PANGHATAION DI NAMARHATA
SINAMOT
PARTORDING NI ULAON
MARHATA SINAMOT
No Waktu Acara Pelaksana
1 11.30 – 12.00 Mangatur Parhundul Angka Boru
2 12.00 – 12.15 Pasahat Tudu-tudu ni Sipanganon
a. Paranak pasahat Tudu-tudu ni Sipanganon tu Parboru Suhut dohot Dongan
b. Parboru pasahat Dekke tu Paranak Tubu
Sda
3 12.15 – 12.25 Tangiang Mangan huhut huhuasi ni sipanganon Paranak :
Catatan :
1. Na pasahat tudu-tudu sipanganon molo boi (asa menghemat waktu) holan Suhut
dohot didampingi sada manang dua Dongan Tubu. (Dongan Tubu na so dohot tu jolo
jong-jong ma diingananna be)
2. Suang songoni nang na pasahat Dekke sian Hulahula tu Boru.
3. Boru ni Suhut paradehon Tudu-tudu Sipanganon (Boru ni Paranak) dohot Dekke (Boru
ni Parboru)
2. RP. NI PARANAK :
a. Mauliate Rajanami, andorang so hualusi, mangido tingki ma jo hami
satongkin, asa marsipasangapan jolo hami.
b. Hita na mardongan tubu marsiaturan ma hita, jala ajari jala dukung hamu
ahu di na laho mangkatai hita.
c. Hamu boru dohot bere/ibebere, tinggil ma hamu manangi-nangi, asa malo
jala hona alusmuna annon.
d. Suang songoni Dongan Sahuta, tuturi hamu hami, ai hamu do umboto
sulangat dohot garung ni Suhut.
e. Tarlumobi na huparsangapi hami, Hula-hula . . . . dohot horongna, dohot
Tulang . . . . . . . ., unang bobonoson hamu paihut-ihut hami, ajari hamu
hami asa tingkos, tiroi jala tuturi hamu hami molo beda pandapot.
“Ompu Nibisuk Sabungan ni roha,
Hula-hula do sungkunon dibisuk, jala sidodo roha”
f. On pe di hamu Rajanami, alusan nami ma sungkun-sungkunmunai,
Nungnga rade hami Rajanami, botima.
3. RP. NI PARBORU
Mauliate Raja ni boru !
Andorang so manghatai hita, beha do taringot tu tudu-tudu ni sipanganon,
parjolo ma tahatai partording ni parjambaron, Botima.
4. RP. NI PARANAK
Mauliate Raja nami, toho do i.
Andorang so diseat raut jolo diseat hata, parjolo ma tutu tapahantus
Parjambaran dohot Hasahatanna, molo tung adong jambar taripar tu
hami, hamu ma mangatur Rajanami, songon dia adatta di huta on
“sidapot solup ma hami” , mauliate.
5. RP. NI PARBORU
a. Mauliate ma Amangboru, parjolo tahatai parjambaran, jala hami ma
mangatur. Jala songon on ma partording ni parjambaran sesuai dohot
konsep nami
Jambar di Hami (Parboru) ima : ihur-ihur, 2 Soit, Na-marngingi siamun, ½ osang,
½ Somba-somba/Aliang-aliang dohot Pohu/tanggo-tanggo.
Jambar Taripar tu hamu (Paranak) ima : 2 Soit, Na-marngingi hambirang, ½ Osang,
½ Aliang-aliang dohot pohu/tango-tanggo.
b. Songoni ma konsep nami, boha setuju do hamu Amangboru?
No Unsur Parboru Paranak
1 Suhut Ihur-ihur Dengke
2 Dongan Tubu 2 Soit + 1 Tanggo 1 Soit
3 Boru + Bere Na-marngigi Siamun Na-marngingi Hambirang
4 Dongan Sahuta 1 Tanggo-tanggo 1 Soit
5 Hula-hula ½ Osang ½ Osang
6 Tulang ½ Somba-somba (Aliang- ½ Aliang-aliang
aliang)
7 Lain-lain Pohu / Tanggo-tanggo Poha / Tanggo-tanggo
2 piring sangsang
6. RP. NI PARANAK
Mauliate Rajanami, nauli jala na denggan mai Rajanami.
7. RP. NI PARBORU
Hamu Boru nami, hindat hamu ma tu dapur, togihon hamu boru ni
Parboruon . . . . . . mangurupi, bagi hamu ma hombar tu adatta, nadia ma
napatut jambar taripar tu Paranak.
B. MARHATA SINAMOT
1. RP. NI PARBORU
Mangkatai ma hita Amang Raja ni Parboruon! Sai jolo ni nangnang do
ninna asa ni nungnung, sai jolo pinangan do, asa sinungkun’ Ba,
nungnga hupangan hami antong sipanganon na binoanmunai, Jagar do
bosur hami mangan indahan na las, jagar sagat marlompan juhut na
tabo huhut sombu minum aek sitio-tio, sai tu tiona ma angka
pancamotan-parsaulian dihita, jadi :
“Dia ma nuaeng langkatna, dia ma unokna
Dia ma hatana, dia ma nidokna”
Dokkon hamu ma Amangboru.
2. RP. NI PARANAK
Gabe ma jala horas, Rajanami.
Taringot tu sipanganon i :
“Si Titti ma si hompa, golang-golang pangarahutna; tung so sadia pe na
hupatupa hami, Sai pamurnas mai tu daging, saudara tu bohi, sipalambok
pusu-pusu ma i, Sipasindak panaili, sai godang ma pinasuna”
3. RP. NI PARBORU
Gabe ma tutu jala horas – Raja ni Parboruon !.
Sai sahat ma hata nauli hata na denggan songon na nidokmuna i,
tumpahon ni Amanta Debata, sai dapot ma nian songon hata ni umpasa :
“Bona ni aek Puli, di dolok ni Sitapongan
Sai tubu ma di hamu angka nauli, jala sai lam tamba Pan-camotan”
Alai di hamu Amang Raja ni Ianakkon, sai marangkup do na uli, sai
mardongan do na denggan. Jadi tung tangkas ma paboa laengku
hinaroromuna tu bagasta on.
“Ranting ni bulu duri, jait masi-jaotan,
Siangkup ni hata na uli, dia ma nuaeng si-taringotan?”
Botima, Raja ni Boru!!
4. RP. NI PARANAK
Olo Rajanami, toho do na nidokmuna i, Sai marangkup do na uli, sai
mardongan do na denggan, Nuaeng pe paboaon ma tutu, siangkupna
songon na hundul, sidonganna songon na mardalan.
Jumolo ma hami Raja nami marsomba ujung dohot jari-jari sampulu tu
tuamuna dohot sahalamuna. Mauliate godang dohononnami tu hamu
hula-hulanami, na ria manjangkon hami di bagasta na marsangap na
martua on.
Taringot diharoronami Rajanami, na adong do na solot di ate-ate nami,
jala gompang di pusu-pusu, na naeng sombahonon nami tu hamu Raja
nami. Alai tung molo adong annon hata na hurang manang na lobi, ba,
anju hamu hami Rajanami :
“Ampapaga dolok tu ampapaga humbang
Ba, hita do marsogot, laos hita do nang haduan”
Ba, las roha antong huhut malambok pusu umbege i songon nidok ni
umpasa:
“Tinampu bulung si-arum, bahen uram ni pora-pora
Na hansit gabe malum, molo dapot sinangkap ni roha”
Nuaeng pe Rajanami, ba nungnga dipasiat borumuna i anak nami, ba
tung asi ma rohamuna Rajanami, jangkon hamu ma anak nami i gabe
anakmuna, nian ianggo sian sibahenon do Rajanami ndada na barani
hami mandapothon hamu, ala ni hapogoson, ai tung so adong do na boi
pangasahonon nami.
Alai nang pe songoni Rajanami, ianggo somba ni uhum do, sai na
bahenon nami do olat ni na tarpatupa hami, jala pos do roha nami di
hamu, ndada ampehonon muna tu hami na so tarusung hami.
Angkup ni i, naung borumuna hian do hami, jadi ndada huling-huling ni
langkophon be hami tu hamu manang imbulu sinuanhon. Ba, songon i ma
hata nami Rajanami, botima.
5. RP. NI PARBORU
Olo amang, Raja ni Parboruoan, las do rohanami umbege hatamuna i.
Hami pe antong dipangido rohanami do, asa domu na marrongkap. Jadi
taringot di berenami, ba nungnga na ulinon i, On pe lae, sai rongkap ni
borunami ma bere i, rongkap na gabe, rongkap na mamora, rongkap na
saurmatua. Ianggo taringot di siboanonmuna lae, laho palashon
rohanami, on do dohononnami :
“Ndang tuktuhan batu – Dakdahan Simbora,
Ndang tuturan Datu – Ajaran na Marroha”
7. RP. NI PARBORU
Tangihon hamu ma, asa diboto hamu godang ni Sinamot jadi pasahat
hamu ma godang ni Sinamot Rp. . . . . . Botima!!
8. RP. NI PARANAK
(Mangandehon hata tu Hahadoli)
Dago Rajanami, pintor tarsonggot do iba dibahen hamu, ba sian dia ma
uhalan na sai godang. Alai hudok pe songon i, torop do dison hahaanggi
dohot borunami.
Hamu angka hahadoli dohot anggidoli, nungnga dibege hamu hata ni
hulahulanta na mangido Sinamot Rp. . . . . .; beha pandokta taringot tusi?
Hahadoli ma jolo mangalusi.
Angkup ni, aut na Rp. . . . . rupani didok hamu ummermer dope begeon.
Hape pintor dilongsut hamu do sian punsu di dolok Martimbang madabu
tu rura ni aek Batangtoru. Alai on do : ndada na mohop di hepeng hami,
alai uli ni lagumuna do huparsinta hami. Jadi ba, ndang pola sai
gogohononnami be Rp.. . . . . i, ginotap ma i satonga . Jadi bahen hamu
ma Rp. . . . . godang ni Sinamot.
Nda tung so naung dampor i da, Raja ni boru. Oloi hamu ma i, Botima.
Alai ahu, songon boru, tung mansai sangap do di ahu hulahula, tarlumobi
songon hamu hulahula ni hulahula, manang songon istilah ni aljabar,
hulahula pangkat dua. Ala ni i tu hulahulangku dison ba dohononku ma :
tabahen ma Sinamot i gok gabe Rp.. . .. . . asa gok parsaulian, gok
parhorasan di hita luhutna. Ba, ima hata sian hami boru. Botima.
Alai hudok pe songon i, ndada pola hata mangigil be i, ai molo so sala iba,
nungnga dipatubegehon hulahulamuna sian bariba i na songon hata
panimpulimuna.
On pe Raja ni boru :
Marbunga ma lasiak, dompak mata ni ari;
Atik na maruba dope rohamuna, sinungkun jo sahali nari.
Beha boi dope oloanmuna manambai saotik nari?.
Botima Raja niboru!!
2. Pinggan Panganan :
a. Na pasahathon angka pinggan panganan sian borunami ma ala borunami
do parhobas di pesta i
b. Parjolo ma dipasahat hami pinggan panganan tu hamu horong ni hulahula
nami (sesuai daftar)
c. Menyusul ma pasahaton nami pinggan panganan tu angka horang ni hami
paranak (sesuai daftar).
I ma Rajanami konsep na hupasahat hami tu hamu hulahulanami,
Botima!!
C. ACARA MANAURI
1. RP. NI PARBORU
Masuk ma hita tu acara terakhir, ima Acara MANAURI/Hata Sigabe-
gabe/Hata Pasu-pasu.
2. RP. NI PARANAK
Nauli jala denggan ma i Rajanami.
A. Sian PARBORU
1. Hula-hula (Tulang ni Boru Oroan)
Gabe ma hita jala horas, tadok mauliate tu Amanta Debata na
mandongani hita sadarion. Nungnga marsipaunduhan hamu jala
masipaoloan di angka nanaeng patupaonmuna. Sisada uli nama hamu na
dua hasuhuton di ulaon on, jala sisada gora.
Dibahen i, sai masiamin-aminan ma hamu di ulaon on, songon lampak ni
gaol, jala masitungkol-tongkolan songon suhat di robean.
B. Sian PARANAK
1. Hula-hula BUKIT
Andoras ma andoris, andor ni Sipora-pora
Sai horas ma hita torkis, Maduma jala mamora.
- - - - - - Ima tutu - - - - - - - -
(Boi do ndang pola mandok hata sian hula-hula Paranak, cukup ma suhut
paranak)
Makassar, . . . . . . . . .
RAJA PARHATA,
Parboru Paranak
---------------------------