Standar Bangunan Dan Perabot SMA
Standar Bangunan Dan Perabot SMA
KATA PENGANTAR
Pemenuhan standar sarana dan prasarana untuk setiap satuan unit
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
iii
DAFTAR ISI
Kata Pengantar ..............................................................................................
Daftar Isi ........................................................................................................
1.
2.
3.
4.
iii
v
35
36
01
02
03
04
38
38
38
38
39
39
39
40
40
41
42
42
42
43
44
46
47
49
50
51
52
04
05
15
17
19
21
21
23
25
27
29
31
33
34
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
55
56
58
62
63
65
5.1.Kegiatan ............................................................................................
5.2.Karakter Pengguna (Pengajar dan Murid) ....................................
Anthropometrie ......................................................................................
Standar Modul Meja Kerja Siswa .........................................................
Standar Perletakan Perabot di Kelas ....................................................
Standar Modul Meja Kerja Laboratorium ...........................................
Aspek Perancangan Perabotan Meja Guru (M-01) ............................
Aspek Perancangan Perabotan Meja Siswa (M-02) ..........................
Aspek Perancangan Perabotan Meja Laboratorium (M-03) .............
Aspek Perancangan Perabotan Meja Kerja
Ka. Sekolah (M-04) .................................................................................
Aspek Perancangan Perabotan Meja Kerja
Wk. Ka. Sekolah (M-05) .........................................................................
Aspek Perancangan Perabotan Meja Kerja
Sekretaris (M-06) ...................................................................................
Aspek Perancangan Perabotan Meja Kerja Staff (M-07) ..................
Aspek Perancangan Perabotan Meja Kerja
Counter Perpustakaan (M-08) .............................................................
Aspek Perancangan Perabotan Meja Tamu (M-09) ...........................
65
65
67
68
69
70
71
72
73
C.
D.
E.
F.
G.
No. LEMBAR
vi
No. GAMBAR
74
75
76
77
78
79
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
117
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
vii
1.
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
01
2.
dengan nyaman.
atau pemenuhan sarana dan prasarana sesuai standar yang telah ditetapkan
sangat penting dalam menunjang proses belajar mengajar.
No. LEMBAR
02
No. GAMBAR
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
besar, luas dasar (blok) bangunan adalah 50% dari luas tapak /
kapling. Ketentuan ini berlaku untuk bangunan bertingkat
tiga.
kelestarian lingkuangan.
3.
Ukuran ruang
Pencahayaan alami
Ventilasi
ruang
peraturan serta standar yang dinyatakan berlaku di Daerah dan mengikat atau
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
03
Penataan perabot.
Sirkulasi kegiatan.
Kepemilikan ruang terbuka untuk olah raga voli, basket atau lainnya.
Standar yang berkaitan dengan hal ini terdiri atas: jenis, luas dan jumlah ruang;
4.
4.1.
Kesesuaian Tapak Bangunan Sekolah dengan Peraturan Perundangan di Daerah dan Lingkungan
sirkulasi dan organisasi ruang; denah minimum dan stuktur bangunan yang
disesuaikan dengan pilihan bahan.
No. LEMBAR
04
No. GAMBAR
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
4.2.
Zoning
Zoning di dalam tapak, harus mempertimbangkan beberapa hal
berikut:
a. Peletakan bangunan hendaknya mempertimbangkan hirarki masing-
masing ruang, meliputi zona publik, zona semi publik dan zona privat,
dikenal sebagai Koefisien Lantai Bangunan (KLB) tidak melebihi atau sama
dimana setiap zona ini memiliki kegiatan dengan tingkat kepekaan yang
dengan ketentuan dalam RDTR Kota atau Kabupaten. Bila Kota atau
bertingkat dapat ditentukan KLB tidak melebihi 30% atau luas lahan
zona ini adalah: ruang kelas, laboratorium, perpustakaan, ruang guru dan
c. Bila tidak didapati alternatif dalam pemilihan lokasi kecuali lahan yang
kepala sekolah.
c. Zona semi publik merupakan daerah perantara zona publik dan zona
terbuka.
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
05
No. LEMBAR
06
No. GAMBAR
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KB : ++
ZONA PUBLIK
sirkulasi servis
R. PENJAGA
A :+
KB : +
KB : ++
R. KEPALA
SEKOLAH
DAPUR/
PANTRY
KB : ++
ADMINISTRASI/
TATA USAHA
A : ++
A :+
KB : +++
A : ++
KB : +
PARKIR
A : +++
KB : +++
R. KELAS
A : +++
KB : +
A : ++
PERPUSTAKAAN
A : ++
HALL/
R. PENERIMA
R. GURU
A : +++
KB : ++
MUSHOLLA/
MASJID
A : +++
KB : ++
KB : ++
LABORATORIUM
KB : +
KOPERASI
KB : ++
KB : +
AULA/
R. SERBAGUNA
A : +++
PINTU MASUK
(ENTRANCE)
A : +++
KB : +
LAP. OLAHRAGA
LAP. UPACARA
KANTIN
A : +++
A : +++
A : +++
VERTIKAL
LANTAI TIGA (3)
ZONA PRIVAT
R. KELAS
ZONA PRIVAT
LABORATORIUM
R. KELAS
R. GURU
R. KEPALA
SEKOLAH
ADMINISTRASI/
TATA USAHA
PERPUSTAKAAN
HALL
R. PENERIMA
AULA/
R. SERBAGUNA
KOPERASI
KANTIN
KETERANGAN :
KB : kepekaan thd bising
A : aksesibilitas
+++ : tinggi
++
: sedang
+
: rendah
R. KELAS
MUSHOLLA/
MASJID
ZONA PUBLIK
PARKIR
LAP. OR/UP.
PINTU
MASUK
: pola pergerakan
: ruang/ bangunan
: batas zona
: ruang terbuka
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
ORGANISASI RUANG
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-01
07
CONTOH DESAIN
Site Plan
Contoh 1. Tahap I/ Minimum
Bangunan Satu Lantai
95 METER
PERPUS.
KLS (1)
KLS (2)
KLS (3)
60 METER
LAB.
R. TU
LOBBY
JALAN DG PERKERASAN
PARKIR MOTOR
R. GURU
50 METER
LEGENDA:
A = GERBANG & GARDU JAGA
B = BANGSAL SEPEDA MOTOR
C = BANGSAL MOBIL
D = R. KEPSEK
E = R. WAKEPSEK
F = R. TATA USAHA
G = R. OSIS
H = R. UKS/PMR
I = R. KOPERASI
J = KANTIN
No. LEMBAR
No. GAMBAR
08
B-02
SITE PLAN
CONTOH 1 TAHAP I / MINIMUM
BANGUNAN SATU LANTAI
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
U = LAB. BIOLOGI
V = LAB. KIMIA
W = LAB. FISIKA
X = TOILET LAKI-LAKI
Y = TOILET PEREMPUAN
Z = RUMAH PENJAGA
CONTOH DESAIN
Site Plan
Contoh 2. Bangunan Satu Lantai
150 METER
pintu darurat
LOKER
GUDANG
J
K (1)
K (1)
K (1)
K (1)
K (1)
K (1)
K (1)
K (1)
LAP. BASKET
K (2)
K (2)
G
M
K (2)
C
B
K (2)
100 METER
K (1)
F
LAP. TERBUKA
UTK KEG. LUAR RUANGAN
K (2)
hidran, maks. 90 m
dari bangunan terjauh
JALAN DG PERKERASAN
tiang bendera
LAP. VOLI
K (2)
LAP. UPACARA
LAP. OLAHRAGA
K (2)
K (2)
TAMAN
K (2)
K (3)
K (3)
K (3)
K (3)
K (3)
K (3)
K (3)
K (3)
K (3)
N
R. IBADAH
pintu darurat
KEBUN PERCOBAAN
LEGENDA:
A = GERBANG & GARDU JAGA
B = BANGSAL SEPEDA MOTOR
C = BANGSAL MOBIL
D = R. KEPSEK
E = R. WAKEPSEK
F = R. TATA USAHA
G = R. OSIS
H = R. UKS/PMR
I = R. KOPERASI
J = KANTIN
LAP. RUMPUT
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
U = LAB. BIOLOGI
V = LAB. KIMIA
W = LAB. FISIKA
X = TOILET LAKI-LAKI
Y = TOILET PEREMPUAN
Z = RUMAH PENJAGA
SITE PLAN
CONTOH 2 .
BANGUNAN SATU LANTAI
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-03
09
CONTOH DESAIN
Hall Penerima
R. Kepsek
R. Wakepsek
R. Guru
R. Tata Usaha
R. MGMP
R. Osis
R. UKS/ PMR
R. BP/ BK
Kantin/ Koperasi
Lab. Bahasa
Lab. Komputer
Lab. Matematika
R. Media Pendidikan
Perpustakaan
R. Teori/ Kelas
Lab. IPS
Lab. Fisika
Lab. Kimia
Lab. Biologi
R. Teori/ Kelas
R. Ibadah
LAP. UPACARA
LAP. OLEHRAGA
Aula
LAP. VOLI
LAP. BASKET
No. LEMBAR
No. GAMBAR
10
B-04
PERSPEKTIF
CONTOH 2.
BANGUNAN SATU LANTAI
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
100 meter
K (2)
K (3)
K (1)
K (3)
0.00
0.00
K (1)
LOKER
GUDANG
bordes
+ 1.00
Site Plan
Contoh 3. Bangunan Satu-Dua
Lantai
K (2)
J
I
K (2)
K (1)
K (3)
K (2)
K (1)
K (3)
K (2)
K (1)
K (3)
K (2)
K (1)
AULA
G
LAP. BASKET
100 meter
JALAN DG PERKERASAN
HALL
PENERIMA
hidran, maks. 90 m
dari bangunan terjauh
F
E
K (3)
D
E
LAP. UPACARA
LAP. OLAHRAGA
K (1)
K (2)
K (3)
K (2)
K (1)
K (3)
K (2)
K (1)
K (3)
LAP. VOLI
R. IBADAH
Y
DENAH LT. 2
Z
pintu darurat
LEGENDA:
A = GERBANG & GARDU JAGA
B = BANGSAL SEPEDA MOTOR
C = BANGSAL MOBIL
D = R. KEPSEK
E = R. WAKEPSEK
F = R. TATA USAHA
G = R. OSIS
H = R. UKS/PMR
I = R. KOPERASI
J = KANTIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
U = LAB. BIOLOGI
V = LAB. KIMIA
W = LAB. FISIKA
X = TOILET LAKI-LAKI
Y = TOILET PEREMPUAN
Z = RUMAH PENJAGA
SITE PLAN
CONTOH 3.
BANGUNAN SATU - DUA LANTAI
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-05
11
CONTOH DESAIN
LANTAI DASAR
Lab. Bahasa
Lab. Komputer
Lab. Matematika
R. Media Pendidikan
Perpustakaan
LANTAI DASAR
Hall Penerima
R. Kepsek
R. Wakepsek
R. Guru
R. Tata Usaha
R. MGMP
R. Osis
R. UKS/ PMR
R. BP/ BK
Kantin
DUA LANTAI
R. Teori/ Kelas
LANTAI DASAR
Lab. IPS
Lab. Fisika
Lab. Kimia
Lab. Biologi
LANTAI DUA
R. Teori/ Kelas
Aula
LAP. BASKET
PARKIR MOTOR
PARKIR MOBIL
LAP. UPACARA
LAP. OLEHRAGA
LAP. VOLI
Pos Jaga
R. Ibadah
No. LEMBAR
No. GAMBAR
12
B-06
PERSPEKTIF
CONTOH 3.
BANGUNAN SATU - DUA LANTAI
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
Site Plan
Contoh 4. Bangunan Satu-Tiga
Lantai
75 meter
GUDANG
N
X
TAMAN
HALL
PENERIMA
C
A
hidran, maks. 90 m
dari bangunan terjauh B
K (3)
K (3)
K (2)
K (2)
shaft
sampah
shaft
sampah
K (1)
K (2)
K (3)
K (2)
K (3)
R. IBADAH
70 meter
K (1)
K (3)
LAP. BASKET
LOKER
J
E
K (3)
K (1)
K (1)
K (2)
K (3)
K (1)
K (1)
K (2)
K (3)
LAP. UPACARA
LAP. OLAHRAGA
I
H
G
K (3)
LOBBY
l a b o r a t o r i u m b a h a s a , k o m p u t e r,
K (1)
K (1)
GUDANG
DENAH LT. 2
perkotaan.
LOBBY
DENAH LT. 3
pintu darurat
LOBBY
R.PANEL
K (2)
K (1)
K (2)
K (2)
LEGENDA:
A = GERBANG & GARDU JAGA
B = BANGSAL SEPEDA MOTOR
C = BANGSAL MOBIL
D = R. KEPSEK
E = R. WAKEPSEK
F = R. TATA USAHA
G = R. OSIS
H = R. UKS/PMR
I = R. KOPERASI
J = KANTIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
U = LAB. BIOLOGI
V = LAB. KIMIA
W = LAB. FISIKA
X = TOILET
Y = RUMAH PENJAGA
SITE PLAN
CONTOH 4.
BANGUNAN SATU - TIGA LANTAI
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-07
13
CONTOH DESAIN
LANTAI DASAR
Lab. IPS
Lab. Fisika
Lab. Kimia
Lab. Biologi
LANTAI DASAR
Hall Penerima
R. Kepsek
R. Wakepsek
R. Guru
R. Tata Usaha
LANTAI DUA
Lab. Bahasa
Lab. Komputer
Lab. Matematika
R. Media Pendidikan
LANTAI DASAR
R. Osis
R. UKS/ PMR
R. BP/ BK
Kantin
R. Ganti/ Loker
LANTAI DASAR
R. MGMP
R. Teori/ Kelas
LANTAI DUA & TIGA
R. Teori/ Kelas
LANTAI DASAR
R. Ibadah
LAP. BASKET
LAP. UPACARA
LAP. OLEHRAGA
PARKIR MOTOR
PARKIR MOBIL
Pos Jaga
LANTAI DASAR
Gudang
No. LEMBAR
No. GAMBAR
14
B-08
PERSPEKTIF
CONTOH 4.
BANGUNAN SATU - TIGA LANTAI
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
GAMBAR SKEMATIK
KARAKTERISTIK TEKNIS RUANG/BANGUNAN
- LAB. KIMIA/FISIKA
- KANTIN
- R. PENJAGA
- PANTRY/DAPUR
- LAB. FI/KI/BIO
- AULA/R. SERBAGUNA
- R. KEPALA SEKOLAH
- R. GURU
- ADMINISTRASI/T.U.
- R. PENJAGA
RENDAH
- LAB. KIMIA
- PERPUSTAKAAN
- ADMINISTRASI/T.U.
- GUDANG
- LAB. BIOLOGI
- LAB. BAHASA
- PERPUSTAKAAN
- R. KEPALA SEKOLAH
- R. GURU
- ADMINISTRASI/T.U.
- KOPERASI
- GUDANG
- LAB. FISIKA
- R. AUDIO VISUAL
- R. KELAS
- HALL/ R. PENERIMA
- MUSHOLLA/ MASJID
- KM/WC
- R. KELAS
- LAB. BIOLOGI
- LAB. BAHASA
- HALL/ R. PENERIMA
- KANTIN
- MUSHOLLA/ MASJID
- KM/WC
- R. KELAS
- LAB. FI/KI/BIO/BHS
ORIENTASI
- R. KELAS
- LAB. BAHASA
- PERPUSTAKAAN
- R. AUDIO VISUAL
AKSESIBILITAS
(KEMUDAHAN
PENCAPAIAN)
BEBAN API
(FIRE LOAD)
21 MAR
21 SEP
23 1/2 LS
- PERPUSTAKAAN
- R. KEPALA SEKOLAH
- R. GURU
- KOPERASI
- KM/WC
- LAP. OLAHRAGA
- LAP. UPACARA
- AULA/R. SERBAGUNA
- R. KEPALA SEKOLAH
- R. GURU
- KOPERASI
- R. PENJAGA
22 DES
Perencanaan orientasi
bangunan harus memperhatikan
arah peredaran matahari
untuk menghindari radiasi
panas matahari dan silau masuk
ke dalam ruang,
orientasi bangunan sebaiknya
menghadap sisi utara-selatan.
- AULA/ R. SERBAGUNA
- ADMINISTRASI/T.U.
- HALL/ R. PENERIMA
- MUSHOLLA/ MASJID
- KANTIN
- T. PARKIR
22 JUN
23 1/2 LU
sepanjang hari
BEBAN PANAS
TINGKAT KEMUDAHAN
MENJADI
SUMBER API
(FLAMEABILITY)
sore
pagi
SHADING
TINGKAT KEPEKAAN
TERHADAP
KEBISINGAN JALAN/
LINGKUNGAN SEKITAR
ASPEK IKLIM
- R. PENJAGA
- PANTRY/DAPUR
- GUDANG
hujan angin
HUJAN
TINGGI
SEDANG
4.3.
berisik
VENTILASI
solusinya.
vent. silang
panas
AKUSTIK LINGKUNGAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
kantin
ruang kelas
kantin
300 meter
ruang kelas
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-09
15
CONTOH DESAIN
iklim harus juga menjadi bahan
+3.50 s/d+4.00 (ketinggian plafon)
lubang cahaya
jendela kaca
bening
e. B e n t u k b a n g u n a n h e n d a k n y a
kaca buram
lubang udara
di lingkungan sekitarnya.
f.
FASADE ALT. 1
FASADE ALT. 2
FASADE ALT. 3
kaca bening
VENT. UDARA
PENCAHAYAAN
ALT. 1
Maksimal
Sedang
ALT. 2
Sedang
Sedang
ALT. 3
Maksimal
Maksimal
ALT. 4
Maksimal
Maksimal
ALT. 5
Sedang
Maksimal
kaca buram
FASADE
FASADE ALT. 4
FASADE ALT. 5
No. LEMBAR
16
No. GAMBAR
B-10
ALTERNATIF
DETAIL FASADE
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
4.4.
Tinggi bangunan
panas matahari dan silau. Untuk itu beberapa persyaratan yang harus
dipenuhi:
terhadap petir
dari luas lantai. Namun jika bangunan memiliki bentang lebih dari
dalam bangunan
Ambang bawah jendela paling rendah 120 cm, namun bila bagian
bawah memakai kaca buram (kaca es) yang tidak tembus pandang,
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
17
Lampu yang dipakai harus memiliki spektrum warna yang relatif lengkap
dan tanpa bantuan alat. Beberapa cara untuk menghindari bising adalah:
Luas lubang ventilasi antara 6%-10% dari luas lantai, bergantung pada
Pertukaran udara untuk ruang dimana orang tidak boleh merokok
adalah 20 m3 perjam/orang, dan jika orang boleh merokok 30 m3
perjam/orang.
No. LEMBAR
18
No. GAMBAR
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
4.5.
Nama Barang
Kegunaan
1. R. Kelas
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
dengan operasi kegiatan suatu sekolah, seperti: Berapa jumlah ruang kelas,
R. Kelas/
R. Serbaguna
R. Laboratorium
Fisika
R. Laboratorium
Kimia
R. Laboratorium
Biologi
R. Laboratorium
Bahasa
R. Laboratorium
Komputer
belajar
belajar /
pertemuan
belajar /
latihan
belajar /
latihan
belajar /
latihan
belajar /
latihan
belajar /
latihan
belajar /
R. Perpustakaan
diskusi
Ukuran
(mxm)
Luas
(m2)
Jumlah
9x8
72
648,00
9x8
2x9x8
72
144
2
1
144,00
15 x 8
120
120,00
15 x 8
120
120,00
15 x 8
120
120,00
15 x 8
120
120,00
9x8
72
72,00
12 x 8
96
96,00
TOTAL RUANG I =
Total
(m2)
1.440,00
ruang seminar, laboratorium, dan lainnya? Cara mudah dan legal dalam
upaya ini adalah menggunakan standar yang ditetapkan Dirjen
Kemendiknas untuk SMA tipe C.
Secara rinci ukuran luas dan jumlah ruang diuraikan pada tabel di
bawah ini:
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
19
R. Kepala
Sekolah
R. Wakil
10.
Kepsek
11. R. Tamu
12.
13.
R. Tata Usaha
Administrasi
R. Reproduksi
14. R. Pantry
15. R. Kerja Guru
16.
Ukuran
(mxm)
Luas
(m2)
Jumlah
kerja
4x 4,5
18
18,00
kerja
4x3
12
24,00
terima tamu
4x3
12
12,00
72
72,00
7.5
7,50
11.25
11,25
Nama Barang
9.
R. Pantry
KM/WC
Kegunaan
Administrasi /
9x8
pelayanan
percetakan /
2,5 x 3
Penggandaan
belajar /
2,5 x 4,5
latihan
Total
(m2)
No.
Nama Barang
R. Media
Pendidikan
18. R. MGMP
19. R. BP/BK
20. R. UKS/PMR
17.
21. R. OSIS
kerja
18 x 8
144
144,00
pelayanan
4x3
12
12,00
TOTAL RUANG II =
300,75
TOTAL RUANG I
TOTAL RUANG II
TOTAL RUANG III
Sirkulasi 10%
GRAND TOTAL
No. LEMBAR
20
No. GAMBAR
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
Ukuran
(mxm)
Luas
(m2)
Jumlah
pelayanan
15 x 8
120
diskusi
diskusi
kesehatan
kegiatan
siswa
pelayanan
9x8
3x8
3x8
72
24
24
3x8
24
3x4
12
pelayanan
9x8
72
72,00
pelayanan
1,5 x 1,35
2.025
10
20,25
penyimpanan
pelayanan
3x8
3x8
24
24
parkir
10 x 5
50
Kegunaan
pengamanan
pengamanan
1.440,00
300,75
515,50
240,025
2.496,275
2 x2
Total
(m2)
120,00
72,00
24,00
24,00
24,00
12,00
24,00
48,00
1
21
4
TOTAL RUANG III =
50,00
21,00
4,00
515,50
m2
m2
m2
m2
m2
CONTOH DESAIN
4.6.
A. Ruang Kelas
Ruang kelas berukuran 9x8 m2. Rasio
KELAS
TL
lantai
panggung
+0.20
KELAS/
R. SERBA
GUNA
TL
KELAS/
R. SERBA
GUNA
TL
TL
KELAS
SK S
SELASAR
-0.20
KELAS
KELAS
DENAH BANGUNAN
DENAH RUANG
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH
RUANG KELAS
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-11
21
CONTOH DESAIN
Siswa dapat melihat dengan jelas
tulisan/gambar atau apapun yang tertera
pada papan tulis. Kebutuhan daya listrik
untuk tiap titik lampu adalah 20 Watt,
disarankan memakai lampu TL.
Pada bagian papan tulis disediakan
lantai panggung sebagai tempat untuk
menulis di papan tulis, sehingga posisi
papan tulis dapat lebih tinggi dan terlihat
lantai panggung
No. LEMBAR
22
No. GAMBAR
B-12
AKSONOMETRI
RUANG KELAS
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
B. Ruang Kelas/ Ruang Serba Guna
TL
TL
TL
SELASAR
-0.20
-0.40
TL
TL
SELASAR
-0.20
TL
TL
TL
TL
TL
TL
TL
S SK
TL
-0.40
RUANG TEORI/
RUANG KELAS
0.00
TL
RUANG SERBAGUNA
0.00
TL
RUANG TEORI/
RUANG KELAS
0.00
guna.
Untuk itu di antara dua ruang kelas ini
TL
S SK
SK S
SK S
lantai
panggung
+0.20
lantai
panggung
+0.20
panggung temporer
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-13
23
CONTOH DESAIN
Kebutuhan daya listrik untuk tiap titik
lampu adalah 20 Watt, disarankan memakai
lampu TL, namun jika dipakai sebagai ruang
serbaguna kebutuhan penerangan dapat
disesuaikan dengan kebutuhan.
Tinjauan Keselamatan, Kesehatan dan
Kenyamanan Ruang
1. Bukaan pintu ruang serbaguna ke arah
luar (selasar), dimaksudkan untuk
tiang selasar
No. LEMBAR
24
No. GAMBAR
B-14
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
C. Laboratorium Fisika
Ukuran total : 15x8 m2. Rasio min. ruang
praktek 2,4 m2/peserta didik. Pemakai
adalah guru, laboran dan 32 peserta didik.
SK
LAB.
BIOLOGI
TL
TL
SK
SK
T. PERAGA
+0.20
SK
SK
SK
B3
R. GURU/LABORAN
R. PERSIAPAN
0.00
SK
LAB.
KIMIA
TL
TL
TL
wastafel
TL
SK S
R. GELAP
0.00
TL
SK
SK
fire extinguisher
R. TUNGGU
-0.20
LAB.
FISIKA
DENAH
KETERANGAN :
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH
LABORATORIUM FISIKA
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-15
25
CONTOH DESAIN
praktek fisika dimana kondisi tanpa cahaya
mutlak diperlukan. Utilitas yang diperlukan
meliputi: penghawaan alami, pencahayaan
alami dan buatan (20 Watt per titik lampu),
pemipaan air bersih dan air kotor, dan
exhaust fan untuk ruang gelap.
Tinjauan Keselamatan, Kesehatan dan
Kenyamanan Ruang
1. Bukaan pintu laboratorium ke arah luar
(selasar), dimaksudkan untuk
tiang selasar
lubang angin
alami.
3. Jaringan kabel untuk tempat stop kontak
di tengah ruang praktek, rata dengan
lantai dan dilengkapi dengan sekering
menghindari hubungan arus pendek.
No. LEMBAR
26
No. GAMBAR
B-16
AKSONOMETRI
LABORATORIUM FISIKA
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
D. Laboratorium Kimia
penampungan limbah B3
SK
SK
LAB.
BIOLOGI
TL
TL
TL
wastafel
lemari asam built in
T. PERAGA
+0.20
B3
LABORATORIUM
0.00
persiapan.
R. GURU/LABORAN
R. PERSIAPAN
0.00
TL
SK S
TL
TL
TL
fire extinguisher
R. TUNGGU
-0.20
LAB.
FISIKA
SK
DENAH
KETERANGAN :
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH
LABORATORIUM KIMIA
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-17
27
CONTOH DESAIN
asap tersendiri.
Di samping utilitas standar seperti di
l a b o ra t o r i u m f i s i ka , s e b a i k nya d i
laboratorium ini aliran udara di dalam ruang
harus lebih baik, untuk menghindari
keracunan. Kebutuhan penerangan ruang
untuk laboratorium ini adalah 300-500 lux
lubang angin
lubang angin
garis plafon
lemari asam
lubang
POTONGAN
TAMPAK
menguap.
No. LEMBAR
28
No. GAMBAR
B-18
AKSONOMETRI
LABORATORIUM KIMIA
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
E. Laboratorium Biologi
pembuangan limbah B3
SK
TL
TL
TL
wastafel
T. PERAGA
+0.20
B3
LABORATORIUM
0.00
R. GURU/LABORAN
R. PERSIAPAN
0.00
LAB.
KIMIA
TL
S SK
SK
LAB.
BIOLOGI
TL
TL
TL
fire extinguisher
titik lampu)
S
SK
SK
R. TUNGGU
-0.20
LAB.
FISIKA
-0.40
DENAH
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH
LABORATORIUM BIOLOGI
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-19
29
CONTOH DESAIN
cuci dan suplai air. Saluran pembuangan dari
bak ini harus terisolir dan bisa digabung
dengan saluran dari laboratorium kimia
untuk menghindari pencemaran lingkungan.
Tinjauan Keselamatan, Kesehatan dan
Kenyamanan Ruang
tiang selasar
lubang angin
No. LEMBAR
30
No. GAMBAR
B-20
AKSONOMETRI
LABORATORIUM BIOLOGI
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
F. Laboratorium Bahasa
Ukuran ruang: 15x8 m2, dengan rasio
minimim luas ruang lab. komputer 2
SK
SK
TL
TL
TL
TL
T. PERAGA
+0.20
LABORATORIUM
0.00
R. GURU/LABORAN
R. ALAT
0.00
alat.
TL
TL
SK S
TL
SK
SK
R. TUNGGU
-0.20
-0.40
o l e h b a n j i r, k a r e n a a d a ny a
DENAH
KETERANGAN :
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH
LABORATORIUM BAHASA
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-21
31
CONTOH DESAIN
No. LEMBAR
32
No. GAMBAR
B-22
AKSONOMETRI
LABORATORIUM BAHASA
kaca buram
kaca mati
jendela, hanya dibuka saat
AC mati
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
G. Laboratorium IPS
Ukuran ruang: 9x8 m2, dengan rasio
minimum ruang lab matematika 2 m2/
peserta didik dan mampu menampung 15
orang. Berfungsi sebagai tempat kegiatan
TL
TL
LAB. IPS
0.00
TL
SK S
SELASAR
-0.20
Kenyamanan Ruang
-0.40
DENAH RUANG
KETERANGAN :
TL
S
SK
diperlukan.
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
DIREKTORAT JENDERAL PENDIDIKAN MENENGAH
DIREKTORAT PEMBINAAN SMA
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH
LABORATORIUM IPS
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-23
33
CONTOH DESAIN
H. Laboratorium Matematika
Ukuran ruang 9x8 m2, dengan rasio
minimum ruang lab matematika 2 m2/
peserta didik dan mampu menampung 15
orang. Aktifitas yang ditampung meliputi :
SK
TL
LAB. MATEMATIKA
0.00
SK S
SELASAR
-0.20
-0.40
34
No. GAMBAR
B-24
DENAH
LABORATORIUM MATEMATIKA
TL
TL
No. LEMBAR
TL
DENAH RUANG
KETERANGAN :
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
CONTOH DESAIN
I. Laboratorium Komputer
Ukuran ruang 9x8 m2, dengan rasio
minimum luas ruang lab. komputer 2 m2 /
peserta didik dan kapasitas untuk 15 orang.
Laboratorium ini berfungsi sebagai tempat
TL
TL
LAB. KOMPUTER
0.00
TL
TL
SK S
-0.40
DENAH RUANG
KETERANGAN :
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH
LABORATORIUM KOMPUTER
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-25
35
CONTOH DESAIN
J. Perpustakaan
Ukuran ruang minimal: 12x8 m2, dengan
fasilitas 15 tempat duduk dan 15 meja baca.
SK
TL
TL
TL
TL
TL
R. PERPUSTAKAAN
0.00
teknologi
TL
TL
TL
SK
SK S
SELASAR
-0.20
buku.
-0.40
Persyaratan ruang:
DENAH RUANG
Kebutuhan penerangan ruang 200215 lux (20 Watt per titik lampu)
KETERANGAN :
TL
S
SK
36
No. GAMBAR
B-26
DENAH
PERPUSTAKAAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
CONTOH DESAIN
harus diusahakan adanya
pertukaran udara yang baik,
misalnya dengan exhaust fan.
Tinjauan Keselamatan, Kesehatan dan
Kenyamanan Ruang
1. Bukaan pintu laboratorium ke arah luar
(selasar), dimaksudkan untuk
mempermudah proses evakuasi dengan
lebar selasar lab. minimal 1,8 m bagi
pergerakan horisontal antar ruang.
2. Bukaan ventilasi cahaya minimal 10%
dan bukaan ventilasi udara minimal 5%
dari luas ruang perpustakaan.
3. Tata letak jendela (ventilasi cahaya) dan
lay out ruang perpustakaan ditata
supaya sinar matahari tidak langsung
masuk ke ruangan, terlebih mengenai
buku, sehingga buku tidak cepat rusak.
tiang selasar
lubang angin
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
AKSONOMETRI
PERPUSTAKAAN
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-27
37
CONTOH DESAIN
4.7.
PANTRY
TL
S
TL
R. TATA USAHA
0.00
TL
R. WAKEPSEK
0.00
TL
TL
R. TAMU
0.00
R. WAKEPSEK
0.00
SK S
SK
SK
TL
SK
TL
TL
S
TL
TL
S
R. KEPALA SEKOLAH
0.00
SK
SK
C. Ruang Tamu
SELASAR
-0.20
-0.40
DENAH RUANG
38
No. GAMBAR
B-28
DENAH
KANTOR DAN TATA USAHA
KETERANGAN :
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
CONTOH DESAIN
D. Ruang Tata Usaha
TL
TL
TL
TL
TL
TL
KM/WC
-0.10
TL
S
TL
E. Ruang Reproduksi
Ukuran ruang minimal: 2,5x3 m2,
dipakai sebagai ruang penggandaan
(stensil, foto copy, cetak/print) berbagai
dokumen.
R. KERJA GURU
0.00
TL
TL
TL
TL
TL
SK S
SK S
TL
SELASAR
-0.20
-0.40
DENAH RUANG
KETERANGAN :
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH
RUANG KERJA GURU
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-29
39
CONTOH DESAIN
4.8.
SK
R. SIMPAN ALAT
papan tulis
TL
TL
TL
TL
layar multimedia
R. GURU/
TEKNISI
0.00
TL
TL
TL
SK S
TL
papan tulis
S SK
R. TUNGGU
-0.20
-0.40
DENAH
KETERANGAN :
TL
S
SK
No. LEMBAR
40
No. GAMBAR
B-30
DENAH
MEDIA PENDIDIKAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
CONTOH DESAIN
B. Ruang MGMP
Ruang Musyawarah Guru Mata
Pelajaran hanya terdapat pada sekolah
yang ditunjuk sebagai penyelenggara.
2
TL
TL
RUANG MGMP
0.00
Te m p a t p e m b a h a s a n m a t a
pelajaran yang akan diberikan per
bidang studi
TL
TL
SELASAR
-0.20
-0.40
penyampaian materi.
DENAH RUANG
KETERANGAN :
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH
RUANG MGMP
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-31
41
CONTOH DESAIN
C. Ruang BP/BK
R. UKS/PMR
0.00
R. BP/BK
0.00
TL
TL
TL
SK
SK
SK
D. Ruang UKS/PMR
R. OSIS
0.00
TL
SK
R. RAPAT
0.00
TL
TL
R. TUNGGU
0.00
TL
SK
E. Ruang OSIS
Ukuran ruang 3x5 m2, dipakai sebagai
pusat kegiatan berorganisasi bagi siswa.
Ruang ini harus berada dalam lokasi yang
mudah diawasi oleh guru agar
pemakaiannya sesuai dengan harapan.
SELASAR
-0.20
-0.40
DENAH RUANG
KETERANGAN :
TL
S
SK
No. LEMBAR
No. GAMBAR
42
B-32
DENAH
RUANG BP / BK
UKS / PMR DAN OSIS
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
CONTOH DESAIN
F. Ruang Kantin dan Koperasi
Ukuran ruang kedua fungsi ini sangat
bervariasi, dan tergantung dari banyak
oleh karena itu penempatannya harus di
SK S
TL
TL
zona publik.
DAPUR
0.00
R. MAKAN KANTIN
0.00
TL
TL
S SK
SELASAR
-0.20
-0.40
DENAH RUANG
KETERANGAN :
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH
RUANG KOPERASI DAN KANTIN
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-33
43
CONTOH DESAIN
G. Aula
Ukuran aula sangat bervariasi sesuai
dengan ketersediaan lahan dan biaya.
SK
R. GANTI
SK
SK
SK
TL
TL
TL
TL
TL
TL
AULA
0.00
PANGGUNG
+0.60
RUANG
PERSIAPAN
0.00
TL
TL
TL
TL
TL
TL
SK
SK
SK
SK S
R. TUNGGU / SELASAR
-0.20
-0.40
DENAH
KETERANGAN :
mengurangi gema.
TL
S
SK
No. LEMBAR
44
No. GAMBAR
B-34
AULA
ALTERNATIF 1
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
CONTOH DESAIN
Memiliki bukaan yang dapat ditutup
untuk menjamin ruangan cukup
SK
R. GANTI
TL
TL
TL
TL
TL
TL
TL
TL
AULA
0.00
TL
TL
TL
TL
PANGGUNG
+0.60
TL
TL
TL
TL
TL
TL
RUANG
PERSIAPAN
0.00
SK
SK
R. TUNGGU / SELASAR
-0.20
-0.40
DENAH
KETERANGAN :
TL
S
SK
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
AULA
ALTERNATIF 2
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-35
45
CONTOH DESAIN
H. Rumah Penjaga
Rumah penjaga adalah rumah dinas yang
diberikan untuk ditempati oleh penjaga
sekolah beserta keluarganya. Dengan luas 36
m2, rumah ini mempunyai dua ruang tidur
2x3 m2, dengan sebuah ruang serbaguna
3,5x4,5 m2, kamar mandi dan dapur.
TAMPAK DEPAN
DAPUR
R. TIDUR
0.00
TL
TL
S
TL
kegiatan belajar-mengajar.
R. SERBAGUNA
0.00
TL
TL
SK
R. TIDUR
0.00
DENAH RUANG
KETERANGAN :
TL
S
SK
No. LEMBAR
46
No. GAMBAR
B-36
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
= titik lampu
= saklar
= stop kontak
CONTOH DESAIN
I. KM/WC, R. Ganti dan Loker
Ukuran ruang optimal kubikal
toilet: 1,5 x 1,35 m2.
TOILET PRIA
-0.30
SELASAR
-0.20
TOILET
WANITA
-0.30
TOILET PRIA
-0.30
TOILET
P.CACAT
-0.30
TOILET
P.CACAT
-0.25
TOILET PRIA
-0.30
(0,5 kelas)
R.GANTI
Persyaratan toilet:
R.GANTI
SELASAR
-0.20
LOKER
-0.30
LOKER
-0.30
SELASAR
-0.20
DENAH R. GANTI/LOKER
DENAH BERBAGAI KUBIKAL TOILET UTK. ORG. NORMAL
transparan (fiberglass)
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-37
47
CONTOH DESAIN
To i l e t t e r h u b u n g d e n g a n
bangunan lain dengan selasar
vent 2'
pipa pvc 6'
tutup manhole beton bertulang
pipa kuras pvc 3'
lubang overflow
dop
muka air
pipa outlet
pvc 6'
lapisan ijuk
kerikil
berdasarkan gender
pas. bata
pas. bata
dop
I-I
II-II
No. LEMBAR
48
POTONGAN II-II
TIPE 2
200
150
150
100
50
50
200
150
190
190
200
200
700
500
300
200
dapat dipisah-pisah.
60
50
No. GAMBAR
B-38
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DENAH RESAPAN
CONTOH DESAIN
J. Bangku Terbuka
Untuk menunjang interaksi sosial
antar siswa, perlu disediakan bangkubangku terbuka sebagai tempat duduk,
b e l a j a r, d i s ku s i a ta u m e l e p a s
kepenatan pada waktu istirahat.
Bangku-bangku di ruang terbuka
hendaknya memiliki persyaratan:
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
BANGKU TERBUKA
UNTUK RUANG LUAR
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-39
49
CONTOH DESAIN
4.9.
No. LEMBAR
50
No. GAMBAR
B-40
0.00
-0.20
-0.40
POTONGAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
Dapat berupa:
- pondasi setempat/menerus batukali
- pondasi setempat/telapak beton bertulang
- pondasi cerucuk kayu ulin/galam
- pondasi dalam: sumuran, bore pile,
franki pile, tiang pancang
GAMBAR ALTERNATIF
Pe rat u ra n Ko n st r u ks i Kay u
Indonesia untuk perhitungan
konstruksi kayu.
PONDASI
Jenis pondasi bangunan disesuaikan dengan kondisi tanah
setempat dan jumlah lantai bangunan. Untuk bangunan
dengan jumlah lantai lebih dari satu, diperlukan perhitungan
konstruksi pondasi yang didasarkan pada hasil penelitian
tanah (tes sondir).
Peraturan-peraturan setempat.
A. Pondasi Bangunan
Po n d a s i b a n g u n a n s e ko l a h
disesuaikan dengan kondisi tanah
setempat. Bahan untuk pondasi dapat
digunakan:
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
STRUKTUR BANGUNAN
TIPE PONDASI
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-41
51
CONTOH DESAIN
B. Rangka Bangunan
Rangka bangunan dapat terbuat dari
beton, baja, kayu, bambu maupun bahanbahan lain yang sesuai dengan kondisi
masing-masing daerah. Mengingat
sebagian besar bangunan sekolah memakai
struktur rangka beton bertulang, maka
contoh-contoh penerapan struktur rangka
kolom praktis beton 15x20
balok cincin beton 15x20
No. LEMBAR
No. GAMBAR
52
B-42
RANGKA BANGUNAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
GAMBAR ALTERNATIF
K2
S1
K2
S1
K2
S1
K2
S1
S1
K2
K2
S1
S1
SLOOF
ANGKER
K2
K2
S1
S1
K2
S1
S1
K2
S1
K2
K2
BATU KOSONG
PASIR
S1
S1
S1
K1
S1
S1
S1
K1
S1
K1
K1
RENCANA SLOOF
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
DETAIL S1
RENCANA PONDASI
DAN PENULANGAN SLOOF
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-43
53
GAMBAR ALTERNATIF
K2
B1
K2
B1
K2
B1
K2
B1
B1
K2
K2
B1
B1
K2
K2
B1
EL +4.10
B1
B1
K2
B1
B1
EL +2.95
K1
K2
54
No. GAMBAR
B-44
B1
K1
B1
DETAIL B1
K2
B1
B1
EL +2.95
B1
DETAIL K1
EL +4.10
8mm-200mm
4 12mm
EL +2.95
K1
RENCANA BALOK
No. LEMBAR
8mm-100mm
4 12mm
B1
EL +4.10
K2
8mm-100mm
4 12mm
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
B1
K1
DETAIL K2
GAMBAR ALTERNATIF
C. Dinding Bangunan
Dinding bangunan harus kedap air dan
kokoh. Dinding dapat dibuat dari bahan
DINDING
Dinding bangunan dibuat dari bahan batu bata, batu cetak/ batako
batu kali/ gunung, yang diplester pada kedua permukaannya.
Untuk daerah tertentu yang sulit untuk mendapatkan batu bata
dan batu kali, dapat digunakan bambu semen atau ferosemen
dengan rangka kayu atau baja.
setempat seperti:
4. Dinding ferosemen
ferosemen
Kayu
plesteran
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
plesteran
rangka kayu
rangka kayu
STRUKTUR BANGUNAN
BAHAN DINDING
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-45
55
GAMBAR ALTERNATIF
D. Atap Bangunan
Bahan dan struktur atap gedung
disesuaikan dengan kondisi wilayah dan
bahan yang tersedia di sekitar lokasi dengan
KONSTRUKSI ATAP
No. LEMBAR
56
No. GAMBAR
B-46
STRUKTUR BANGUNAN
RANGKA ATAP
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
BENTUK ATAP
Jenis atap bangunan dapat menyesuaikan dengan tradisi
yang ada di daerah. Disarankan atap berbentuk pelana,
perisai atau plat beton bertulang. Bahan penutup atap
pelana dan perisai dapat digunakan genteng, asbes
gelombang atau seng gelombang dengan peredam suara.
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
BENTUK ATAP
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-47
57
CONTOH DESAIN
E. Lantai Bangunan
Bahan dan struktur lantai bangunan
berlantai 1 (satu) dapat menggunakan
0.00
-0.20
-0.40
pondasi menerus
batu kali
POTONGAN
No. LEMBAR
58
No. GAMBAR
B-48
TIPIKAL POTONGAN
BANGUNAN STANDAR 1 LANTAI
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
0.00
-0.12
muka air
POTONGAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
TIPIKAL POTONGAN
BANGUNAN PANGGUNG
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-49
59
CONTOH DESAIN
+7.50
+4.00
0.00
pondasi menerus
batu kali
pondasi telapak
beton bertulang
POTONGAN
No. LEMBAR
60
No. GAMBAR
B-50
TIPIKAL POTONGAN
BANGUNAN STANDAR 2 LANTAI
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
papan kayu 2/20
balok kayu 8/12
+7.50
+4.00
0.00
POTONGAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
pondasi telapak
beton bertulang
TIPIKAL POTONGAN
BANGUNAN STANDAR 3 LANTAI
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-51
61
CONTOH DESAIN
F. Persyaratan Tangga
Rumus umum perbandingan antara
tinggi anak tangga (T) dan lebarnya (L)
adalah L+2T=60-63 cm.Tinggi ruang tangga
minimal 210 cm. Lebar tangga minimal 120
cm untuk dilalui 2 orang, dan min. 185 cm
untuk 3 orang. Tangga harus lurus ke arah
bordes dengan interval maks. 16 tanjakan
dan min. 2 tanjakan. Landing (landasan
akhir) tangga minimum berjarak 1 m
sebelum bertemu dengan ruang lain. Jarak
bersih antara pegangan tangga dan dinding
min. 4 cm. Ujung anak tangga harus diberi
bahan/ konstruksi anti slip seperti karet,
nosing ceramic atau yang lainnya untuk
menjamin keamanan terhadap bahaya
tergelincir/ terpeleset.
Untuk memudahkan evakuasi
kebakaran atau keadaan darurat lain, letak
tangga terdekat maksimal 30 m, dan
sebaiknya berada pada dua sisi yang
berseberangan.
No. LEMBAR
No. GAMBAR
62
B-52
PERSYARATAN TANGGA
L+2T=60-63 cm
koridor
Optimum: L=25 cm
T=17,5 cm
PERBANDINGAN TINGGI
DAN LEBAR ANAK TANGGA
PERBANDINGAN TINGGI
DAN LEBAR TANGGA
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
CONTOH DESAIN
G. Persyaratan dan Fasilitas bagi Tuna
Daksa
Persyaratan dan fasilitas perlu disediakan
bagi siswa maupun guru tuna daksa.
Beberapa fasilitas yang harus disediakan di
antaranya adalah:
To i l et ya n g m e m p e r h at i ka n
persyaratan pemakai berkursi roda
maupun yang memakai alat bantu
berjalan
bordes
+0.30
0.00
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
B-53
63
CONTOH DESAIN
Toilet bagi pemakai kursi roda harus
cukup lebar untuk manuver kursi roda, dan
disediakan pegangan tangan untuk
berpindah ke closet duduk.
pegangan
tangan
pegangan
tangan
DESAIN TOILET
BERKURSI RODA
No. LEMBAR
64
No. GAMBAR
B-54
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
5.1. Kegiatan
5. PERABOT SMA
Paradigma baru dalam proses belajar dimana murid didorong untuk lebih
kegiatan pokok dan sekunder. Kegiatan pokok berkaitan dengan jenis dan sifat
belajar baik kelas teori maupun kelas praktikum. Di sisi lain guru diharapkan
dari proses belajar (antara lain kegiatan meneliti, diskusi, mengukur serta
sekunder terdiri dari kegiatan penunjang sebagai akibat dari kegiatan pokok
(antara lain mencuci peralatan, menyimpan buku dan alat tulis. Setiap
yang sesuai untuk dapat semakin mendorong tercapainya tujuan dari proses
pembelajaran.
Pada dasarnya pengguna terdiri dari para murid serta guru dan pengelola
Penekanan yang penting dalam hal pengguna adalah sifat atas dasar usia.
kegiatan dan sifat-sifat kegiatan serta faktor manusia sebagai pengguna ruang
Para murid SMA yang sebagian besar masih berusia belasan tahun memiliki
belajar.
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
65
d. Keamanan
a. Aksesibilitas
- Desain yang dihasilkan mempertimbangkan aspek kemudahan
dalam pola sirkulasi; efisiensi dalam pergerakan di dalam ruang
diupayakan semaksimal mungkin,
- Tercapai situasi yang memungkinkan komunikasi dua arah yang
efektif antara pendidik dan peserta didik,
- Pengajar dapat melakukan pengawasan ke seluruh bagian
ruangan.
e.
Keselamatan
Komponen-komponen ruang diupayakan seminimal mungkin
membahayakan keselamatan pengguna.
f.
b. Fleksibilitas
Komponen-komponen di dalam ruang didesain dan disusun
sedemikian rupa sehingga dapat mengantisipasi perubahan aktivitas
atau penambahan kebutuhan lain.
c. Efisiensi dalam penggunaan ruang
Perabot disusun sedemikian rupa sehingga pemanfaatan ruang
semaksimal mungkin dapat tercapai.
No. LEMBAR
66
No. GAMBAR
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
0.24 TB
0.66 TB
Papan Tulis
0.71 TB
0.25 TB
0.14 TB
1.25 TB
0.96 TB
1.02 TB
TB = Tinggi Badan
1.15 TB
0.96 TB
0.44 TB
0.26 TB
Tinggi - Cm
0.84 TB
Umur
Rata rata
Wanita
Pria
12
136
137
139
13
141
142
142
14
146
147
150
15
153
147
155
16
160
150
160
17
163
150
163
70% utk
ukuran
rata-rata
anak -anak
0.78 TB
0.7 TB
15% besar
15% kecil
0.25 TB
0.41 TB
0.25 TB
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
ANTHROPOMETRIE
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-1
67
Kegiatan
Denulis
Demggambar
Dembaca
Denyimak materi pelajaran
iskusi
Denyimpan peralatan belajar
buku tas dll.
Permukaan meja
harus rata dan
tidak mengkilap
70
50
Bidang kerja
siswa : menulis,
membaca,
menggambar.
Bidang tempat
peralatan tulis
dan gambar.
50
Tempat tas atau
buku siswa
Standard Modul
Meja Tunggal
Bidang kerja
siswa : menulis,
membaca,
menggambar.
75
60
120
100
Bidang tempat
peralatan tulis
dan gambar.
Standard Modul
Meja Gandal
12
penutup kaki
meja dari karet
atau plastik
50
60
No. LEMBAR
68
No. GAMBAR
P-2
STANDAR MODUL
MEJA KERJA SISWA
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
0.50
Masuk kelas
0.50
0.60
0.60
1.20
MEJA TUNGGAL
standard modul
per meja 1,4 m2
MEJA GANDA
standard modul
per meja 2.4 m2
Papan
Tulis
Kapur
Jarak
siswa
terjauh
Max 7.00
8.00
Keluar kelas
1.20
1.00
Mengggambar
3.00
1.00
Menulis
1.20
Membaca
9.00
6.00
0.70
Bicara
0.50
Duduk belajar
2.20
1.20
Guru
Sudut
pandang
Guru
pintu masuk
mudah dicapai
Menulis
Membaca
Menggambar
Demonstrasi
1.50
2.00
Masuk kelas
1.00
min. 2.00
0.60
1.50
Keluar kelas
Periksa Ujian
MEJA 1/2 BIRO
standard modul
per meja 3.00 m2
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
STANDAR PERLETAKAN
PERABOT DI KELAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-3
69
Bidang kerja
siswa dgn
menggunakan
alat.
No. LEMBAR
70
L -10
-0.20
90
120
R. TUNGGU
140
LABORATORIUM
0.00
120
60
Bidang tempat
peralatan dan
bahan lab.
Bak cuci
60
min.
200
M-03
15
STANDAR MODUL
MEJA KERJA LABORATORIUM
60
90
M-01
M-10
L -01
L -01
L -01
L -01
L -9B
L -10
300
15
Ukuran
Meja Lab.
150 cm X 90 cm
K -02
T. PERAGA
+0.20
150
150
No. GAMBAR
P-4
L -01
125
1200
Bidang kerja
siswa dgn
menggunakan
alat.
L -01
Bangku/Kursi
Laboratorium
L -01
90
- Guru, menerangkan,
mendemonstrasikan.
- Siswa, melakukan percobaanpercobaan.
K -01
R. GURU/LABORAN
L -10
M-10
L -9B
800
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
L -9B
200
KETENTUAN KUALITAS
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
MATERIAL
MATERIAL
66 - 76
laci
45 min.
73-76
-K
- politur/vernis/melami
:
- cat besi, ducco.
53-58
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/
FINISHING
19 (min)
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN UKURAN
lemari
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
R
- kayu ;
- jenis kayu keras (contoh :
jati, bengkirai , mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus ,
- tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-rofilipa ; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofilotak ;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
1.50
68 -94
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
0.60
ALTERNATIF DESAIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-5
71
KETENTUAN KUALITAS
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/
FINISHING
66 - 76
-K
- politur/vernis/melami
:
- cat besi, ducco.
laci
lemari
MATERIAL
MATERIAL
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
68 -94
No. GAMBAR
P-6
0.60
0.60
ALTERNATIF DESAIN
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
72
Meja ganda
Meja tunggal
1.20
R
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2-5%, permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
0.70
No. LEMBAR
73-76
45 min.
53-58
19 (min)
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN UKURAN
A. Meja datar
(tunggal)
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
D. Meja
miring(tunggal)
KETENTUAN KUALITAS
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN UKURAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/
FINISHING
lemari
laci
73-80
50 min .
53-58
-K
- politur/vernis/melami
:
- cat besi, ducco.
19(min)
66 - 76
68 -94
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
terdapat lubang saluran listrik dan air
MATERIAL
MATERIAL
R
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
150
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
90
ALTERNATIF DESAIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-7
73
KETENTUAN KUALITAS
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN UKURAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/
FINISHING
19(min)
66 - 76
lemari
68 -94
MATERIAL
MATERIAL
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
laci
45 min.
73-76
-K
- politur/vernis/melami
:
- cat besi, ducco.
53-58
60-91
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
81-91
R
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
40 -50
komputer
60-120
ALTERNATIF DESAIN
Meja satu biro
74
No. GAMBAR
P-8
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN KUALITAS
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN UKURAN
PENYELESAIAN/
FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
19(min)
66 - 76
laci
45 min.
lemari
73-76
-K
- politur/vernis/melami
:
- cat besi, ducco.
53-58
68 -94
MATERIAL
MATERIAL
60-91
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
81-91
R
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
40 -50
komputer
60-120
ALTERNATIF DESAIN
Meja satu biro
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
MEJA KERJA
WK.KA. SEKOLAH (M-05)
P-9
75
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUAN
UKURAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
19(min)
66 - 76
- politur/vernis/melami
- Besi/metal :
- cat besi, ducco.
KONSTRUKSI
STRUKTUR
laci
53-58
45 min.
lemari
73-76
68 -94
MATERIAL
MATERIAL
60-91
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan halus
B.
81-91
A.
40 -50
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
komputer
60-120
ALTERNATIF DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
LACI KOMPUTER
L<
No. LEMBAR
No. GAMBAR
76
P-10
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
MATERIAL
MATERIAL
A. a a
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2-5%, permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
B.
53-58
lemari
73-76
laci
45 min.
68 -94
60-91
Perluasan dengan pertimbangan
ukuran bahan (dibawahnya
terdapat laci & lemari)
81-91
-Kayu;
- politur/vernis/melami
- Besi/metal :
- cat besi, ducco.
19(min)
66 - 76
STRUKTUR
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUAN
UKURAN
ALTERNATIF DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
a
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-11
77
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUAN
UKURAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
Perluasan dengan
pertimbangan
ukuran bahan
Bidang efektif
sesuai jangkauan
tangan
Perluasan dengan
pertimbangan
ukuran bahan
MATERIAL
MATERIAL
A. a a
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2-5%, permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
B.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
max. gerakan
kepala
o
o
30
30
radius jangkauan
66 - 76
max.
rotasi mata
99-110
45 min.
73-76
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
53-58
STRUKTUR
KONSTRUKSI
81-91
-Kayu;
- politur/vernis/melami
- Besi/metal :
- cat besi, ducco.
ALTERNATIF DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
a
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
No. LEMBAR
No. GAMBAR
78
P-12
MEJA COUNTER
PERPUSTAKAAN (M-08)
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
60 (Meja Sudut)
-Kayu;
- politur/vernis/melami
- Besi/metal :
- cat besi, ducco.
Tampak Muka
STRUKTUR
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Bahan plywood /kayu lapis
harus diberi ujung ( edging )
kayu utuh/solid yang
ditumpulkan
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
60
40-43
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
40-43
BENTUK
BENTUK
Tampak Samping
MATERIAL
MATERIAL
UKURAN 60 X 60 CM
A. angka :
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2-5%, permukaan halus
(Meja Panjang)
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
UKURAN 60 X 100 CM
(Meja Panjang)
Tampak Atas
ALTERNATIF DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
B. idang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
A. PANJANG
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
B. SUDUT
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-13
79
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
66 - 76
STRUKTUR
KONSTRUKSI
MATERIAL
MATERIAL
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Bahan plywood /kayu lapis
harus diberi ujung ( edging )
kayu utuh/solid yang
ditumpulkan
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
No. LEMBAR
80
A. angka;
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
lemari
73-76
68 -94
60-91
Perluasan dengan pertimbangan
ukuran bahan (dibawahnya
terdapat laci & lemari)
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
B . idang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
No. GAMBAR
P-14
laci
45 min.
53-58
- ayu;
- politur/vernis/melami
- Besi/metal :
- cat besi, ducco.
81-91
19(min)
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
max. gerakan
o
kepala
o
30 30
radius jangkauan
66 - 76
19 (min)
73-76
45 min.
53-58
- kayu;
- politur/vernis/melami
- Besi/metal :
- cat besi, ducco.
max.
rotasi mata
76-86
60-69
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Bahan plywood /kayu lapis
harus diberi ujung ( edging )
kayu utuh/solid yang
ditumpulkan
Metal :
sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
MATERIAL
MATERIAL
A. Rangka;
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
B. Bidang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
68-94
60-91
Perluasan dengan pertimbangan
ukuran bahan (dibawahnya
terdapat laci & lemari)
81-91
STRUKTUR
KONSTRUKSI
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
Laci Keyboard
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
Laci Keyboard
Saluran Kabel
No. LEMBAR
P-15
81
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
radius jangkauan
66 - 76
max.
rotasi mata
45 min.
STRUKTUR
KONSTRUKSI
MATERIAL
MATERIAL
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
82
68-94
A. angka;
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
B. idang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
No. GAMBAR
P-16
61 -91
81-91
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
No. LEMBAR
73-76
- ayu;
- politur/vernis/melami
- Besi/metal :
- cat besi, ducco.
53-58
max. gerakan
kepala
o
o
30 30
19 (min)
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
max. gerakan
kepala
o
o
30 30
radius jangkauan
66 - 76
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
disesuaikan dengan
peralatan audio yang
dipakai
MATERIAL
MATERIAL
68-94
A. angka;
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
61 -91
81-91
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
45 min.
73-76
STRUKTUR
KONSTRUKSI
max.
rotasi mata
53-58
- ayu;
- politur/vernis/melami
- Besi/metal :
- cat besi, ducco.
19 (min)
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
B. idang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-17
83
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
max. gerakan
kepala
o
o
30 30
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
No. LEMBAR
84
73-76
45 min.
MATERIAL
MATERIAL
68-94
A. angka;
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
61 -91
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
B. idang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
No. GAMBAR
P-18
max.
rotasi mata
81-91
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
- ayu;
- politur/vernis/melami
- Besi/metal :
- cat besi, ducco.
53-58
STRUKTUR
KONSTRUKSI
radius jangkauan
66 - 76
19 (min)
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
STRUKTUR
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Bahan plywood /kayu lapis
harus diberi ujung (edging )
kayu utuh/solid yang
ditumpulkan
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
(max)
- ayu;
- politur/vernis/melami
- Besi/metal :
- cat besi, ducco.
MATERIAL
MATERIAL
A. angka;
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh:
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-rofil ipa; diameter 1inci,
ketebalan medium
-rofil otak;
ukuran 15 x15 m, ketebalan 1 mm
B. idang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
50 -60
81-91
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
(max)
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
Logo
Sekolah
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-18a
85
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
Penyelesaian/Finishing
:
PENYELESAIAN/FINISHING
BENTUK
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
1. Kayu;
- vernis/politur/melami
2. Besi;
- cat besi/ducco
0-7o
Bidang sandaran
punggung
Konstruksi :
Material :
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
No. LEMBAR
86
MATERIAL
a. Rangka;
1. kayu;
- jenis kayu keras
(contoh: jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2 -5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- profil bulat; diameter 1 inci,
ketebalan medium
- profil kotak; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
No. GAMBAR
P-19
gerakan
ke depan
37 - 44
s/d 12
40 - 43
Bentuk :
KETENTUANUKURAN
UKURAN
KETENTUAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
Penyelesaian/Finishing
:
PENYELESAIAN/FINISHING
BENTUK
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
s/d 12
gerakan
ke depan
1. Kayu ;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
0-7o
37 - 44
Bentuk :
KETENTUAN UKURAN
KETENTUAN
UKURAN
Bidang sandaran
punggung
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
Material :
MATERIAL
a. Rangka;
1. kayu;
- jenis kayu keras
(contoh: jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2-5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- profil bulat; diameter 1 inci,
ketebalan medium
- profil kotak; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
40 - 43
Konstruksi :
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
Untuk Praktek
Komputer
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-20
87
KETENTUAN UKURAN
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
Penyelesaian/Finishing
:
PENYELESAIAN/FINISHING
0-7o
Material :
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
No. LEMBAR
88
MATERIAL
a. Rangka;
1. kayu;
- jenis kayu keras
(contoh: jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2-5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- profil bulat; diameter 1 inci,
ketebalan medium
- profil kotak; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIF DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
No. GAMBAR
P-21
gerakan
ke depan
1. Kayu ;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
Bidang sandaran
punggung
Konstruksi :
s/d 12
50 - 52
BENTUK
50 - 52
Bentuk :
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN UKURAN
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
KETENTUAN
Penyelesaian/Finishing
:
PENYELESAIAN/FINISHING
BENTUK
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
s/d 12
gerakan
ke depan
1. Kayu ;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
0-7o
37-44
Bentuk :
Bidang sandaran
punggung
Konstruksi :
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
Material :
MATERIAL
a. Rangka ;
1. kayu;
- jenis kayu keras
(contoh: jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2-5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- profil bulat; diameter 1 inci,
ketebalan medium
- profil kotak; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIF
ALTERNATIF DESAIN
DESAIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-22
89
KETENTUAN UKURAN
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUAN KUALITAS
KUALITAS
KETENTUAN
Penyelesaian/Finishing
:
PENYELESAIAN/FINISHING
BENTUK
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
0-7o
Material :
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
No. LEMBAR
No. GAMBAR
90
P-23
gerakan
ke depan
1. Kayu ;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
Bidang sandaran
punggung
Konstruksi :
s/d 12
37-44
Bentuk :
MATERIAL
a. Rangka ;
1. kayu;
- jenis kayu keras
(contoh: jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2-5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- profil bulat; diameter 1 inci,
ketebalan medium
- profil kotak; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF DESAIN
KURSI KERJA
WK. KA. SEKOLAH (K-05)
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
Bentuk :
Penyelesaian/Finishing
:
PENYELESAIAN/FINISHING
BENTUK
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
s/d 12
1. Kayu ;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
gerakan
ke depan
0-7o
Konstruksi :
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
Material :
37-44
Bidang sandaran
punggung
MATERIAL
a. Rangka ;
1. kayu ;
- jenis kayu keras
(contoh : jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2 -5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus ,
- tidak bersudut tajam ,
- profil bulat; diameter 1 inci ,
ketebalan medium
- profil kotak ; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIF DESAIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-24
91
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
Penyelesaian/Finishing
:
PENYELESAIAN/FINISHING
BENTUK
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
s/d 12
1. Kayu ;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
0-7o
Bidang sandaran
punggung
Konstruksi :
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
No. LEMBAR
92
Material :
MATERIAL
a. Rangka ;
1. kayu ;
- jenis kayu keras
(contoh : jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2 -5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus ,
- tidak bersudut tajam ,
- profil bulat; diameter 1 inci ,
ketebalan medium
- profil kotak ; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
No. GAMBAR
P-25
gerakan
ke depan
37-44
Bentuk :
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
Bentuk :
KETENTUAN UKURAN
Penyelesaian/Finishing
:
PENYELESAIAN/FINISHING
BENTUK
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
s/d 12
1. Kayu ;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
gerakan
ke depan
0-7o
Konstruksi :
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
Material :
37-44
Bidang sandaran
punggung
MATERIAL
a. Rangka ;
1. kayu ;
- jenis kayu keras
(contoh : jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2 -5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam ,
- profil bulat; diameter 1 inci ,
ketebalan medium
- profil kotak ; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIF DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-26
93
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
Bentuk :
Penyelesaian/Finishing :
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
s/d 12
1. Kayu ;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
0-7o
Material :
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
No. LEMBAR
94
37-44
Bidang sandaran
punggung
Konstruksi :
a. Rangka ;
1. kayu ;
- jenis kayu keras
(contoh : jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2 -5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus ,
- tidak bersudut tajam ,
- profil bulat; diameter 1 inci ,
ketebalan medium
- profil kotak ; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
No. GAMBAR
P-27
gerakan
ke depan
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
Bentuk :
KETENTUAN UKURAN
Penyelesaian/Finishing
:
PENYELESAIAN/FINISHING
BENTUK
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
1. Kayu ;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
s/d 12
gerakan
ke depan
0-7o
Konstruksi :
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
Material :
37-44
Bidang sandaran
punggung
MATERIAL
a. Rangka;
1. kayu ;
- jenis kayu keras
(contoh : jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2 -5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus ,
- tidak bersudut tajam ,
- profil bulat; diameter 1 inci ,
ketebalan medium
- profil kotak ; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-28
95
KETENTUAN UKURAN
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
Bentuk :
Penyelesaian/Finishing :
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
1. Kayu;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
Bidang sandaran
punggung
Material :
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
No. LEMBAR
96
a. Rangka ;
1. kayu ;
- jenis kayu keras
(contoh : jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2 -5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus ,
- tidak bersudut tajam ,
- profil bulat; diameter 1 inci ,
ketebalan medium
- profil kotak ; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
No. GAMBAR
P-29
0-7o
35-43
Konstruksi :
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
Penyelesaian/Finishing
:
PENYELESAIAN/FINISHING
BENTUK
Bidang duduk mengikuti
kontur tubuh, permukaan halus
Bidang duduk
1. Kayu;
- vernis/politur/melami
2. Besi ;
- cat besi/ducco
Bidang sandaran
punggung
Konstruksi :
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
- sambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
0-7o
35-43
Bentuk :
KETENTUAN UKURAN
Material :
MATERIAL
a. Rangka;
1. kayu ;
- jenis kayu keras
(contoh : jati, bengkirai, mahoni dll.)
- kadar air 2 -5%,
- permukaan halus
2. metal ;
- permukaan halus ,
- tidak bersudut tajam ,
- profil bulat; diameter 1 inci ,
ketebalan medium
- profil kotak ; ukuran 15 x 15 mm,
ketebalan 1mm
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-30
97
KETENTUAN UKURAN
KETENTUAN KUALITAS
PENYELESAIAN/FINISHING
- cat/politur/vernis
MATERIAL
KONSTRUKSI
PERLENGKAPAN
-
pintu.
- cat besi/ducco
No. LEMBAR
No. GAMBAR
98
P-31
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
80
Bentuk persegi/kotak
Permukaan halus dan rata
hjung harus tumpul / tidak
terdapat sudut -sudut yang
tajam.
182 (max)
BENTUK
Gb. Potongan
samping
ALTERNATIF DESAIN
KETENTUAN KUALITAS
Bentuk persegi/kotak
Permukaan halus dan rata
hjung harus tumpul / tidak
terdapat sudut -sudut yang
tajam.
PENYELESAIAN/FINISHING
- cat/politur/vernis
berdiri
pintu.
- cat besi/ducco
berlutut
MATERIAL
PERLENGKAPAN
-
duduk
80
KONSTRUKSI
kaca
182 (max)
BENTUK
KETENTUAN UKURAN
Gb. Potongan
samping
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
ALTERNATIF DESAIN
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-32
99
KETENTUAN UKURAN
KETENTUAN KUALITAS
PENYELESAIAN/FINISHING
Bentuk persegi/kotak
Permukaan halus dan rata
hjung harus tumpul / tidak
terdapat sudut -sudut yang
tajam.
BENTUK
- cat/politur/vernis
- cat besi/ducco
MATERIAL
80
KONSTRUKSI
Gb. Potongan
samping
PERLENGKAPAN
No. LEMBAR
No. GAMBAR
100 P-33
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
ALTERNATIF DESAIN
KETENTUAN KUALITAS
PENYELESAIAN/FINISHING
Bentuk persegi/kotak
Permukaan halus dan rata
hjung harus tumpul / tidak
terdapat sudut -sudut yang
tajam.
182 (max)
BENTUK
KETENTUAN UKURAN
- cat/politur/vernis
- cat besi/ducco
MATERIAL
80
KONSTRUKSI
Gb. Potongan
samping
PERLENGKAPAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
ALTERNATIF DESAIN
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-34
101
KETENTUAN UKURAN
KETENTUAN KUALITAS
PENYELESAIAN/FINISHING
Bentuk persegi/kotak
Permukaan halus dan rata
hjung harus tumpul / tidak
terdapat sudut -sudut yang
tajam.
182 (max)
BENTUK
- cat/politur/vernis
- cat besi/ducco
MATERIAL
80
KONSTRUKSI
Gb. Potongan
samping
PERLENGKAPAN
No. LEMBAR
No. GAMBAR
102 P-35
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
ALTERNATIF DESAIN
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
- Kayu;
- cat/politur/vernis
- Besi/logam/metal;
- cat besi/ducco
MATERIAL
MATERIAL
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Bahan plywood /kayu lapis harus
diberi ujung ( edging ) kayu
utuh/solid yang ditumpulkan
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
182 (max)
- Bentuk persegi/kotak
Permukaan halus dan rata
hjung harus tumpul / tidak
terdapat sudut -sudut yang
tajam.
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
a. Rangka :
- kayu ;
jenis kayu keras (contoh : jati,
bengkirai, mahoni dll.) kadar air 2 -5 %,
permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus, tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-ipa ; diameter 1,25 inci , ketebalan medium
-otak ; ukuran 40 x 40 mm, ketebalan 1,5 mm
b. Bidang luar :
- kayu utuh/kayu lapis ( plywood)
- permukaan halus.
c. Bidang dalam dan ambalan (shelf )
- kayu utuh / kayu lapis (plywood),
permukaan / halus
- ambalan (shelf ) harus bisa dipindahkan
turun/naik , bila memungkinkan lapis plastik
(plastic laminated)
80
BENTUK
BENTUK
KETENTUANUKURAN
UKURAN
KETENTUAN
Gb. Potongan
samping
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. KODE
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-36
103
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
KETENTUAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
- Bentuk persegi/kotak
Permukaan halus dan rata
hjung harus tumpul / tidak
terdapat sudut -sudut yang
tajam.
berdiri
- Kayu;
- cat/politur/vernis
150 (max)
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
berlutut
- Besi/logam/metal;
- cat besi/ducco
duduk
MATERIAL
MATERIAL
Kayu :
Sambungan dengan sekrup logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah dikerjakan
secara massal, sederhana, aman bagi
pemakai.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
a. Rangka :
- kayu ;
jenis kayu keras (contoh : jati,
bengkirai , mahoni dll.) kadar air 2 -5 %,
permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus , tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-ipa ; diameter 1,25 inci , ketebalan medium
-otak ; ukuran 40 x 40 mm, ketebalan 1,5 mm
b. Bidang luar :
- kayu utuh/kayu lapis ( plywood)
- permukaan halus .
c. Bidang dalam, laci dan ambalan (shelf )
- kayu utuh /kayu lapis ( plywood),
permukaan / halus
- ambalan (shelf ) harus bisa dipindahkan
turun/naik , bila memungkinkan lapis plastik
(plastic laminated)
Gb. Potongan
samping
40-60
Metal :
^ambungan Las/welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
80
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
No. KODE
No. LEMBAR
No. GAMBAR
104 P-37
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
KETENTUAN
- ayu;
- cat/politur/vernis
- Besi/logam/metal;
- cat besi/ducco
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
^ambungan Las/welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
MATERIAL
MATERIAL
a. Rangka :
- kayu ;
jenis kayu keras (contoh : jati,
bengkirai, mahoni dll.) kadar air 2 -5 %,
permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus , tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-ipa ; diameter 1,25 inci , ketebalan medium
-otak; ukuran 40 x 40 mm, ketebalan 1,5 mm
b. Bidang luar :
- kayu utuh/kayu lapis ( plywood)
- permukaan halus.
c. Bidang dalam dan ambalan (shelf )
- kayu utuh / kayu lapis ( plywood),
permukaan / halus
- ambalan (shelf ) harus bisa dipindahkan
turun/naik , bila memungkinkan lapis plastik
(plastic laminated)
Gb. Potongan
samping
40-60
182 (max)
- Bentuk persegi/kotak
Permukaan halus dan rata
hjung harus tumpul / tidak
terdapat sudut -sudut yang
tajam.
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
80
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
60-120
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. KODE
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-38
105
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
KETENTUAN
BENTUK
BENTUK
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
- ayu;
- cat/politur/vernis
- Besi/logam/metal;
- cat besi/ducco
MATERIAL
MATERIAL
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
b. idang luar :
- kayu utuh/kayu lapis ( plywood)
- permukaan halus.
Gb. Potongan
samping
40-60
a. angka :
- kayu ;
jenis kayu keras (contoh : jati,
bengkirai, mahoni dll.) kadar air 2 -5 %,
permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus, tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-ipa; diameter 1,25 inci , ketebalan medium
-otak; ukuran 40 x 40 mm, ketebalan 1,5 mm
90 (max)
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
60-120
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
No. KODE
- Kunci pintu
a. Pintu masif
No. LEMBAR
No. GAMBAR
106 P-39
CREDENZA (L-09)
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
b. Pintu kaca
c. Tanpa pintu
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
KETENTUAN
- ayu;
- cat/politur/vernis
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
kaca
MATERIAL
MATERIAL
a. angka :
- kayu ;
jenis kayu keras (contoh : jati,
bengkirai, mahoni dll.) kadar air 2 -5 %,
permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus, tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-ipa; diameter 1,25 inci , ketebalan medium
-otak; ukuran 40 x 40 mm, ketebalan 1,5 mm
b. idang luar :
- kayu utuh/kayu lapis ( plywood)
- permukaan halus.
c. idang dalam dan ambalan (shelf )
- kayu utuh / kayu lapis ( plywood),
permukaan / halus
- ambalan (shelf ) harus bisa dipindahkan
turun/naik , bila memungkinkan lapis plastik
(plastic laminated)
- Kunci pintu
Gb. Potongan
samping
40-60
pintu.
- Besi/logam/metal;
- cat besi/ducco
182 (max)
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
80
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
60-120
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. KODE
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-40
107
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
- ayu;
- cat/politur/vernis
- Besi/logam/metal;
- cat besi/ducco
MATERIAL
MATERIAL
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Metal :
^ambungan Las/welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
a. angka :
- kayu ;
jenis kayu keras (contoh : jati,
bengkirai , mahoni dll.) kadar air 2 -5 %,
permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus, tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-ipa ; diameter 1,25 inci , ketebalan medium
-otak; ukuran 40 x 40 mm, ketebalan 1,5 mm
b. idang luar :
- kayu utuh/kayu lapis ( plywood)
- permukaan halus.
c. idang dalam dan ambalan (shelf )
- kayu utuh / kayu lapis ( plywood),
permukaan / halus
- ambalan (shelf ) harus bisa dipindahkan
turun/naik , bila memungkinkan lapis plastik
(plastic laminated)
108 P-41
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
60
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
- Kunci pintu
No. GAMBAR
Gb. Potongan
samping
40-60
No. LEMBAR
pintu.
60
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
60 (max)
BENTUK
BENTUK
KETENTUANUKURAN
UKURAN
KETENTUAN
No. KODE
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
KETENTUAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
- ayu;
- cat/politur/vernis
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
a. angka :
- kayu ;
jenis kayu keras (contoh : jati,
bengkirai, mahoni dll.) kadar air 2 -5 %,
permukaan halus
- metal ;
- permukaan halus , tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-ipa; diameter 1,25 inci , ketebalan medium
-otak; ukuran 40 x 40 mm, ketebalan 1,5 mm
b. idang luar :
- kayu utuh/kayu lapis ( plywood)
- permukaan halus.
c.
- Kunci pintu
Gb. Potongan
samping
40-60
MATERIAL
MATERIAL
80
KONSTRUKSI
KONSTRUKSI
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
pintu.
- Besi/logam/metal;
- cat besi/ducco
182 (max)
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
ALTERNATIF
DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. KODE
No. GAMBAR
No. LEMBAR
LEMARI SIMPAN
(LOCKER) (L-12)
P-42
109
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
- ayu rangka;
- politur/vernis/melami
- kayu bidang tulis;
- cat kayu warna hijau tua/hitam
- Besi/meta rangkal :
- cat besi, ducco.
STRUKTUR
KONSTRUKSI
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
No. GAMBAR
110 P-43
240
120
MATERIAL
MATERIAL
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
No. LEMBAR
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
A. angka :
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh :
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus ,
- tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-otak; ukuran 40 x 40 mm,
ketebalan 1mm
B. idang :
- kayu utuh / kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
Tampak
samping
Tampak Muka
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
- Bidang tulis persegi panjang
-Wermukaan rata
- Ujung harus tumpul / tidak
terdapat sudut -sudut yang tajam.
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
120
- ayu rangka;
- politur/vernis/melami
-<ayu bidang tulis;
- cat kayu warna hijau tua/hitam
- Besi/meta rangkal :
- cat besi, ducco.
KONSTRUKSI
STRUKTUR
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
MATERIAL
MATERIAL
A. angka :
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh :
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-otak; ukuran 40 x 40 mm,
ketebalan 1mm
B.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
idang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
120
45-50
45-50
61-71
61-71
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-44
111
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
-<ayu rangka;
- politur/vernis/melami
-<ayu bidang tulis;
- cat kayu warna hijau tua/hitam
- Besi/meta rangkal:
- cat besi, ducco.
KONSTRUKSI
STRUKTUR
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
A. angka :
- kayu ;
- jenis kayu keras (contoh :
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
-otak; ukuran 40 x 40 mm,
ketebalan 1mm
B. idang :
- kayu utuh / kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
No. GAMBAR
112 P-45
Tampak
samping
Tampak Muka
240
120
MATERIAL
MATERIAL
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
No. LEMBAR
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
- Bidang tulis persegi panjang
- Permukaan rata
- Ujung harus tumpul / tidak
terdapat sudut -sudut yang tajam.
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
Tampak
samping
Tampak Muka
- ayu rangka;
- politur/vernis/melami
- ayu bidang tulis;
- cat kayu warna hijau tua/hitam
- Besi/meta rangkal :
- cat besi, ducco.
KONSTRUKSI
STRUKTUR
60
MATERIAL
MATERIAL
60
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Bahan plywood /kayu lapis harus
diberi ujung ( edging ) kayu
utuh/solid yang ditumpulkan
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
A. angka :
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh :
jati, bengkirai , mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam,
- sambungan Las/ welding halus
- kotak; ukuran 40 x 40 mm,
ketebalan 1mm
B.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
idang :
- kayu utuh / kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-46
113
KETENTUAN
KETENTUANKUALITAS
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
KETENTUANUKURAN
UKURAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
- ayu rangka;
- politur/vernis/melami
- ayu bidang tulis;
- cat kayu warna hijau tua/hitam
- Besi/meta rangkal :
- cat besi, ducco.
KONSTRUKSI
STRUKTUR
Tampak
samping
Tampak Muka
90
MATERIAL
MATERIAL
90
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Bahan plywood /kayu lapis harus
diberi ujung ( edging ) kayu
utuh/solid yang ditumpulkan
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
No. LEMBAR
A. angka :
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh :
jati, bengkirai , mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus ,
- tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
- kotak; ukuran 40 x 40 mm,
ketebalan 1mm
B. idang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
No. GAMBAR
114 P-47
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
ALTERNATIFDESAIN
DESAIN
ALTERNATIF
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUAN
UKURAN
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
120
- ayu rangka;
- politur/vernis/melami
- ayu bidang lantai;
- cat kayu/vinyl/karpet
- Besi/meta rangkal :
- cat besi, ducco.
KONSTRUKSI
STRUKTUR
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Bahan plywood /kayu lapis harus
diberi ujung ( edging ) kayu
utuh/solid yang ditumpulkan
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
120
MATERIAL
MATERIAL
A. angka :
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh :
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
-otak; ukuran 40 x 40 mm,
ketebalan 1mm
B.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
idang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
ALTERNATIF DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
A.
B.
PANGGUNG (P-06)
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-48
115
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUAN
UKURAN
KETENTUAN
KUALITAS
KETENTUAN
KUALITAS
BENTUK
BENTUK
PENYELESAIAN/FINISHING
PENYELESAIAN/FINISHING
- ayu rangka;
- politur/vernis/melami
- ayu bidang lantai;
- cat kayu/vinyl/karpet
- Besi/meta rangkal :
- cat besi, ducco.
KONSTRUKSI
STRUKTUR
MATERIAL
MATERIAL
Kayu :
Sambungan dengan sekrup
logam/metal
kuat dan tahan lama, mudah
dikerjakan secara massal,
sederhana, aman bagi pemakai.
Bahan plywood /kayu lapis harus
diberi ujung ( edging ) kayu
utuh/solid yang ditumpulkan
Metal :
^ambungan Las/ welding halus
kuat dan tahan lama,
- mudah dikerjakan secara
massal, sederhana,
- sudut dan sambungan
ditumpulkan
- tidak ada ujung yang tajam.
PERLENGKAPAN
PERLENGKAPAN
No. LEMBAR
A. angka :
- kayu;
- jenis kayu keras (contoh :
jati, bengkirai, mahoni dll.)
kadar air 2 -5%, permukaan
halus
- metal ;
- permukaan halus,
- tidak bersudut tajam ,
- sambungan Las/ welding halus
- kotak; ukuran 40 x 40 mm,
ketebalan 1mm
B.
idang :
- kayu utuh/kayu lapis (plywood)
permukaan halus dan rata
No. GAMBAR
116 P-49
PARTISI (P-07)
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
TAMPAK SAMPING
TAMPAK MUKA
TAMPAK ATAS
ALTERNATIF DESAIN
ALTERNATIF
DESAIN
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
P-01
P-04
K-01
M-01
5. Keselamatan
M-02
60 60
-0.40
S E LAS AR
-0.20
K-02
100
4. Keamanan
80
2. Fleksibilitas
900
L-11
60
120
1. Aksesibilitas
min.
Diskusi
Menulis
Meneliti
Menyimpan buku dan alat tulis
200
0.00
Ceramah
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Visualisasi materi pelajaran berupa gerak tubuh / drama
0.20
800
200
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
RANCANGAN INTERIOR
R. KELAS (MODEL KLASIKAL)
(MEJA GANDA)
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-L1a 117
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Ceramah
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Visualisasi materi pelajaran berupa gerak tubuh / drama
Diskusi
Menulis
Meneliti
Menyimpan buku dan alat tulis
P-04
M-01
K-01
M-02
1. Aksesibilitas
2. Fleksibilitas
P-02
K-02
P-01
4. Keamanan
SELASAR
-0.20
-0.40
5. Keselamatan
No. GAMBAR
118 P-L1b
RANCANGAN INTERIOR
R.KELAS (MODEL DISKUSI)
(MEJA GANDA)
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Ceramah
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Visualisasi materi pelajaran berupa gerak tubuh / drama
Diskusi
Menulis
Meneliti
Menyimpan buku dan alat tulis
P-04
1. Aksesibilitas
2. Fleksibilitas
P-02
K-02
M-02
P-01
M-01
K-01
4. Keamanan
SELASAR
-0.20
-0.40
5. Keselamatan
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
RANCANGAN INTERIOR
R. KELAS (MODEL SEMINAR)
(MEJA GANDA)
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-L1c 119
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
P -04
Diskusi
Menulis
Meneliti
Menyimpan buku dan alat tulis
P -01
K -01
L-11
60
M-01
min.
200
Ceramah
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Visualisasi materi pelajaran berupa gerak tubuh / drama
.
0 20
60 60
60
70
800
200
No. GAMBAR
120 P-L2
RANCANGAN INTERIOR
R. KELAS (MODEL KLASIKAL)
(MEJA TUNGGAL)
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
-0.40
SELASAR
-0.20
4. Keamanan
70
5. Keselamatan
K -02
60
M-02
60
80
60 60
0.00
2. Fleksibilitas
900
1. Aksesibilitas
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Diskusi
Menulis
Meneliti
Menyimpan buku dan alat tulis
L-01
L-01
L-01
L-01
125
90
150
Bak cuci
M-03
lemari
asam
4. Keamanan
K-03
L-01 L-01
K-01
L-9B
L-10
K-01
R. PERSIAPAN
R. GURU/LABORAN
0-00
L-10
M-10
5. Keselamatan
P-01
M-01
M-10
L-01 L-01
300
120
60
T. PERAGA
+0.20
min
200
2. Fleksibilitas
1200
1. Aksesibilitas
LABORATORIUM
0.00
120
R. TUNGGU
-0.20
140
Demonstrasi
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Praktikum
90
L-9B
L-9B
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
800
RANCANGAN INTERIOR
LABORATORIUM BIOLOGI
200
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-L3
121
PERTIMBANGAN DESAIN
Diskusi
Menulis
Meneliti
Menyimpan buku dan alat tulis
L-9B
R. GELAP
0.00
Demonstrasi
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Praktikum
300
R. GURU/LABORAN
R. PERSIAPAN
0.00
Kegiatan :
L-01
L-10
K-01
L-10
L-9B
min
K-01
M-01
120
120
4. Keamanan
R. TUNGGU
-0.20
90
LABPRATORIUM
0.00
M-03
120
P-01
K-03
1200
200
2. Fleksibilitas
T. PERAGA
+0.20
M-01
1. Aksesibilitas
90
60
90
5. Keselamatan
180
L-10
800
No. LEMBAR
No. GAMBAR
122 P-L4
RANCANGAN INTERIOR
LABORATORIUM FISIKA
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
200
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Diskusi
Menulis
Meneliti
Menyimpan buku dan alat tulis
L-01
L-01
L-01
L-01
125
120
LABPRATORIUM
0.00
90
Bak cuci
M-03
60
P-01
4. Keamanan
lemari
asam
5. Keselamatan
L-01
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
M-01
K-01
L-01
L-01
L-9B
L-10
K-01
R. PERSIAPAN
R. GURU/LABORAN
0.00
L-10
M-10
K-03
M-10
L-01
300
120
150
T. PERAGA
+0.20
min
200
2. Fleksibilitas
1200
1. Aksesibilitas
R. TUNGGU
-0.20
140
Demonstrasi
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Praktikum
90
L-9B
L-9B
800
RANCANGAN INTERIOR
LABORATORIUM KIMIA
200
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-L5
123
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Mencari Buku
Membaca
Memperbaiki Buku
Meminjam Buku
L-9D
- Diskusi
- Menulis
- Menyimpan buku dan alat tulis
L-9D
L-05
K-02
L-9D
K-02
M-14
90
90
M-14
L-06
90
min.
SELASAR
-0.20
2. Fleksibilitas
R. BACA
0.00
1. Aksesibilitas
1200
K-02
M-14
4. Keamanan
L-9D
K-02
K-02
5. Keselamatan
No. LEMBAR
No. GAMBAR
124 P-L6
RANCANGAN INTERIOR
R. PERPUSTAKAAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
M-10
L-04
0.00
R. ADMINISTRASI
80
M-06
K-07
L-05
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Diskusi
Menulis
Meneliti
Menyimpan buku dan alat tulis
P-01
P-02
P-04
K-01
M-01
200
min.
Demonstrasi
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Praktikum
0.20
L-11
M-02
-0.40
SELASAR
-0.20
60
60
0.00
K-02
4. Keamanan
100
2. Fleksibilitas
900
60
120
1. Aksesibilitas
5. Keselamatan
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
800
RANCANGAN INTERIOR
LABORATORIUM IPS
200
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-L7
125
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
P-04
Diskusi
Menulis
Meneliti
Menyimpan buku dan alat tulis
P-01
P-02
K-01
M-01
min.
200
Demonstrasi
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Praktikum
0.20
L-11
60
120
2. Fleksibilitas
4. Keamanan
100
5. Keselamatan
No. LEMBAR
No. GAMBAR
126 P-L8
RANCANGAN INTERIOR
LABORATORIUM MATEMATIKA
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
800
200
-0.40
SELASAR
-0.20
60
0.00
K-02
80
M-02
60
900
1. Aksesibilitas
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
- Diskusi
- Menulis
- Menyimpan buku dan alat tulis
P-03
K-01
min.
M-11
200
Demonstrasi
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Praktikum
0.20
L-11
5. Keselamatan
60
2. Fleksibilitas
M-11
K-02
900
1. Aksesibilitas
80
60
120
4. Keamanan
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
800
RANCANGAN INTERIOR
LABORATORIUM KOMPUTER
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-L9
127
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
- Diskusi
- Menulis
- Pertunjukan Kesenian
K-01
min.
200
Ceramah
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
0.20
P-06
P-01
M-01
2. Fleksibilitas
30
4. Keamanan
900
SELASAR
-0.20
1. Aksesibilitas
900
K-10
No. LEMBAR
No. GAMBAR
128 P-L10
RANCANGAN INTERIOR
R. SERBA GUNA
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
60
60
60
80
60
5. Keselamatan
800
200
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Demonstrasi
Membaca
Mendengar
Praktikum
- Diskusi
- Menulis
- Menyimpan buku dan alat tulis
L-01
L-01
L-01
300
L-03
L-03
L-03
R. GURU/LABORAN
K-01
R. ALAT
0.00
L-10
K-01
M-13
60
P-01
90
T. OPERATOR
+0.20
min.
200
M-12
K-02
40
-0.40
60
4. Keamanan
90
-0.20
R. TUNG G U
1200
2. Fleksibilitas
50
1. Aksesibilitas
L-10
5. Keselamatan
100
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
LABORATORIUM
BAHASA
0.00
200
No. GAMBAR
RANCANGAN INTERIOR
LABORATORIUM BAHASA
No. LEMBAR
P-L11 129
PERTIMBANGAN DESAIN
- Istirahat / Mengobrol
- Membaca
- Menyimpan buku dan alat tulis
L-02
PANTRY
WC GURU
- Diskusi / Rapat
- Menulis
- Menyiapkan pelajaran
P-03
Kegiatan :
K-09
L-12
K-06
-0.40
M-09B
M-09A
K-12
L-06
1800
SELASAR
-0.20
P-07
K-11
M-10
2. Fleksibilitas
M-07
1. Aksesibilitas
No. LEMBAR
No. GAMBAR
130 P-L12
RANCANGAN INTERIOR
R. KERJA GURU
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
200
5. Keselamatan
4. Keamanan
R. KERJA GURU
0.00
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
R. UKS/PMR :
- Diskusi
- Membaca
- Menulis
- Memeriksa pasien
- Istirahat/Tidur
- Menyimpan buku, alat tulis
obat & peralatan medis
R. OSIS :
- Diskusi/rapat
- Membaca
- Menulis
- Memeriksa dokumen
- Menyimpan buku & alat tulis
K-02
2. Fleksibilitas
L-02
M-10
M-02
R. OSIS
K-02
P-03
0.00
K-02
K-02
900
K-02
L-02
SELASAR
-0.20
1. Aksesibilitas
K-11
M-09B
R. UKS/PMR
M-10
0.00
K-08
4. Keamanan
L-02
M-07
K-08
-0.40
R. BK/BP :
- Diskusi
- Membaca
- Menulis
- Memeriksa dokumen
- Menyimpan buku & alat tulis
P-04
M-07
K-11
M-09B
R. BP/BK
K-09
L-11
K-09
0.00
P-04
5. Keselamatan
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
800
200
No. GAMBAR
RANCANGAN INTERIOR
R. BP/BK, UKS/PMR, OSIS
No. LEMBAR
P-L13 131
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
- Diskusi
- Menulis
- Menyimpan buku dan alat tulis
L-03
R. GURU/TEKNISI
R. ALAT
0.00
R. SIMPAN ALAT
L-10
M-10
2. Fleksibilitas
50
K-10
DENAH
-0.40
1200
SK S
73
30
1. Aksesibilitas
50
R. TUNGGU
-0.20
Ceramah
Membaca
Menggambar
Mendengar / Menyimak
Demonstrasi dengan peralatan multimedia
300
4. Keamanan
SK
M-01
K-01
LAYAR PROYEKSI
P-04 ( Jumlah disesuaikan)
5. Keselamatan
No. LEMBAR
No. GAMBAR
132 P-L14
RANCANGAN INTERIOR
R. MEDIA PENDIDIKAN
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
800
200
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Ceramah
Membaca
Menggambar
Mendengar/MEnyimak
- Diskusi
- Menulis
- Menyimpan buku dan alat tulis
900
K-08
L-11
M-07
L-06
800
2. Fleksibilitas
120
1. Aksesibilitas
60
M-10
P-03
K-09
90
4. Keamanan
200
SELASAR
-0.20
-0.40
5. Keselamatan
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
RANCANGAN INTERIOR
R. MGMP
No. GAMBAR
No. LEMBAR
P-L15 133
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
900
1. Aksesibilitas
Koperasi:
- Menyimpan/memanjang barang
dagangan (buku dan alat tulis)
- Menyimpan makanan/minuman
- Melayani pembeli
- Memilih dan membeli barang
K-02
M-10
KANTIN
0.00
800
Kantin :
- Menyimpan makanan/minuman
- Menyimpan peralatan dapur, uang
- Memasak, mencuci, menyiapkan makanan
- Melayani pembeli
- Makan/minum
2. Fleksibilitas
R. KOPERASI
0.00
SELASAR
-0.20
4. Keamanan
5. Keselamatan
No. LEMBAR
No. GAMBAR
134 P-L16
RANCANGAN INTERIOR
R. KANTIN & R. KOPERASI
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
RUANG KOPERASI
DAN KANTIN
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Diskusi
Membaca
Menulis
Menyiapkan buku dan alat tulis
Menyimpan benda-benda penghargaan
Menulis
Menerima tamu
Menyusun kebijaksanaan sekolah
Istirahat
450
1. Aksesibilitas
2. Fleksibilitas
L-09B
K-04
L-02
400
M-04
5. Keselamatan
K-09
R. KEPALA SEKOLAH
4. Keamanan
K-12
M-09B
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
RANCANGAN INTERIOR
R. KEPALA SEKOLAH
No. LEMBAR
P-L17 135
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Diskusi
Membaca
Menulis
Menyiapkan buku dan alat tulis
Menyimpan benda-benda penghargaan
- Menulis
- Menerima tamu
- Menyusun kebijaksanaan sekolah
300
1. Aksesibilitas
2. Fleksibilitas
K-11
M-09B
400
R. WAKEPSEK
L-02
3. Efisiensi dalam penggunaan Ruang
5. Keselamatan
L-02
K-05
No. LEMBAR
M-05
4. Keamanan
No. GAMBAR
136 P-L18
RANCANGAN INTERIOR
R. WAKIL KEPALA SEKOLAH
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Diskusi
Menulis/mengetik
Menyimpan buku dan alat tulis
Membaca
Memeriksa dokumen
Melayani tamu
Mencetak tugas/soal
Membaca
900
L-01
2. Fleksibilitas
L-08
M-06
M-07
K-06
400
1. Aksesibilitas
K-07
L-08
K-09
L-01
L-01
R. TATA USAHA
L-02
K-08
4. Keamanan
M-07
400
L-02
K-12
L-08
R. REPRODUKSI
L-08
5. Keselamatan
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
No. GAMBAR
RANCANGAN INTERIOR
R. TATA USAHA & REPRODUKSI
No. LEMBAR
P-L19 137
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
200
1200
Pidato
Pentas Seni
Seminar
Diskusi
1. Aksesibilitas
80 (min)
120 (min)
2. Fleksibilitas
1500
120 (min)
R. TUNGGU / SELASAR
-0.20
-0.40
K-01
200 (min)
R. AULA BESAR
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
435
138 P-L20
RANCANGAN INTERIOR
165
No. GAMBAR
K-01
R. GANTI
M-15
No. LEMBAR
RUANG
PERSIAPAN
0.00
150
5. Keselamatan
450
4. Keamanan
DENAH
PERTIMBANGAN DESAIN
Kegiatan :
Pidato
Pentas Seni
Seminar
Diskusi
1. Aksesibilitas
200
2. Fleksibilitas
K-01
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS
200
300
RUANG
PERSIAPAN
0.00
K-01
M-15
5. Keselamatan
R. GANTI
PANGGUNG
+0.60
4. Keamanan
R. TUNGGU / SELASAR
-0.20
-0.40
1200
No. GAMBAR
RANCANGAN INTERIOR
R. AULA KECIL
No. LEMBAR
P-L21 139
DAFTAR PUSTAKA
1. Asian Regional Institute for School Building Research, 1972,
School Building Design Asia, Colombo, Kularatne & Co. Ltd.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
No. LEMBAR
140
No. GAMBAR
STANDAR MINIMAL
BANGUNAN DAN PERABOT
SEKOLAH MENENGAH ATAS