Anda di halaman 1dari 87

APPENDIX 2

DATA SELECTED
SPEECH ACTS PRODUCED BY TEACHERS AND STUDENTS
AT SDN 10 PRINGGASELA
A. DATA 1
DATA
1
Dir/
D1
Dir/
D1
Dir/
D1

1
2
3

PERFORMER
2
Teacher
Teacher
Teacher

UTTERANCES
3
Siapa yang belum tadi?
Sai ndek tama
ene?
Tadi
sudah ibu
guru
jelaskan pelajaran kita yaitu
kita akan mengubah bentuk
pengurangan ke dalam bentuk
apa?
Karing sekali, dari bentuk
pengurangan ke bentuk apa?

FUNCTION
4
Asking
Asking
Asking

Dir/

D1

Teacher

Dir/

D1

Teacher

Siq mama, lekan bentuk apa


ke bentuk apa?

Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

6
7

Teacher
Teacher

Ke bentuk apa?
Pengurangan, ene bahasa
Indonesia, basan
te apa?

Asking
Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

8
9

Teacher
Teacher

Kemudian ene?
Melet te mangan
ngumbe entan te?

Asking
Asking

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D1
D1
D1
D1
D1

10
11
12
13
14

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Bero::m?
[berombok]
Mun masi lapar ngumbe ie?
Ngumbe sik ngeno?
Te jerang apa te sediq?
Nengka ngumbe angkun te
agen ne bueq nasi ono?

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

15
16

Teacher
Teacher

Te kumbe nasi ono?


Ne siq tengak, leq Rodah,
besur kamu sekolah belanja?

Asking
Asking

Dir/

D1

17

Teacher

Dan bahasa,
taoq bahasa
bu
guru di sana?

Asking

Dir/

D1

18

Teacher

Apa
guru

Asking

Dir/

D1

19

Teacher

Dir/
Dir/

D1
D1

20
21

Teacher
Teacher

Contoh nya, angka


ene?
Ini
tanda apa?
Ini angka berapa?

malik,

basa-n
bu
mun te nyedik?
pira

Asking

Asking
Asking
Asking

194

Dir/

1
D1

22

2
Teacher

3
Sekarang, lima belas dikurangi
lima sama dengan berapa?

4
Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

23
24

Teacher
Teacher

Asking
Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

25
26

Teacher
Teacher

Berapa
semua?
O:::p, jadi berapa
semua
ini?
Ini berapa?
Jadi lima belas te sediq lima,
pira
jari ne?

Dir/

D1

27

Teacher

Serempak, lima belas dikurangi


lima sama dengan?

Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

28
29

Teacher
Teacher

Li:::?
Lima belas te sediq lima
pada kena a kanca berapa?

Asking
Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

30
31

Teacher
Teacher

Asking
Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

32
33

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D1
D1

34
35

Teacher
Teacher

Dir/

D1

36

Teacher

Dir/

D1

37

Teacher

Sepulu te rombok pira?


Sepulu te rombok lima sama
dengan?
Solas?
Karing sekali, sepulu te
rombok lima sama dengan
pira?
O:::p, apa ono?
Sepatu lek
atas meja ngon
ne?
Sekarang, ini angka
berapa?
Basan
te
dua puluh lima ono pira?

Dir/
Dir/

D1
D1

38
39

Teacher
Teacher

Asking
Asking

Dir/

D1

40

Teacher

Te
sediq pira?
Nengka itung, dua puluh lima
te
sediq sepulu, pira
hasil a?
Dua puluh lima, te
sediq
lima belas, siq mama, pira?

Dir/

D1

41

Teacher

Kan ene, dua pulu lima te


sediq limolas, pira?

Asking

Dir/

D1

42

Teacher

Siq tengak, dua pulu lima te


sediq lima belas, pira?

Asking

Dir/

D1

43

Teacher

Siq luk, dua pulu lima te


sediq limolas, pira?

Asking

Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking

195

Dir/

1
D1

44

2
Teacher

3
Dua puluh lima, te
sediq
lima belas sama dengan
sepu:::? [sepulu]
Dua puluh lima sediq sepulu
sama dengan pira?

4
Asking

Dir/

D1

45

Teacher

Dir/

D1

46

Teacher

Sik mama, pira


ene?
Angka
pira
ene?
Sedik ie
pituk, karing pira
ie
ngenteng?

Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

47
48

Teacher
Teacher

Dir/

D1

49

Teacher

Coba itung pituk juluk,


karing pira
ngenteng
sik arak?
Ne ima-n
loq
Haris, berarti?
Nah, dua belas dikurangi pituk
sama dengan lima, pada arti
e
nengka kanca?
Karing te
ngubah ie,
angka
pira
juluk?

Asking

Dir/

D1

50

Teacher

Dir/

D1

51

Teacher

Dir/

D1

52

Teacher

Dir/

D1

53

Teacher

Ene pindah beketek sama


dengan tambah pira?

Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

54
55

Teacher
Teacher

Tambah apa?
Angka
pira
terus te
ubah?

Asking
Asking

Dir/

D1

56

Teacher

Asking

Dir/

D1

57

Teacher

Pituk ene te
ketek ang ie,
sama
dengan pira
ie?
Bu guru
mbeng ngene
bentuk a,
bisa nggak?

Dir/

D1

58

Teacher

Asking

Dir/

D1

59

Teacher

Dir/
Dir/

D1
D1

60
61

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D1
D1

62
63

Teacher
Teacher

Dir/

D1

64

Teacher

Angka pira
ene?
(menulis angka 20 di papan
tulis)
Nengka tanda apa, sik
tengak?
Ka:: juluk, tanda apa?
Nengka, dua pulu te sedik
ie?
Oah?
Jadi, nengka pada kena a,
sama dengan?
Angka pira
jari
julu nengka?

tene

Asking

Asking
Asking

Asking
Asking
Asking

Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

196

Dir/

1
D1

65

2
Teacher

3
Berarti nengka, siq
tengak,
angka pira
jari
julu mun te
oah ngerubah
a?
Setelah itu tanda kurang kita
rubah menjadi tanda apa?

4
Asking

Dir/

D1

66

Teacher

Dir/

D1

67

Teacher

Lima belas ditambah lima sama


dengan berapa?

Asking

Dir/
Dir/

D1
D1

68
69

Teacher
Teacher

Asking
Asking

D1

70

Teacher

Dir/
Dir/

D1
D1

71
72

Teacher
Teacher

Dir/

D1

73

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D1
D1
D1
D1

74
75
76
77

Teacher
Teacher
Teacher
Students

Dir/
Dir/

D1
D1

78
79
80

Students
Teacher

Dir/
Dir/

D1.
D1. 81
82
D1.
83
D1.
84

Teacher
Teacher

Teacher

Betul salah?
Bau ndek te nulis
ene
masi?
Bentuk apa ene, sik
mama?
Amun ngene ka:::?
Lamun te
tulis ngadu hurup
kalimat a
ene, artinya
bentuk pan::? {jang}
Bagaimana, ngerti
nggak?
Betul ini?
Si
tokol tene?
Apanya?
Bu
guru,
te tulis
anuk a?
Bau ndek bu
guru?
Nengka sik mama, ngerti ndak?
Olo pegwean bi julu, ee
e..e..
Dari bentuk apa, sik mama!
Coba angkat di sini masingmasing ya.
Barisan ini coba angkat ima a
sepuluh.

Dir/

D1.

Teacher

Langan le Windi sampe le Hus,


angkat ima a sepulu.

Dir/
Dir/
Dir/

Teacher

85
Dir/

D1.

Teacher
86

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D1.
D1. 87
88
D1.
D1. 89

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Nengka langan le Aulia sampe


le Batiah angkat ima a sepulu.
Sudah, terus sik ene angkat ima
a lima.
Ene angkat lima!
Yang lima belas itu sekarang
sediq lima.
Turun ene, ene.

Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command

197

2
90
91
92
93
94
95

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D1.
D1.
D1.
D1.
D1.

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D1.
D1. 96
D1. 97
D1. 98
99
D1.
D1. 100
D1. 101
D1. 102
D1. 103
104
D1.
D1. 105
D1. 106
D1. 107
D1. 108
D1. 109
D1. 110
111
D1.
D1. 112
D1. 113
114

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D1.
D1.
D1.
D1.
D1.

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D1.
D1. 120

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

115
116
117
118
119

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Teacher
Teacher

3
Ima siq lima turun.
Turun sik daya!
Contoh kedua!
Tedoq-tedoq sik nina endah!
Tedok sik nina.
Karing sekali, berapa ini, sik
mama?
Coba itungang bu guru!
Angkat ima ene duolas!
Itung duolas te sedik pituk!
Ka::, cobak iman loq, kenek
ima meq!
Ima meq sepulu!
Kenek dua, jari duolas!
Coba itung duolas ene!
Anta, kenek ima meq!
Nengka sik duolas ene sediq ie
pituq.
Sedik pituk cobak!
Sik lain dendek muni!
Coba itung juluk nengka!
Selapuk an, itung!
Mulai!
Itung ime meq dua pulu.
Sik kiri kanan, ibu guru minta
diam!
Tutup mulut!
Tedoq-tedoq!
Sekarang coba dihitung, tiga
puluh lima kurangi sepuluh!
Tiga orang maju satu per satu!
Sekarang, gaweq langsung ene!
Gaweq mangkun ene nengka!
Cobaq bejulu, Rian Hidayat!
Rian Hidayat, gaweq mangkun
ene!
Kerjakan seperti ini, ya!

4
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command

198

D1. 121
D1. 122
123
D1.
124

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D1.

Dir/
Dir/
Dir/

125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139

Teacher

D1.
D1.
D1.

Dir/
Dir/

D1.
D1.

Dir/

D1.

141
142
143
144
145

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Mun ne Insya Allah, kita


kadang-kadang, kita ndak bisa.
Merhatiang juluq!

Teacher
146

Dir/

D1.

Teacher
147

Dir/

D1.

Ka, itung ne solah!


Terus sik tengak, maju Riza!
Sekarang dari selatan, Nur
Azizah!
Lengan daya Faizin, sik girang
miak ben? (menegur anak yang
sedang pukul meja.
Ubah mangkun ene!
Ubah menjadi bentuk pendek!
Sugul ang buku sekarang!
Latihan!
Ndek ne pelajaran agama ene
E..e..Adi!
Sudah.. sekarang perhatikan.
Ene doang, ene dendeq!
Dendeq siq lek daya.
Siq daya sekeq angkat!
Siq lauk ene, ene turun.
Tolong perhatikan, inges!
Te balik nengka!
Peta mauk an sik tene juluq.
Ibu Teacher kasih contoh satu
yang mudah ya?
Nengka, te sedik (menulis
angka 7).
Dendek badak!
Insya:::Allah.

Teacher
140

Dir/
Dir/
Dir/

Teacher

Burung ita belajar jaq, mun te


bekedek doang.
Cukup tulis tanda sama dengan
a.
Lamun meq ngerti jaq, dangkak
dendek, ndek ne ngumbengumbe.

4
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

199

Dir/

1
D1.

148

2
Teacher

Dir/

D1.

149

Teacher

Dir/

D1.

150

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D1.
D1.
D1.
D1.

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Asr/
Asr/

D1.
D1.

151
152
153
154
155
156
157

Asr/
Asr/

D1.
D1.

Asr/

D1.

158
159

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

160
Asr/

D1.

Teacher
161

Asr/

D1.

Teacher
162

Asr/
Asr/

D1.
D1.

Asr/

D1.

163
164

Teacher
Teacher
Teacher

165
Asr/

D1.

Teacher
166

Asr/

D1.

Teacher
167

Asr/
Asr/

D1.
D1.

Asr/

D1.

168
169

Teacher
Teacher
Teacher

170
Asr/

D1.

Teacher
171

Asr/

D1.

Teacher

3
Sekarang semuanya yang lakilaki.
Sik mama doang, duolas te
sedik pituk sama dengan pira?

4
Order
Order

Sik tengak nengka, khusus sik


tengak.
Nengka sedik ang bu guru lima.
Siq daya.
Nengka sik luk,
Tiga orang ya?

Order

Te nyedik.
Te ngurangin.
Te ngerombok ke dalam bentuk
penjumlahan yaitu bentuk te
berombok.
Nengka arak nasi te sepiring.
Nah, dua puluh lima sediq
sepulu sama dengan lima belas.
Jari mun kira-kira nasi te
sepiring, laguk oah besur ita.
Uleq-uleq agik ang ne ite nasi
sepiring isiq inan te.
Laguk tono nasi sepiring isiq
inan te.
Ara sayur segala na.
Yang lima belas ene te kurangin
lima ene, sama dengan sepulu.
Pada kena a kanca sepulu te
rombok lima.
Selae ene sama dengan dua
puluh lima.
Ngubah ie jari bentuk
penjumlahan nengka!
Yang punya tugas yang tengah.
Sik kanggo bejawab sik bangku
tengak.
Sekarang, tiga puluh lima
kurang sepuluh sama dengan
dua puluh lima.
Nomor satu, ini contoh yang
tadi (sambil menghapus papan).

Stating
Stating

Order
Order
Order
Order

Stating
Stating
stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

200

1
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.
D1.

Asr/

D1.

2
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202

Teacher
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Teacher
Teacher
Teacher

203
Asr/

D1.

Teacher
204

Asr/

D1.

Teacher
205

Asr/

D1.

Teacher

3
Sama artinya dengan.
Penjumlahan
Pengurangan
Berombok!
Jerang te!
Te sediq.
Te kurangin
Te paro (suara kecil)
Tidak!
Lima belas!
Ma:::.
Lima!
Limolas!
Dua puluh lima.
Selae.
Se:pu::luh.
Tujuh.
Tambah pituk.
Pituk
Ngerti.
Bisa.
Insya Allah.
Dua pulu.
Tambah.
Betul.
Tiga puluh lima.
Sama dengan.
Lek atas a.
Besur.
Kan oah contoh a onek.
Kita akan melanjutkan yang
tadi
Te sedik sekedik supaya
jumlahnya menjadi pas.
Karing te ngubah soal ne
doang.
Pada kena a kanca, sik limolas
ene te rombok sepulu.

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Reporting
Reporting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting

201

1
Asr/

D1.

Asr/

D1.

Asr/
Asr/

D1.
D1.

Asr/

D1.

2
206
207

Teacher
Teacher

208
209
210

Teacher
Teacher
Teacher

211
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D1.
D1.
D1.
D1.

Asr/

D1.

212
213
214
215

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Teacher
216

Asr/
Asr/

D1.
D1.

Asr/

D1.

217
218

Teacher
Teacher
Teacher

219
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D1.
D1.
D1.
D1.
D1.

Asr/
Asr/
Asr/

D1.
D1.
D1.

Asr/
Asr/
Asr/

D1.
D1.
D1.

Asr/
Asr/
Exp/

D1.
D1.
D1.

220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Students
Teacher

3
Karing te mbalik a doang.
Pokok ne mun oah kendaitan
sik tene, kendaitan ie.
Mun oah kendaitan, karing te
mbalik a doang.
Ene jari julu, ene jari mudi.
Mauk an ne te pindah ie, karena
pada kena a.
Sik mama doang ene, sik
mama.
Mudak-mudak oah.
Berarti sik lin ngolo-ngolo!
Amun ene cara belo a.
Laguk mun ndek te mele ngadu
a, bentuk pendeknya tulis
cukup tanda sama dengan,
ndiih?
Kan oah, mun ne tulis, bau
masi.
Te kurangin!
Bareh uleq sekolah agik ang ne
kamu sepiring.
Te paro, no te paro malik, te
sediq.
Te paro.
Simpe, ya, te simpe sekejik.
Jemaq ene!
Angkun bangku a epe..
Yoh-yoh-yoh, karing sekali,
angka berapa ini?
(menegur si Aulia) Apa tulis bi?
Ha::?
Sik tengak ndarak merhatiang
bu guru.
Ngelamun.
Mikirang nasi a lek bale.
Maulana, endeng sekeniq a
juluk.
Ke..minton
Bagus.

4
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting

Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Congratulating

202

1
Exp/
Exp/
Exp/

D1.
D1.
D1.

Exp/

D1

2
233
234
235
236

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

237
Exp/
Exp/

D1
D1

Com/

D1.

238
239

Teacher
Teacher
Teacher

240
Com/
Com/

D1
D1

Asr/

D1

Asr/

D1

241
242

Teacher
Students
Teacher

243

Teacher

D1

Asr/

D1

Asr/

D1

Asr/

D1

245
246
247

Dua belas.
Tanda tambah.
Dua puluh lima, sama artinya,
Nengka mun arak sik bejorak,
awas!
Bareh mun ne sekek ndek bisa
kan susah.
Burung ita ngerti.
Kita sekarang ke bentuk
pendek.
Oke, sekarang bu Teacher
suruh satu, dua, tiga.
Aoq
Lamun ene, aran ne bentuk
pan:::?

Teacher

Bentuk panjang.
Jadi nggak usah kita
mengatakan sama artinya,
cukup ubah tanda sama dengan.
Bentuk pendek (Riyan Hidayat
mengerjakan).

Students

Panja:::ng.

Students

Pendek.

Students

Ja::ng.

244

Asr/

4
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Threatening
Threatening
Threatening
offer
Promise
Promise
Stating
Stating
Stating

Stating
Stating
Stating

203

B. DATA 2
DATA
Dir/
Dir/

1
D2
D2

1
2

PERFORMER
2
Teacher
Teacher

Dir/

D2

Teacher

Dir/

D2

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D2
D2
D2

5
6
7

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D2

Teacher

Dir/

D2

Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

10
11

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

12
13

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D2
D2
D2

14
15
16

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

17
18

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D2
D2
D2
D2
D2

19
20
21
22
23

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D2

24

Teacher

Dir/

D2

25

Teacher

UTTERANCES
3
Oah pada begunti::ng?
Sik nina, kukuk ne
oah pada bersi?
Pelajaran kita
sekarang adalah i:::? {pa}
Meong basa
Indonesia a
apa?
Harimau, pernah dilihat?
Apa coba?
Ha::: jawak,
berkaki
empat dia?
Apa kena a
saya::p?
Na::h, kesemuanya itu
hewan-hewan itu baik
yang berkaki empa::t,
Haris, pira naen sampi?
Nah, Harisin pira
ima a
sampi?
Apa bedowe ima?
Apa tanda-tanda yang
kita ketahui ya, seperti
sapi?
Ndek ne taok sapi?
Darimanakah kita tahu?
Kesemuanya itu kita tahu
hewan ato orang dari
tanda-tanda?
Melalui apa?
Sapi, oah pada nggitak
sapi?
Lek mbe
taok sampi:::?
Ya::?
Ngumbe angkun sampi?
Arak elong sampi meq?
Sapi punya ekor apa
ngga::k?
Ekor sampi, panjang apa
pende::k?
Teru::s, berapa
kaki
sapi?

FUNCTION
4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

204

Dir/

1
D2

2
26

Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

27
28

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

29
30

Teacher
Teacher

Dir/

D2

31

Teacher

Dir/

D2

32

Teacher

Dir/

D2

33

Teacher

Dir/

D2

34

Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

35
36

Teacher
Teacher

Dir/

D2

37

Teacher

Dir/

D2

38

Teacher

Dir/

D2

39

Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

40
41

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

42
43

Teacher
Teacher

Dir/

D2

44

Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

45
46

Teacher
Teacher

Dir/

D2

47

Teacher

Dir/

D2

48

Teacher

3
Warna bulunya
sapi
bagaimana, a::?
Arak
sampi puteq?
Tapi kulitnya
itu
bel:::? {ang}
Bel:::? {ang}
Mun ne arak
bedeng,
arak
cokelat, apa aran
ne
ono?
Jadi, di sini kita
mengatakan, bulunya
bermacam-ma:::? {cam}
Nah, kemudian apakah ciriciri
sapi ono?
Kan oah, bulunya
bermacam-macam, ekornya
panjang, apa endah?
Apa tanda-tanda sik
li::n?
Apa makanan sapi?
Apakah sapi makan
tula::ng?
Salman, apa begang
basa
Indonesia?
Jari, Sasak,
apa
arti a
bega::ng?
Tikus ono pira
kaki
a?
Terus ngumbe angkun ne?
Arak
ndek bulun
begang puteq?
Ara::k?
Teru::s, ngumbe angkun
suaran
begang?
Arak
begang lek bale
a?
Ngumbe belek a?
Sekumbe begang lek bale
a?
Ngumbe belek begang,
Rohani?
Karing sekali, ngumbe
angkun suaran
begang?

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

205

Dir/

1
D2

2
49

Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

50
51

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

52
53

Teacher
Teacher

Dir/

D2

54

Teacher

Dir/

D2

55

Teacher

Dir/

D2

56

Teacher

Dir/

D2

57

Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

58
59

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

60
61

Teacher
Teacher

Dir/

D2

62

Teacher

Dir/

D2

63

Teacher

Dir/

D2

64

Teacher

Dir/

D2

65

Teacher

Dir/

D2

66

Teacher

3
Nengka, apa makanan
begang?
Tetolang sik belek ono?
Mun ne tolok ang nasi sik
inaq a
lek bale kudungang apa
nde:k?
Kaken apa sik begang?
Mele anta ngaken salon
begang?
Kalo tidak ada
makanan, sabun kadangkadang dimakan oleh ti:::?
{kus}
Akhir ne
apa?
Karena tikus itu suka yang
bermi:::? {nyak}
Oleh karena itu, kanggo
ke
te
kaken
salon bega::ng?
Kumbek a?
Kumbek a
ampoq ndek te
kanggo ngaken salon
bega::ng?
Orot apa a endah?
Kumbek a
nengka ampoq ndek te
kanggo?
Kanggo te ng(k)aken
nde::k?
Mun te
kaken,
kadang-kadang bisa kita
kena penya::? {kit}
Jadi penyakit yang
ditimbulkan oleh begang
namanya
penyakit apa?
Na::h, kita tau itu
manuk karena kita
mengetahui ciri-ci::? {ri}
Ayam
itu ciri-cirinya
bagaimana?

4
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

206

Dir/

1
D2

2
67

Teacher

Dir/
Dir/

D2
D2

68
69

Teacher
Teacher

Dir/

D2

70

Teacher

Dir/

D2

71

Teacher

Dir/

D2

72

Teacher

Dir/

D2

73

Teacher

Dir/

D2

74

Teacher

Dir/

D2

75

Teacher

Dir/

D2

76

Teacher

Dir/

D2

77

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D2
D2
D2

78
79
80

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D2

81

Teacher

Dir/

D2

82

Teacher

Dir/

D2

83

Teacher

Dir/

D2

84

Students

3
punya::? (sambil

Ayam
nulis)
Si
masi lek luar?
Maulana, meq lalo belanja
ato meneq?
Ya, semel
apa
nde::k?
Maulana, pira
naen
manu::k?
Teru::s, sik ketelu apa
malik?
Ndek kanggo bejorak, terus
sik ketelu, apa makanan
ayam?
Luek makanan ayam,
apa-apa coba?
Kanca empat, apa basa
Indonesia lambuk?
Siapa yang bisa angkat
tangan! Basa Indonesia
lambuk?
Baik,
nah ini
makanannya. Sekarang,
ayam
itu, sayap sudah,
kaki ayam
sudah,
makanan ayam
sudah.
Sekarang bagaimanakah
suara ayam
itu?
Suara ayam
ngene?
Sekarang anak manuk?
Manuk mama so
ono ,
manuk nina?
Mun ne beteloq
manuk ono, nina apa
mama?
Nomer satu:: ya::?
Kakinya
berapa?
Nomer dua, makanannya
apa?
Bulu kambing itu
bagaimana dia?
Bu ke
sekeq piakang
makanan ene bu
guru?

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking

207

85

Teacher

Dir/

D2. 86
87

Teacher

Dir/
Dir/

D2.
D2. 88
89

Teacher
Teacher

3
Jadi warna bulu tikus itu
abu-abu ato hitam?
Lepas buku ne, hai!
Coba sebutkan nama-nama
hewan yang sering kita
lihat!
Yang di utara diam!

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Teacher
Teacher
Teacher

Yang berkaki empa::t, coba


sebutkan, berkaki empa::t!
Teru::s!
Coba suara ayam mama.

Dir/

D2.

Dir/

1
D2

90
91
92
93
94

Teacher
Teacher
Teacher

95
Dir/

D2.

Teacher
96

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Coba!
Anjing. Teru::s.
Na:::h, sekarang yang ini,
sebutkan bu guru hewanhewan yang berkaki dua.
Semua sekarang, sebutkan
ibu Teacher hewan yang
bersayap!
Coba sebutang ibu Teacher
hewan-hewan yang
berkeletk ato yang
bersayap!
Andang julu gagah!
Nah, perhatikan!
Andang julu!
Baeh, ini, temang!
Baca ini coba!
baca sik mama!
Sekarang, coba sebutkan
ciri-ciri sapi itu!
Apa kena a ekor, Salman?
Dendek badaq a Maulana!
Beca::t.
Teru::s.
Sik lin!
Jadi, semuanya perhatikan!
Sudah, kita lanjutkan!
Terus, Maulana!

4
Asking
Command
Command
Command
Command
Command
command
Command
Command
Command
Command

Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command

208

D2. 112
113
D2.
114

Teacher

D2.
D2. 115
116
D2.
117

Teacher
Teacher

Dir/

D2.

Teacher

Dir/
Dir/

118
D2.
D2. 119
120

Teacher
Teacher

Dir/

D2.

Teacher

Dir/
Dir/

Dir/
Dir/
Dir/

Teacher

Teacher

121
Dir/

D2.

Dir/

D2.

Teacher
122
Teacher
123

Dir/
Dir/

D2.
D2.

Dir/
Dir/

D2.
D2.

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

124
125

126
127
128
129
130
131

Teacher
Teacher

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

3
Dengan telu!
Buka::n. Siapa bisa angkat
tangan!
oke, sekarang, ene beketok,
ene ngongkong, ene beketok
rembaq-rembaq coba, satu
dua tiga
Sudah! Stop! Stop!
Coba anak manuk, rembaqrembaq.
Keluarkan bukunya
sekarang. Bareh atong
sekali-kali ndi::h?
Nah, sekarang tulis! Setelah
ini latihan kelompok.
Buku yang lain tutup dulu!
Nengka, sebutang bu
Teacher hewan-hewan,
sebelum kita mengenal ciricirinya! Sebutkan dulu bu
Teacher hewan-hewan yang
sering kita lihat!
Mun te, mun te girang
bejorak jaq ndek te denger
bu Teacher.
Mun julu taok a::, ndek
kanggo andang mudi.
Jari karingan sekali,
perhatikan!
Mun ne mele jari guru.
Amun ndek mele,
dengerang bu Teacher agit
ne latihan baeh pada to
bareh.
Dendek bejorak!
Tokol Heni, masaq ngeni
angkun te tokol mun te nina
ke?
Mbe taok bangku a, Hadi?
Coba tedok sik nina ndi::h?
Tedok sik lin.
Bareh.

4
Command
Command

Command
Command
Command
Command
Command
Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

209

2
132

Dir/

D2.

Teacher
133

Dir/

D2.

Teacher
134

Dir/

D2.

Dir/

D2.

Teacher
135
Teacher
136

Dir/
Dir/

D2.
D2.

137

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D2.
D2.
D2.
D2.

138
139
140
141

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Asr/

D2.

142
143

Teacher

Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.

Asr/

D2.

144
145
146

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

147
Asr/

D2.

Teacher
148

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/

D2.

149
150
151
152

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

3
Oleh karena itu, lamun arak
te embeng jaja sik inaq a,
dendek te kantongang ie.
ya?
Ndek te kanggo ngaken
salon bega::ng karena
begang itu merupakan
penyebab bibit penya:::?
No ampok ndek te kanggo
ngaken salon begang.
Maulana, jemak jaq
besalam.
Mulai nanti tidak boleh ada
yang keluar untuk menek.
Sekarang yang ini, khusus
yang ini, yang di selatan!
Sik luk ene!
Sik mama!
O:::p, sik ene juluk.
Apa sik kaken ne, misal ne
rumput kah, apa sik lain
kah? Inu mbe mbeng
umpama a, mele te kaken,
bisa di sebut. Ya?
IPA.
Judulnya yaitu mengenal
ciri-ciri hewan.
Anji::ng.
Sapi.
Yang di sekitar kita, sik araq
lek dit te bilang jelo.
Bisa juga dimasukkan ke
situ.
Yang begini (memeragakan
gerakan sayap terbang
dengan kedua tangannya).
Keletek.
Di sini yang pertama di sini
Sa::pi.
Ndarak.
Kita liat dia makanannya
apa?

Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Order
Order
Order
Order
Recommending

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Asking

210

1
Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Asr/

D2.

Asr/

D2.

2
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

171
Teacher
172
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184

Teacher
Teacher
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students

3
Kupingnya bagaimana?
Kulitnya bagaimana?
Ekornya panjang (sambil
nulis di papan).
Sampi bambang, bisa.
Bulunya (sambil nulis di
papan)
Bermacam-macam.
Makanannya adalah
(menulis di papan rumput).
Rumput.
Nengka, lekak-lekak ite.
A:::.
Cik cik cik cik.
Arak kantong kelambi a,
arak kantong selana a.
Parap te endeng sik batur.
Parap te endeng sik adik a.
Silahkan.
Na::h, itu tikus.
Ya, manuk.
No::: kan. Si jari ayam?
Mesaq a oah jari ayam.
Modeng pada kena a kanca
beras.
Rabok? Bukan. Inget basa
Indonesia lambuk adalah
de:::dak.
Ara::k.
Bulu kanca kuku::.
Oa::h.
Anji::ng.
Bembeq.
Sapi bambang.
Meong.
Kuci::ng.
Jawak
Aya::m.
Be::be:k.
Bu::ru::ng.

4
Asking
Asking
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

211

1
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

2
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220

Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students

3
Ke::le::tek.
Bu::ru::ng::::: ma::nuk.
Ta:::.
Empa::t.
Ndarak.
Manusia::.
Nya:::.
Sampi::.
Bale:::.
Kanda::ng.
Idung ne mancung. He he
he (Students tertawa)
Elong ne belo::.
Punya::.
Eko::r.
Elong.
Panja::ng.
Cokela::t.
Ara::k, sampi bamba::ng.
Bele:::q.
Bela:::ng.
Ca:::m.
Rumpu::t.
Nda::k.
Rebu::.
Ti:ku::s.
Mele::.
Nde::k.
Bede::ng.
Hijau::.
Abu-abu.
Ara::k.
Cik cik cik cik.
Perna::h.
Nasi.
Jangan.
Pindang.

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

212

1
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Asr/

D2.

2
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251

Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students

252
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.

253
254

Students
Students
Students

3
Teri.
Tetolang.
Jangan. // Jangan tempe.
Kaken a::.
Bajo::.
Ku:::s.
Nya:::k.
Njot elor.
Oah kekeq a.
Ne nain a.
Penyaki::t.
Pes.
Ri::nya::.
Saya::p.
Assalamualaikum.
Ha ha ha ha (Students lain
tertawa)
Dua.
Nasi // menik // jajan.
Jajan // jagung// sambal.
Be:ra::s.
Mode::ng.
Lambu::k.
Pelet.
Bukbukbuk.
Rabok.
De:::dak.
Jagung.
Keak keak keak.
Nina::.
Ketok, ketok, ketok, ketok
Kukuk kerlu::go:::k //
Ketok, ketok, ketok, ketok.
Cik cik cik cik //
hahahaha:::
Bembeq.
Ku:::.

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

213

2
255

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/

D2.

256
257

Teacher
Teacher
Teacher

258
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.

Asr/

D2.

259
260
261

262
263
264
265
266

Teacher
Teacher
Teacher

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

267
Asr/

D2.

Asr/

D2.

Teacher
268
Teacher
269

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/

D2.

270
271

Teacher
Teacher
Teacher

272
Asr/

D2.

Teacher
273

Asr/

D2.

Asr/

D2.

Teacher
274
Teacher

3
Pada minggu-minggu yang
kemarin, kita sudah
mempelajari ciri-ciri hewan
yang kita lihat sehari-hari.
A:::? Ayam, bebek.
Kalo yang di sini, ada
kaitannya dengan yang
ditengah.
Sekarang, kita akan
mengenal ciri-ciri daripada
hewan.
Sekarang, bu Teacher liat.
Kanso dua neng a.
Pada pelajaran yang lalu
kita sudah pelajari bahwa
untuk mengetahui sesuatu
itu harus mengetahui tandatandanya.
Sapi di rumah ya?
Kakinya empa::t (nulis di
papan).
Ya::: Arak bedeng.
Arak puteq endah.
Arak bedeng, arak cokelat,
arak puteq, banyak
macemnya kan?
Na::h, inilah ciri-ciri
daripada seekor hew::
hewan.
Ngeros, berarti ndek mele
ndengerang bu guru ono.
Ndek mele merhatiang bu
guru.
Ini namanya abu-abu.
Nengka begang, kulit a arak
sik puteq, arak sik abu-abu,
arak sik bedeng, ya?
Sik mama ketoanin bu guru
ene.
Di sini yang pertama di sini
Sa::pi.
Jari makanan begang ono
paleng demen nyenyedak.

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

214

2
275

Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.

Asr/

D2.

276
277
278

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

279
Asr/

D2.

Teacher
280

Asr/

D2.

Teacher
281

Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/

D2.

282
283
284
285
286
287
288
289
290
291

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

292
Asr/

D2.

Teacher
293

Asr/

D2.

Teacher
294

Asr/

D2.

Asr/

D2.

Teacher
295
Teacher
296

Asr/

D2.

Teacher
297

Asr/
Asr/

D2.
D2.

298

Teacher
Teacher

3
Misal a, arak nasi te ndek ne
tutup sik inan te.
Ie kaken ne.
Paling a.
Kadang-kadang juk a jok
loang a.
Jaja sik beminyak-minyak
kaken ne sik tikus.
Mbeng a jaja ato apa telok
sik beminyak-minyak.
Selun ngene entan ne
nyebok ngene.
Temang e jok kantong.
Beminyak kantong a.
Lamun ne beminyak, ngene
ongkat tikus, O:::, ene
nengka ku kaken.
Gantung te kelambin te.
Ketoq ie berege lekan
tembok.
Kaken ne kelambin te.
Kekeq ne selanan te.
Penyakit yang ditimbulkan
oleh begang namanya
penyakit pes.
Sekarang, kita berjalan lagi.
Lalo ite bekedeq aning
balen papuq te.
Selun-selun dit te lek balen
papuq te luek manuk.
Nengka manuk mama,
manuk nina ketok berarti
mele menteloq.
Telu minggu sue a teloq ono
ne ngarem. Sue-sue ngarem
sugulah anak manuk.
Misal, kita jalan-jalan,
lekak-lekak ite.
Gitaq te, ada kita liat hewan
yang besar.
Bedit ite kanca::: begang
misal a.
Nengka misal, jajan te, ya?

4
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

215

1
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Asr/

D2.

Asr/

D2.

2
299
300
301
302
303
304

Teacher
Teacher
Teacher
Students
Students
Students

305
Teacher
306
Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/

D2.

307
308
309
310

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

311
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/

D2.

312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

324
Asr/
Asr/

D2.
D2.

325

Teacher
Teacher

3
Tolok ang ne ite sik inan te.
Kekeq a setueq.
Kukuk kerlu::go:::k.
Bu guru mele meneq.
Ku meneq.
Bu Teacher, ndek te nggitaq
a?
Sapi bambang pada kena a
sik sapi.
Seperti di dalam bahasa
Indonesia kita tau sesuatu
itu ::.
Tanda-tanda atau ciri-ciri.
Mudaq-mudaq ene, sik bau
gitaq lek bale a. Ya, ciri-ciri
kambing, ya.
Apa?
Kalo harimau kan di tipi,
dia kan?
Ndek denger bu guru
banu::k.
Ne bejorak lonto.
Arak iman sampi?
Mbe taok bangku meq?
Julu apa ndi::h.
Apa pelajaran te nengka
ene? (menegur siswa yang
sedang main-main)
Apa pelajaran te?
Apa pelajaran te ono?
Apa piak a ini?
Masaq, idung ne mancung?
Masaq idung ne mancung
sampi ono?
Kanso ndarak ongkat meq.
Masak puteq-puteq, mbe
bulunya?
Loq Salman jaq ne rereqrereq lonto laguk.
Ndek ne to.

4
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining

216

2
326

Asr/
Asr/

D2.
D2.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.
D2.

Asr/

D2.

327
328
329
330
331
332

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

333
Asr/
Asr/
Asr/

D2.
D2.
D2.

Asr/

D2.

334
335
336

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

337
Asr/

D2.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Exp/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Exp/
Exp/
Exp/
Exp/
Exp/
Exp/
Exp/
Exp/
Exp/
Exp/
Exp/
Exp/

D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.
D2.

Teacher
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

3
Berarti ndek mele te
terangang.
Mele ne bejorak.
Jari sik mama ndek mele
to::.
Masaq?
Masaq hijau ini.
Ndek mele merhatiang.
A:::. Salman jaq, ngeningeni doang.
Masak begang ngaken
tetolang.
Mulai sudah.
Oah besalam baru?
Si si mele menek, burung ite
belajar isik a.
Ngumbe angkun te tokol
coba?
Ha ha ha, masaq
bukbukbuk?
Pelet. Lin so pelet.
Pelet?
Sudah, nasi sudah.
Buka::n. Cik cik cik cik.
Masaq nasi kakenan ne?
Sapi::.
Bebek, apa endah sik dua
nae a?
Ya, bagu::s.
Belang.
Rumput.
Nasi.
Nasi, bagu::s.
Berminyak.
Njot elor a, bagu::s.
Oah kekeq a.
O::q ne nain a, bagu::s.
Meong, betul.
Cik cik cik cik.

4
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating

217

2
357

Exp/
Exp/
Exp/
Exp/

D2
D2
D2
D2

Exp/

D2

Exp/
Exp/
Exp/
Exp/

D2
D2
D2
D2

Exp/

D2

358
359
360
361

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

362
363
364
365
366

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

367
Exp/
Exp/
Exp/

D2
D2
D2

Exp/
Exp/

D2
D2

Exp/

D2

Exp/

D2

368
369
370
371
372

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

373
Teacher
374
Exp/

D2

Teacher
375

Exp/

D2

Teacher
376

Exp/

D2

Teacher
377

Exp/

D2

Teacher
378

Exp/
Exp/

D2
D2

Exp/
Exp/

D2
D2

379
380
381

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

3
Zikrul Hadi! (menegur si
Zikrul yang main-main).
Melene bebalik geni.
Jemak jaq kebalik ie jemak.
Oah ang baeh silik.
Sai-sai bejorak, ie te suruk
nerangang lek julu.
Mun ndek mele te suruk
mboteng dateng jemak.
Ie te suruk nerangang.
Ie nerangan nengka.
Mele jari guru?
Nengka gentik bu guru,
terangang batur ne lek julu,
ya?
Angkak si-si ngeros, bejulu
oah, bu Teacher ne tokol.
Terangang batur a, mele?
Ndek to oah.
Mele bejulu terangang batur
a?
Mele?
Berarti mele a lek mudi
lonto loq Hadi jaq.
Nengka payu oah te suruk
lek julu nengka.
Mun ndek mele te suruk,
uleq dendek sekolah oah.
Bibit penyakit, kuman
penyakit tama tono lek
makanan te.
Sehingga begang tedangang
ne ite penyakit.
Ngene seolah-olah ongkat
ne, kaken salong ku, jemak
ku mbeng penyakit.
Ngeno ongkat begang mun
te kaken salon begang.
Bareh tene taok meneq.
Suruk a sik bu Teacher
rame-rame oah menek.
Menek tene oah nengka.

4
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening

218

1
Com/

D2.

Com/

D2

2
382
383

Teacher
Teacher

384
Com/

D2

Com/

D2

Teacher
385
Teacher
386

Com/

D2

Teacher
387

Com/

D2

Teacher
388

Com/

D2

Teacher
389

Com/

D2

Teacher
390

Com/

D2

Teacher

3
Nengka loq Hadi te suruk.
Setiap hari Senin, kita akan
memulai pelajaran kita
dengan memeriksa kuku.
Nengka bu Teacher
beketoan.
Sekarang kita cari
makanannya.
Bareh suruk sik nina
mudian.
Baik. Sekarang kita akan
latihan turut nomer.
Sekarang kita latihan untuk
ciri-ciri hewan.
Sekarang bu Teacher tanya,
kita akan menyebut nama
hewan.
Tadi udah bu Teacher
bilang, setiap hari Senin,
sebelum kita mulai
pelajaran, kita memeriksa
ku::?

4
Offer
Promise
Promise
Promise
Promise
Promise
Promise
Promise

Promise

219

DATA 3
DATA
Dir/
Dir/
Dir/

1
D3
D3
D3

1
2
3

PERFORMER
2
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

4
5
6

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

7
8
9

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

10
11

Teacher
Teacher

Dir/

D3

12

Teacher

Dir/

D3

13

Teacher

Dir/

D3

14

Teacher

Dir/

D3

15

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

16
17

Teacher
Teacher

Dir/

D3

18

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

19
20
21

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

22

Teacher

Dir/

D3

23

Teacher

UTTERANCES
3
Sanggup ino?
Sanggup ndek ne ngeraos?
Sanggup ndek ne nulis
sama-sama?
Apa aran ne kanak?
Apa, selapuk?
Apa sik tunjukang,
sik
tunjukang ne
sik
pak guru ine?
Me::? {ong}
Sik tokolin bi apa?
Kemudian sik ntiq pak guru
apa?
Sik ntiq pak guru
apa?
Sik kantongang pak guru
apa?
Sik tunjukang pak guru
apa?
Semuanya di sekeliling kita itu
merupakan golongan daripada
ben::? {da}
Yoh, kan te taok ie
ngeno?
Tao kamu miaq
a
conto
ino?
Gagah
ie ndih?
Nah, jari
taok meq gen
meq nulis?
Meja, bangku, kursi, lemari,
kapur, buku, semuanya tergolong
menjadi ben:::? {da}
Benda pad? {at}
Tao ke?
Ka::, coba kira-kira
kapur
ine, mbe alusan ie bareng
batu?
Jari ino sik kena ne, sifatsifat
benda sik berbe::?
{da}
Benda padat ino ie bersifat
ker::? [as}

FUNCTION
4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

220

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

1
D3
D3
D3
D3
D3

24
25
26
27
28

2
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

29

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

30
31

Teacher
Teacher

Dir/

D3

32

Teacher

Dir/

D3

33

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

34
35

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

36
37
38

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3
D3

39
40
41
42

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

43
44
45

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

46

Teacher

Dir/

D3

47

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3
D3

48
49
50
51

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

3
Oah kamu nginem
batu?
Sik inem te apa?
Oah anta ngaken puntik?
Maik
ke puntik ino?
Nah bau ke
te kenokkenek?
Bau ke
te kenyal-kenyal
ke?
Bau ndih?
Ie jaq ino, mudak te
peset ino kena ne,
lun::? {ak}
Kemudian oah anta ngaken
ruti?
Mun ne keras jaq ndek tao
be
ngaken ne.
Tau benda halus?
Sik alus
ino sik ndek ne
kas? {ar}
Oah kamu nggitak kapas?
Te kadu ngumbe kapas ino?
Bau te kadu miak
tangkong?
Piak ne benang?
Oah nggitak dengan nyesek?
Itu benda yang hal? {al}
Mbe alusan bulu meq
bareng meja?
Apa aran ne
ine?
Si
njauk
kaca tini?
Si
girang ngolas-ngolas arak
kaca ne
ino?
Kira-kira
alus
ke
kaca cermin ino?
Nah, pada umumnya, pada
umumnya, benda-benda itu
dapat dibagi
ti::? {ga}
Berapa
kanak?
Sik mbe ie conto
ne?
Nah, benda?
Benda ca? {ir}

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

221

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

52
53
54

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

55
56
57

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

58

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

59
60

Teacher
Teacher

Dir/

D3

61

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3
D3

62
63
64
65

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

66
67

Teacher
Teacher

Dir/

D3

68

Teacher

Dir/

D3

69

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

70
71

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

72
73

Teacher
Teacher

Dir/

D3

74

Teacher

Dir/

D3

75

Teacher

Aik
sirup benda apa?
Nah ine benda apa?
Nah tolok ne lek dalem, apa
ine?
Laguk gitak meq ie?
Gitak meq kapur ine ke?
Nah sifat
benda padat
ino, bentuk ne
ndek ne
bero:::? {bah}
Kira-kira
iniq ke ie
bulen rua ne
kapur
ine?
Sifat
benda padat?
Apa contoh benda cair,
sebutkan coba!
No loq Sadam Husein, mene
loq apa sopok?
To anta nggambar botol?
Apa aran ne
Iki?
Gambar ember ndih?
Nah malik sik kadu meq
mangan, apa aran ne?
Piring ndih?
Apakah pada ke
sifat
ne
bareng benda sik
beruk benda sik padat ino?
Tangkak ne
aran ne
benda pad? {at}
Isi
ne
benda ca::?
{ir}
Aik
sine lek dalem apa?
Arti a
mun te
olok ie aik ino, lek dalem
lumur, marak ruan apa ine?
Marak ruan apa?
Apa ngen meq basa
meq
anta?
Olok te aik
ino lek dalem
lumur marak ruan lum? {ur}

Asking
Asking
Asking

En te kolok lek botol


ruan apa?

Asking

marak

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

222

Dir/

D3

76

Teacher

Dir/

D3

77

Teacher

Dir/

D3

78

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

79
80
81

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

82

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

83
84

Teacher
Teacher

Dir/

D3

85

Teacher

Dir/

D3

86

Teacher

Dir/

D3

87

Teacher

Dir/

D3

88

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

89
90

Teacher
Teacher

Dir/

D3

91

Teacher

Dir/

D3

92

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

93
94
95

Teacher
Teacher
Teacher

3
En te kolok lek ember, marak
ruan apa?
Pokok mbe jaq taok bi
nolok e aik
ino ngeno
ruan ne
marak tangkak?
Sifat
benda cair
itu sesuai dengan wadah?
Apa anak?
Ngumbe isi
ne?
Ngumbe te
ie isine
mun malik ie aik
lumur
ine, pindah ie tono lek botol
ino?
Kira-kira
tetap
ke
ie isine
selumur?
Tet? {tap}
En ku tumpas ie selumur ene
timpak ember ino, iniq ke
ie sabol?
Jari
tetep
isine
selu::? {mur}
Nah sifat
benda cair
itu, pertama, cair itu kalo
dipindah ke dalam botol
seperti bot?{ol}
Pindahkan ke dalam ember
seperti em::? {ber}
Sifat
benda cair itu
selalu mengikuti bentuk tempat?
{nya}
Tempatnya
atau wadah?
Nah volumenya
tet?
{tap}
Volumenya
apa,
berobah?
Apanya
yang
berobah?
Bentuk?
Masak ne iniq berobah jari?
A:::, ka
tetep
ke
ruane
ono benda
padat jaq?

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

223

Dir/

D3

96

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

97
98
99

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

100

Teacher

Dir/

D3

101

Teacher

Dir/

D3

102

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

103
104
105

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

106

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

107
108

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

109
110

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

111
112

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

113
114

Teacher
Teacher

Dir/

D3

115

Teacher

Dir/

D3

116

Teacher

3
Selalu mengikuti tempat?
{nya}
Benda apa anak-anak?
Sadu anta lek udara?
Mun ndek arak
angin udara,
iniq anta idup?
Noh, angku meq sik beriak ine
membuktikan bahwa itu adanya
uda::? {ra}
besang sik udara ato angin yang
bes? {ar}
Arak
kekembung tini
kanak?
Mbe imbut?
Tok bi aran kekembeng laguk?
Eh,
di dalam diri kita ada
paru-pa::? {ru}
Nah no,
jari ne tiup ne ie
kerena kumbek ne ampok ne
bau niup ie, karena ada-nya
udara di dalam paru-pa::? {ru}
Udara di dalam apa anak-anak?
Ndek ne mungkin belek balon
ino mun ndek ne arak
udara lek dalem paru-pa::? {ru}
Apa ine?
Hei, lek dalam apa taok ne
arak udara?
Ya::, meq tiup lekan botol ke?
Nah, jari
tiup meq
kekembung sino, belek ke
ie?
Belek ke ie?
Mbe lekan ne anuk angin
ono?
Ie ampok te tao beriak
sugul tam::? {a}
Kira-kira
mun ndek
bedeang nafas, mun ndarak
angin udara, kira-kira idup anta
kanak?

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

224

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

117
118
119

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

120

Teacher

Dir/

D3

121

Teacher

Dir/

D3

122

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

123
124
125

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

126

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3
D3

127
128
129
130

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

131

Teacher

Dir/

D3

132

Teacher

Dir/

D3

133

Teacher

Dir/

D3

134

Teacher

Dir/

D3

135

Teacher

Dir/

D3

136

Teacher

3
Untuk siapa?
Si
ngembeng anta gegitak?
Lek sekeliling te sino, dibuat
oleh Tuhan untuk kebutuhan
manusi::? {a}
Te tiup ie jari
belek,
akhir ne
lek dalem balon
ino, mengisi udara itu
mengisi
seluruh ruang?
Udara mengisi seluruh
ruangan bal? {on}
En te kolok lek ban, marak
ruan apa udara ino kanak?
Marak ruan apa kanak?
Marak ruan apa kanak?
En te kolok lek kekembung,
marak ruan apa kanak?
Oah kamu nggitak ban
sepeda?
Apa ito lek dalem?
Apa?
Nah, lek dalem pompa ino apa?
Sik te kadu nyugulang
a timpek ban ino apa aran
ne?
Ampok ne belek ino apa
aran ne?
Ampok ne bau kedeng ban ino,
apa?
Apa berisi lek dalem ban
ino?
Iniq ke ie namang
dirik a?
Tentu
lekan pompa, oah
anta nggitak dengan namang
angin no lek sedin rurung sik
belek?
Volume udara, volume angin
tetap
marak luek sik
lek pom::? {pa}

4
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking

225

Dir/
Dir/
Dir/

1
D3
D3
D3

137
138
139

2
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

140
141
142

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

143

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

144
145

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

146
147

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3
D3

148
149
150
151

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

152

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

153
154

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

155
156
157

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3

158
159
160

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

161

Teacher

3
Marak luek sik lek apa?
Di dalam apa?
En meq niup
lek dalem
botol, iniq ke ie
berombok jari
telu botol?
Iniq ie jari
empat botol?
Inik ie jari
lima botol?
Apa sifat
benda gas
sino?
Jari a
sifat
benda gas itu selalu mengikuti
tempat?
Dan mengisi ruang?
En te kolok, arak
lek
dalem ruangan ine udara?
Arak
ke?
Ia ampok ne perlu
ie
meta
udara yang seg? {ar}

4
Asking
Asking
Asking

Dimana udara yang segar?


Dimana?
Oah anta aning gunung ke?
Lain
ke idap te lek
gunung bareng sik lek ite?
O ya, lek kota dit lek gunung
lain karena udaranya
ber? {sih}
Ber::? {sih}
Nah, ada
juga dia di dalam
apa dimana-mana ada uda::? {ra}

Asking
Asking
Asking
Asking

Di dalam tanah pun ada apa?


A::?
Kira-kira
mun ndek ne
arak udara lek dalam tanak ino,
inik ke ie idup kancan longa?
Oah kamu nggitak longa?
Oah kamu nggitak longa?
Mbe taok ne idup lek tanak ato
lek dalem tanak?
Lek dalem apa?

Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking

226

Dir/

1
D3

162

2
Teacher

Dir/

D3

163

Teacher

Dir/

D3

164

Teacher

Dir/

D3

165

Teacher

Dir/

D3

166

Teacher

Dir/

D3

167

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

168
169

Teacher
Teacher

Dir/

D3

170

Teacher

Dir/

D3

171

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

172
173

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3
D3
D3
D3

174
175
176
177

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D3

178

Teacher

Dir/

D3

179

Teacher

Dir/

D3

180

Teacher

3
Mun ne idup lek dalem tanak,
kira-kira arak ke ito udara lek
dalem tanak ino?
Mo mbrebuk-buk, kan melepuk
ie ndih?
No itu membuktikan bahwa di
dalam tanah itu juga ada uda::?
{ra}
No berarti udara itu juga ada di
dalam tan::? {ah}
Kapur, terus apa kayuq, apa aran
ne?
Termasuk juga namanya benda
pa::? {dat}
Oah anta ngadu minyak angin?
Minyak angin, oah anta mbeli
minyak angin?
Seperitus, sik kadu ne menyelak
dila?
Oah anta menyalak dila
setrongkeng?
No arak tono seperitus?
Jari sik becat ilang ino termasuk
ie benda?
Gas, ndih?
Sugulang buk? {u}
Si ngembeng anta mangan?
Nah, jari a ino sik perlu te
siapang te nerimak pelajaran
dengan keadaan duduk yang
ba::?
No mun ne ketoanin ite, coba
sebutkan sifat-sifat benda padat,
bagaimana?
Kita harus bersyukur kepada
Tuhan, bahwa udara angin
semuanya itu diciptakan oleh
Tu::?
Nah, kita melihat di sekeliling
kita, lek deket-deket meq ino, lek
kiri kanan, lek mudi ataupun lek
julu meq sino termasuk sik ntiq
pak guru sine aran ne ben::?

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking

Asking

227

Dir/

1
D3

181

2
Teacher

Dir/

D3

182

Teacher

Dir/

D3

183

Teacher

Dir/

D3

184

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

185
186

Teacher
Teacher

Dir/

D3

187

Teacher

Dir/
Dir/

D3
D3

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

188
189
190
191
192
193
194
195

Dir/

D3.

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

196
D3.
D3. 197
D3. 198
199
D3.
200
D3.
D3. 201
D3. 202
D3. 203
D3. 204
D3. 205

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

3
Nah, tentu sik mbe ie contoconto ne benda-benda sino mun
benda padat oah taok meq.
Nah yang terakhir adalah benda
gas, ndih?
Lek samping te melajarin bahasa,
kita juga bisa tao ilmu al::?

4
Asking

En te kumpulang anta lekan


kelas sekek dateng kelas enem
tokol lek sopok bangku kira-kira
ndek ke meq panasan?
Gosok papan ndih?
Ya, luek, kancan model apa aran
ne.
Bunga talet a, terus jaq ne lepak
kenok-kenek jari tali, jari
benang, te pintal ie, ngeno juluk,
ampok te lepak, ampok jari
benang, ses?
Mun batu inem te, tembeleng?
Ember sino, gantuk ne?

Asking

Sebutkan sifat benda padat?


Kemudian, oba idapin ine!
Volumenya tetap.
Tarik, tarik!
Oba piang ite conto!
Piang ite nama benda sik lek
deket-deket meq ino!
Tulis meq ie bareng tulisan ne,
ne kenak gati!
Oba selapuk, gagah?
Selapuk, anak-anak!
Coba sebutang pak Teacher
contoh benda padat.
Oba contoang pak Teacher benda
yang keras!
Semua!
Kemudian, benda yang lunak.
Kan ne separo?
Ngolo dendek nulis!
Tamang bagus tokol.

command
Command
Command
Command
Command

Asking
Asking

Asking
Asking
Asking

Asking
Asking

Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command

228

1
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

Dir/

D3.

2
206
207
208
209
210
211
212
213

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

214
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

Dir/

D3.

215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

236
Dir/

D3.

Teacher

3
No, no gitak kapur ino endah.
Bentuknya tetap.
Semua!
Bentuknya tetap.
Isinya tetap.
Atau volumenya tetap.
Selapuk!
Pertama gambar pak Teacher
arak.
Ene terus gambar sik pak
Teacher apa aran ne, ember.
Nah, gambar pireng.
Ne lumur, ne lumur.
Belek an ongkat.
Selapuk.
Sifat benda cair, coba!
Ampok!
Separo.
Adalah.
Kalo di taruh di dalam botol.
Ataupun gelas.
Ataupun ember.
Sekalipun piring.
Akan mengikuti.
Bentuk wadahnya.
Selapuk kanak!
Dendek beriak ke!
Tokol!
Oba beriak!
Sugulang iak meq!
Tamang iak meq!
Ato kepelang ite tanak jemak,
Iki.
Oba berikan pak Teacher juluk
conto benda cair kanak!

4
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command

229

2
237

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

Dir/
Dir/

D3.
D3.

Dir/

D3.

238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

257
Dir/
Dir/

D3.
D3.

Dir/

D3.

258
259

Teacher
Teacher
Teacher

260
Dir/
Dir/

D3.
D3.

Dir/

D3.

261
262

Teacher
Teacher
Teacher

3
Benda padat, sebutang pak
Teacher apa!
Nah satu, ulang!
Sifat benda cair adalah, semua!
Bentuknya berobah-obah.
Volumenya tetap.
Sifat benda padat.
Adalah.
Bentuknya tetap.
Isinya juga tetap.
Sifat benda gas.
Bentuk dan isinya berobah-obah.
Benda cair ino.
Nah mun te niup balon karet, ne
conto ne.
Nanti latihan sendiri dulu ya?
Duduk yang baik!
Kemudian hadap papan tulis!
Papannya ada di muka!
Ndek te inik tao mun ne
celingok-celangek ato samasama aneng ne.
Paut ang diriq bi ne bagus!
Nah, jari nengka, ndak nungket,
tegak!
Ngeno, duduknya yang bagus,
tegak.
Nah, ie so, sik perluang te.
Mun gen te nerimak apa juak,
duduknya lurus, yang bagus.
Mun meq nulis jaq na, gampang
nulis, laguk arak ie sik perlu ie te
jelasang ampok te mulai pada
nulis ataupun te latehan.
Dendek anakku ndih?
Kan jaq melen bi tao anakku, gen
gagah ne, belek ne, ampok paut
ie endah.

Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
Command
advice
advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

Advice
Advice
Advice

230

2
263

Dir/
Dir/
Dir/

D3.
D3.
D3.

Dir/

D3.

264
265
266

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

267
Dir/

D3.

Teacher
268

Dir/
Dir/
Dir/

D3.
D3.
D3.

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D3.
D3.
D3.
D3.

Dir/
Dir/

D3.
D3.

Dir/

D3.

269
270
271
272
273
274
275
276
277
278

Dir/

D3.

Dir/

D3.

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

279
Teacher
280
Dir/
Dir/

D3.
D3.

281

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D3.
D3.

282
283

Teacher
Teacher

Dir/

D3.

284

Teacher

Dir/

D3.

285

Teacher

3
Mun te gagah perhatiang pak
guru ndih?
Ino harus tao.
Ine namanya botol.
Ingetang ino, cangkir pepa, ino
benda padat laguk isi ne benda
cair.
Nah jari benda cair ino mun te
isik ie lek lumur, mengikuti
wadahnya.
Noh, ndek abot ne goaran sik
muni.
Ingetang!
Sanget sadu.
Nah, ie te siapang ite sik Tuhan,
ngeno hebat ne.
jari a ndek te robah ie.
Ino kena ne volume ato isi, ndih?
Nah jari beda ie dait benda padat.
Dua nomer. Catet ie juluk ndih!
(Teacher menulis)
Alusan ie ndih?
Te pelentongang, te piak kenokkenek, te bolen.
Noh, ene kira-kira gambar botol
ino ndih?
Nah, contoh ne benda padat sino,
meja, ndih?
Selapuk anakku aget meq pinter
anakku, kanak?
Laguk nengka, ne kenak tulisan
endah.
Ne goro-goro, Iki.
Nah, jari sik tolok, sik jauk pak
Teacher apa juaq ine embeng
contoh.
Kancan penggaris, ya?
Kira-kira bisa kamu menulis
benda padat, contoh-contoh ne.
sebutan ne, tulisang pak guru,
tao?

4
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
advice
advice
Advice
Advice
Advice
Order
Order
recommendi
ng
Recommend
ing
Recommend
ing

231

Dir/

1
D3.

286

2
Teacher

Dir/

D3.

287

Teacher

Dir/

D3.

288

Teacher

Dir/

D3.

289

Teacher

Asr/

D3.

290
291

Teacher

D3.
Asr/

Teacher
292
D3.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

293
294
295
296
297
298
299

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

300
D3.
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

301
302
303
304
305
306
307
308

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

309
Teacher

3
Aik apa-apa.
Nah, jari ringkas ne mun te mele,
sifat benda cair itu mengikuti
bentuk wadah?
Nah, itu termasuk ie benda gas,
ndih kanak ndih?
Air apa-apa sebut oah, ngumbe
ngumbe mele meq!
Ndek ku denger.
Satu, benda yang keras
contohnya, batu, kayu, juga
pasir.
Yang berikutnya, benda yang
lunak misalnya pisang, kemudian
lilin, kemudian juga roti, roti apa
saja.
Kemudian benda yang halus.
Arak ie malik gambar ne pak
guru, apa aran ne, ie blek cet.
Sifat-sifat benda.
Jari a anta pada ine, endah
kelapuk ne pada ruan te.
Ndek ne pada sifat te.
Ngeno, sekenoan juaq lek benda.
Ndek te man taok ie, benda apa
aran ne, pira macem luek ne.
Benda padat, kancan meja,
kancan kursi, kancan buku,
kancan potlot, kancan kapur,
kapur tulis, kapur tulis.
Buku tulis, meja taok te nulis.
Bangku taok te tokol.
Kursi meja pak Teacher.
Gagah, gagah.
Padat.
Sifat-sifat benda (sambil menulis
di papan).
Apa endah, buku.
Nah, ne sepulu macem pepa no
tao ite nulis e.
Ndek ne pada idap ne, ndek ne
pada idapne, idap ne.

4
Recommend
ing
Recommend
ing
recommendi
ng
Recommend
ing
stating
stating

stating
stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

232

Asr/

1
D3.

2
310
311

Teacher

D3.
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

312
313
314
315
316
317
318
319

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

320
D3.
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.

321
322

D3.
D3.
D3.
D3.

323
324
325
326

D3.
D3.

327
328
329

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

330
331
332
333
334
335
336
337
338

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Tembelengkang.
Pelastik, termasuk juga kayu,
termasuk benda yang sangat
keras.
Keras, kasar.
Ya:::, puntik.
Ne, piak ne miak kereng.
Ie ampok ne arak lagu ne.
Nah, ie lekan kapas.
Cermin.
Marak alus sangkep bi ino.
Nah, itu termasuk benda yang
halus.
Ono ie conto-conto, bendabenda termasuk ie benda ne
keras.
Ono luek!
Nah kemudian benda-benda
yang halus.
Pertama, benda padat.
Yang kedua benda cair.
Ya, yang ketiga benda gas.
Benda padat olok ne lek lumur.

Stating

Ino kena ne, isi ne, volume ne.


En ne sekek tetap sekek.
Nah, isi ne ato volume ne
tetap.
Ndek ne mele berombok jari
dua telu.
Nah ino ie ndih?
Nah, semuanya air.
No, ne pak guru ngangkat ie.
Benda cair.
Lamun sifat benda cair ino.
Sifat-sifat benda cair.
Ene aik, isik ne aik sik pak
guru.
Kaleng, isi aik.

Stating
Stating

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

233

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

1
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

2
339
340
341
342
343
344
345
346

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

347
D3.
Asr/
Asr/

D3.

348

Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.

349
350
351
352

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

353
354
355
356
357
358

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

359
D3.
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

360
361
362
363
364
365
366

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Aok, pireng.
Nah, mun te ngolok aik lek dalem,
apa aran ne, lumur.
Pada rua ne sik tangkaq ne.
Mengikuti wadahn ne ngen ne.
Ato Wadadahnya.
Ino sifat ne.
Pada rua ne sik tangkak ne.
Benda cair itu mengikuti
wadahnya.
En te kolok lek dalem lumur,
botol, ember, pireng, pada ruan ne
sik tangkak ne.
Jari volumenya tetap.

Stating

Isi benda cair.


Atau volume benda cair.
Adalah tetap.
Jari, en te kolok lek ine, te kolok
lek ono.
Ngeno rua ne.
Selalu mengikuti wadah.
En te olok lek ember marak ruan
ember.
Lek gelas marak ruan gelas.
Ino kena ne, selalu berobah-obah.
Ndek mangkun benda padat,
ndek.
Kolok meq lek dalem lumur,
kolok meq tetep bentuk ne marak
ruan, dateng kiamat ngene rua a.
Treng kolok meq ngeno rua a.
Penggarisan kolok meq tene
ngeno rua a.
Polpen kolok meq ngeno rua a.
Ndek mele, bentuk isi tetep.
Balon karet kekembung, pada.
Kekembeng sik belek no.
Nah di dalam.

Stating
Stating
Stating

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

234

1
Asr/
Asr/

D3.
D3.

2
367
Teacher
368
Teacher
369

D3.
Asr/
Asr/

Teacher
D3.

370
Teacher
371

D3.
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

372
373
374
375
376
377

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

378
379
380
381
382
383

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

384
D3.
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

385
386
387
388
389
390
391
392

Teacher
Teacher
Teacher
Students
Students
Students
Students
Students
Students

3
Ada paru-paru, ada jantung, ada
usus, perot pijet te.
Paru-paru, kiri kanan jantung
paru-paru.
Udara dalam diri kita terutama
udara di dalam paru-paru itu
mengeluarkan udara.
Nah, itu udara sik arak lek awak
te ino.
Nah sama dengan benda cair,
udara itu juga mengikuti
tempatnya.
Aok, ye sifat ne ino.
Ngeno te kolok lek kekembung.
Jari a ie tamang angin lek ban,
isik ne lek ban.
Nengka ban sepeda, kembung.
Pompa!
Nah, volume udara dalam ban
ndek ne berobah malik.
Tetep volume ne udara itu sebesar
di dalam apa, ban.
No meli liter.
Ie kemudian sebotol marak basa
meq,
Udara juga ada di dalam kelas.
Ada juga di dalam ruangan.
Ne goro bangket meq ampok meq
laboh ie.
Ampok telep ie lek dalem ember,
lek dalem telaga, lek dalem apa
juaq, lek wadah sine, tentu buek
berukbuk ie.
Di dalam tanah.
No, becat lalo, becat ilang becat
timbul.
Bagus.
Benda.
Bangku.
Meja.
Kapur.
Polpen.

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

235

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

1
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430

2
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students

3
papan.
lemari.
Foto.
Telu.
O::k.
Gagah.
Da::t.
Kursi
Tao.
Alam.
Berbeda.
Buku.
Keras.
Ndek.
Aik.
Kang.
Ras. {keras}
Batu, penggaris, pelastik.
Kasar.
Oah.
Lunak.
Sesek.
Rambut.
Bulu.
Kaca.
Cermin.
Ndarak.
Alus.
Tiga.
Cair.
Gas.
Gelas.
Aok.
Gitak
Bah.
Tetap.
Sifat benda padat adalah
Bentuknya tetap.

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

236

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

1
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

2
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467

Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students

3
Volumenya tetap.
Air, teh, kopi.
Botol.
Kaleng.
Ember.
Piring.
Lumur.
Jeding
Tangkak ne
Wadahnya.
Selumur.
Perlu.
Sifat benda cair.
Adalah.
Kalo di taruh di dalam botol.
Ataupun gelas.
Ataupun ember.
Sekalipun piring.
Akan mengikuti.
Bentuk wadahnya.
Isi benda cair.
Atau volume benda cair.
Adalah tetap.
Wadahnya.
Tempatnya
Bentuknya.
Obah.
Tetap.
Udara.
Besar.
Mbe gen a.
Taok.
Paru-paru.
Dalem paru-paru.
Belek.
Tama.
Tuhan.

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

237

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

1
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

Asr/

D3.

Asr/

D3.

2
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490

Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Teacher

491
Teacher
492
Asr/
Asr/

D3.
D3.

Asr/

D3.

493
494

Teacher
Teacher
Teacher

495
Asr/

D3.

Teacher
496

Asr/

D3.

Teacher

3
Manusia
Allah.
Ruangan.
Balon
Ban
Kembung
Ban dalem.
Kompa.
Angin.
Arak.
Panasan.
Segar.
Di gunung
Pegunungan.
Lin.
Sih.
Bersih.
Tanak.
Tanah.
Bentuknya berobah-obah.
Bentuk dan isinya berobah-obah.
Latihan
Oah lekan kelas sekeq, kelas dua,
ne pelajarain ilmu alam sik te
kelekin aran benda.
Mun ngeni-ngeni jaq, laek so oah
ku pelajarin ne pak guru.
Laek jaq ne nyontohang ine aran
sekenek, sekenek, sekenek, nengka
jaq dait sifat ne harus ie lek kelas
tel::?
Ine gitak ku ndek ne pas.
Lekan onek pelajaran bahasa, ie
ngirep permen.
Nah, jari batu, pasir, kayuq, sino
keras.
Dengan laek, dengan nyesek ito lek
desa Pringgasela, lek Aikdewa, lek
Dasan Baru, endah luek dengan
nyesek.

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting

238

1
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.

Asr/
Asr/

D3.
D3.

Asr/
Asr/

D3.
D3.

Asr/

D3.

2
497
498
499
500
501
502
503
504

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Teacher
505

Asr/
Asr/

D3.
D3.

Asr/

D3.

506
507

Teacher
Teacher
Teacher

508
Asr/

D3.

Teacher
509

Asr/
Asr/

D3.
D3.

Asr/

D3.

510
511

Teacher
Teacher

Teacher
512

Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.

Asr/

D3.

513
514
515

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

516
Asr/

D3.

Asr/

D3.

Teacher
517
Teacher

3
Benda sik lunak oah taok meq.
Benda sik alus oah taok bi.
Jari oah selapuk ne ino.
Nah, bentuknya te::ta::p (sambil
menulis di papan).
Nah itu contoh benda cair.
Anuk polpen pak guru isi ne
ndarak.
Ene papan no buek seda ka.
Mangan ngeno-ngene masuk ke
lambung usus selapuk ne te
peroses jari daraq ito te kirim
timpak ito lek paru-parun te.
(Sambil menggambar) Tiup ie nah
jari ene ne tiup ie beterius jaq
kembung ie, belek.
Ino sifat ne.
Misal, lek dalem botol, tetep so
sepuluh meli ie.
Ndek ne pada doang angkun te
ngentik a, batu, geres ino, bareng te
ngentik kancan buku pelastik segala
sino.
Benda yang keras. E:::, luar biasa
keras ne.
Lilin endah bau te kenok endah.
Lilin, bau ke te pinak kancan
boneka, bau te kenok-kenok, jari
apa aran ne, a::, te peset-peset, bau
lunak.
Karena udara pada waktu itu lek
taok takaq ino pada luek lalok anta
pada mbutuhang ie.
Mbrebuk, muni ie, muni.
Ngeno, mbrebuk-buk.
Ie ampok ne idup longa, idup segala
ne, tedes segala ne karena ada udara
lek ito.
Nah benda gas ino termasuk ie
tergolong lekan udara.
Lalo goyang ne lolon kayuq ono lek
lepangan

4
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

239

2
518

Asr/

D3.

Teacher
519

Asr/

D3.

Teacher
520

Asr/

D3.

Teacher
521

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.
D3.

Asr/

D3.

522
523
524
525

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

526
Asr/
Asr/

D3.
D3.

Asr/

D3.

527
528

Teacher
Teacher
Teacher

529
Asr/

D3.

Teacher
530

Asr/

D3.

Teacher
531

Asr/

D3.

Teacher
532

Asr/

D3.

Asr/

D3.

Teacher
533
Teacher
534

Asr/
Asr/

D3.
D3.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D3.
D3.
D3.
D3.
D3.
D3.

535
536
537
538
539
540
541

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

3
Datang angin barat lalo bale
langgak meq selapuk a,
Di sekeliling kita, lek deket te sine
termasuk sik tokolin meq.
Ene ie sik patut ite ampok ne bau
nyampek lek pelajaran te ine.
Nah tercapai yang pokok, yang tiga
itu harus te taok ie.
Te meta sifat ne.
En tamang isiq pak Teacher misal.
Luek lalok.
Dalam kesehatan, dalam ilmu IPA
sino te pelajarin ie bab-bab khusus
adek te sehat.
Nah, tetapi sekurang-kurang ne kita
tau nama benda.
Sik bau te kenok-kenek ono.
Nah tentu lain daripada sifat benda
ca::?
Volumenya tetap, walaupun air itu
dipindahkan kemana pun, ya?
Baik itu ke dalam botol, baik itu ke
dalam ember, masak ne sabol
ember ine mun ne selumur?
Nah, sekarang kira-kira lek dalem
awak te kanak, ndih?
Seke luek ite pada mbutuhang ie,
seke panas taok takak te.
Misal, coba meq ngentik pepa sik
goro.
Tanak, kepel tanak ino, atawa meq
nggitak lek bangket.
Ya::, banyak di sekitar kita.
Catetan agen arak ne ingetang, arak
ulangan, latihan, aget ne arak ne
gitak.
Nenulis dakuq ne, cengkan guru ne.
Astagfirullahal Aziim.
Ine begak onek ku merhatiang e.
Kan ne kedok.
Susah pak guru mun ne ngene ka.

4
Reporting
Reporting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining

240

Teacher
Teacher

3
Astaga, maran ruan gelas ato apa
ngen pak guru sik beruk.
Kamu molah doang angkun bi tokol
marak baran sampi doang taok bi
tokol.
Kanggo te ngene angkan?

Teacher

Selumur.

Teacher

Bentuknya.

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Lailahaillalloh. Gen hebat ne ndih?


Laun jaq penyakit bungkuk kamu.
Manjur masi odak tolang ne.
Bareh ndek ne tao.

542
Asr/

D3.

Teacher
543

Asr/
Asr/

D3.
D3.

Exp/

D3.

Exp/

D3.

544
545
546
547

Exp/
Exp/
Exp/
Exp/

D3.
D3
D3
D3

Com/

D3.

Com/

D3

548
549
550
551

Teacher
552
Teacher
553

Com/
Com/

D3
D3

Com/
Com/

D3
D3

Com/
Com/
Com/
Com/

D3
D3
D3
D3

Com/

D3

554
555
556
557
558
559
560
561

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Teacher
562

Com/

D3

Teacher
563

Com/
Com/
Com/
Com/

D3
D3
D3
D3

564
565
566

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Nah, kita akan mulai dengan ilmu


alam sains, ilmu IPA, ngeno.
Jari pengulangan-pengulangan
pelajaran sebelum sino.
Jari nengka te melajarin sifat-sifat
bend::?
Angkan te ngulang e.
Nah, yang kedua ada benda yang
lunak.
Satu, kapas.
Nah, bulu, kemudian juga sik taok
meq bekaca ino.
Kalau kita misalnya.
Baeh meq petang dirik meq mesak.
Dibagi tiga.
Benda sino, pertama nah pak
Teacher, tunggu (Sambil keluar
kelas 40 detik, kembali membawa
segelas air)
Nah nengka malik, coba kita semua
ya?
Nah, nengka mun te kolok ie aik
sino lek dalem botol.
Basan te ndih, tangkak a.
Nah nengka kareng isi ne.
Nah perlu ne tulis sik pak Teacher?

4
Complaining
Complaining
Complaining
Congratulatin
g
Congratulatin
g
Congratulatin
g
Threatening
Threatening
Threatening
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer

Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer

241

1
Com/
Com/

D3
D3

Com/

D3

2
567
568
569

Teacher
Teacher
Teacher

570
Com/

D3

Teacher
571

Com/

D3

Teacher
572

Com/
Com/
Com/
Com/
Com/

D3
D3
D3
D3
D3

Com/
Com/
Com/

D3
D3
D3

Com/
Com/
Com/

D3
D3
D3

573
574
575
576
577
578
579
580
581
582

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Students

3
Nah yang ketiga adalah benda gas.
Ene udara.
Nah, lek dalem ini te pompa ie, ne
gambar pompa ne.
Tre:::t, ine pipa a, anuk selang a,
ene pintil ne.
Jari udara di dalam botol itu pun
juga volumenya juga sejumlah
sepuluh meli.
Nah kita ulang ndih, ulang sekali,
sifat benda cair, padat dait benda
gas ino ndih?
A::, te bareng-bareng ndih, ulang!
Nah sekarang kita akan latih::?
Nggak ne oah ino.
Nah, te buktiang.
Pak Teacher akan membuktikan
bagaimana sifat yang pertama yaitu
sifat benda pa?
Coba malik saya ulang.
Bareh ketoanin ne ie.
Nah, nengka te te meta sifat benda
ne.
Ternyata nengka te buktiang ie.
Sanggup.

4
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Offer
Promise
Promise
Promise
Promise
Promise
Promise

242

DATA 4
DATA
Dir/
Dir/

1
D4
D4

1
2

PERFORMER
2
Teacher
Teacher

Dir/

D4

Teacher

Dir/

D4

Teacher

Dir/

D4

Teacher

Dir/

D4

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

7
8

Teacher
Teacher

Dir/

D4

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

10
11

Teacher
Teacher

Dir/

D4

12

Teacher

Dir/

D4

13

Teacher

Dir/

D4

14

Teacher

Dir/

D4

15

Teacher

Dir/

D4

16

Teacher

Dir/

D4

17

Teacher

UTTERANCES
3
Semangat yang::?
Laguk kira-kira, e e e
apa aran ne, inik ke ite
gen mbedayang batur te
sik arak dit sik ndek
arak?
A:::, sik ndarak bareng
sik kaya?
Nah, kemudian yang
kedua, orang yang malas
bekerja hidupnya akan
titik-titik?
Batur jaq begawean, ite
jaq momot, dateng becat
meta kepeng?
Kira-kira orang yang
males bekerja itu apa
bisa sukses ato
bagaimana?
Nengka ngumbe?
Hidupnya akan
bagaimana orang yang
malas itu?
A, bahagia ke ie. B, enak
ke ie. C, sempurne ke ie.
D, sengsara ke ie.
Sengsa::? {ra}
Be::, mele ke anta
ngeno?
Nah ine, timbul sifat sik
ngeno mun te girang
pada mal:::?
Yang ketiga, apa ngena
ketelu?
Dalam bekerja kita harus
mengutamakan?
Jari apa yang kita
utamakan?
Modal te lamun te
bagawe::?
Mun ndek ne tao
terampil misal, ne miak
meja, inik mangan?

FUNCTION
4
Asking
Asking

Asking
Asking

Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

243

Dir/

1
D4

18

Teacher

Dir/

D4

19

Teacher

Dir/

D4

20

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

21
22

Teacher
Teacher

Dir/

D4

23

Teacher

Dir/

D4

24

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4
D4

25
26
27
28

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

29

Teacher

Dir/

D4

30

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4

31
32
33

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

34

Teacher

3
Itu merupakan juga
termasuk pekerjaan
teramp:::?
Itu semuanya itu akan
mendatangkan u:::?
Nah jari ampok ne
ketoanin ite, dalam
bekerja kita harus
mengutamakan?
Apa ngena soal ne ino?
Dalam bekerja kita harus
mengutamakan?
Apa sik perluang te,
utamayang mun te
begawean?
A, penghasilan, kepeng
ke?
B, kejujuran.
C, kepentingan.
D, kecepatan.
Kira-kira inik ke anta
betah begawean mun
ndek meq jujur?
Apa yang kita
pentingkan di sini kalo
kita bekerja itu adalah
kejuju::?
Apa yang kita
pentingkan di dalam
bekerja?
Jujur?
Mele ite jujur?
Setiap orang yang jujur
itu akan disenangin
tem::?
Setiap orang yang
memberikan bantuan,
sering memberikan
bantuan terhadap orang
lain, itu akan disenangi
teman ato masyara::?

4
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

244

Dir/

1
D4

35

Teacher

Dir/

D4

36

Teacher

Dir/

D4

37

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

38
39

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

40
41

Teacher
Teacher

Dir/

D4

42

Teacher

Dir/

D4

43

Teacher

Dir/

D4

44

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4

45
46
47

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

48

Teacher

Dir/

D4

49

Teacher

Dir/

D4

50

Teacher

3
Ngeno angkun ne,
ketergantungan meq lek
dengan ato lek batur meq
sino, kaso ite dateng te
to::?
No, kerena sik aran jasa
ino, mun ndarak imbalan
ne ndek meq mauk yang
berupa u::?
Jari ndak te lemahlemah, sebab mun ndek
te begawean tidak bisa
akan mendatangkan u:::?
Apa ngena soal ne, Iki?
Di dalam bekerja juga
dibutuhkan, lek
begawean, te butuhanng
apa?
Harga di::?
Nah, didalam bekerja
dibutuhkan juga titiktitik?
Apa sik butuhang lek
dalem pegawean?
A, teman yang
menyenangkan.
B, tempat yang cocok.
match
C, semangat yang tinggi,
D, upah yang tinggi.
Ndek meq mele, mun
ndek te bedeang sema::?
Sik ngonek maq ongkat
sik beruk, semanget
belajar ne mele be bagus
mauk an ne. Iniq bagus
mauk an meq Iki, mun
ndek meq semanget
belajar?
Taok meq aran semanget
tinggi?
Angkak masing-masing
kita berpikir, ite lek
bergantung lek dirik?

4
Asking

Asking

Asking

Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking

245

Dir/
Dir/

1
D4
D4

51
52

Teacher
Teacher

Dir/

D4

53

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

54
55

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

56
57

Teacher
Teacher

Dir/

D4

58

Teacher

Dir/

D4

59

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4
D4
D4
D4

60
61
62
63
64
65

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

66
67

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4

68
69
70

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

71

Teacher

Dir/

D4

72

Teacher

Dir/

D4

73

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

74
75

Teacher
Teacher

3
Sukses atawa ndek?
Te bekerja dengan
semangat yang ting::?
Kemudian kita disiplin
dalam beker:::?
Juj::?
Ndarak angen meq
nggawe ie ino pegawean
ino sik mbeng ne inan te
ino apa arak tene?
Ndek meq ngerti basane?
Malu bertanya sesat di
ja::?
Pekerjaan yang tidak
dilakukan dengan
semangat akan
memberikan hasil yang
titik-titik?
Apa hasil ne mun ndek
te semanget?
A, menyenangkan.
B, menggembirakan.
C, memuaskan.
D, mengecewakan.
Mengece:::?
Yo, kan sekejik muk
meq?
Nah, karena apa?
Semanget kerja yang
ku:::?
Ku:::, kurang ato kuat?
Hasil yang kec::?
Kira-kira mun meq
dingin pacu ke anta
mangan?
Karena anta lueq an
ngaken ja::?
Timbullah semacam
penya::?
Karena ino merupakan
makanan pok?
Pok?
Apa?

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

246

Dir/
Dir/

1
D4
D4

76
77

Teacher
Teacher

Dir/

D4

78

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4
D4
D4
D4
D4

79
80
81
82
83
84
85

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

86
87

Teacher
Teacher

Dir/

D4

88

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

89
90

Teacher
Teacher

Dir/

D4

91

Teacher

Dir/

D4

92

Teacher

Dir/

D4

93

Teacher

3
Po:::?
Yang keenam, tukang
kayu adalah pekerjaan
yang menghasilkan titiktitik?
Akan menghasilkan titiktitik?
Ndatengan apa aran ne?
A, jasa.
B, orang.
C, barang.
D, uang.
Ba:::?
Tukang genteng, tukang
bata, ngasilang ba::?
Apa kanak?
Lek mbe tok a miak
genteng?
Oah kamu nggitak
dengan miak
pemongkaq? pot
Lek mbe?
Lek ruang lingkup te
sine, banyak usaha-usaha
yang dapat
mendatangkan ba::?
Lek hal-hal sik
ndatengang barang ato
pun berupa jas::?
Sik ngatong meq, amaq
meq sino termasuk
endah jas::? service
Tukang ban, tukang
meriri sepeda, tukang
meriri sepeda motor, itu
contoh-contoh pekerjaan
yang mendatangkan apa,
jas:::?

4
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking

247

Dir/

1
D4

94

Teacher

Dir/

D4

95

Teacher

Dir/

D4

96

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

97
98

Teacher
Teacher

Dir/

D4

99

Teacher

Dir/

D4

100

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

101
102

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4
D4
D4

103
104
105
106
107

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

108
109

Teacher
Teacher

Dir/

D4

110

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

111
112

Teacher
Teacher

Dir/

D4

113

Teacher

3
Ka, tukang kayuq,
tukang gerabah, dengan
pertanian, tukang cetak,
tono undangan segala ne,
pegawean miak ruti,
terus jual ne, itu
semuanya mendatangkan
ba:::?
Pekerjaan yang
menghasilkan jasa
adalah titik-titik?
Tok meq aran tukang
cukur?
Oah anta begunteng?
Tok meq aran tukang
salon?
Pekerjaan yang
menghasilkan apa
namanya?
Jasa akan memperoleh
titik-titik?
Apa tukang ene.
Pekerjaan yang
menghasilkan jasa
adalah titik-titik.?
A, tukang cukur.
B, pegawai negeri.
C, karyawan pabrik.
D, pedagang.
Sik mbe ie sik ngasilang
jasa antara ne?
A, tukang gunteng.
B, Pegawai negeri,
mangkun pak Teacher.
C, karyawan pabrik, sik
begawean ito lek pabrik
o, sik miak roti, sik miak
sepatu.
D, berdagang.
Sik mbe ie sik kenak
kira-kira?
Jari yang namanya jasa
itu?

4
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking

248

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

1
D4
D4
D4
D4
D4
D4

114
115
116
117
118
119

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

120
121

Teacher
Teacher

Dir/

D4

122

Teacher

Dir/

D4

123

Teacher

Dir/

D4

124

Teacher

Dir/

D4

125

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

126
127

Teacher
Teacher

Dir/

D4

128

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

129
130

Teacher
Teacher

Dir/

D4

131

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4

132
133
134

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

135

Teacher

Dir/

D4

136

Teacher

3
A, tukang cukur.
B, pegawai negeri.
C, karyawan pabrik.
D, pedagang.
Mbe?
Nah, ine sik salak beruk
ne ucap ie jari tene
termasuk ie tukang apa?
Tukang apa?
Ndatengang barang
ndek?
Mangkun tukang
gunteng?
En ne mbeng anta sik
mbe-mbe tulisang pak
Teacher sik
mendatangkan hasil
melalui jasa?
Kancan tukang tembel
sepeda, nge meq kan?
Selapuk ne ino termasuk
ie dengan jual ja::?
Jasa pelayanan dar::?
Lamun meq lalo belaut,
jasa pelayanan la::?
Laut. Mun meq bekapal
jasa pelayanan uda::?
Mele mauk an sepulu?
Mele kamu mauk an
duolas?
No no, leq Salmiah pada
ino, demen ke ite
sekolah ndih?
Siap semua?
Hukumannya apa?
Orang yang, kena apa,
melanggar aturan itu
harus kena hukum::?
Jelas, terang, siap kamu
benyanyi?
Sebab ine sik aran
belajar ino perlu ite pada
sen::?

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

249

Dir/

D4

137

Teacher

Dir/

D4

138

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

139
140

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

141
142

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4

143
144
145

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

146

Teacher

Dir/

D4

147

Teacher

Dir/

D4

148

Teacher

Dir/

D4

149

Teacher

Dir/

D4

150

Teacher

Dir/

D4

151

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

152
153

Teacher
Teacher

3
Modal penting untuk
mendapatkan pekerjaan
adalah?
Apa modal te ampok te
meta pegawean?
Kepeng ke?
Modal penting untuk
mendapatkan pekerjaan
adalah titik-titik?
A, uang dan barang.
B, pendidikan dan
keterampilan.
C, teman dan saudara.
D, Teacher dan orangtua.
Pendidikan dan
keterampi:::?
En ndek meq sekolah,
meq lalo meta pegawean
lek kantor, kira-kira
becat ke anta mauk?
Ndek meq oah sekolah,
meq lalo meta pegawean
becat ke anta mauk?
Suruk ne anta begawe
lek tukang bata ndek
meq tao miak bata, kirakira inik ke ndatengang
kepeng?
Karena ne lek tene ino
pendidikan dan
keterampi::?
La lek sekolah te ine
arak te taok ang apa?
Ne arak pendidikan te,
tamat SMP, tamat SMA,
terus te tao begawe::?
Mana-mana te beda::?
Sik bau ite ndatengang
kepeng untuk
melengkapi kebutuhan
hid?

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

250

Dir/

1
D4

154

Teacher

Dir/

D4

155

Teacher

Dir/

D4

156

Teacher

Dir/

D4

157

Teacher

Dir/

D4

158

Teacher

Dir/

D4

159

Teacher

Dir/

D4

160

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4
D4
D4
D4

161
162
163
164
165
166

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

167

Teacher

Dir/

D4

168

Teacher

Dir/

D4

169

Teacher

Dir/

D4

170

Teacher

Dir/

D4

171

Teacher

Dir/

D4

172

Teacher

3
Yang terakhir, orang
bekerja untuk
mendapatkan?
Te begawean, apa sik
kira-kira ampok te
begawean ino datengang
apa ine ndih?
A :::, nengka oba, orang
bekerja untuk
mendapatkan apa?
Te ndatengang apa
ampok te perlu
begawean ino?
Kira-kira anta momot
inik ke ndatengang
kepeng ke?
Mun te bagwean iniq
ndatengang kepeng?
Orang-orang bekerja
untuk mendapatkan titiktitik?
A, penghargaan.
B, kebutuhan.
C, kesenangan.
D, penghasilan.
Penghasilan apa?
Berupa kepeng ben::?
{ang}
Sik miak jangkeh
mendatangkan?
Apa hasilang ne sik
dengan ino?
Kira-kira sik ngasilang
ne sik ngonek ino?
Pegawean yang
menghasilkan jasa atau
barang?
Oba beketoan, tukang
genteng ato tukang bata
ino akan menghasilkan
jasa atau barang?
Tukang kayuq, miak
lemari, miak meja, miak
kursi, menghasilkan apa?

4
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking

251

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

1
D4
D4
D4
D4

173
174
175
176

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

177

Teacher

Dir/

D4

178

Teacher

Dir/

D4

179

Teacher

Dir/

D4

180

Teacher

Dir/

D4

181

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

182
183

Teacher
Teacher

Dir/

D4

184

Teacher

Dir/

D4

185

Teacher

Dir/

D4

186

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4
D4
D4

187
188
189
190
191

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

192

Teacher

3
Ba::? {rang}
En tukang cukur?
Ja::? {sa}
En tukang salon, meriri
kancan sik ngeno-ngeno?
Ne miak ang anta tas ino
namanya perajin
mendatangkan jasa atau
barang?
Sedugak te piak ino
sekenok kenek barang
oah ke?
Kan tok bi aran ngeno
ndih?
Nah ino ie contohcontoh sik perlu kita apa
aran ne, sik mbe ie
pegawean jasa, sik mbe
ie pegawean sik
ngasilang bar::?
A::, inget meq kira-kira
Iki?
A:: en tukang jait.
Oba ku beketoan, oah
kamu njait kelambi?
Lek mbe taok bi girang
njait kelambi?
A:::, tukang jait ino juga
menghasilkan jasa atau
barang?
Pedagang menghasilkan
juga bar::?
Ingetang meq ino?
Ingetang te selapuk?
Ingetang me ke?
Arak bukun bi tini ndih?
Nah kalau misal ie ada
pekerjaan itu, kumbeq ne
ampok te pada
begawean?
Kira-kira mun ndek te
begawean, inik ke mauk
mangan nginem?

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking

252

Dir/

1
D4

193

Teacher

Dir/

D4

194

Teacher

Dir/

D4

195

Teacher

Dir/

D4

196

Teacher

Dir/

D4

197

Teacher

Dir/

D4

198

Teacher

Dir/

D4

199

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

200
201

Teacher
Teacher

Dir/

D4

202

Teacher

Dir/

D4

203

Teacher

Dir/

D4

204

Teacher

Dir/

D4

205

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

206
207

Teacher
Teacher

Dir/

D4

208

Teacher

Dir/

D4

209

Teacher

3
Itu ciri-ciri orang yang
pintar ato males?
Nah, seorang yang males
itu tidak akan suk::?
Jari masing-masing
semuanya itu demi untuk
melengkapi kebutuhan
hi::d? {up}
Jari apa-apa, sik mbe ie
pegawean-pegawean
sino kanak?
Sik mbe ie pegawean sik
perlu te gawek?
Sik mbe ie pegawean
kancan sik, apa aran ne,
a::: pekerjaan yang halal,
yang perlu kita kerjakan?
Itu pekerjaan yang
mendatangkan jas::?
Berupa apa?
Itu namanya pekerjaan
yang mendatangkan apa?
Mendatangkan uang ato
pekerjaan yang?
Ya, itu namanya
pekerjaan yang
mendatangkan imbalan
ato pekerjaan sebagai
jas::?
Oah anta nggitak tukang
gunteng?
Jari, mun meq
begunteng, mun meq
begunteng, terus oah jaq
kamu begunting, oah
anta begunteng.
Apa mbeng meq ie?
Tentu jasa orang la::?
{in}
Angkak apa yang
mendukung faktor itu?
Apa ino?

4
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking

253

Dir/

1
D4

210

Teacher

Dir/

D4

211

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4

212
213
214

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

215

Teacher

Dir/

D4

216

Teacher

Dir/

D4

217

Teacher

Dir/

D4

218

Teacher

Dir/

D4

219

Teacher

Dir/

D4

220

Teacher

Dir/

D4

221

Teacher

Dir/

D4

222

Teacher

Dir/

D4

223

Teacher

Dir/

D4

224

Teacher

Dir/

D4

225

Teacher

Dir/

D4

226

Teacher

3
Khusus juga dia sebagai
pekerjaan yang
mendatangkan uang ato
lewat jas::?
No semuanya itu
pekerjaan yang
mendatangkan jas::?
Apa asilang ne?
Terong ac:::? {eh}
Ne miak apa lek mudi
ini?
Ne miak periuk,
pemongkak, periuk, apa
endah?
Pekerjaan yang
menghasilkan bar:::?
{ang}
No, menghasilkan apa
itu juga, ba:::?
Jadi semua ruang
lingkup itu
mendatangkan barang
ataupun pekerjaan yang
menghasilkan lewat jasa
ada pula yang
menghasilkan lewat
ba:::?
Lek ite, no melihara
sampi.
Pira melihara sampi ama
meq?
No, sai ngoanang anta
sampi meq?
Mauk kepeng kerena
jasa ne sik melihara ang
ite sam:::?
Mun ne ngeno jaq, apa te
kena ne pegawean ino?
Dit kumbek ne ampok te
begawean?
Kira-kira iniq ite sukses
sik ngeno?
Kira-kira gemes ke batur
te, mun te girang ngeno?

4
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

254

Dir/

1
D4

227

Teacher

Dir/

D4

228

Teacher

Dir/

D4

229

Teacher

Dir/

D4

230

Teacher

Dir/

D4

231

Teacher

Dir/

D4

232

Teacher

Dir/

D4

233

Teacher

Dir/

D4

234

Teacher

Dir/

D4

235

Teacher

Dir/

D4

236

Teacher

Dir/

D4

237

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

238
239

Teacher
Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D4
D4
D4

240
241
242

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4

243

Teacher

Dir/

D4

244

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

245
246

Teacher
Teacher

3
Nah, jari nengka apa
meraih sukses ino?
Ngumbe te ie ciri-ciri ne
dengan sik ngeno, Iki?
Pertama, memiliki
semangat yang ting::?
Nah, kemudian mau
bekerja ker::?
Kebutuhan hidup ino
dapat terpenuhi dengan
titik-titik.
Jari kebutuhan hidup ine
ampok ne tertutupi,
ngeno juluk ne, dengan
jalan sik ngumbe?
Apakah te tokol-tokol
ke?
Apakah te lengganglenggang ke?
Ato te ngarepang orang
lain membantu kita?
Buka::n, ngumbe cara ne
ampok mauk kepeng?
A:::, kebutuhan itu
dengan apa?
Dengan jalan kerja ker::?
A. bekerja, B. memohon,
C. meminta, D. belajar.
Jari mbe sik kenak ino?
Dengan jalan apa?
Apakah kita bisa
mendatangkan uang kalo
tidak ada pekerjaan?
A:::, kira-kira en meq
lalo berekeng, ampok
ndek meq gawek ie, inik
ke anta mauk mauk an?
Kira-kira ndek ke ne ilaq
loq Iki waya a?
Ilak ite ndek te to?
Ilak ke anta ndek meq
tao?

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking

Asking
Asking
Asking

255

Dir/

1
D4

247

Teacher

Dir/

D4

248

Teacher

Dir/

D4

249

Teacher

Dir/

D4

250

Teacher

Dir/

D4

251

Teacher

Dir/

D4

252

Teacher

Dir/
Dir/

D4
D4

253
254
D4. 255
D4. 256
257
D4.
D4. 258
259
D4.
260
D4.
D4. 261
D4. 262
D4. 263
264
D4.
265
D4.
266
D4.
D4. 267
D4. 268
D4. 269
D4. 270
D4. 271

Students
Students

Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

3
Angkak, apa aran ne,
bagaimana cara kita
meraih sukses sperti itu?
Laguk apa tono taok
anuk ne?
Perasaan menyinggung
perasaan orang la:::?
Itu menyangkut masalah
harga apa?
Nah, nengka ngumbe
caran te supaya jangan
seperti itu?
Becat ke anta mauk
pegawean?
Ye:::, bukun te pak guru?
Ye:::, bukun te pak guru?
Lailahaillalloh.
Tokol meq bagus!
Simpetang pak guru,
kedo::k!
Kamu, Ancung!
Mbe ie, oba pilenang pak
Teacher!
Nah, perhatiikan lek julu
ongkat pak guru.
Tepuk tangan semua!
Ya, siap.
Tepuk pe:ra:mu::ka::.
Cobak kamu, sini di
muka.
Ya, nah, tepuk tangan
semua!
A:::, nengka perhatiang
tinggal satu soal.
Pinggir, lurus!
Ino petang ite.
Denger soal ne!
Sugul!
julu andang!

4
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
Asking
command
command
command
command
command
command
command
command
command
command
command
command
Command
Command
Command
Command
Command

256

1
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/
Dir/

Dir/

D4. 272
D4. 273
D4. 274
275
D4.
276
D4.
277
D4.
D4. 278
279
D4.
280

Teacher
Teacher
Teacher

D4.

Teacher

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

281
Dir/

D4.

Teacher
282

Dir/

D4.

Teacher
283

Dir/

D4.

Teacher
284

Dir/
Dir/
Dir/

D4.
D4.
D4.

Dir/

D4.

285
286
287

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

288
Dir/

D4.

Teacher
289

Dir/

D4.

Teacher
290

Dir/
Dir/

D4.
D4.

Dir/

D4.

291
292

Teacher
Teacher
Teacher

3
Periri bangku meq!
Pasang telinga meq!
Peta, ne lek ite pada.
A:::, sai melihara sampi,
angkat ima!
Jari apa ngene ine coba
badak aku!
Dengan jalan apa,
semua!
Ndek te kang:?
Pada, sebab ite pada ine
merupakan ciptaan Tu::?
Nah, oleh karena ino
pada, kalo ada sesuatu
pekerjaan itu ndek te
kanggo ndek gawek ie.
Harus te giat marak
angkun batur te, adek te
pada ta::?
Tidak akan bisa sukses,
kalo kita males beker::,
bekerja.
Pertama perluang ne
pendidikan.
Perluang ne pikiran,
semangat.
Perluang ne kejujuran.
Keterampilan.
Mun ndek meq tao, lalo
nembel ban, ndek meq
inik mangan.
Mun meq ndek meq tao
nggawek a ino jaq, mbamba-mba ndek meq
mauk kepeng.
Mun ndek meq pedas,
bareh bacaang dirik meq
tini.
Nah, oba meq lek luar
pe?
Bareh angkak.
Nah, kejujuran sino sik
te pentingang Sul.

4
Command
Command
command
command
command
command
Advice
Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

257

2
293

Dir/

D4.

Teacher
294

Dir/

D4.

Teacher
295

Dir/

D4.

Teacher
296

Dir/
Dir/

D4.
D4.

Dir/
Dir/

D4.
D4.

Dir/

D4.

297
298
299
300

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Teacher
301

Dir/

D4.

Teacher
302

Dir/

D4.

Teacher
303

Dir/

D4.

Teacher
304

Dir/

D4.

Teacher
305

Dir/

D4.

Teacher
306

Dir/

D4.

Teacher
307

Dir/
Dir/

D4.
D4.

308

Teacher
Teacher

3
Nah, jari ndek ne kanggo
ino!
Itu membutuhkan, apa
aran ne, kejujuran ndih?
Kira-kira mun ndek te
bedeang semangat,
kendur ngeno-ngene,
kita tidak akan mungkin
sukses lek pegawean
untuk bekerja.
Di dalam bekerja juga
perlu te butuhang
semangat, ndih?
Semangat.
Angen sik belek, marak
basan te.
Angen sik belek.
Ngeno, apa pegawean
ngeno, adek ndek meq
talon ate meq nggitak
inaq amaq meq sik ato
semeton meq sik mauk
mbeli sepeda motor.
Begitu juga kita,
seharusnya semua kita
itu mempunyai peluang
untuk sukses.
Mun te mele jaq te
belajar pasti.
Mun te malu beketoan
mudak te kelimpungan,
mudak te kepusak.
Oba meq mangkun aku,
luek so kepeng meq.
Banuk anta ndek meq
luput merokok.
Dengan jaq, empat kali,
lima kali ne ngangkut
gabah no ito lek sedin
rurung.
Mun ne kurang mangan
te, penyakit rogan no
timbul.
Nah, beruk ne pinang ie.

4
Advice
Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

Advice
Advice
Advice

258

Dir/

D4.

309

Teacher

Dir/

D4.

310

Teacher

Dir/

D4.

311

Teacher

Dir/
Dir/

D4.
D4.

312
313

Teacher
Teacher

Dir/

D4.

314

Teacher

Dir/

D4.

315

Teacher

Dir/

D4.

316

Teacher

Dir/

D4.

317

Teacher

Dir/

D4.

318

Teacher

Dir/

D4.

319

Teacher

Dir/

D4.

320

Teacher

Dir/
Dir/
Dir/

D4.
D4.
D4.

321
322
323

Teacher
Teacher
Teacher

Dir/

D4.

324

Teacher

3
Ne miak ruti lek pabrik
ino jaq barang aran ne,
ya:?
Perhatiang, nengka ndek
ne kanggo ulek mun
ndek ne bagus tokol ne!
Jemak ulangan ie, ualng
ne soal ine, muk an
empat, muk an lima,
karena ndek ne
merhatiang ongkat guru
rubin.
Ndek kanggo!
Tutup mulut!
Mana-mana te ngojek
aneng.
Mana-mana te miak, apa
aran ne, te betani ato te
ngoan.
Nah, jari en ne arak
persoalan atau pun
ulangan, ataupun latihan
untuk PR te sino, harus
te tao njawab ie marak
ntan pegawean meq sik
ine ndih?
Ya::, nah, jari te miak PR
untuk latihan lek bale.
Ndek te kanggo laguk
saling pintonin.
Itu khusus te beketoan
kanca batur te ndih?
Batur a belajar, ndek
kanggo tama ndih?
Ka bagus tokol,
Ie nyuruk anta miring.
No no, bangku meq ka!
Setiap te belajar karena
oah siap ite untuk
menjawab satu
persoalan.

4
Advice
Advice

Advice

Advice
Advice
Advice
Advice

Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

259

1
Dir/

D4.

2
325

Teacher

326

Dir/

D4.

Teacher
327

Dir/

D4.

Teacher
328

Dir/

D4.

Teacher
329

Dir/

D4.

Teacher
330

Dir/

D4.

Teacher
331

Dir/

D4.

Teacher
332

Dir/

D4.

Dir/
Dir/

D4.
D4.

Dir/

D4.

Teacher
333
334
335

Teacher
Teacher

Teacher
336

Dir/
Dir/

D4.
D4.

Dir/

D4.

337
338

Teacher
Teacher
Teacher

339
Dir/

D4.

Teacher

3
ndek te kanggo samasama andang te.
Sebab sik aran te oak lek
dalam kelas sino khusus
ite merhatiang ie
Teachern te, ongkat ne,
ongkat soal ne.
Ya, mengingat kembali
apa sik oah mbeng ne
anta sik Teacher meq.
Nah, oleh karena sino
semangat kerjan te sino,
pegawean te sino untuk
meraih sukses ino, harus
te lekan te kode::k.
Ajar dirik te begawean,
misal te rosok pireng.
Mbeng ne ite tugas, yang
apa dikerjakan oleh inaq
amaq te sino lek bale
termasuk membantu
orangtua itu.
Itu mengajar kita untuk
melatih diri ke depan.
Buat ne arak pegawean
sik jemak.
Buat meq pada belek ino
oah biasa ite begawean.
Ndarak ite lemah-lemah.
Sebab mun te lemah lek
dalam pegawean
termasuk belajar untuk
meraih sukses.
Jadi ketekunan te lek
pegawean, kejujuran te
lek pegawean.
Berarti itu tidak jujur.
Nah, begitu pun juga kita
lek dalam pekerjaan.
Supaya nanti ketahanan
hidup te sino, untuk
masa depan te ino, lekan
nengka te gawek ie.

4
Advice

Advice
Advice

Advice
Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

Advice
Advice
Advice
Advice

Advice

260

Dir/

D4.

340

Teacher

Dir/

D4.

341

Teacher

Dir/

D4.

342

Teacher

Dir/

D4.

343

Teacher

Dir/

D4.

344

Teacher

Dir/

D4.

345

Teacher

Dir/

D4.

346

Teacher

Dir/
Dir/

D4.
D4.

347
348

Teacher
Teacher

Dir/

D4.

349

Teacher

Dir/

D4.

350

Teacher

Dir/

D4.

351

Teacher

Dir/

D4.

352

Teacher

Dir/

D4.

353

Teacher

Dir/

D4.

354

Teacher

Dir/

D4.

355

Teacher

Dir/

D4.

356

Teacher

Dir/

D4.

357

Teacher

Dir/

D4.

358

Teacher

3
Ndek ne inik te
ndatengang kepeng mun
ndarak jasan te.
Jari a, pertama-tama ite
pada selapuk ne sine
butuh pekerjaan itu.
Semanget kerjan te ino
jaq kita pentingkan.
Pada sik mangan.
Sedugak pegawean sino
harus te tekunin ie, adek
ne apa aran ne, supaya
kita itu sukses di dalam
pegawe:::?
Nah, inilah yang kita
perlukan.
Yang jujur, ngeno,
pikiran te sik jujur.
Harus kita ikhlas.
Kemudian juga disipl::?
Di sinilah perlune kita
tegakkan disiplin te no,
kemudian kerja keras
kita, ngeno.
No, paling batur meq
bedowe meq talon ate
ang a?
Ciri-ciri orang sukses itu,
pertama te disiplin.
Kemudian, te kerja keras
te.
Kemudian jujur.
Timbullah sifat, apa aran
ne, iri hati.
Suruk ne membuat PR,
lalo ne peta pegawean
batur ne.
Te robah sikap te.
Ndak ke meq memolokmolok jaq.
La:::, pertahan sifat-sifat
kepujian te sino.

4
Advice
Advice
Advice
advice

Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

261

Dir/

D4.

359

Teacher

360
Dir/
Dir/

D4.
D4.

Dir/

D4.

361
362

Teacher
Teacher
Teacher

363
Dir/

D4.

Teacher
364

Dir/

D4.

Teacher
365

Dir/

D4.

Teacher
366

Dir/

D4.

Teacher
367

Dir/

D4.

Dir/
Dir/

D4.
D4.

Dir/

D4.

Dir/

D4.

Teacher
368
369
370

Teacher
Teacher
Teacher

371
Teacher
372
Dir/
Dir/

D4.
D4.

Dir/

D4.

373
374

Teacher
Teacher
Teacher

375
Dir/

D4.

Teacher

3
Sebab, sifat-sifat
kepujian itu datang dari
diri kita sendi::?
Kedisiplinan te sino
tetep, marak angkun meq
sik sekolah sino.
Dateng lemak-lemak.
Dateng nyapu, ngeno,
lemak.
Datang ngena, laguk
paya ia lalo sama-sama
lek gubek no.
Berarti itu tidak
menegakkan, ndek ne
kadu, kedisiplinan yang
ditegakkan ato ada di
sekolah.
Jari disiplin te sino dit
kejujuran te sino, en te
tokol, en te begawean, en
te ulangan.
Nengka mun te
begawean bareng-bareng
lek ulangan, ndek cocok.
Sebab, kita jemak
ketergantungan te lek ito
ne sino.
Adek ndak te ngarepang
batur te ndih?
Ndek te kanggo ino.
Kanggo so meq beketoan
laguk ndak meq besuruk
ndih?
Mangkun sik beruk no,
memiak ndih?
Jari harus te taok, ndek
ne ngerti soal ne.
Ite andang anakku ndih?
Ne, bagus sik tokol posu
ndih?
Semarang merhatiang
ino, ie so mauk jawab sik
pasti.

Advice

Advice
Advice
Advice
Advice

Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice

262

2
376

Dir/

D4.

Teacher
377

Dir/

D4.

Teacher
378

Dir/

D4.

Teacher
379

Dir/

D4.

Teacher
380

Dir/
Dir/
Dir/

D4.
D4.
D4.

Dir/

D4.

Dir/

D4.

381
382
383

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

384
Teacher
385
Dir/
Dir/

D4.
D4.

386

Teacher
Teacher

Dir/

D4.

387

Teacher

Dir/

D4.

388

Teacher

Dir/

D4.

389

Teacher

Dir/

D4.

390

Teacher

391
Asr/

D4.

Teacher
392

Asr/

D4.

Teacher
393

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D4.
D4.
D4.
D4.

394
395
396

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

3
Ie so mauk jawab sik
kenak.
Nah, sehingga marak
ongkat kaitan te sik
baruk ino, setiap
pekerjaan ino, harus te
tekunin ie, ndi::h?
Jari apa juaq, ino harus
te tekunin ie.
Ke pada pacu belajar
maca kanak selapuk a.
Nah, terus termasuk
harga dirin te isiq hal-hal
sik ngeno ino.
Kita harus belajar gi:::at?
Adek te sukses, Iki.
Adek te marak angkun
batur.
Kita memperbaiki diri
sendi::?
Supaya sama dengan
orang la::?
Laila, be ndek ku mele
so::.
Nengka petang ite modal
te meta pegawean.
O na, ka ka ka, bareh
juluk!
Jari gitak te lingkungan
te ite.
No marak luek apa.
A:::, ndek ne bau
ndatengang kepeng
mbeli.
Meleng ku ndatengang
kepeng.
Meleng ku bedowe
montor.
Sumpak ne batur ne.
Loq botak, macem.
Begunteng anta.

4
Advice

Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Advice
Order
Order
Order
Order
Recommending

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

263

2
397

Asr/

D4.

Teacher
398

Asr/

D4.

Teacher
399

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
400
Teacher
401

Asr/

D4.

Teacher
402

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

Asr/

D4.

403
404

Teacher
Teacher
Teacher

405
Teacher
406
Asr/

D4.

Teacher
407

Asr/

D4.

Teacher
408

Asr/

D4.

Teacher
409

Asr/

D4.

Teacher
410

Asr/

D4.

Teacher
411

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
412
Teacher

3
Beguntengang ngeno,
meq bedagang termasuk
keterampilan.
Meq miak kancan
gerabah, pemongkak,
rawaq kancan ceretan
semua, asbak, itu
termasuk sisi
keterampilan.
Ndek man begawean oah
peta ne kepeng.
Misal ne, papuq meq jari
marbot.
Pegawean ne lalo njaga
masjid.
Terus, arak gawek, arak
gotong royong, arak
dengan mele te tulung ne
sik papuq meq dakak ne
jari marbot.
Ngeno endah loq Iki.
Angen te sik belek mele
sukses.
Jemak jaq ku mauk
nanggep bangket.
Be jemak mun rajin
belajar, adek ku mauk
mbeli sepeda motor.
No, kelima, pekerjaan
yang dilakukan dengan
tidak semangat.
Ke pegawean sik ndek
meq semanget gawek ie
ino.
Ndarak angen meq
nggawek ie.
Pekerjaan yang
dilakukan dengan tidak
semangat.
Pegawean sik lakuang
meq ndek meq
besemanget.
Ndek meq semel
beketoan.

Stating

Stating
Stating
Stating
Stating

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

264

1
Asr/

D4.

Asr/

D4.

Asr/

D4.

2
413
414

Teacher
Teacher

415
Teacher
416
Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
417
Teacher
418

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

419
420

Teacher
Teacher

Teacher
421

Asr/

D4.

Teacher
422

Asr/

D4.

Teacher
423

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D4.
D4.
D4.
D4.
D4.

Asr/

D4.

424
425
426
427
428
429
430

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

431
Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

432
433

Teacher
Teacher
Teacher

434
Asr/

D4.

Teacher

3
Nah, ie kene ne sine.
Ka, batur a jaq luek
mauk a kepeng juluk.
Mauk ie, apa aran ne,
selae ribu.
Mun ie jaq arak pituqyu
setenga.
Padahal jaq, bareng anta
begawean rubin.
Ado::, banuk anta po,
ndek meq smangat.
Ndek meq rajin.
Aok, tumpekan gabah
misal, baruk ne ngangkut
sekali, lemah, tokol,
merokok.
Batur oah empat kali, ie
jaq baruk a arak sekali.
Karena dia itu tidak
mendatangkan hasil yang
banyak.
Tidak akan ada
semangat, yang kurang
namanya.
Te miak bangku.
Te miak, apa aran ne,
kursi.
Te miak lemari.
Jari piak ne kursi.
Piak ne meja.
Piak ne isiq kayuq sino.
Termasuk ie usaha inaq
amaq meq lek
lingkungan sekolah ino.
Termasuk ojek sik lekan
Masbagik ataupun
Pringgasela.
Ne a tukang cukur.
Lalo meriri otak elong
meq.
Lalo ngumbe aget meq
paut rue meq.

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

265

Asr/

D4.

435

Teacher

Asr/

D4.

436

Teacher

Asr/

D4.

437

Teacher

Asr/

D4.

438

Teacher

Asr/

D4.

439

Teacher

Asr/
Asr/

D4.
D4.

440
441

Teacher
Teacher

Asr/

D4.

442

Teacher

Asr/

D4.

443

Teacher

Asr/

D4.

444

Teacher

Asr/

D4.

445

Teacher

Asr/

D4.

446

Teacher

Asr/
Asr/

D4.
D4.

447
448

Teacher
Teacher

Asr/

D4.

449

Teacher

Asr/
Asr/

D4.
D4.

450
451

Teacher
Teacher

Asr/

D4.

452

Teacher

Asr/
Asr/

D4.
D4.

453
454

Teacher
Teacher

Asr/

D4.

455

Teacher

3
No orang yang
memberikan jasa.
Termasuk, sik aran
pegawean jasa ino
karena dia itu ada jasa.
Arak ie jasa ne untuk
orang lain itu ampok ne
berupak keuangan.
Nah, sik bagian
berdagang jaq barang.
Karyawan pabrik miak
ruti.
Miak kancan sepatu ono.
Loq Iki, gunteng ne ie.
Mbeng upak karena
jasan dengan sik
nggunteng ono, a::?
Meq nampel ban, no
orang yang menempel
ban termasuk ie jasa.
A::, meq namangang
angin sepeda, menjual
angin.
Be::, luek so sebut meq.
Kancan njual angin
untuk te ngisik kancan
sepeda motor a::?
Tukang gunteng.
Tukang salon.
Meq lalo memontor
bedokar upak ne
montorang anta.
Darat.
Jasa lonto ino.
Ado pacu-pacu kaya
teku::n ie.
Pinter.
La:: aok.
Kerena kamu kena
hukuman karena
melanggar aturan.

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

266

Asr/

D4.

456

Teacher

Asr/

D4.

457

Teacher

Asr/

D4.

458

Teacher

Asr/
Asr/

D4.
D4.

459
460

Teacher
Teacher

Asr/

D4.

461

Teacher

Asr/

D4.

462

Teacher

Asr/

D4.

463

Teacher

Asr/

D4.

464

Teacher

Asr/

D4.

465

Teacher

Asr/

D4.

466

Teacher

Asr/

D4.

467

Teacher

Asr/

D4.

468

Teacher

Asr/

D4.

469

Teacher

Asr/

D4.

470

Teacher

Asr/

D4.

471

Teacher

Asr/

D4.

472

Teacher

Asr/

D4.

473

Teacher

3
Sekolah seneng, belajar
seneng, kegiatan ne no
lancar.
Semangat ne tinggi.
Ino termasuk sisi
keterampilan.
Berupa kepeng benang.
Sik miak kancan asbak.
Sik miak kancan sigon,
sik miak kekete.
Tukan genteng, kanak.
Nah kemudian Tina, no
perias salon lalo meq
jasa marak angkat sik
beruk o. Kemudian
perajin, dengan miak
songkok.
A:::, arak ie sik miak
endah.
Tukang jait ino piak ne
kamu kelambi sik belo.
Piang ne pakean sekolah.
Be::, kan jualin ne kamu
kereng tangkong.
Mbeli .jaq belin meq
ie.
Beli meq ino, barang.
Nah, lalu yang
dinamakan pekerjaan
ino, sik kena ne
pegawean sino macemmacem.
Ie pegawean ino te gitak
lek lingkungan te sik lek
ite.
Jari oah gitak
kembelengang meq diriq
meq termasuk lek sik lek
ite.
Tentu untuk mencukupi
ato mengisi ato
melengkapi kehidupan te
lek rumah tangga.

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

Stating

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

Stating

Stating

Stating

267

Asr/

1
D4.

474

Teacher

Asr/

D4.

475

Teacher

Asr/

D4.

476

Teacher

Asr/

D4.

477

Teacher

Asr/

D4.

478

Teacher

Asr/

D4.

479

Teacher

Asr/

D4.

480

Teacher

Asr/
Asr/

D4.
D4.

481
482

Teacher
Teacher

Asr/

D4.

483

Teacher

Asr/

D4.

484

Teacher

Asr/

D4.

485

Teacher

Asr/

D4.

486

Teacher

Asr/

D4.

487

Teacher

Asr/

D4.

488

Teacher

Asr/

D4.

489

Teacher

Asr/

D4.

490

Teacher

Asr/
Asr/

D4.
D4.

491
492

Teacher
Teacher

3
Mbeng ne anta soal
ulangan, mbeng ne anta
PR untuk kita kerjakan
di rumah.
Bareh batur, bareh ku
mbeng selae rupia, baeh
ku mbeng ie limang atus
rupia, laguk baeh te gitak
pegawean batur te.
Jemak kadang gitak ne
nilai ne.
Meno juluk, arak inaq
amaq te betani.
Arak inaq amaq te
nganyam sampi jaran.
Arak inaq amaq te
bedagang.
Ngeno batur meq seda
rante ne, upak ne anta.
Jari a gunteng meq ie.
Periri meq bulu a sik
pada dateng selapuk luek
ne itu.
Jasa meq mbonceng ie,
ngeno juluk no, mbeng
ne anta kepeng.
Becak, apa nge meq
selapuk no, pondong ne
anta desa.
Pondong ne anta dateng
Rempung, kan jasa ino,
becak.
No lalo anta bekapal
aneng Surabaya.
Lalo nsonang meq ina
meq kayuq misal ne.
Inaq saiq meq aneng bale
lengan kebon.
Nah, lalo nsonang meq
inaq rari a.
Lalo nsonang ne amaq
rari a.
No, ne miak jangkeh.
Ne miak asbak.

4
Stating

Stating

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

268

Asr/

1
D4.

493

Teacher

Asr/

D4.

494

Teacher

Asr/
Asr/

D4.
D4.

495
496

Teacher
Teacher

Asr/

D4.

497

Teacher

Asr/
Asr/

D4.
D4.

498
499

Teacher
Teacher

Asr/

D4.

500

Teacher

Asr/

D4.

501

Teacher

Asr/

D4.

502

Teacher

Asr/

D4.

503

Teacher

Asr/

D4.

504

Teacher

Asr/

D4.

505

Teacher

Asr/

D4.

506

Teacher

Asr/

D4.

507

Teacher

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.

508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518

Teacher
Teacher
Teacher
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students

3
Nengka lalo anta ito lek
pabrik.
Amaq meq lalo
begawean lek pabrik.
Ne miak roti.
Beterusan jaq ne, amaq
rari meq nganyam a.
Ngonek-ngonek jual ne
ie.
No ie no.
Laun jaq begawean anta,
suruk ne anta, turut ndek
meq jujur.
Suruk ne anta ngelayanin
keos.
Suruk ne anta layanin
toko.
Nengka mun ndek te
disiplin.
Tama jam pituq, anta
dateng jam boluq.
No sengak, nah inilah
ciri-ciri ne kamu pada
ine.
En ne suruk anta
nganyam sampi
En ne suruk anta
geguntengang.
En ne suruk anta kamu
bedagang.
En ne suruk anta betani.
Begitu pun juga di kelas.
Diri sendiri.
Tangga.
Toak.
Males.
Sukses.
Hidup.
Jasa.
Halal.
Kepeng.

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

269

1
Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.

2
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553

Students
Students

Lain.
Ce::h.

Stating
Stating

Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students

Kekete.
Ceret.
Ra::ng.
Pegawean.
Disipli::n.
Ji::.
Ri::.
Tinggi.
Begawean.
Ja:::.
A.
Bekerja.
Ngga::k.
Ilak.
Gia::t.
Pelajaran.
Kaya.
Lain.
Diri.
Sendiri.
Kanggo.
Tuhan.
Tao.
Tidak.
Sengsara.
Terampi::l.
Kejujuran.
Tema::n.
Masyarakat.
Semangat.
Te.
Jujur.
Jalan.

Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating

270

1
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/
Asr/
Asr/

D4.
D4.
D4.

Asr/

D4.

2
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586

Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Students
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

587
Asr/

D4.

Teacher

3
D, mengecewakan.
wakan.
Kecewa.
Penyakit.
C.
Tini.
Barang.
Tukang gunteng.
Pedagang.
D.
Cukur.
Sa.
Darma.
Laut.
Mele.
Demen.
Ye::: (tepuk tangan)
Siap.
Nyanyi.
Hukuman.
Seneng.
B.
La::n.
Bedagang.
Benang.
Uang.
O;;; arak.
Ado::, te momot-momot
be kah.
Lalo njual terong aceh.
Ne lalo njual kancan
buncis.
Marak angkun meq ine.
Kan jasan loq Iki ono.
Kerena ie semanget
bekerja tinggi.
Ka nengka mun males ite
momot-momot ndih?

4
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Stating
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

271

1
Asr/

D4.

Asr/

D4.

2
588
589

Teacher
Teacher

590
Asr/

D4.

Teacher
591

Asr/

D4.

Teacher
592

Asr/

D4.

Teacher
593

Asr/

D4.

Teacher
594

Asr/

D4.

Teacher
595

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
596
Teacher
597

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
598
Teacher
599

Asr/

D4.

Teacher
600

Asr/

D4.

Teacher
601

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
602
Teacher
603

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
604
Teacher
605

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
606
Teacher

3
Ite jaq momot.
Tokol bagus ngen te,
ndek.
Tokol momot tindok
ndek.
Marak ongkat meq,
sengsara ite.
Mun te begawean ngene,
Sul.
Loq Ancun, nengka gitak
ku beruk gegerem-gerem
tao memaca.
Loq Samsul, apa aran ne,
to ie bebaca, ngeno jari
a.
E e e, karena semangat
ne belek, bagus ngeno
juluk, giat belajar.
Akhir ne dua jelo ine bau
arak perobahan ne ndih?
An jaq luek ite sik
alarang te ampok meq
ngerti kena ne.
La ie, ado kecewa aku
sik rubin jaq.
Arak sekejik mauk te
upaq.
Ndek meq pacu, no,
nyenyekop malik anta
jaq merokok-rokok.
Batur meq jaq oah dua
montor nyekop geres.
Anta jaq, ne buek luput
tokol-tokol.
Nah, karena dia punya
semangat, apa namanya,
semangat yang kendur.
No jari a, semanget ne
ino ndek ne giat.
Semanget kurang ato
meq nggalang belanja.
Misal le Izza anuk ang e
nasi sepiring sik inaq a.

4
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

272

1
Asr/

D4.

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

2
607
608
609
610

Teacher
Teacher
Teacher

Teacher
611

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
612
Teacher
613

Asr/

D4.

Teacher
614

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

615
616

Teacher
Teacher
Teacher

617
Asr/

D4.

Teacher
618

Asr/

D4.

Teacher
619

Asr/

D4.

Teacher
620

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

621
622

Teacher
Teacher
Teacher

623
Asr/

D4.

Teacher
624

Asr/

D4.

Teacher

3
Ara tahu.
Selapuq ne sabol , terus
lagu masi lapar.
Mele berombok.
Misal oah besur tian te,
oah te ngaken es, ngaken
jaja, ngaken mpaq, lueq
oah kaken te lek sekolah.
Mbeli jaja kancan
ringan-ringan lek ibu Is
tini.
Terusan jaq ne nggalang
nganget jaq ne.
Bilang jelo sepulu yu,
lima yu.
Ie ampok ndek ne sade
ite pada sik belanja
laloq.
Pangkas ne bulu meq.
Nah, kita selingkan
dengan benyanyi tadi
supaya semua kita itu?
Mun basan te sik miak
pemongkaq.
A::perajin ino ne miak
ang ite tiper, ha.
Ne miak ite tiper
mendong, ha.
Rubin, oah te jelasang ie
tentang, apa aran ne sik
aran pegawean ato
pekerjaan.
Arak ne ke betani.
Arak ke, ne apa aran ne,
bedagang.
Arak ke sik aran ne
menjual jasa atao arak ke
menjual barang.
Jasa pelayanan bidang
kelautan termasuk meq
lalo aneng Sembawa,
lalo anta bekapal.

4
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting

273

625
Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

Asr/

D4.

626
627

Teacher
Teacher
Teacher

628
Teacher
629
Asr/

D4.

Teacher
630

Asr/

D4.

Teacher
631

Asr/
Asr/
Asr/
Asr/

D4.
D4.
D4.
D4.

Asr/

D4.

632
633
634
635

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Teacher
636

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
637
Teacher
638

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

639
640

Teacher
Teacher

Teacher
641

Asr/

D4.

Teacher
642

Asr/

D4.

Teacher

Bareh jauk ang aku


kayuq ino, Iki!
Aok, bareh.
No, dateng bale, ne anta
siyu, Iki.
Tukang gawek ne amaq
rari meq.
Beterus ie meriri
merentah e.
Hasil segala ne sino,
ngeno juluk, mbeng ne ie
kepeng upak ne njual
gabah.
No, amaq meq, amaq
saik meq, tukang cetak
ito lek percetakan, pinak
surat undangan dan lain
sebagainya.
Ne lalo begawe.
Ndek ne.
Girang gitak ku tene.
Tok ne dirik ne ndek tao,
beterus jaq na lio kiri
kanan ngarepang batur
ne ndek ne mele.
Ngumbe caran te miak
ine, gawek a matematika
ine?
Ngumbe apa ongkat soal
ne ine?
Misal, kebutuhan hidup
dapat terpenuhi dengan
titik-titik?
Apa ongkat ne ine?
Ketoanin ne sik loq
Samsul, loq Ogi an jak
ndek man paki tao lancar
memaca.
Misal ne kebutuhan
hidup dapat terpenuhi
dengan jalan titik-titik.
Jemak marak ceritan pak
guru sik rubin.

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting

274

2
643

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
644
Teacher
645

Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
646
Teacher
647

Asr/

D4.

Teacher
648

Asr/

D4.

Teacher
649

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

650
651
652
653

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

654
Asr/

D4.

Teacher
655

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

656
657

Teacher
Teacher
Teacher

658
Asr/

D4.

Teacher
659

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/
Asr/

D4.
D4.

660
661
662

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

3
Nah, arak ceritan pak
guru.
Arak rubin, kaitan ne sik
PMP.
Jari kelas telu konon
cerita ne.
Arak cerita ne loq Toni
bareng loq Tino.
Jari, lek sopoq kelas sino
arak sik tono kurang,
kurang memaca, kurang
apal. kurang belajar.
Akhir ne sugul-sugul
bekedek jaq ie.
E e e, arak sik tokol lek
emperan.
Arak lek warung.
Arak sik tokol lek, apa
aran ne, bawak pok,
bawak nyambuk.
Kereren ne loq Toni sini.
Yo apa kereren ne loq
kenik ini ni?
Terus ngonek-ngonek
jagur ne ie, loq Tino
sino.
Ngone-ngonek ne
ngolok-ngolok a leq
kenoq ono.
Nah, akhirne apa?
E e e, pada berantem,
bejaguran, bedaraq, apa
aran ne, idung ne.
Beterus te kelek aneng
kantor.
Apa, kumbeq meq
ampok meq besual?
No, tedok.
Ngumbe ampok besual
Iki?
Tedok ne.

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

275

2
663

Asr/

D4.

Teacher
664

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

Asr/

D4.

665
666

Teacher
Teacher
Teacher

667
Teacher
668
Asr/

D4.

Teacher
669

Asr/

D4.

Teacher
670

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

671
672

Teacher
Students
Teacher

673
Asr/

D4.

Asr/

D4.

Teacher
674
Teacher
675

Asr/

D4.

Teacher
676

Asr/

D4.

Teacher
677

Asr/

D4.

Teacher
678

Asr/

D4.

Teacher
679

Asr/

D4.

Teacher

3
Ngonek telu kali ie
beketoan ibu guru bapak
guru, banuk sumpak ne
ite.
Apa ngene nyumpak
anta?
Loq bolot, loq bolot.
Karena nyata ne kurang
giat ie belajar.
Memang kurang ie lek
dalem pelaja:::?
Tetapi si itu termasuk
anak orang ka:::?
Nah, kalo berkat ndek ne
tao loq Iki ino karena dia
tidak pernah bergiat
semangat belajar.
Akhir ne te olok-olok ie
loq Iki no.
Pak Guru ne no, tama ie.
Jemak anta begawean
lek keos amaq saiq meq
lek Masbagik no.
Padahal jawaban ne
mudak.
No, la:: gen luek ne lek
ruang lingkup te sino.
Misal, ngeno juluk, meq
nampel ban.
Misal meq meririang
dengan juluk no, sepeda
lek bale meq.
Nah, jari a banyak
pekerjaan yang
menghasilkan jasa
ataupun barang, misal,
ndiriang anta salon.
Tamat anta SMA,
ndiriang meq salon.
Lalo anta ngojek, ngeno
juluk, atong meq ia jok
peken ono, Masbagik.

Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting
Reporting

Reporting
Reporting
Reporting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting
Suggesting

Suggesting
Suggesting
Suggesting

276

680
Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/

D4.

681
682

Teacher
Teacher

Teacher
683

Asr/

D4.

Teacher
684

Asr/

D4.

Teacher
685

Asr/

D4.

Teacher
686

Asr/

D4.

Teacher
687

Asr/
Asr/

D4.
D4.

Asr/
Exp/
Exp/

D4.
D4.
D4.

Exp/
Exp/
Exp/
Exp/
Exp/
Exp/

D4.
D4.
D4.
D4.
D4.
D4.

Exp/

D4.

688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

699
Exp/

D4.

Teacher
700

Exp/
Exp/
Exp/
Exp/

D4.
D4.
D4.
D4.

701
702
703

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Termasuk endah jasa


penerbangan.
Kekete, marak basa meq.
Piang ite surat undangan
lek percetakan lek
Masbagik ato
Pringgasela, juga
termasuk barang.
No luek ie yang
pekerjaan ne.
Taok te dirik te ndek te
tao, ndih?
Padahal oah suruk ne sik
pak guru.
Lain-lain doang loq
Samsul.
Lain-lain lain doang loq
Ogi.
Ne bejorak kanyan.
Oah jaq ndek ne tao loq
Iki.
Barang.
Udara.
La::, laguk kelas telu ine
mule ne he::bat.
Hidup.
Ndih?
Barang.
Luar biasa.
Hebat gati kelas telu ine.
Ka:::, gen hebat ne kelas
telu ine.
Ndek ku taok, ndek ku
taok a, sik ngene bagus
ne ine.
Mun demen pak guru
ngajar e endah.
Heba::t ndih?
Disiplin.
Giat.

Suggesting
Suggesting

Suggesting
Suggesting
Suggesting
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Complaining
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating
Congratulating

277

Exp/

D4

704

Teacher

Exp/

D4

705

Teacher

Exp/

D4

706

Teacher

Exp/

D4

707

Teacher

Exp/

D4

708

Teacher

Exp/

D4

709

Teacher

Exp/

D4

710

Teacher

Exp/

D4

711

Teacher

Exp/

D4

712

Teacher

Exp/

D4

713

Teacher

Exp/

D4

714

Teacher

Exp/

D4

715

Teacher

Exp/

D4

716

Teacher

Exp/
Exp/
Exp/
Exp/

D4
D4
D4
D4

717
718
719
720

Teacher
Teacher
Teacher
Teacher

Exp/

D4

721

Teacher

3
Nah, kedua, malik kirakira ndek mek tao
begawean.
Momot, nganggur apa
lagi jaman ene, jaman
sik nengka ine.
Mun ndek te belajar
lekan te kodek gen
begawean jaq ne dateng
meq belek males.
Marak angkun meq sik
belajar ine, belajar lek
bale ndek.
Mun arak batur te, mun
te pada girang males jaq
marak angkun ene.
Sik ndek mbeng gitak
pegawean batur ne totok
ne batur ne.
Ampok ndek meq ngerti,
apa ngen ne ine ndi::h?
Meq gegitang-gitang
kepeng dengan belanja
jaq.
Kering anta te bagiang
soal sik ngeno, laguk
ndek ne tok kena ne.
Ndek mek muk gen upaq
ngeno.
Kita tidak akan bisa
bekerja.
Akhir ne semanget
mangan meq kurang.
Sai-sai ngeraos nengka,
ie suruk ku.
Ndek ku tok a.
Hei.
Itu tidak akan sukses.
Orot mauk an pituq ie
mauk an lima.
No, oleh kerena itu
kegiatan semanget meq
ino ndarak lek
pegawean.

4
threatening
Threatening
Threatening

Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening

278

Exp/
Exp/

1
D4
D4

722
723

Teacher
Teacher

Exp/

D4

724

Teacher

Exp/

D4

725

Teacher

Exp/

D4

726

Teacher

Exp/

D4

727

Teacher

Exp/

D4

728

Teacher

Com/

D4

729

Teacher

Com/

D4

730

Teacher

Com/

D4

731

Teacher

Com/

D4

732

Teacher

Com/

D4

733

Teacher

Com/

D4

734

Teacher

Com/

D4

735

Teacher

Com/
Com/

D4
D4

736
737

Teacher
Teacher

Com/

D4

738

Teacher

Com/

D4

739

Teacher

Com/

D4

740

Teacher

Com/

D4

741

Teacher

3
Bait meq kepeng ne.
Terusan jaq na ndek meq
jujur.
Bait ne, apa aran ne,
pepa sik ito.
Kantongang meq selapuk
ne.
Njerang ne anta sebulan,
sejelo meq tono jari a.
Kerena anta ndek meq
inik te kodu.
Jari bareh suruk-suruk ne
ie.
Kemudian yang
keempat.
Nah, kemudian yang
kedelapan, pekerjaan
yang menghasilkan jasa.
Peny jaq barang ngeno
ndih?
Nengka jaq pilenang ite
sik ngasilang jasa.
Nah, kemudian nomer
sembilan.
Oba te benyanyi sekali
juluk.
Cobak kita ambil satu
kali tepuk pramukanya.
Yang terakhir.
Coba ne beketoan pak
Teacher, kira-kira en ku
ketoanin loq Iki, dengan
sik memiak pemongkaq,
rawak sino.
Kira-kira yang miak
gerabah basan ino basa
Indonesia.
Nah, ka nengka entah ite
te belajar.
Laguk, nengka buat PR,
ndih?
A::ok, misal membuat
PR.

4
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Threatening
Offer
offer
offer
offer
offer
Offer
offer
offer
offer

offer
offer
offer
Offer

279

Com/

D4

742

Teacher

Com/

D4

743

Teacher

Com/

D4

744

Teacher

Com/

D4

745

Teacher

Com/
Com/

D4
D4

746
747

Teacher
Teacher

Com/

D4

748

Teacher

Com/
Com/

D4
D4

749
750

Teacher
Teacher

Asr/

D4

751

Teacher

Asr/

D4

752

Asr/

D4

Asr/

4
Offer

Teacher

A:::, nah ataupun juga


bedowe ama meq
bangket.
Nah, lalu yang kedua, sik
ndatengang apa
pegawean sik
berhubungan isik barang.
Misal petani, ngeno
juluk ndi::h, lalo anta
talet trong aceh.
Nah, misal ne anta
bedoweang sampi.
Kemudian, kejujuran.
Nah, misal arak
semacem apa aran ne,
ciri-ciri orang yang
sukses itu.
En ne ngapalang kalikalian baeh suruk ne anta
lek julu.
Tagin ku bareh.
Nengka, arak ne tanya
jawab bareh.
Lek pegawean ino baruk
ampok ne te aranin ie
suk::?
Itu juga jasa.

753

Teacher

Itu jasa.

Stating

D4

754

Teacher

Stating

Asr/

D4

755

Teacher

Asr/

D4

756

Teacher

Nah, itu juga barang


termasuk barang.
Nah, terusan juga ne, lek
mudi meq, gerabah.
Dengan miak jangkeh.

Asr/

D4

757

Teacher

Nah itu berupa barang.

Stating

Asr/

D4

758

Teacher

Termasuk, ie hal-hal,
mun lek PPKn ino te
kelekin pegawean, yang
tidak terpu::?

Stating

Offer

Offer
Offer
Offer
Offer

Offer
Promise
Promise
Stating
Stating

Stating
Stating

280

Anda mungkin juga menyukai