MODUL 1

PENGENALAN KEPADA
PERAKAUNAN
1.1.1 Menyatakan maksud perakaunan:
 Perekodan urus niaga kewangan secara sistematik termasuk prestasi
perniagaan , kedudukan kewangan, perancangan dan analisis kewangan

1.1.2 Membandingkan fungsi simpankira dan perakaunan

 Simpankira melibat proses perakaunan meliputi aktiviti mengumpul,
menyusun, menyimpan, merekod dan melapor rekod perakaunan - -
 Perakaunan melibat aktiviti mengumpul, menyusun, menyimpan,
merekod dan melapor, mentaksir, menganalisis, menilai ,merancang
dan merumus

1.1.3 Menyatakan maksud kitaran perakaunan

 Tatacara penyediaan rekod perakaunan bermula dokumen perniagaan
hingga catatan penutupan

1.1.4 Melakar kitaran perakaunan

Dokumen Perniagaan

Penyata Kewangan Buku Catatan Pertama

Catatan Penutup Lejar

Penutup

Imbangan Duga Imbangan Duga

Terselaras

Pelarasan

1.1.5 Menerangkan setiap peringkat dalam kitaran perakaunan

1 Dokumen sumber
2 Buku Catatan
Pertama
3 Lejar
4 Imbangan duga
 Bukti bertulis bagi urusniaga
 Difail secara sistematik untuk tujuan rujukan
 Jurnal Am, Jurnal Khas, Buku Tunai dan buku
tunai runcit
 Tempat pertama butiran daripada dokumen
akan direkodkan
 Catatan dari BCP direkod ke lejar
menggunakan system catatan bergu
 Senarai baki b/b dari semua akaun
  Untuk menguji ketepatan catatan bergu
5 Pelarasan  Pelarasan seperti hasil, belanja, susut nilai,
peruntukan hutang ragu dan ketinggalan
catatan dilaraskan pada hari imbangan dalam
Jurnal Am
 Untuk mendapat angka terkini baki akaun
6 Imbangan Duga  Senarai baki akaun termasuk akaun yang
Terselaras diselaraskan pada tarikh imbangan
7 Catatan penutup  Menutup semua akaun hasil dan belanja
dalam Jurnal Am dan lejar berkaitan
 Akaun hasil dan belanja ke APUR
8 Penyata Kewangan  Disediakan untuk mengira untung rugi
 Melihat kedudukan kewangan pada akhir
tempoh perakaunan
1.1.6 Menerangkan sub bidang perakaunan:
a. Perakaunan kewangan
 Menyediakan penyata kewangan yang akan digunakan oleh
pengguna dalaman dan luaran
b. Perakaunan pengurusan
 Menyediakan maklumat untuk pengguna dalaman seperti untuk
kawalan, perancangan dan pengurusan pengeluaran
c. Pengauditan
 Memeriksa dokumen perniagaan dan rekod kewangan disediakan
dengan tepat dan betul serta penyata kewangan yang menepati
piawaian
d. Percukaian
 Merancang hal percukaian, menyediakan penyata cukai bg syarikat,
menasihati percukaian.
1.1.7 Menghubungkait fungsi perakaunan kewangan dengan pengauditan dan
percukaian
 Pengauditan memeriksa rekod perakaunan secara menyeluruh dan laporan
akan dikeluarkan selepas semuanya menepati piawaian perakaunan
 Penyata kewangan yang disahkan oleh juruaudit akan digunakan untuk
membuat taksiran cukai perniagaan
1.1.8 Menyatakan maksud professional
 Seseorang yang ada kepakaran mengurus kewangan , membuat
laporan kewangan serta minat dan komitmen yang tinggi dalam satu
bidang perniagaan
1.1.9 Menyenaraikan profesion perakaunan yang boleh di ceburi
 Akauntan, juruaudit, pengurus dana, penasihat kewangan, pegawai
kewangan
1.1.10 Menyatakan ciri akauntan sebagai pemimpin
 Berintegriti iaitu jujur dengan pihak luar, tidak ada kenyataan palsu dan
mengelirukan
 Berkredibiliti – menyampaikan maklumat secara adil dan objektif
 Berakauntabiliti – bertanggungjawab melaksana tugas
1.1.11 Menyenaraikan kod etika profesion perakaunan
1. Kompetensi – mesti professional, ada kemahiran, ada keupayaan
berkhidmat
2. Integriti – jujur dan telus tanpa berlaku kekeliruan, pemalsuan kenyataan
3. Kerahsiaan – tidak mendedahkan maklumat kepada pihak yang tidak
berkaitan
4. Objektivti – tidak berat sebelah atau berkompromi dengan pihak yang tiada
kaitan
5. Profesional – mematuhi segala peraturan dan undang2 berkaitan bidang
tugas
1.1.12 Membincangkan syarat kelayakan untuk menjadi seorang akauntan bertauliah di
Malaysia
1.1.15 Menerangkan peranan utama Badan Kawal Selia:
a. Institut Akauntan Malaysia (MIA)
 Menentukan kelayakan jadi akauntan, memberi latihan, pendidikan
serta peperiksaan kepada seseorang yang ingin menceburi bidang
perakaunan
b. Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia(MASB)
 Menggubal dan menerbitkan , menyemak dan membaiki piawaian
perakaunan, penasihat kepada akauntan
c. Badan professional
1. Insitut Akauntan AWam Bertauliah Malaysia (MICPA) –memberi
latihan, peperiksaan, melahir dan melatih akauntan
2. CIMA – melahirkan akauntan professional mahir dalam bidang
pengurusan
3. ACCA – memberi khidmat sokongan kepada ahli dan pelajar dalam
bidang perakaunan
1.3.1 Menyenarai jenis penyata yang terdapat dalam penyata kewangan
1. Akaun Perdagangan Untung Dan Rugi (APUR)
2. Penyata Kedudukan Kewangan (PKK)
1.3.2 Menerangkan ciri kualitatif maklumat perakaunan
I. Ciri kualitatif asas
a) Kerelevanan
 Relevan dengan keperluan pengguna dan mempengaruhi keputusan
ekonomi yang dibuat oleh pengguna
b) Perwakilan benar
 Bebas dari kesilapan , tiada unsur berat sebelah dan tidak
mengelirukan
II. Ciri kualitatif bertingkat
a) Keboleh bandingan
 Maklumat tahun semasa boleh disbanding dengan tahun lepas
 Boleh lihat trend prestasi dan kewangan
b) Keboleh fahaman
 Mudah difahami, jelas, maklumat tambahan mesti ada
penerangan/nota
c) Keboleh sahan
 Maklumat dijamin boleh dipercayai
 d) Pemasaan
 Penyediaan tepat pada masanya, kelewatan menyebabkan tidak
relevan

1.3.3 Mencari Penyata Kewangan dari pelbagai sumber dan membanding beza item-
item dalam komponen serta kegunaannya
 Butiran penyata kewangan bagi perniagaan menjual barangan
berbeza dengan yang menawarkan perkhidmatan
1.3.4 Menamakan pihak yang menyediakan Penyata Kewangan.
1. Pemilik – disediakan sendiri kerana mampu mengendali dan mengurus
rekod kewangan
2. Pekerja – majikan mengupah pekerja mengurus dan mengendalikan akaun
3. Pihak luar- disediakan oleh akauntan bertauliah luar untuk mengendali
laporan kewangan melalui maklumat kewangan yang dibekalkan peniaga
kepada mereka
1.3.6 Menyenaraikan pengguna Penyata Kewangan.
a) Pengguna dalaman
i. Pemilik perniagaan – melihat keuntungan atau kerugian,
melihat sumber hasil dan belanja perniagaan
ii. Pihak pengurusan – merancang aktiviti perniagaan masa
depan dan merangka strategi mengembangkannya
iii. Pekerja – mengetahui untung rugi perniagaan, kestabilan
operasi, keupayan membayar gaji mereka
b) Pengguna luaran
i. Pihak bank – mempertimbangkan kelulusan pinjaman bank ,
mengurus kredit dan pembayaran hutang
ii. Pembekal – keupayaan membayar hutang dan menawarkan
kemudahan belian kredit
iii. Agensi kerajaan –menaksir cukai oleh LHDN
iv. Pemegang saham – menilai kemampuan perniagaan
membayar dividen keuntungan kepada mereksa
1.4.1 Menerangkan Andaian dalam perakaunan:
(i) Entiti Berasingan
 Peniaga perlu membezakan urusniaga perniagaan dengan transaksi
peribadi
 Contoh : mengambil tunai perniagaan bagi membayar pusat tuisyen
anaknya
(ii) Usaha Berterusan
 Mengandaikan operasi perniagaan dalam tempoh tidak terbatas
 Contoh : sebuah kedai baru ditubuhkan dan akan beroperasi untuk
suatu masa tidak terbatas
(iii) Tempoh Perakaunan
 Operasi perniagaan dibahagikan kepada tempoh masa tertentu
untuk tujuan pelaporan dan perbandingan prestasi
 Contoh : Tempoh perakaunan Perniagaan Sebulu Berhad ialah
setahun dari 1 Januari hingga 31 Disember . Dalam tempoh
tersebut, untung bersih dan kedudukan kewangan dapat dinilai dan
 dibandingkan
(iv) Wang Sebagai Ukuran
 Maklumat dalam penyata kewangan dinyatakan dalam Ringgit
Malaysia/mengikut matawang setempat
 Contoh : Hasil jualan, belian inventori, keuntungan Kedai Mamak
dinyatakan dalam RM
1.4.2 Menerangkan Prinsip dalam perakaunan:
(i) Ketekalan
 Menggunakan prosedur kewangan yang sama untuk semua tempoh
perakaunan
 Contoh : Lossy Berhad menggunakan kaedah atas baki berkurangan
dalam pengiraan asset bukan semasa mereka tahun ini dan akan
datang
(ii) Prinsip Kos
 Semua asset bukan semasa direkod dalam Penyata Kewangan
mengikut harga asal pembelian bukan nilai semasa
 Contoh : mesin fotostat dibeli pada tahun 2012 berharga RM2400
masih direkodkan dengan nilai sama dalam tahun 2017 walaupun
harga pasaran telah jatuh kepada RM900
(iii) Pengiktirafan Hasil dan Belanja
 Semua hasil (belum terperoleh atau belum terima) dan semua
belanja (prabayar atau belum bayar) diambil kira semasa mengira
untung bersih perniagaan pada tahun berkenaan
 Contoh : Bil letrik RM300 bulan Disember 2017 akan dibayar Januari
2018. Namun begitu ia dianggap belanja tahun 2017 dan diambilkira
semasa mengira untung tahun 2017
1.4.3 Menerangkan Batasan dalam perakaunan:
(i) Kos Manfaat
 Mengkaji sejauh mana pendapatan akan diperoleh menggunakan
sejumlah kos yang dihabiskan untuk sesuatu projek
 Contoh bagaimana Rumah milik sendiri yang tidak didiami bagi
menjana pendapatan tambahan. Samada disewa atau dijadikan
homestay
1.4.4 Menjelaskan Andaian, Prinsip dan Batasan dalam perakaunan yang dapat
dikaitkan dengan sesuatu kes.
1.5.1 Menyenaraikan ciri-ciri perniagaan Milikan Tunggal, Perkongsian, Syarikat Berhad
dan Koperasi.

1.5.2 Membanding beza ciri-ciri setiap entiti perniagaan dari segi milikan, sumber modal
dan liabiliti.
 MODUL 2 :

KLASIFIKASI AKAUN DAN

PERSAMAAN PERAKAUNAN
2.1.1 Mengenalpasti komponen dalam penyata pendapatan
1. Akaun Perdagangan –
 Jualan bersih – hasil jualan dan pulangan jualan
 Kos Jualan – perbelanjaan semasa membeli barangniaga seperti inventori,
pulangan belian, angkutan masuk, duti/cukai impot, upah belian, insurans
belian
2. Untung dan Rugi
 Hasil – pendapatan yang diterima selain jualan barangniaga seperti
komisen diterima, faedah diterima, dividen diterima
 Belanja – perbelanjaan dibayar oleh peniaga seperti gaji, kadarbayaran,
sewa kedai
2.1.2 Mengenalpasti komponen dalam penyata kedudukan kewangan
 Aset bukan semasa – asset yang tempoh penggunaan melebihi setahun dan
tahap kecairan yang rendah seperti kenderaan, perabot, alat pejabat
 , Aset Semasa – bersifat tidak tahan lama kurang setahun dan mudah cair
seperti tunai, wang dibank, inventori, akaun belum terima
 Liabiliti bukan semasa – hutang jangka panjang dimana tempoh bayar
melebihi setahun seperti pinjaman bank, gadai janji
 liability semasa – hutang jangkapendek dimana tempoh pembayaran kurang
setahun seperti akaun belum bayar, overdraf bank
 ekuiti pemilik – modal / pelaburan pemilik dalam perniagaan. Keuntungan
menambahkan ekuiti pemilik manakala ambilan oleh pemilik dan kerugian
mengurangkan ekuiti pemilik
2.2.1 Menyatakan maksud Hasil , Belanja , Aset Liabiliti dan ekuiti pemilik
2.2.2 Membezakan hasil operasi dan hasil bukan operasi
2.2.3 Mengklasifikasikan hasil kepada hasil operasi dan hasil bukan operasi
1. Hasil
a) Hasil operasi
 Pendapatan aktiviti utama perniagaan iaitu jualan barangniaga dan hasil
dari perkhidmatan
 Komisen diterima, faedah diterima,
b) Hasil bukan operasi
 Pendapatan tidak langsung diterima oleh perniagaan
 Dividen pelaburan, keuntungan jualan asset bukan semasa

2.2.4 Membezakan belanja operasi dan belanja bukan operasi

2.2.5 Mengklasifikasikan belanja kepada belanja operasi dan belanja bukan operasi
a) Belanja operasi
 Belanja langsung kegiatan utama perniagaan
 Gaji, insurans, sewa, kadar bayaran, alatulis, pos, belanja am
a) Belanja bukan operasi
 Belanja tidak langsung berkaitan perniagaan
 Faedah atas pinjaman bank, faedah overdraf, kerugian pelupusan asset

2.2.6 Membezakan hasil operasi, hasil bukan operasi, belanja operasi, belanja bukan
 operasi antara perniagaan berorientasikan barang dan perkhidmatan
2.2.7 Menjelaskan ciri asset semasa dan asset bukan semasa
Aset bukan semasa
 Bersifat tahan lama dan tempoh penggunaan melebihi setahun
Aset semasa
 Asset yang bertukar tunai dalam jangkamasa setahun
2.2.8 Mengklafikasikan asset kepada set semasa dan asset bukan semasa
a) Aset bukan semasa
 Bersifat tahan lama dan tempoh penggunaan melebihi setahun
 Premis, kenderaan, kelengkapan, alat pejabat, perabot
b) Aset Semasa
 Asset yang bertukar tunai dalam jangkamasa setahun
 Inventori, tunai ditangan, deposit tetap, akaun belum terima, deposit
kadarbayaran, pelaburan saham, tunai dibank

2.2.9 Menjelaskan sebab sesuatu asset bukan semasa boleh dikategorikan sebagai asset
semasa dalam perniagaan yang berbeza
2.2.10 Menjelaskan ciri liability semasa dan liability bukan semasa
Liabiliti bukan semasa
 Hutang pihak luar mengambil masa lebih setahun untuk menjelaskannya
Liabiliti semasa
 Hutang pihak luar mengambil masa kurang dari setahun untuk menjelaskannya

2.2.11 Mengklasifikasikan liability kepada liability semasa dan liability bukan semasa
a) Liabiliti bukan semasa
 Hutang pihak luar mengambil masa lebih setahun untuk menjelaskannya
 Pinjaman bank, gadai janji
b) Liabiliti semasa
 Hutang pihak luar mengambil masa kurang dari setahun untuk
menjelaskannya
 Akaun belum bayar, inventori
2.2.12 Menjelaskan sebab sesuatu liability bukan semasa boleh dikategorikan sebagai
liability seamasa dalam perniagaan yang sama dan berbeza
2.2.13 Menyenaraikan item dalam komponen ekuiti pemilik
Ekuiti Pemilik
 Hutang pemilik terhadap perniagaan
 Terdiri dari modal permulaan disumbangkan pemilik
 Akan bertambah apabila keuntungan dilaburkan semula
 Akan berkurang bila berlaku ambilan oleh pemilik atau perniagaan
mengalami kerugian

2.3.1 Menulis rumus Persamaan Perakaunan tanpa hasil dan belanja.

 Aset=Liabiliti + Ekuiti Pemilik
2.3.2 Menghitung nilai aset, liabiliti atau ekuiti pemilik tanpa hasil dan belanja
menggunakan rumus Persamaan Perakaunan. latihan
Rujuk Latihan
2.3.3 Menunjukkan kesan setiap urus niaga terhadap Persamaan Perakaunan
latihan
 tanpa hasil dan belanja
Rujuk latihan
2.3.4 Menulis rumus Persamaan Perakaunan dengan hasil dan belanja.
ASet = Liabiliti + Modal + Untung Bersih (-Rugi Bersih)
ASet = Liabiliti + Modal + Hasil - Belanja
2.3.5 Menghitung nilai aset, liabiliti dan ekuiti pemilik yang melibatkan
hasil dan belanja menggunakan rumus Persamaan Perakaunan latihan
Rujuk latihan
2.3.6 Menunjukkan kesan setiap urus niaga terhadap Persamaan Perakaunan
dengan mengambil kira hasil dan belanja. latihan
Rujuk latihan
2.3.7 Menunjukkan kesan ambilan barang niaga dan ambilan aset oleh pemilik terhadap
Persamaan Perakaunan.
 Ambilan barang niaga untuk kegunaan sendiri = Stok berkurang, Modal berkurang
 Ambilan asset oleh pemilik untuk kegunaan sendiri = Aset bukan semasa berkurang, modal
berkurang
2.4.1 Menyatakan maksud Catatan Kontra.
 Catatan mengurangkan baki akaun induknya
2.4.2 Menyenaraikan akaun yang boleh dikontrakan dengan akaun yang lain.

Akaun induk Catatan kontra

Aset bukan semasa (kenderaan) Susutnilai terkumpul kenderaan
Akaun belum terima Peruntukan hutang ragu
Modal / Ekuiti pemilik Ambilan
Jualan Pulangan jualan / masuk
Belian PUlangan belian / keluar

2.4.3 Menerangkan dan menunjukkan kesan Catatan Kontra terhadap akaun yang berkaitan.
Catatan kontra mengurangkan baki akaun induknya
 Rujuk Akaun Perdagangan Untung Rugi dan Penyata Kedudukan Kewangan
2.4.4 Menerangkan kesan sekiranya tidak dibuat Catatan Kontra tersebut terhadap akaun
yang berkaitan.
 Jika tiada pulangan jualan, jualan nyata terlebih, untung kasar terlebih nyata
 Jika tiada pulangan belian, belian terlebih nyata, untung kasar terkurang nyata
 Jika tiada ambilan, modal akhir terlebih nyata
 Jika tiada susutnilai terkumpul, nilai asset akan terlebih nyata
 Jika tiada peruntukan hutang ragu, akaun belum terima terlebih nyata
2.4.5 Menjelaskan definisi Carta Akaun.
 Senarai nombor dan tajuk bagi semua akaun ditanda mengikut klasifikasi secara sistematik
untuk tujuan perekodan dalam computer
2.4.6 Menjelaskan fungsi dan kegunaan Carta Akaun dalam perisian perakaunan.
 Sebagai tapak untuk menukarkan nama, menambah akaun dan memberikan
maklumat tambahan kepada akaun yang ditambah.
2.4.7 Menyediakan jadual Carta Akaun.

Kod item Nama akaun

10000 -19999 Aset
20000 – 29999 Liabiliti
30000 – 39999 Ekuiti pemilik
40000 – 49999 Hasil
50000 – 59999 Belanja
60000 – 69999 Catatan kontra

Contoh :
Aset
Kod Item Nama Akaun
10001 Kenderaan
60001 Susutnilai terkumpul kenderaan
10003 Perabot
10005 Akaun Belum Terima
60005 Peruntukan hutang ragu
10007 Stok
10008 Tunai
Liabiliti
Kod Item Nama Akaun
20001 Pinjaman bank
20002 ABB :Pembekal Linda
20003 ABB :Pembekal Yap
 MODUL 3

DOKUMEN PERNIAGAAN
SEBAGAI SUMBER
MAKLUMAT
Commented [hj1]:
Commented [hj2]:
Commented [hj3]:
3.1.1 Menyatakan maksud dan kepentingan dokumen perniagaan.
 Dokumen bertulis menunjukkan bukti sesuatu urusniaga telah berlaku antara
penjual dan pembeli

3.1.2 Membezakan dokumen sumber dan dokumen bukan sumber dalam perniagaan.
1. Dokumen sumber
 Sumber maklumat yang menjadi sumber perekodan dalam
perakaunan
 Invois, nota debit, nota kredit, bil tunai, resit rasmi, baucer
pembayaran, keratan cek, slip bank, slip pindahan wang, slip transaksi
perbankan elektronik, slip daftar tunai, memo, makluman debit,
makluman kredit
2. Dokumen bukan sumber
 Dokumen rujukan sahaja dan tidak direkod dalam buku perakaunan
 Penyata akaun, penyata bank, nota serahan, nota belian, pesanan
belian, sebut harga
3.1.3 Menyediakan carta aliran dokumen antara pembeli dengan penjual mengikut
urutan yang betul.
1. Aliran urusniaga secara tunai
 Pembeli membayar secara tunai, cek, pindahan wang, kad kredit
 Pembekal akan serah bil tunai kepada pembeli
2. Aliran urusniaga secara kredit
 Invois dari pembekal kepada pembeli
 Pembeli menyemak butir pada invois
 Pembekal boleh membetulkan kesilapan atau ketinggalan dalam
invois melalui nota debit atau nota kredit
 Pembeli buat bayaran secara tunai, cek, pindahan wang, kad kredit

3.1.4 Menghubung kaitkan aliran dokumen perniagaan bagi urus niaga

secara tunai dan secara kredit.
3.2.1 Menerangkan fungsi dokumen sumber perniagaan berikut:
(i) Bil Tunai
 Urusniaga bagi jualan dan belian dengan tunai atau cek
 Dokumen asal kepada pembeli dan salinan disimpan pembekal
(ii) Resit
 Pembekal keluarkan resit setelah menerima bayaran dari
pembeli
 Resit asal kepada pembeli dan salinan disimpan oleh pembekal
(iii) Keratan Cek
 Bukti pembeli telah membuat pembayaran menggunakan cek
 Bahagian cek yang tertinggal selepas cek diceraikan
(iv) Baucar Pembayaran
 Dokumen dalaman sebagai bukti bayaran telah dibuat
 Perlu pengesahan tandatangan oleh penerima
 Contoh bayar gaji pekerja, sewa premis, belanja lain
(v) Baucar Tunai Runcit
 Bukti bertulis perbelanjaan bernilai kecil / runcit telah dibayar
 Contoh tambang teksi, beli setem, mangga pintu, minuman,
langganan akhbar
(vi) Slip Daftar Tunai
 Dikeluarkan daripada mesin daftar tunai sebagai bukti pembeli
telah membuat pembayaran
 Digunakan dikedai makan, pasar raya, kedai buku, kedai runcit
(vii) Slip Bank/ Slip Deposit Cek
 Dokumen yang menunjukkan peniaga memasukkan tunai
ataun cek kedalam akaun bank mereka
(viii) Slip Pindahan Wang
 Digunakan untuk memindahkan wang kepada pihak ketiga
dalam dan luar negara
(ix) Slip transaksi perbankan elektronik
 Slip diperoleh bila berurusan dengan mesin ATM seperti
pindah wang, deposit wang/cek, bayaran dan pengeluaran
tunai
(x) Makluman Debit
 Dikeluarkan oleh bank kepada pelanggan memaklumkan
akaunnya didebitkan yang menunjukkan wang dalam akaunnya
berkurangan seperti caj bank, arahan tetap oleh pelanggan
(xi) Maklumat Kredit
 Dikeluarkan oleh bank pelanggan memaklumkan akaunnya
dikreditkan/wang dalam akaunnya bertambah seperti
penerimaan dividen, pindahan kredit
(xii) Memo
 Dikeluarkan oleh pemilik memaklumkan urusniaga berlaku
tetapi tiada dokumen khas seperti ambilan tunai/barangan,
memasukkan modal tambahan, catatan pembukaan, makluman
hutang lapuk
(xiii) Invois
 Digunakan apabila berlaku jualan/belian secara kredit yang
menunjukkan amaun yang perlu dijelaskan
 Diisi dalam dua salinan: salinan disimpan manakala asal diberi
kepada pelanggan
 Angkutan dibayar (Ang diB) bermaksud kos angkutan (lori)
ditanggung oleh pembekal
 K & K di K bermaksud kesilapan dan ketinggalan butir dalam
invois hanya boleh dibetulkan oleh pembekal sahaja ssmada
terlebih atau terkurang caj
(xiv)
Nota Debit
  Dihantar kepada pembeli memaklumkan hutangnya semakin
bertambah seperti terkurang caj dalam invois, caj tambahan
kepada pelanggan kerana menukar barangan, faedah
dikenakan kepada pelanggan sebab lambat bayar hutang, caj
tambahan kerana tidak memulangkan bekas kosong
(xv) Nota Kredit
 Dihantar memaklumkan kepada pelanggan baki hutangnya
semakin berkurangan disebabkan pembeli memulangkan
barang, pembeli menghantar balik bekas/tin/kotak kosong,
invois terlebih caj
(xvi) Bil Bayaran (Kadar Bayaran)
 Dokumen pembekal perkhidmatan atas perkhidmatan yang
diberikan seperti letrik, air, telefon
(xvii) Folio Pelanggan
 Dokumen kepada pelanggan atas perkhidmatan yang diberikan
dan dibayar seperti bayar bilik hotel, pos dan kurier, bayaran
hospital, firma guaman
3.2.2 Memadankan dokumen sumber perniagaan dengan setiap urus niaga yang
berkaitan.
Urusniaga Dokumen Aliran dokumen
Jualan inventori secara tunai Bil tunai salinan
Jualan inventori secara Invois salinan
kredit
Pulangan inventori oleh Nota kredit salinan Penjual kepada pelanggan
pelanggan dan invois
terlebih caj
Invois terkurang caj Nota debit salinan
Urusniaga Dokumen Aliran dokumen
Belian inventori secara tunai Bil tunai asal
Belian inventori secara kredit Invois asal
Memulangkan inventori Nota kredit asal
kepada pembekal dan invois
terlebih caj Pembekal kepada peniaga
Invois terkurang caj Nota debit asal
Kos belian (angkutan masuk, Nota debit asal
insurans atas belian, upah
belian, duti impot)
Urusniaga Dokumen Aliran dokumen
Terima cek/tunai dari Akaun Resit rasmi salinan
Belum Terima kerana bayar
Penerima kepada
hutang/invois
pembayar
Terima hasil (sewa, komisen) Resit rasmi salinan
secara tunai/cek
Terima dividen / pindahan Makluman kredit Bank kepada pemilik
kredit (bayaran dibankkan akaun bank
 ke akaun perniagaan)
Urusniaga Dokumen Aliran dokumen
Bayar sewa/gaji/upah/ Baucer
belanja lain yang tiada resit pembayaran
Bayar insurans/kadar Resit rasmi asal / Penerima kepada
bayaran/belanja lain yang keratan cek pembayar
ada resit dari penerima
Caj bank/buku cek/faedah Makluman debit Bank kepada pemilik
overdraf/ faedah pinjaman akaun
Urusniaga Dokumen Aliran dokumen
Beli asset bukan semasa Invois asal Pembekal kepada pembeli
secara kredit
Beli asset bukan semasa Bil tunai asal
dengan tunai/cek
Bawa masuk asset bukan memo
semasa sebagai modal
tambahan
Urusniaga Dokumen Aliran dokumen
Ambilan tunai Memo
Ambilan wang dibank Memo/keratan cek
Ambilan inventori Memo
Ambilan asset bukan semasa Memo
Urusniaga Dokumen Aliran dokumen
Tunai / cek didepositkan Slip bank Bank kepada pemilik
kedalam bank akaun
Mengeluarkan tunai/cek Slip bank
dibank untuk kegunaan Keratan cek
kedai

3.2.3 Melengkapkan maklumat penting dalam dokumen sumber perniagaan termasuk

diskaun niaga dan diskaun tunai
latihan
3.2.4 Menerangkan fungsi dan menghitung diskaun niaga dan diskaun tunai
 Diskaun niaga adalah potongan harga atas harga senarai barangan yang
diberi kepada pembeli sebagai galakkan membeli dalam kuantiti yang
banyak
 Diskaun tunai adalah potongan hutang dalam invois sebagai galakkan
pembeli membayar hutang dengan cepat. Contoh 10% 7 hari, 3% 14 hari
3.3.1 Menerangkan maksud dokumen bukan sumber perniagaan berikut:
(i) Penyata Akaun
 Dokumen pembekal kepada pelanggan memaklumkan tentang jualan, bayaran dan
baki hutang yang belum dijelaskan
(ii) Penyata Bank
 Penyata bulanan yang dikeluarkan oleh bank kepada pelanggan
memaklumkan baki awal, urusniaga debit, urusniaga kredit dan baki akhir
wang dibank
 Peniaga perlu menyemak butiran dalam penyata bank berbanding dengan
 catatan dalam buku tunai
3.3.2 Menerangkan secara ringkas fungsi dokumen bukan sumber perniagaan.
Rujuk 3.3.1
 MODUL 4.0

BUKU CATATAN PERTAMA

4.1.1 Menjelaskan maksud Buku Catatan Pertama.
 Tempat pertama urusniaga direkodkan sebelum dipindah ke lejar
4.1.2 Menyenaraikan jenis-jenis Buku Catatan Pertama.
1. Jurnal
2. Buku tunai
3. Buku tunai runcit
4.1.3 Menerangkan kegunaan Buku Catatan Pertama.
1. Jurnal adalah buku catatan asal merekod semua urusniaga
2. Buku tunai – merekod penerimaan dan pembayaran secara tunai atau dengan cek
3. Buku tunai runcit – merekod pembayaran kecil dan tidak sesuai dengan cek
4.1.4 Menjelaskan tujuan penyediaan Jurnal Am.
1. Catatan pembukaan
2. Belian dan jualan asset bukan semasa secara kredit
3. Ambilan barang niaga dan asset bukan semasa untuk kegunaan sendiri
4. Modal tambahan selain tunai dan bank
4.2.1 Melakar dan menerangkan format Jurnal Am termasuk lajur folio.
JURNAL AM
Tarikh Butir Fol Debit Kredit
2017
Ogos 1 Perabot LA4 XX
Kedai Perabot Cintaku LA5 XX
(Beli perabot secara kredit dari Kedai Perabot
Cintaku)
4.2.2 Mengenal pasti urus niaga catatan pembukaan, belian dan jualan aset bukan semasa secara
kredit, ambilan barang niaga, modal tambahan selain tunai dan bank serta catatan penutup.
4.2.3 Merekod urus niaga secara manual atau menggunakan aplikasi TMK berdasarkan penyataan
urus niaga dan dokumen sumber:
(i) catatan pembukaan
JURNAL AM
Tarikh Butir Fol Debit Kredit
2017
Ogos 1 Inventori LA1 XX
Tunai BT1 XX
Bank BT1 XX
Akaun Belum Bayar : Pembekal Teng LB1 XX
Modal LA2 XX
(ASet, liability dan modal pada tarikh ini)
(ii) belian dan jualan aset bukan semasa secara kredit
JURNAL AM
Tarikh Butir Fol Debit Kredit
2017
Ogos 1 Perabot LA4 XX
Kedai Perabot Cintaku LA5 XX
(Beli perabot secara kredit dari Kedai Perabot
Cintaku)
(iii) ambilan barang niaga dan aset bukan semasa
JURNAL AM
Tarikh Butir Fol Debit Kredit
2017
 Ogos 12 Ambilan LA21 XX
Belian LA8 XX
(Ambil inventori untuk kegunaan sendiri)
(iv) modal tambahan selain tunai dan bank
JURNAL AM
Tarikh Butir Fol Debit Kredit
2017
Ogos 13 Kenderaan LA14 XX
Modal LA2 XX
(Membawa masuk kenderaan sendiri kedalam
perniagaan)
(v) catatan penutup
(vi) catatan pelarasan
(vii) pembetulan kesilapan
(viii) realisasi
(Rujuk contoh Buku Teks)
4.3.1 Menjelaskan tujuan penyediaan Jurnal Khas.
 Merekod urusniaga yang kerap berlaku dalam perniagan
 Jurnal Jualan, jurnal belian, jurnal pulangan belian, jurnal pulangan jualan, jurnal penerimaan tunai
dan jurnal pembayaran tunai
4.3.2. Melakar dan menerangkan format Jurnal Khas termasuk lajur folio.
1. Jurnal Jualan
JURNAL JUALAN
Tarikh Butir Fol No Dok Jumlah
2017
Ogos 13 Akaun Belum Terima Ali LJ1 XX
22 Akaun Belum Terima Boo LJ2 XX
31 Akaun Jualan (kredit) LA4 XX

2. Jurnal Belian
JURNAL BELIAN
Tarikh Butir Fol No Dok Jumlah
2017
Ogos 8 Akaun Belum Bayar Pembekal Tiong LB1 XX
17 Akaun Belum Bayar Syarikat Gafar LB2 XX
31 Akaun Belian (debit) LA5 XX

3. Jurnal Pulangan Belian

JURNAL PULANGAN BELIAN
Tarikh Butir Fol No Dok Jumlah
2017
Ogos 10 Akaun Belum Bayar Pembekal Tiong LB1 XX

31 Akaun Pulangan Belian (kredit) LA7 XX

 4. Jurnal Pulangan Jualan
JURNAL PULANGAN JUALAN
Tarikh Butir Fol No Dok Jumlah
2017
Ogos 10 Akaun Belum Terima Boo LJ2 XX

31 Akaun Pulangan Jualan (debit) LA8 XX

5. Jurnal Pembayaran Tunai

Jurnal Pembayaran Tunai
Tarikh Butir No Fol Tunai Bank Diskaun Akaun Belian Lain-
Cek (Kt) (Kt) Diterima Belum (dt) lain 6. Jurnal
(dt) Bayar (dt) Penerimaan
(dt) Tunai

Jurnal
Penerimaan
Tunai
Tarikh Butir No Fol Tunai Bank Diskaun Akaun Jualan Lain-
Cek (dt) (dt) Diterima Belum (kt) lain
(kt) Terima (kt)
(kt)

4.3.3 Menjelaskan fungsi setiap jenis Jurnal Khas berikut:

(i) Jurnal Belian
 Merekod belian barang niaga dan perkhidmatan secara kredit
 Dokumen sumber adalah invois asal dan nota debit asal
(ii) Jurnal Pulangan Belian
 Merekod pulangan barang niaga kepada pembekal
 Dokumen sumber ialah nota kredit asal
(iii) Jurnal Jualan
 Merekod jualan barang niaga dan perkhidmatan secara kredit
 Dokumen sumber ialan invois salinan dan nota debit salinan
(iv) Jurnal Pulangan Jualan
 Merekod penerimaan pulangan barang niaga daripada pelanggan
 Dokumen sumber ialah nota kredit salinan
(v) Jurnal Penerimaan Tunai
 Merekod semua penerimaan tunai dan cek seperti jualan, terimaan hutang dari akaun
belum terima dan lain penerimaan
(vi) Jurnal Pembayaran Tunai
 Merekod semua pembayaran dengan tunai dan cek seperti belian, bayaran hutang kepada
akaun belum bayar dan lain pembayaran
4.3.4 Merekod urus niaga berdasarkan maklumat pernyataan urus niaga dan dokumen sumber ke
Jurnal Khas secara manual atau menggunakan aplikasi TMK.
4.3.5 Menutup Jurnal Khas. latihan
4.4.1 Menjelaskan tujuan penyediaan Buku Tunai.
  Merekod penerimaan dan pembayaran tunai atau cek dalam semua urus niaga
perniagaan
4.4.2 Melakar dan menerangkan format Buku Tunai tiga lajur termasuk lajur folio
Buku Tunai
Tarikh Butir Folio Disk Tunai Bank Tarikh Butir Fol0 Disk Tunai Bank
diberi diterima

4.4.3 Merekod urus niaga berdasarkan pernyataan urus niaga dan dokumen sumber secara manual
atau menggunakan aplikasi TMK.
 Dokumen terlibat ialah bil tunai, keratan cek, resit, makluman debit, makluman
kredit, slip simpanan bank, baucer pembayaran, memo (melibatkan urus niaga
tunai/cek)
MODUL 5

LEJAR
5.1.1 Menerangkan tujuan penyediaan lejar
 Buku akaun untuk merekod pelbagai jenis urus niaga yang direkodkan
menggunakan system catatan bergu
5.1.2 Menerangkan fungsi setiap lejar:
(i) Lejar Am
 Merekod semua akaun kecuali Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar
 Contoh; akaun hasil, akaun belanja, akaun asset, akaun liability, akaun modal, akaun
ambilan
(ii) Lejar Khas (Subsidiari)
a) Akaun Belum Terima
 Merekod jualan barang niaga secara kredit
 Dikenali Lejar Jualan
b) Akaun Belum Bayar
 Merekod belian barang niaga secara kredit
 Dikenali Lejar Belian
5.1.3 Menerangkan format lejar dalam bentuk ’T’ dan berlajur.
a) Bentuk T
Debit Nama Akaun Kredit
Tarikh Butir Fol Amoun Tarikh Butir Fol Akaun

b) Bentuk Lajur
Nama Akaun
Tarikh Butir Fol Debit Kredit Baki

5.1.4 Mengklasifikasi akaun-akaun mengikut kumpulan akaun:

(i) Akaun Nyata
 Merekod semua akaun asset iaitu asset semasa dan asset bukan semasa
 Akaun Premis, Akaun Kenderaan, Akaun Bank, Akaun Tunai, Akaun Belum
Terima, Akaun Inventori, akaun alat pejabat
(ii) Akaun Nominal
 Merekod semua akaun hasil dan akaun belanja
 Contoh akaun hasil : akaun jualan, akaun dividen, akaun sewa diterima, akaun
faedah
 Contoh akaun belanja : akaun belian, akaun belanja am, akaun kadarbayaran,
akaun pulangan belian, akaun pulangan belian
5.2.1 Menerangkan maksud Sistem Catatan Bergu.
 Merekod urusniaga sekurang-kurangnya dua akaun yang berbeza : satu akaun didebit dan
satu akaun dikredit dengan jumlah yang sama
5.2.2 Menunjukkan bahagian debit dan kredit pada akaun lejar
 Debit Nama Akaun Kredit
Tarikh Butir Fol Amoun Tarikh Butir Fol Akaun

5.2.3 Menerangkan peraturan merekod dengan contoh urus niaga.

 Pilih urusniaga
5.2.4 Mengenal pasti akaun-akaun yang terlibat bagi sesuatu urus
niaga.
 Pilih contoh urusniaga
latihan
5.2.5 Merekod urus niaga berdasarkan penyataan urus niaga.
 Pilih contoh urusniaga
5.2.6 Mengimbangkan akaun-akaun dalam lejar.
 Kedua-dua bahagian akaun perlu seimbang untuk mencari beza antara debit dan kredit
 Baki h/b dan baki b/b
5.2.7 Menyatakan baki normal bagi aset, liabiliti, ekuiti pemilik, hasil
dan belanja.
Debit Akaun Aset Kredit

Nilai bertambah Nilai berkurang

Baki normal : h/b sebelah kredit, b/b sebelah debit

Debit Akaun Liabiliti Kredit

Nilai berkurang Nilai bertambah

Baki normal : h/b sebelah debit, b/b sebelah kredit

Debit Akaun Belanja Kredit

Nilai bertambah

Baki normal : h/b sebelah kredit, b/b sebelah debit

Debit Akaun Hasil Kredit

Nilai bertambah

Baki normal : h/b sebelah debit, b/b kredit

 Debit Akaun Modal Kredit

Nilai berkurang Nilai bertambah

Baki normal : h/b sebelah debit, b/b sebelah kredit

Debit Akaun AmbilanKredit

Nilai bertambah

Baki normal : h/b sebelah kredit, b/b sebelah debit

5.2.8 Memindahkan catatan dari Buku Catatan Pertama ke akaun dalam lejar am dan
lejar khas secara manual atau dengan menggunakan aplikasi TMK.
 Pilih contoh buku catatan pertama latihan
5.2.9 Membincangkan kesan dan akibat sekiranya Sistem Catatan Bergu tidak
digunakan dalam merekod urus niaga perniagaan.
 Akibat : Imbangan duga tidak seimbang
 Kesan:
(i) Untung rugi perniagaan tidak tepat
(ii) Kedudukan kewangan juga tidak tepat
(iii) Perbandingan prestasi perniagaan antara tahun juga tidak tepat
(iv) Catatan tidak lengkap
5.3.1 Menerangkan tujuan penyediaan akaun belum terima
 Memudah menghitung baki keseluruhan baki akaun belum terima dan akaun belum bayar
(i) Akaun Kawalan Belum Terima
 Berbaki debit sebab ia merupakan asset
 Akan berbaki kredit jika :(minority)
1. Pulangan barang niaga dari pelanggan dikesan setelah Akaun Belum Terima ditutup
2. Akaun Belum Terima menerima diskaun setelah mereka menjelaskan hutang
(ii) Akaun Kawalan Belum Bayar
 Berbaki kredit kerana ia merupakan liabiliti
 Berbaki debit jika (minority)
1. Peniaga memulangkan barang niaga setelah hutang dijelaskan
2. Peniaga menerima diskaun dari ABT setelah hutang dijelaskan
5.3.2 Mengenalpasti Buku Catatan Pertama sebagai sumber maklumat
kepada penyediaan Akaun Kawalan

Akaun Kawalan Belum Terima

Jurnal Am
Baki b/b XX Bank XX Buku Tunai

Jurnal Jualan
Jualan XX Diskaun diberi XX Buku Tunai

Buku tunai
Bank – cek tak laku XX Pulangan jualan XX Jurnal Pul Jualan

Jurnal Am
Dis. Diberi (dibatal) XX Hutang lapuk XX Jurnal Am

Jurnal Am
Faedah XX Kontra XX Jurnal Am

Jurnal Am
Angkutan dikenakan Baki h/b XX
XX XX
 Akaun Kawalan Belum Bayar
Buku Tunai
Bank XX Baki b/b XX Jurnal Am

Buku Tunai
Diskaun diterima XX Belian XX Jurnal Belian

Jurnal Pul belian

Pulangan belian XX Faedah XX Jurnal Am

Jurnal Am
Kontra XX Angkutan masuk XX Jurnal Am

Baki h/b XX

XX XX
5.3.3 Menyediakan Akaun Kawalan secara manual atau menggunakan
aplikasi TMK berdasarkan:
(i) belian kredit dan jualan kredit
(ii) penerimaan dan pembayaran
(iii) diskaun tunai
(iv) pulangan
latihan
(v) hutang lapuk
(vi) cek tak laku dan diskaun dibatalkan
(vii) faedah atas akaun lewat bayar
(viii) catatan kontra
(ix) angkutan
(x) baki awal dan baki akhir akaun kawalan yang melibatkan
(xi) baki normal dan baki minoriti
5.3.4 Menerangkan sebab-sebab Akaun Kawalan Belum Terima dan Akaun Kawalan
Belum Bayar boleh berbaki minoriti.
1. Akaun kawalan belum terima berbaki kredit jika :(minority)
 Pulangan barang niaga dari pelanggan dikesan setelah Akaun Belum Terima ditutup
 Akaun Belum Terima menerima mereka diskaun setelah menjelaskan hutang
2. Akaun kawalan belum bayar berbaki debit jika : (minority)
 Peniaga memulangkan barang niaga setelah hutang dijelaskan
 Peniaga menerima diskaun dari ABT setelah hutang dijelaskan
5.3.5 Menerangkan dengan contoh situasi di mana seorang penghutang juga
merupakan seorang pemiutang bagi entiti perniagaan dan dihubung kaitkan
dengan Catatan Kontra.
 Butik Comel (ABT) membeli kain dengan Syarikat Jakel (ABB) secara kredit RM5000
 Pakaian dijahit Butik Comel (ABB) dijual kepada Syarikat Jakel (ABT) secara kredit RM7000
 Syarikat Jakel (ABT) menyelesaikan hutang dengan Butik Comel(ABB) berjumlah RM2000
(kontra)
5.3.6 Menerangkan implikasi sekiranya Akaun Kawalan tidak disediakan dengan
menggunakan contoh berkaitan.
 Sukar untuk mengesan kesilapan menjumlahkan ABB dan ABT, kesilapan ketinggalan
catatan dan kesilapan memindahkan catatan
 MODUL 6

IMBANGAN DUGA
6.1.1 Menerangkan fungsi Imbangan Duga.
1. Menyemak ketepatan catatan bergu
2. Menyemak ketepatan pengiraan dalam buku catatan pertama dan lejar
3. Menyemakan ketepatan pemindahan daripada buku catatan pertama ke lejar
4. Memudahkan penyediaan penyata kewangan
6.1.2 Menyediakan Imbangan Duga dengan memindahkan baki debit
dan baki kredit dari Buku Tunai, Buku Tunai Runcit serta lejar
secara manual atau menggunakan aplikasi TMK latihan
Rumusan format Imbangan Duga
Imbangan Duga pada 31 Disember 2017
Akaun Debit Kredit
Aset XX
Belanja XX
Hasil XX
Liabiliti XX
MOdal XX
6.1.3 Menyediakan Imbangan Duga mengikut proses Kitaran
latihan
Perakaunan bermula daripada Dokumen Sumber
6.1.4 Membincangkan situasi di mana Imbangan Duga masih boleh seimbang
walaupun terdapat kesilapan.
1. Kesilapan ketinggalan catatan satu urusniaga. Contoh peniaga yang membuat ambilan
tunai RM500 untuk kegunaan sendiri tetapi tiada rekod dibuat
2. Kesilapan terbalik atau songsang. Contoh faedah atas pinjaman yang dibayar didebitkan ke
akaun bank dan dikreditkan ke akaun faedah atas pinjaman
3. Kesilapan komisen. Contoh Jualan kepada Rosidah RM4000 direkodkan ke akaun Rasyidah
4. Kesilapan saling mengimbangi. Contoh belian RM5640 direkod betul dalam akaun bank
tetapi di rekod sebagai RM5460 ke akaun belian. Pada masa yang sama jualan RM1970
direkod dengan betul dalam akaun bank tetapi direkod RM1790 dalam akaun jualan
5. Kesilapan prinsip. Contoh belanja membaiki kenderaan RM600 didebitkan ke akaun
kenderaan
6. Kesilapan amaun. Contoh pulangan jualan oleh Syahmi RM550 direkodkan sebagai RM505
kedalam Jurnal Pulangan Jualan dan dipindahlan keakaun pualngan jualan dengan angka
yang sama
6.2.1 Menerangkan maksud inventori.
 Barang niaga untuk dijual dan Merupakan asset semasa
 Dikilang: bahan mentah , barang separuh siap dan barang siap adalah inventori
6.2.2 Menerangkan maksud sistem inventori berkala dan sistem inventori berterusan
1. Sistem inventori berkala
 Tiada rekod inventori yang keluar dan masuk
 Hanya Inventori akhir tahun ditentukan
 Inventori dikira secara manual
 Diamalkan oleh peniaga kecilan
2. Sistem inventori berterusan
 Pergerakan keluar masuk inventori direkod terperinci
 Rekod kuantiti, kos seunit, jumlah kos belian, kos jualan dan baki inventori akhir
 sentiasa dikemaskini
 Pesanan untuk pembelian stok dapat dilakukan pada masa yang tepat
 Diamalkan oleh pasaraya besar
6.2.3 Menerangkan keperluan menentukan nilai inventori akhir untuk
penyediaan Penyata Pendapatan.
 Inventori akhir ialah barang niaga yang ada dalam simpanan pada akhir tempoh
perakaunan
 Inventori akhir dinilai bertujuan mencari kos jualan dan untung kasar
 Nilai inventori akhir yang tinggi menyebabkan untung kasar tinggi dan peniaga terikat
dengan nilai stok yang tinggi
6.2.4 Menyediakan kad inventori dan mengira inventori akhir.
 Kad inventori disediakan oleh peniaga yang menggunakan system inventori berkala
 Pergerakan stok masuk dan keluar direkod dalam kad inventori
 Kos inventori ditunjukkan dalam kad stok
 Inventori dinilai mengikut nilai terendah antara harga kos dan harga pasaran
6.2.5 Menentukan inventori akhir.
 Inventori dinilai mengikut nilai terendah antara harga kos dan harga pasaran
6.2.6 Merekod inventori akhir dalam jurnal am dan lejar
latihan

6.2.7 Merumuskan hubungan Imbangan Duga dan inventori akhir (sistem inventori
berkala) dalam penyediaan Penyata Pendapatan dan Penyata Kedudukan
Kewangan.
 Nilai inventori akhir tidak diletak dalam imbangan duga
 Jika inventori dinilai tinggi, kos jualan akan rendah dan untung kasar menjadi tinggi
 Jika inventori dinilai rendah, kos jualan akan tinggi dan untung kasar menjadi rendah
 Dalam penyata kedudukan kewangan, inventori akhir dikelaskan sebagai asset semasa
 MODUL 7

PENYATA KEWANGAN
MILIKAN TUNGGAL
TANPA PELARASAN
7.1.1 Menerangkan tujuan penyediaan Akaun Perdagangan dan Akaun Untung Rugi
Tujuan penyediaan Akaun Perdagangan :
 Untuk mengetahui untung kasar atau rugi kasar
 Mengetahui samada aktiviti jualan memperoleh untung atau rugi tanpa mengambil kira
belanja dan hasil
Tujuan penyediaan Akaun Untung Rugi
 Untuk mengetahui untung atau rugi bersih setelah mengambil kira hasil dan belanja

7.1.2 Menyediakan Akaun Perdagangan.

1. Format Penyata latihan
Akaun Perdagangan dan Untung Rugi Bagi Tahun Berakhir 31 Disember 2017
Jualan XX

(-) Pulangan jualan / masuk XX

Jualan bersih XX

(Tolak) Kos Jualan

Inventori awal XX

Belian XX

(-) Pulangan Belian / keluar XX

XX

(+) Angkutan masuk XX

Insuran atas belian XX

Upah belian

Duti impot / Cukai belian XX

XX

(-) Inventori akhir XX

KOS JUALAN XX

UNTUNG KASAR XX

(+) Hasil

Sewa diterima XX

Komisen diterima XX

Dividen diterima XX

Diskaun diterima XX
 Faedah simpanan tetap XX

XX XX

XX

(-) Belanja

Angkutan keluar XX

Diskaun diberi XX

Gaji dan upah XX

Alatulis XX

Insurans XX

Sewa XX

Belanja am XX

Faedah atas pinjaman XX

Belanja pos XX

Iklan / promosi XX

Hutang lapuk XX

UNTUNG BERSIH XX

2. Format T
Akaun Perdagangan, Untung Dan Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2007

Inventori awal XX Jualan XX

Belian XX (-) Pulangan Jualan XX XX

(Tolak) Pul Belian XX

XX

(Tambah) Ang masuk XX

Duti /Cukai belian XX

Insurans belian XX XX
 XX

(Tolak) Inventori akhir XX

Kos jualan XX

Untung kasar h/b XX

XX XX

Untung kasar b/b XX

Angkutan keluar XX

Diskaun diberi XX Sewa diterima XX

Gaji dan upah XX Komisen diterima XX

Alatulis XX Dividen diterima XX

Insurans XX Diskaun diterima XX

Sewa XX Faedah simpanan tetap XX

Belanja am XX

Faedah atas pinjaman XX

Belanja pos XX XX

Iklan / promosi XX

Hutang lapuk XX

Untung bersih XX

XX XX

7.1.3 Memindahkan Untung Kasar atau Rugi Kasar ke Akaun Untung Rugi ( rujuk diatas)
7.1.4 Menyediakan Akaun Untung Rugi (rujuk diatas)
7.1.5 Memindahkan Untung Bersih atau Rugi Bersih ke dalam akaun modal.

Akaun Modal

Rugi bersih XX Untung bersih XX

7.1.6 Menyediakan Akaun Perdagangan dan Untung Rugi berdasarkan maklumat

daripada Imbangan Duga secara manual atau menggunakan aplikasi TMK.
latihan
7.2.1 Menerangkan tujuan penyediaan Penyata Kedudukan Kewangan.
1. Melihat kedudukan asset dan liabilti (hutang) perniagaan
2. Melihat kedudukan kewangan perniagaan
3. Menunjukkan kedudukan modal dan keuntungan/kerugian perniagaan
4. Menunjukkan modal kerja (kecairan)
7.2.2 Menyediakan Penyata Kedudukan Kewangan dalam bentuk ’T’ dan format
penyata berdasarkan maklumat daripada Imbangan Duga.
1. Bentuk penyata

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2017

Aset Bukan Semasa

Kenderaan (kos) XX

Perabot XX

Alat pejabat XX

Premis XX

Tanah XX

XX

Aset Semasa

Tunai XX

Bank XX

Inventori akhir XX

Akaun belum terima XX

XX

(Tolak) Liabiliti Semasa

Akaun belum bayar XX

Overdraf bank XX

MODAL KERJA XX

XX

Ekuiti Pemilik

Modal awal XX

(+) Untung bersih/ (-) Rugi bersih XX

 XX

(-) Ambilan XX

Modal akhir XX

Liabiliti Bukan Semasa

Gadai janji XX

Pinjaman bank XX XX

XX

2. Bentuk T

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2017

Aset Bukan Semasa Ekuiti Pemilik

Kenderaan (kos) XX Modal awal XX

Perabot XX (+) Untung bersih XX

Alat pejabat XX XX

Premis XX (-) Ambilan XX

Tanah XX XX

Aset Semasa Liabiliti Semasa

Tunai XX Akaun Belum Bayar XX

Bank XX Overdraf bank XX XX

Inventori akhir XX

Akaun belum terima XX Liabiliti Bukan Semasa

Pinjaman bank XX

Gadai janji XX XX

XXX XXX
7.2.3 Menyediakan Akaun Modal dengan mengambil kira ambilan dan untung bersih
atau rugi bersih.
Akaun Modal
Ambilan XX Baki b/b * (modal awal) XX
Rugi bersih XX Untung bersih XX
Baki h/b *(modal akhir) XX

7.3.1 Menerangkan keperluan penutupan akaun hasil dan akaun belanja dalam proses
kitaran perakaunan.
 Hasil dan belanja untuk tahun semasa sahaja perlu dikira
 Tiada baki untuk dibawa ke tahun perakaunan berikutnya
7.3.2 Menerangkan tatacara menutup akaun yang berkaitan dengan betul
 Komponen jualan bersih dan kos jualan dipindahkan ke akaun perdagangan
 Komponen hasil dan belanja lain dipindah ke akaun untung rugi
 Inventori awal dan akhir dipindah ke akaun perdagangan latihan
7.3.3 Menutup akaun hasil dan akaun belanja yang berkaitan untuk memindahkan
ke Akaun Perdagangan.
 Hasil dan belanja yang terlibat langsung dengan barang niaga akan dipindah ke akaun
perdagangan iaitu jualan, pulangan jualan, angkutan masuk, upah atas belian, duti import,
inventori awal, belian, pulangan belian, insurans atas belian
7.3.4 Menutup akaun inventori dengan menghubung kaitkan sistem catatan bergu
pada akhir tempoh kewangan.
Akaun Inventori
2016 2017
Apr 1 Baki b/b (inventori awal) XX Mac 31 Akaun perdagangan XX
XX XX

2017 2017
Mac 31 Akaun perdagangan Mac 31 Baki h/b (inventori akhir) XX

7.3.5 Menutup akaun hasil dan belanja berkaitan untuk memindahkan ke Akaun Untung
Rugi.
 Belanja dan hasil tidak berkaitan barang niaga akan ditutup dan dipindahkan ke akaun
untung rugi
 Contoh hasil : komisen diterima, sewa diterima, faedah atas simpanan, diskaun diterima
 Contoh belanja : gaji, iklan, angkutan keluar, kadar bayaran, faedah atas pinjaman, insurans,
belanja am, sewa dibayar, komisen dibayar, diskaun diberi
7.3.6 Menerangkan sebab akaun nyata tidak ditutup pada akhir tempoh kewangan.
 Akaun nyata iaitu akaun asset, liability, akaun modal tak perlu ditutup disebabkan baki
akhir tahun semasa akan dibawa ke tahun perakaunan akan datang
 Baki akhir akaun nyata akan menjadi baki awal tahun akan datang iaitu catatan pembukaan
 MODUL 8

PELARASAN PADA TARIKH

IMBANGAN DAN
PENYEDIAAN PENYATA
KEWANGAN MILIKAN
TUNGGAL
8.1.1 Menerangkan pengertian perakaunan asas tunai dan asas akruan.
a) Perakaunan asas tunai
 merekod urusniaga yang melibatkan tunai yang telah diterima dan
telah dibayar dalam tempoh perakaunan
 contoh : kadar bayaran yang mesti dijelaskan setahun ialah RM4000
tetapi hanya RM3500 sahaja telah dibayar. Hanya nilai dbayar RM3500
diiktiraf
b) Perakaunan asas akruan
 Mengiktiraf urusniaga apabila perkara tersebut berlaku dan direkod
mengikut tempoh urusniaga berlaku
 Contoh mengiktiraf kadar bayaran RM4000 kerana mengambilkira
RM3500 yang telah dibayar dan RM500 yang kena bayar dalam tempoh
perakaunan berkenaan

8.1.2 Menerangkan maksud pelarasan

 Menyelaras baki akaun pada akhir tempoh perakaunan termasuk mengiktiraf hasil dan
belanja supaya untung rugi sebenar dapat diketahui
8.1.3 Menyenaraikan jenis pelarasan pada tarikh imbangan.
1. Akaun nominal – hasil dan belanja
2. Hutang lapuk, hutang lapuk terpulih, peruntukan hutang ragu
3. Susut nilai dan susut nilai terkumpul
4. Pelupusan asset bukan semasa secara tunai
8.1.4 Menerangkan keperluan mengambil kira pelarasan dalam penyediaan
Penyata Kewangan
 Pelarasan perlu dibuat kerana terdapat maklumat tambahan yan perlu diambilkira
semasa mengira untung, menentukan nilai asset dan liability sebelum menyediakan
penyata kewangan
8.2.1 Menerangkan maksud item pelarasan:
(i) Hasil Belum Terperoleh …..hasil terlebih terima
 Hasil sepatutnya diterima tahun perakaunan akan dating telah diterima dalam tempoh
perkaunan semasa
 Perlu ditolak pada hasil diterima tahun semasa
 Direkod sebagai liability semasa dalam penyata kedudukan kewangan
 Contoh Sewa belum terperoleh
(ii) Hasil Belum Terima …..hasil tertunggak
 Hasil yang sepatutnya diterima tetapi belum diterima dalam tahun perakaunan
semasa
 Ditambah pada hasil yang telah diterima
 Direkod sebagai asset semasa dalam penyata kedudukan kewangan
 Contoh komisen belum terima
(iii) Belanja Prabayar
 Belanja yang sepatutnnya dibayar pada tahun perakaunan akan dating tetapi telah
dibayar dalam tempoh perakaunan semasa
 Perlu ditolak pada belanja yang telah dibayar
 Direkod sebagai asset semasa dalam Penyata kedudukan kewangan
  Contoh insurans prabayar
(iv) Belanja Belum Bayar
 Belanja yang sepatutnya dijelaskan dalam tahun semasa tetapi masih belum
dibayar
 Direkod sebagai liability semasa dalam Penyata Kedudukan kewangan
 Contoh kadar bayaran belum bayar
8.2.2 Menyenaraikan contoh-contoh item pelarasan untuk Akaun Nominal
 Sewa diterima, komisen diterima, faedah atas simpanan
 Insurans, kadar bayaran, belanja am
8.2.3 Merekod item pelarasan ke dalam Jurnal Am dan lejar.
8.2.4 Merekod hasil dan belanja yang terselaras ke dalam Akaun latihan
Untung Rugi
8.2.5 Merekod item Belum Terperoleh, Belum Terima, Prabayar dan
Belum Bayar ke dalam Penyata Kedudukan Kewangan
8.2.6 Menerangkan kesan terhadap Penyata Kewangan sekiranya konsep akruan
tidak diaplikasikan
 Untung bersih tidak tepat
 nilai asset serta liability tidak menggambar nilai yang sebenar
8.3.1 Menerangkan maksud Hutang Lapuk, Hutang Lapuk Terpulih dan Peruntukan
Hutang Ragu.
1. Hutang lapuk
 Hutang yang tidak dapat dikutip dari Akaun Belum Terima
 Direkod sebagai belanja dalam Akaun Untung Rugi
 Penghutang tidak mampu bayar hutang, tidak dapat dikesan/melarikan diri,
meninggal dunia, bankrap/muflis
2. Hutang lapuk terpulih
 Hutang yang diistihar lapuk tetapi dijelaskan semula oleh Akaun Belum Terima
 Direkod sebagai hasil dalam Akaun Untung Rugi
3. Peruntukan hutang ragu
 Anggaran hutang yang tidak dapat dikutip dari Akaun Belum Terima
 Mengurangkan jumlah Akaun Belum Terima dalam Penyata Kedudukan
Kewangan
 Hutang ragu merupakan belanja direkod dalam Akaun Untung Rugi
 Formula pengiraan
PHR = kadar % X Akaun Belum Terima
8.3.2 Menyenaraikan sebab berlakunya Hutang Lapuk dan Hutang Lapuk Terpulih.
 Hutang lapuk - Penghutang tidak mampu bayar hutang, tidak dapat
dikesan/melarikan diri, meninggal dunia, bankrap/muflis
 Hutang lapuk terpulih - Hutang yang diistihar lapuk tetapi dijelaskan semula
oleh Akaun Belum Terima
8.3.3 Menerangkan keperluan mewujudkan Peruntukan Hutang Ragu
 Memastikan nilai Akaun Belum Terima lebih tepat selepas mengambil kira akan ada
akaun belum terima yang dijangka tidak boleh dibayar
 Dianggar berdasarkan pengalaman tahun-tahun kewangan sebelum ini, latar belakang,
kedudukan kewangan dan keupayaan akaun belum terima
8.3.4 Menghitung Peruntukan Hutang Ragu berdasarkan nilai Akaun Belum
 Terima bersih dalam situasi mewujudkan atau menyelaraskan Peruntukan
Hutang Ragu
 Peruntukan hutang ragu (PHR) = Peratus X Akaun Belum Terima Bersih
8.3.5 Merekod Akaun Belum Terima, Hutang Lapuk, Hutang Lapuk
Terpulih, Hutang Ragu dan Peruntukan Hutang Ragu,
dalam Jurnal Am dan lejar
latihan
8.3.6 Merekod Hutang Ragu, Hutang Lapuk dan Hutang Lapuk Terpulih
dalam Akaun Untung Rugi
8.3.7 Menunjukkan Peruntukan Hutang Ragu dalam Penyata Kedudukan
Kewangan
8.3.8 Menerangkan kesan sekiranya Peruntukan Hutang Ragu tidak diwujudkan
walaupun terdapat urus niaga jualan kredit

8.3.9 Menerangkan kesan ke atas Peruntukan Hutang Ragu sedia ada sekiranya tiada
baki dalam Akaun Belum Terima

8.4.1 Menyatakan maksud Susut nilai dan Susut nilai Terkumpul
 Susutnilai ialah penurunan nilai aset bukan semasa yang susut dalam tahun kewangan
semasa
 Ia merupakan belanja yang mengurangkan untung bersih
 Susutnilai terkumpul ialah jumlah susutnilai yang terkumpul sepanjang tahun
penggunaan aset semasa dan ia mengurangkan nilai aset bukan semasa berkenaan
8.4.2 Menerangkan sebab berlakunya Susut nilai terhadap Aset Bukan Semasa.
1. Factor keusangan dimana aset berkenaan pudar, lusuh, buruk
2. Perubahan teknologi yang menyebab aset berkenaan ketinggalan zaman
3. Banjir dan kebakaran
8.4.3 Menyenaraikan dan menerangkan kaedah pengiraan Susut nilai
1. Kaedah garis lurus (atas kos)
 Susut nilai = Kos aset bukan semasa – Nilai skrap
Usia guna (tahun)
 Susutnilai = % susut nilai X Kos Aset Bukan Semasa X Tempoh masa

2. Kaedah baki berkurangan =

 Susutnilai = % susut nilai x (Kos aset bukan semasa – Susut nilai terkumpul) X tempoh
masa

3. Kaedah penilaian semula

 Susut nilai = Baki awal aset + belian aset baru – baki akhir aset

8.4.4 Menghitung Susut nilai berdasarkan kaedah garis lurus, baki berkurangan
dan penilaian semula
8.4.5 Merekod Susut nilai dan Susut nilai Terkumpul ke Jurnal Am
dan lejar.
latihan
8.4.6 Merekod Susut nilai dalam Akaun Untung Rugi.
8.4.7 Menunjukkan Susut nilai Terkumpul dalam Penyata Kedudukan Kewangan.
8.4.8 Menyatakan faktor yang perlu dipertimbangkan dalam pemilihan kaedah Susut
nilai
1. Jangka masa penggunaan aset
2. Corak penggunaan aset
3. Manfaat yang akan diperoleh bagi perniagaan tersebut
8.4.9 Menerangkan kesan penggunaan kaedah penentuan Susut nilai yang berlainan
terhadap Penyata Kewangan dengan menunjukkan contoh berkaitan
8.5.1 Menerangkan maksud pelupusan Aset Bukan Semasa
 Jualan aset bukan semasa yang lama atau tukar dengan aset yang baharu
8.5.2 Menerangkan sebab pelupusan Aset Bukan Semasa
1. Aset bukan semasa tiada nilai pada akhir usia guna
2. Aset yang lama ditukar kepada yang baru
3. Aset musnah disebabkan bencana alam
8.5.3 Menerangkan pelupusan aset melalui penjualan secara tunai.
 Aset bukan semasa yang dijual dan penerimaan tunai / cek dimasukkan kedalam
akaun bank
 Perbezaan antara nilai buku aset bukan (harga kos – susutnilai terkumpul) dengan
harga jual menyebabkan berlaku keuntungan atau kerugian atas pelupusan
 Kerugian atau keuntungan atas pelupusan akan dpindahkan ke akaun untung rugi
8.5.4 Menghitung untung atau rugi atas pelupusan Aset Bukan Semasa
8.5.5 Merekod pelupusan Aset Bukan Semasa dalam Jurnal Am
8.5.6 Menyediakan Akaun Pelupusan Aset Bukan Semasa latihan
8.5.7 Merekod untung atau rugi atas pelupusan Aset Bukan Semasa
ke Akaun Untung Rugi.
8.5.8 Merekod pelupusan Aset Bukan Semasa dalam akaun lejar yang berkaitan.
8.5.9 Menunjukkan kesan pelupusan Aset Bukan Semasa kepada Penyata
Kewangan.
 Jika pelupusan aset mendatangkan keuntungan, ia meningkatkan untung bersih dan
sebaliknya
8.6.1 Menerangkan maksud Imbangan Duga Terselaras.
 Imbangan duga baru selepas mengambil kira pelarasan yang berlaku termasuk
pelarasan belanja dan hasil, hutang lapuk, hutang lapuk terpulih, peruntukan hutang,
susutnilai, susutnilai terkumpul serta item lain tertinggal catat
8.6.2 Menerangkan keperluan menyediakan Imbangan Duga Terselaras.
1. Memastikan segala rekod pelarasan dibuat dengan betul dan seimbang
2. Penyata kewangan (APUR dan PKK) dapat disediakan dengan tepat
8.6.3 Menyediakan Imbangan Duga Terselaras.
Imbangan Duga terselaras pada 31 Disember 2017
Akaun Debit Kredit
Aset XX
Belanja XX
Hasil XX
Liabiliti XX
Modal XX
Hasil belum terperoleh XX
 Hasil belum terima XX
Hutang lapuk XX
Hutang lapuk terpulih XX
Hutang ragu XX
Peruntukan hutang ragu XX
Pengurangan P H Ragu XX
Pertambahan P H Ragu XX
Susutnilai aset bukan semasa XX
Susutnilai terkumpul aset bukan semasa XX
Untung pelupusan aset bukan semasa XX
Rugi atas pelupusan aset bukan semasa XX

8.7.1 Menyediakan Penyata Kewangan dalam bentuk ’T’ dan format penyata
berdasarkan Imbangan Duga Terselaras secara manual atau menggunakan
aplikasi TMK.
Akaun Perdagangan dan Untung Rugi Bagi Tahun Berakhir 31 Disember 2017
Jualan XX

(-) Pulangan jualan / masuk XX

Jualan bersih XX

(Tolak) Kos Jualan

Inventori awal XX

Belian XX

(-) Pulangan Belian / keluar XX

XX

(+) Angkutan masuk XX

Insuran atas belian XX

Upah belian

Duti impot / Cukai belian XX

XX

(-) Inventori akhir XX

KOS JUALAN XX

UNTUNG KASAR XX

(+) Hasil
 Sewa diterima XX

Komisen diterima XX

Dividen diterima XX

Diskaun diterima XX

Faedah simpanan tetap XX

Hutang lapuk terpulih XX

Pengurangan Peruntukan Hutang Ragu XX

Untung pelupusan aset XX XX

XX

(-) Belanja

Angkutan keluar XX

Diskaun diberi XX

Gaji dan upah XX

Alatulis XX

Insurans XX

Sewa XX

Belanja am XX

Faedah atas pinjaman XX

Belanja pos XX

Iklan / promosi XX

Hutang lapuk XX

Hutang ragu XX

Pertambahan Peruntukan Hutang Ragu XX

Susutnilai aset bukan semasa XX

Rugi atas pelupusan aset XX

UNTUNG BERSIH XX
Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2017

Aset Bukan Semasa

Kenderaan (kos) XX

(tolak) Susut nilai terkumpul kenderaan XX XX

Perabot (kos) XX

(tolak) susut nilai terkumpul perabut XX XX

Alat pejabat (kos) XX

(tolak) Susut nilai terkumpul alat pejabat XX XX

Premis XX

Tanah XX

XX

Aset Semasa

Tunai XX

Bank XX

Inventori akhir XX

Akaun belum terima XX

Tolak peruntukan hutang ragu XX XX

Hasil belum terima XX

Belanja prabayar XX

XX

(Tolak) Liabiliti Semasa

Akaun belum bayar XX

Overdraf bank XX

Hasil belum terperoleh XX

Belanja belum bayar XX

MODAL KERJA XX
 XX

Ekuiti Pemilik

Modal awal XX

(+) Untung bersih/ (-) Rugi bersih XX

XX

(-) Ambilan XX

Modal akhir XX

Liabiliti Bukan Semasa

Gadai janji XX

Pinjaman bank XX XX

XX
 MODUL 9

PEMBETULAN KESILAPAN
9.1.1 Menerangkan maksud Kesilapan Ketara dan Kesilapan Tidak Ketara.
1. Kesilapan ketara
 Angka Imbangan duga tidak seimbang antara debit dengan kredit
2. Kesilapan tidak ketara
 Berlaku kesilapan tetapi tidak memberi kesan kepada imbangan duga yang seimbang
9.1.2 Menyenaraikan beberapa contoh Kesilapan Ketara
1. Kesilapan pengiraan semasa menyediakan Buku Catatan Pertama, lejar dan imbangan
duga
Contoh : Jumlah Jurnal Belian ialah RM30 000 tetapi ditulis RM3 000 dan dipindahkan
ke akaun belian juga dengan nilai RM3 000
2. Kesilapan pindahan samada dari Buku Catatan Pertama ke dalam lejar dan dari lejar ke
imbangan duga
Contoh : Jumlah Jurnal Jualan ialah RM12 500 tetapi dipindahkan ke Akaun Jualan
sebagai RM1 250
3. Merekod amaun di bahagian yang sama iaitu dibahagian debit atau bahagian kredit
sahaja
Contoh: Pemilik mengambil barang untuk kegunaan peribadi. Kesilapan ialah kedua-
dua akaun belian dan akaun ambilan direkod sebelah debit
4. Merekod pada satu akaun sahaja
Contoh : Menjual barang niaga kepada Baba hanya direkod dalam Akaun Jualan
(sebelah kredit) tanpa ada akaun direkod sebelah debit (tanpa catatan bergu)
5. Merekod amaun yang tidak sama dibahagian debit dan dibahagian kredit
Contoh : sewa diterima daripada penyewa sebanyak RM5 000 direkod dengan betul
dalam buku tunai (RM5 000) tetapi direkod dalam akaun sewa diterima sebagai
RM500
9.1.3 Menerangkan kaedah membetulkan Kesilapan Ketara latihan
beserta contoh
9.1.4 Menunjukkan contoh Kesilapan Tidak Ketara dan tata cara membetulkannya
dalam Jurnal Am dan lejar selepas Imbangan
Duga disediakan:
(i) kesilapan ketinggalan satu urus niaga (kesilapan latihan
ketinggalan)
Contoh : Pemilik membawa masuk mesin pencetak kepunyaan sendiri kedalam perniagaan
tidak direkod dalam mana-mana buku (akaun)
(ii) kesilapan merekod amaun yang betul ke dalam akaun
yang salah (kesilapan komisen)
Contoh : Belian barang niaga secara kredit dari Sofea direkod dalam akaun Sofian
(iii) kesilapan merekod ke dalam jenis akaun yang salah.
(kesilapan prinsip)
Contoh : Belanja membaiki kenderaan perniagaan didebitkan ke akaun kenderaan
(iv) kesilapan amaun (kesilapan daripada sumber maklumat asal)
Contoh : Jualan tunai RM930 direkod sebagai RM903 dalam Buku Tunai (debit) dan akaun
jualan(kredit)
(v) kesilapan terbalik atau songsang
Contoh :Membayar insurans dengan tunai sebanyak RM840 direkod di sebelah debit buku
 tunai dan sebelah kredit akaun insurans dengan jumlah yang sama.
(vi) kesilapan saling mengimbangi
 Kesilapan melibatkan dua akaun yang terlebih atau terkurang catat dengan amaun
yang sama
Contoh :
1. Belian tunai RM 450 di rekod dalam kedua-dua buku tunai dan akaun belian sebagai
RM500
2. Pulangan belian dan pulangan jualan masing-masing terlebih rekod sebanyak RM35

9.1.5 Menyediakan Imbangan Duga Terselaras selepas Kesilapan latihan

Tidak Ketara dibetulkan
NOTA PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN

Akaun Nominal - Belanja

PERKARA KESAN 1 KESAN 2 CATATAN

Belanja Belum (+) Belanja Item baru : Belanja 1. Belanja yang ditambah
Bayar berkenaan pada belum bayar diposkan ke Akaun
Imbangan Duga Perdagangan Untung Rugi
(APUR)
2. Belanja belum bayar diposkan
ke Penyata Kedudukan
Kewangan (PKK) sebagai
Liabiliti Semasa
Belanja Prabayar (-) Belanja Item baru : Belanja 1. Belanja yang ditolak diposkan
berkenaan pada Prabayar ke APUR
Imbangan Duga 2. Belanja prabayar diposkan ke
PKK sebagai aset semasa

Akaun Nominal - Hasil

PERKARA KESAN 1 KESAN 2 CATATAN

Hasil Belum (+) Hasil Item Baru : Hasil 1. Hasil yang ditambah
Terima Berkenaan pada Belum Terima dipindahkan ke APUR
Imbangan Duga 2. Hasil belum terima
dipindahkan ke PKK sebagai
aset semasa
Hasil Belum (-) Hasil Item baru : Hasil 1. Hasil yang ditolak diposkan ke
Terperoleh berkenaan dalam belum terperoleh APUR
imbangan duga 2. Hasil belum terperoleh
diposkan PKK sebagai liabiliti
semasa

HUTANG LAPOK, HUTANG LAPOK TERPULIH DAN PERUNTUKAN HUTANG RAGU

PERKARA KESAN 1 KESAN 2 CATATAN

Hutang lapok Tambah pada (+) Hutang lapuk 1. ABT baru diposkan ke PKK
Akaun Belum dalam ID 2. Hutang lapuk diposkan ke
Terima (ABT) APUR
Jika tiada hutang
lapuk dalam ID,
ujudkan item baru
hutang lapok
Hutang lapuk Tambah pada Ujud item baru 1. Tunai / Bank baru diposkan ke
terpulih Tunai / Bank Hutang Lapuk PKK
Terpulih 2. Hutang lapuk terpulih
diposkan ke APUR sebagai
hasil

Peruntukan PHR diujudkan: Ujud item baru : 1. Hutang ragu diposkan ke

Hutang Ragu Peruntukan Hutang APUR sebagai belanja
Ujud item baru 2. Peruntukan hutang ragu
Ragu
(baru ujud) Hutang Ragu diposkan ke PKK ditolak pada
pada ABT
Peruntukan Jika berlaku Tambah kepada 1. Pertambahan Peruntukan
hutang ragu pertambahan Peruntukan hutang Hutang Ragu dipindahkan ke
PHR: ragu dalam ID APUR sebagai belanja
diselaraskan 2. Peruntukan hutang ragu
Ujud item baru diposkan ke PKK ditolak pada
Pertambahan ABT
Peruntukan
Hutang Ragu

Jika berlaku
pengurangangan
PHR: 1. Pengurangan Peruntukan
Hutang Ragu dipindahkan ke
Ujud item baru Tolak kepada APUR sebagai belanja
Pengurangan Peruntukan hutang 2. Peruntukan hutang ragu
Peruntukan ragu dalam ID diposkan ke PKK ditolak pada
ABT
Hutang Ragu

SUSUTNILAI ASET BUKAN SEMASA

PERKARA KESAN 1 KESAN 2 CATATAN

Kaedah
Pengiraan
Ujud item baru Tambah kepada 1. susutnilai diposkan ke APUR
Susutnilai
Susutnilai Aset Susutnilai Terkumpul sebagai belanja
Bukan Semasa dalam ID 2. Susutnilai terkumpul diposkan
ke PKK ditolak pada kos aset
Garis lurus (atas bukan semasa berkenaan
kos):
% X kos ABS Jika tiada Susutnilai
terkumpul, ujudkan
item baru
Atas Baki
Berkurangan

% X (kos –SNT)

TIADA CATATAN DALAM MANA-MANA BUKU

PERKARA KESAN 1 KESAN 2 CATATAN

1. Ambilan barangniaga untuk Tambah pada Tolak pada Belian

kegunaan sendiri Ambilan dalam ID dalam ID

Jika tiada ambilan

dalam ID, ujudkan
ite baru

2. Pulangan barangan kepada Tambah pada Tolak pada ABB

pembekal (nota kredit diterima) Pulangan belian
tidak dicatat dalam mana-mana
buku

3. Pulangan barangan oleh Tambah pada Tolak pada ABT

pelanggan (nota kredit Pulangan jualan
dihantar) tiada catatan dalam
mana-mana buku

4. Pemilik membawa masuk (+) Aset berkenaan (+) Modal

aset persendirian ke dalam
perniagaan
Akaun Perdagangan dan Untung Rugi Bagi Tahun Berakhir 31 Disember 2017

Jualan XX

(-) Pulangan jualan / masuk XX

Jualan bersih XX

(Tolak) Kos Jualan

Inventori awal XX

Belian XX

(-) Pulangan Belian / keluar XX

XX

(+) Angkutan masuk XX

Insuran atas belian XX

Upah belian

Duti impot / Cukai belian XX

XX

(-) Inventori akhir XX

KOS JUALAN XX

UNTUNG KASAR XX

(+) Hasil

Sewa diterima XX

Komisen diterima XX

Dividen diterima XX

Diskaun diterima XX

Faedah simpanan tetap XX

Hutang lapuk terpulih XX

Pengurangan Peruntukan Hutang Ragu XX

Untung pelupusan aset XX XX

XX
(-) Belanja

Angkutan keluar XX

Diskaun diberi XX

Gaji dan upah XX

Alatulis XX

Insurans XX

Sewa XX

Belanja am XX

Faedah atas pinjaman XX

Belanja pos XX

Iklan / promosi XX

Hutang lapuk XX

Hutang ragu XX

Pertambahan Peruntukan Hutang Ragu XX

Susutnilai aset bukan semasa XX

Rugi atas pelupusan aset XX

UNTUNG BERSIH XX
Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2017

Aset Bukan Semasa

Kenderaan (kos) XX

(tolak) Susut nilai terkumpul kenderaan XX XX

Perabot (kos) XX

(tolak) susut nilai terkumpul perabut XX XX

Alat pejabat (kos) XX

(tolak) Susut nilai terkumpul alat pejabat XX XX

Premis XX

Tanah XX

XX

Aset Semasa

Tunai XX

Bank XX

Inventori akhir XX

Akaun belum terima XX

Tolak peruntukan hutang ragu XX XX

Hasil belum terima XX

Belanja prabayar XX

XX

(Tolak) Liabiliti Semasa

Akaun belum bayar XX

Overdraf bank XX

Hasil belum terperoleh XX

Belanja belum bayar XX

MODAL KERJA XX

XX
Ekuiti Pemilik

Modal awal XX

(+) Untung bersih/ (-) Rugi bersih XX

XX

(-) Ambilan XX

Modal akhir XX

Liabiliti Bukan Semasa

Gadai janji XX

Pinjaman bank XX XX

XX
 SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN AGAMA MELOR
PADANG RAJA, 16400 KOTA BHARU’
KELANTAN
DRA 1009

PRINSIP PERAKAUNAN

NOTA FULL TEXT