Data Pengamatan Aliran Fluida

RUN 1 Pipa Venturimeter

Pengamatan perbedaan tekanan pada P2-P3
No P (cmHg) Volume (liter) Volume (m3) Waktu (detik) Q (l/s) Q (m3/s)
1 3 5 0.005 22 0.23 0.00023
2 6 5 0.005 13 0.38 0.00038
3 12 5 0.005 11 0.45 0.00045
4 18 5 0.005 9 0.55 0.00055
5 18 5 0.005 8 0.625 0.000625
6 29 5 0.005 6 0.833 0.000833

Pengamatan perbedaan tekanan pada P1-P4 (friksi pipa)

No P (cmHg) Volume (liter) Volume (m3) Waktu (detik) Q (l/s) Q (m3/s)
1 208 5 0.005 22 0.23 0.00023
2 224 5 0.005 13 0.38 0.00038
3 234 5 0.005 11 0.45 0.00045
4 246 5 0.005 9 0.55 0.00055
5 249 5 0.005 8 0.625 0.000625
6 277 5 0.005 6 0.833 0.000833

Keterangan
D1 0.039 Grafik Tekanan Vs Laju Alir
Dv
Densitas
0.033
998.8
Run 1 Pipa Lurus pada venturimeter
Av 0.00085 40000
A1 0.001194 35000 f(x) = 15056645.9266507x + 24248.6017161726
30000 R = 0.9930570526
Beda Tekanan (Pa)

1 mmHg 133.3
25000
20000
15000
10000
5000
0
0.0001 0.0002 0.0003 0.0004 0.0005 0.0006 0.0007 0.0008 0.0009
Laju Alir (m3/s)
 P Q
No Vv(m/s) Nre Cv Pembagi
cmHg Pa (l/s) (m3/s)
1 3 399.9 0.23 0.00023 0.270588 9909.663 0.21118175 1.641743
2 6 799.8 0.38 0.00038 0.447059 16372.49 0.24671591 3.283485
3 12 15999.6 0.45 0.00045 0.529412 19388.47 0.06532241 65.68448
4 18 23999.4 0.55 0.00055 0.647059 23697.02 0.06518786 98.52672
5 18 23999.4 0.625 0.000625 0.735294 26928.43 0.07407712 98.52672
6 29 38665.7 0.833 0.000833 0.98 35890.21 0.07778329 158.7375

P Q
No Vv(m/s) Nre Ff
cmHg Pa (l/s) (m3/s)
1 208 27726.4 0.23 0.00023 0.19263 7054.618 16.2071264
2 224 29859.2 0.38 0.00038 0.318258 11655.46 6.39409641
3 234 31192.2 0.45 0.00045 0.376884 13802.51 4.76309436
4 246 32791.8 0.55 0.00055 0.460637 16869.74 3.35203144
5 249 33191.7 0.625 0.000625 0.523451 19170.16 2.6274694
6 277 36924.1 0.833 0.000833 0.697655 25549.98 1.645463

u Alir Grafik Ff Vs NRe

nturimeter Run 1 pipa lurus pada venturimeter
18
Fanning Fricton Factor (Ff)

16
4248.6017161726 14
12
10 f(x) = - 0.0007078389x + 16.9331103365
8 R = 0.7184900782
6
4
2
0
006 0.0007 0.0008 0.0009 5000 10000 15000 20000 25000 30000
Bilangan Reynold (NRe)
 Data Pengamatan Aliran Fluida
RUN 2 Pipa Venturimeter
Pengamatan perbedaan tekanan pada P2-P3 (raksa)
No P (cmHg) Volume (liter) Volume (m3) Waktu (detik) Q (l/s) Q (m3/s)
1 32 5 0.005 6 0.83 0.00083
2 31 5 0.005 6 0.83 0.00083
3 33 5 0.005 7 0.71 0.00071
4 34 5 0.005 6 0.83 0.00083
5 35 5 0.005 6 0.83 0.00083
6 35 5 0.005 6 0.83 0.00083

Pengamatan perbedaan tekanan pada P1-P4 (friksi pipa)(minyak)

No P (cmHg) Volume (liter) Volume (m3) Waktu (detik) Q (l/s) Q (m3/s)
1 286 5 0.005 6 0.83 0.00083
2 285 5 0.005 6 0.83 0.00083
3 287 5 0.005 7 0.71 0.00071
4 294 5 0.005 6 0.83 0.00083
5 297 5 0.005 6 0.83 0.00083
6 298 5 0.005 6 0.83 0.00083

Keterangan
D1
Dv
0.039
Grafik Tekanan Vs Laju Alir
0.033
Densitas 998.8
Run 2 pipa lurus pada venturimeter
Av 0.00085 40000
A1 0.001194 39500
Beda Tekanan (Pa)

1 cmHg 1333.3 39000

f(x) = 5554166.66666664x + 34313.6416666667
38500 R = 0.1219512195
38000
37500
37000
0.0007 0.00072 0.00074 0.00076 0.00078 0.0008 0.00082 0.00084

Laju Alir (m3/s)

 P Q
No Vv(m/s) Nre Cv Pembagi
cmHg Pa (l/s) (m3/s)
1 32 4265.6 0.83 0.00083 0.976471 35760.95686 0.233341659 17.51192
2 31 4132.3 0.83 0.00083 0.976471 35760.95686 0.237075363 16.96467
3 33 4398.9 0.71 0.00071 0.835294 30590.69804 0.196557924 18.05917
4 34 4532.2 0.83 0.00083 0.976471 35760.95686 0.22637466 18.60642
5 35 4665.5 0.83 0.00083 0.976471 35760.95686 0.223117301 19.15366
6 35 4665.5 0.83 0.00083 0.976471 35760.95686 0.223117301 19.15366

P
No Vv(m/s) Nre F
cmHg Pa (l/s) (m3/s)
1 286 38123.8 0.83 0.00083 0.695142 25457.96762 1.711229283
2 285 37990.5 0.83 0.00083 0.695142 25457.96762 1.705245964
3 287 38257.1 0.71 0.00071 0.59464 21777.2976 2.346732318
4 294 39190.2 0.83 0.00083 0.695142 25457.96762 1.759095836
5 297 39590.1 0.83 0.00083 0.695142 25457.96762 1.777045794
6 298 39723.4 0.83 0.00083 0.695142 25457.96762 1.783029113

Grafik Ff Vs NRe
er Run 2 Pipa Lurus pada Venturimeter
2.5
Fanning Fricton Factor (Ff)

f(x) = - 0.000162906x + 5.894384113

2
R = 0.9823918461
1.5

0.5

0
00082 0.00084 21500 22000 22500 23000 23500 24000 24500 25000 25500 26000
Bilangan Reynold (NRe)
 Data Pengamatan Aliran Fluida(manipulasi waktu)
RUN 1 Pipa Lurus
Pengamatan perbedaan tekanan pada P2-P3
No P (mmHg) Volume (liter) Volume (m3) Waktu (detik) Q (l/s) Q (m3/s)
1 13 5 0.005 5 1 0.001
2 13 5 0.005 6 0.83 0.00083
3 13 5 0.005 6 0.83 0.00083
4 13 5 0.005 6 0.83 0.00083
5 13 5 0.005 6 0.83 0.00083
6 13 5 0.005 7 0.71 0.00071

Pengamatan perbedaan tekanan pada P1-P4 (friksi pipa)(minyak)

No P (mmHg) Volume (liter) Volume (m3) Waktu (detik) Q (l/s) Q (m3/s)
1 389 5 0.005 5 1 0.001
2 389 5 0.005 6 0.83 0.00083
3 389 5 0.005 6 0.83 0.00083
4 389 5 0.005 6 0.83 0.00083
5 390 5 0.005 6 0.83 0.00083
6 389 5 0.005 7 0.71 0.00071

Keterangan
D1 0.039
Do 0.033 Grafik Tekanan Vs Laju Alir
Densitas 998.8 Run 1 Pipa Lurus pada Orificemeter
Av 0.00085 52000
A1 0.001194
1 mmHg 133.3 51950
Beda Tekanan (Pa)

51900

51850

51800

51750
0.00065 0.0007 0.00075 0.0008 0.00085 0.0009 0.00095 0.001 0.00105
Laju Alir (m3/s)
 *kalo ga di manipulasi (grafiknya lurus ke bawah)

P Q
No cmHg Pa (l/s) (m3/s) Vv(m/s) Nre Cv
1 13 1732.9 1 0.001 0.83752094 36249.0229 0.314001773
2 13 1732.9 0.83 0.00083 0.69514238 30086.689 0.260621472
3 13 1732.9 0.83 0.00083 0.69514238 30086.689 0.260621472
4 13 1732.9 0.83 0.00083 0.69514238 30086.689 0.260621472
5 13 1732.9 0.83 0.00083 0.69514238 30086.689 0.260621472
6 13 1732.9 0.71 0.00071 0.59463987 25736.8063 0.222941259

P Q
No Vv(m/s) Nre F
cmHg Pa (l/s) (m3/s)
1 389 51853.7 1 0.001 0.83752094 36249.0229 1.603422437
2 389 51853.7 0.83 0.00083 0.69514238 30086.689 2.3275111577
3 389 51853.7 0.83 0.00083 0.69514238 30086.689 2.3275111577
4 389 51853.7 0.83 0.00083 0.69514238 30086.689 2.3275111577
5 390 51987 0.83 0.00083 0.69514238 30086.689 2.333494477
6 389 51853.7 0.71 0.00071 0.59463987 25736.8063 3.18076262

Grafik Ff Vs NRe
Run 1 Pipa Lurus pada Orificemeter
eter 40000
Fanning Frcton Factor (Ff)

35000
30000 f(x) = - 6575.057479294x + 45840.3826887141
R = 0.958509919
25000
20000
15000
10000
5000
0
1.4 1.6 1.8 2 2.2 2.4 2.6 2.8 3 3.2 3.4
0.001 0.00105 Bilangan Reynold (NRe)
 Pembagi
7.114217603
7.114217603
7.114217603
7.114217603
7.114217603
7.114217603
 Data Pengamatan Aliran Fluida(manipulasi waktu)
RUN 2 PIPA LURUS
Pengamatan perbedaan tekanan pada P2-P3
No P (cmHg) Volume (liter) Volume (m3) Waktu (detik) Q (l/s) Q (m3/s)
1 13 5 0.005 8 0.625 0.000625
2 13 5 0.005 7 0.71 0.00071
3 13 5 0.005 6 0.83 0.00083
4 13 5 0.005 7 0.71 0.00071
5 13 5 0.005 8 0.625 0.000625
6 13 5 0.005 8 0.625 0.000625

No P (cmHg) Volume (liter) Volume (m3) Waktu (detik) Q (l/s) Q (m3/s)

1 387 5 0.005 8 0.625 0.000625
2 388 5 0.005 7 0.71 0.00071
3 387 5 0.005 6 0.83 0.00083
4 388 5 0.005 7 0.71 0.00071
5 388 5 0.005 8 0.625 0.000625
6 388 5 0.005 8 0.625 0.000625

Keterangan Grafik Tekanan Vs Laju Alir

D1 0.039
Do 0.033
Run2 Pipa Lurus pada Orificemeter
Densitas 998.8 51750
Av 0.00085
51700
A1 0.001194
Beda Tekanan (Pa)

f(x) = - 322784.714339793x + 51897.8811577753

1 mmHg 133.3 51650 R = 0.1452894438

51600

51550

51500
0.0006 0.00065 0.0007 0.00075 0.0008 0.00085
Laju Alir (m3/s)
 P Q
No Vv(m/) Nre Cv
cmHg Pa (l/s) (m3/s)
1 13 1732.9 0.625 0.000625 0.523450586 22655.63931 0.1962511083
2 13 1732.9 0.71 0.00071 0.594639866 25736.80625 0.2229412591
3 13 1732.9 0.83 0.00083 0.695142379 30086.689 0.2606214719
4 13 1732.9 0.71 0.00071 0.594639866 25736.80625 0.2229412591
5 13 1732.9 0.625 0.000625 0.523450586 22655.63931 0.1962511083
6 13 1732.9 0.625 0.000625 0.523450586 22655.63931 0.1962511083

P Q
No Vv(m/) Nre F
cmHg Pa (l/s) (m3/)
1 387 51587.1 0.625 0.000625 0.523450586 22655.63931 4.0836572656
2 388 51720.4 0.71 0.00071 0.594639866 25736.80625 3.1725858519
3 387 51587.1 0.83 0.00083 0.695142379 30086.689 2.3155445193
4 388 51720.4 0.71 0.00071 0.594639866 25736.80625 3.1725858519
5 388 51720.4 0.625 0.000625 0.523450586 22655.63931 4.0942093515
6 388 51720.4 0.625 0.000625 0.523450586 22655.63931 4.0942093515

aju Alir
rificemeter Grfaik Ff Vs NRe
Run 2 Pipa Lurus pada Orificemeter
4.5
4
Fanning Fricton Factor (Ff)

1897.8811577753 3.5 f(x) = - 0.0002457239x + 9.6125334654

R = 0.9841400925
3
2.5
2
1.5
1
0.5
0075 0.0008 0.00085 0
22000 23000 24000 25000 26000 27000 28000 29000 30000 31000
Bilangan Reynold (NRe)
 Pembagi

7.114218
7.114218
7.114218
7.114218
7.114218
7.114218

e
rificemeter

654

28000 29000 30000 31000

Re)
Q Tekanan Nre Cv
0.00023 399.9 9909.663 0.211
0.00038 799.8 16372.49 0.247
0.00045 15999.6 19388.47 0.0653
0.00055 23999.4 23697.02 0.0652
0.000625 23999.4 26928.43 0.0741
0.000833 38665.7 35890.21 0.0778

Grafik Tekanan vs Laju Alir

Run 1 Tenturimeter
45000
40000
35000 f(x) = 68309912.5556082x - 17618.5019534344
R = 0.9200826739
Beda Tekanan (Pa)

30000
25000
20000
15000
10000
5000
0
0.0001 0.0002 0.0003 0.0004 0.0005 0.0006 0.0007 0.0008 0.0009

Laju Alir (m3/s)

 Grafik Cv Vs NRe
Run 1 Venturimeter
0.3
Konstanta Venturimeter (Cv)

0.25
0.2
0.15
0.1
0.05
0
5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000
Bilangan Reynold (NRe)
Q Tekanan Nre Cv
0.00083 4265.6 35760.96 0.2333
0.00083 4132.3 35760.96 0.2371
0.00071 4398.9 30590.7 0.1966
0.00083 4532.2 35760.96 0.2264
0.00083 4665.5 35760.96 0.2231 Gra
0.00083 4665.5 35760.96 0.2231 Run 2
0.25

Konstanta Venturimeter (Cv)

f(x) = 6.1892
Grafik Tekanan Vs Laju Alir 0.2
R = 0.84237
Run 2 Venturimeter 0.15

4800 0.1

4600 0.05
Beda Tekanan (Pa)

4400 0
4200 30000 31000 320

4000
3800
0.0007 0.00072 0.00074 0.00076 0.00078 0.0008 0.00082 0.00084
Laju Alir (m3/s)
 Grafik Cv Vs NRe
Run 2 Venturimeter
0.25
Konstanta Venturimeter (Cv)

0.2 f(x) = 6.18924147364293E-06x + 0.0072667832

R = 0.8423712751
0.15

0.1

0.05

0
30000 31000 32000 33000 34000 35000 36000 37000
Bilangan Reynold (NRe)
Q Tekanan Nre Co
0.001 1732.9 36249.02 0.314
0.00083 1732.9 30086.69 0.261
0.00083 1732.9 30086.69 0.261
0.00083 1732.9 30086.69 0.261
0.00083 1732.9 30086.69 0.261
0.00071 1732.9 25736.81 0.2229 G
Ru
Grafik Tekanan Vs Laju Alir 0.35

Konstanta Orificemeter (Co)

0.3
Run 1 Orificemeter 0.25
f(x) =
R = 0
2000 0.2
0.15
1500 0.1
Beda Tekanan (Pa)

0.05
1000
0
24000 26000
500

0
0.00065 0.0007 0.00075 0.0008 0.00085 0.0009 0.00095 0.001 0.00105
Laju Alir (m3/s)
 Grafik Co Vs NRe
Run 1 Orificemeter
0.35
Konstanta Orificemeter (Co)

0.3 f(x) = 8.65745596663492E-06x + 0.0003939457

0.25 R = 0.9999496144
0.2
0.15
0.1
0.05
0
24000 26000 28000 30000 32000 34000 36000 38000
Bilangan Reynold (NRe)
Q Tekanan Nre Cv
0.00063 1732.9 22655.64 0.1963
0.00071 1732.9 25736.81 0.2229
0.00083 1732.9 30086.69 0.2606
0.00071 1732.9 25736.81 0.2229
0.00063 1732.9 22655.64 0.1963
0.00063 1732.9 22655.64 0.1963

Beda ekanan (Pa)

Grafik Tekanan Vs Laju Alir
Run 2 Orificemeter
2000

1500

1000

500

0
0.0006 0.00065 0.0007 0.00075 0.0008 0.00085

Laju Alir (m3/s)

 Grafik Co Vs NRe
Run 2 Orificemeter
0.3
Konstanta Orificemeter (Co)

0.25
f(x) = 8.6505912844188E-06x + 0.0003001897
0.2 R = 0.9999985441
0.15
0.1
0.05
0
22000 23000 24000 25000 26000 27000 28000 29000 30000 31000
8 0.00085
Bilangan Reynold (NRe)