TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

Nota Pantas :

(a) Laju seragam laju dengan kadar yang sama.

y 2 y1
x 2 x1
(b) Kadar perubahan laju @ pecutan guna formula mencari
(c) Mencari jarak dilalui pada graf laju-masa guna formula luas bentuk di bawah graf
:

Segi empat panjang lebar
1

2
Segi tiga panjang lebar
1
2 garis selari lebar
2
Trapezium
Jarak
Masa
(d) Mencari laju =
(e) Dua bentuk graf :

Graf Jarak Masa Graf Laju Masa

Laju (ms-1) Jarak (km)

Masa (s) Masa (min)

Yang akan disoal dari graf ini :

Menyatakan tempoh masa laju Yang akan disoal dari graf ini :
seragam ATAU menyatakan laju
Menyatakan laju bagi suatu jarak
seragam
tertentu
Kadar perubahan laju @ pecutan
Menyatakan purata laju
Jarak dilalui dalam tempoh
Menyatakan suatu nilai apabila
tertentu
diberi laju dan jarak atau masa.
Mencari suatu nilai apabila diberi
Melengkapkan rajah bagi suatu
jarak yang dilalui bagi suatu
situsi tertentu
tempoh tertentu.

(f) Contoh graf laju-masa

Rajah menunjukkan graf laju-masa pergerakan sebutir zarah dalam tempoh

Laju 60 saat.
seragam
(a) Nyatakan laju, dalam ms-1, zarah bergerak seragam.
(b) Hitung kadar perubahan laju, dalam ms -2,Laju (ms-1)
zarah itu untuk 20 saat terakhir.
(c) Hitung nilai v, jika diberi jarak dilalui dalam tempoh 40 saat ialah
40
Jawapan :
30
(a) 30 ms-1

233 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
Masa (s)
0 v 40 60
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

40 30 10 1 2
ms
60 40 20 2
(b)

1
2 30 v 30 40 v 1050

(c)
15v 1200 30v 1050
15v 150
v 10

Homework 6.1 : Selesaikan setiap yang berikut.

1. Rajah graf laju-masa di bawah 2. Rajah graf laju-masa di bawah

menunjukkan pergerakan sebutir menunjukkan pergerakan sebutir
zarah dalam tempoh 65s. zarah dalam tempoh 90s.

Laju (ms-1) Laju (ms-1)

65

50 80

35

Masa (s) Masa (s)

0 15 40 65 0 20 55 90

(a) Nyatakan tempoh masa, dalam s,
zarah bergerak dengan laju
seragam.
(b)Hitung kadar perubahan laju,
dalam ms-2, zarah itu pada 15 saat
pertama.
(c) Hitung kadar perubahan laju,
dalam ms-2, zarah itu pada 25 saat
terakhir.
(d)Hitung jumlah jarak, dalam m, yang
dilalui bagi keseluruhan pergerakan
itu.
(e) Nyatakan purata laju, bagi
keseluruhan pergerakan zarah itu.
(a) Nyatakan laju, dalam ms-1, zarah
bergerak dengan laju seragam.
(b)Hitung kadar perubahan laju,
dalam ms-2, zarah itu pada 20 saat
pertama.
(c) Hitung kadar perubahan laju,
dalam ms-2, zarah itu pada 35 saat
terakhir.
(d)Hitung jumlah jarak, dalam m,
yang dilalui bagi tempoh 70 saat
terakhir.
(e) Nyatakan purata laju, bagi
keseluruhan pergerakan zarah itu.

234 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

3. Rajah graf laju-masa di bawah 4. Rajah graf laju-masa di bawah

menunjukkan pergerakan sebutir menunjukkan pergerakan sebutir
zarah dalam tempoh 65s. zarah dalam tempoh 90s.

Laju (ms-1) Laju (ms-1)

45 60

25

Masa (s) Masa (s)

0 15 40 65 0 20 t 90

(a) Nyatakan laju, dalam ms-1, zarah
bergerak dengan laju seragam.
(b)Hitung kadar perubahan laju,
dalam ms-2, zarah itu pada 15 saat
pertama.
(c) Hitung nilai v, jika diberi jarak yang
dilalui bagi keseluruhan pergerakan
zarah itu ialah 2175 meter.
(a) Nyatakan tempoh masa, dalam
sebutan t, zarah bergerak dengan
laju seragam.
(b)Hitung kadar perubahan laju,
dalam ms-2, zarah itu pada 20 saat
pertama.
(c) Hitung nilai t, jika diberi jarak yang
dilalui bagi tempoh t saat ialah
3000 meter.

235 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

5. Rajah jarak-masa menunjukkan 6. Rajah jarak-masa menunjukkan

pergerakan sebuah kereta dalam pergerakan sebuah kereta dalam
tempoh 3 jam. tempoh 2 jam.

Jarak (km) Jarak (km)

200
v
140

25

Masa (Jam) Masa (Min

0 1.5 2 3 0 30 105 120

(a) Nyatakan tempoh masa, dalam (a) Nyatakan nilai v, jika diberi laju
minit, kereta itu berhenti rehat. kereta itu dalam tempoh 30 min

236 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

(b)Nyatakan laju, dalam kmj-1, kereta yang pertama ialah 80 kmj-1.

itu dalam tepoh 90 minit pertama.
(c) Hitung purata laju, dalam kmj-1,
bagi keseluruhan perjalanan kereta
itu.
(b)Nyatakan tempoh masa, dalam
jam, kereta itu berhenti rehat.
(c) Hitung laju, dalam kmj-1, kereta itu
untuk tempoh 15 minit terakhir.
(d)Hitung purata laju, dalam kmj-1,
bagi keseluruhan perjalanan kereta
itu.

KERJA RUMAH 17 TARIKH : ....

.
Jarak (m)
1. Di dalam rajah, graf OPQ menunjukkan pergerakan bagi sebutir zarah X dan
Q
graf RPS menunjukkan pergerakan zarah 36 Y dalam tempoh 20 saat.
Hitung
(a) perbezaan jarak, dalam m, yang 22 S
dilalui oleh zarah X dan zarah Y. P
16
14
237 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
Masa (saat)
0 8 20
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

(b)laju, dalam ms-1, zarah Y.

(c) laju, dalam ms-1, zarah X ketika
bertembung dengan zarah Y.
Jawapan : R

2. Di dalam rajah, graf jarak-masa menunjukkan pergerakan sebuah kereta

dan sebuah lori. Graf PQRS mewakili pergerakan lori dari Bandar A ke
Bandar B. Graf TU mewakili perjalanan kereta dari Bandar B ke Bandar A.
lori dan kereta itu bertolak pada masa dan menggunakan laluan yang sama.
(a) Jika perjalanan kereta dan lori
itu bermula pada pukul 1.00 Jarak (m)
petang, nyatakan masa dalam T S
120
sistem 24 jam, lori itu tiba di
Q R
bandar B. 80
-1
(b)Hitung laju, dalam kmj , lori itu 70
dalam tempoh 50 minit yang
pertama.
(c) Hitung purata laju, dalam kmj-1, U Masa
P
bagi kereta untuk keseluruhan 0 50 55 70 90 (minit)
120
perjalanan.
Jawapan :

3. Di dalam rajah, graf laju-masa menunjukkan

Laju(ms-1)
pergerakan bagi zarah A dalam tempoh 65s.
(a) Nyatakan tempoh masa, dalam v
s, zarah A bergerak dengan laju
seragam. 52

238 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y Masa (saat)

0 20 42 65
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

(b)Kadar perubahan laju, dalam

ms-1, zarah A, untuk tempoh 20
saat pertama.
(c) Hitung nilai v, jika diberi jarak
yang dilalui oleh zarah A dalam
tempoh 65 saat ialah 3182
meter.
Jawapan :

4. Di dalam rajah, graf laju-masa menunjukkan

Laju(ms-1)
pergerakan bagi zarah dalam tempoh 50 saat.
-1
(a) Nyatakan laju, dalam ms , zarah
65
bergerak dengan laju seragam.
(b)Kadar perubahan laju, dalam
ms-2, zarah A, untuk tempoh 12 30
saat terakhir.
(c) Hitung nilai t, jika diberi jarak
yang dilalui oleh zarah itu dalam Masa (saat)
tempoh 38 saat ialah 1525 0 t 38 50
meter.
Jawapan :

5. KBAT : Jarak di antara Bandar A dan Bandar B ialah 35 km. Syafiq mengayuh
basikal dari Bandar A pada pukul 8.30 pagi dan menuju ke Bandar B dengan
kelajuan 20 kmj-1 selama 45 minit. Syafiq berhenti rehat sehingga jam 9.30

239 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

pagi dan kemudian meneruskan kayuhannya dengan laju v kmj-1 sehingga

tiba di Bandar B pada pukul 10.00 pagi.
(a) Hitung nilau v.
(b)Hitung purata laju, dalam kmj-1, bagi keseluruhan perjalanan Syafiq.

6. KBAT : Dalam rajah di sebelah, OPQ ialah graf laju-masa bagi kereta X
manakala OPR ialah graf laju-masa bagi kereta Y. Kedua-dua kereta
mencapai laju maksima, V kmj-1 pada masa yang sama dan mengurangkan
laju masing-masing dengan kadar yang berlainan sehingga tiba di Bandar Q
dan R.
(a) Jika jarak Bandar Q dan R dari O Laju(kmj-1)
masing-masing 30 dan 40 km,
P
hitung V
(i) nisbah T1 : T2
(ii) nilai V jika T2 = 2 jam
(b)Cari beza jarak, yang dilalui oleh
kedua-dua kereta jika V = 8kmj-
1
. Ungkap jawapan dalam
sebutan T2. Masa (jam)
0 Q R
T1 T2

Laju(ms-1)

SOALAN LATIH TUBI SPM 17

50

1. Graf laju-masa menunjukkan pergerakan

240 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
Masa (saat)
0 4 17 20
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

bagi sebutir zarah dalam tempoh 20 saat.

(a) Nyatakan tempoh masa, dalam
s, zarah bergerak dengan laju
seragam.
(b)Kadar perubahan laju, dalam
ms-2, zarah, untuk tempoh 3
saat terakhir.
(c) Hitung nilai v, jika diberi jarak
yang dilalui oleh zarah itu dalam
tempoh 20 saat ialah 955 meter.
Jawapan :

2. Graf laju-masa menunjukkan pergerakan Laju(ms-1)

bagi sebutir zarah dalam tempoh t saat.
(a) Nyatakan laju, dalam ms-1, zarah 35
itu bergerak dengan laju
seragam.
15
(b)Kadar perubahan laju, dalam
ms-2, zarah, untuk tempoh 4 ke 8
10 saat.
(c) Hitung nilai t, jika diberi jarak Masa (saat)
0 4 10 t
yang dilalui oleh zarah itu dalam
tempoh t saat ialah 217 meter.
Jawapan :

Jarak (km)

90

3. Graf jarak-masa menunjukkan pergerakan

241 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
Masa (jam)
0 1 2 4
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

sebuah bas dari Bandar P ke Bandar Q dan

kembali ke Bandar P.
(a) Nyatakan jarak, dalam km, dari
Bandar P ke Bandar Q.
(b)Hitung laju, dalam kmj-1,
perjalanan pulang bas dari
Bandar Q ke Bandar P.
(c) Hitung purata laju, dalam kmj-1,
keseluruhan perjalanan.
Jawapan :

4. Graf laju-masa menunjukkan pergerakan Laju(ms-1)

bagi sebutir zarah dalam tempoh 15 saat.
(a) Nyatakan jarak yang dilalui v
dalam tempoh 10 saat yang
pertama.
(b)Hitung nilai v, jika diberi beza 8
jarak yang dilalui oleh zarah itu 4
dalam tempoh 10 saat pertama
Masa (saat)
dengan 5 saat terakhir ialah 3 0 4 10 15
meter.
(c) Kadar perubahan laju, dalam
ms-2, zarah, untuk tempoh 5
saat terakhir.
Jawapan :

242 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

5. Graf laju-masa menunjukkan pergerakan

Laju(ms-1)
bagi sebutir zarah dalam tempoh 30 saat.
(a) Nyatakan tempoh masa, dalam
s, zarah bergerak dengan laju 3v
seragam.
(b)Hitung nilai v, jika diberi jarak
yang dilalui oleh zarah itu dalam
v
tempoh 16 saat yang
pertama ialah 570 meter. Masa (saat)
(c) Kadar perubahan laju, dalam 0 10 16 25
-2
ms , zarah, untuk tempoh 10
saat pertama.
Jawapan :

6. Graf laju-masa menunjukkan pergerakan Laju(ms-1)

bagi sebutir zarah dalam tempoh 30 saat.
22
Jarak yang dilalui bagi keseluruhan perjalanan
zarah itu ialah 414 meter.
(a) Nyatakan tempoh masa, dalam
saat, zarah itu bergerak dengan v
laju seragam.
(b)Hitung nilai v.
(c) Kadar perubahan laju, dalam Masa (saat)
0 6 21 30
ms-2, zarah, untuk tempoh 6
saat pertama.
Jawapan :

243 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

7. Graf jarak-masa menunjukkan jarak kayuhan

bagi dua peserta basikalton dalamJaraktempoh
dari Bandar A (km)
90 minit. BPQR ialah kayuhan peserta X dan
BSR ialah kayuhan peserta Y. R
90
(a) Nyatakan tempoh masa, dalam
jam, peserta X berhenti rehat.
(b)Hitung purata laju, dalam kmj-1,
P Q
bagi peserta Y dalam tempoh 90 30 S
minit.
(c) Hitung B Masa
(i) purata laju, dalam kmj-1, bagi 0 30 48 60 90 (minit)
peserta X dalam tempoh 42
minit terakhir.
(ii) beza masa bagi kedua-dua
peserta selepas 30 km dari
Bandar A
Jawapan :

8. Graf laju-masa menunjukkan Laju(ms-1)

pergerakan bagi sebutir zarah dalam M K L
30
tempoh 40 saat. Graf MN mewakili
pergerakan zarah A dan graf JKL
mewakili pergerakan zarah B.
(a) Nyatakan tempoh masa, dalam saat,
v N
zarah B bergerak dengan laju
seragam. J Masa (saat)
(b)Hitung nilai v jika diberi jarak dilalui 0 25 40
oleh zarah A 75 meter lebih dari
zarah B.
(c) Kadar perubahan laju, dalam ms-2,
zarah A.

244 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y
 TINGKATAN 5 : KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH GRAF

Jawapan :

245 | S i r i M o d u l 2 0 1 7 : M a K L u A + / / A R Z M A N R Z K I E Y