d u r e 1 u e l e u n O $ u e u r
e { u u r n u n r s e l u e s e i d r e q t u e 6 u n d n e u
l l u r e }
e l e l r e q u r e o d e r l e s e p e d
u v g h t v g
d O ) I V 9 V 8 3 5 3 I \ N d r u f I N V I V N E W 3 d
I
g v g
r
I
I
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR OENGAN AUTOCAD ZOOT
Dimensi Template merupakan ukuran
panjang dan lebar
gambar
yang mengacu
pada ukuran kertas
yang digunakan. Untuk membantu Anda
mengetahui standar aturan
yang digunakan, lihatlah Tabel 1.1. Contoh Template
yang akan dibuat berikut ini menggunakan kertas kuarto ukuran 297 mm x 210
mm
(A4). Jika Anda menggunakan ukuran kertas A4s yang banyak terdapat di
pasaran, maka akan didapati selisih ruang sebesar 5 mm. Selisih tersebut dapat
kita manfaatkan sebagai ruang
penjepit kertas
pada sisi atas dengan
posisi
kertas rebah
(tandscape) dengan marjin/lebar tepi 10 mm, sedangkan
pilihan
ukuran kertas
pada pencetakantPlotting diAutoCAD adalah A4 ukuran 297 x210
dengan mesin cetak
printer Canon Pixma iP
'1000.
Untuk ukuran kertas lainnya
Anda dapat membuatnya sendiri setelah memahami dan mengikuti tahapan di
bawah ini, dengan
pola urutan kerja yang sama dan
yang penting diperhatikan
adalah
pada pemilihan
jenis
mesin cetaknya
(printer/plotter). Tahap demi tahap
dilengkapi urutan tampilan
gambar menu
pada AutoCAD 2007 serta kalimat
maupun
perintah-perintahnya akan memudahkan anda dalam membuatnya.
Template
yang telah dibuat nantinya dapat digunakan sebagaibase sfafion setiap
kali akan menggambar dengan ukuran
gambar A4. karena tinggal mengisikan
ataupun memodifikasi keterangan data di dalamnya
(Gambar 1.14).
,
Dalam
pembuatan template, ruang
gambar yang digunakan adalah
pada
tab Layout. Untuk membuat
gambar-gambar kerja maupun
gambar lainnya
menggunakan
ruang
gambar pada tab model di mana gambar tersebut setelah
selesai kemudian dikopikan ke tab Layout
(Bab lll) dengan skala
yang telah
diatur
(Bab ll) sehingga tampilan
gambar pada layout telah siap untuk di-plot
(cetak) dengan skala 1:1, serta
pada perintah P/of
pilihan plot area-nya adalah
layout
(Bab lV).
Untuk lebih mendalami hal ini, ikuti tahap-tahap berikut ini.
' ( 7 ' ;
r e q u e g )
y a u
l o q u o l I l l I
n l e l ' g ' g n l r e { ( e u o > 1 6 u e 1 e 1 a q
r p e 1 6 u e u e l e d a l e > 1
q e l u n l ' )
u o t s t c o J d u e 6 u e p e t s o u o p u l t p u e > l e u n O t p
y e r ( u e q
l u l
u e q r ; r d B u a J e I
l e u r s o p
u e J n I n u e n l B S u e l e u n 6 6 u e u t
s r l n u e d
l u l l e L l
t u e l e p
' e p u v r e q u e O u l e l e p u e > 1 e u n 6 e p u v u r 6 u r 6 u e A
u e l n l n u e n l e s u e l n l u a u e u
l n l u n
u e l e u n O r p t u t n u a L u
U e w a J n s e o u t
J o
y u n
e L l l
l c o p s
u e q r ; r d e p e d
p u p a 1 q 1 ; ; d ' s 3 1 u p u e q t J t d e p e d
' e
' d n , t a g
p o c u e ^ p v n u a L u
I n c u n u
e l e u
' y O
l l l l
E p u V t 1 e l a l a s
d n l e s
p a c u e ^ p v 6 o p 1 p
\ e p y Z ' 1 ,
l B q u E C
I _ _ " * f _ ]
l -
, r e n
t
^ x r e
@ 6 r e e r d
T - f f i
" i i l m f i
I t f f i
l _ _ _ _ i y
h o u t o l
i _ :
P q 3 . 0 r /
t @ . E e * l o
p n . q t p q e s
: 7 d o q o l
d n p e g g D o l e r q
l e l o y ! ' ,
r e q t u B g
i - - * ,
' -
T - ! 6 _ - ]
l M p
D s p e c e a t e l d u a t e l , l ) r J o
P e s e g
6 e E p
d D J e a p p u F ' u o t r 3 e r p e l 6 u p ' a r n s p e i l a p u E ' q 6 u e ' s l u n e $ s F s
! , r l c r i : a l ; , s i r , Y l
d n p 9
i c m E
r c
p r p z r A p
t s a l a s
p r E z i \ n E e s n
N J U U ; 5 U
' a s o / C
l o q u o ] I l l I
n l e l
' f i 1 d d y
l o q u o l l l l ) , 1
' n l ! q e l o l e s
' x o g
6 o p 1 g d n y e l g l v t o t l s q r ; r d u e p q B M e q e 1 q e u e d
l e u e
u M o p d o t p e l n q d n ; ; e ; g
r u o l o l u e l e p n p 1
' w e l s l s q e l q t ; r d
u e r p n u a y
' s U o r i d o
t l t t t d ' s l o o l n u e u
I t l I
' l e a n e u e l r d u e l e p e d
l n s e u r
q e l o l a s
' 6 r u r p
O V O o l n y
e d r p e q r e q r u e 6 O u e r e q u e s
e l n q u e u e s r q e p u v
' C I V C o l n V
u u e r 6 o r d e l n q u a u t 1 e 1 d e r l e s
I n c u n u I e p l l l u !
u e l r d u r e l e > 1 r [ ' r d e 1 e 1 u e I V ' y O
l o q u o ]
> l ! l l n l e l
' d n ; a g p o c u e ^ p v q r ; r d
u e r p n u r e l
' p r e z l n
e o s n u o ) , ; ! r . l l l l d
' Z ' l
) e q w e g e p e d
l e L l t p a l
6 u e { t p e d a s d n p e , p g n l t e l
' l e m e
u e l r d r u e l
l n c u n u
u e l e
' e [ u 1 n [ u e 1 e g
' L O O Z
C V C O I n V
u u e r 6 o t d e l n g
B V E r ^ t v E l d O ) | V 9 V E I 3 S 3 r - V - t d } ^ l 3 l N V J - V n E l l 4 S d
: ; d o q o l
4
ENGAN AUTOCAD 2E
b. Pada
pilihan Angle (sudut) plllh Decimal Degrees. Pada Select the
angle of measurement and the precision for angles dan dengan
Precision: 0, lalu klik tombol lVext (Gambar 1.3). Menu ini digunakan
untuk menentukan satuan sudut yang ingin Anda gunakan dalam
gambar.
Unis
5.Hh{'+dEs# n
=r=a
E
: lqilnS:
0t
T\
\
:A]L-ly;-t
i:,*-r:
:G:tddr*m.su.d
Gambar 1.3 Pilihan Decimal Degrees
Gambar 1.5 Pilihan Angle Direction
>
Counter-Clockwise
Gambar 1.6 Pilihan Area
the direction for angle
untuk menentukan dari
N
{
.i;---tL
i--tm*l
Pada pilihan Angle Measure dalam Se/ecf
measuremenf, pilih East. Menu ini digunakan
Gambar 1.4 Pilihan Angle Measure
>
Sdr'
'bd.dluoh
lor.n+ i6u@d
N
'*::'*"
,/-\
-(
# )'
\J
s
li
ll'+- li"'l{; I-'';rl.r,''l
Ed6lh.a!.pd b,6d qd d
q$
tEmt tordnsnal:isMs dd
12hdawffd3dt{h
im
Ladh
rmo
tmm
r- :L-o: t :
c.
arah mana titik awal ukur sudut dan pilihan dari arah timur banyak
\
L l n o ^ e l
q e l
o I u e q t l t d r e q u r e o
Z ' L
J e q r u B g
\ l
( )
&
o o
O E
@
l i P
6
v .
v
( l
E
/ t
;
l ' )
< J
O
t
a
E
0
f -
p e p l q j r V
? , 3 . - .
^
E & l / 8
-
i B & ] d S
B
r
$ j
. , ' ; u - a r y ; r
.
t
. f / i ; 1 i . 1 , ? - 4 { n 1 f :
{ 1
H
n }
i J
. m @ E u u o M r 4 r r 1 F 4 ! l r . t u l m l
D ! a f ,
' 0 0 0 1
x
0 0 0 1
r e q e l u e p o u e f u e d u B r n l n u e o u o p
J e q r u e o l e q a l u e p o u e l u e d
l e u r s > 1 e L u
u e e l t l J e d u p l t J e q t u t q o l u o c
e p e d
' p r r O
l o q L u o l
u e u t l l e o u e u e p u v e I l [
] e q l l l p ] e d e p
6 u e { ( e e l e
- 6 u r n n e r p )
l a p o u
q e l
e p e d e p u v r e q r l e 6 O u e p r q u e s e n l u e l n l u a u o u
I n l u n
u e l e u n o t p t u t n u o r u
' ( g ' ;
t e q r u e c ) q s r y H
l o q L u o l I t l I
, n l !
q e l a l e s
' o o o L
: t l l 5 u o l u e p
o 0 0 I
: t l t p t M e p e d u e l t s t e o r e u e q \ t d e p E d
( 9 ' ; r e q u e e )
r x a l v l o q L u o l I l l I
n l e l
' u e f
u n r e [ u e u e a n e l l o q L l e J e n e l e a s l M \ c o l c - J a l u n o c q e t e q l l l d
. e p u v
J e q u r e 6 - J e q u e 6 u e l e p
l n p n s
J n l n q e l e
u e l n l u e u o u
I n l u n
u e l e u n 6 t p
r u r n u e [ / \ l . e s , M r l c o l c 4 a w n o c q e t e
L l t l t d
' s u o t J c o J t o
o l 6 u v u e q t l t d e p e d
' ( y ' ;
r e q t u e e )
r x a r y l o q u o l I t l l
' e A u l n l u e l a g
. u e l e u n 6 t p
' o
a r v E h r v E ] d o ) t v S v s 3 5 3 l _ v - l d h t = a N v I v n B ] 4 3 d
' p
6
i;
I
MENGGAMBAR TIN6KAT MAHIR DENGAN AUTEEAD zooT
'
t,fE t h:r1h4ilYE *t
L::t.
eo
DO
f-
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
L-
_a__
;-
-]@
hr..5E. Cr._. Prh PIG
hrdr (dmFili
alm
ft1rr! 8.50xll.mftt.jil#c+)
trrer Uffil
l.::lu+ravwhnocatrcaae*tv*lg+,)]
lFrqei.Lat
rns ravddt.
i
3m,0fl53.Om SMP GRro 0ATH0 m#
loiil&
oucs oia rw lmm
I
Gambar 1.8 Submenu Layout, Page Setup Manager
Tohop 3:
Pada tampilan ini Anda telah masuk pada
tampilan tab model sebagai
ruang gambar Anda. Untuk memasuki tahap pembuatan
template, Anda harus
masuk ke tab Layout 1 sebagai media penempatan
template yang
akan Anda buat
dan gambar-gambar
dari tab model yang akan Anda cetak dengan menyeting
ukuran kertas gambar yang akan dipakai. Selanjutnya, klik pada
tab Layoutl
(Gambar 1.7)
Tahap 4:
Gambar 1.8 merupakan tampilan submenu layout yaitu Page Setup
Manager. Menu ini digunakan untuk menentukan ukuran kertas pada
layout
L l n o ^ e l -
d n l e g e 6 e 6
5 ' 1 ,
, p q u e g
C " H
- l
T
r , * ,
I f :
) 4 o
- l
t - ' ' i l q . , ] [ l
u M o p - a p r s d n
t o l d
E ]
a d P r s p u e ' t
i ' i t
l l P 4 r o d i ' J
u 3 1 s : t u a i l o 6 u r n e r i - l
\
s t l a l q o e l P d r r e d e d a p H
f l
l s e l
e l P d r r a d e d
t o l d
E
5 e ! ( 1 5
t o F
q t M
t o l d
l A
, . t : l : , : : . , , . , . , , : : , ; ;
r . 1 . i
. , u o r t d 6
l o l d
i l
^ . . . . . . , ! : * - N :
d l ' F n D
, l
, u ! r : d l l
] i o d ^ l a r , l
p 6 P s , l !
r a l i t s
t o l d
^ e p r ! ( ]
f ]
r l
, 1 . . . . - . - - . . : : '
{ t l u B t u , r 6 i . . 5 e u B d ) B t q F l e l l , t '
t o l , J
s N E E M e u l l s F r 5
f - l
t l u n
I
=
l , ; _ , u u . : I
.
i ' :
i ' i r
' " t " ' s
a e r i l t l c
l W
i W
J
r { } . 1 o r ?
F
t
s a , t r d " r d l
: u o t l o t 1 l 5 9 0
I 0 o t l s n i a r a q A
' l q - r a { l o u a t s i s r M o p u r h r \ - o o o l d t V t 4 l X I d u o u e ) t E l l o l d
,
O 0 O t d ! V t ^ l X I d
u o u e f ,
r * 1
: e u e N
r e i p d / r e t u u d
: E U E N
d n t s a S P d
' y o
M I
' n l t
L l e l o l e s
' t u t
L l e M B q t p
r e q r u e o e p e d
l e q t l r e l
t u e d e s u e l n l u a l e ^ u u t e l u e q t l t d u e p u h o p - o p q d n p N
u e p
e d e c s p u e l L l t l t d r a l u o q e l u o t r o 1 u r y e q e p e d u e l t l s e d e u e s
, O O . O
: I u e p
9 9 . 6
: x u e l r s r ( t e p t o q
n o i q
o ,
, o s
u l 6 \ o )
r a s # o , o N
e p e d u B p
, V
s e u o ) s t u o f
L l r l r d a z r s r a d e d e p e d
' L n o f i q
-
d n ; e g e b e 4 n u o u t L l e l e p e
6 ' t
r e q u r e e
: g d o q o l
' t t t p o W
I t l I
u e t p n u l o \ ' , t l l n o i e T * q l l l d
' e p u v
r e q r u e o ( l o l d u e u )
r e l a c u e u
u e l e p u B r e u n o e p u v u e r e e l u r l u e u 6 u e ^
a r v E r l 4 v g d t ] > t v g v E l 3 s 3 l _ v - r d t ^ { 3 a N V r v n E 1 4 l d
m
H
ti(
II
H
ri
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENGAN AUTOtrA[) 2OO7
Tohop 6:
Setelah menyelesaikan Tahap 5, maka Anda akan kembali ke menu Page
Sefup Manager. Pastikan bahwa Anda sudah memberikan tanda check (
''l )
pada display when creating a new layout
(lihat Gambar 1 .B). Hal ini berguna
jika
suatu saat Anda ingin menyeting layout baru sehingga menu page setup
manager akan tampil kembali, lalu klik OK.
Tohop 7:
Pada tampilan ini Anda sudah masuk
pada layoutl yang telah diseting.
Klik kanan
pada tab Iayoutl sehingga muncul menu-menu lalu pilih Rename
(Gambar 1.10) sehingga muncul menu Rename Layout
(Gambar 1.11). Pada
kolom Name semula tertulis layoutl, ubah menjadi denah, lalu klik OK. Hal ini
digunakan untuk mengganti
panggilan layoutl ke
panggilan nama
yang Anda
inginkan. Di siniAnda ubah nama panggilannya menjadi denah (Gambar 1.12).
Tohop 8:
Dengan menggunakan mouse, klik
gambar segi empat
pada tampilan
kertas
gambar sehingga
pada sudut-sudutnya muncul kotak-kotak kecil berwarna
biru
pada sudut-sudut segi empat tersebut
(Gambar 1.12). Selanjutnya, hapus
dengan menekan tombol Delete
pada keyboard sehingga
yang ada hanya
tampilan kertas
gambar dengan ukuran
yang telah diseting dan
garis putus-
putus yang merupakan batas area
pencetakan. (plot).
r
' d
' a
_ 2
n
I L J
: ' i l
. :
a
1 .
7
w
a L u e u e u u e q ! l l d
0 1 , ' !
r E q l l . l e c
- - 6 F v i , _ t -
r . r ,
r ' l i
I
t i
l , l
l l
l r
l l
1 n o , ( e 1
a u e u a u u e l r d u e l
| , l . t ,
J E q r u E e
j ; , i t . , , , , , 5
' . . i : i : : . , ' : 1 : . I
!
V
- . : , : 4 .
: l . : : : , , : : i
t : 1 .
'
t
l : , i : : : : q l
, 1 . . . : , i L
. . : , . . 2 t : . I : : : ! i r i
U v E r , t l v g d E ) l v g v g 3 S 3 l _ v - r d h l S - L N v M E t , ^ l S d
il
$
.l
s
Itr
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR C)ENG;AN AUTOGAD ZOOT
fb E4 ft* M! tud Td D6w Mtr
Ii
,.-{ q, q ?*
H tfi
,,t
:ii x i,
rllii 83.,
{ 4::.:5 I# f-
:
^a{"i.iht,I
-
-fir .:..':
.to
D,
o
o
o
;
o
.f
B
E
u
!
A
Gambar 1.12Tampilan layout dengan empat kotak kecil di tiap sudut segi empat dan
garis
Putus-Putus
Tohop 9:
Dalam tahap ini, Anda telah siap untuk membuat templatelkop untuk
gambar Anda. Perlu diketahui bahwa
program AutoCAD ini telah otomatis
memberikan toleransi marjin (arak tepi kertas) ke batas area
pencetakan (garis
putus-putus) yaitu:sisiatas dan bawah sebesar4 mm, sisikanan dan kirisebgsar
3 mm, sehingga Anda akan semakin mudah dalam menempatkan template.
Untuk itu, ambil
posisi
titik acuan awal dari sisi kanan atas yang merupakan
sudut kanan atas dari
garis batas area
pencetakan. Di lain sisi, ukuran kertas
pada menu Plot di kolom Paper she
yang akan digunakan adalah A4 dengan
ukuran 297 x 210 mm. Akan tetapi,
jika
di
pasaran banyak dijumpai kertas A4s
7 / t
( .
u
/
( g ; ' ; r e q u e C ) y O
l o q u o l I l l I
n l e l ' i d o c e o p o r c e p e d
\ c o t l c
e p u E l u e l t r e q
' e A u l n l u e ; e S
' L l e u o p
q e l L l e l e l o s r s r s o d e p e d e p e l a q ( n d o c ) u e e p r " r e 6 6 u e d p r s e q q e 1
r s r s o d . r e 6 e u e y p n s l e u t p
l u l l e H
' 7 1 n o A e 1
' ; i t d
l d o S ) o o ^ o q n u e u e p e d
: I I d D q D I
' ] n q o s J a l
q e 1
e p e d u e l l n s e u r p 6 u e { r e q u u e b t e n s o s
q e q n l p r l u e u 6 u e I e { u q e l e u r e u u e p J e q u e 6 u e 6 u e l a } o l
' e ^ u u e l e p a q u a u
I n } u n
' e r u e s
6 u e [ e l e l d u o ]
l a p o u
r l r l r u e u n l B l o s
] e n q
e ] r l 6 u e { r e q r u e b d e r l e s e u o J e l
u e l n l e l r p
l u l l e H
' ( g
L L
t e q t u e g ) i d o g r o o A o W q r l r d n ; e ;
' q e u e p
q e 1 e p e d u B u e l
1 ; 1 1
u e 6 u e p
1 e { u e q r e d
e { u 1 n f u e ; e s ' e 1 e ; d u e ]
] e n q u e u
t e s a l e s L l e l o ] e s
: o I d D q D l
0 ' v
l a q e l )
e r { u s 1 e 1 s r u e f u n d n e u r u e l n l n
l t o a l - J e s a q
u e p s r r e 6 u e ; e q o ] a ) , ;
r s e r J e n u e O u a p e l u u r e l u e 6 u e l e l e l - u e E u e . r e l e 1 u B I t l E q u B l
' c
' L ' L
l o q e ]
e p e d
l e q r g t a l
l p e d e s y y
s e u o l u e J n l n
I n l u n
r e q a l u e p O u e l u e d u e t n l n u e l e d n t e u u
O 6 ; , < L L Z
u e J n l n e m L l e q r n q e l o l t p n p a d
' e A u r s r s
d e r l ( r u r u
O L )
L u c L J e s e q o s
u r f u e u u r O u e r n > 1 r p
, V
s e p a l u e J n I n t J e p
l e s e l e q
6 u e r { a 1 e 1 d u e 1 J e q e l
u e p O u e l u e d u e r n > 1 n u e > l e d n i a u u
0 6 1 :
A u e p
L L Z ' . x
' L
r e s e q o s
I e s J J o
u e r p n u o l
0 6 l r L L Z - @ l t t e l
n ; e ; ' a 1 e ; d u e l s e l e u e u e l l n p n s u e > l e d n r a u
6 u e I ( e q e 1 6 u e 1 )
s u e 6 t r q l e
l l l l ]
u e p r e l n u r p
l e d u e
r 6 e s
l e n g
' q
' ! d a l
r s r s d e r l e p e d u u r
0 L 1 u . c l
u r L e t u r e r { u n d u e u t u e l n } u e 1 r p a g e l d r u o } s e } e
u e u e l 6 u n [ n e 6 6 u r q a s L u L u
L L
t e s o q a s q e r n - e Q o I n l e l ' L u t u
L J e s o q e s
r J r I r . . l e J e o X
I e M e M l l U e p
t e l n u t p e u t l q e i u t r e d u e 6 u e p s l . r e E q e ; 1 p n g
' e
: e
L ' !
r e q u e 6 e p e d r p e d a s L l B l e p e u e l n l e l t p s n r e L l 6 u e { q e l b u e g - q e y 6 u e l
' s e l e
q e l e q e s t s t s o d u e 6 u a p s B U a I
l r d e f
6 u e n r r e O e q e s u e l l e e l u e u r
e p u v l e d e p
l n q a s J a l
L U L U g
u e J n l n q t s t l e s e l e u ' u r L U g r Z x
L 6 Z
u e r n l n u e O u e p
! . 1 a r v E , ^ l v g d o ) r v l v E l 3 S 3 r v - l d r 4 3 f N V J - v n E l ! ^ l 3 d
I
12
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENGiAN AUTEtrAD zooT
sehingga hasilnya akan muncultab baru dengan nama denah(2) yang
berisikan
gambar
template yang
sama dengan tab denah.
Gambar 1.13 Ukuran/Dimensi pada
template
Tabel 1.1 Tabel ukuran kertas dengan formatnya dalam mm
,_J
I
i
,-l
i
I
'-]
Jenis kertas
Panjang X Lebar
kertas
Panjang X Lebar
gambar
Ukuran batas garis
tepi
AO 1189 x 841 1149 x 801 20
A1 841 x 594 801 x 554
20
A2 594 x 420 574 x 400 10
A3 420 x297 40O x277
10
A4 297 x21O 277 x 190
10
T
E . i
- r ? . i .
I d o 3 r o a ^ o y \ j u e q l l l d
9 ! ' 1 ,
r e q u e g
I ! r y ! ] i I l ! ' t - . : r m
e a j l l l l l l ! f l t u r u i J ! r B ! i v r r e o c r , s q
i !
a
8 8
3
7 ' ,
, P ' . - . 1
, " " r . . n r . *
' - , . n . J
f t @ r r r ^ r r y
r . d r J " 4 l 5 ' { L
2 r p D ! e ,
q e u a p
e u r e u u e o u e p
l n o ^ e l ? L ' L
J e q t r l P 9
r
1 ! : j L ! : E
r ! o F l B n ! r a ! & r , @ ! s N r 6 L { 1 0
r y " , s
' .
: l
P r y F r l Y - w . $ : $
7
. ' . ^
E L a l v B h l v g d o ) t v s v E 3 s 3 l _ v - l d ] ^ l 3 I N V l . V n g h l S d
14
MENGGAMBAR TINBKAT MAHIR DENGAN AUT[]CAD ZEOT
Tohop 12:
Klik layout yang bern ama denah
(2),lalu klik tulisan denah
pada gambar
template Anda. Setelah itu, klik kanan
pilih Mfext edit,lalu ubah isi pada kolom
keterangan
gambar dengan nama tampak dan
pada kolom nomor
gambar ubah
dari angka 1 menjadi angka 2 sesuai urutan
gambar yang Anda buat
(Gambar
1.17).
!:ir.t.
nr..,:t:);..:,+;,!#:;,,.."":,,1
..,.,:::. t,;r,i.*.4trv@
:
l-'i,i'::-1 E d
.t Al
'1.
A
2324
.065
0.m
<Uo?e or coly iayouc(s)>
5pa" 6p,e
fury-
.or;6;;|rrEril oucs u'u lffiliru-
'lJ
Gambar 1.16 Pemberian tanda check
pada Move or Copy
tl
-I
/l
/l
)t
ol
EI
rt
'o1
*t
ul
:l
,i;,1
rl
'l
TJI
EI
_l
'rl l
-.1
nl
e A u r e q u u e O l n J n r o u o u u e p e u l e u q e q n l p q e p n s
0 u e I
1 n o { e l
g I . 1 ,
r e q r u e g
i . , : - - : : . - - r :
t - . . 1 1
e
r , 4 L : ' l : f i : : * j t '
l ,
r : -
i : ' n r : ' r l : : l t i : i . : .
! r t ;
i e . i . l l i l l
J . . , ' : ] 4 i t s
I
, : . :
: ,
i : - : ; r i ' : l
) i : :
I . . . . : , , : : - , : : : ' : '
i l :
l L ,
i . . ' . '
i : : . ! ; r , , . . . , , , -
.
I \ 4 - : . ' . .
i f : ' t - - -
-
= ; :
r r l = r r L
t , s . p i p , a ; q
a e : : , L
' r r l t ' l { i
} i , ' b f : ' ! {
/ ! : : ' 1 i - . } . - i ! J ?
F
!
l
. 4 d ' t h s q ^ * 4
1 ' r F ' r 4
s t
y v d y \ I V l _
t p e f u e u ] r e q L U e 6 e u t e u u e q e q n o u a
d L l . l
r e q t u e 9
a r v E r r ^ r v
E l
d o x t v o v E l 3
5 3 J - V - ! . 1 l ^ r 3 I N V l - V n
g
h l 3 d
16
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENGAN AUT(]GAD ZOBT
Tohop 13:
Klik kanan Layout yang bernama denah(2) prlih Rename selanjutnya
ubah nama panggilan denah (2) menjadi tampak (Gambar 1 .18)
Tohop 14:
Selanjutnya, berturut-turut ulangi Tahap 12 sampai dengan
'14
untuk
membuat tab
potongan A-A,
potongan B-B, rencana atap, detail rangka atap,
rencana listrik, rencana sanitasi, rencana landscape, rencana pondasi, detail
kusen'
pintu dan
jendela,
dan sebagainya sesuai kebutuhan
pekerjaan Anda
dengan mengubah keterangan
yang ada seperlunya (Gambar 1 .19).
Fb E* Ya hst F(ffi ld D*
(Iffi
Mv tu t Eq6t
il.r*il ibre8,).yi,
'*t\1&s*
!:*':.{
"i=n-:aiEi
l,
rI
,l
,.1
-I
6l
;t
rl
9l
\1 I
tl
;l
,s1
sr*d
y
{ll
iE t3t l 5
E r
ME NGE TAHU I/ME NYETUJUI
t:4
Il
T
3
A
Gambar 1.19 Text Formatting
u , ,
I
r
, t i , i . - . . : . . ;
i
:
' .
' o d B c s p u q r s e u o u o
? . V ' I n
o l e l d u a l a l r , e u e u u e 6 u e p r u r r . l o l u o c e p e d r p a d o s
I e n q
e p u v L l e l e } 6 u e ^ e l e l d L u a l o l r J e u e u q r l r d n l B l ' l e ^ e u e l r d r r e l e p e d a p d u o l
e a s n u o l r r . l r l r u r e u r u B o u e p e { u e q s e } e r p
} e n q
e p u v q e l a } 6 u e ^ r u o d o s d o l
u e 6 u e r a l a l - u e b u e J e l e l u n d n e u s e p a l s r u e l u e l e u n 6 6 u o u e p u v r l e l d e r ] a s
u e l e u n O r p d e r s
q e p n s e p u v a l e l d u l a l e l e u r
' l n l e l l p
d e q e l E n r u a s L { e l o } a s
' a s o r 9
n u o u q n s
q r l r d
u e r p n u r o l
' a r r J
n u e u > 1 r 1 1 6 u e u
u e 6 u e p e p u v o l 4 d n l n l ' e l u 1 n f u e ; a s
' ( g Z ' L
r e q u E g ) y O > l t t > t u e r p n u o l
' c y 1 e 1 g
L l l l l d
' ( L l e m e q
o ) , 1
q e u e d > 1 e u e ) u m o p d o t p
M I
n l e l
' l e n q
e p u v 6 u e r { a l e l d u o } u e p
s e ; e [ u e d r e 6 e q e s e A u u r e l u e 6 u e r e l a l u e p e p u v r e q r u e O r d a l > 1 e r e [ u e b u e r a l e l
u e l r s |
' u o t y d u c s e p
e 1 e 1 d w q n u o u g r d u e l u e l e ' I n l e l e p u v I ; d e q e l L { e l e } e s
: 8 I d D q D I
' a ^ p s
l o q u r o l
> 1
l
n l e l
' G Z
V
t e q u l e g )
e d e c s p u e l r s q u a r r o
? V ' I n
e 1 e ; d u e 1
l r l a l
a u r e u a t l l r u o l o l e p e d u e p ( , , l m p ' , ,
)
e p l d u a l d u r n e t g p e c o f i V e ; r ; e d r l q r ; r d ' ( q e m e q
a I q e u e d
l e u e )
u n o p d o t p
4 1 4
e d f i
J o
s o l t J e p e d u e r p n u a l
' l n q a s r a l a 7 e 1 d u e 1 n u a u e p u e 6
1 r ; y
: / I d D q D A
' G z ' v
r e q u e g ) e y e 1 d u t e 1 q r ; r d ' l n q e s r e l n u e u r q n s e p e d e p u e 6
l l l y
' ( e
Z ' ;
r e q u e g )
1 O O Z O V g o t n V
n l r e { e [ u n u a u q n s u e c u e r p n u o l
' e p u e 6
l t t y
' ( Z Z ' V
r e q u r e g )
s a t l l u e t 6 o t 4 r e p p l q r ; r d u e r p n u a l ' (
l Z ' L
) e q w e e )
O I S r p l e c o l
q l l l d u / o e S
u e q r ; r d e p e d n l e l s y 1 u l n e t q a ^ e s n u o u
I n c u n u
e 6 6 u r q s e a ^ e s q t t r d
: 9 I d D q D f
' ( A L ' L
t e q u e g ) s y e , r e g q r ; r d
e { u l n f u e l e s a r . r J n u o u
1 1 1 1 6 u e u
u e 6 u e p u o l l e l s a s e g r e 6 e q a s u e d u r s r p
} e n q
e p u v
6 u e [ e l e l d u o ] J e q u B O e 1 e u . r
' r e s a l o s y ; u e 6 u a p r e d u r e s
;
d e q e l q e l e ] o s
L L a l v E t r ^ { v
g
d E ) t v s l v E l 3 s 3 r v - r d l ^ { 3 I N v l v n E l } . t 3 d
: Q 1 d o q o l
Its
MENGEi.AMaAR TIN.GKA,T MAiiIT :DENE}AN
AUTE]cAD 2oo7
Imir tr# M M/ wbdop Heip Eq6t
crRr+N
Jr Ji. $t*.,.{ xmE\,#lrii6 u
,.-r. rI0
CRt+O
. !..i:-E\+tr '! A & ,l d. b;.:DIi
:l:gii",:-*
-
'
CTRI+P
t.ir.. 9..
b,
!ffid - Z
\ttud w:
,tl
sraddd
Selanjutnya, klik OK (Gambat 1.27). Jika Anda ingin mencetaknya, layout telah
siap dicgtak (Plot) depgan skala 1 :1 serta pada perintah plot, pilih plot
area, yaitu
layout akan dibahas pada
Bab lV.
EdWIldfud
:t : il U$...
, flAsnd*..
ir; 0p-..
-
i'I
. . opo *at set.
,
J
Looliui,+sa
! or*o***
I
mno4ry...
or
Pharbturyr..
?*pr*rry*
Iill
a
ptt.,.
q,
i:f
p*t+.,,
, ! Esrodft^0BtEt*.:
l
4
ua@Utu
lC sdE...
Gj aai! Pw(*...
A
;
ro,g*.*.0. *darffi<.F
3
g$bil uk.At &pa k *.! Aa.
l
ldrdde uk.Ar. BEr*.c l*+
9o:Va/ brtIdr\*.ry-l
OtryFiil
Z hrc - spd. fldrs
9O:lr{, bc(,dr\e*iEt-
-
ger*dr
J
I t
rr. cnr re
lL--.*--.
iEhE-cl:ck Eo displal rhoErcui rciu,
Gambar 1.20 Pilihan Save As
E-
s a ; 1 3 t u e r E o r d <
( : O )
I S I O l e o o l Z Z ' L
t e q w e g
( : C ) > t s t O
l e o o l
u e L , l r l l d
t Z ' !
r e q r u E g
n V B h r v E l d t r > t l v s , v g ?
5 3 f v ' I d . h l f - L N V J " \ , . n E l W 3 d
2E
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENGAN AUTEGAD 2OO7
Gambar 1.23 Program Files
>
AutoCAD 2007
Gambar 1.24 AutoCAD 2OO7
>
Template
u o r l d r r o s e g a l e l d u e l O o l e r p
) e l o y
g Z ' ,
l e q u r e C
: d r f @i : : : ' :
. : i : i r
( l i u r p ' . ) e 1 e ; d u u e 1 6 u l r n e l 6
C V O o l n V
a l g a d r l
g Z ' D
r e q r x e g
a r v E l h v g d o > t v g v E l 3 5 3 l - v 1 d t 4 3 a N V I V n E ] / . l 3 d
MENGGAMBAC
Tii'.icxar Mextn' oeMGeN AuroEAD zooT
Gambar
1.27 Kotak dialog Create New Drawing
q e l e p e
l o p o r u
q e l
e p e d u e r n l n u e n l e s
c v S o l n v
u r e l o o l d u e l e p t c
" g :
I
u e p ' A 2 . , :
L
' 0 9 :
t ' 0 0 t
:
L ' O O Z
:
L
p l e l s
u e l e u n 6 6 u o u u e u n 6 u e q
u e e ! 3 > 1 e d d n 1 ! u ; 1 L u e l e p
I l u l e l
r e q u r e O e , { u u n t u 6 1
' e { u q n 6 6 u n s e s
l e f q o
l e n q u u e d , l s
q e l g
e c e q l p
l e d e p
6 u e I u e r n l n e l e I S u e l e p u e l l r d u e l r p
l e n q g p
6 u e [
. r e q u e 6
l u ! l e q
u e l e 6
' l e n q l p
u e > 1 e 6 u e A e { u q n 6 6 u n s a s
l a f q o
r r e p u e ; r 1 e n r u e d
u e y e d n r e u r u e 1 ; r d u e l r p 6 u e r { u e t n l n
l y e
u e l e p
; r y e l u e s e r d e r
s n r e L l
} E n q l p
6 u e [ r e q u r e 6 e 6 6 u ; q a q u e e [ i a 1 a d d n 1 6 u ! l L u e l e p u e u u o p a d r e O e q e s u e y e u n O l p
6 u e { D u r l u e d u e 6 u e 6 a d n l e s L l e l e s u e l e d n r e r " u
l l u l o }
t e q r - u e 6 - t e q L u e C
V G S E
- v o f g u 3 E
v l v ) s N V 9 N 3 0 u v 8 l ^ t v g
) n I N n a l ^ I s N O l S N 3 h t r O N V I V n E W f d
I t g v g
(
24
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENEAN AUTotrAD 2ElO.7
drawing unit yang berarti satuan tersebut hanya digunakan untuk menggambar
pada operasional program AutoCAD dan bukan satuan ukuran yang biasa ada di
lapangan, misalnya milimeter, sentimeter, inci, kaki, dan sebagainya. Akan tetapi,
dalam menggambar Anda hanya
perlu konsisten dengan satu satuan ukuran.
Hal ini penting karena semua tampilan yang memerlukan ukuran akan diseting
otomatis oleh program AutoCAD ke satuan
yang Anda buat dan
pengaruhnya
akan sangatterlihat
pada hasilakhir skala gambar. Untuk itu, Anda harus memilih
satuan
pada menu Format Units.
Karena satuan ukuran
pilihan pada pencetakan
atau printing adalah dalam
inci atau mm dan untuk membuat
gambar yang
akan dicetak melalui layout
menjadi skalatis, skala
yang digunakan adalah
'1
: 1. Selanjutnya, gambar yang
telah Anda buat dalam tab Model harus diubah skala ukurnya melalui
perintah
Modify Scalg kemudian dikopikan ke tab layout sehingga otomatis ukuran
yang tadinya Anda buat akan berubah dari ukuran semula. Untuk itu, Anda
perlu
membuat fasilitas ukur baru melalui menu Dimension Style.
lkuti tahap-tahap berikut ini untuk membuat fasilitas ukur baru untuk objek
gambar denah dengan satuan ukuran dalam cm dan skala 1 : 100. Selanjutnya,
buatlah fasilitas ukur baru lainnya untuk skala gambar yang lain dengan urutan
langkah yang sama.
Tohap 1:
Klik menu Format, kemudian
pilih Unffs seperti tampak pada
Gambar
2.1, selanjutnya akan muncul menu Drawing Units. Pada kolom length pada
pilihan precision, pilih 1 angka di belakang koma. Pada kolom lnsertion Sca/e,
pilih Unifs inserted to scale content kemudian Centimeters (Gambar 2.2).
lni berarti konsistensi setiap gambar yang Anda buat menggunakan satuan
sentimeter, lalu klik OK.
s J a l a r u r l u e c u e q ! l ! d
z ' z
t e q w e l J ^
s l r u n u e q r l r d
l ' z
J e q u e e
t
f f
r
h
( )
c
! ]
o
E
l l
a
t a
&
- J
-
o
i l
o
I
v
g ,
r . . f r F - i . l e & r r \ X i \ L
. * r i _
_ ; j
, o
v c l 3 E I - V G 3 E t 3 8 V - t V > l S N V S I N 3 O
a r V E I r ^ l V g ) n - L N n 3 1 / \ J - S N o l s N 3 r ^ i l q N V J - v n E l l , . l 3 d
26
MENGGAME,AR TINGKAT MAH]R DENtiAN AUTOEAD ZOOT
Tohop 2:
Buka menu Dimension, lalu klik
pada Dimension Styte. Selanjutnya,
akan muncul tampilan menu Dimension Style Manager seperti Gambar 2.3 dan
Gambar 2.4. Pada kolom Styles
pastikan terpilih standar
yang ditandai dengan
blok warna biru,,lalu klik
pada tombol New.
Tohop 3:
Setelah mengklik tombol New, selaniutnya akan muncul tampilan menu
Create new Dimension Styte. Selanjutnya,,ubah
kata-kata
yang terdapat
pada
isian New Style Name menjadi dimensi skala denah
(Gambar 2'5). Perlu
diperhatikan bahwa
pada penamaan iniAnda tidak diperbolehkan
mengisikan
nama skala 1 : 100 karena
program akan menolak. Akan tetapi, Anda bisa
memasukkan nama skala 1-100, misalnya. Setelah itu, klik tombol Continue.
r..t*
gr']r,!
t ri.tr rl.:!lsrD*r,6. t itGh la'44 *l
- '!!@
'
-f
e(tdr
':g
i&si;;d J.|':;*r
,b-11Y:
ol
,ni
*r
ci
.ii
[': i
:.i
Lfi
ui
*i
ri
r1
;!1
*;
ri
6l
r1
Gambar 2.3 Pilihan Dimension Style
1 : ,
/
I
p r e p u e l s : r a 6 e u e y \ l e l ^ l s u o t s u e u l l o
? ' z
r e q u e c
r = * I r , * E 1
P T P P U P I S
r " 1 r 1 1 1 r 1 1 1 1 1 a 9
J d l i l l +
l l s '
, r q 1
f - a P d l - 3 I
f
. * , * * . 1
I
r r p o F {
I
l l : t i i e N l
t l u e , , e C s l
. s a y [ g
p r t r E l 5
4 $ u 6 p a r p
' y o
l o q L u o l
) , 1 ! l I ' n I ! q e l a l a s
0 L z
r e q u l B g u e p
' 6 ' Z
r e q u e c ' 8 ' z J e q r u e e ' [ z ) e q w e g ' g ' z J e q u e e e p e d
l n i n l l n i n u a q ] e L l t l r a l
r p a d o s e A u e p e e d e u e l r e t g
' s a c u p l a p !
q q u e p
t s r l u n
e p u r a i l V q e l
' U u n
f u e u y 4 q e l ' i l J q e l ' r x J q e l ' s t l o t t v p u e
i r c q t z , i s q e l ' s a u l 7 q e 1
e p e d e l 6 u e
- e l 6 u e
u e p u e q r l t d - u e L l l l t d u e l t s l
' L { e u a p
e u e u
U a q l p
q e 1 e 1
6 u e r (
} n o A e l
u e l r d t l e l
l p l e n q l p
6 u e A
l a t q o
e p e d u B J n I n n e l e r s u a u r p u e l r J e q r u e r r r
I n l u n
u e l e u n 6 J a d t p
u e l e e A u r l u e u 6 u e {
' e p u B u e d q e u e d
l e u e
e { u ; r c a 1 J e s e q
' s u e 6
s r u e f
' l n r n q
u e J n l n u e l t d u t e u a d u e l e p
l r e q
' r e n s o s
l e n q r p
6 u e { u e ; r d u r e l t e 6 e r . l e l e p e e r { u r 1 u ;
' e f i u s v d t
e u o s e p u e u e d L l e u e d
l e u e
u n d n e u s u e 6 s r u e f - s r u e f ' e u l e m ' u e l n l n
u e l t d u r e t D u r y e r ( u e u r
I n l u n
q e u o p
e l e l s t s u a u l p : e 1 i 7 g u o l s u a u l g i l l p o r y
n u e u r e p e d q e l l n s e u
e { u 1 n f u e l a s
' e n u f i u o g
l o q L u o ] 1 r g 1 6 u e u
q e l e ] e s
v o = g - v o 3 E a r 3 E v - ! v > t s N v g N 3 o
I J V E P . | V E } ) n I N n 3 : ] A J - S : N O I S N 3 h l l C N V . I - E h l 3 d
: , d D q D a
za
i
I
t
t
Gambar 2.5 Kotak dialog Create New Dimension Style
Gambar 2.6 Tab Lines
u e f
q e l
E ' z
r E q t u B c
a , ] l e r p L ! o 4
l e s ] J 0
p a r e u a f : l e t u o : D o H
p e r a l u a , l
E . t l t a ^
s e . u E r e l o l s l u t - ' l e l P u E I V s t r u f l { r E x r u l l j
t H e l F u n o r e
a u P r l M e ,
_
_ .
a P a s
l q d r a q
u ' ] l r e r f
t q 6 r a q l x . 1
l u o N
E
r o l D f
i l l
l ! E l B , { B E
l o l o .
t H 6 i
p r E P u P l , r a l , { ] s
l i a i
a i ! ) i t a ' i , a t : . i .
-
l H a l
: s M o r v p u p s l o q u d q
l a L _
M o r r v p u e s l o q u ^ s
q e l
L ' z
r e q w e c
v o S E - v o 3 g d 3 E
a l v g } / . l v g > n r N n 3 - t J _ s
v - t v > s N V g N 3 c I
N O t S N S } ^ l t O N V l - V n A h l S d
f
d ' " H -
i t * E " , i f
1 o
- * l
g t : 4 E u P 6 0 f
f i . a t l . f i t ; t t 1 ' 1 t l : | r ' i r t ' i )
a u o N f - i
l r a l
u E r s u e u r P a r n q y a ' . i
l r s t
u o r s u ? u r p 6 u p s l e r d
a i ' t '
L x r , : , , , [ , , r ] L -
s e t r u e r a l o l s i r u f l e l e u r 3 l l v s l r u f l n _ r s i l i l d
-
t -
! : r : { i , . -
F r i l t P ? s c L I
!
I r F e ? -
p , a 1 q p r s r l - 1
1
p . l l l
F a : : r l : a
) t ) I
l l l l | e l s M o t v p u r l i , q u , i S
, ; . . , 1
6 Z
MENGGAMBAR TINEKAT MAHIR DENEAN AUTECAE) ZOOT
Lines ii Symbols dnd.Allowl Text
Fil,Ti,ir,t
lf there isn't enough room to place bolh text tsnd
arqws irside exlension lines, the lr.st thmg to
move outside the eltension hnes rs
i.jt: Either lext or Eilows
{besl
titl
{l
Auo*s
i
) Text
i,.-: Both lext and nnows
Ll
Alwoys keep teBt between est |nes
i I Suppress erows rl the! dont lii rnside
eHtension lines
l+, Fii,:srn+ril
\r/hen test ts no( rn the deialll Fositron,
place it:
{..: Beside the drmensron hne
i:.:0ver drmensnn hne, uvitlr leader
i.-.1 0ver drmer,sron irne. without leader
Frimary Units Alternate l-lnits Tolerances
1,,:,:r, la( drrniiirrr ri.'. -
il1) Use overell scale of:
i
.) Scale dimensions to lal,out
firre l,.inir,q
il
Place text manuelli,
i:;
I Drow dim line between ext Ires
I
Ul.
I I
L3n(el
,
I
Gambar 2.9 Tab Fit
Gambar 2.10 Tab Primary Units
t
i
i
1
l
9 ' 0 9 . 1
Z 0 z . r
I
0 9 : L
O L O O L
:
L
0 z 0 0 2 t
U O I S V I 3 ' I V C S V Y C N V U V S I ^ I V 9 V ' I V Y S
a f i r s u o l s u a l u l g n u a u w e , e p
y u n
f u e u p 4
q e l e p e d o l e 3 s
l u a u a l n s e a 6 1
u o l o l t p J o r c q a / e r s u e l s l
l e q e 1 ' Z t a q E l
L l e u a p e l e l s r s u a u l p M a l ^ e J d
! l ' z
J e q L u e 9
v o 3 E - v c l 3 g a l 3 E
d v E h l v E l > n l N n 3 - l ^ r s
v - ] v x 5 N V 9 N 3 O
N O t S N 3 r { l O N V I V n t h l S d
t
t E
32
MENGEAMBAR TTNGKAT MA.H|R DENEAN AUTOEAD ZtrJO.7
Tohop 5:
Setelah Anda mengklik tombol OK, maka Anda akan kembali ke menu
awal
pada
Dimension Style Manager seperti Gambar 2 11 . Fasilitas ukur yang
baru yang dinamakan dimensi skala denah telah tersimpan pada
menu ini.
Selanjutnya, buatlah fasilitas ukur baru lain untuk masing-masing objek gambar
yang berbeda skalanya dengan menggunakan pilihan
Styles dimensiskala denah
dan memerhatikan Tabel 2.1 . Namakan masing-masing sesuai objek yang akan
diberi ukuran, misalkan gambar
detail pintu dan
jendela
diberikan fasilitas ukur
baru dengan nama dimensi detail pin &
jen.
Setelah selesai. klik tombol C/ose.
Untuk mengaktifkan fasilitas ukur yang baru tersebut serta mengecek
keberadaannya, klik kanan
pada gambar dua buah susunan garis putih seperti
terlihat pada Gambar 2.12 sehingga muncul tampilan pilihan
toolbar seperti
tampak
pada
Gambar 2.14. Selanjutnya, pilih toolbar Dimension sehingga
muncul toolbamya (Gambar 2.13), lalu tempatkan di atas ruang model. Setelah
itu, klik pada drop down menu seperti terlihat
pada
Gambar 2.15.
.t
t-^>
Gambar 2.12 Mengklik kanan dua buah susunan garis putih
H t. fr ri *';,'$ 1l ru F ffi
q
m
f] A,l, F{
standard .,*d
Gambar 2.13 Toolbar Dimension
I
l
u o r s u e u r o J e q l o o l r . l ! l l L u a y \
t t ' z
) e q w e c
r A l t . r 0 S l 1 4 { ] b : l U l d v t { 5 0 8 ! ' l 0 d o H t E 0 d . d ! d ! N 5
' s t f o d 0 a r A } ] q r q r B J
- I E
' a z u o l s r r l
! 0 1 F r 0 1 ) j r o l
l t ; p u F
i t P f f
p r e F r E ) : 1
i i
F ' e p u E t S r r
s a l i t S
l E n s r A
s t r u ! M i r A
I I s l n
s ] J f l I
t u l i
s : L i t q ,
P r E p u F t 5 ,
i r t F l
F r r s . l
r e F l e d
I
j e y e d .
l d i
l r 9 r 0 r
d E U q t r i l a L l
1
1 t
n l P o u
l ] F n U .
, n
E u n : p l u )
E u l d d E l l
l
s t r 1 6 [
J l r E ( P l l
I I
i . i e l
)
, e t . q t
r
1 r n 5 ! l
1
. ( n n b u t
-
l a p r o r i p r l r ' )
l , M E ] L I a '
t u @ w
] U ' D I 5 N I F V P E U 9 : I
r p r E P ! p t s
0 E l
! . , q E 6 r r e r u
C E
, . , .
I ' i U
r e { F t ' { E
-
r : f P l l g
-
t : . 1
. { E l
[ ; ] ' * ] ? t : ,
- . ,
) . /
r l e r d x l d F H f f o p u s t r t F r L 4 l o E u a u [ M p r o
a
I
. r l t e l J l l b l o r v
, . f 1
; "
. : : . . :
? ? : "
\ i
1 . .
' O O 1
P U F J ] s U I M E I A l P ? A B
v o 3 g - v o 3 E U 3 E V ] V ) S N \ / g N 3 c l
a l v i l 4 v g ) n J - N n 3 - l ^ l - s N o t s N 3 , ^ l l ( ] N v l v n 6 , { S dI E
34
MENGGAMBAR TINGKAT M,AHIR DENGAN AUTC]trAE) ZAOT
Fie Edit ViM ln!6rt Fotrnat Tmls &6r{ Direnshn l'4lrdify windaN Help Express
i1
:t#
j,,|tsii),
-.t,**' t i {' ;.t
o,
{ tt:l h ,:.ii"A 4)
rdotaD[tstr
.:h'f
tr]
H ! lr 112 at ir S 4 lq [1 fn { Eili A;i fq
su'iJ"ij
a.
--,. -
J:
. 1\111
'
,iit Srsndard
-
,,:
f,
o
LI
Q
d;
&
ts
E
b
A
a
dL
dt
Btr
EO
*
t.)
lil
Ir
n
U
i'
r*
'@
4'
&
Gambar 2.15 Menu drop down
l t
i
i
' e [ u q o l u o c
q e l e p e
] n l t r o q
' s e 1 e [
u t l e u a s
i e 6 y ' L ' 0
l o q e l
e p e d r y a d e s
l a q e l
u n s n s ' u e n c e r e O e q a g ' a r e o s A t t p o r y q e l u r r e d
r n l e l o u
1 e n q l p
u e > 1 e 6 u e { e l e l s u e 6 u a p t e n s a s t e 6 e e l u u e l n l n L l e q n l p s n J e L l
r e q u e 6 ' 1 n o [ e 1 q e ]
o ) , 1
l e p o y \
q e ] t r e p t e q u r e O r d o O u a r . u u n l o q o s ' r d e 1 e 1 u e I V
' t d o 3
q r ; r d u e r p n u o l ' e p u v a s n o L U u e u e l
I l l I
' n ] !
q e l a l o s
' u e l q e p u r d t p
u e l e
6 u e [
l e t q o
e p e d O u r m o p u r a n u e ) i n l e l a u u e O u a p
] n q a s t a ]
l e q r u e 6 u e l e d w e u e d
q e 1 6 u e 1
' I e l o c
d e r s 6 u e {
1 n o { e 1
r p u e l l e d r - u a } r p
l a q e }
e p a s
' l n p n [ ' ( l l q e g )
t e q u e 6
e l e l s u e 6 u e p u e l r e n s a s ! p q e l a l 6 u e A
u e r n > 1 n e d n r a q
l r e q
u e O u e J a l o l u e u e q u u e d
e u e u r r p ( 1 n o t ( e ; q e 1 )
l n o { e 1
u e l r d u e l e y e , { u u e l l l e p u r u e L U q e l e p e
e A u l n f u e ; e s
q e > 1 6 u e 1 ' I e n q ! p
r e s a l o s
l n q a s r a ] I a l q o
r e q r , u e O L l e l a j e s
' l a p o h l
q e ] t n l e l a u l
q e l e p e
C V C o l n V
u e r 6 o r d u e l e p e u e l n
1 e [ q o - 1 e t q o
r e q u e 0 6 u a u t s t s o d
I N O A V ]
3 ) I f G O N I U V G U V 8 r u V 9 N V I V d l t 3 N S d
I I I
g v g
36
MENGGAMBAR TINGK,A,T MAHIR DENGAN AUTOCAD ZOOT
Tabel 3.1 Tabel isian untuk scale factor
pada perintah Modify Sca/e untuk mengopi
gambar ke tampilan laYout
SKALA GAMBAR ANGKA SCALE FACTOR
1 :200 0.05
1 : 100
0.1
1:50
0.2
1 .20
0.5
1.5
2
Contoh soal:
Sebuah denah ruang tidur
yang merupakan
penvakilan dari ruang-
ruang yang ada di denah utama berukuran 300 x 350 dengan
konsistensi ukuran dalam sentimeter
gambar tersebut pada gilirannya
di teruskan ke layout
yang telah Anda setrng kemudian Anda beri
template dengan skala gambar 1 : 100 dan sudah diberi nama Denah
(Bab l).
Tohop 1:
Buatlah
gambar denah ruang tidur ukuran 350 x 300 seperti
pada Gambar
3.1 di bawah ini pada lab Model. Selanjutnya, beri ukuran
pada sisi bawah dan
sisi kanannya
yang telah Anda buat dengan menggunakan
perintah Linear
pada
menu Dimension dengan fasilitas ukur tipe standar.
Tohop 2:
Klik shortcut Scale
pada toolbar Modify sehingga akan muncul
perintah
(selecf object: Specify opposite corner :
)
pada Command menu (kiri bawah
I
' n
/ w : "
)
/ L
L ,
I
,
,
. ' - \
/
t
' /
, l /
\
i r "
. 1
' \
/ . \
r r ^ ,
' ,
*
o o g
x
O g e
u e J n l n J n p r l 6 u e n J
q e u e p
J e q u e C
; , ' e
J e q u r e g
i m t d l n l B [ a r H ! n l N ! 0 6 . d r ' Z 6 1 1
I r t r a t r r o J r l r F o d d r t r l r i : d !
l *
i
i f ,
; - )
l - . , 1
i . .
1 -
i f ]
t '
i . -
I
' . n
I . )
l ; . r l
I
t : )
l *
I '
i o a
l ' t j
i l o
i
i l ,
l /
, i r " . 1 6
6
: l i e :
l f ' i i r r : li j l , a
' )
' ' '
. ' . : s ' ' t
. . , - 1 < . . " 4 r i ! \ l
l n . 1 t 6 u ' r i
( g
6
r e q i u e C )
0 e
l p e f u a u
0 0 0 U e p
u e p
g 0 r p e f u o u
g g t
U e p l r c a 6 u a u
u e l e e p u v r e q r u e 6 e 6 6 u t q e s
n l u l
l o q u o l
u e l e l n l e l ' e ^ u L l n 6 6 u n s e s u e l n l n
u e p 0 L / L
e 6 6 u l L . l
l l c a u a d l p l o l q o
e M l l e q r u e r o q 6 u e {
; ' e l a q e l
t e n s e s
! ' 0
e x 6 u e
I l } a y
( [ o c u o r e l o a / ^ d o g
]
t o
) o p e l a , c s t $ 1 c e d g ) u e e l e l s u o d r s u e t e l a l e l 6 u e r s r o u e L u L l e l u u e d
l n c u n u
e 6 6 u r q e s 6 u e n r
q e 6 u e l t s t s o d
l p
) , 1 ! l ) , 1 n e l
t y t o d
a s e g A l l c e d g q e l u u a d
] e d e p r e ]
u p l e n u e u p u e u u o c e p P d
' n l r q e l e l e s
' / a t u 1
l o q L u o l
u e l o l n l e l
' ( z ' 0
r e q L u e c )
l n q o s J a l
6 u e n r L l e u a p r e q r u e o o u t a n o p u t m u e o u e p L . l l l l d
' e A u l n f u e ; e g
' Q e { e 1
l - n E , \ v - I 3 )
- t 3 o o l
l t l V c l t l V E l r ^ t v E l N v l - v d ! " , i 3 N 3 d
+ r
- r
r
- ; d
v
: .
L E
I
3El
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENGAN AUTOtrAD ZAAT
i Fla Edt Vh lnserL Formit Tools 0r# DmBnslon l4odifv Wndow Eelp Exprasj
-l
ri # *
i;1
ti! 9' * r-1 *
""
pr
!":'.-{
E'{
l:-l m E1 ':'
i,.il 6 <]
..; t..
A,
a"h:ii,1.r
r-ia ruHffi {r4i(:; A,J:.fi
JI
trtr1
tro:
*;
U
! .!l
[:]
:
nl
u,
I
{
;l
a
w
n
t-1
lr
omandr :care
ls.
.r' ot1.*u", srF-rir
-p!osriP
-orntL:
.3325..4900.0
5NAP GEID oRTlro PoLAF
li;;;F
Gambar 3.2 Windowing
gambar denah ruang
EACti.0UCs oYfl LwT vo.lE:
Perubahan ukuran tersebut menunjukkan bahwa langkah yang kita
iakukan sudah benar karena dalam AutoCAD
proses plotting mempunyai 2 opsi
satuan ukuran,
yaitu dalam mm atau dalam inches
pada isian Scale. Anda bisa
memilih mm sehingga angka 30 dan 35 di atas adalah untuk 30 berarti 30 mm
=
3 cm dan 35
yang berarti 35 mm
=
3.5 cm, lalu
pilih gambar denah ruang
yang
telah Anda kecilkan dengan windowing. Selanjutnya, klik kanan mouse Anda,
lalu
pilih Copy
(Gambar 3.4).
r n p r l 6 u e n r L { e u o p
l a p o L u
u e } e n q u r o d
t ' t
J E q r u e 9
l j t J L l l , _
! - - r a . i r M l L B 9 ! r r 5 0 ' s q l r " t 8 l !
l E F u r r S ?
p t r P u e l !
t ,
^
P e ? 1 t \ 4 J
r E s
r , , , ;
"
i . r * , : p l
7 ?
-
, ; A . ] A B
n n
i , i : f k
i ' l r : : . ? 1
.
) ! .
. ; ,
?
, t E d : l d t . H , s p u r h l t f q ! ! ! 6 L & [ n . ] O i t o o l
n l
q e g e p e d r l n l r e p u v
i e d e p
6 u e { u e l e } a c u e d n e } e 6 u t } } o l d
q e l O u e l L , l e l e p e e [ u 1 n [ u e 1 a s u e d e q p ]
I n ] u n
' r e s e l o s
q e l e ]
] n o { e l
a l
l e p o u l
t r e p
r e q r u e o u e l e d u a u e d
q e > 1 6 u e l ' s e l e
l p l n l e l l p
L l e l e l 6 u e ^ d e q e l
U e C / e
r e q u e C
t p a d o s
l e q r l r o l
u e l e e 6 6 u ! q e s ( l l q e g ) q e u o p B l e { s r s u o l u r p q e l e p e q r l r d e p u v
6 u e A r n > 1 n s e l r l r s B 1 e A q e q u e l r l s e d
' u o l s u a u r q
n u e u e p e d J e a u t l L { e } u r J e d
u B l e u n 6 6 u o u r u e o u e p
i e n q
e p u v q e l a ] 6 u e ^
l e d L u e
r 6 o s u r I r s r s u e p s e l e r s r s
e p e d u e r n l n u a g
' U ! I
I l l I
u e r p n u r e ) ' ( g ' g r e q L u e C ) e { u e 1 e ; d u a } e p e q e l o } 6 u e I
6 u o s o 1 6 u e n r q e 6 u a l - q e D u a i r p
l e d e l l n q a s r o ] l e d u r e
r O e s
l e l q o
u e l r s r s o d
' r o s r n l
q e t e r l n l r 6 u e u r
l e q r p e l
u e l e
l n q a s r e l
r n p r l 6 u e n r q e u a p r e q r u e 6 e 6 6 u r q e s ( g ' g
r e q u e g ) o $ e d
q r ; r d u e p e p u v o s n o L u u e u e l
l r l l
u e r p n u e l
' L l e u e p q e l ) 1 ! l y
6 E J - n o V - l 3 >
- t = o o , ^ l
t a l v o u v E l h l v S N v J - v d r , . r 3 N 3 d
: t d D q D t
4E
Fib Edil view Inset Format Tools h.w Umehsim Hodify wind@ Help xpreis
ili{.H A}**
'6[]i:r/e'{-
.:-\:4.q i;l Em
*
ffi * )\ .,,-):i:
,.',rlt)
MENcGAMBAR TINGKAT MAHIR DENEiAN AUTOtrAD zrlrj.1
AuloCAD Iiassrc
EBy.aee,
v
-ByLays
w
-Er-ni'
V,Arf::ri {: /,li,a NH$l {sri., &a"
'i
!).4 a
b
r:a
0
r]
*
BJ
la
#
@
IA
A
BePEAt
EPA;E
Re,:ert Inp!t
'.8 iut .TF L+X
{TPL+5{]FT+f
.TRL+V
?
Etate
$ 1p"e
':6 c:pr 5Ere.rDr
:ti.--,-
;ii-i I
4
l{{)}
Ii.nmana: spFclfy ort'ca1Ee inr n=r:
I
t-
C6pes obtecls lo lheWindEWs Clipbotstd: C0F/CLIP
I'
Gambar 3.4 Menjalankan
perintah Copy terhadap model denah ruang tidur
6 u o s o > 1 6 u e n r
q e 6 u a 1 r p
l e d u r e
r 6 a s
1 e [ q o
u e l l s l s o u a y \
9 ' 0
J e q u e o
! + l e ' . { s f , n ' l
J
c
* .
*
L
O , : i : -
: l r
{ r j ^
r i . E o f l o i t
e l s e d L { e l u u a d u e l u e l e f u a y \
9 ' 0
r e q r u P g
w f f i
. : ; : :
V
^
r + . , . e 7 ?
, a , t i l . i i .
+ l . l i l C ? , i / i i f l ' r ' , . i
"
L , i
V , ! . . ^
o r ' . . i
r . j ' ' 1 9 , ^
P E I " u l F l t r ) ' a l i ' J F t . ' t
? - 1 . j " 7 ' ' F . ^
z l i r & e r r o w q a q M c ) o s p l F U E I ) E 4 I d d ^ i p 3 q q
r e E :
r l : ,
" r
a
t i
g
;
e
a r
f :
r a
Z
t : .
)
' , |
L V r n o , ^ ' V - I
= )
- r 3 o E ] ^
l a l v c l a l v E l h l v 9 N V r v d r ^ l 3 N 3 d
I
42
MENGGAMBAR TINEiKAT MAHIR DENGAN AUTBEAD 2oa7
& E& k Irt FdM lodr h.w hNi6 My \ffi Bp Exr6s,
lli
,"(,il
a]AE!
"lj{*}d.t
- .l{,{4...{
ALile\;;;q,6 *
AdocAocl*sh .
ffi ,5 ;r , t,i,,l,t'f O
il*:r- -
-ByLa;;
Y
-p(# n\fiif r,\ lr$a HFTlfl
40rr!,$
Al:Fi
tussr*dvl
dl
aj
4xl
EOI
oo!
+i
ol
rl
tr\ I
-;
',
t]'l
Ui
ri
r:
&a
t,l
*j
l
I\,
L\
s
a
dl
B
U
lDi1cnsiol
r_*c = 3oo
131.N.O SMP GFID OFIHO POLAR DU-cs
-D*
i;
IE^FF
Gambar 3.7 Fasilitas ukur dimensi skala denah
s e u o l
l r d e f
6 u e n J t e o e q e s e l u u e l l e B l u e u o u
l e d B p
e p u v l u t t s e n l t s
u e l e 6
' r e q r u e 6
r d e l s l . r e 6 y e t e [ r e p u e ] s u e r n l n u e l 6 u r p u e q r p e [ u s e l e
r s r s e p e d L U L U
g
u e q r q a l e l e p e
l e q t l J o l
u e l e e r { u l n o
l u r i d ; r s e q
e l e u
' s r v
u e J n l n u e > 1 e u n 6 6 u e u e p u v e l l l
' r V
u e l n l n s e u e l e ; n d u e l d e r s
e p o s
l e u r o u
u e e p e a l u B l e p u e > 1 r 1 s e d u e p e p u v
l e i a o
u t s e L u u e > 1 d e t g
' L
' t u t
L l e M e q
r p d e q e l r l n l r O u e u
1 e 6 6 u 1 1
e 6 6 u r q e s
l l l
q e g r e d u r e s
I
q e B
e p e d r n l e ; e p u v L l e l o l
u e n l n q e p u a d
q e 1 6 u e p q e 1 6 u e 1
e u o t e l q e p n u r q e ; l e 6 u e s
r u r 6 u r p o ; d q e 1 6 u e 1
' u e l e l a c u o d
n e l e 1 u n l o l d
q e y 6 u e ;
L { e l e p e e r { u 1 n f u e ; e s q e > 1 6 u e 1 ' ( t t t q e g )
l n l e l l p
1 n o { e 1
q e }
o ) 1
l a p o 6
q e } u e p r e q r u e 6 u e l e d t u e u e d q e > 1 6 u e l q e l e } o s
' ; e u o r s a l o . r d
l r d u e l
e u o s
l l e q
q l q a l u e l e u e l l l s e q l p 6 u e r { r e q u e 6 q e l e p e
1 n o , { e 1
q e }
} e ^
o l
u p l e l o c u e d u e q r q a l a y
1 n o l e 1
q e l
l e M a l
u e p
l e p o y \
q e ]
] e / v \ a l
n l r e I ' 6 y 3 o 1 n y
u r e . r 6 o . r d u r e l B p
l e n q l p
q e ; e 1 6 u e { r e q u e O
l e } o c u o t u X n } u n
u e c
Z
e p v
I N O A \ N I U V G U V S I N V g N V ) V I f f N s d
/ 1 T
g v g
2.
3.
4.
atau
jika
tidak lebih baik dipotong saja.
Gunakan
gambar denah ruang tidur hasil dari Bab lll dan
pastikan
posisi gambar Anda
pada tab Layout
(Gambar 4.1).
Klik menu File, lalu
pilih PIof
(Gambar 4.2)
Setelah muncul menu
plot beserta nama layoutnya,
pilih jenis printer
yang Anda gunakan. Pada Printer/Plotter name dalam latihan ini
digunakan
printer
jenis
Canon seri Pixma iP 1000.
Pilih ukuran kertas 44 pada pilihan Paper size.
Pastikan
pada kolom Plot area isian What to plot, Anda memilih
Layout.
5.
6.
7. Pastikan
pada kolom Plot scale skala
yang Anda gunakan adalah 1 :
1 dan unitdalam mm.
8. Pastikan
pada kolom Drawing orientationsAnda memilih Landscape
dan terdapat tanda r/ (check) pada Plot up side down, sedangkan
yang lain biarkan apa adanya sepertiterlihat
pada Gambar 4.3. Untuk
memastikan bahwa objek
gambar beserta template
yang ada di layout
yang Anda beri nama denah sudah terseting sesuai keinginan, klik
pada tombol Full
preview.
9. Terakhir klik tombol OK sehingga
proses pencetakannya selesai.
f f u ] t J
" , { d 8 r
I s s l d o { d
r r s d l s r a c I
u B p
. [ u s { B l s n d r a d r r l r p ? g
I } '
X I T T P i J
l o l d
< a H
z ' t
J E q t u e 9
. a
a
I
)
_ l
r l
E ]
i l
. : :
( t
+
?
' i f
? .
;
, . u
_
r & { r { t u \ : c s
P 4 u E r g f
^ f r f , u r q Y
-
' {
t r E
a l ' :
'
' I
. . : l [ i ] + i
] ' E ] i i
. J
{ "
f t m r d q { o o u a r & a
q e u a p
J e q r u e c
I ' ,
r e q u l P c
r N [ r d s r n d & ! i ! ] d 1 N 9 0 l M o l
, . f s r r L 4 ? r ' , e p w q . *
t , - : a a - b r ^
l , E i i I - t r l F i ; - , t . ' E i " : t -
- r , r ' . . . i
. e , . 2 '
t
c - : . Y : : ' r ) : n q
q
_ _ - r : .
, e r :
t g l - t x t f ,
_ : : . : 4 :
. . o
l /
^
D e p r r u , q l | . l 7 ? : i - r E ! t l " t l
j *
t [ . ]
9 V I n o ^ v - l t d v o l i v E l N V s l N V > v I 3 3 N 3 d
46
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR OENGAN AUTOtrAD ZOAT
Faqe 5rtuF
Name: <t:one> -
[-
Add-
,
. u-il].ibsll-8tslills
:' a- .':: i Laq a!:ngnnEnlti
rr'r
. ... .. .u'l,t
i;*,
:ac(
r #gard
_
>cr .*:
:":t *yles
-
:r:r
:-ar<e hst
I
r- :.wrce ob;ects
l.tr
;rc :"
-
:..': -J,F
lo hyet
!{
;
:.
__':- r:r
'>J:{
-,E{l
-ar
r*fF
I
.
-*
i-
""b-l&
Prinl:tsrjpioller
t,t6me: {!
Canon PlXl"lA rP'1000
Plottd: Canon PIXMA iP1000
- WindowJ 5y5tem Driver
-
by Aut ,
Whorer USB001
Description:
n
pbt
to file
FdFer !:r
I'l,rnrber oI
':opil:i
l^
Plot irtsa
What to plot:
r!"I91! .
".,
Floi 4ff5rl {rri,lrr, 5el to printEble irnn)
v,
-5,83 mm
y1 -4,18
I
fiffi
a=*:*-1
I Preview,,. I
Flol icile
,1
f]5cale
lineweights
Gambar 4.3 Plot
-
denah
pada
proses plotting/printing gambar, selain
jenis
kertas cetak
gambar,
alat cetak
gambar (plotter i printer) sangat berpengaruh terhadap ketepatan
posisi gambar pada kertas,
jenis
ukuran kertas
yang dapat digunakan
dan
kualitas
gambar yang dihasilkan,
jika
anda menggunakan alat cetak
yang
bermutu tinggi maka akan lebih baik
jika
anda mengolah kolom Plot Style Table
(pen Assigments)
dan Shade d Viewport Options
pada men u Plot lalu anda
pilih
jenis
kualitas cetak
gambar pada baris isian Shade Plot dan baris isian Quality
sehingga
gambar yang anda buat akan tampil maksimal. Berikut di bawah ini
macam
jenis
Printer/
plotter yang tepat untuk hasil
gambar dengan
program
AutoCAD.
J a u o l d
o f t
s n t o s
9 0 t t 9 x
r a ] ) o l d
o f ' l
s n l o s
, z r v g a
6 n t d
: a 1 s e y 1 6 u t r ' n e r g
9 e f Z 9 : .
s n l d
: e l s e y l 6 u t r v r e : g
V Z V Z 1
-
s n l d
r a l s e y l o u r r , r r e r 6
9 t z z 9 , .
s n l d
r e l s e y l 6 u r r v r e l 6
V Z Z Z 1
.
l o H 0 9 8 s o l - t l
t o H 0 0 B S o 1 n
t o H 0 0 9 s o 1 n
l o H o o t s o l - r l
t o H o o e s o r I
t o H
J n o t o c
0 0 r s c 1 i r
( u
c a = ? e u ) o o s 6 :
( o
t . u ) o o z o r
0 0 9 6
x ' t . - t v \ - c d f
l . - 0 0 1 6 .
x
r / x e - n ] o 0 t 6 :
( x
e - n r )
( . l a u u e c g i l l l / v \ ) 0 0 t 6
i l
x ' L - l N
0 0 e 6 r
( x
L d J U J ) S - x x 9 6 / S - 9 9 0 6 f l
x ' I - c c
o 9 z 9 i l
x
t - l y \ l o o z g l l
( x
t - t t l t t ) o o z g r
x z - c c 0 9 f 9 r l
x ' v
z t )
o z t g t 8 ' r 7 r ) o v 0 z r 9 r i
( x
v - z t )
o z t g I $ t - 2 1 ) L v o z l g
t ' )
g g 8 8
u a t s A s
l u r r d l e u r o J
e p r M .
6 9 g g
L u e l s A g
] u u d l e u r o l
a p r M r
g g g g u a l s A g
] u l l d l e u r . l o l
a P l M
L l
( t t o U
Z ) S Z e e
u a l s f g
] u U d ] e t l l o J
a p l M
n
0 t o U t - ) S Z e e
u . r a l s ^ S
l u u d i e u i l o J
e p l M
n
d
I Z /
u e ] s r { S
] u u d l E r . u r o l
a p l M
i l
s e u a s
0 [ g
u a i s A g
l u u d l P r u r o j
s p l M
t - t
l e L u r o l
o p r M
0 9 0 9 n
] e u r J o j
a p l M
0 e 0 9 L r
( V S Z S D
t x j - o i d u e j o i - l
( V S Z S Z )
f X O - o r d U E r O !
v t L t t )
s n l d o r d u E r o
u
v 0 / t e c
s n l d o l d u e r o
t r
( V O Z S Z ) o r d g e r g
I
c 9 6 9 /
p a a l
l e e q s
s n l d
x s
r e l s e n u e i o
!
c 9 6 9 /
s n l d
x u
r e l s E u \ l u e r o
I
8 g 6 9 L X U
r e l s e y l u e r o
t r
8 6 6 9 /
s n l d x t / \ l t e l s e u \ l u e r o
t r
6 6 9 L X l l J
r e l s e y \ l u e r o
t r
( V S O S D
Z
r e l s e u l u e r o
t r
( V S O S Z )
[
] e l s B U \ U e l O
n
6 6 7 l e p u B r s e q 6 g I
O Z Z l e f u 6 r s a o d H I
O 0 Z l a f u 6 r s a g d H
n
O O 9 Z t e f u O r s e o d H n
g g g
1 a 1 u 6 r s e q 6 9
g
C 0 9 e l a l u 6 r s a o d H I
O e t l a t u 6 r s e o d H n
C 0 9 t t a l u b r s e o d H t :
V O 9 9 , l e f u b r s a 6 d H u
y 3 g g y
1 a 1 u 6 r s a g d H n
g g 9
l e p u b r s e 6 4 g i 1
3 6 9 9 1 a p u 6 r s a 6 6 g 5
9 6 2 l a p u b r s e 6 6 p i
C O g / t e f u b r s a o d H L l
s n l C
O O g L 1 a 1 u 6 r s a g 6 9 n
t \ C 4 9 1 t a n u 6 r s a o d H l l
3 g 9 g ; l a l u b r s a o d H I
t ^ t C 9 9 0 r 1 a 1 u b r s a 6 6 g
g ;
d O O 0 O Z l a p u D r s a 6 6 g 1 - . ;
d O 0 O 9 Z l a J ^ u 6 r s e g 6 g ;
d O S O O S 1 a p u 6 r s e 6 6 g ;
d C 0 O 9 e l a p u b r s e q 6 p ;
O V O
o r d r o t o O
1 a 1 u 6 r s a g 3 9
r - i
o v / f 9 9 0 t a p o y !
s a u a s
0 0 9 / L l
0 v / 3 9 9 2 t a p o n
s a r r a s
0 0 9 1 i l
0 v / 3 0 9 2 t e p o t i \
s a u a s
0 0 9 / t j
1 v i 3 ) n z t a p o w
s a u a s
0 0 9 / i . . l
L V 1 O 0 r z t a p o y \
s e u e s
0 0 9 / !
8 9 8 9 1 . i l
8 9 8 9 / : r
8 0 8 9 / n
v 0 9 9 / n
V g L V L D
d u o 3 p e 3 s l u a p a c o s r u a r x o J o x s r u a r p r e l c e d - $ a l ^
a H s r u a f
I S e p o l n v
r s e p u a u o l e u
L O O Z - 9 O O Z C V C o l n V U o d d n s
r a u o l d
/ r e l u r J d
s r u a r
L ' , l o q p l
t
L V I n o / \ v - ] r a r v c t d v E h r v g N v ) v r 3 s N 3 d
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENEAN AUTOtrAD ZOOT
4A
! LaserJet 4
! LaserJet 4M
D LaSerJEt 4MV
tr LaserJet 4Si
tr LaserJet 4SiMx
! LaserJet 4V
n LaserJet 5
n LaserJet 5M
D LaserJet 5Si
! LaserJet 5Si MoPier
tr LaserJet 5S|MX
tr LaserJet lll
! LaserJet lllD
u LaserJet lllsi
I Generic SHPGL
N Generic LHPGL
p u o d w !
u e r n r n u e n l e s u r e l e p
l r c a r r e l
u e n l e s u e l e u n o o u e u
l n q o s r o l
e p B 6 u e {
r e q r u e c
l o q u l l s
' e p w e g
l e p l o } e p e d r c l u e c u p s o o e l u r u e l e p u e d u r s r p u e p ) t o t q
l e r u J o l t p
u e t p n u o l ' u e 1 e u n 6 e p u v 6 u u e s 6 u e {
l o q u t s - l o q u t s
t J t p u e s
} e n q u e u
B p u V e { u > l r e q e s
} n q e s r a }
u e s e } e q r o } e l e u a r e y
C V O o } n V
u e r 6 o t d u e l e p
l p
e p e
u e > l d e l e q r p 6 u e [
l o q u r s
e n u e s
l e p r ]
e M q e q e l n d r n q e ] e l e p u v n l r e d u n u e u
' l e q u t e 6 6 u e u
e p u v
} e e s
t s u a t s u a u e l t J e q u J a u t e 6 e r e q r . u e 6
; o q u u r s - l o q u t s
l e n u e u
J o l u o c u 6 s e g e ; r 3
' e { u u t e l
u e p
' l n d e p
> l r u t e d - > l e u r e d ' r p u e u
J e l u e l
l r u l e d - > l e u l e d
' u e e l e p u a l ' u e L u e u e l ' o J n u u l n ] ' I l . , l l s t l
u e l e l e l a d u l e c e u - u e 3 e u
r p e d e s
l e u r s l e u
u e O u e p u e l e u n O r p
l e d e p
6 u e A u e n l u e q s e l r l r s e l u e l e d n l e u l
6 u e {
l o q L u t s - l o q u t s
r e p u e } s
l e d e p t e l C V C o } n V
u e t O o t d u e l e p
l C
. b u e n r
J n l l a u s J e l e q u u e O u e r f e { u e d
I l u l o }
u e p u e r 6 e q u e l e d n : e r u 6 u e r {
l o q u . ] t s - l o q u t s
u e l n u o t u o r - u ' e { u l e s r u ' } E n q
e p u v 6 u e { q e u a p J e q u l e c
' 6 u r 1 u a d
l e 6 u e s
6 u e {
l e q
u e l e d n r a u u u e J n I n u B p ' n l l e M u e 1 e d e 1 e 1 ' u e l e d a c e l ' l e q u e 6 6 u a u u u e l e C
u 9 I N 3 f N 9 t s f o N W N n 9 g N 3 d
A g v g
7
5tr
MENGGAMB,A.R TINBKAT MAHIR DENGAN AUTOtrAD 2OE7
yaitu inci maupun metric yaitu milimeter yang merupakan default program
AutoCAD. Agar gambar-gambar tersebut dapat dimanfaatkan dengan maksimal,
langkah
pertama yang harus dilakukan adalah memastikan bahwa menu Format
Unif terpilih sesuai konsistensi awal
pemilihan satuan,
yang berarti bahwa setiap
gambar yang akan dimasukkan ke file gambar Anda satuannya diubah secara
otomatis oleh
program agar sesuai dengan konsistensi satuan ukuran gambar
yang Anda
pilih kemudian. Berikutnya dalam memasukkan gambar dari Design
Center ada 2 cara. Pertama adalah dengan menggunakan menu lnsert lalu
pilih Block. Kedua, dengan menggunakan Tool Pallete. Dalam hal ini masing-
masing mempunyai kelebihan, yaitu dengan cara
pertama semua gambar dalam
file akan masuk dan dengan cara kedua, gambar yang kita inginkan saja
yang
akan masuk. Untuk mengetahui lebih
jauh
isi dari
penjelasan di atas, ikuti 2 cara
tersebut
pada
urutan di bawah inl dengan dipandu contoh soal.
Contoh soal:
Sebuah denah ruang tidur
pada Bab lll dengan konsistensi ukuran
dalam sentimeter. Selanjutnya, dalam ruang tidur tersebut dimasukkan
simboltempat tidur tipe bed Queen dari Design Center dengan nama
file Home
-
Space Planner yang terdapat dalam program AutoCAD
(Gambar 5.1).
I
' p p o w
q e } e p e d
z ' g
r e q u e c e p e d t u e d a s q e u e d
l e u e
L l e r B t e n s a s
r s r s o d u e o u a p J n p r l 6 u e n J r u e l e p o r u e r r s n p u e l e e [ u l n f u e l a s u e p r n p r ]
] e d u e ]
l o q u t s
l e q u r e o u e l l n s e u e p u v u r 6 u r 6 u e ^ . r n p r 1 6 u e n t q e u e p
r e q t l e o u e > 1 d e r s
' b p u 1 u e g
q e l e p e q l l l d ! p
6 u e { u e n l e s i l u n
p u t o !
n u e u e p e d u e 1 r 1 s e 6
&
, +
i b
f '
_ )
_ )
n
[ ]
I I
l ' : , : '
Q
. J .
?
$ r
I
e r e c
J a l u e C u 6 r s a g
1 , ' g
r e q u e g
J
;
: q
C t
L I
o
o
p * p q 5
f r
p n p u e l 5
|
c r 7 V i r i r p &
H . ! l N t * r _ a i
# E l 8
-
^
B ! t a 8
; i w r , k f L l l l l . l k i ' r i I , :
0 t r . , .
: - .
,
r . j r
. a
i H . &
- J . F /
t ; ! . , t t 4 6 r d
t e l x t o F ! q q 6
^ l l P o u l
B r u e u o r c { r p o l F u o l I , a I
:
I
d D q D l
i l : J ' a L l
r y l r n _
1 s : q l
q v q r l
j
B e l 1 i l
L -
L S
a r 3 r N 3 3 N 9 | S 3 O N \ / \ r ' N n E , S N = d
M s t A t ! F 3 . f j
5Z
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR oENEAN AUToEAE, 2clc].7
. lrir{_cln .$,s
r . .
,.:, Po .
- ..
o_
.o1{r
Y
-B,r4d
?
-s'(.n
"
br*
w
llbed
lT.!a.it a, \'i, l1,E-lfl'rB.i,&2fl ,iid - t
Gambar 5.2 Penempatan gambar
denah ruang tidur berdasarkan posisi
arah
panah
EH ii) 4
,:1
*.
,t
f* E *
,?,,;,
e ,t
- i. Dwcc*..d. .
\
i
j
0f lffirr.
D strr.' rl
na. lW
petar.
l.1\.d:N
E?d
tpitrl, CrRr+
L
Gambar 5.3 lnsert
>
Block
e s M o J E <
u e s u l ? ' 9
r E q r r r e 9
' u e l u r O u t
e p u v 6 u e { t s t s o d e 1 u e > l q e p u t d t p
I n } u n
d e r s
l n q e s t e l
r n p r l
y e d u r e l r e q r u e 6
' u e t l t u a p u e 6 u e 6
' ( g
g
t e q u e g )
l o q u t s
t J a q e p u v u e l e
6 u e r {
q e u a p t s t s o d r } e l o p u a u
} n q a s J a }
J o r u a C u b s e g e l 4 t t e p t e q u u e F t e q u e 6
u e l l e d u e l u e p
p p o r y q e 1 r s r s o d a I t l e q L u a l e 6 6 u r q e s
y O
l o q u o l I l l I
' n l l q e l a l e s
' J o u u e 4
e c e d g o t i l o H
q r ; r d r e 1 a u e u e p e d u e l t l s e d
l J o s u l
n u o L u e p e d
: g d o q o l
' l J o s u l n u e u
e I
I n s e u
t l e q u a l u e l e e p u v e 6 6 u t q e s
u e d g
l o q u o l
y r ; 1 ' q t ; r d t e l
r e q r u e b
q e l o l a s
' ( g ' g
t e q u e a ) r c u u e 1 6 l a c e d g ' e l a o H
e l 4 e u e u u e 6 u e p r c l u a C u 6 1 s e g u e l e p
l e d e p t e l
6 u e r { t n p t l
l e d t l a l l o q u l l s
n e } e
t e q t u e 6
q r l r u a u
I n l u n
( y ' g t e q u u e g ) e s a o " r g
l o q u o l
) , 1 ! l ) , 1 ' n l l q e l e l e s
' U o s u l
n u o u
l n o u n r u
e 6 6 u r q e s I A z J O J e q l o o l
l p
> t c o l g
l r o s u l l n c p o q s 1 t ; 1 6 u e u
u e 6 u e p
n e l e
e ' g
J e q r x e e e p e d
1 e d u e 1
r p e d a s
\ c o t g
q l l t d n ; e ; ' y a s u 1 n u o u
l t l y
i , _ _
E S a l 3 J - N 3 3 N 9 1 5 3 O N V \ / N n S 9 N S d
: 7 d o q o l
54
MEN(;GAMBAR TINGKAT MAHIR DENGAN AUTotrAo 2oo7
Tohop 4:
Dengan mengunakan perintah
Move, pilih
objek gambar
tempat tidur, lalu
pindahkan
ke posisi yang Anda inginkan. Selanjutnya. (lihat
Gambar 5.7) Anda
bisa menghapus gambar lain yang
tidak digunakan. Dengan demikian, langkah
pemanfaatan
file gambar
Design Center sudah selesai (lihat Gambar 5.8).
T'erkadang Anda sering menemui beberapa simbol yang
spesifik dan
Gambar 5.5 Home
-
Space Planner
sering Anda gunakan.
Untuk itu, sebaiknya Anda memasukkan gambar
simbol
tersebut ke dalam blok-blok dengan menggunakan shortcut Make Block
yang
l o q u l s
U e q l p
u e l e 6 u e ^ L l e u a p r s r s o d r l e l e p u e u 6 u e [ r e l u e 3 u 6 r s e 6 e l q r s r s o d g ' g r p q u e g
d m s o ' U f l o d , 0 H l B 0 : O l U 5 : d V N S , 0
' 1 9 9 , ' - Z t g Z '
v
q
H
t - l
;
, ' *
)
o
L J
o
1 3
F r e p u e t s
E
E ; - : r .
a i ] ,
' t : :
E : _ l
F . ' t
i
' e
, > l ' .
s * d . l
q < @ i r F q
t + . , ] 5 1 i l ? ! ' ,
r - n
f l l . *
^ > l ) , '
6 n e . ] n g _
^
, # e ] d q f l
'
i
- q
) s s P p
o \ n o , n v
- J
F /
= ? r
r " . d 8 * B
e t t l { - ' 1
s r # u r o r e
f l o o t P u & J I a e I M a l P l a l l
, i : -
l .
J [ r
^
i t w
t " . z .
' r o l ! p 1
\ c o t g
L . l t l t d ' u e u e l
I r l I
e ^ u e i B C
' q e q n
e p u v u r O u r 6 u e { J e q u e 6
l r l l 6 u a u
u e 6 u o p
} n q o s J o }
J e q r u e 0
U p e 6 u a u
e s r q e 6 n I e p u v
' n ] r
u r e l e s
' e { u u e 1 e u n 6 6 u a u
u e l e t l e } d e r l a s e p u v
u o l i l s a s e g r B 6 B q o s r s 6 u n l a q u B I e e 6 6 u r q e s ; e l u o c u 6 s e g o l u r u e l e p u e d u t s t p
u e r p n u r e l
I n l u n
u r p u e s J o ] e l r ]
l e n q
' e ^ u l n l u e ; e s ,
' i
u o n u o u e p e d
l e d e p J o l
l -
9 9 a r 3 J - N 3 3 N 9 t 5 3 0 N V V N n 9 9 N S d
r'
56
E& h llgt tud Id ed hlb6 &dfy M ftb EYtrBt
-t1u:it
at..ii! I 4|1* ;,i" {-r +,4
(
?eHla &,:aa
't)
-jdr
'.
'Do
v
-
Btrayd -::
l-gvs6pr
l1\" f :E
,l)
/ N 4 lt1Fi rrl
,(
rj& fi ,5 J r1,
11.,a
ale
Gambar 5.7 Memasukkan objek
gambar tempat tidur ke posisi yang diinginkan
-
j.i
r . trn
"2
jI
+
IJ
::l]
n
rl
rl
i
*'
o
o
,a
4.
I*
't)
!t
[t
A
4
q
-i.,
:,,
&
E
o
B
o
*
4;
I
tJ
tt
l;i,
:.1,i-d i:rj;i^] * -ti]"': t i C'
';'4*.'t l'1lj::\
tn'46
'd
k""*.d:'.an..i"
zt$ is*.o suo GBro osrio rcu. lo+rploi6ii
DU$ o'r L*r l;io'r
t
Gambar 5.8 Menghapus
gambar yang tidak digunakan
e
cli" - lJ
a l d u e s r a p l o 1 r . l l l l d
' ( 0
L ' g
r e q L u e g )
2 O O Z O V C o l n V
r e p l o J q r l r d
n ; e ;
' s t e p 1 o 7
q e 1
e p e d
I n s e u
e p u v u e l r l s e d ' a u g u o
C O
u B p ' f u o y s 1 1 q ' s d u l n e t q u e d g ' s f t p l o !
n l r e {
' u e q l l l d q e }
V
e p e
} e L l r p o }
f i r u a g u 6 s e q n u e u
I n c u n u
L , l e l a } a s
: 7 d o q o l
r a l u a C u 0 r s e 6
6 ' 9
r e q u e g
V
* ,
8 I
w
;
, ' ' ?
e )
. >
r :
O
[ f
o
v b
@
L
I
n
t ]
t 1
r : ' :
{ i
* .
o o
E t r
?
1 t
h
l
] " , -
p r p u E r s
, r d
^
p e p u e l 5
{
w 7 v , r y & H ! t l l ? . > - 1
r . d e r i e -
^ : i : r i B - ^
r l t r ,
i . '
f
S - "
l l h , ' a ' l , I ;
- j . F { t i
. i : . i
} *
. }
t i
s s i r d i l d p H M o p u r $ l j p D w u o r r u n r o M e r o . t o o t p 4 t
t a l
r r 1 6 1 t r -
a : q l
o f l o F Y
' r l ? - : - ) . ; . . :
' o L
g l e q L u e c e p e d
} e L l r u o l
r u o d o s n u e L u
I n c u n u
u B I e e 6 6 u l q a s ( 6 ' 9
r e q u e e
) / a r u o c
u d l s a o
l n c u o r . . l s ) ! l I
n l e l ' z l e d u l e s
L
d e q e l r r e p
I
B r e s r l n l l
: l , d D q D I
t
L 9 a r 3 . r N 3 3 N 9 | S 3 O N V V N n 5 l g l N 3 d
l l
e r e c
5El
MEN6GAMEAR TINC3KAT MAHIR DENGAN AUTOCAcj Z==7
1: ).
):\ProEam Files\AutoCAD 2llOtrl1 6 llemls)I
dengan Anda klik ganda kiri sehingga muncul kandunga", si di dalamnya.
Setelah itu, pilih folder Design Center. Dalam ruang sisr xa^a^
'oider
tersebut
akan terlihat gambar-gambar yang
di dalamnya memuat s
*!,3
-s
''nool
standar
gambar
teknik yang terdapat pada program
AutoCAD sece-:i tampak pada
Gambar 5.1'1.
lot+ts,O11lJolnos
History Dri0rline
Folder Lisl X ,
- rfffifi!
^
,*i *-;
1,
;:
rlER
CEF 0at6 Lir'ks
;-;
0ata Lrnks
i'1 orv
*J
en.Us
!
;l
Express
*3
Fonls
ri,
'i
Help
:
Plot Srj'les
J
Plolters
a
,:
g.mple
:+
]*}
Supput
::j I emplate
;t
Textures
J
UPI
r
J
Web0epol
..:
:l-
0rv
i1
Fonts ff"fp
r' {*'"+
" '.'g
r{
,x #:hlBlir?l. E
-
Folders
0genDrawngs
.iEtory
DConlnF
Folder List
,j Ptot Styles
^
Analog
Inteqftsled
.iF
quroCAD
Basic iu: : ier-
Teslrulet a. Eleclrcnicr. lde7rr
:.-
xf
EFE
EE F ilr
Fnslener!' Hame - gpace
tsi'j:
r
<
US.dwq Planner dwg Oei{rr >;
=arT
.:
E+#ril
hil-hen: dwq Londrcopr'; .
:re
r ; Actrvex t
+ - Databese Conne.
1w Faslener:.
+
JUi*UlCIariit
Metrdwo
+
-
DynamrcElocls
7
+ , VHA TEJI
+
ffi
Blocks and Tatles
Hydraulic.
+ rE Blocks and Tables
-
i m
cobrwh dwg
r
ffi
db-samp dwg
i
[p
HaetModet.d*s
+ lu Hummet Etevanoil
t
iS Lirewrghts.dwg
+ f.* Pbt s.re.n,no un,
,uip';n,"; rii;;u;i;cm roor,t6"***r"""hrer (1 E rtem(s)l
Gambar 5.10 FolderAutoCAD 2007
Gambar 5.11 Sample
>
DesignCenter
' . i
( ( s ) u e l
3 l J
r e p a l u 0 s .
O \ q d u e S \ 9 0 l l Z O l r J o n l : l H
u e i E o l d l t !
< l
e u o H s e l e s
p m o l u q p F s a p o N
b M p c l t a h l
. s r e u e l s p l
{
'
F E F r 6 3 l u l
6 0 l e u V
. . +
a u t u 0
3 0
^ # s , " l , ' " . s r i a
f f i
1
6 M p s q 6 E @ u r ' l
E l
+
@ l e ^ q l E U U n H
8 }
, +
6 $ p p p o N F l o H
S
+
6 * \ p t u s - + ( 1 . +
6 r + s D o s g +
s q e l p P s t r o t S g +
s e f
l F { F
s ' 1 } r t 8
C l
+
n 8 ^ f - 1
r F \ r " + !
s ] 3 q 8 M u J j
-
+
6 p a 6 s i f
' _
+
t 3 u 3 i s < c F
- f +
' ' ' l l o l g s P t r e s u l
f f
M o p u r r ' A u o e e r r F d t s u u e d o
E
I d o : l
, i s p u e l
6 M p ' s u a q r l r y ' r r F e E i H
r o ) r o l , r o r c
" . . -
& G
. . s . r
, , , J s r x
r e q r e l N
s . t r ) o r ' P l e z r u e o r o
r t q l l t r t r
E M u c n
s ? J u ^ e i o t p p v
f f i E i l !
. . , " r r i . ' n j
* - : - f " l i !
n d
6 M p r a M o d
l P J U t c s l f
p e t e l 6 a t u l s 3 t r l o l o a l :
5 0 1 " | J
c r s e g
- - + . . * i ! *
+ , t ' '
- -
: ; , t r
3
I
.
. r ' 1 E f ' , o J
s A , # r C d a
. < P l
- l r
^
. 4
x
, ! o t s r H
t }
' d n p ' u e t l c t t y
r e q w e 6 e ; r 1 q t ; r u a u
u e 6 u a p
0
d e l 1 e l u e p q e l O u e l
r 6 u e l n 6 u e u q e l e p e
u e ) n l e t e p u v n p o d 6 u e ^
l e H
t n d e p 6 u e n t e A u l e s t L u
l l
a r ^ l s
n e l e
I
a f i l s t l n l t o u e u
1 e 6 6 u r 1
e p u v ' E ^ u u t e l
l o q L u t s - l o q L u t s
u e x t s t o u a u
I n l u n
' r e s e n l
e p u v u e p u e l n l e l e p u v t e s o l e s L l e l e l
" r a r u a c
u 6 | , s a o s e l t l t s e }
u e e u n 6 6 u e d s e s o r d ' u e t l n u o p
u e 6 u a C
' t L ' g
J e q u e C B p e d
l e d u e ]
t p a d a s
r s r s o d e p e d u e l l e d u a l n l e l
' ( u a e n p
-
p o d l n p t l
l e d u o l
r e q u u e 6
l t l y
: ? d D q D A
' l n q o s J a l
n u o L u s e l e u t l 6 u n f n e p e d 6 u e ; r s e p u e l
I t l I 6 u e u
u e 6 u o p r a r u a 1 u 6 l s a 7 n u o u l d n 1 n 1 l L l l e J o l q e l O u e l
' 0 t ' g
J e q L u e C e p e d
I e d u r e l
r p e d a s a p i l e d
r o o 1
n u o u e { u ; r d r u e l u e 6 u o p
} e q l l l p
e s t q t u t
l e H
' t e s e l a s
L l B l o l J n p l l
l e d u e l l o q u r s
r s r J a q e ' { u u e l e p r p 6 u e ^ e l U s r u o f u e L l t l t r u o d s o s o r d
' u e r l r u a p u e o u o c
' a p i l e d
p o l
a p a r o q ! l ! d ' l n q e s l a l
n u o L u
l e a ' z L ' g
l e q u e e
e p e d
I e d l u e l
r p a d a s n u e u t
I n c u n u
e 6 6 u t q
] n q e s J o l
t e q u e O u e u e l
I t l I
u e t p n u e l
' 6 n O
' r a u u e l d
a c e d s
-
a u o H
I n p n f r o q
6 u e I r e q u e O e p e d
l l l l l l y
^ t r
' , , E r H $ + r
a u o l e d
l o o l
a l e a r c
z I ' g
r e q u E g
a r S J - N 3 9 N g r s 3 O N V V N n 9 S N 3 d
:
g
d D r . l D I
6tr
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENGAN AUTOCAr) ZOOT
.t.{A ;i-ir t 4!:+ , it C' , ,"i:,'(q,
q
;:*14l.i1
t:9 E .a
aur@.r$!. .ffJ l l-lril 1itr0
r*t
-!!it-
:
-!l|T...:
-.3+*'."'
-l
! .r .u
,.
I
-\
j: ltl ET ti nr rr: i
a z6t '
dddd
o
d
o
+
c
4
ti
*
i.i
m{.r5!7 0 sNf GF]D oFIHD mS
o
orcs oa rwr fim-
Gambar 5.13 Tampilan menu Tool Paletle
i He E& ftw Dil lk'@ lodri Mer Hah E{o6!
i-: ;2 2,;: a) er 4,.11:, 2 d; t
-
':f,.|
i|. \ ?:rl]1,:. 4.:.\A 'A
l,,e!loi,*..,... _.:gr
,,.".
?x.-
.;:, 1.
trs.#
v .-.-...-._8.{ v -- P.dE
"
4."d,)
f-\:-:u. r\r',HrFl
,f,r' g-1H
5'ID- ,t
a
n
o
9.,
,)
l:
i-et
!
-:"
'
.:."
-
:!le" opO^*.r Hnd! 0c0nh.
,@Lr'
Itr S=
,:is-J
,^,1*t .*l#i ,,j::.
"3^1:
j:'. c'*6
4*a
-
difir B.n
':::,".. tn.d.d at* . t'arit\ r'!,.'d
oE
B
,j3::#;:::* F
E*
B
rF
iS ;o.!qt.dd r ffi F
' Oyn.frr Bo(r.
Hd..rNc. htu,6
Jgh..rs. Uau-+^ JtJd
od*@
trs"'rs
!.4..
'illi,--*..
., t=.
E+ ffi
F
EF
. a L,, o,-'' flXff-o
.:rdh.apq
sj.$,
'
t4
r.*4n'*e
1l
\o
ry.n
I r.rUr.GD 2N7\-dd\o.rrarkll15
,.tiI
Gambar 5.14 Posisi
penempatan gambar tempat trdur
a u a l e d
l o o l
u e l n d u n J _
9 l ' 9
J e q u e 9
t r
f ,
t
' u e I n I B l
e p u v n g r a d 6 u e { q e 1 6 u e 1
u e l e d n r e u r
l l
e J e c e l e u l
' l a u r o l u l r n l e l o u
p e o l u m o p u e p u n d n e u e p u v L l e J e e p r p u e r 6 o . r d
O C l e l u e r
r p q e l o r e d e p u v
q e p n u 6 u e r {
, , 6 n n p , ,
e l g a d t l u e 6 u e p t s u a u t p g t e q u e D
u e p r s u a u r p
Z
u i e l e p
l o q u r s
r e q u e 6 r s r r a q 6 u e { e { u u t e l
l n p n l
u n d n e u p q w f i g
O V C r u e $ u 7 , , l n p n f u a q
6 u e A
l e u n l 1 e 1 6 u e r e d
r p
l e d e p r e l
6 u e , { e I u ; e s r u ' e l u u r e l
r e q u u e O - r e q r u e O u e > 1 e u n 6 6 u a u ' I r y r s a d s
l o q u t s
l e q u u e 6 - l e q u u e 6 t e r { u n d u t e u
e p u v e > 1 r [ ' r d e 1 a 1 u e ] V ' u e r 6 o . r d
] l n e ] e p
u e l e d n l e u
] n q e s t e l
a l U B u e J e I u e l n l e l t p
e s r q r u r
l e H
' l n q e s r o l
a l 4
q t l t d n ; e ; ' g L ' g J e q r u e g e p e d
l e L l t p e l
t p a d e s n u o u l
l n c u n u r
e 6 6 u r q e s
( g
t
' g
r e q u u e g ) a l l o p d
1 o o 1
u e l n d u n l l e q u r e 6 u e u e l
y t 1 1 6 u e u t
u e 6 u a p L . f e l e p e e { u e r e 3
' a i l a p d
l o o } l p
e p e r a q 6 u e A r c u u e 1 4 a c e d g - o t i l o H a H
u e l l r d u r e u o u u e l e p u r e l l r l e u r o l ; e e ; n d
l e d e p t a l
s e l e t p e n p e l e J e c e p e d
t
- T l
t l t
t r r
- .
r - l
I
t 9 t 3 J - N 3 3 N 5 r S 3 O N V V N n s s N 3 d
62
Addrolrsr
"
it i ,-. ,'
i :D.9 .
n!ja.!..,*4 1!h.itl!q4 r.,a;r{ sr d
"l
C
E
o
ti
a
+!
4
*
E
*
lrril.,r--
t=
q
I=
rt
f6drdP.44 Bcrv
'Il
sw GFm oRrHo mw
losw-
ji=iii
o-e o rr ur iiii
Gambar 5.16 Tab Model, Home
-
Space Pla--e-
Pada toolbar Architecture, Annotation, dan Mecnar,:aj calam Tool
Pallete terdapat simbol yang istimewa. Anda dihadapka- !a3a beberapa
sajian
pilihan yang sesuai keinginan Anda hanya dengan n',a3{
(
srmbol yang
dipilih. Selanjutnya, akan tampak drop down anak
panah
l,e'na.na brru langit,
kemudian kllk drop down tersebut. Misalnya,
jika
Anda mer
F
T,.ees
-
Metric,
maka di dalamnya terdapat pilihan tampak depan, atau tarrpa< atas. ataupun
jenis
simbol tanaman lainnya. Demikian
juga
saat Anda fi'iortr:''r Car
-
Metric,
maka Anda akan dihadapkan pada pilihan beberapa
jenis
mobrl serta tampak
mana yang Anda inginkan. Agar semakin
jelas,
ikuti contoh soal berikut ini.
Contoh soal:
Sebuah
gambar denah rumah yang mempunyai ruang untuk
garasi
mobildan selanjutnya dalam ruang tersebut dimasukkan simbol mobil
tampak atas yang diambil dari shortcutVehicle
-
Metric dalam toolbar
Architecture (Gamba r 5.17).
t
t
n
^
n . t !
L .
l r q o u l o q u r s
u e l e d u e u o d
8 1 , ' 9
J P q u B 9
l l ! 9 4
1 ^ 1 u o s r n o f t 1 0 1 { ! 9 9 1 t r f t o | r u o o r B e d v [ s m ! 8 @ ' 6 r a
, , e . 5 r y 1
- i i
r y w , s { . *
- * - w r r E
, E - M E
f r
, / B ;
@ $ d ) p . r - ! t u
L 4
r e ( i - n
@ q r ) @ s u , W l I I
: ] r & i q t r / -
, e - q ' u /
3
r
r . & * e :
P r d r .
q r f r g
,
, e
' .
F P d u r - ' * 4 ' l *
E
F ' , f u t - w r ; a :
c
4 t
F & l , d G . \ 4 ;
U E
( E r b d ) ; , q 5 i i @
r
E
P . t u r . ( i ' T ' ] :
t f f i B r ) n o p u d u ] ' \ L r l f r l l l i
, , - i :
, ' _ _ - : . : _ . , + : : . _ ) i ; i
: f r . F
: : ' : . " : : l ! f l l r ! ' r , - : E / . . * 1 , 1 i r i
{ i
I . '
- * " . + r q . * * @ : { . : E i : - f l q t E r i { , E : . ? I
J n p r l 6 u B n J u e p
l r q o u
r s e r e o 6 u e n r u e o u a p
q e u J n J
L l e u a p J e q r u e C
/ ! ' g
J e q r u e g
* ,
^ , ]
; 4 i . 3 r y
b
* * , :
f
, 4 t r r ' j d
s
r !
, , P H
F 6
6 i
- " . * * * - i l H " J m
g
, , - ^ * , :
q
- * . " , \ 2
-
{
I
r 4 ? ' t r ! . !
'
1 1 . . ^ t : , , r r . , . o s T c \ B , r
1 I : ! ]
8 f l G o H l a o o a ! l v i s r c x i u : *
t *
a
@ 1 e 4
r ,
} * . : 4 l ' &
. * , *
. : r
@ ! s o . d , e ) s - / ;
E
r q & . ( m
6 r - q n d @ d 6 u q L U
: 1
- : - . r ' "
r l ' . : L l ; * . : - : '
a i ,
'
B i ' , 7 ' \ . 1 ( . ; t j > ' r l ? .
. )
a . , - . \ , - 1 1 :
.
E .
E 9 . r 3 J - N 3 3 N 9 r s = O N V \ / N n s 9 N S d
64
MENI]GAMBAR TINEKAT MAHIR DENGAN AUTotrAD 2oo7
Tohop 1:
Pastikan pada
menu Format llnitsatuan yang
dipilih adatah Centimeter.
Siapkan gambar
denah pada
lab Model yang ingin Anda masukr dengan gambar
simbol mobil dan akan Anda isikan ke dalam ruang garasr
dengan tampilan
seperti Gambar 5.17.
Tohop 2:
Pilih Vehicle
-
Metric pada toolbar Architecture. lalu tempatkan gambar
simbol mobil tersebut di sisi kanan ruang garasi
seperti Gamba:'5 1g
Tohop 3:
Klik gambar
simbol mobil yang telah Anda tempatka^ 3 s s <anan ruang
garasi
dan pastikan gambar
anak panah
arah ke bawah D-.,,a-a biru langit
muncul seperti Gambar 5.19.
' u o u e u r a d
t p e f u o u
l l q o L u l o q u t s
l e q u e 6 e 6 6 u r q a s
p t e o q A a l e p e d
g S ,
l o q L u o l
u B l o l
r y e l ' r Z ' g
l e q r r e C e p e d r y e d e s s n l n d - s n l n d s l r e 6 u e O u e p s e l e
l e d u u e l l l q o L u l o q u t s l e L l t l r e l
e { u 1 n [ u e ; e s ' ( d o l r c 3
y o d g q l l l t u o t u L l e l o ] o s
: 9 d o q o l
' 0 2 ' g
r e q L u e g e p e d l p a d e s
s e l e
l e d u e ]
u n u e u
' e r u e s 6 u e {
l r q o r , u
L l t l l u e u e p u v l u e J a q 6 u e A ( d o 1 ) r c C
, J o d S
q t ; r d ' e A u l n t u e l e g e p u v u e u t O u t a > 1 l e n s e s u e e J e p u e l s t u a [ u e q r ; t d - u e q t ; t d
n u a L u
l n c u n u
e 6 6 u r q a s
l n q o s J a l
L l e M e q e I r . l e r e q e u e d
l e u e
r e q r u e 6
l ! l )
: y d o q o l
l r q o u r l o q u t s
r e q u e O 1 t 1 > 1 6 u a y 1
6 L ' g
J E q r u e o
r l o a H l t , a \ r N . L , O 5 l r o
r ] l L r a i c ! i l : l l E r , :
- : - : J
: J i J r i a
. r I 9 s ; 1 6 ;
' a 6 0 l B
: 1 : e r u o _ l
,
"
, " , , . : l
l i ' ' :
^
l ! , n r .
r r l 4 - t r F q e l
i ;
: u F q - E a a r r : ; 4 t r
= \
3
1 a n 6
-
1 " 1 , o 1 ' r g
&
t r { a d . F n l S 1 r l a
l l l /
=
( p . t E r e E )
t u : r t . r o n t J
*
|
r u r . r i - ,
f f l
p
u o r e ? 3 E ) e , D p u & u n u d i l !
L I J
j
. g
r u F { - M o P U r A
' 4
3
t " 1 a q - n o q ' y '
=
i l
' q t u '
l q a E
F
1 e 1 r a 1 -
s a p q a l
{ -
I
e , m 1 _ : - , f
; f ,
5
, l
l H ' : t u I - r . f o l A
. h ' l
F , . t u r - p n E 1 X l *
U ;
a
e u * u r . . l
, o * . - . " r ^ n . " r o n "
E
.
' - d
. - _ E
r
u o q ' ^ q r ) M D p u m t r u ; " ' o
L L I
E
, l - l
t A
&
g f . : ' : 7 : \ a f i 4 1
B , ' E ; l ; i
- ,
F
r 1 ; d t , ? , t
{ f { - } q . f r l r ' ; : i
s r . d r t q a H M o F u r S i J l p q u o r u r u q e { , p o 1 t r u r o j W $ t
d A r p l
q H
t
; : , )
- l *
n f l
. ' -
" " r 1
l j , j * + 8 E @ l r
E , : '
9 9 a r 3 r N 3 3 N 9 r S 3 O N \ / \ / N n g s N 3 d
66
MENEGAMBAR TINGKAT MAHIR DENGiAN AUTotrAD zElo.1
Tohop 6:
Putar posisi
simbol mobil sebesar
g00
dengan mengklik shortcut Rotate
pada
toolbar modify seperti Gambar 5.22. Pindahkan posisi
simbol ke dalam
ruang garasi
sehingga hasil akhirnya akan terlihat pada
Ga.-roar'5 23.
sJ.3
;&
rilg fdrt Vew Inret Formri ToDs Dril Oimension hdify Win&s Help ExFrass
l't * & ti, -r: ie,} & --r , \::: ./ i
,ri
:,{
,.,t
.E ,il:Abt :;:t.t
d i)
,
{.ffi i q-r:i
:. r.a
I
* alL 4 88 + * ;-,. L
-,' --, ul u
t+ (-
t"
.j
.s55.84..287D.48.0m
sNAp GHo 0ETH0
poua
l6siliJii;;il
ours ovn rwr
l*uoorL
Gambar 5.20 Pilihan Sports Car (Topl
(
u a u e t u : a d L l e p n s O u e , i g r q o r . u J e q u J e C
Z Z . g
J e q u r e g
.
- . * . , , " " ' L
_ * . " -
, i
* + , a l - ' g
. , *
, "
E
, o " ! , , r d i u . E t , i i , E
* " . * , . * ; 1 ? l ; l [ X
. ^ , - a 1 2
1
*
" , a , , .
r - u
. *
F r r ( r l r i i r : E
. " , , , . - , . i ]
U
, . , , - r , * - , . - . ,
E
! r d ! r I i -
-
n F _ r t _ P h , , _ _ d
L l _ l
, , , , ' , . . 4
j ]
s e l e
l e d L r . r e ] I l q o L i i
J e q L r . t e c
l z ' g
J e q r u e g
- 1 . . 0 : 1 . . e , ,
' :
n P
, i
,
E ' '
, e
i - n
" 1 .
* j
, , * , ! " . . , . *
g
, , , i l
' ^ : . 2 - '
a i
. , " . , ' , . *
5 l
+ l
" - ' , . * . r
: i
, , - ,
- ,
E _ l
- , 1. , q r , . L ] | .
' J
3
@ * D d ' i * ; i - -
,
* * ^ . , , " " , , , " , i f 1 * J i n
i
i
L
L 9 a r 3 J - N 3 3 N s ] r S 3 O N V V N n S S N S d
6A
MENGGAMBAR TINGKA.T MAHIR DENGAN AUTOGAD 2OA7
Pada contoh di atas Anda bisa melihat bahwa untuk simbol dalam tab
Architecture mempunyai kandungan
gambar simbol lainnya. Simbol-simbol
tersebut dibuat dengan fasilitas block editor
yailu hanya dengan mengklik
kanan simbol
yang Anda ingin lihat. Anda tinggal memilih Block Editor sehingga
kemudian muncul menu tersebut. Dalam menu Block Editor terdapat banyak
perintah yang terbagi dalam menu Parameter. Sementara untuk tab lainnya,
simbol-simbol
yang ada langsung
jadi,
misalnya dalam tab House Designer,
Home Space Planner, Kitchen, Landscaping, dan lainnya. Jika simbol-simbol
tersebut inginAndatambah,
kurangi, ubah
jenis,
ukuran maupun penampakannya,
Anda tinggal menggunakan fasilitas
yang sama. Fasilitas ini akan memperlancar
pekerjaan dan meningkatkan efektivitas waktu Anda dalam menggambar serta
memberikan kebebasan untuk Anda berkreasi.
l&ileM
-:E;; Etu;-;;i i"i*i r;i"i o* oren'6n Mdiy trdw H.rp tro.!!
ji{A dr,;'.*!\.t::.:.t:l {
'
t':ta,'{ llLrl:t'"t':tfi t}
I
sa,
i! C1 33 "1- * ::!r [:
-,' '- L: rj
'-
a
:
.1
*l
,."a
-
.rrErdn(Re.e$ed)
?
,.er
rme'B
f.
r-,. r,-.4
,:,r...,fft,
]:
' /4.9.d
Neril.
E.
I
ffi
ermmltur,er,*,r
-
FLn'e{mt(Pe.*seil
[,'
"*-"-
?,. rou- rrt
*.1,e6r-Mur
sls a!. :# r0. 0 m sirae in,o
fiww
eoun oirip
Iow-'
oi,ci r",, Lvi
I"oi[
t
,::.i'
gambar denah ruang
in
I
.u
Gambar 5.23 Hasil akhir dari
v ,
I
' z ' g
t e q u e c u e p
L 9
l E q L U e c e p e d
l e L l l u e l
r p a d a s s u o t t d o
q t l t d n l e l ' s 1 o o 1 n u e L U e p e d
l e d e p l e l
6 u e A u o q e 4 w o 6 n C
, t c l t C
l q B N
n u a L u D u r l e A u a u u e b u a p
q e q n e p u v
l e d e p C V C o i n V
u u e l 6 o l d
u e 1 ; r d r u e l r p 6 u e I e s n o u
l o q u o l
p r e p u e l s 6 u r 1 e g
' n l l e m
u a r s 4 e l e O e e s n o u
l o q u o l
u e l e u n 6 0 u a u
I n l u n
n p u e d r p e p u v
l u l
q e q u e l e c
' e A u u n ; a q a s
u e l n l e l
e p u v
q e 1 a l 6 u e I L l e l u t J o d - L l e l u r J a d u e d u r l { u e u s t l e u . l o l o e l e c a s
I n l u n
6 u r l e s r p
q e l o l
C V C o l n y
u u e r 6 o r d r u e l e p L l e l u t r a d - L l e l u l . l a d
' 6 u r l u a d
1 e 6 u e s
) e q p o l e p e d
q e l u l l o d - L . l e l u g a d u e y e u n $ u o u e p u v u e l e d o c a l ' l e q L u e 6 6 u o u l L 1 r e l e C
3 s n o r u
N W N n g g N 3 d
N V ) ] V I l I s ) V l A I 3 h l
I A g v g
7E
MENGGAMBAR TINEKAT MAHIR I)ENGAN AUTOCAD ZOOT
Gambar 6.1 Kotak dialog OPtions
i] Turn on time sentilive rrght-ciirk
0uick clich ior EIiTEB
Longer clic[ lo di:,play ih:ricut Merru
Lffger Elif;i.. duraiEn
Lti:.;t,.1' l ar;).:
nrilhreeond,:
lI no objer]ts are selectE,J- Iight'click rrEnnJ
,...: BEFeit Lss! llomrnEnd
i.:.1 ShErtert t.1enn
i:,lrt f,li,]e
ll Ene or rnore Bbiects are selected, tight-cliek means
{-.: Erpeol Lesl Commrnd
,i.;.1
Sho*cutl'4enr
rlr,irinr+rd
lird*
lI a comrnand is tr ptoqrEss, Iit]ht-click medns
. ,] ENTEH
i
.: Shortcut Menu: ilwaya ennhled
:'l t Shortcut llenu: rr,abled wher comrratrd opiitns ire Fre:-'
tlurenlprolile: <<LhnamedProfile>>
Fiie! 0i:pl:y 0pen and Stve Plot ffd Publilh
I rrr
l.!;
j :tt,rij:!rd !rh:iBl
la 0ouble ciick edilinq
L:-
5hortcut menu: n drtswfi! alsa
t
Hil.:l.Lt**i';,.-,._r
arr:'f,:,r r:: r
0efsuli sellinqs when units tsrE sEl lo Lnillsts
q
iu CF ..oaleril Ur
't
IEnl melEIr
TE,gF, drts^rr,J [nrs.
f,enlinieier!
q
i
Dist, ar bac[Qrurd oi I e]ds
| !a{U"l"sl11S
ii
llurent drowrnq: ir.r{r' >;
ly:tem
LierFrelerercei [,ri'^_ {
ulaii
It,i,lilli:t\:,:- . ::
.
l-i Flutning obiecl r'r
:. I[e]bo6rdenxY
lievho.:rd entrl er:':r . :_c'
r:,.. ,, itri.,f i.rnr*:r:
.
l
:i
l,lMakenend.e:r,:r
: . . .
llL:rIJ
lorpt"ytypfi)ri
cu:1 :ar: t- - -
Gambar 6.2 Kotak dialog Right-Click Custom za:
v
' e A u s n t e l e s
u e l l t u a p
' l e n q
e p u v u e l e 6 u e {
} e d u u a
t b a s t s u e u u t p
u n d n e l e r l L l l e
I [ ! l
u e p
l e m e I t U ]
u e l n ] u a u a u O u n s 6 u e l
l n ] u n
e p u v
e p e d e y u e l e d u l a s o l u e l t J o q L u o t u u e \ e n u o w
p u e u w o C ' l e d u u e r b a s
l e n q r u o u r
q e l u r . r e d O u e ; n 6 u e u t p e J a q
1 N V 1 C Z A
q l l l u a r r t e p u v e l l f
' V
C N V I - C f U
u e p
f t C U l 3
q e l u t t a d
u e q r ; r d e [ u e p e
] e L l t l l e ]
u e y e
' e [ u l n l u e ; e g
' y d u l r u a c a A
e p e d u e l q e r e
n l e l e s n o u
l o q u o l
u e u e l
1 r ; 1 6 u e u u
d n l n c e p u v
' l l e q u l a l
] e d u a
r 6 a s t e q u e 6 u e u u u t 6 u t u e p u e l e l 6 u r l l e q u u e O O u a u r e p u v q e l e l e s
e
' o l c r l C
p a d e y r p e l u e u q e q n l e q
u e l e s e l e 6 u r 1 e d a s n o u
l o q u o l
u e u e l
I t l I
n u a u e p e d u e l r d u e l
' e p ) l C
q e l u r r a d
l n c p o q s
u e l e u n 6 6 u a u t u e 6 u a p u e t e 1 6 u r 1
l a l q o
t e q u e 6 6 u a r " u
e p u v u e r p n u e l e 1 r [ r r r q > 1 e e p u v
l e d e p l u !
q e 1 6 u e 1
' ] e n q
e p u v
u e l e 6 u e I
l e d u r a
t b a s u e p t s u a u t p u n d n e l e r l r . l l e
I l l l l
u e p
l e M e l l l l l
u e l n l u a u e r u 6 u n s 6 u e l
I n l u n
e p u v e p e d e l u e l e d u u a s e l u e l l l e q u l a u l
6 u e A n u e w
p u e w w o C e p e d
l e L l t p e l
u e l e
' e l u 1 n f u e 1 e g
' u e l n l e l
e p u v
q e l o l 6 u e A
q e l u u e d 6 u e ; n D u e u l p e r e q 6 u e { ( g ' 9 l e q u e g )
e 1 6 u e 7 c e y
T e a d e y
q r ; r d u e r p n u o l
' e s n o u
l o q L U o I
e p e d u e u e l
l l l y
' Z
' e 1 6 u e 7 c e y
l n c y o L l s
u e l e u n 6 6 u e u u e 6 u a p l e q u u e D 6 u e n t e p e d
l e L l r p a l
6 u r l u e d . r e 1 6 u e r ( s e q a q u e J n I n
l e d u a
l 6 e s
q e n q a s q e t l e n g
' t
'
l t e r o r e q l o o l e p e d
l e d e p t e l
6 u e A
e 1 6 u e 7 c e y
l n c y o L { s
t l e q u e l
1 t ; y 6 u e r . u
n l r a d e d u e }
' u e u e l
l l l l l o q L U o l
u e 6 u a p
e r { u e q e u e s 6 u e {
q e l u r r e d r 6 u e ; n 6 u e t u
l e d e p
B p u V ' s t l e 6 u e p
l e d i u a
t O e s
1 e [ q o
L l o l u o c e p o s e q
q e > 1 6 u e ; - q e 1 6 u e ; q e l e p e l u l
l n l l l e q
' s e ; e [
u t l e u i e s l e 6 y
L L 3 5 n E 1 N V V N n 9 E l N 3 d N V > { - ! V h l l S ) \ r ' , . , l 3 , ^ l
72
Filc E& Vi# In*d Fsm* Todr &aw Dmenrion Modify Winda Help Erp.sj
'Allqojr"""-
.... 'Hr
;.
,',10
trFyl4p'
v
-Eylavfl
w
-8/La/r,
fit/ril
,*
I6.4 ruHft
49all(,
AJf{
dmenllkarid,w
J
t? 5t#a)d
I
:
-d,4
o
o
a
o
a
s:
a
i1
a
t&
A
-4 cut
i,1 lopv
Copy wth qB!. Font
*, e*t"
f Undo
Red.nOle
di
pEn
?ukk
seled ,.
ff
qurrcat
,*.ana...
qptionr,,
B?@d. lhc oEwifu issed eom6nd
Gambar 6.3 Repeat Rectangle
{
I
I
'
e l q e l s e l t
l t s B J
u e l e u n 6 6 u e u e l u u e l e s e l a ^ u a d
6 u e {
l a q e l l e o s
L , l e l e p e
} n l t l e q
' s e } e l p u e s e ; e f u a d l u e q e u o u l t { l q e l
X n t u n
' ( u e t s t )
e r e g e p e s
' e l e p D u t s e u l - D u l s e L u u o l o l e 1 e d e 1 ) r o p e e H ' ( l e q e l
l n p n ! )
e g r y
r y 1 e (
' u e r 6 e q e $ r l u e p u t p J a l t u t
l e q e l
u e l e n q u e 6
' u e l d e t e q r p
6 u e { u e 6 u e p t e n s e s l e 6 e
L l e l o l p n l r e d 6 u e A r l u n q u a s t e l
q e l u r . r e d
1 e [ u e q
u n r u B U
' l e c x f
3 y 1
u e t 6 o r d d t l t t u
1 e 6 e
' e u e q J o p o s
1 e 6 u e s
e r ( u u e l s e l a d o 6 u e d
u e l e c
' u e > l e u n O r p
6 u e {
l n l n q
s r u e [
q t l u l o t u u e p e [ u u e J n l n - u e J n l n
e p a s o q u o l o l u e p s l J e q
q e ; u n f u e l l J a q r , r l a r u
u e r p n u o l
' t e J O r e q l o o l u e l e p l e d e p r e l 6 u e A e l q e l
l n c p o q s
> 1 r 1 > 1 6 u a u d n l n c e p u v
' t u l S e l t l t s e 1 u e l e u n 6 6 u o u
I n l u n
' n l l e m
l e u e q 6 u a u
e 6 6 u t q e s
l e n u e u
E J e c o S
l o q e l
l e q u e 6 6 u e l u
n ; t a d
1 e p r 1
e u n 6 6 u e d l e 6 e
l B n q l p
t u t u t e l $ o . t d u l e l e p
1 e q e 1
S e l t l t s e l
' e [ u t e 6 e q e s
u e p
' u e n ] e s e 0 r e q
' S t U e [ ' l s u e u ] l p ' I A [ q o q e l u n [ ' l o q u l l s
u e 6 u e t e l a l t s u e q t U t
l a q e l
e [ u e s e t g
' e I u u t e l
u e p
' I l J ] S l l q e u o p ' e l o p u o f u e p n l u r d
q e u e p u e l e p s e l e f u e d e [ u l e s l u u
' u e u n 6 u e q u e e u e c u o r a d r u e l e p u e l e u n 6 l p
> l e A u e q t ; e 1 6 u u e s r e q u u e 6 u e 6 u e l a l e l s e l e l u e d r e 6 e q e s
1 e q e 1
u e ; t d u u e l
] 3 E V I 5 V I I ] I S V J
i l A g v g
74
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENEAN AUToEAD 2oo7
*,Ai.e
i c. Ed ?ie{ Inc,
E.rlt ,(5
o!r ftmeEEn r.dr! hlow +p F,9,.!,
.-:.i l i.,.',,.)*
.c.t:,
/
7 t-
ra4q,q
li:[.]lll ;:.16 i)
t-(yjli. /\.i":Fff-JL! A*r{.,niid
.i
u
-il_-:::,
=i
:
a
ql'
BL+
l
I
'l'l
'l
r I I
$i.uri,l
I
^.1;1;ii.,.,
if*-"'l
i
ffini
r874.73s.08 sura ono
[oilm
poua
lo1p]ripq oucs orr rvr lrfii
.j
!
c.i. - _
Gambar 7.1 Contoh soal gambar
denah rencana pintu
dan
lendela
sebuah gambar
denah rencana pintu
dan
jendera
perru (Gambar
2.1)
diberikan keterangan berupa tabel seperti tampak pada
Tabel 7.1 agar dapat
memberikan gambaran yang jelas
kepada pemilik
atau owner mengenai detail
desain beserta biayanya.
Tabel 7.1 Detail desain beserta biayanya
RENCANA PINTU DAN JENDELA
KODE KETERANGAN TIPE JENIS KAYU JUMLAH HARGA SATUAN BIAYA
PJ1 PINTU UTAMA PUP,2D-3JK JATI KLAS 2 1 Rp 5 500 000 Rp 5.500.000,-
PJ2
PINTU
SAMPING
PSP1D.2JK JATI KLAS 2 1 Rp 4.250 000.- Rp 4.250.000.-
I
e l q e l < / ' A e J O
Z ' Z
J B q r u e g
. l s y l
. i l l
" : l l : y .
y ,
l y . : : : : " : 1
' ' 5 ^ 6 : ? . ! I r : u B q r ) e l \ 1 q . I , r . s t y r I \ r y " r
r l r / i I , a . , - ^ " " . r . " r " . " J
q a ,
e t
j J t T
? J
i e
a : ,
o
l r :
1 , -
i ! l
l o
i ,
i J
, | =
i O
1 :
1 .
. , /
t z '
! t 5 . : ' . . J
i : f t ; - .
t . . . ' : - t
. ) . ,
- .
-
' -
' ( g ' 2
r e q u e e ) a t q q
y a s u l n u e L u
I n c u n u
e 6 6 u r q
Z ' L
) e q w e e e p e d r p o d e s
M e t o r e q l o o l e p e d a t q e l
l n c u o q s l t l l ' e ^ u l n f u e l e s ' ] n o ^ e l
q e ]
l p
d e r s q e ; a l q B u o p
J e q u e o
q e M e q r p u e l t s t s o d e p u y u e l e 6 u e ^
l a q e l
e d n j a q u e o u e r e l e l u e q e q L u e l
u a q e p u v u r 6 u r 6 u e ^ e l a p u a f u e p n ] u t d e u e c u o J q e u e p
J e q u e o u e l t ] s e d
:
I
d D q D l
: r u r
I n l r r a q
L l e l 6 u e l t u a d e s o l q e t
L l e l u r J a d u e x e u n o r p ' l e d e c u e o u o p s e l e t p
l e o s
u e l e f u e o u e u
l n l u n
- ' o o o ' 0 0 0 ' z c d u
V A V I S l V I O I
- ' o o 0
o 9 0 t
d u - ' 0 0 0
0 9 0 t .
d u
I z s v t v t . L v r
y , - z
) 8 N f A n o B I
- ' o 0 o
0 o z ' l
d u -
0 0 0 0 0 8 [
d u
v Z S V I Y I - L V I v t z - o L d t v l l o N 3 r ' r
-
o o 0 0 9 2 ' z
d g -
0 0 0 0 9 2 z
d u
L z s v t v t . L v l l - o t d v \ v d
l o N V t ^ l
U V N V ) l N l - N I d
z d
- ' 0 0 0
0 0 2 I
d u - ' 0 0 0
0 9 0 2
d u
v z s v t ) t - L v r o t d u d C N V N U N I N I d t d
-
o o o 0 9 9 e
d 5
-
0 0 0 0 9 9 e
d u
I z s v t v [ v l
y t
t . - c t d o d u n d v o n t N t d e r d
9 L
- ' l
3 s v l _ s v l . r - l l s v l
T,rlle ShlB 5*lljrrg,
Table 5tyle name:
F^ffiEEffi - l_::,1
Titl.e
HEadEr HEDdsr Htrodpr
Uato XUItr UtrTD
U(rtq !stq. !oTg
uq la
Dota IJfttfl Uat ft
Uotq !':rt o, f1trta
Uato Iat'1"
Uota lJat'r
UIt$ Ir ar:
'I
uo i; (i
76
MENGGAMBAR TIN(;KAT MAHIR DENGAN AUTOCAD ZOOT
Gambar 7.3 Kotak dialog lnsert Table
Table 5lyle 5el:lings
Table Style name:
:;i
Text height:
I I 0.18
L:IU
L-
Tit|'e
Henripr Header Header
uot(l .[Jat0, uata
nqts I
g-10.
Uota
noto Ilato, Data
Eotc nato. Dato
Doto natn Doto
D,]tq ncrta nota
uoto uo-t0. uqto
U'rto LJOTO. UOTC
Gambar 7.4 Table Style Setting
t '
a l ^ l s o l q e l / \ e N
9 ' z
r B q u r e 9
a t ^ t s e l q e l 9 ' Z J e q r x e g
f
* n ' , , *
l
: t { l l r t
l r P l S
: s u r E N a 1 , { 1 5 m a 5 1
7B
MENGGAMBAR TING;KAT MAHIR DENGAN AUToEAD ztrltrJ.7
i
Data r gqqqan
llsads Title
,
Iell prog'::rlie;
For all d6td rows:
Tert style: Standard
.'
I-J
Text heighl 0.1 I
Text color: I 8yBlrck
v
Fillcols: E Nme
..
e-
Alignment: Top Centfl v
Format lert
[]
E*tdei
q,ropeitie:
nl nl
'l
i
El
l-ll fl i .=
Grid lin*eight:
.
Bf lock v
ll;anerel
Tabled&ectir !y
v
Lall nrar2inr,
Hori2onlal: I 5
Veilcal. : I
t--oi-_l t
c*"- ,+rp
I
TitLe
Heodpr Heq,f,er Heoden
Doto DAt Datq
Ilq-to 0q+q Dqtq
uqaa uoaa uato
uqaa uoao uqtq
lcaa UdAA u['tq
Lld-t o Uota Uqtq
Lldta ijoti
I
llqto
Llota -lc1 LJatq
Gambar 7.7 New Table Style: tabel pintu dan
jendela
Tohop 2:
lsikan pada
Columns= 7 (umlah kolom yang dibutuhkan), pada Data
rows:8 (umlah baris yang dibutuhkan) tidak termasuk
judul (tifte) dan kepala
kolom (Header), Column width:20 (perkiraan lebar awal setiap kolom), Row
Height: 1 (dalam 1 sel berisi 1 baris kalimat), dan kolom lnsertion Behavior.
Pilih Specify insertion point, sementara ketinggian teks (fexf Height) yang
tercantum adalah 0.18. Agar waktunya lebih efektif, maka perlu
dilakukan editing
agar ketinggian teks sesuai dengan proporsi pada
kop gambar. Hal yang perlu
Anda lakukan adalah mengklik tombol pada kolom Table Sfyle name: (Gambar
7.4) sehingga muncul menu Table Style (Gambar 7.5), lalu klik tombol New
sehingga muncul menu Create New Table Style.
I
' e q e l
y a s u l
n u o u r a I r l e q u e l e 6 6 u l t l a s o r g
l o q u o l l l l y
' a l f J s
o l q e l n u a u r o I r l e q u a l u e l e
e p u v e 6 6 u r q e s
y O
l o q L u o l
> 1 r 1 y
' e A u l t p e 6 u e r u
l e d e p
e p u v u n u r e u
' e p e q r e q 6 u e A
u E J e S a q r e l u n d r . u e r u
l n p n f
u e p
' t u o l o l e l e d a 1
' e ] e p e l e ] u e
' n U
e J e ] u a u a s
' e u e s
6 u e I u e . r e s a q t e ^ u n d u a u l u e l e s t l e u o l o a r r r l
q e 1 u e p s p e a H u u n l o C q e 1
' 6 ' 2
J e q r u e C e p e d
I e d u e l
t p a d o s u l l O u l l e d
l o q u i o ]
q t ; r d
' s a l p e d o d
t o p t o g u 1 o l o l
e p e d
' o z ' o
u e l r s r
' l e l r u a ^
u n d n B u
l e l u o z l l o q l r e q
( l a s l e l u e
l e r e D
u l o r e u
l l o c
e p e d
' l a s
q e 6 u e l - q e 6 u e l t p s r s i e d s > 1 a 1 t s t s o d l p e J e q 6 u e A . r a r u o g e P p W t 4 t l t d
' y u e u d q y
e p e d
' B l e C
q e l a ) , l t l e q u a l u e l e e p u V ' u e l l l u r e p u e 6 u e g
' a s o r g
l o q u l o l
n p f i l d d y
l o q L u o l
> l r t y t e l n 0 e u
q l l ! d
' e p { 1 g 7 u o 7
e p e d u e p
l e r r V
q t ; t d ; a u e 1 y
r u o !
e p e d n l e l ' e l e p e p e d s l e l r 6 6 u r l u e l e d n l e u 6 u e A
9 ' y : 1 q 6 1 e g
e p e d u e 1 t s l
' ( g ' 2
r e q u u e g ) o l i t s
r x a l
n u o u l
I n o u n u r
e 6 6 u r q a s s a l y e d o t d
n a C
L l l o l o l u i e l P p e 1 f i s
, x a l
s r r e q e p e d
q e u e d
l e u e
u e u e l L l e l a q a s l p e p e i a q 6 u e I
l o q u o l l l l y
: y d o q o l
' Q ' t
r e q u r e g ) s u e 6 e u t e M u e p ' s t t e 6
p q e l ' Q e p t o q )
1 e q e 1 t t 6 6 u t d
s t t e 6 ; e q e 1 L { e J e ' s l o }
l g t u l o l
' l a s u e l e p t s t s o d
' B u J e M ' t 6 6 u t 1 ' S t u e f q e l o 6 u e l u
I n ] u n
u e > 1 e u n 6 t p 6 u e [
e p 1
q q t s t s o d e p e d e p e r o q
q e l o l e p u v
' u e l l l l . u o p u e 6 u e g
' e l e p u e f
u e p n l u t d
l a q e l
: e 1 f i 9 o t q e l
^
a N n u a u
I n c u n u
e 6 6 u t q
( 9 ' 2 l e q t l e g ) e n u g u o C
l o q u o l
) , l l l l n l e l : a u e N e 6 t s m a l r e p e d e ; e p u e f u e p n 1 u 1 d
l a q q
B r u e u u e l l s l
- 1 3 E t V r
S V J - | - ] l S v J
: g d o q o l
Btl
Gambar 7.8 Kotak dialog Text StYle
0at6 Eolumn Heads Title
i ell!r$en,el
For all ddte rows
Text ityle:
Text height:
Text color
Fill color:
Alignment:
Formal:
Ed,lE! vlnelEi.
.-';
,th
Grid linewerght:
Gnd color:
-;l
;,
a
E
Tlie
Heeg Heder
Fbdar
Ee riD fEtr
I D.rr
I Dat6 D6ta
ata
,l^
D6E
Drilr
1
t
a )stE tstE
lElE Drtt IE
EtI Drt
Data
I areloc!
I
E Nole
Ml!!I._e qel't9r
. _.
T ext
+l I i
-
Bv8loek
ie'Br;;i
v
t:BnBrBl
Table ditectm
l:ell niarqrrl
Ho.rzor*a, 0 20
VedEd 'UZU
f-
oK-l
l-
c*r-l
f
*!;_l
Gambar 7.9 Tab Data
r
' e A u q e y 6 u e l
q e l e p e
l n l r J a q
' e I e r q
l e l o l
u e p
' e [ e r q ' u e n ] e s e 6 r e q u o l o l e p e d
u e r s r e l e p
I n l u n ' r d e 1 a 1
u B ) , l V ' t L ' Z r e q L u e g
q r e d e s
l E q r p o l
e 6 6 u r q e s
L ' l l o q e j
e p e d s e l e r p
l e o s
e p e d r p e d a s
l e o s
u e 6 u e p
l o q p )
u e l r s r e u e s 6 u e { q e 1 6 u e 1
u e 6 u e 6
' 3 O O y
l r l a l
u e p
I l o q u r o l I r l I
u e r p n u a l
' B r u B U o d
r u o ; o > ; B n p a l s t r e q
e p e d
; e s
e I
l e q e l
r s r 6 u a u
) n l u n
p r e o q , { e > 1
e p e d q e m e q L { e J B L l e u e d
l e u e l o q u o }
u p l a l
' Z l ' L
) e q w e g e p e d > 1 e d u u e 1 t p a d a s
V " l = l O N 3 f N V O n l N l d V N V C N J U
I r l a l
n l e l ' s l a ] u e l e q a y a l e l d r c r a l r e 6 e
I l o q L u o l M I
u e p
7
r p e f u a u u 6 u r g e u l o 3
1 x e 1
n u a u e p e d
g ' ;
e 1 6 u e u e > 1 r 1 u e 6
' l n p n l ] e u r o l
l r p a 6 u e r . u
r e l n u r g e d e p
e p u v L l e l t u t s
l O
' l a q e l
l n p n f
u e > l r s r 6 u a u
I n ] u n
q e l u u a d
I n 3 u n r !
e 6 6 u r q a s
L L ' l
r e q r u e g e p e d
1 e d u e 1
r y e d e s L { e u e p r e q r . t r e 6 L l e m e q r p r s r s o d e p e d
1 a q e 1
u e 1 1 e d u e 1
: g d o q o l
' l a q e l
r s r s o d u e l l e d u e u e u
I n l u n
e l u r r u r p e p u v u e p
1 n o [ e l
q e ]
a ) , 1 t l e q u e l
I n s B r u
L l e l o l e p u v e l e u
' y O
l o q u o l
) , 1 ! l y
' ( O t , ' t
r e q u e g ) e g a p u e [ u e p n 1 u ; d
l a q e l
q r l r d u e p
q e ^
e q e > l u r o p d o t p
M I
a u e u e l { l s o l q e l u o l o l e p e d ' n 1 e 1
' g ' ; ,
L 4 e l e p e e l u l e m e e p e d u e l l r d u e l r p u e l e 6 u e , (
l a q e } I n l u n
s l o } e n u o s u e r 6 6 u r l e 1
e ^ q e q u e l l n l u n u o u r u r
l e H
' g ' 1
r p e f u a u e l u l g n e l e p u e l e d n r a u 6 u e [ g ; ' g e 1 6 u e
u e p r . l B q n r o q
q e l e l e I u e l 6 u e
l 4 6
t l
y e 1
e p e d
l e L l r l r o l
r u r n u o u r t u e l e 6
L B
- I
3 E V r S V r l - i l S V l
d o q o l
a2
Gambar 7.10 Membuka kotak lnsert Table
1
Learn abori Tab{es
Iniertion EBhaviq
i:.] specify hsatioo pd*
i',' Specify windw
!:ciririn ilttrw 5eiii+
Columns:
,, ;
rll
Data Ros i
i> rqi
:
:
trE(r)
-;b--.l
h
t:el--l i-
il=-
* E* k hst Fd Tdt kil Mh rWY Wi& ffi Es.B
rt
,1
/t
./ *.
J!
E
OE
oI
-*
rLi
^*
rli
pu
.E
4_t
6-r
'*l
.t
ul
rx
e$
A'
{'}a>
: l)
\AY,
E-
Fpecrfy
,ns-,, ,oh Fornt:
mrc. r:s,om sMP 6FlD oFTHO rcffi
J05Nf IOTRAC
0Uc5 DYN LWI ffiB :
i
t.
Gambar 7.11 Menempatkan tabel di bawah gambar denah
r
v l 3 o N f I N V O n l N t d V N V S N = U I n p n f
u e t l r l o 6 u o t / !
z t ' t ) e q w e 9
. H . : - * ! t
r
r i g r y l r a r u o s i ! l l t 1 : l g I ! ] M G o H l u o o r l e & x s
.
m o r c r ' * G
. ,
. ,
, - . *
" " . . _ : : ,
1 ] ] : _ : : 1
' I F r
: p u u o l
v
, : .
E T
Y
, :
; ,
1 t
I U
1 J
i -
i o
1 . ,
t ,
t r
g : i a : '
t ,
E + : i
' i
: ' : - :
. '
' l B r u r o ]
n u e u d n l n u e t u
I n l u n t 6 e l
y o u e p y o
l o q u o l l l l y
( / L ' l l e q L u e c )
( p o 1 t a 4 ) , ' , q l l l d
' s p u e s n o q J
L u o l o l e p e d u e p ( e u u o C )
, ,
t l l l l d ' p u n c a g
u o l o l
e p e d
' e A u u e l t s t D u e u u
l e d e p
e p u v - ' e p u e l e A u l e s t u
' e I 6 u e
6 u e > 1 e ; a q l p
l o q u l l s
u e l L l e q u e u a u u r 6 u t e p u v e 1 t I u n u l e u
' o u o s o l u e l J e l q x u t n s e p e d
' l s e d s
t
1 e . r e [
r r a q n l e l d U > l t t e > , 1
' x g e t 4
r u o l o l e p e d
p w r o J p u o t ] t p p v n u a u , l u e l e g
: g d D r { D I
' p u t o !
p u o l y p p v
l l l l
n l e l ' g L ' / i e q r u e 3 e p e d
l e q t p a l
r y e d e s e u o l 6 u e 1 e 1 a q r p e 1 6 u e
Z
u e l e d a l e l u e O u e p q t l t d u o l s l c o r d e p e d u e p
p u p a 1 q r . y d
' p t u t o J
u . l o l o ) B p e d
' r c q u n u
p u p a 1 q 1 1 1 d
' a d f i
e P O u o l o l
e p e d
' p t u r o J
t p C
a l q e t n u e u l
I n o u n u
e 6 6 u r q e s ( S V ' t t e q u e g )
1 e u t o 4
t 4 r 1 t d
e [ u 1 n 1 r r e g
' e { u n u e u
I n c u n u
e 6 6 u r q e s e p u v a s n o u u B u e l
l l l y
' ( r L ' 2 l e q u e g )
g g e 6 6 u r q
t l U e p
l e l n u
; e s
q r l r d
' u e q e l
l l l l M I
u e l e u n O O u a u t u e 6 u e 6
I
|
= =
t _
l v r 3 o N t r N v o o t N r d Y N v o N S u
- r 3 E V r -
S V r r - ' l l S v J
: 2 d o q o l
r
a4
MENGGAMBAR TTNGKAT MaHtR DENGAN AuroCAO Zclrl.7
.'n4tt
lil $
-rlva
NFi'H-l t'trit,3 Ay'6{'st".a*a
rl
r:u*af$
s
E
@
f')
o
rJ
t
s
4
E
rt
J.u
A
Ity tlE!E corncr: Spactty opposlrE corncr:
iFo.nlogmi
.
<. >.
1r3'89,l&7o'0m-,,9MPontooFrH0Po[AaI0sNAPloTBAcKpUCs:p1xLw1[ilm-5
Gambar 7.13 Mengisi tabel
Tohop 9:
Klik kiri ganda
dengan mouse pada sel di bawah kop HARGA SATUAN
(sel E3) hingga muncul menu Text Formatting. Mulailah mengetik angka
5500000 (Gambar 7.18). Setelah selesai, tekan tombol anak panah
arah bawah
pada
keyboard, lalu ketik 4250000 dan seterusnya hingga sel Eg sehingga
terlihat pada
sel yang Anda ketik di atas tampil dengan tambahan simbol Rp di
sisi kirinya (Gambar
7.19).
FL Edt Vk lr6t Ftrd TooB fte hio hdt Whdow &lo Esur
j3.## &l$E.t
-{(}+r
d C.',
q;f
s.q,3tEil
tjr**jE A
RENCANA PINTU DAN JEI
t(ooE
JENIS KAYU H HARCA SATUAN
PJl PINTU UTAMA
KL4
AMPING
psp
1
PJ3
.tATt !
PtNTtl
pUAr
Kt,A
\IT MANOI PKMP
BK
'-1K
r
B e
e 6 6 u r t l
g l
l e s l o l q u e f l ? I ' Z
r e q u l e o
F
.
, | . o I m u 3 d v d l r A ] N ^ o s l n o ) l v u 1 0 l d v ] r 5 0 1 u \ 4 o d o H l u o . o r g $ J + H s t n o ' r c ' e z ' s i ' t s i
L
- : r . - _ . t -
' 1 , . . -
) .
: r u r o 3 ? l r s o d d o L l t . i d s : p u g r c l : :
V
r q

t
T
B
> 1
- )
) x 3 l ) ; ' - : . \ l i r : r n * 8 8 " V t o S : V , i
e n * r s : $ i t f ? O B l , U . l
l l l \ l V { i { G # / t u
i i i B
r r * , G r a r * ' ' x ' u x
g " ; -
t , F
t t l r l
l .
4 6 f i 8 E
l t c
' l a c x f
e ^ u l e q
U a d a s
s r l e u e l e u B l n u r J o j
l e n q u a u l
q B l a l e p u v l u l
q e l o u B l
U e C
' 0 2 ' l
J e q u e e
l y a d a s
l e q r l r e l
e ^ u l l s e L l e 6 6 u r q e s e s 3
l o q u o l
u e l a l
' n l l q e l o l a s
' 6 e
l a s
l e d u l e s
e l u s n l a l a s u e p ( Z Z ' t r e q u r e g ) a r s e d L l l l t d u e p u e u e l
l l l l
u e l p n u l e l ' ? e
l s s
l r l l
I r f I
' a s n o u u e l e u n 6 6 u a u u e o u o p
' e ^ u l n f u e l a s
' O Z ' t
r e q u r e C ) A d o S r , l l ] l d n p l
' e f i u n u e u r
l n c u n u l
e 6 6 u r q u e u e l
l l l y
' e e
p s ) , l l l ) , 1 n 1 r e 1 ' ( O Z ' L I e q u e C )
y O
l o q u o l
u e l a l ' r e s a l e s L l e l a l e s ' t J * t I =
l t l e 6 u a u
r . l e l l e l n f !
' 6 u g y e u t o l r x a 1
n u a u l
I n c u n u J
e 6 6 u r q
( e g
t a s ) V r 1 l g
d o y
q e m e q l p
l a s
e p B d a s n o u l u e O u o p E p u e 6 u l l
M y
- r = E r v l -
s v l l - I l s v l
: 0 l , d D q D I
El6
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENGAN AUTotrAD 2aa7
rn.-r Firy rd rre l'ffi idtY w@ a.b Err6r
I
::l 1! i{ ;. ;: ;) r, {:1 1) r ,1
( . q,.{
*. {
::!
[]il ii\ t]\t
&
tit
l9d9.ct":':.. .,:H
r
: 1l: :',,'tl.';,!-'.._......
tr \ l:il l'. t S a, Hi tr ffl { m
(;:
A,ji, F1
..
:?:
t
sa,
,f ?J{433+rJ'i t
,/!
i: DAN JENDELA
,,
(LAS
2 I
jr{l
a<. i 1 (LAS
2
:-<LAS I | 4
^ffi
-]..
E-
xl
rli
.:l
Ai
i
ii
I
ilr
,tgrelqqE
-?
Gambar 7.15 Klik kanan
>
Format
xlm
Pp I n: I.: l:
I
r'*e
i
.L L*-l
1lqc''j
'ik
Data type: Previewl
an,ll; o+s,3s
0ite
tffifw Formdti
trEIIEIEI
*;
"
(r'one)
^
_--
'
auilenl
unils
rexr
w
Whole Number 9r
Archrlerlural
precisEn;
0.rlrl v
'
tlo*.!.f -r!et
l
t
oK
-*l
l_ere_l f
*h_
Gambar 7.16 Table Cell Format
Gambar 7.17 Additional Format
e l 6 u e u r l r s r s r p d U u e L l e q u e l u e l t d u e ! 6 V ' t J e q u e g
_ e ! ! 1 l l ' r ,
N r . . ! n o
{ i n H 1 o l { ! : ! l ! y H . 9 l } ! P 9 l ! r . . . r l t 1 . .
o o ! 0 3 s s ,
t : :
r i
t
i n :
0
I
1 j
j L
I
t ,
t ,
I
v :
r h 0 0 0 0 9 9
[ - v A V r E
-
= - . . l N v n r v s v e u v H l - l - t v r v t t r n :
t
" . : ' ;
@ ' 6 . : 6 t ' t { t
" " , : : t ' * , - ' -
=
' j , i ' : l = f f
v - I : ;
F f f i .
r y T - - '
! i 7 ? i i r r r r . , r } , l ! . j r b l i s t
: . ;
1 1 : t :
< , a
. t r
, 1
- r , , . 1 +
n E i - ,
! l : 1 .
t - 1 + 3 3 ; ?
r t I
t ! 1 : 4 7
'
, /
/
p E F F , !
B ? i ? , i . : t i . ! , i + l E F i V \ , I t 4 . ' ;
a v ,
, ; , r ' " 0 l . l i ' ! i : a 4 :
^
3 . i i r , , r
V B i : ' . \ : . t ) n r > " r ! 1 1
- J
3 r
, r 1 , -
-
L \
! # _
s s a d ' l + r i l m r R 1 r g a w
,
O O 0 O O 9 9
e > 1 0 u e u e 1 > 1 r 1 a O u a y \
B l . ' Z
J e q u r e C
r t - a r , Q *
I
, . ,
r ' i r , "
" l E
t , f i i q s E l - ) i ' ? ] . ! f 1 \ . . ' -
1 i . t ' ,
L
V V I g
- ' t 3 E M
5 v l - l - 1 l S V l
AB
MENGGAMBAR TINEKAT MAHIR DENGAN AUT[]CAD 2oo7
Tohop 11:
Pada tahap iniAnda menggabungkan sel dariAl0 sampai F10 sehingga
menjadi satu kesatuan sel. Dengan melakukan klik kiritahan, pilih
sel mulaidari
410 hingga F9 (Gambar 7.24). Setelah itu, klik kanan mouse Anda sehingga
muncul menunya. Berikutnya, pilih Merge CelI kemudian sorot ke By Row
(Gambar 7.25),lalu tekan tombol Esc.
Tohop 12:
Klik kiriganda dengan mouse pada
selyang telahAnda gabungkan hingga
muncul menu Textformatting. Mulailah mengetik TOTAL BIAYA dan
pilih posisi
teks rata kanan. Setelah selesai, tekan tombol OK.
Tohop 13:
Klik kiri ganda dengan mouse sel G10 hingga muncul menu Text
formatting. Selanjutnya, klik tombol B agar angka pada
sel ini ditebalkan.
Mulailah mengetik
=sum(G3:G9)
seperti
pada
Gambar 7.26. Setelah selesai,
tekan tombol OK sehingga terlihat
jumlah
total keseluruhan biaya dari sel G3
sampai G9 (Gambar 7 .27).
r
e A e r g u r o l o l e p e d
^ d o C
< u e u e l
\ \ > 1 l Z ' L r e q r u e e
s _ f f i Y i 6 i 6 i
I
6 l
r
' e
( . ,
a ,
a
f _
. * ( : - l
L C + 3 ! " . r i ' ,
r - E 7 ?
. r ) l . { - 1 , . r i ^ i /
'
{ : ' ' \ L
! r { ^
1 " e " i < - , :
l r a r l l a J ' " ) : - ,
-
J
l t ; t ; : \ ' ?
1 . 7 a : . . ' . ' ? . \
@ r 6 @ f f i r y F { P r e D r } 3 i u l B A
f l
q l
e r i e r g u r o l o l e p e d
e J * g f
u e l l t l o 6 u o V \
O Z ' L r e q t u P o
f
-
4 , p I
r d l d d l r r l L , 4 J n ' i l E L . o l m l ! F B O r - U r O ' ! q . b r 5 O
' E u
D + ,
l
a + . 3 "
& { "
t + r f l
= r
. i '
l . l . l ! l } | l \ ; ; \
' 1 ,
i i : 4 ; l : t t . ' ]
a . '
' : -
\ i g "
; f /
. i : . t : ' r :
d i a {
! 1
f ' ,
}
-
- ' 0 0 ' 0 0 0 ' 0 9 9
e
d 5
. - ' 0 0 ' 0 0 0
0 0 9 9
o U
N V N I V S V g U V H
v, i
I - n o ' o o o ' o g o ' t
d H i |
: .
:
-
0 0 0 0 0 ' 0 c 0 ' I
d u , t
a
?
E l " 0 ! l =
v V r 6
a t H ' f t i ' i l l L i & ' 1 , h
' E l : . 1 1
6 B
- 1
3 E l V l S V I I - I I S V J
9tr
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR oENGA.N AUT(]CAE) 2OA7
Fb & v@ Inrar lrni ldr ha* rhn$n kdr sdw N* ErF.r!
1..rt;i .:r! |:]J
ri" *t \.L / * t
- :::: e.,,{. :.li:;lJlh,ii:}a
,1
f.l:!a!.!!:.1"..,- ..., :,S
r ! - -,..r
:rr ,:
')
a"rif .i,:.: l.\. 1lt!Fih.i
,.i
): !--!:i
y
i ,_'ilr\ eBEr{}.'llt\' - Arl*(f n
1- -l
,/
i .,
-'411-s4-[!4 gATtJtr].{
BnyA- I *s--*.
"
-'-
--'--I-bh-q6nnnnnnn-
-p",
q6arnrlarrr
l ryrc
. r ,
I\lJ J,JUUJUU LU -
,'
:Rp
4250-oooco-i
: |
.,"---
,i-*iRp reooooera -
l:::::,.
'' IHP
1u5uuuu.i-U-
| "'-
!t
I I rdi .,l*
gt
:rl
:ii '
o
, R.^*Arpr*rtyor,#
!,
Gambar 7.22 Klik kanan
>
Paste pada kolom Biaya
Rp 5,500.000,00,-
t1P
Rp
l^P
I
-
--l-R-
I lm-
2..\JJ\J.\JUU.\J\J,- A
27sd0-o,oo.--R
3.550.000,00,- 3.550.000,00,-
Itu'il.rr_
.w. r. r:.1 ruilt.l ,.'1.)_rl
'.'
_"41-,:v:
...
I
j$-i
-r! 0m -trr rnro oFrHo r* iowfo n+ our, ofl -. [;;E. 1 1rf *, - .l
t
t\
e
Rp 2 250 000.C0
ul
sl
il
rl
Gambar 7.23 Hasil E3.F3
s l l e c e 6 r a r ! < u e u e l
\ t ) > l 9 z ' L r e q u P c
: i : :
4
1
, i ,
' z
i : r
: ' :
r i ; - ? .
t , l & t r l t + ? i i . : , l , ' ^ ' u
6 l
e 6 6 u r r l
o L V l e s
q l l ! u l e y \ I
l z ' L
) e q u r e g
r - l ! . Q i i q E r ; , - r : u . t 9 l n o r l r r i
i l l l
M * 0 H r 8 0 0 r u 9 d l N s m l t a ? i l s r
: _
a
:
i
a
*
)
- ) * - a
C
_
a
. t /
/
: _ ]
1 , . . ) ; E ' E J r r g - r ' 7 , ' ^
-
p a , . , s
b r t ? 1 6 r i 1 . ! - - : : i ' . J .
r :
- : " ' -
r e ^
. . :
I : r , , ;
t ! n I r 9 ' i I E ! r : b ' C ) , i ! ' ) f '
. . , 1 , : ' i
"
F a
t ;
- n a r r l q a r l @ r F * U G U I E J q
' q
r r + !
0 l
t 6
- t 3 a v r
s v J - t - ' l l 5 v l
92
de h6ro My wtur q fin'x(
',\
:;
j,
.,, i; u .a,':i'.ti
r I
,:'4 4,4 i1',f
.a1 ,,
i'
6 d
Sl .:, ;,::,t t
..
n!a/,! :. ,:\. 1 R1lilfi'q?4i A1J-ta a t'),&'aBZa.* '" tlLj+i-i-;{
r. f
l.dMid:
.i$r.r1t
's! an orc Jw 6.10 oDrHo rcw
ic.ilflorcatr
DLs !'a rur
JpF{p ):, td,8 -I
Gambar 7.26 Mengetikkan
=SUM(G3:G9)
'j.\ ii a;t;t. 4:,:1:1.
j
rt {
-
11,-trt {
:Tiljl
iir.;.;.,ie i4
ai-lclJ.rr -fJf .: .1, -. a
itrf .i i,llq1 l{trlll *t:iTil,,l A;f+
Hnd -d z",1tv 4163+l-}'.;U, -.-.l*f
f-l
i
/'-
4"i
4
al
a
TOTAL BIAY
A;
t,
;,.
ir.
l
'$ft
Br: o( ,-, o"'o
j*,-o
m-q tu, ;'"". o,r9 ! ,', L/ ,rsr-
|
Rp 1.050.o0o.00.-
TOTALBIAYA =SUM(G3:G9)
/I :
HARGA SATUAN BIAYA
j Rp 3.5s0.00_0,00,-
. Rp 2.050.000,00.-
Rp 2.250.000,00;-
Rp 1.050.000,00,-
Gambar 7.27 Tolal keseluruhan biaya
r
I
' '
,
!
i
i
I
I
I
I
I
s r J l e u r s i e 6 e
l a q e l
u e l r s r s o r . u o N g z ' L J e q u B g
. .
x ; 8 r y 1 r a r N i a r m g q g l
f l l q
, r f t q 1 ! E o s ! l v N s
C V C o l n V
e p e d e p e 6 u e ^ s e U l r s e l u e l e u n 6 6 u a u u e 6 u o p
l o q e l
u e l e n q u a d
u e q r l e l
q e p n s q e l r e s a l o s
' ( O g ' Z
r e q u e g ) a ^ e s
l o q u o l ) ! l I
' t l L l l e ) e ! ' o u e N
e y 7 e p e d
I n q o s r a l l a q e l l n l u n
u e > l u r 6 u l e p u v 6 u e r { a ; r ; e u e u
l [ a y
' t u t
l o q e ]
o l 4
u e d u r { u e u
I n } u n
e u e u 6 u e n r q r l r d n l e ;
' e l e 1 y o d x S
n u e u
I n c u n u
e } e u ( A Z ' t
r e q u e g )
y o d x g q r ; r d ' e I u l n f u e l e g
' e A u n u e u r
r B n l o l e 6 6 u r q U B U e I
I t l I
u e t p n u o l
' l a q e l
1 r ; 1
u e 6 u a p e { u e q e { u e l e r q u e t e 6 6 u e e u e c u e J u e } e n q u a d 6 u n l n p u a u r
) n l u n l a c x f S y {
a I e { u r s r
q e p u r d r p
l e d e p } e n q
e U I q e l e y
6 u e {
l a q e }
r r e c
' l a q B ]
u e r n l n q e q n O u e u r r 6 e ; n ; r e d
l e p r l
e p u v e 6 6 u r q e s g ' 7
r p e f u e u s l e ]
r 6 6 u r 1
l e n q l n p n I
s l e ] u e r n l n q e q n D u e u s e s o l d u e l e p g
d e q e g e p e d u e p e l e p
e p e d s 1 e 1 r 6 6 u r 1 u e l e d n l e u O u e r {
g g ' !
u e } r s r ' l t l 6 ! o H u e l e p
7
d e q e l e p e d t e l n r u
r 6 6 u r 1 u e J n l n u e l e u n 6 6 u e u e p u v e l r p ( e l n u a s u B J n I n t r e p t l e l
7
r e s e q r e d r p )
9 7 ' 1
u e 6 u a p e , { u - s e c u u o 1 o A a / e c s e > ; 6 u e u e l r s r u e p l l r p o y y n u o u e p e d a r e c s
q e l u u a d u e > 1 e u n 6 6 u e u n l t e [ ' l e u o t s t o d o r d
; t d u e l t e D e l n o { e 1
r p r e q r u e O e p e d
l o q e }
u e r n l n . r n l e 6 u a u u e b u a p e 6 n l e s r q
' n U
u r e l o s
' B Z '
L ) e q w e g
e p e d > 1 e d u u e 1 r p e d e s
L l e u a p : e q u e 6 u e 6 u a p s r l l a t u r s r e 6 e
l a q e l
r l e q u a l u e l r s r s o t u e u e p e s e { u r s t
u e D u e p
y e d a l q r q a ;
r e 6 e u r o l o l 6 u r s e u 6 u r s e u r e q o l r n l e 6 u e r - u u e 6 u e p e { u ; e s r u
' s r u e u r a d u e u g e 6 6 u 1 1 e p u v ' r e s e l o s g ; d e q e l e 6 6 u r q
;
d e q e i q e l a l o s
- l 3 E t v I
s v l - l - ' l l 5 v l
: y
1
d o q o l
94
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR oENGAN AUTE]trAD 2AO7
lit:@*:s ......,"-iil,5
: .ir:i,r.,.r r.
tr1aylr.lit t.,;'. Htrlt1,tj:t]:; Aj.ts
.',.,:.4
1* .*:l'd $
e
$"Q
+,,{),.i,1!:;:
,;..,tril.:jf [.i..- .-.
E E6t P&P.*h.
.
'nErclrgr
PrNrtj d;
"'*'*
Ti:E -r=rrj
i r.i i r.
, .{
i i:r,r ,
;r
.
: :r _t
q.pr
i .,:,; - .
:-; ; i'i
.,ovwhBqpil
:
;:;.,.
.t,t
.,'ilfo.
.t,e"
ffi
E
(udt*
Gambar 7.29 Menjalankan
perintah Export
Ed $e hit to,M rd, &s 0iM M, ed q r)PBt
riiii;rli;*l * a:'??t ti {- '...in,.d }lE[l ;'*] fl il
Save in
r1]l:tihan cad
..]t.ty to trtodels
.!1tty Data 5ourres
jl'ly
eBooks
_Jr{y
banres
.;$tty Nusic
Jt,ti,
Pi.tr,"t
li'ilt,ry w"bu
,JNew Folder
File name: Tat,lel.csv
Files of type: I Comma Delimited
['.csv]
size Type
File Folder
File Folder
File Folder
File Folder
F le Folder
F la Folder
File Folder
Fr e Fr,lder
F e FDlder
Fr e Folder
Date Mo
*
i
s/17i2or
,
s/31i20r:
I
F,lr Fl2nr
s/l7i aor i
rllztlzt
i
til?tl?t
,
r nlai?nf
6l l8/20r:
6l4l211t y:
r--
-l
I SEVe I
|_,
a----:-----:------l
I
Lancel
]
?
tL
Gambar 7.30 Menyimpan data yang diekspor
' L ' g
r e q u e c e p e d
l e d L u e l
t u a d e s J o l e l n l l e l u E l l d u e l
l n c u n u
u e l e e 6 6 u t L l e s
r e 9
) t c l n o < s r o o l n u e u
q l l l u a u u e o u o p n e l e p l e o q ^ a l
e p e d
I
e l 6 u e
l l n M p U I O l o q u o l
u e l o u e u B p u V e [ u l t e q e s e [ u t e 6 e q a s u e p
' 1 e 1 6 u e d ' J e I e ' u r s ' p B J ' ! L . l d
u e O u e p e l u l e s l u s 1 e ; d r u o 1
q r q e l
6 u e [ u e 6 u n l l q t e d
l n l u n
' r d e 1 e 1 U e I V ' e u e q l e p e s S t l B r u e l e u t t s e l e d o
I n l u n
n u a . a
p u e u u o c e p e d
; e c l r l e o u e u
d n l n c e p u v ' l o l e l n l l e l
q e l u r t e d u e 4 t 1 > l e 6 u e L u
I n l u n
' e [ / \ , 1
a l
. h l C
r . r e p e l u l e s t u n e l e J a l e u t l u o s u e n l e s e 1 6 u e o I l c u l u e n l e s e 1 0 u e t l e p e l u ; e s t u
' l n p n s u p p
' e u n l o n ' u B s e n l ' U e n l e s t s l o n u o l e 1 6 u e r n q e l e 6 u e u
I n l u n l e d e p
e $ n t r d e l e l
' E u e q l o p e s 6 u e I s t l e u o l e u t s e l a d o
I n l u n
e [ u e q
l e p l ]
J o ] e l n ) l e l
s e y l r s e l
' n u o u t
p u e w w o C t n l e l a u s l l n l l p 6 u e A
q e l u t l a d - q e l u t t e d u e p J o l e P c P C
s e l r l r s e l u e 6 u o p n l u e q t p
l e d e p
t u t e p u v L . l e l e s e u
C V C o l n V
u e t O o t d u e l e g
r o l e l n l l B l e d n r e q n l u e q
l e l e
u e l L l n l n q u o u 6 u e A u e O u n l t q l e d t B u o 6 u e u L l e l e s e u
u e l n u e u o u e p u v 6 u e p e > 1 t e y t e q r . u e 6 6 u a u r e p u v u e > 1 t [ s e e > 1 u e l e 6
9 N N i l H D N 3 I N N I N V E I V ] V
I I I A g v g
t
s(y?t &ila1x W
r EltI tlir
lf
r.
--l
tE t:] [rf
96
MENG(3AMBA.R TINGKAT M.AHIR DENGAN AU.rotrAD zooT
Gambar 8.1 Tampilan kalkulator
Untuk lebih memahami penjelasan
diatas berikut adalah soal perhitungan
yang penyelesaiannya
menggunakan alat Bantu menghitung
1. (300 +500)
-100
=
!
2. 5450 cm3
=
? m'
3. 12 inci
=
? cm
4. Diketahui segi enam yang panjang
sisi-sisinya adalah 50 berapa luas
area segi enam tersebut seperti terlihat pada gambar
8.2 di bawah
ini?
' t o l e l n l l e l
e p e d u e l d B p e q r p
t u e d e s e p u v e 6 6 u r q e s
I l J l C
u e l e u n 6 0 u o u e p u v e l u l t e q e s
I n q a s t o l
L { e l E S B r u u e D u e p n u e p e q e p u v e l t f
' e p a q - e p a q r a q
6 u e A u e 6 u e ; t q
r s e r e d o u e O u a p u e l t s e l n l l e > 1 r p 6 u e r { e 1 6 u e
1 e { u e q l e d e p l e l
e 1 r I e s e t a l
l e 6 u e s
u e I B r u r
l e L 1
e u o J e l d n 1 n 1 u n d n e u e l n q 6 u n r n } e p u e } t s t s o d
u e l e d a 1 e 1 L l e l e p e t u t s t l e u e l e u t s e r a d o u e l e p u e l t l e q t a d t p n ; t a d
6 u e r {
l e g
' g g 1
e > 1 6 u e n l t e I
' n u a t u p u e u u o c e p e d
} n q e s J e }
s t } e u t e } e u l
r s e r e d o r r e p u e q e n n e f
; n c u n u
u e l e e 6 6 u t q a s l e ] u f u e l e ] n l e l
' 0 O l
- o o g + o o t
l t l e l
p r e o q l e l u e l e u n 6 6 u e u l u e o u e p
' e ^ u l n f u e ; e s ' n u a h l
p u e r u r u o C e p e d : u o ; s s e l d x l < <
l n c u n u
u e > 1 e e 6 6 u l L { a s
l e c l l } a y
: l n l r r e q r e 6 e q e s e r { u q e 1 6 u e ; - q e 1 6 u e l ' l B C
q e l u u a d
u e l e u n 6 6 u e u u e 6 u e p e { u u e r e s e ; e { u a d e l l l
' L
J o t l l o u
l e o s l n ] u n
u e u e r 6 a s r e q u e 3 -
Z ' g
J B q u e C
O E
- r f l '
gEl MENGGAMBAR TINGKAT I
Untuk soal nomor 2 penyelesaiannya cukup dengan menggunakan Ctrl 8
seperti
pada langkah di bawah ini:
1. Tekan tombol Ctrl diikuti angka 8 sehingga akan muncul tampilan
menu QUICKCALC.
Drop down anak
panah ke bawah sehingga terlihat kolom Unit
Conversions dalam baris
pertama kolom tersebut merupakan pilihan
tipe konversi Unit Type dan sisi kanannya terpilih tipe length yang
berarti fasilitas konversi
yang aktif adalah untuk mengonversi angka
satuan
panjang.
Klik Length maka munculdrop down anak panah. Berikutnya klik drop
down tersebut. Pilih Volume
yang berartiAnda mengaktifkan operasi
konversi volume (Gambar 8.3).
Klik baris kedua kolom tersebut merupakan
pilihan satuan yang akan
dikonversi (Convert from) dan sisi kanannya terpilih cubic metres
yang berarti satuan
yang aktif adalah m3. Klik pilihan tersebut sehingga
muncul drop down dan berikutnya
pilih cubic centi meters. Pastikan
pada baris ketiga kolom tersebut
pilihan satuan yang terkonversi
(Convert to) adalah Cubic meters. Pada baris keempat (Value to
convert)yang terdapat angka 0, ubah menjadi angka 5450 maka hasil
dari operasi konversi tersebut terlihat
pada baris kelima sisi kanan,
yaitu angka 0.00545 seperti tampak
pada Gambar 8 4.
Untuk soal nomor 3
penyelesaiannya hampir sama seperti soal 2, hanya
ada sedikit
perbedaan perintahnya yaitu pada pemilihan Units Type seperti
pada
langkah di bawah ini.
1. Tekan tombol Gtrl diikuti angka 8 sehingga akan tampilan menu
QUICKCALC.
2. Drop down anak
panah ke bawah sehingga terlihat kolom Unit
2.
3.
4.
r
' 0 0 t
q e l e p e
Q a y a u t u a 4 )
e l u r s r s - r s r s b u e l u e d
; e 1 o 1
u e l 6 u e p o s ' 9 6 ? 9
=
B o r B
I n l u n
n y e l ( 9 ' g
r e q u r e g ) n u o w
p u e w w o C e p e d
] e L l l l l p l e d e p l n q e s l e ]
u e u a t O a s e e l e
s e n ; u e O u n l r q r e d
l t s e L . l
e ) e u J e l u o u e ) o l u e t p n u i e l
' u e l n t n J a q
e l e c a s
u o 6 r ; o d e p e d
l n p n s l n p n s l l l l
n l e l ' n u a w
p u e w w o C e p e d e e t y
l l l a y
' Z
' Z ' B
r e q r u e g e p e d r p e d e s
u o d l l o d
q e l u r l e d u e > 1 e u n 6 6 u a u u e 6 u a p u r e u e r 6 e s u e l J e q r l e e
' t
q e m e q r p q e l O u e g e p e d r p e d a s
l l n ) 1 t
l o l . u o u
l e o s
u e l t e s e l e A u a u
l n l u n
' 8 r ' 0 e
e > 1 6 u e
q e l e p e
i n q o s t e l
t s l a n u o l t s e l e d o t J e p
l t s e q
e l e u
7 ;
e 1 6 u e
u e l r s r ( p e n u o c o 1 e n 1 e 1 )
l e d u e e l
s u e q e p e d
' s r a l o u l l u o c
L l e l e p e
( o 7 y e a u o g ) e p e d u e l l l s e d u B p ' s o t l c u l L . l l l l d ( t u o t l y a n u o g )
e p e d
' 6 u e l u e d
u E n l e s r s r e n u o l
r s e r e d o u e 4 r 1 > 1 e 6 u e u t e p u v t u e r o q 6 u e [
q r l l d t e l 6 u e { q l d u e l u e l t } s e d
' 6 u e l u e d
u e n l e s
e 1 6 u e t s r e n u o 6 u a u t
I n l u n
L l e l e p e
1 r 1 > 1 e
6 u e A l s J a n u o l s e l l l l s e J l p e l e q
6 u e {
q 1 6 u e 1 a d r l
q r l r d r a l e { u u e u e l t s t s u e p a d i l s 7 r u 1 1 t s t e n u o l e d t l
u e q r l r d u e l e d n r e u r
l n q a s J a l
u o l o l e r - u e y a d s t t e q u e l e c
' s u o t s J o n u o C
' t u t
, ,
' e
6 6 E l N n l . l H s N 3 I ^ J n I N v E l r v - l V
I E]tr
MENI'GAMBAR TINGKAT MAHIR oENGiAN AUToEAD zoET
J&3,TJilI4X fl
Convert [rom
CoBat t.
vdlre to cffirt
CoBrted ,tE
+
6
Saple vaables
Gambar 8.3 Units type
,
Volume
*f W*,'ilx4X fl,
lril
trl El iril @
s"
Gambar 8.4 HAsilAkhir konversi pada
kolom Converted value
e ^ u l n p n s j n p n s u e O u e p u o 6 l l o d l e q u l e C
A ' g
r e q r u e g
r
1
. , : : ' ' : '
p 4 , . .
< f r E
i : , .
y :
A n i , ? b , ' ) r
y
: ' t '
t t . r d t ! d t i l
W
i J p o H
t
. i 1 6 t r
*
r i t l *
t t r [
g N n a r H g N 3 1 , ^ l
n l N v g r v " l v
182
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR OENGAN AUTOEAr) 2OO7
Fil6 Edt VB lmd Fqd Tods &aw Orcnrbn hdif! Window Help Eitres5
4:
q
q.
{ .}?
g
h.;;
r_l i rl
va
ll d.q & i *j , '4::, .? & C'
"
$ r. '*
.,:
)|:i1ao
I
Stildnrd
-
EyLaya
-
! ni
ql !randaro
y
-8!
I
,:l
qi
4Li
4l
AE
oo
L-j
u.
tr
_"
1
ri
ui
It
i'-l
,41
i
ai
'el
_{
;.t
'1
i nmd& li: {: } }l
IFACr( oucs oYH Lwt'lr,roorr
Gambar 8.6 Luas area segi enam
pada
Command menu
it'p
r
' r u r
l n l t J a q
u e d e L l e l L l e l l l n l l e l u u e s e l e f u a d > 1 n 1 u 1
' e p e q J o q
6 u e r { O u e p u e d
l n p n s ? U e p
u e ; r d r . r . r e 1 e d n . r e q
I e l e c
d e r s
l n o A e l
u e l e p e 1 u e > l l r d r u e l t p u e t p n u l a l
' l o p o t u q e l
l p
r s r s o d l e q 6 u e A t e l n d e 6 6 u e 1 e d n t e q r e q u e 6
l e [ q o
q e n q e s
L l o ] u o c
u e l r J a q r u a t r s r l n u a d
l u l
q e q
u p l e C
' ( g ' 6
r e q u e 3 ) n e 1 1 n u e u i e p e d
l e d e p t e l
6 u e A
y o d m o l
s e y l r s e ] u e > 1 e u n 6 6 u e u u e D u a p u e l e l r e l l p
l u l l e L l C V C o l n V
u e l e C
' e A u r e O e q e s
u e p ' l r 1 1 e d s t a d
1 e d u e 1 ' 6 u r d u r e s 1 e d u e l ' s e 1 e
> 1 e d u u e 1
' u e d e p
1 e d u e l
e { u l e s r u r e p a q J o q 6 u e { O u e p u e d
l n p n s
e d e l e q a q t J e p u e l t l e r u a d u e > l e d n t e u
6 u e { u e ; r d r . r . r e g u e l O u e q u r y e d r p n ; r a d s e p e l n } e s u e l e p u e l 6 u e n l r p 6 u e , {
l e l q o
L l e n q o s l e q u t e 6 u e 1 ; r d u r e u e u l l e l e q
' e l u a p t
u e l ] e L l r l J o d u e u J a u t e s a p 6 u e l o a s
u e l t s e q J e q a l e u e l n l c u n l n l e s L l e l B S u e l e d n t e u
l r J e u a u
6 u e { u e l r d u r e l
' e f u a 1
> 1 ; l g t u e d n e l e r o u m o e p e d e l J n p a l t s J e . r e q u e O u e ) t s e l u e s a l d u a u r r r e l e C
I U O d A A f I N S V I I ' I I s V J N W N N 9 9 N 3 d
X I
g v g
184
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR oENGAN AUToGAD zoaT
Tohop 1:
Siapkan gambar
3 dimensi Anda. Dalam tahap ini telah disiapkan
gambar
3 dimensi berupa tangga putar (terdapat dalam CD latihan) yang
siap
diolah ke layout siap cetak. Buka dengan password
hans. Pada toolbar Work
spaces, klik anak panah
drop down lalu pilih 3D modeting (Gambar
9.1).
Tohop 2:
setelah Anda memilih 3D modeling, maka tampilan tab model akan
berubah dan muncul toolbar baru sebagai fasilitas pendukung
tampilan gambar
3D Anda. Klik/pilih tab layouf yang
bernama tangga putar yang
berada di kolom
deretan tombol sisi tengah untuk masuk ke layout (Gambar
9.2). Setelah itu,
klik menu view
>
viewport
>
New viewports.. (Gambar
g.3)
maka akan tampil
menu Viewports seperti tampak pada
Gambar 9.4.
Tohop 3:
Dalam menu Viewports di bawah ini pilihlah
Four Equalyang berarti di
layout nantinya terdapat 4 tampilan dari sudut pandang yang
berbeda. Pastikan
dalam kolom setup Anda memilih 3D. Dalam kolom viewport Spacing, Anda
isikan 5 yang
berarti
jarak
antartampilan satu dengan lainnya adalah 5 mm.
Akan tetapi,
jika
Anda ingin menambahkan keterangan di bawah masing-
masing tampilan, buatlah
jarak
yang lebih besar agar teks yang
Anda buat tampil
proporsional.
r s u o t u r p
0
J e l n d l e q e 6 6 u e 1 u e l r d u r e l
Z ' 6
J E q u E C
N . L l S l n : l ! f t - a
! : ) : ! l : i l
: t l E a t t u ! & N S 9 9 { ; 0 0 0 * ! t
i
^
l n F r
t q
* . \
I
r , t i ? r t , } i
^
F d e r D l
i D r F - ! r . .
: '
&
a { q 4 ' ; l r f l ?
, . :
y . . .
. t
1 . 1 @ t
' t f l o 4 i ' . i
* t { 2 a ' 1 . . ' : , 1 { , : t e
a , . :
. :
l { E l i : : l
6 u r l l e p o y 1
O e l ' 6
r e q r u e g
I
9 D L J _ a l o d / v \ = r n s v J _ t - l t s v l N V V N n 9 9 N 3 d
186
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR DENGAN AUTOtrAD 2OO7
Tohop 4:
Pada kolom Preview klik/pilih salah satu kotak, misalkan kotak sisi kanan
atas yang bertuliskan View SE Isomefrrc dengan Visual style: Conceptual
yang berarti di tampilan ini akan muncul
gambar tampak
perspektif dari arah
tenggara dan dengan tampilan
gambar konseptual. Akan tetapi, Anda ingin
mengubah hal tersebut ke tampilan tampak kanan dengan tampilan
gaya realis.
Untuk itu, klik tombol anak
panah ke bawah (drop down)
pada kolom Change
View fo
pilih
"Right", dan
pada kolom Visual style
pilh Rea/isfrc (Gambar 9.5).
Untuk mengubah
posisi masing-masing tampilan sesuai dengan yang Anda
inginkan, Anda tinggal mengulangi langkah
pada Tahap 4. Setelah selesai, klik
tombol OK.
Tahop 5:
Setelah Anda klik tombol OK maka akan Anda menemui tampilan
pada
layout. Command menu meminta Anda untuk menempatkan posisi Viewport
(Specify first corner or (Fit)
<Fit>;
Klik sudut kiri atas dalam (sudut 1),
kemudian arahkan ke sudut kanan bawah dalam
(sudut 2) seperti tampak
pada
Gambar 9.6 dan 9.7 sehingga hasil akhir yang Anda dapatkan akan tampak
seperti Gambar 9.8.
s u o d M e r n M o N
q e l
u e l r d u r e l
? ' 6
r e q r u e o
s u o d / v \ a r n M e N < s u o d / v \ e l n < M e l n
t ' 6
J e q u e C
ItrEl
MENGGAMBAR TINGK,AT MAHIR oENGAN AUTocAD 2aa7
3o
ffiir uis rtrir lLr
Gambar 9.5 Visual style
>
Realistic
Fb E& h* I@r tud 0* lfu @y Wd uq tlF.n
afo+l4 .
S }
f,
a
Gambar 9.6 Menempatkan posisi
Viewports
O u e p u e d
l n p n s l e d u a
u e O u e p r e l n d r a q e 6 6 u e l r q l e
l r s e H 8 ' 6
r E q u e g
, : r r l
3 ! ! - l
i N s r i o
U r B
, . f i ' 6
L . * } F
:
i ,
t i t { , i , * ?
, ' ,
b
* 1 , ,
' ' 4 "
. a f , , E ' : ; f - t ) I '
i -
j ' i P F l
v 4 ;
l l z \ ' ' t t
: g j
a , , , r , i ' ' c
t , n 7 ; a , r ; a
r i d , t + H 4 q s . 1 & i q r 6 u q x r o 1 6 ! * E r o J p 4 l
+ . ; . 1
s u o d M a r n r s r s o d u e l l e d L u a u a y \ l
Z ' 6
r E q t u e C
: - - - . . f l : : : + :
l l l r - : -
- . - . . - . - l t + - - 1
r r r ' \
t ' L 1 1 ' 1 1 ' t l
. " . r l i t ; . +
.
. : . l , l I
' t . : l : : " 1 . * i i l : j r
!
;
" : , : : 1 . : f , f ; j r l i
, , i f l i
; : l : r l
: - l l
l r l
, . - . = -
I
6 t r t r a r o d / v \ 3 t n s v l t - I t s v j N v v N n g g N 3 d
I Itr
MENGGAMBAR TTNGKAT MA.HtR DENGAN AuTotrAD 2AA7
n r " l s u o l t d o L l l l l d
' s r o o 1
n u a u ) 1 l l l n l e l
' 6 m p ' t e 1 n d e 6 6 u e 1
l n p n f u e q
6 u e I t e q u e O
a l 4 e l n q L u o u
q o l u o c u e 6 u a p r s > 1 e 1 o r d e p u v u e l e 6 u e , { t e q r u e 6 a l 4 e l n g
: 1 d o q o l
' Z ' O I
u e p
L ' 0 L
r e q L u e g e p e d
l e q r p a l
r y e d a s s u o l y d g r . l l l l d
' s r o o 1
n u o u e p e d
l e d e p l a l
6 u e { s u o l l d g
f i y n o a s
n u o u
$ u r l a I u e u u e 6 u e p
l n q a s J o l
u e t l e 6 u a d S e l t l t s e J u e l e u n b O u e u l
1 n l u n
n p u e d t p
e p u v
l u l
q e q u e l e g
' e A u e > l n q r u e r - u
l e d e p
u t n l o q o s
l e n q
e p u v q e 1 e 1 6 u e [ ( l p u e s
e l e l )
p l o r t s s e d u e l t s t O u e u
q e l u t t a d u e y l t d u e u a u s l l e u o l o e r e 3 a s
C V C o l n V
u r e l 6 o t d
' e p u v r e q r u e O e p l e l n q u a u u e l e d e r l a s e 6 6 u t q e s I s > 1 e 1 o l d e A u e p e n ; l a d
l n q e s r a l l e L l I n l u n
' r 6 6 u r l
u e u e u e 6 u e d
g e > l 6 u r l u e I n U o t u o u 6 u e I e f u a > 1 u e O u n l 6 u t l
u e l e p e p e r o q e p u v e , { u ; e s r y 1
' e p u v
u e e f u e l e d u e l e p o u t l u a d
l e q
n } e s q e l e s
u e l e d n r e u
l e n q
e p u v L l e l e l 6 u e [ t e q u e 6 u e u e u u e o l u e p u e e t s e q e l a y
U V E I A I V 9 3 1 I J N V I A I V 9 N 3 d S V I I ] I S V J
x g v g
'l
12
MEN(iGAMBAR TINGKAT MAHIR E)ENGAN AUTcltrAD 2ao7
pilih tab Open and Save dan kemudian klik tombol Security Options... seperti
terlihat pada
Gambar 10.1. Selanjutnya, akan tampil menunya dengan tab awal
adalah Password.
Tohop 2:
lsikan password
sesuai keinginan Anda pada kolom kosong di bawah
Password or Phrase to open this drawing. Hal yang terpenting adalah Anda
mudah untuk mengingatnya
jika
terlupa. Contoh di bawah ini menggunakan kata
hans yang berarti ada 4 titik hitam. Setelah selesai, klik tombol Ok sehingga Anda
akan menemui menu Confirm Password yang
berarti Hnda harus mengetik
kembali password yang
telah Anda ketik pada kolom kosong di bawah Reenter
password to open this drawing. Klik Ok sehingga Anda akan kembali ke menu
options dan terakhir klik tombol Ok maka file gambar ini telah Anda beri fasilrtas
pengaman.
Untuk mengetahui bahwa langkah yang Anda buat sudah benar, tutuplah
file gambarAnda
dengan klik menu FrTe pilih
Close kemudian pilih yes (Gambar
10.4). Buka kembali nama file yang
telah Anda proteksi
maka akan tampil menu
sepedi terlihat pada
Gambar 10.5. Jika ada orang selain Anda yang mencoba
untuk membuka file yang telah Anda proteksi,
maka orang tersebut diharuskan
mengisi password yang
telah Anda buat. Jika password yang
diisikannya tidak
sesuai dengan yang Anda buat maka akan tampil menu Password error seperti
terlihat pada
Gambar 10.6. Setelah mengklikcancel, akan tampil menu AutoCAD
Message seperti terlihat pada
Gambar 10.7 dan setelah diklik Ok maka akan
kembali ke menu awal program
AutoCAD.
s u o r l d o A g u n c a g
Z ' O L
r e q u e o
r d " H
I [ , 9 : l - : t - - 4 -
[ X
0 I , \
r e P H D / d i r L l d e l b o l d , t S e s E E
l l o s o r . L l l
: a d , ! u o t ) d , i 3 u e l u a t n l
: 6 u r M E r F s r q l u a d o o l a s e r l l d l o p l o M s s F d
a t n 1 e u 6 5
1 e 1 6 r 6
, p r o m s s e ;
s u o r l d o o o l e t p
l e l o y L ' o l
r e q r u e 9
8 o q 6 0 l P r P u o r l P u r o J u l f x o r 4 m o q 5
[
6
S a l r . 4 d P l 6
' { x o l d
M B r . l S
: s l i e l g o u o l s n o l o , s a E P U r
' { x o l d
^
a l o A u r
P u P U U o f , P u e ; c a 1 a p l r e l q o
: s d d e
X U H r d q 0 P e o l P r * * " 1
! t D r j B l t l d d ? i
: . l l t i ; ; l { f i
6 l r e p 1 r l a r . n 3 r p a t e U
o t s r a s n , a q l o M o t l v
U t
j
c r e , f P t
l e r x
o l s e 6 u e q a u r e l a g
[ l 1 .
' { d o r
t l I M
P e l q P u S
: s P r x P e o l
F u e u e 0
l : l ; l : l J : ! r { ; l l . i l a
H l E u l a l i r
l
a n r l u r q l P d
l l n l
d e l d s r o
l I
t s r t o l
s e l q
P s ' d f . - , P , " q * n ; , 1
i
' -
;
u r d l ; l i j
t l i i i i o r J , , i i o l i q a s
r * i 5 p o 4
6 6
a 4 p r 6 s a r u a r a ; J r j r a s l
6 M p r P l n d P 6 6 u P l f u f t P l P
l u a x n S
E
u o r l e u r o J u r e m i P u E t s
P l t f i t P
6 P l d s r C
-
f
i u o r i l g 4 r n : i 5
-
s a l l
' { r e ! s d B 3 l
J o J u o l s u e l E e a l u
$ : a
e 1 t 1 6 o ; s u t e 1 L r e l 1
-
u o r l e P r l P ^
J U J
a u l l n J
-
e ^ e s q " e a q I M 6 d E a d n l J P q a l e a J l
-
s E ^ P s u i e M l e q s a l n u l Y ' l
L L
a ^ e s o r l P U o l n y
-
1 t , c t , n F
1 - .
. r " : , :
-
:
e 6 P u e c E d a A E s
l P l u e u e r 3 u l _ !
[
] i o u r j q a g
m a n a r 6
l e L n G ' L
-
l -
^ l b M P " l r ' u | M e , o 1 0 0 ;
( l ! - _ ' : r r
t ? a . : :
: a i , -
u e l s , { 5 q s r l q n d P u P l o l d
e ^ p s F u e u ; : l
i + a : -
: . t J
< < e u o , d
P a u R u n > )
" ' , c E
f - m l
E t t d v a h r v g 3 - 1 l l N v h l v s N 3 d s v - L l - l l s v l
114
MENGcAMBAR TINGKAT MAHIR oENGAN AUToGAD 2oo7
Gambar 10.3 Mengonfirmasikan password
;.}T-:.{"rY1Fq1}'.i,1&i
4,.{n {
rif!.
:*l c 1 . _.'.r.,r,
'ij* U
{
3-
'8
.!
@
!)
t]
\I
u
7
{
tl
.t
a.
i
.a
n
I
Gambar 10.4 Konfirmasi penyimpanan
hasil
Fleenter password to open this dr.:wing:
Eaution: llyou lose or forget the password. it camot be
recovered. lt is advisable to keep a list of passwords
ac
their conesponding drawing names in a safe place Draxrrg
Fasswords are not case sensitive.
T !'i_.-] l
c""=
J o J J S
p J o M s s e d
9 ' 0 !
J e q u e e
p r o m s s e d
G o l e r p
l e l o y
g ' O L
r e q r u e g
I t s l u E l r
, 4 r 1 a g
' l l e J J o l u l s t
F J E M s s e d
a q 1
9 1 r . a J V t h l v s : l 3 - t l J N V ! ^ r \ r ' E , N S d S V I I - i l S \ / l
I l6
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR oENG;AN AUTOEAD 2OO7
Gambar 10.7 AutoCAD Message
D:\l"ly Documents\gambar nrodul\tangga
putar,dwg
Un,:hle to open this drou+ing,
It is encrypted and requires a
password,
Ufr
[|'
u e J n l n u e O u e p e 6 e u u r u e J n l n 6 u r 1 e { u a u r n l r e d B p u V ' C V C o } n V l e q r u e O e > 1 e O e u r r
u e l ) n s e r u a u u n l a q e s e M L . l e q u e > l r l e q r e d r p n ; r e d u n u l e u
L O O Z C V O o l n V
u u e . r 6 o r d
u e 6 u e p D u n l n p u e u 6 u e { e { u u r e 1 n e } e
' } t } ' 6 d [ ' d u q
a d r l u e 6 u e p
l e d e p ] n q e s J a ]
r e q r u e 6 o l g - e l [ e { u r p e 6 u e A e 6 e u r e d r y e q u e l l n s e u r e p u v u e l e 6 u e { u e s t l n l
l e q t u B C
' s r l n l
r u e s u e q n l u e s
l e d e p r e l
u e p ' L l e p u r ' e r { u l e u e q a s
6 u e [ u e e p e o ]
r l e ) e p u a u ' I r J e u e u u e s a l q e q u e u a u u e l e e 6 6 u r q o s r s u e u t p g u n d n e u r
r s u o r . u r p
T
r e q u e b
l r e q
' u e l u r O u r e p u y 6 u e A u e s r l n g
l e t q o
u e 1 ; r d u e u a r u
l e d e p
e p u v ' s s e r d x 3 n u o u r . u e l B p r l c l e H r e d n g s e l r l r s e J u e l e u n 6 6 u e u u e 6 u a 6
' 6 u r p u r p
r p r s r s o d r e q 6 u e { u e s r } n l
I n s e u r e }
r 6 e ;
l e I u e q
L 1 r s e u u e p
' u e u e u e } ' l t l } s t l
} e l e
- l e l e
' o r n l r u r n 1 r p e d e s e { u u e ; e p r p u e l r p e q r p 6 u e I
l e t q o - 1 e t q o l e A u e q
' 6 u e n t
u r e s o p u e u u e l e 6
' e I u u e > l r s e l u e s e r d u e u
u e l e p q e q u i e ] r e l r u t J a q u i e r l u e l e
u e y l o [ u o 1 r p 6 u e { ; r e 1 e p - l l e } o p u e p ' u r e s o p u o r u u e l e p u e s n r e q a l n } e n s u e l e d n l a u
e l u r e u e q a s u e e p e a l r l r l e m a u 6 u e r { J n } l e } r s r e r e q i u e O u e l r d u e u a 6
H ) I V H U 3 d N 5 S V I I ] I S V J
I X g v g
r
i
I
I lEl
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR oENGAN AUToGAD ZElcJ.l
figura secara tepat. Untuk lebih memahami dan agarAnda dapat menggunakan
fasilitas Super Hatch, ikutilah contoh di bawah ini.
Tohop 1:
Buat figura dengan menggambar segi empat ukuran
g0
x 60, lalu offset ke
sisi luar sejauh 2 Drawing unrT(satuan
gambar) dan kemudian offset lagi sejauh 6
satuan
gambar seperti terlihat
pada
Gambar 11.1. Setelah itu. pecahkan semua
objek segi empat yang Anda buat dengan mengunakan Explode
pada toolbar
Modity sehingga segi empat
yang Anda buat bukan lagi objek yang berbentuk
polyline atau bidang. Langkah ini dilakukan untuk mempermudah Anda dalam
memberikan arsir gradasi warna
pada figura agar tidak overlap dengan gambar
lukisan yang akan dimasukkan.
Tohop 2:
Klik menu Express, lalu pilih Draw dan berikutnya klik pada Super Hatch..
(Gambar 11 .2) sehingga muncul menu Super Hafch seperti tampak
pada Gambar
11.3.
Tohop 3:
Pada tahap iniAnda tentukan gambaryang sesuai keinginanAnda dengan
mengklik tombol lmage sehingga muncul Selecf lmage File. Untuk contoh ini
digunakan image dari defaultnya Windows XP yaitu Sunset
yang bertipe file
'BMP"
dengan ukuran 800 x 600
piksel seperti tampak
pada
Gambar 11.4,lalu
klik tombol Open sehingga muncul menu lmage seperti tampak
pada Gambar
11.5.
r
q c l e H J a d n s < M e J o
z ' L L
r e q u e 9
'
t * * " t l
: . t . l r ! 1 U o r . u a r l
n
n
. i : l
( ;
+
?
I t M
- : .
* ' { i 1 d v
'
P + r , i ?
. F - . , . r
-
. - , c M . .
f
I E
v " 7
u e n l e s
I
q n e f e s
] e s J J o I ' ! !
J e q r u e g
H C J - V H a l 3 d n S S V r l - l l S \ / l
1zEJ
MENGEAMBAR TINGKAT MAHIR DENGiAN AUTotrAD 280.7
Gambar 11.3 Kotak dialog SuperHatc"
lmaqe..
Elock.
Xref Attach..
Vi ipeout...
Select existing <
f.Lrr\,8 *rror l*leran,:e:
1 A t'r t1a1
Gambar 11.4 Memasukkan sampel
gambar
sunset
t -
' y o
l o q u r o ] l r l l
' r e s a l a s
q e l a l o s s e d L { t q o l 6 u e { t e q r - u e 6 u e > l l r s e q 6 u e u l e 6 e e l e c A u o l o l e p e d e 1 6 u e
q e q n O u e u t e q o c - e q o c u o u e s l q e p u v
' l d e l e l u e I V ' Q e l e r u r l u e s l s u a l s r s u o l )
0 9
x
0 6
n l t e l u e s t l n l u B J n l n t e 6 e q e s u e l e p
l e d u a
l 0 o S u e l n l n e J e l u e u a s u r c
9 2 8 ' 9 t
x
/ g g L ' t z
L q F , p e e ^ u u e r n l n
l n q o s l a l l a s u n s
a o e i u t l e q u e o u e l l n s e u e p u v
u e l e 6 u B A e 6 e u l t t e u a b u o u L { n J n l e ^ u e u u e 6 u e J e } a l
} e L l l l a u r } e d e p
e p u v e l e u
> >
i l e p p l o q u o l I l l I 6 u e L U
e p u v e l t I e u e J e l s e l a f r . l t q a l u e l l t s e q l p 6 u e , { t e q u u e o
B l i o s
l n s e u
l e d e p
u e l u t 6 u t e l l l 6 u B ^ r e q u e 6 r e O B u e l p n s l e u r l p
! u ! l e L , l
a r e o s
L U O I O I e p e d
g . 1 , e l 6 u e u e l t s t $ u a u e p u v u e l t l s e d t u t a 6 e u 1 n u a u e p e d
e 6 e u l O o g e t p
l e l o y
g ' 1 , ! r e q u e C
T , ' q " r " o
I f -
d F H
I f T , " G i _ ] f -
x o
- * l
u " e r c s . r o
' { l , c a d s i ]
u a a r c r . u o
4 r c e d g
I
u e e l c s ' u o , l r c a d s
E
l o : l B l r L l a l E l i 1 r } t d
l n l i l a : i l l
A
T I ; T
E d l l e s u n s : q l P d
P a ^ P S
' '
r d i f h \ s l u a u n @ O \ s r a s n
X \ n s 6 u r l l s s P u P
s l u a u n c o o \ : J : u r P u n o l
t - - * t - _ l
A i i s , n s : s u e N
L Z L
H 3 r - V H a l 3 d n 5 s v l - l - t l E ; v l
: t d D t { D I
122
MEN[3GAMBAR TINGKAT MAHIR DENGAN AUTEtrAD ZaaT
"{ Fk Edrt VEw In*( rorffi Td ,e }lMdm lfuify Widw hlD EiDress
i.l iitA ;,;}ir}
{"
-< \.\ t d
'
1, f r
.,
-:tl:
'lltr
.,.:
.4 ,i,\tq
ii 4,,*
;i
,j;ri
6 r)
,rt. E r.
l.\
utr
OE
+
i)
,4.
[,
:tr
lComand:
superhat.h
lr,'.,.,.,
poinr \0, o>:
175?.3253.60m0.-701.71,r6 SNAP G8tD, 08TH0
p0LAn
[GMpIOTilC(
DUr]S'DyN'LWT
F66ii
Gambar 11.6 Gambar segi empat dalam
Tohop 5:
Setelah Anda keluar dari menu lmage, berikutnya Anda diminta untuk
memberikan posisi image yang Anda pilih. Untuk itu. arahkan pada sudut
kiri bawah segi empat dalam seperti tampak
pada
Gambar 11.6 sehingga
akan muncul gambar yang Anda pilih
dan
pertanyaan mengenai kesesuaian
penempatan image (ls the Placement of IMAGE Acceptable ? (Yes/No)
<yes>
;
)
tampak pada
Gambar 11.7. Jika Anda sudah
pas
dengan posisi image
tersebut, tekan tombol Enter. Jika belum, ketik N sehingga Anda akan kembali
ke menu pemilihan image.
{}
't il'rf - ti
\-
s n l n d - s n l n d s u e o e d n J a q r s r s - r s r s u e o u e p u r e l e p
l e d u a
r o e s J e q L u e c g . r ] ,
J e q u e c
l l { $
n t , n u $ n a ) i @ g d * s D M B l i l s r o r s e . 4 s m 0 6 s t s z s & r
l e d u e
r 6 e s e p e d
l a s u n s
e 6 e u r u e l l n s e u t a V n
L . , , L
J e q r u e g
f j . : . i l , * t l . [ l g 1 i . . -
t . . , ! ] r r , v r - o l e : c
t r e ! N 1 u o o r u ! d w s
-
m o m r . r E ' [
< L - : : ; ; r : F : i , , . - i -
7 / E i
E Z I
H g J _ \ / H } l S d n s
124
MENGEAMBAR TTNGKAT M,AHIR DENGiAN AuroCAO ZOA'7
Tohop 6:
Dari Gambar 11.7 Anda memilih Yes, selanjutnya Anda diminta untuk
menunjukkan posisi image. Klik
pada
segiempat sisidalam sehingga segiempat
sisi dalam tersebut sisi-sisinya berupa
garis putus-putus seperti terlihat
pada
Gambar 11 .8. Tekan tombol Enter
pada keyboard Anda sehingga image tampil
pada sisi dalam segi empat seperti
pada Gambar 11.9.
Tohop 7:
Pada tahap ini Anda tinggal memberikan warna figuranya, misalnya
warna gradasi dengan menggunakan
perintah Gradient.... Pada sisi luar image
yang menunjukkan bahwa image
yang Anda buat terdapat dalam sebuah figura
lukisan. Dengan demikian, selesai sudah langkah-langkah
yang Anda lakukan.
Hasilnya terlihat seperti Gambar 11.10.
;
o
E
a
t
r3
4
a
:3
Ik
TrilEs ro roqqr? oblecr l.eer on and oll
h-.-a:
rmiirio
ymir.ooii
"'
s"o" ento on,*o mw
J6iiFliffi
oiiis ovrii iq
li6iii
:i
rl'iP - l..l:
ANA.,{'&1;I,;
Gambar 11.9 lmage sunset
yang dimasukkan ke dalam segi empat dalam
r e n l u e t $ e q e p e d e J n $ t d u e $ u e p e $ e u l t u e l ) n s e u a u l J l l . . l l e
l l s e H 0 I ' 1 ; , I e q u e g
x ,
r E s q l
o t r r v
E
^
q r , v
i :
I A t N . { 0 s 3 n o
) l v u 1 o l d v N s o l u f l & 0 H 1 u 0 0 E ! d v N S 0 t E s t ' e l 8 z '
t
( i l
f
q
e i t i l l
v
w
T
t
, q
O
C l
P ( e l d 8
-
i
^
^
p D P u P r S
T
.
* a B
D
p r y . , :
Q t ,
g l * F i g E l x
b ' t , i ? t '
j
F d
i ) i ' . Y
r l x l
q + i l w { P r y E { P I
9 Z L
H 3 J - V H U 3 d n S s v l - l - l l s v l
p 4 F q 4 p t . B
r
N V U l d t ^ l \ n
t
{ -
l i
-
I
l r
l f r
l =
I F
t !
l z
H c
t r
I E
l !
t >
l D
l r
t >
l h
=
l n
i 9 i
l = l
l E l
l a l
l E I
l E I
: l :
- J
i _ :
! ! =
6 Z L
N \ / a t r d h l v - I
r30
MEN(3GAMBAR TING;KAT MAI.IIR OENGiAN AUTEtrAO ZC]EJ.I
oo60
!E333Ftrs
!-e
ci +r
o
do
E
5o
i:=
oo
z
Ell
t r r : : l f i : l t r
m r = r = m
E r - l l : t r
r
i
t
132
MENGGAMBAR TINGKAT MAHIR E,ENEAN AUTOtrAD ZOA'7
=
3
U
z
U
=E
o
z
U
E
"a E
NIF
:l
EI
Fl
rt
6l
rs
4l
wv
i\
.4m
$R^e
E E L
N \ / d I d l ^ l v - l
r i r r l r l r
8 , t r ! e r
t S f i l d o l d
u ? j l t q { : t X
U B p
i
t s r d i { G l i r d r a d
u u p B g
i
u l r i t i f f q r a d
u B p B g
I
I
X I T r W . d . . d # i
' e 6 6 u e p 3
l r q r a u e d
: e p e l e f
' \ o r y s r v
e l e 3 ' Z A 0 Z ' l s a u r : l ' U e I n e N
' c u f
X s e p o m v
: V S n
' 1 O O Z
O V C o n V
w e t t u t 4
p q a f i !
V ) I V I S N d U V I J V O
KMKO Sipil Unhas
kmkosipil.blogspot.com

Anda mungkin juga menyukai