Anda di halaman 1dari 3

Wangun Kalimah

Kalimah nyaeta wangun katatabahasaan miwujud kecap atawa runtuyan kecap anu
puguh adegana pikeun ngebrehkeun pikiran kalawan gemleng diwatesan ku lentong.
Bagian-bagian kalimah :
1. Kalimah ditilik tina jumlah klausana :
a. Kalimah salancar :- kalimah salancar basajan
- Kalimah salancar jembar
b. Kalimah ngantet :
- Kalimah ngantet satata :
- Kalimah ngantet satata anu satujuan
- Kalimah ngantet satata anu lalawanan
- Kalimah ngantet satata anu nerangkeun
- Kalimah ngantet teu satata (sumeler) :
- Kalimah seler mangrupa jejer
- Kalimah seler mangrupa obyek
- Kalimah seler mangrupa keterangan
2. Kalimah ditilik tina fungsina :
a. Kalimah wawaran
- Kalimah wawaran tunggal
- Kalimah wawaran jember
b. Kalimah pananya
- Anu mae kecap pananya
- Anu teu make kecap pananya
c. Kalimah parentah :
- Kalimah parentah panitah
- Kalimah parentah pangajak
- Kalimah parentah pangjurung
- Kalimah parentah pangharepan
3. Kalimah ditilik tina ngawangun caritaan :
- Kalimah barang
- Kalimah pagawean
- Kalimah kaayaan atawa sifat
- Kalimah bilangan
4. Kalimah ditilik tina cara ngebrehkeun (nyaritana)
- Kalimah langsung
- Kalimah teu langsung
5. Kalimah ditilik tina unsur nu ngawanguna
- Kalimah aktif
- Kalimah pasif
- Kalimah transitif
- Kalimah intransitive
- Kalimah sampurna
- Kalimah teu sampurna
I. Kalimah ditilik tina jumlah klausana
a. Kalimah salancar
Kalimah salancar nyaeta kalimah anu diwangun ku dua unsur inti (jejer
jeung caritaan) asarta meunang ditambahan ku unsur tambahan (obyek
jeung keterangan) asal unsur tambahan eta teu meunang ngawangun pola
anyar.
Kalimah salancar dibagi dua :
1) Kalimah salancar basajan
Kalimah salancar basajan nyaeta kalimah salancar anu teu dibarengan
ku keterangan
Upamana bae :
Neng Tati balanja
Neng Tati balanja pakean
2) Kalimah salancar jembar
Ka limah salancar jembar nyaeta kalimah salancar anu ngandung unsur
katerangan. Upamana bae :
Neng Tati balanja pakean keur jualeun deui.
3) Kalimah ngantet
Kalimah ngantet nyaeta kalimah salancar dihijikeun atawa
dikantetkeun.
Rupa-rupa kalimah ngantet :
i. Kalimah ngantet satata atawa sadarajat
Kalimah ngantet satata atawa sadarajat nyaeta kalimah ngantet anu
diwangun ku dua klausa atawa lewih anu satata atawa sadarajat.
Nilik kana eusi kalimah ngantet satata teh aya tilu rupa :
 Kalimah ngantet satata anu satujuan
Ieu kalimah ngantet teh ngagunakeun kecap panyambung :
jeung, sarta, terus.
Contohna :
Sawah teh lega sarta subur.
Sanggeus ngagorowok tuluy manehna lumpat.
 Kalimah ngantet satata anu lalawanan
Kecap panyambung anu digunakeun nyaeta: ari jeung tapi.
Contohna :
Imah kuring di lebak ari imah adi mah di tonggoh.
Lanceukna beunghar tapi adina mah bangor pisan.
 Kalimah ngantet satata anu nerangkeun
Sabab musabab, kecap panyambung anu digunakeun nyaeta
sabab jeung lantaran, contona :
Eulis mak dipiknyaah kuguru da budakna bageur.
Pepelakan the garing sabab teu kahujanan.
Manehna mah moal milu lantaran indungna keur gering.
ii. Kalimah ngantet anu teu satata atawa sumeler
Kalimah ngantet anu teu satata atawa sumeler nyaeta kalimah
ngantet anu diwangun ku kalimah lulugu jeung kalimah seler.
 Kalimah seler mangrupa jejer, contona:
Mamat nyarita ka indungna yen manehna hayang
nuluykeun sakola ka STM.
Disebut ku Jajat, yen eta barang teh meunang nginjeum.
 Kalimah seler mangrupa obyek, contona:
Bu Emi netelakeun, buku teh kudu dibaca
Emana mah saban waktu mepeling yen hirup teh kudu bener
 Kalimah seler mangrupa keterangan, contona:
Basa indungna maot, manehna ngarumpuyuk kapiuhan.
Walungan caah ngagulidag, saenggeus hujan ngagebret
sapeupeuting.

Anda mungkin juga menyukai