DERET
Anggota Kelompok :
2013
DERET
Contoh
1 1 1
1+2+ + + .
3 4
Contoh
1 1 1 1
n
= 1 + + + + .
2 2 3 4
n=1
1 1 1 1
=1+ + + + .
n! 2 6 24
n=1
1.2 Deret Konvergen dan Deret Divergen
Deret tak hingga terbagi menjadi dua yaitu, deret tak hingga yang
konvergen dan deret tak hingga yang divergen.
Tinjau suatu deret berikut :
1 n 1 2 1 3 1 4 1 n
( ) = 1 + ( ) + ( ) + ( ) + . + ( ) + .
2 2 2 2 2
n=0
1 1 1 1 1 n+1
-1/2 Sn = - [ + + + + ( ) + ] +
2 4 8 16 2
1 n+1
Sn = 1 - (2)
S = lim Sn = 2
n
Oleh karena nilai S dapat dihitung dan bernilai batas maka deret
tersebut dinamakan deret konvergen. Jika S tidak dapat dihitung
atau bernilai tak hingga maka deretnya dinamakan deret divergen.
Suatu barisan (Sn) dikatakan konvergen ke suatu bilangan hingga s
jika berlaku lim Sn = s. Artinya : untuk sembarang bilangan positif
n
lim tn = t
b
- lim (k . Sn) = k . s
n
- Jika Sn adalah barisan yang suku sukunya tak nol dan jika
1
lim Sn = maka lim Sn = 0
n
Dalil
Jika
n=1 a n konvergen, maka lim a n = 0
n
Dalil ini tidak bisa dibalik, jadi jika diperoleh lim an = 0 belum
n
Contoh
1 1 1 1
= 1 + + + +
2 2 3 4
n=1
n=1 a n < n=1 bn , deret n=1 a n konvergen
n=1 a n > n=1 bn , digunakan uji lain untuk menentukan n=1 a n
1
pembanding
n=1 2n yang merupakan deret konvergen
Bandingkan
1 1
N n! 2n
n! 2n
1
1 1 2 1 >
2
1 1
2 2 4 >
2 4
1 1
3 6 8 >
6 8
1 1
4 24 16 <
24 16
1 1
5 120 32 <
120 32
1 1
< untuk n 4
n! 2n
1
Maka deret
n=1 n! konveregen
c. Uji Integral
N an dn N f(n)dn N f(x)dx N f(x)dn = f(x)dx
Ketentuan jika f(x)dx
1. Nilainya berhingga maka deret
n=1 a n konvergen
Contoh
k
Selidiki kekonvergenan deret
k=1 2
ek
Penyelesaian
b
k
ak dk = lim 2 dk
1 b 1 ak
1 2 1 1 1 1
= lim ek | b1= lim ( b2 ) =
2 b 2 b e e 2e
1
Karena integral tak wajar di atas kekonvergen maka deret
2e
k 1 k 1
k=1 2 konvergen ke 2e dan
k=1 2 =
ek ek 2e
lim n =
n
Jika :
< 1 , konvergen
> 1 ,
= 1 , pengujian gagal melakukan kesimpulan (dilakukan
dengan tes lain)
Contoh
k
Selidiki kekonvergenan deret
k=1 k!
Jawab
1 ak+1 1
Misal ak = maka lim = lim k+1 = 0
k! k ak k
1
Jadi deret
k=1 k! konvergen
Maka
1. Bila a < 1 maka deret
k=1 a k konvergen
2. Bila a > 1 atau a = maka deret
k=1 a k divergen
Contoh
3k+2 k
Tentukan kekonvergenan deret
k=1 (2k1)
Jawab :
3k+2 k 3k+2 3
Misal ak = (2k1) maka lim kak = lim 2k1 =
k k 2
3k+2 k
Jadi deret
k=1 (2k1) konvergen
Jawab
1 1
Pandang deret p,
k=2 k2 konvergen. Misal a k = k2 dan bk =
1 a k2 1 1
maka lim bk = lim = 1 Jadi deret
k=2 k2 1 konvergen
k2 1 k k k k2
C
n 0
n ( x a) n co c1 ( x a ) c 2 ( x a) 2 c 3 ( x a) a ...
x x2 x3 ( x) n
(a) 1 ..... n .....
2 4 8 2
x2 x3 x4 (1) n 1 x n
(b) x ..... .....
2 3 4 n
x3 x5 x7 (1) n1 x 2 n1
(c) x ..... .....
3! 5! 7! (2n 1)!
( x 2) ( x 2) 2 ( x 2) n
(d) 1 ..... .....
2 3 n 1
a
m 0
m ( x x0 ) m a0 a1 ( x x0 ) a 2 ( x x0 ) 2 a3 ( x x0 ) 3 ..... (1)
s n ( x) a0 a1 ( x x0 ) a 2 ( x x0 ) 2 ......a n ( x x0 ) n (2)
s0 a0
R0 a1 ( x x0 ) a 2 ( x x0 ) 2 a3 ( x x0 ) 3 ....
s1 a 0 a1 ( x x0 )
R1 a 2 ( x x0 ) 2 a3 ( x x0 ) 3 a 4 ( x x0 ) 4 ...
s 2 a 0 a1 ( x x0 ) a 2 ( x x0 ) 2
R2 a3 ( x x0 ) 3 a 4 ( x x0 ) 4 a5 ( x x0 ) 5 ...
1.5.3 Konvergensi
s( x1 ) a m ( x1 x0 ) m
m 0
s( x1 ) s n ( x1 ) Rn ( x1 ) (4)
a m 1
lim x x0 (6)
m a
m
1
x x0 (7)
R
Dimana
1 a am
lim m1 x x0 atau R lim (8)
R m am m a
m 1
x xo R (9)
x0 R x x0 R (10)
harga R=1
Deret tersebut konvergen untuk semua x,jika diperoleh
harga R=
s( x) a m ( x x0 ) m ( x x0 R) (11)
m 0
Contoh 1
m! x
m0
m
1 x 2 x 2 6 x 3 .....
Penyelesaian :
Dari deret di atas ,diperoleh a m m! ,dengan demikian
am
R lim
m a
ma
m!
R lim
m ( m 1)!
1
R lim
m m 1
R0
1 1
x x0 x 1
R R
1
x m 1 x x 2 ...... ( x 1)
1 x m 0
Penyelesaian :
,sehingga
am
R lim
m x a
m 1
R 1
1
x x0 x 1
R
y ( x) am( x x 0 ) m
m 0
y ' ' x mm 1a m ( x x 0 ) m 2
m 1 (13)
x x 0 m 1
yx dx a m 0
m
m 1 (14)
Penjumlahan
f x a m x x 0
m
(15)
m0
g x bm x x 0
m
(16)
m 0
a
m0
m bm x x 0
m
(17)
Perkalian
a b
m 0
0 m a1 bm 1 .....a m b0 x x 0 (18)
a0 b0 a0 b1 a1b0 x x0 a0 b2 a1b1 a 2 b0 x x0 .....
2
Dengan
C0 = 0
C1 = 1
C2 = 0
1
C3 = -3 !
Sin x = x
Cos x =1
Konsep deret ini sungguh tidak sulit jika kita sudah mengenal
konsep derivatif. Sangat mudah..
() () ()
F(x) = f(c)+ (x-c) + ( )2+ ( )3 +......(dst)
11 2! 3!
Teorema Taylor
Conto soal :
Jawab :
x 3 + 3x 2 + 2x + 1
= (a3)x 3 + (a2 3a3)x 2 + (a1 2a2 + 3a3 )x + (a0
a1 + a2 a3)
F(x)=a0+a1(x-c)+a2(x-c)2+a3(x-c)3+.....+an(x-c)n+...
F(x)=a1+2a2(x-c)+3a3(x-c)2+.....
F(x)= 2a2+33.2..a3(x-c)+4.3a4(x-c)2+...
F(x)=3.2.a3+4.3.2.a4(x-c)+.....
Fn(x)= n!(an)+(n+1)!an+1(x-c)+(n+2)!an+2(x-c)2+....(dst)
F(c)=a0
F(c)=a1
f(c)=2!.a2
f(c)=n!.an
dengan memasukkan harga a0, a1, a2, a3, dst, maka Deret Taylor
pun terbukti
Penyelesaian
n2 n2
lim = lim = 1 (divergen)
n (n+1)2 n (n2 + 2n+1 )
1 dx
2. Hitung 0 2 dengan pengembangan deret satelit empat
1+x2
desimal.
Penyelesaian
1 dx 1
0 2 ~ 0 2(1 x 2 + x 4 - x 6 + x 8 x10 + x12 . ) dx
1+x2
x3 x5 x7 x9 1/2
~ [x + + ] o
3 5 7 9
1 1 1 1 1 1
~ 2 2.23 5.25 7.27 + 2.29 + 11.211 +
1
3. Selidiki konvergensi deret
n2 n log n
Penyelesaian
Suku-suku dari deret ini lebih kecil dari suku-suku deret
harmonis
Tetapi tidak dapat kita ambil kesimpulan
dx d (log x)
Tetapi 2 = 2 = lim log log x| b2=
x log x log x b
log n
4. Selidiki konvergensi dari deret
n1 n
Penyelesaian
log n 1
un = > n untuk n 3
n
1
Diketahui deret n divergen, maka deret tersebut diatas
divergen.
log n
5. Selidiki konvergensi dari deret
n1 n!
Penyelesaian
un+1 2n+1 n! 2
lim = lim . 2n = lim =0
n un n ( n+1)! n n+1
nn
6. Selidiki konvergensi dari deret
n1 n!
Penyelesaian
un+1 (n+1)n+1 n! n+1 n+1 n
lim = lim . nn = lim .( )
n un n (n+1)! n n+1 n
1 2
= lim (1 + n) = e > 11.
n
2n
7. Selidiki konvergensi deret
n=1 1.3.5..(2n+1)
Penyelesaian
un+1 2n
lim = lim
n un n 1.3.5..(2n+1)(2n+3)
2
= lim = Deret Konvrgen.
n 2n+3
n2 +2n
8. Selidiki konvergensi deret
n1 2n n2
Penyelesaian
n2 +2n 1 1
un = = + n2
2n n2 2n
1 1
Masing-masing deret 2n dan n2 konvegen. Maka jumlah dari
Penyelesaian
1 1
Dapat dipahami bahwa ln n < n dan 2n3 1 n3
ln n n 1 1
Maka : = n2 . Deret n2 konvergen.
2n3 1 n3
1
Ternyata deret
n=1 n2 konvergen.
n
10. Selidiki konvergensi dari deret
n=1 n2 +1
Penyelesaian
M
x dx x dx
2 = lim 2
1 x +1 M 1 x + 1
M
1 d(x 2 + 1)
= lim
2 M 1 x 2 + 1
1
= lim ln (x 2 + 1)| M1
2 M
= lim {ln(M 2 + 1) ln 2}
M
Deret divergen
n
11. Selidiki konvergensi dari deret
n=1(1)
n1
n2 +1
Penyelesaian
n n+1
|un | = dan |un + 1| =
n2 +1 (n+1)2 +1
xm x2
ex 1 x .....
m 0 m! 2!
Penyelesaian :
1 1
x x0 x 1
R R
1m x 3m x3 x6 x9
m0 8m
1
8 64 512
..... .....
Penyelesaian
am
R lim
m a
m 1
8 m 1
R lim
m 8 m
R 8
1 1
x x0 x 3 1
R R
Dengan demikian deret ini konvergen untuk t x 3 8 yang
memenuhi x 2
4n 2
+
= lim n n
n 2n 1
n +n
4 2
+
=
2 1
+
4
=
2
= 2 divergen
1 n
n n
= lim [( )]
n ne + e
1
n n2
= lim ( 1 1 )
n ne n +e n
n 1n2n
2
= n2
ne1n2 n2 1 n2
2 + e n2
n
=
+
=
16. Ekspansikan fungsi f(x) = cosx disekitar x = 2 !
Penyelesaian
f (x) = sin x f ( 2 ) = 1
f (x) = cos x f ( 2 ) = 0
f (x) = sin x f ( 2 ) = 1
f (IV) (x) = cos x f (IV) (x) ( 2 ) = 0
f (V) (x) = sin x f (V) ( 2 ) = 1
f (VI) (x) = cos x f (VI) ( 2 ) = 0
(x )3 (x )!
2 2
cos x = (x 2 ) + +
3! 5!
17. Ekspansikan fungsi f (x) = sin x, f(x) = cos x, f(x): f(x) =
ln(x + 1) di sekitar 0
Penyelesaian :
x3 x5 x7
sin x = x + +. .
3! 5! 7!
x x4 x6
cos x = 1 2 + 4! 6! + ..
x2
ex = 1 + x + +
2!
x2 x3
Ln(1 + x) = x +
2 3
18. Ekspansikan ke dalam deret taylor dan max laurins : f(x) = e2x
dengan b = 0 dan n = 4
penyelesaian :
f(x) = e2x f(b) = e2.b = e2.0 = e0 = 1
f I (x) = e2x . 2 = 2e2x f I (b) = 2e2.b = 2e0 = 2
f II (x) = 2e2x . 2 = 4e2x f II (b) = 4e2b = 4e0 = 4
f III (x) = 4e2x . 2 = 8e2x f III (b) = 8e2b = 8e0 = 8
f IV (x) = 8e2x . 2 = 16e2x f IV (b) = 16e2b = 16e0 = 16
Penyelesian :
1 1 1
f I (x) = 2 (1 + x 2 )1/2 f I (b) = 2 (1 + b2 )1/2 = 2 (1 + 02 )1/2 =
1/2 1
=2
1
1 1 1
f II (x) = 4 (1 + x 2 )3/2 f II (b) = 4 (1 + b2 )3/2 = 4 (1 +
1/4 1
02 )3/2 = 3 = 4
1
3 3 3
f III (x) = 8 (1 + x 2 )5/2 f III (b) = 8 (1 + b2 )5/2 = 8 (1 + 02 )5/2 =
3/8 3
5 =8
1
Deret taylor :
fI f II f III
f(x) = f(b) + (x b)1 + (x b)2 + (x b)3 +
1! 2! 3!
1 1 3
= 1 + x x 2 + x 3 + ..
2 4 8
1 1 3
= 1 + x x 2 + x 3 + ..
2 4 8
u
= lim cos x |
u 1
= cos ~ cos 1
= ~ 0,99 = ~
50
b. f (n) = misal : t = x+1
n+1
dt
=1
dx
dx = dt
~ u
50
f(x) dx = lim dt
u t
1 1
u1
= lim 50 1 dt
u t
u
= lim 50 (ln t) [
u 1
u
= lim 50 . ln(x + 1) [
u 1
= 50 (ln(~ + 1) ln(1 + 1))
= 50 (0 0,693)
= 34,65
karena 34,65 < 1 maka disebut konvergen