Tingkatan 4

hah
gs
an
@y

K EMENTERI A
P ENDlDlKA
\1ALAY lA
 RUKUN NEGARA

BAHAWASANYA 1\lEGARA KITAMALAYSIA

mendukung eita-cita h ndak;
Menc pai perpaduan yang lebih L:rat dalam kalangan s luruh rna 'yarakatnya;

Memelihara atu cara hidup dernokra i;

Mencipta 'atu masyarakat yang adil di mana kemakmuran negara akan dapat

dinikmali ber 'ama secara adil dan 'aksama,

Menjam in satu cara yan o liberal terhadap tradi. i-tradi i kebudayaannya

h
yang kaya dan berbagru-bagai corak;

ha
Membina satu masyarakat progresif yang akan menggunakllil sains dan

teknologi m den;
gs
an

MAKA KAMI. rakyat Malay ia,

berikrar akan mcnumpukan

eluruh tenaga dan lIsaha kami untuk m n apai elta-eita tersebut

@y

berda arkan prinsip-prinsip yang berikut:

KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN

KESETIAAN KEPADARAJA DAN NEGARA

KELUHURANPERLEMrnAGAAN

KEDAULATAN UNDANG-UNDANG

KESOPANAN DAN KE USILAAN

( utJ1 b~ r Jabalun Pc ncran !!':.lI l KClllcn\cnnn "oniUlliLISI danl\lult imed l<l l\ i ala ) ~ i a J
KDruOCULUM STANDARDSEKOLAH MENENGAH

EKONOMI

TINGKATAN4

BUKUTEKS

h
Pellulis
ha
Phang Hang Kuok

Mazlan bin Hj. Sharif

Karthikeyan NL V. Devakaran Nair

gs
an

Editor
Teo Suh Kiaw

Syazwani binti Mokhtar

@y

Tan Yi Hang

Pereka Ben/uk
Zulkifli bin Ku iar

Illlstrator
Mohammad Hafiz bin Mohamad Nor

ZETI ENTERPRISE
2016
 KEMENTERIAN
PENDIDlKAN
MALAYSIA

KPM20J61 B 978-983 -3485- 10-9 Zeti Enterprise ingin rnerakamkan

pt!ngh.a rgaan kepada organ isasi da orang
Cetakan Perlama 201 6
perseoranga yang tclah mcmbantl.l dalam
Kementerian PCIIJidi kan Ma laY ' ia
(C.
proses menerbtLkan bllkll ini iaitu:
Flak C ipta Terpel ihara. Ma na-mana bahan
• Jawatank lla. a Penambahbaikan Pruf Muka
dalam buk u ini lidak d ibenarkan di terbi tkan
Sural. Bahagian Buku Teks (BBT).
semula. dis impan dalam cara yang bol h
Kemenlenu ll Pendidikan M laY'ia KPM )
dipergunakan lagi, atH upun di pindahkan
• Ja\l,alank ua. a Penyemakan Pembetulan
dalam sebara g bentuk atau c' ra, baik dengan Pruf Muka Sural, BBT. KPM
elektr nik, III kan ik. penggarnbaran semula

h
• JawatW'1lasa Pcnyemakan Naskhah
mahupun dengan cara perakaman tanpa Sedia Kamcr~ BST. KPM
kebenaran terl ebi h dahulu daripada Ketlla
P n arah Pelajaran Malaysia. Kemcntcrian
Pendidikan Matay ia. Pem ndincran lerlak luk
ha
• Penyelaras Projck dan Pegawai Teknikal
SBT. KPM
• Bahagian Pembangunan Ku ri kulum. KPM
gs
kcpada perkiraan royalti . tau honorarium. • Touri m Ma laysia. Kementerjan
Pelan ongan dan Kcbutlayaan Mala sia
Diterbitkan un tuk Kementerian
• Jabatan Pernngkaan Malaysia
Pendidikan Malay ia oleh:
an

• Perbadanun Produktl\'ti M,!Iaysia

Zel i Entct rise
. J, Jal an Budi I , serta muividu-individu yang terltbat
Taman Wawasan Perindustrian, ceara langsun ' J an lidak langs ung da lam
@y

~UOOO Batll Pahat mel ngkapkan penerbit:ln Buku Ekonomi

J h r Da rul Talczim, Tlllgkatan 4 .
M a lay ia. Pihak pener it j uga mengucapkan ri buan
T I: 607-433 8368 lerima kasih kepnda bad an pem lai yang
Faks: 607-433 9368 Ic lah mcnjalankan semakan terhadap
E-mel: LClienterp rl e@yahoo.com ke 'eluruhall kandlUlgan buku.
Reka leta.k dan atur huru f:
Pelb' gai u. aha untnk In ngesan remili ­
Zeti Enterpri c
hak ciptu bahan tcLab dijalankan . j amun
begilu. bagi sesetengah pemilik, hak
Muka la ip teks : Berke ley

c ipla ini gagal dikesan. Olch itu , pi hak

Saiz taip leks: I I pI.
enl.:rbit ingin memohon maar kepadn
Dicetak oleh:
pilla\... yang berkt:naan. P llilik hnk cipm
Cetakrnpi Sdn. Bhd.
ters but dialu-aluka n untuk menghu bun~ i .
No. 22, Jaliln Sri Ehsan Sam,
pihak penerbit agar enghargaat yang
Taman . ri ~ h , an, Kepong,
se\ ajarnya dan kebenaran memper lell
52 100 Kuala Lumpur,
hak cipta boleh diatl1rkao bagi cetakun
yan berikutnya.
Malays ia.

Pendahuluan v
BAB 1 Pengenalan kepada Ekonomi 1
1.1 Konsep Kekuran gan, Pilihan, dan Kos Lepas 2

1.2 Sistem Ekonomi dan Penyelesaian Masalah Asas Ekonomi 16

Pet a Ko nsep 36

Rum usan 37
Refleksi 38

Istilah BM - BI 38

h
Latiha n Su mat if 1 39

Kajian Kes
ha 44

Prakti s 45
gs
an

BAB2 Pa aran 47
2.1 Keseimbangan Pasa ran 48
@y

2.2 Keanj alan Ha rga 88

Peta Konsep 112

Ru musan 113

Refleksi 115

Istil ah BM - BI 115

l at ihan Su matif 2 116

Kaj ian Kes 119

Praktis 120
BAB 3 W ng, Bank, dan Pendapatan Individu 123
3.1 Wang dan Ban k 124
3.2 Pendapatan Individ u 142
3.3 Penggunaan Pendapatan Individu 157

Peta Konsep 194

Rumusa n 195

Refleksi 196

Istila h BM - BI 196

Lat ihan Su matif 3 197

Kaj ian Kes 202

h
Praktis ha 203
gs
BAB 4 Pengeluar n 205
an

4.1 Konsep Pengeluaran, Kos, da n Hasil 206

4.2 Produktiviti dan Eksternallti

232
@y

Peta Konsep
244

Rumusa n
245

Refle ksi
247
Istilah BM - BI
247

Latih an Su matif 4
248
Kajla n Kes
252

Prakt is
253

Glosari 254
Senarai Rujukan
Indeks
Buku teks ini di tulis untuk memen uhi objektif Ku riku lum Standard Ekono mi iaitu menyediakan
murid dengan pengetah uan dan kemahiran asas ekonomi serta memupu k nilai-nilai m urni
supaya murid dapat menyedari dan mem aham i masalah ekonomi, menghargai sumbanga n
daripada segala keg iatan ekonomi serta menyel esaikan masalah seharian dengan berkesan
dan bertanggungjawab.

Ka ndu ngan buku ini ditul is berdasarkan Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran
(DSKP) dan dirancang sebag ai sat u baha n pengajaran da n pem belaja ran ba gi guru dan
juga sebagai satu sumber rujukan pen ting bagi murid.

Buku ini menekanka n kepen tingan Kemahiran Abad ke-21 da n Kemahiran Berfikir Aras
Tinggi (KBAD serta pembelaja ra n kendiri melalui digilal media yang dised iakan dalam bu ku.

Ekono ml & Anda Halaman Rangsangan

h
Menghubungkaitkan tajuk yang M eran gsan g mina t murid terhadap tajuk
dipelajari dengan kehidupan ha yan g dipelajari dan disertakan inkuiri
hari an murid. bab yang mencabar pemikiran murid.
gs
an
@y

t------------ ~

Soalan Apllkasi Konsep Standard Kandungan 6i Kata Kuncl

Di sediakan pa da akhir bab. Menyenarilikan standard ka nd ungan dan kata
kunci bagi tajuk berkenaan.
 ,

,
I

i
I

Standard
PembelaJaran _ _ _ _..., 1.1

M erupakan .-----.!- Lensa

standard
pembelajaran
Ekonoml
Maklumat
da lam bentuk .. . .
tambahan
penyoillan. ~ <_ _ . " _ ' _ "..-..- ­
..................i ...... f ... ~. ~ untuk tujuan
Seplntas pengayaan.
lalu
Sorotan bahan
yang berkaitan
dengan subtopik
yang akan
di pelalan .

Deflnbl -----+~~=.I=s~==~3
M erupakan definisi
bagi sesuatu konsep .

~::~~a:l_~----""'----

h
Kurlkulum Cabaran
(EMK)
M enerapkan
pelbagai EMK yang
.
ha
--
.----~­
KBAT
Soalan
KBAT yang

~:~van dengan _
,. ___ =_.:=_::===_=_= mencabar
pemikiran
gs
. ------~-
murid .
Aktlviti
Terdiri darlp ada
L
an

aktiviti ya ng e-Interaktlf
dapat dij alan kan Laman web dan
secilra in divid u, digital media
berpasangan atau untuk murid

I
@y

berkum pulan untuk mengakses

meningkatkiln maklumat lanjut.
pt"maham an murid. Disertakan
QR code dan
Fokus Jom Cuba pautan laman
Jawab web . Murid perl
Nota penting atau
Soalan yang memuat turun
ru m usan bagi
menguji aplikasi percuma
subtopik dipeiajari.
pemahaman daripada Google
Berf ungsi sebagai
murid terhadap Play/ Play Store
ruju kan pintas
subtopik yang sebelum
murid.
dipelajari. mengimbas
Masyarakat - - ­... QR code dengan
ASEAN peranti mudah
Memberi maklumat alih pintar.
tambahan yang
berkaitan dengan
ASEAN.
Peta Konsep ---=::::IL:I_ _ _ _ _ _ __
Rumusan
M mberi Mering kaskan
gambaran kandungan bab
menyeluruh dalam peta i-THINK
ka ndungan bah . dan memilih topik
yang sesuai untuk
disediakan dalam
peta i-THINK.

h
Refleksi • • Latihan
Men Im bas ha Sumatif
kem bali perkara Terdiri daripada
yang telah
.­ soalan objektif dan
dlpelajari.
--
-._-- ._-
esei untuk menguji
dan memperkukuh
gs
pemahaman secara
keseluruhan .

Istilah •
an

=.-
8M - BI
._..­ ._--
' ---
Istilah Ekono mi
dalam dwlbahasa. .--
@y

Kajlan Kes ­ Praktis

Beru pa kes atau Merupakan latihan
situasi yang dapat dalam bentuk peta
diselesaikan pemikiran.
dengan konsep
ekonomi yang
telah dipelajari.
 1

Eko nom i merupakan sa tu mata pelajaran yang

pen ting. Ra mal b ranggapan bahawa eko n omi
ad al all berkaitan dengan wan g atau ekon omi
berkaitan deng n kOl15ep dan teori-teori t rtentu
sa haja. ebenarnya, skop ekono m i lebih lllas
arip da apa-a pa yang anda fiki rkan. i m
kch idu pan harian, tidak kira an da edar atall t idak
sedar, ancla berdepan dengan il m u konomi.

Cuba dnda baca p etikan di bawah.

Azml haru ,ele~3 i me nu naika n sola! ..ub Ih . Di

ntl'mllih untuk tltl llr ('mula sela ma 30 m lnit ~ Jangkan
d ia perlu halli t awal k sekulah sempcna lkl ri ukan

h
dt sek lahnva.
ha
I c r>~ bangu n , diu ml'nggosok 'i).,>1 dl'ogan l bat gigi
'ang diimpl rt dan Amerika Sya rikat da meng . .r unakan
I't/I"I w ill/1m (kl lllllll/ i " II,M/ m t"m /Jllllfll ):/1"
1111' 11111/411111, IlIfllglrl / I 'III, dm l ' <!It II l m ,rd
J71r:III'<,Ir llllk,1II mll ~(/I,, '/ , 'klll/Im li ~ dhlril1 lJ d ' II,!;I/I(
berLis gigi yall • dl1m port dart Ilt'gtlr· JCPUIl . . fengiku t I~/Ii/l Lttr/; , \,111 ,/1111 /1('1tl/ ll,I:SW IXi ll \\ ,,1.1
gs
Ihullra, kellua-d a prou uk In l u ikatakan mem punyal
lam irum yan g tinggi daripad a pengeluar.
an

Kdlka sara ptlll . ayah AlOll tda h memberika l1l y.l Rl\13U untuk berbel. nja sempcna har! sukan sl'kolah
pada han ini . Annl tt'rus mengctepikan \II II unluk dbimpan di dalam tabungll}'a kelJUiJ di sekolah
.'UlU mengaiCi r \Upa}d IlH.'n -impdn ~t'bt'lll m III rbdanja Jan hukan herheia nja bani m l'[j 'illil all .
@y

Sema<;a (II -ekalah, .\LOli ingm meng unakan I M20 un tuk membell se hcl ai hal u ~ukan yang lwrharga
Rl\f 19.90 dan sl'b uah topi van berharga 18 90. Akbirnya, Azmi telal1 menggunakan R~ 11 8 90 untuk
mcmbeli topi kerana dw sudah mempunyai b. nyak ba iu slikan .

Balik dari sek\J ILi h, -\7.011 memakai topi lang d l l 1i dan b raks! di depan erm in , dla be ra5a 'ukup pua
dl'ngan topi yang d ih 'linya.

Ma ka jclasJa h ba hawa ilmu eko nomi m emJ.ng penting daJam keh idllpan eharia n. Bela jar ilm u
eko no m i bo!eh m emba ntu in dividu membuat piLih a n yang terbatk: apa-apa ya ng henda k dibe li ;
beker ja ebagai guru atau jurut ra; fi rma pu la memili h apa-apa yang h endak d ikeillarkan ; be rapa \>.ah
komya; berapakah harga perlu c1iletakka n; k~a j aan pu la m enen tukan kadar cli kai ya ng se ua i.; dan
cara menggu naka n cu kai tel' ebut. ubje k E onomi mema l g pentin g kepada setiap indi vi. dll t idak kira
anda sebagai p ngguna, peogeillar, atau keraj atlJ1.

Selepas mempelajari Bah 1, cuba a ndi! kaitkan kliviti kell idupan harian dengan kOllsep ekonomi y ng
telah dip elajari dalam petikan di atas .
 Sumber ekonomi yang terhad berbanding den",an kehenda yang tidak Lerhad
telah m~mb<l\Va kepadn masalah ekonomi iaitu kekurangan, pili han, dan kos lepall.
Mru ala ek nomi ter cbut di 'elesrukan mclalui . item ek nomi yang rerdupat dnltill1
sescbuuh negara. Sesebuah Ilegara perlu mene tukan cara untuk menguru 'k n
sumber ekonomi yang tcrhad bagi memenuhl kehendak rak.yatnya.

h ah
gs
an
@y

Pasaran 8e

Campur

...... Ekonom
• -'.-~.

•
• Keku ngan
PI ;han
• lapas
r engeluaran
• Masalah asas ekonomi
Standard Kandungan: • Keluk kemungkinan
1 1 Konsep Kekurangan Pill han. dan Kos Lepas
1 2 Slstem Ekonoml dan Penyelesalan Masslah Ekonom
pengeluaran
• Mekanisme pasarsn
 ,

1.1 Konsep Kekurangan, pOlihan

dan Ko Lep s
Apakah yang dikaji oleh ilmu ekonomi?

·...............................~ .....

Mengapakah kita perlu membuat pili han ?

Apakah faktor pengeluaran yang digunakan untuk menghasilkan

Kelangkaan mel'Ujuk kepada ; barang dan perkhidmatan?

situasi jumlah barang yang : Apaka h implikasi daripada pilihan yang dib uaP

tersedia tidak mencukupi :

Apaka h kos lepas l

untuk Illenlenuhi keperluan :

dan kehendak manusia. Apaka h pendekatan ya ng sesua i digunakan untuk menJel aska n

", " .... .............................. _.. ..

, konsep 'os lepas?

EPINTAS LALU

Kelangkaan Makanan Kesan daripada Pilihan

h
Manusia Sendiri atau Faktor lain

Masalah kelangkaan makanan menJadi sema kin serius. Kr' isis Ini telah

meningkatkan keb imbangan global apabiJ a pengelua ran b berapa jenls

tanaman seperti gandum, jagung dan beras susut secara mendadak di

ha
negara pengeluar utama. Beberapa negara sia turut merasainya meski pu n

gs
ke banyakan mereka ialah negara pen gel ar beras utama dunia. Rama i

berpendapat masa lah kelangkaan ma kanan berpun ca daripada perubahan

iklim, malapetaka atau wabak penyakit, dan peningkatan penduduk. Namun,

an

tidak ada sesiapa pun mengataka n masal ah in i berkaitan dengan pi!ihan

rnanusia sendiri iaitu:

• pilihan antara kepentingan diri atau kes~'Ja htel'aan manusia sejagat Krisis beka lan m akanan
@y

• pilihan antara penggunaan masa sekaral1g atau masa depan global mungkin akan
berlaku pada tahun 203 0
• pilihan antara pernbangunan ekonorni sahaJ3 atau pembangunan seirnbang
Masalah ~ anami yang u am3 adalah b rkaltan dengan pJilha ll yang dibuat
berasaskan sumber e~ anami yang terhad aleh setlap unit ekanom i dan setlap
pilihan yang dlbuat melibatkdn kas iepas. ubjek Ek.anomi dapat mendldlk anda
membuat pilihan yang rasiona l dan bertanggungJawab d am keh idupan sehanan.

1.1.1 Takrif IImu Ekonomi

...........................~ .. .

!lmu eko no mi pada ils3snya dikaitkan d"' ngan cara sebuah

isi [LHnal mempern le h , men'gagihkan, 'dan mengguna kan
Perkataan 'Ekonomi ' berasal pendapatan nya untuk m men uhi keperluan dan kchendal< nya
daripada bahasa Yunani iaitu
sehingga lsi I'Umah ter5ebuL dapat mencapai kcpuasan yang
' oikou ' yang bermaksud
'ruillah tangga ' dan 'nomos' m k imum. Kini , ilmu ekonomi ditakrifkan eperti berikut
yang bererti 'aturan '. Oleh itu,
. ekonomi ertinya peraturan Ilmu ekonomi lalal1 satu bldang sains sosial yang rnengkaji cara
~ rumah tangga .
manusia nengurus sumber ekonom i yang terhad untuk memenuhi
'.
'.,
/
................. . . ............................ 4.··
kehEmda~ manusia yang tldak terhad.

------~----------~
 Pengenalan ep da EkonornJ

,. Berdasarkan maklumat di bawah, jaw b soalan-soalan be rikut.

(Mu rid digalakkan melayari Internet uf1 t uk menjawab soalan ini)

Ahli ekonomi klaslk: IImu ekonomi sebagai sains kekayaan

Ahli-ahli ekonomi klasik menekankan ekonomi ebagai satu sains
kekayaan dalam memenuhi keperluan manusia dan cara-cara yang
digunakan bagi meneapai kekayaan tersebut.

Ahli ekonomi neoklaslk: IImu ekon mi sebagai sains kebajikan

Ahll-ahli ekonoml neoklasik memberi penekanan kepada kebajikan
manusia. Kekayaan material dianggap sebagai sumber kepada
kebajikan manusla atau merupakan alat untuk mencapal matlamat
dan bukannya kekayaan itu sendiri sebagai maUamatnya.

h
Ahli ekonomi moden: IImu ekonoml sebagai sains kekurangan dan
pilihan ha
Ahli-ahli ekonomi moden menekankan ekonomi ialah satu kajian sains
sosial yang mengul makan eara masyarakat memilih dan menggunakan
sumber ekonomi yang terhad serta banyak pilihan kegunaannya bagi
memenuhi ke enda masyarakat yang tidak terbatas.
gs
(a) Namakan ahli-ahli ekonomi dalarr gambar di atas.
an

(b) Apakah perbezaan pandangan antara ahli ekonoml klasik dan neoklasi k terhadap
ilmu ekonomi ?
(c) "lImu ekonoml ialah satu kajian s ) ins sosial ".
@y

Apakah yang anda fah am tentan g " Sa ins" dan "Sosi al " dalam pernyataan di atas 7
2.
Ibn Kha ldun merupakan seoran g to koh intele ktual Isl am yang terkenal di dunia. Beliall boleh
digelar sebagai Bapa Ilrnu Ekonomi ker na ba nya k teori ekonomi yang dikemukakan oleh beliall
jauh lebdl aw al daripada t okoh ekonomi Barat moden Pad a masa itu , kajian ekonomi di Barat
masih bersif at normatif iaitu mengkaJI dari su dut undang-undang, moral dan f alsafah sahaja.
Sedangka n Ibn Kh aldun rne ng kaji masalah eko nomi dengan melihat da ri aspek masyarakat
dan nega ra secara mendal am serta menjela skan fen omena ekonomi dengan leb ih tepat.
(Sumber. h ttp . //www aradem ia .edl1/53 58533//ata r_be lakang~bn ujha ldun)

Anda dikehendaki melayari Internet un tuk men da atka n makl umat tentang teori-teori ekonomi
yang telah dikemu ka kan oleh Ibn Kh a dun .

1. Ekonomi pada asasnya berrnaksud peraturan rumah tangga.

2. IImu ekonomi mengikut pandangan .ahll-ahli ekonomi ialah:
(a) Klasik: IImu ekonomi sebagal sains kekayaan
(b) Neoklasik: IImu ekonomi s bagai salns kebajikan
(c) Moden: lImu ekonomi sebag i satnS sosial yang mengkaji kekurangan dan pili han
3. IImu konomi mengkaji perlakuan indivldu dan masyarakat dalam memperuntukkan
sumber ek nomi yang terhad untuk mem nuhi kehendak yang tidak t rhad.
 1.1.2 Konsep Kekurangan dan Pilihan

Kehendak m anusia yang tidak te rbatas be rbanding dengan

su mber ekonomi yang terhad telah membawa kepada masalah
kekurangan se pert i rajah berikut:

Sumber

eko nomi

Rajah 1.1 Ma5alah kekurangan berlaku kerana ketidakseimbangan

an tara sum ber ekonomi dan kehendak

Kehe ndak iala h ke lnginan manusia te rhadap ba ra ng

dan perkhldmatan agar menc apai keh idup an yang lebih
selesa dr'lO mewah.

h
Kehenda k manus ia adalah tidak terhad dan berbeza antara
ha
individu se rta berdasa rkan tingkat pendapatan dan eita rasa
masing-mas ing.
gs
Kehend lk manusia juga se nti asa benambah dan ber ubah
dari masa ke semasa. Co nt ohnya, apabila seo ran g
an

grad uan tel ah memiliki ebua h kereta, akan timbul pula

keingtnan untuk memiliki sebuah rumah. Selepas memiliki
ruma h , di a mungkin berhasrat untuk menpcli ahli
kelab golf dan re k rc asi pula. Maka jelaslah bahawa
@y

man us ia tidak pernah berpuas hati clengan apa-apa yang

suJ ah cliperoleh mereka.

Kehenclak manusia sukar untuk dipenuhi sepe nuhnya

• kibat daripada sumber ekonomi yang terhad .

1. Senaraikan tiga kehendak

anda.
2 . Apa ka h kaitan anta ra
kehendak manusia dengan
mascilah ekonomi?

Masalah
Kekurangan
dan P.lllhan
 Pengenalan e ada E om!

S umber e k o n o mi untuk firma m e n ge luark a n b a ran g

d a n p e rkhidmata n ad a lah te rh ad . Ma Lt pe nawa ran [irma
ju ga terhad be rbanding dengan pe rm intaan . Oleh itu , wujudlah
tl.I'l Il t", r •

Kekurangan ialah keinginan manusia yang Jauh melebihi apa

yang dapat dihasilkan dalam ekonomi dengan sumber ekonomi

yang terhad.

Se tiap unit e l(onomi iaitu isi rumah , firma , d a n kerajaa n

menghadapt masabh kekurangan masing-m.lsing. Contohnya ,
seora ng penggu n a tidak dapa t membt.. li semu a bara ng
ya ng d ike hendaki kerana penclapata nn ya adalah terhad .
Se lain itu , individu Juga menghadapi m asalah keh lrangan
masa , misalnya dia tidak dapat menggu nakctn sualU m asa
untu k se mu a akt iviti.
seora ng petani , oleh se bab tanah yang dimiliki terhad ,

h
maka dia tidak d apat menanarn se mua tanaman di atas
tanah tersebut. ha
e pihak pemadb ir awa m pula , oleh sebab pe runtukan yang
diberi oleh kerajaan pusat adalah terhaclJumlahnya m aka
buka n sem u a p rogra m ke rap an b o l h dil aksanakan
gs
vval aupun p rogram -progra m itu menlJn g be rmanfaat
Llntuk rakyat.
an

Akibat da ri pada masa lah kekuran gan, uni t-uni t e konomi

harus membuat pilihan antara barang da n p rkhidmatan
ya ng dik e hend a ki. 11 11 I r m e lib a tkan
@y

pe mbu ala n ke p utu san te nl ang keh e nda ~ yang pe riu

dipenuhi terlebih dahulu dan melibatkan pcngo rbanan .

1. Senaraikan tiga kekurangan

anda .
2. Mengapakah masalah
pilihan boleh terjadi?
 Mas rakat ASEA Dalarn me 1bual kepUlUsa n lerhaclap pilihan , un il-unit ekonomi
Negara anggota ASEAN adalah dian daikan ras io nal dan me mbuac pilihan be rdasa rka n
rbekerjasama menangani keutamaan alau matlamaL masing-masing. Misalnya ,
masalah kekurangan bekalan isi ru m ah a kan mem ilih barang yang m e maksimumkan

tenaga buruh. Contohnya ,

kep ua',annya.

M alaysia dan Singapura

kekurangan bekalan tenaga firma ,(kan memilih output yang mendalangkan keunLungan

buruh dalam sektor pembinaan , maksim um.

pembuatan, dan perladangan . kera.J 21 a n akan memilih proJ e!<: p emban g un a n yang

Masalah Ini diatasi dengan

mem aksimumkan kebaji ka n masyarakal.

mendapatkan buruh dari

negara jiran seperti Indonesia,
Vietnam, Myanmar, dan Filipina. lsi ru mah lalah seora ng indivldu . sebuah kel uarga. at au
Kemasukan tenaga buruh in i sekumpUian individu yang tingga l bersama dan berfungsi sebagai
dapat membantu pembangunan satu unit ekonomi.
ekonomi negara anggota .
~ ~

Firma ialah sebuah organisasi at u uni t pengeluaran yang

···
.-.--- - ----------~~---------.
~ m rancang dan menggunakan faktor pengeluaran untu k
Ekonoml air
mengeluarkan barang dan perkhidmatan.
,\n ela bol h m non to n viel 0 ~~~~~----

h
be rikut lI fl( lI k pdabllra n

d:dam Ink air di nega ra maju.

Kerajaan merupakan sebuah ba an organisasi yang mempunyai

~/]
http://v utu
Kl X3wdQQ
ha
kuasa ur tuk embua dan menguatkuasakan und ng-undang
untuk menjaga kestabilan ekonomi dan sosial,

-~
gs
an

1.1.2
@y

Bahagikan murid kepada lima kumpulan . Set ap kumpulan dikehendaki melawat ke kawasan berikut
dan mengenal pasti masalah kekurangan dr persekitaran mereka .
(a) Kawasan perindustrian
(b) Tempat pelancongan
(c) Kompleks beli-belah
(d) Kawasan peru mahan
(e) Pusat pentadbiran
Murid dikehendaki menulis satu laporan laNatan mengenai masalah kekurangan yang dihadapi
dan mencadangkan lan gkah bagi menghad Jpi masalah kekura ngan tersebut.

1. Kehendak manusia adala tida k t rhad dan sentiasa bertambah dan ber bah.
2. Sumber ekonomi iaitu tana , buruh, 'modal, dan usahawa adalah terhad.
3. Masalah kekurangan wujud sebab kehendak manusia tidak terhad s dang kan su mber
ekono mi adalah terhad.
4. Masalah kekurangan menyebabka manusia perlu membuat piliha n.
1.1.3 Faktor Pengeluaran

Faktor pengeluaran ialah sumber ekonoml y, ng diperlukan untuk

.JO • • J~' •
mengeluarkan barang dan perkhidmatan.

F
1. Nyatakan dua tujuan
penggunaan modal dalam
~ liar, I aLau II k III OU Le rdi ri da ripada pengeluaran barang dan
L< na h, modal, buru h, clan usa hawan. Fak Lo r pengelua ran perkhidmatan.
in i c1 iguna b n oleh manus ia unLu k me nge lua rkan barang
dan p rkhic.!matan.

• Su mber anugerah alam semula jadi dan
penawarannya adalah terhad.
• Tanah merangkumi su mber-sumber yang
boleh diperbaharui (sepertl hasil hulan
dan sumber lau t) dan su mber~sumbe r
yang tidak boleh diperbaharui (seperti biJih
• Dalam jangka masa panjang tanah menjadi semakin
manal kerana kuantiti penawarannya terhad.
• Tanah tidak mempunyai mobiliti tempat iailu tanah di
negara Indonesia lidak boleh bergerak ke Malaysia
tetapi tanah mempunyal mobi litl kegunaan iaitu
tanah baleh digunakan untuk pelbagai tujuan.

h
timah, besi, petroleum. dan jenis logem lain) Misalnya tanah baleh digunakan untuk kegiatan
sama ada di permUkaan bumi atau ctl dalam ha pertanian ata u dijadikan tapak pembinaan rumah.
perut bumi.
gs
an
@y

• Alat ciptaan manusia yang digunakan untuk

mengeluarkan barang dan perkhidmalan.
• Conloh madal ialah bangunan . kilang, peralatan, jenlera,
dan mesin.
• Sesetengah mod al mem punyai mobiliti geografi
yang tmggi seperti peralatan dan mesin yang mudah
dipi ndahkan dari salu tempat ke tempat yang lain.
Manakala modal seperti bangu nan dan ilang tidak
mempunyai mobilih geografi yang tinggi.

• Sumbangan tenaga manusia yang produktif dari
segi fizikal atau mental dalam proses pengel aran.
Terdiri daripada buruh mahir dan buruh tidak mahir.
• Buruh mah ir merupakan tena ga buruh ya ng
berpendidlka n tinggi ata u memiliki kem ahiran
profesional tertentu . Conto hnya doktor, peguam ,
arkitek, akauntan, dan pensyarah .
Buruh tidak mahlr merupakan tenaga buruh yang
berpendidikan rendah atau tidak memilikl kemahiran
profes ional tertentu. Contohnya pekerj a ladang,
buruh binaen, operator kilang, dan tukang kebun.
• Bllruh mempu nyai mobi ll!j pekerjaan dan mobiliti
geografi yang tlngg i iai tu mereka mudah bertu\<ar
pekerjaan dan mudah bergerak dari satu tem at ke
tempat yang lain.
~
• Ind iv idu yang menggabungka n dan
menyelaraskan faktor pengeluaran yang lain
untuk mengeluarkan barang dan perkhidmatan.
• Usahawan bertuJuan mencapai pengeluaran
output yang maksimum alau memlnlmumkan
kos pengeluaran untu k memperoleh untung
yang maksim m.
Usahawan merupakan seorang individu yang
kreatif, Inovatif, berani menghadapi rislko,
rajln . gigih, dan tldak mudah Pll tus asa .

h
ha
gs
an

1. Bincangkan dal am kumpulan, contoh fa H or pengeluaran yang diperlukan untuk mengel uarkan
bara ngan berikut
(a) Baslkal elektnk (c) Ru mah
@y

(b) Pi sa ng (d) Roti burger

2. Kenai pasti fa ktor pengeluaran dalam situasi di bawah.
Andn memesan piza mel lui Int ernet. Maklumat pesa nan anda muncul pa da mon itor kom puter
pemilik kedai piza. Kemudian, tu ang masak di dapur mula membuat doh dengan mencamp urkan
adunan daripada garam, tepu ng, telur; d n susu Kemudian, dia masukkan sos tomato, daging,
kej u, dan sose] sebelum meletakkan pi ,a ke dalam ketuhar. Dalam rnasa 10 minit, piza telah
masak dan ima ukkan ke dalam karu n "hot pouch" untuk dihantar oleh penghantar dengan
motosikal syarikat ke depan ptn tu anda

1. Tanah merupakan sumber alam s mula jadi.

2. Modal merupakan alat ciptaan m nusla yang digunakan dalam proses pengeluaran.
3. Buruh menyumbang tenaga dari egi fizikal dan mental dalam proses pengeluaran.
4. Usahawan menggabungkan dan menyeJaraskan faktor pengeluaran lain dalam
proses pengeluaran.
1.1.4 Takrif Kos Lepas
Kos lepas meruJuk kepada pulangan yan mungkin danpada
barang-barang atau perkhidmatan kedua terbaik yang terpaksa
dtlepaskan akibat dari pada pem illhan sesuatLJ barangan.

Seliap pi llhan y a m~ dibua l akan men yehab kan pili han lain
Ler pa ks'l d ile paska n , maka wu jud lah 10 Icpas Ke tlga-l ig.l
masnlah kekuran an, pd ihan , dan kos Ie pas d ikc nal scbagai
masalah ek nomi. ..JO~ '. J~I •
Tentukan kos Ie pas bagi set ia p
Faktor Kehendak aktiviti berikut:
Masalah 1. Mem beli makanan di kantin
pengeluaran ~ manusia yang
kekurangan sekolah .
yang terhad ti dak terhad
2. 8ekerja seb agai pem andu
f pelancongan.
Pilihan 3 . Mengelu arkan roti bun .

h
Kos lepas

Rajah 1.2 Masalah ekonomi

ha
1.1.5 Analisis Situasi Kos Lepas
gs
Syar ikat PLe Sd l1 . Bhd. iabb s huah ki lang pakaJan. Syarikal
mcmiliki sUlllher-Slllllbcr ya ng terhad l nLuk Illengeluarkan
an

sc luar 'uka n dan kemeja-T J omh inasi ke luaran nya ada lah
sc perLi berikul:
@y

Jadual1_1 Kombinasi keluaran Syarikat PLC Sdn_Bhd.

Kombinasi
output

x
y
Z

Bcrdasarkan Jadual 1. 1, j ib komb inasi uLpUl syarikat berubah

dari X ke Y, unruk mena mbahkan 2 1) helai seluar suh:an.

sya rikal lerpaksa mengurangkan 20 heta l ke rncJa-T. maka '

kos lepas unLuk menge1uarkan 60 h b i seluar sukan ial h

20 he lai kcmcp -T.

Begi tLl Ju ga jib komb inasi out put h eruba h ciari \ ke Z,

un1.uk mena lll ha h 20 hela i seiuar su kan , sya rikm lerpaksa

menguran rkan 20 helai kemep -T. aka kos Ie pas untuk

Illengeluarkan 80 helai scl uar su kan acblah 20 helai kemcp-T.

 1.1.6 Implikasi Pilihan yang dibuat oleh

Individu, Firma, dan Kerajaan dari
Aspek Kos Lepas

• Individu ata u isi ru mah menghadapi masalah

berban ding deng an kehendak mereka yang

tidak terhad.

• Contohnya, Arwin mempunyai wang saku sebanyak

RM6 .00 Dia mgin membeli sepinggan nasi ayam
yang berharga RM500 dan sepinggan mi goreng
yang berharga RM3.00 di kantin sekolah .
• Masalah kekurangan wang menyebabkan Arwin
tidak dapat mencapai hasratnya untuk memiliki
kedua-dua barang secara serentak.

• Arwin akan membuat berdasarkan barang

yang memberikan tingkat

h
akibat daripada mas lah kekurangan wang.
ha
• Jlka pembellan nasi ayam memberlkan kepuasan
yang maksimum, Arwln akan membeli nasi
ayam kesukaannya,
• Sebaliknya. jika pembelian mi goreng memberikan
gs
kepuasan yang maksimum, Arwin akan membeli
mi goreng.
an

• Jika Arwin memilih untuk membeli nasi ayam, 0

yang dihadapinya ialah n
mun n I
@y

untuk mendapatkan barangan

yang dipilih ialtu mi goreng.
• Sebali knya, jika Arwm memilih untu k membeli mi
goreng. kos lepasnya ialah nasi ayam.

~----"""''''''''="'''=c--""-_~_ _ _ _ _ 1.1.6 A
Setiap murid mewakili seorang ahli kel uarga. Bincang dalam kumpulan tentang masalah
ekonomi yang dihadapi oleh keluarga da n cara penyelesaiannya Murid dikehendaki berlakon
di depan kelas.

1. Individu atau isi rumah kekurangan pendapatan wang.

2. Pilihan isi rumah bermatlamatkan kepuasan maksimum.
o
3. Kos lepas isi rumah adalah kepuasan ang mungkin aripada barangan kedua terbai k
yang terpaksa dilepas an untuk mendapatkan barangan yang d ipilih.
 Penganalan kep a El oncml

Firma menghadapi masalah n

a tOI 0'· qe J r3n seperti buruh, tanah ,
modal, dan usahawan berbanding dengan
kehendak firma yang tidak terhad.

• Contohnya, Syarikat NGV Sdn. Bhd.

mempunyai modal sebanyak RM5 juta.
Syarikat NGV Sdn. Bhd. ingin membeli
empat buah mesln baharu untuk
meningkatkan pengeluaran syarikat. Pada
masa yang sama, syarikat juga bercadang
membina sebuah kilang baharu di Rawang,
Selangor yang masing-masing menelan kos
sebanyak RM3 juta.
• Masalah kekurangan faktor pengeluaran.
iaitu modal menyebabkan Syarikat NGV
Sdn. Bhd. tidak dapat menjalankan kedua-dua
projek secara serentak.

Syarikat NGV Sdn.

• Jika pembellan
mesin baharu Bhd. akan membuat

h
dapat memberikan i "J berdasarkan
keuntungan yang ha projek pelaburan
maksimum,
yang memberikan
Syarlkat NGV Sdn.

M akibat
Bhd akan
masalah kekurangan
gs
membeli mesin
baharu. faktor pengeluaran
modal.
• Sebaliknya, jika
an

projek pembinaan
kilang baharu
dapat memberikan
keu ntungan yang
@y

makslmum,
Syarikat NGV Sdn .
Bhd. akan
membina kilang
baharu di Rawang .

• Jika Syarikat NGV Sdn. Bhd. memilih untuk membeli mesin baharu, yang
dihadapinya ialah ~
: I IJ au tar untu mendapatkan keluaran atau
projek pelaburan yang dipilih iaitu projek pe-mbinaan kilang baharu.
• Sebaliknya, jika Syarikat NGV Sdn . Bhd memilih untuk membina kilang baharu di
Rawang , kos lepasnya ialah projek membeli mesin baharu.

1. Firma kekurangan faktor pengeluaran.

2. Pilihan firma bermatlamatkan keunti.mgan maksimum.
o
3. Kos lepas firma adalah keuntungan yang mungkin daripada keluaran atau projek
pelaburan kedua terbaik yang t rpaksa dilepaskan untuk mendapatkan keluaran atau
projek pelaburan yang dipilih.
 Kerajaan • Kerajaan menghadapi masalah kekurangan hasll nogara berbanding
dengan proje~ untuk keperluan rakyat yang pelbagai.

Contohnya , Kementerian Kerja Raya mem pe rol eh peruntukan kewa ngan

sebanyak RM6 bllion da ripada kerajaan dalam Belanjawan Negara 2015.
Kementeri an Ke rj a Raya ingin melaksanakan proje k membina Lebuh
Raya Su ngal Besi - Ulu Klang deng an kos RM5 .3 bilion dan projek
menyediakan dan menaiktarafkan kemudahan infrastruktur luar bandar
terutamanya dl Saba h dan Sarawak yang bernilai RM4.5 bilion .
• Masalah kekufangan sumber hasil negara menyebabkan kerajaan tidak
dapat mela ksanakan kedua-dua projek pembangunan secara serentak.
-"

• Kerajaan akan membuat pilihan berdasarkan proJek pembangunan yang

mendatangkan kebajikan masyaralcat yang maksimum akibat masalah
kekurangan sumber hasi!.

• Jika pembinaan lebuh raya dapa! memberlkan kebaji kan masyarakat yang
makslmum, kerajaan akan memillh untuk membina lebuh raya baharu.
• Sebaliknya, jika projek penyediaan ke mudahan infrastrukrtur di kawasan
luar bandar dapat memberikan kebajika n masyarakat yang maks imum ,
kerajaan akan memilih projek penyed iaan kemudahan infrastruktur di

h
kawasa n luar bandar.
ha
• Jika kerajaan mem ilih untuk membina lebuh raya baharu, kos lepas
yang dihadapinya ialah kebajlkan yang mungkln diperoleh danpad
projE.'k pomb ongunan kedua terbalk yang terpaksa dilepaskan untuk
mendapat projek pem bangunan yang dipilih iaitu projek p nyediaan
gs
kemudahan infra struktur di kawasan luar bandar.
• Seba liknya, J ka keraj aan memilih projek pe nyediaan kemudahan
infras truktur dl kawasan luar banda r, kos lepas yang dihadapinya ialah
an

projek pem binaan lebuh raya bailaru .

@y

Encik Suhaimi ialah seorang pengusaha yang meng uru skan sebuah kilang pembuatan perisian
komputer. Bagi meningkatka n daya pe ngf, lua ran syari kat, Encik Suhaimi telah mengesyorkan
dua ca dangan berdasarkan jumlah modal yang sedia ada iaitu se banyak RM4 j uta.
1. Membina sebua h kila ng baharu yang melibatkan kos sebanyak RM3.5 juta
2. Mengambil alih syankat pesaing yang t rdekat dengan kos RM3 .3 juta

Dengan mengambil kira isu kos Ie pas, an a dikehenda ki me milih sa lah sat u cada nga n ya ng
dikemukakan oleh Encik Suhaimi . Beri kan hcJjah untuk menyokon g pil ihan anda.

1. KeraJaan kekurangan has II negara

2. Pilihan kerajaan bermatlamatkan kebajikan masyarakat yang maksimum
3. Kos lepas kerajaan adalah keb jlkan yang mungkm diperoleh daripada projek
pembangunan kedua terbaik y. ng terpaksa dilepaskan untuk mendapat projek
pembangunan yang dipilih,
 Pengenalan Itcpada Ekonrvn

1.1.7 Keluk Kemungkinan Pengeluaran

Keluk kemungkinan pe ngeluaran dapat mcnerangka n perkaiLan
anLara masalah kekurangan , pilihan., dan I-os tepas.

Ke luk kemungk in an pengeluar n (KKP ialah keluk yang

menunJukkan had maks imum ti ngkat pengeluaran yang dapat
Ll icapal oleh sebuah ekonom l dengan rnenggun akan faktor
penge luaran yang ada dan tingkat teknologl tertentu.

(~~~;!! .. ;:;~::m . .~; :

Andalan un Luk nalisis keluk b-emungkin 1 p ng IU<lmn: . bermaksud pencapaian tinghat i

Ekonomi telah lcncapal guna tenaga ,enuh, ekonoml pada suatu keadaan i
Ekonomi h[\n) a me ngl:"l uarkan dua jenis barang. di mana kad ar pengangguran !
negara lalali 4% ataLi ku rang. )
':lumber ek On l)m i ~mg di milik i adalah terhad da tct,lp.
.................... ............. ..... ............ ......
Tmgkat Ic knol gi adabh [et ap

Jadual 12 menullju kkan pelbagai kombi nasi kelua ran pakaian

h
dan makanan yang dapal dih asil ka n oleb ebuah ekonOTlll .
ha
Jadual 1.2 Jadua/ kemungkinan penge/uaran pakaian dan makanan
Pakaian
(ribu helai)
gs
R o
S 4 19
an

T 8 17

U 12 13
@y

V 16 o

Berdasa rkan Jad ual 1.2 , pada komb masi R st: mu a fakt or
pengeluaran lelah digunakan unluk llk ngeluar -an makan n
dan Li ada pakalan dikeluarkan. Ini da r al dili hat de n ~an elas
bahawa kuamili pakaian adalah 0 helai sedan gknn kuantiti
makanan adal ah 20 Lan melrik
Se-baliknya, pada kombinasJ \I, semua fa kror pen o lu('\! n Lelah Terangkan ba ga i man a
digunakan unluk mengeluarkan pa ka l,m dan Liada makanan kekurangan dan pengangguran
dik luarkan Ini dapaL dilihat dengan Jelas hahavia kuantiLi dapat ditunjukkan melalui keluk I
kemungl<inan pengelLiaran, I.
pakaian ada lah 16 rihu helai sedangkan kuanl iLi makanan
adalah 0 tan tnelrik
Kebiasaannya , :.zomb inasi pengeluara yan g mengd uarkan
keclua-dua barang ia iLU pakaian dan 'l1akanall akan dipilih.
COnLohnya kombinasi 5 (4 nbu heh i pakaian dan 19 tan
melrik rnaka nan ), kornbi nasi T (8 ribu helai pakaJan dan 17
Lan rnetrik makanan), dan kombinasi t (1 2 rihn helai pakaian
dan 13 Lan m >Lrik ma kanan)
BIIb 1

Berdasarkan Jadual 1 2 , su atu keluk kemung inan pengeluaran dapat dibentuk seperti yang berikut:

Makanan (tan metrik)

20 R Masalah ketidakupayaan Masalah pilihan pula

19 ekonomi dapat digambarkan ditunjukkan oleh pergerakan
17 •Y oleh titik kombinasi di sepanjang keluk
pengeluaran yang berada kemungkinan pengeluaran
, di luar keluk kemungkinan iaitu antara titik· titik R. S, T,
pengeluaran iaitu titik Y. U, dan V.
13 ---- -----~----- ---- + --- .. -- --
,, '
:

W·
Titik W menunjukkan kombinasi pengeluaran yang tidak cekap
kerana ekonomi gagal menggunakan faktor pengeluaran yang ada
dengan sepenuhnya. maksudnya berlaku masalah pengangguran
atau pembaziran .

V
OL.----4~-----:-8---1.,-:2:----*'--....· Pakaian
(ribu helai)

Rajah 1.3 Keluk kemungkinan pengeluaran

h
ha
Berdasarkan Rajah 1.3, paksi menegak m enunjukka n jumlah makanan yang dike luarkan
manaka la pa ksi mendatar menllnJllkkan jumlah pakaian yang dikeluarkan.
Jib ekonomi menggunakan semua faklO r pengeluaran untuk mengeluarkan 20 tan metrik
gs
makanan, maka Liada pakaian akan dikel uarkan Cdilunjukkan oleh titik R),
Sebaliknya , Jika ekonomi m enggllnakan sem u a faklor pengeillaran untllk mengeluarkan
16 ri.bu helai pakaian, maka tiad a makanan akan dikeluarkan CdilunJukkan oleh titik V)
an

Ke luk RV ini dinamakan k eluk kemungkinan pen gelu aran. Titi k -titik di alas ke luk
menunJukkan batas maksimum pelba ~ai kombinasi aka ian dan m akan an ya ng dapat
dikeluarka n oleh ekonomi d engan men oo unakan semu a fakto r penge luaran dengan eekap.
@y

Co nlO hnya titik R. 5 , T, U, dan V di sepanJa ng keluk kemungkinan pengeluaran menllnj ukkan
tingkat penge lua ran pada guna tenaga pe nuh. Sebarang penambahan pe nge luaran makanan
hanya boleh dilakukan d engan mele paskan sej umla h pengeluaran pakaian, maka wujudlah
masalah kos lepas .
Kos [e pas d itunjukkan oleh kece runan keluk ke mungkinan p e ngel uaran iaitu perubahan
unit makanan dibahagi dengan perubahan unit p akaia n .

Perub ahan unit makanan

Kos lepas = Perubahan unit pakaian

Co n toh pengiraan kos lepas

I
Da ri t itik R ke t itlk 5 Darl titlk 5 ke titlk T Darl ti ik T ke tltik U DaTi titik U ke t iti~ V
19 - 20 17 -19 13 - 17 0-13
4- 0 = 8-4 12 - 8 = 16- 12
= -0.25 = -0.50 -1.0 = ·3.25

Tanda negatif menunjukkan bentuk keluk yang mence run ke bawa h dari kiri ke kanan iailL!
mempunya i keeer nan negatif.
 Didapati UnLLlk me nambah L ribu h el a i pakaian , se m a kin
banyak m akanan yan perlLl ditepas ka n. Kos lepas pakaian ,",0 «l!!J " J~'
ac1alah semakin menjngkat akjbat daripa a [aktor pengel uaran 1. Apakah maksud keluk
yang u dak sarna ce kap . kemungkinan pengeluaran?
K",> I, \ n ..e 1 1111 m '01 ditunjukkan oleh 2. Terangkan maksud konsep
kos Ie pas yang semakin
keluk k em u l1 a k inan pen ge.luaran yang (. h' lLI tnl 1 meningkat
ke titik asalan. Kos tepas yang e makin ) le ning kat b m13k Id
UnLuk m en am ba hkan sa ru unit se.c;u a tu barang, ekono mi
terpaksa m en guran g kan kuan tit i baran ,; lain den gan jumlah
ya nCYse maki n me ningka l pada setiap lt lLk pengeluaran.

1.1.7

Jadual di bawah menunjukkan kombinasi pengeluaran barang pengguna dan barang modal yang
dapat dikeluarkan dengan menggunakan ",umber sedia ada.

Kombinasi . . . .. .. .. . ...

h
A 0 2S
B
C
ha 2
24
21
o
gs
3 16
E 4 10
an

F 5 0

(a) Dengan menggunakan kertas graf, lu ,is keluk kemungkinan pengeluara n

(b) Apakah yang akan berlaku jika peng E: ~ u ar memilih kombinasi pengeluaran berikut?
@y

(i) 2 unit barang pengguna dan 10 mit barang modal

(ii) 4 unit barang pengguna dan 15 unit barang modal
(c) Hitung kos lepas untuk mengeluarka r
(i) 3 unit barang pengguna
(ii) 10 unit barang modal

1. Keluk kem ung kinan pengeluaran menunjukkan had maksimum t ingkat

pengeluara n ya ng dapat dicapal oleh masyarakat tau neg ara dengan
menggunakan faktor pengeluar yang ad pada tingkat teknolqgi tertentu.
2. Kos lepas ditunjukkan oleh kecerunan keluk kemungkina pengeluaran.
3. Kos lepas yang semakin meningkat bermaksud penambahan satu unit sesuatu barang
mengakibatkan peng rangan kuantiti pengeluaran barang lain dengan jumlah yang
semakin meningkat.
Bab 1

1.2 istem E onomi dan

P nyelesaian Masalah Asas
Ekonomi
Apakah itu masalah asas ekonom il
Tahuka h anda ciri -c iri utama sistem ekono mi di dunia ini ?
Bagaimi'makah masalah asas ekonomi dapat diatasi oleh pelbagai
sistem ekonomil
Apakah ciri -ci ri ekonomi Islam l

SEP " S LALU

Pembaharuan Ekonomi Negara China

Ban yak negara yang mengamalkan siste m ekonomi pera nca ngan pusat dl dun ia ini tela h
beransur-ansul- membuka ekonomi negaranya kepada dunia luar demi pertumbuhan ekonom i yang
lebih ma ntap_ Negara China merupakan salah sebuah negara yang Juga menJalan kal'l transformasi

h
ekonomi sejak tahun 1978 meialul pem im in ulungnya Deng Xiao Peng. Antara pembaharuan
yang dijalankan ialah: ha
• Tanah-tanah ladallgllya diswastakall untuk mellingkatka ll
daya pengeluaran
• Mengga lakkall kegiatan pelbagai perusah aall keci l-kecilan
gs
• Melonggarkan kawalan harga
• Mengundallg pelaburall dari luar negara
• Perdagangan asing diberl tumpuan sebagai alat
an

pertumbuhan ekollomi utama, sehingga lahi rnya

ZOIl Ekonomi Khas
• Perusahaan milikan kerajaan yang tidak cekap
@y

distrukturkan semula
Dasar pembaharuan kemudiannya diterusk an oleh pemimpin-pemimpin negara China yang lai n
sehingga negara China menjacli ekonomi ked lla te l·besar di cllInia.
(Dipetik dan diu bah suai daripada "China's Transition to a Ma rket Economy: How For across the River?';
Yingyi Qian dan Jinglian Wu, May 2000)

Selain sistem ekanaml perancangan pusat, terdapat Juga sistem ekor oml yang lain
di dunla ini ialtu sistem ekanaml pasaran be as dan sistem ekanami campuran yang •
dibentuk lJntuk menyelesaikan masalah aSa5 ekonomt negara maslng-masing .

1.2.1 Masalah Asas Ekonomi

Ilasalah as lS eko nomi lerd iri daripada:

Apa yang hendak dikeluarkan

Bagaimana hendak dikeluarkan

Apa yang Hendak Dikeluarkan
• r k rujuk ke pacb pcn~l an Jeni ha angan yang hendak
di keluarkall akibat dari pada fakt or p ngeluaran yang te rhacl
dan men elakkan darip ada pem baz il r .
Pen<1eluar akan m emilih untuk mcngeh arkan barangll. n yang
d:1pat memcllllhl keperluan dan keh en lak pengguna.
Masalah apa yang hen d ak dil·e lu.ukan di sel sail, an
b rdasarkan pcrminLaan alau CllJ. ras ma"'Yal1 ' I
Penyctesd lnn nLlsa l<h a pa an g h >nd ak di ke lua rkan
aka n mcnen wkan torak agihan awu pcrunluhu I Mhl
dalam ck nami
Pe rsoala n ap a yang hcndak di kcluarkan adalah p TIling
unt u k me maSl tka n r eng ouna [ em pcw leh kepu asa n
yang makSInlLlm . pengcluar mCl1lperoleh ke untun cr;m yang Sool selidik moklurn bolas
m;,\k imu m, da n keraFla n menJ ana kt: baJikan masyarnkaL pengguna merupakan saw cora
)' ng makSlInum . untuk mengetahui rita rasa dan
permintaon masyarakal'

Berapa yang Hendak Oikeluarkan

h
Berka ila n c1 eng.1l1 p 11 nluan kuanlllJ harangan yang
ha
hendak dikelu, rkan .
Persoalan ber;lpa yang hendak d ikelt arkan adalah u ntu k
memas Ll kan Li dah. be;; rlaku rn nsalah kckurangan atau lebihan
gs
sesuatu baran gan dalam pasaran.
'vlasalah k~k uran gan barang akan nl nyebabk n ke nail an
hargc barang
an

tVlasa bh lebihan barang pula aka n men, ebabkan stok sesuaLU

bamngan hertambah clan membawa kep.tdd penurunan harga.
Berapa kua nt iLi harangan yang hend lk dike lua rkan oleh
@y

penge luar d a paL dltl:! nlukan berd :h<1rkan I" I 11 11

a rara \.ill dan fakl r p ngcluaran n~ dipcrumull an

untul< mengeluarkannya.

Bagalmana Hendak Dikeluarkan

lvl ewJuk kepacla p nenlUan ca Ll alau I knik pcngelua 4 n
sesualu barang J!.aU perkhldl1latan.
p. nge luar hal'lls mc nggabungkan fakl nr penaeluaran eeara
op um um unluk meminimum kdl kos ]I ngel uaran.
Penge luar boleh memilih sarna ada Lek1lik pengeluara n yang
herintensifkan modal atau be.rilllensdk m buruh.
Kaedah herilllcn...irkan m dill bermabu pCllg lu<tn:ln >'a ng
menagunakan leb lh ban>rak faktor l11oci:t1berban ding d~ngan
r ktOT buruh.
I\.aed Ih bcrinL s10<an bumh berm aksucl pengelllaran . ng
menggu nak:m lehih banyak f' kLOr bUfllh herbandLng c1engan
faklor modal.
bl

Pemili h an cara pengeluaran chbual bcrdasarkan harga

• r I lif antara [aklor buruh dan faklor modal alau 1 -nik
1. Senaraikan masalah asas
ekonomi.
2 _ Masalah asas ekonomi
manakah berkaitan dengan
kos lepas?
n ,elldlan n pali (. -kap .
jika harga fakl o r buruh secara relalif [e hih murah berbanding
d e.nga n fakLor modal , pe n ge luar akan m e milih kae d ah
penge luaran berintensifka n buruh
Sebalil· nya , jika h arga faktor modal secara relalif lebih murah
berban ding Je ngan fak tur bumh, penge1u ar akan m e milih
kaecla h pengelua pc111 bennt f'nsifkan modal.

h
Negara maju banyak menggunakan reknik
ha Negara sedang membangun banyak
pengeluaran berintensifmodal kerana menggunakan teknik berintensif buruh kerana
gs
mempunyai tingkat teknologi yang tingg; mempunyai bekalan buruh yang ramoi dan murah
an

Untuk Siapa Dikeluarkan

l'vlerujl k kep ada masalah plll 11 lall Jl I gilu n b. mng:m
J
@y

kcpada masyarakat yang m en.ladi sasa ran .

Pen yel 's aian masaJah agihan barangan adalah be rasaskan
kepada l 1 a' , h 1 fit ncldral n \ . n iallu bo-gam ung
kepad~ kemampuan alau kuasa beli masy, rakat.

Jika sesebuah syarikat tidak
mementingkan persoalan
'untuk siapa dikeluarkan ' .
ramalKan apa yang akan
terjadi kepada produk dan
syarikatnya?
Golongan yang berpen clapatan tinggi biasanya mempe roleh
lebih hanya k ba ran g dan perkhidmatan he rbamli.ng dengan
golong.m yang berpendapatan rendalL
Penyelesai I.ll masal ah apa , berapa , bagaimana dan ullluk siapa
baran o eli! cluarkan akan d ipcn nc ikan dala m sistem ekonorni.
1. Nyatakan ma salah asas ekonomi berdasarkan situasi-situasi yang diberi.
Situasi Masalah asas ekonomi
(a) Kl lang Biskut Top lngm memaksimLlmkan outputnya pada

tahap kos yang minimum .

(b) Seba nya k 10 000 botol jus Juah delim a merah

dikeluarkan oleh Syari kat Sihat S lalu Sdn . Bhd

(c) Tel efon pintar "Eksekutif" dikeluarkan untuk mereka

yang berpendapatan antara RM5 000 - RM8 000

(d) Ked ai Ho mem ad e An ifa fl" em utuska n un t uk

mengeluarkan tart nanas gulung menjelang Hari Raya

A idilfit n ini kerana permlntaannya jauh lebih ti nggl

daripada ta rt jenis yan g lain.

2. Berikut ialah lima ba rang yang ingin dikeluarkan oleh sebuah firma Disebabkan masalah

h
kekura ngan modal , firma hanya boleh memilih seJenis barang untuk dikeluarkan .
ha
gs
an

Bincang da lam kumpul an bagaima nn firma menyelesa ikan masalah asas ekonomi yang
dihadapinya Wa kil kumpu lan perlu m":'mbuat pembentangan di depan kelas.
'
@y

1. Masalah asas ekonom i terdiri daripada apa, berapa, bagaimana, dan untuk
siapa barang dikeluarkan.
D
Mifsaldh aS3S
eko"n omi
I
Penentuan
I Penyelesaian
I Tujuan

Apa yang Jenis Perrnintaan masyarakat • Kehendak individu

hendak barangan dipen uhi
~
~

dikeluarkan • Sumber tidak dibazirkan

Berap yang Kuan titi Permintaan masyarakat • Kuantlti barang
h ndak baranga n mencukupl
dikeluarkan • Tidak wujud lebihan/
..

~ Bagaimana Teknik/ ara Harga relatif faktor/

ku rangan
Meminjmumkan kos
hendak pengeluaran teknik pengeluaran
dikeluarkan I paling cekap
Unluk siapa Corak agihan Corak agihan Agihan kepada setiap
dikeluarkan barangan j pendapatan wang individu atau golongan
tertentu sahaja
Bab 1

1.2.2 Sistem Ekonomi

.-..-..... ~-~.~~.....~.~~.~.~.~~..~....-­
; Secara teori. sistem ekonomi : Sistem ekonomi merujuk kepada peraturan ya ng diamalkan oleh
dapat diklasifikasi kepada sesebuah nega ra d alam menguruskan eko nominya.
s istem ekonomi pasaran
bebas dan sistem ekonomi Terda pat tiga jenis sistem ekon omi yang utama iaitu:
perancangan pusat, tetapi
dalam keadaan sebenar. tiada
negara yang benar-benar
I Sistem ekonomi pasaran bebas

mengamalkan mana-mana
satu sistem ekonomi secara
2 Sistem ekonomi campuran
mutlak. Kebanyakan negara
; mengamalkan sistem 3 Sistem ekonomi perancaJ1gan pusat
\ ekonomi campuran . ;
'~''''''.''''''''''' ......... ....... ..•.... , ... .... ....__ .........
Rajah be ri . ut menunjukkan bagaimana sesebuah sistem ekonomi
dikelaskan

h
Hong Kong Korea Utara
I ATe ha
ka Syarikat Cuba
I
Sistem ekonomi Slstem ekonoml
pasaran bebas perancangan pusat
gs
O'YC
Kawai Kawalan k
an
@y

Rajah 1.4 Pengelasan sistem ekonomi

Be rdas.lrkan Rajah 1.4. se makin ke kan an sema kin banya k

Lens ~.l~
.-.........................................~ ...... . campur Langan kerajaan d alam ekon omi .
{ Sistem ekonomi campuran ; HUJu n T k iri m e nunjukkan tiada campur tan gan ke rajaan
i yang berlandaskan syariah i d ala m eko n o mi m a n akala huju ng ka nan menunJukkan
! dikenal sebagai ekonomi i kerap cll1 campur tan ga n sepenuhn ya dalam aktivil i ekon omi.
\ Islam. } Ek o n o mi ya n g k e rapa n m e m aink a n p era nan re n da h
" 0'
•• . . . . . . . . . . . . . . . u • • • • • • • • • • • • • • • • ••• _ •••••••••••••••••••••

digolongkan sebagai siste m ekonomi pasaran bebas. contohnya

Hong Kong, pera nan kcrajaan ad alah m inimu m .
Ekon omi yan g kcrap an. m e m ai nk a n p c ran a n tll1gg i
dika tego rikan seb agai si tern e konorni 'pe rancangan p usat ,
contoh nya nega ra Kor > tara , pe ranan ke rajaan d alarn
aktivitl ekonomi adala h ti nggi
8 Ekonomi campuran adalah amara sistem ekonoll_li perancangan
pusa t Ian sistem eko no mi p asa ran bebas. Wujud nya cam pur
tangan ke rajaan d alam ekonomi .
 Pf!ngE'nalan k.;pad Ekonoml

Setiap sistel11 ekonomi cla pat clibeza kan herdasarkan kriteria

asas heri ku t:

Pemilikan faktor pengel uaran

Mengkaji siapakah pemilik faktor pengeluaran sama ada individu, pihak swasta atau
kerajaan yang bebas memilikl faktor pengeluaran . PemiHk faktor pengeluaran juga boleh
terdiri daripada gabungan pihak swasta dan kerajaan .

Penentu kehendak
Mengkaji siapakah yang berhak dalam membuat keputusan ekonomi untuk
menyelesaikan masalah asas ekonomi ialtu apa, berapa , bagaimana, dan
untuk siapa dikeluarl<an.

Pembuat pilihan
Merujuk kepada kebebasan individu dala m mem buat pilihan terhadap
barangan dan jenis pekerjaan atau kebebasa n pengeluar dalam pemilikan

h
dan penggunaan faktor pen geluaran serta pem ilihan cara pengeluaran .
ha
Contoh negara
gs
Merujuk kepada contoh negara yang mengamalkan sistem ekonomi
yang berkenaan .
an
@y

Sistem Ekonomi Pasaran 8ebas

Sistem ekon omi pasaran bebas juga cl kenal sebagai sistem ...........~...~ ..~.~.~~.~......~.~ ...

ekonomi k.lpilall at au 'laissez}airc' (' Laissez· faire bermaksl:Jd

industri atau ekonomi yang
\:.~:.'
bebas daripada kawalan
Ekonomi pasaran bebas ialah satu slstem ekonomi yang individu
kerajaan terutamanya kawalan
dan pih ak swast a bebas membu at segala keputusan ekonomi
dalam bentuk tarif dan
tanpa campur tangan kerajaan. monopoli kerajaan.

Invisible hand meruJuk kepada

Pengguna dan pi hak swasta mempunyai kuasa penuh dalam kekuatan mekanisme pasaran
membuat keputusan ekonomi Sega la keputusan eko nomi dalam mengatur harga melalui
cliselesail<an melalui mekanisme pasara n. . kuasa' permintaan dan
Da lam sis tem ekono mi pasa ran be bas , wuj ucl 'tanga n
penawa ran
tangan tanpa campur
seseorang secara .:~ .;: .
tak nampak' (invisible hand) iaitu mt: • ni 10l h· rg ya ng
langsung dalam proses
menentukan harga pasa ran melalui interaksi antara kuasa
permintaan dan kuasa penawaran dalam pasaran.
t tersebut.
'~ " " " """""" " "".~ " "" " •••••• • • • _ . . . . 0-. . . . . . . . . ..

 Jadual 1.3 Ciri-ciri utama sistem ekonomi pasaran bebas

Pemilikan • Individu atau pihak swasta bebas memiliki faktor pengeluaran seperti tanah, buruh,
faktor modal, dan usahawa .
pengeluaran • Ind ividu dan pihakswasta Juga bebas mengguna dan mengubah pemilikan faktor
pengeluaran untu k memenuhi utiliti dan matlamat pengeluaran.
• Plhak kerajaan tidak campur angan dalam sistem ekonomi tetap i menetapkan
undang-undang dan peratu ran yang perlu diikuti oleh individu dan pihak swasta.

Penentu • Pengguna dan pihak pengeluar berhak dalam membuat kep tusan ekonomi untuk
kehenda k menyelesaikan masalah asas ekonomi seperti apa yang hendak dikeluarkan, berapa
hendak dikeluarkan, bagaimana hendak dikeillarkan, dan unt k siapa dikeluarkan.
• Pengguna mempunyai ke ebasan memilih kerana mereka mempunyai kllasa beli
atau kemampuan untuk membeli barang dan perkhidma tan. ( orak permmtaan
pengguna akan menentukan corak peruntukan faktor pengeluaran.
• Pengeluar bebas memperuntukkan faktor pengeluaran dan bersaing dala m
mengeluarkan barangan untuk memperoleh keuntunga n yang maksi mum.

h
Pembuat • Individu bebas dalam membuat pilihan terhadap barangan ang ingin dibeli untuk
ha
pilihan memaksimumkan kepuasan dan jenis pekerjaan yang lOgin diceburi.
Pengeluar bebas dalam pem ll ikan dan penggunaan faktor pengeluaran untuk
mengeluarkan barangan yang memaksimumkan keunt ungan.
gs
• Pengeluar atau pihak firm I juga bebas memilih teknik pengeluara n yang paling
cekap, sama ada intensif modal atau intenslf buruh dalam pen geluaran untuk
meminimumkan kos pengeluarali.
an

(ontoh • Negara yang mengamalkan sistem ekonoml pasaran bebas ialah Amerlka Syarikat
negara dan Hong Kong.
@y

Siste Ekonomi Perancangan P sat

Si. t m ek onom i p ' ra l a ngan pusat juga d ike na l sehagai
istem ' konom i aUm

Sistem e on mi perancangan pusat lalah satu sistem ekonomi

yang keTdjaan atau badan perancangan pusat berkU8sa penul,
dalam segala aktlvitl ekonami dan membuat keputusan ekonomi.

Cuba sebuah negara komunis

yang masih mengamalkan
sistem ekonomi perancangan
pusat sehingga hari ini
lndiv id u dan pih <1k _w; st . u dal- h ~ l+ll ds a la n gs ung
dal am m n e ntu k m . kli \'il i e ku no m i d a n me mhu:]t
kepull ~an ' ekonom i.
Penggunaan dan p ngagi han faklOf pen gcl ua ra n d llt'up ksn
oleh h d a n pa allLangan pLl at unt u k mencapai lingkat
kebajil an masyarakat ) ang optImum.
 Jadual 1.4 Ciri-ciri utama sistem ekonomi perancongon pusat

pemilikan Semua faktor pengeluaran seperti buruh, tanah, modal, dan usahawan dimili ki
faktor secara mutlak oleh kerajaan atau bada n perancangan pusat yang ditubuhkan
pengeluaran oleh keraJaan.
Individ u dan pen geluar tidak mempunyai kebebasan un tuk memiliki dan
menggunakan faktor pengeluaran.

Penentu Segala keputusan ekonoml yang berkaitan dengan masalah asas ekonomi seperti
kehendak apa ya ng hendak dikeluarkan. berapa hendak dikelua rkan, bagaimana hendak
dikel uarkan, dan untuk siapa dlkeluarkan akan dibuat oleh keraJaan melalui badan
perancangan pusat ya ng dltubuhkan.
Badan perancanga n pusat aka n merancang dan mengawal peruntukan faktor
pengeluaran serta rak agihan barang dan perkhidmatan kepada masyarakat.

Pembuat Indiv du tidak mempunyai kebebasan dalam mem bu at pili han terhadap
pilihan barangan yang ingin dibeh untuk memakslmumkan kepuasan dan jenis pekerjaan
yang ingi n diceburl.

h
Pengel uar juga tidak mempunyai kebebasan dalam pemilikan dan penggu naan
fa ktor pengeluaran unt k menge luarkan barang an ang memaksimu mkan
ha
ke untunga n. Peng gunt'lan fakto r peng eluara n diteta pkan ole h badan
perancangan pusat.

Negara yang mengamalkan sistem ekonon11 perancangan pusat ialah negara Cuba
gs
Contoh
nega ra dan Korea Utara.
an
@y

Baca peti kan di bawah dan jawab soaian.

Pada tahun 1949 hingga akhir tahun 197 8. hampir tiga per empat daripada pengeluaran
perindustrian negara China telah dihasi lkan o!eh syarikat milik negara yang dikawal badan
perancangan pusat dan pad a masa itu hdmpir tida k ada syari kat swasta atau firma pelaburan
asing di negara China. Dianggarkan Kelu lran Dalam Negara Kasar negara China berkembang
pada kadar tahunan purata kira-kira 5. peratus pada tempoh masa tersebut. Taraf hidup
rakyat negara China pada masa itu juga Jauh lebih ren dah berbanding dengan negara-negara
membangun yang lain. Keadaan berub, h seJak dasar pembaharuan dan dasar buka pintu
dijalankan pada tahun 1978, ekonomi negara China be rkembang dengan pesat dengan kadar
pertumb uhan 9 % setiap tahun. Kini. negara China telah menjadi kuasa ekonomi kedua terbesar
selepas Am erika Syari kat.
(Su mber ·http://malaycrt.(n/chinaab(/(hapt~(3 /chapter30101 . htm)

(a) Jelaskan ti ga ciri sistem ekon am i nega ra China pada tahun 1949 - 1978.
(b) Bezakan ciri di (a) dengan Hong Kong
(c) Apakah perubahan ya ng telah berl aku ke atas sistem ekonomi negara China selepas akhir
tahun 19787
(d) Adakah anda bersetuju dengan pem aharuan yang dijalankan oleh negara China? Berikan
justifikasi jawapan anda.
 Kelebihan dan Kelemahan Sistem Ekonomi
Pasaran 8ebas

Kepuasan Individu dan masyarakat dapat dimaksimumkan

Seti lP individu daiam sistem ekonoml Inl merupakan
pembuat keputusan yang bijak. Mereka akan berusaha
untuK memaksimumkan kepuasan masing-masing. Oleh itu.
kepL asan masyarakat adalah pada tahap maksimum Juga.

Kebebasan yang luas untuk melakukan kegiatan ekonomi

Pengguna bebas memillh barang dan perkhidmatan yang
dlketlendaki. Pengeluar puia bebas mengeluarkan barang dan
perkhidmatan yang diminta oleh pengguna .

Kecekapan dalam penggunaan sumber

Seti 3p pengeluar akan cuba rnenggunakan sumber secara
optimum iaitu menghasjlkan outpu maksimum pada kos
minimum supaya boleh terus kekal dalam pasaran.

h
Menggalakkan perkembangan teknologl dan Inovasi
ha
PersalOgan menggalakkan peningkatan teknologi dan reka
ciptd baharu agar kos pengeluaran dapat dikurangkan dan
daya pengeluaran menlngkat.
gs
MewuJudkan masyaTakat materialistik
an

Indi/ldu deism masyarakal cenderung untuk mementingkan

keb ndaan dan mencan kekayaan tanpa batasan.
@y

Mewujudkan ketidakstabilan ekonoml

Turun naik harga pasaran akibat perubahan permlnlaan dan
pen waran menyebabkan ketidakstabilan ekonoml sehingga
mernbawa kepada masalah tnflasi dan kemelesetan ekonomi

Aglhan pendapatan yang tidak setara

Jurang pendapalan antara 9010ngan kaya dan mlskin semakin
bes r kerana yang kaya menjadl semakln kaya dan yang
mjs~ in menJadl semakin miskin.

Mewujudkan kuasa monopoli korporat besar

Per alngan hebat menyebabkan firma kE)Cil dan firma baharu
tldak dapat bersaing dengan firma besar. Keadaan ,lni
menggalakkan firma besar menguasai pasaran dan
me dap'atkan keuntullgan beser

Kesan luaran negatif

Untuk memaksII11umkan keuntungan, firma tidak mengambil
kira kesan negatif yang akan wUJud . Contohnya pencemaran
 1
Kelebihan dan Kelemahan Sistem Ekonom' I!
Perancangan Pusat

Aglhan pendapatan yang seimbang

Semua barang dan perkhidmatan diagihkan secara sama rata.

~
I-­
!\)
Inj menyebabkan jurang pendapatan menjadl keeil .
....C'"
~

Sarang awam dan kebajlkan masyarakat diutamakan

.....
(Jl

,­'JI
Kerajaan berrnotifl<an kebajikan masyarakat maksimum. Kerajaan
!\)

hanya akan mengeluarkan barang dan perkhidmatan yang

3
dlperlukan oleh masya rakat.
,..

H1
0
=
0
Peruntukan sumber ke arah kebajikan rakyat

In i kerana faktor pengeluaran diagihkan melal ui badan

....
3
~
peraneangan pusat dan mengambil kira kos sosial ya ng
!\)
~

mungkin berlaku .
~

::s
I"')

h
Pengeluaran secara berskala besar !til
ha
Sebagai pemlllk faktor dan pengeluar tunggal dalam pasaran, ~
ke raj aan dapat mela kukan aktiviti pengeluaran secara ;;?
besar-besaran dan menikmati eko nomi bid angan iaitu kos
pengeluaran menJadi rendah da harga barangan turut rendah. -
'JI
!til
gs
an

Pilihan individu terhad

@y

Masyarakal tidak mempunyai kebebasan. Sernua pil ihan dan

keputusan dibuat oleh kerajaan.

...~

Kurang motivasi dan insentlf bekerja kuat

'JI
Individu tidak dlbenarkan mengumpulkan kekayaan secara

~
bebas. Keadaan Ini tidak menggalakkan mereka untuk teTUs

bekerja dan beTUsaha keras

3 -
rr1
~
o
::s
Keusahawanan lndividu terhad o
Tanpa persaingan, keusa hawanan dan inovasi tJdak dapat ....3
berkembang pesat dan menyebabkan ekonomi dalam slstem .~
In! tidak berkembang maju. ~
CI
I"')

Risiko kesilapan dalam membuat keputusan

Keputusan ekonom i ditentukan oleh se umpulan keci l
pemeri ntah dl peringkal pusat. Risiko membuat keputusan
i
yang tidak tepal adalah li ngg; dan boleh menjejaskan
kebajikan rakyat.
?

~
...
Jose Martf Memorial,
Havana , Cuba
 Sistem Ekonomi Campuran
8 Kelemahan-ke lernahan yan o w ujud dalam s ist e m ekon o mi
pasara bebas dan SlSlem ekonorni perancangan pusal telah
menyehabkan wUJudnya sistcm ekono mi campuran .

,FE
JOW ~ . J~ l
Bezakan sistem ekonomi
pa saran bebas dan slstem
e lwnomi pe r a n c angan
• Sistem ekonomi campuran ial ah satu sistem ekonomi yang
menggabungkan pelbagal ciri kebalkan slstem ekonomi pasaran
be as dan sjstem ekonomt erancangan us at.

pusat. Da la m s is tem e ko n o m i cam p uran , plh k 1 » aja. I d an

2. Ap kah I\elebihan s istem
~ ua "P' !, n at au II I .HoI " 'ianl III III a lin
e ko nomi c a m p ur an
11 111a1,')-, n 1' (:1 .II 1l1~ n It dalam me mperuntukkan
berbanding dengan sistem
ekonomi fakl or pengeluaran d n menye lesaikan masaLah asas ekonom t
(a) perancangan pusat untuk menpmin ahi vili ekono mi berj alan denga n la nca r
(b) pasaran bebas dan p m duktif.
Kcrajaan akan camp ur Langan jika berlaku ketidakslabilan
dan pe nyelewengan dalam akLiv ll i ekon o mi.

h
Beri kut • dalah tuj uan campur tangan kerajaan dalam ekonomi:
ha
Membekalkal1 barangan awam
gs
Se t uj uk a h a n da d e ngan
I
an

r c amf'l ur tangan keraj a an

dalam aktiviti ekonomi sistem I
ekonomi campuran? .
Seri alasan. engurangkan kesan eksternalitl
@y

engawal harga barang dan perkllidmatan

 PflrTg,malarT I<epad EkonOlTiI

Jadual 1.5 Ciri-ciri utama sistem ekonomi campuran

Pemilikan Individu dan pihak swasta bebas memiliki faktor pengeluaran seperti buruh,

fa ktor tanah. modal, dan usahawan. Individu dan pihak swasta juga bebas mem iliki

pengeluaran harta persendirian dan mengubah pemili kan faktor pengeluaran berdasarkan

matlamat pengeluaran.

Namun. terdapat faktor pen geluaran tertentu ang hanya dimiliki oleh pihak kerajaan

untuk mengeluarkan barang awam.

Kerajaan juga mengawal pemilikan faktor pengeluaran melalui undang-undang dan

peraturan untuk menJaga kebajikan masyarakat.

Penentu Pengguna dan pihak pengelua r berhak dalam membuat keputusan ekonomi untuk

kehendak menyelesaikan masalah asas ekonomi seperti apa yang hendak dikeluarka • berapa

hendak dikeluarkan, bagairnana hendak dikeluarkan, dan untuk 5iapa dikeluarkan.

Pen ggu na mempunya i kuasa men entukan corak pe rmintaan ba rang

dan perkhidmatan.

Pengeluar bebas bersaing dalam pengeluaran barang ekonomi untuk memperoleh

keuntungan yang maksimum.

h
Kerajaan akan membuat k putusa n da mengeluarkan barang awam yang tidak

dikeluarkan atau tidak mampu dikeluarkan oleh plhak swasta.

ha
Pembuat Ind ividu bebas dalam membuat pilihan terhadap barangan ya ng ingin dlbell
pilihan berdasarkan kemampuan dan juga bebas memilih jenis pekerjaan yang ingin diceburi.
Pengeluar bebas dalam pemilikan dan penggunaan faktor pengeluaran untuk
gs
mengeluarkan barangan yang memaksimumkan keuntungan. Pengeluar j uga
bebas memilih teknik pengeluaran yang paling cekap un uk meminl mu mkan
an

kos pengeluaran.
Kebebasan individu dan pihak swasta dikawal oleh kerajaan melalui undang-undang
dan peraturan. Kerajaan ak n memilih teknik pengeluaran yang mema ksimumkan
kebajikan masyarakat.
@y

(ontoh Negara yang mengamalka sistem ekonomi campuran iatah Malaysia, Thall nd,
negara dan Singapura.

1. S,stem ekonomi merujuk kepada atu cara atau peraturan yang diamalkan oleh
sesebuah negara dalam menguruskan ekonominya.
2. Terdapat ti9a jenis sistem ekonomi utama iaitu:
(a) Sist m ekonomi pasaran bebas: segala keputusan ekonomi dibuat oleh individu
dan pihak swasta melalui sistem mekanisme pasaran dan kera;aan tidak cam pur
tangan dalam kegiatan ekonom i.
(b) Sistem ekonomi perancangan pus.at: kerajaan membuat segala keputusan ekonomi
secar mutlak.
(c) Sist m ekon omi campuran: pihak swasta dan kerajaan sarna-sarna membuat
keputusan ekonomi.
Batl I

1.2.3 Penyelesaian Masalah Asas

Ekonomi oleh Sistem Ekonomi

Sistem Ekonomi Pasaran Bebas

( ......................................... ~ ..\

Mekanisme pasaran ialah

Apa yang hendal< dike luarkan
suatu proses penentuan Disele5-aikan meLalUl I I,.' JlI II int·l.lll pcngguna dan 1U3'i,1
tingkat harga berdasad~a n P rut" aran f rrna di I a n II yang menentukan tingkal harga
kekuatan ~~uasa permintaan dan kuanliti barang atau pe rkhidmatan.
dan kuasa penawaran .
...·· .h ............ .. ... . . .. ......... . . ....................

Peng r-. una m e mpun ya i kebebasan m e rnilih dan

rnembd i barangan yang dimgini bagi me neapai kepllasa n
ya ng ma ksimum.
Penge luar aknn menge luarkan barangan yang mempunyai
perrni lilaan yang tinggi dalam pasaran llntu'k memperol e h
keuntu ngan yang maksimum .

Berapa yang hendak dikeluarkan

h
Disel 'ai kan melalui klUJ<;mt: pasaran alau l"ua ...a
pa at n iaitu berclasa rkan jumlah permimaan dan penawaran
ha
di pas;tran.
ln terak si aotara kU3sa permi11laao dan penawaran dalam
pasar an akan menemukan jumlah kuantiti barangan yang
gs
akan d ikeluarkan.

Bagaimana hendak dil eluarkan

an

Disele~aikan melalut pemilihan ar.1 pcngelll,lran \ an >.11 ng

"( p atau cara yang dapal meminimumkan kos pengeluaran
· . J~! • Penge nar akan memilih eara pengeluaran yang berintensiikan
@y

modal alan berilllensifkan burllh berdasarkan harga

1. Bagaimanakah kerajaan
Amerika Syarikat relmif lang lebih rendah dan kuantiti fakl or pengeluarall yang
menyelesaikan masalatl sedia .lda.
(a) apa yang tlendak Kombll1asi faktor pe ngel uaran yang paling cekap pacla
dikeluarkan
kos p e ngelliaran yan g minimum biasanya akan dipilih
(b) untuk siapa dikeluarkan
2. Bagaimanakah mekanisme oleh pengeluar.
harga menyelesaikan
masalah asas ekonomi Unhlk siapa d i keluackan
dalam sistem ekonomi 8 Diseksaikan melalui (1 a~ ag h 11 pend .palan wang
pasaran bebas?
masyarakat dalam sistem ekonomi pasaran bebas.
Golon ga n yang berpendapatan tinggi mempunyai kuasa beli
yang k bih linggi d an Aan memperolehilebih ban yak barang
berha lding dengan gotongan yang berpe ndapalan renclah.
Agiha 1. kekayaan clalam masya rakal adalah tidak sama raLa .
Kebaj lkan masya rakat bukan yang diliLamakan .
 Penganalan k P da Ekonoml

Sistem Ekonomi Perancangan Pusat

Apa yang hendak dikel uarkan
Disel sa ikan melalui b,luan pe ~In ang, n pll~aL
atau I ". i.tan
Ke raJaan me mplln ya i kuasa mutlak dalam me nentukan
jenis barangan yang akan dike illarkm. Penaguna tl da k
mempunyai kebebasan memihh dan mcmbeli barangan ya ng
diingLni oleh mereka.
Peng e luar ju ga tidak m empun yai kebeba sa n untuk
mengeluarkan barangan ya n g mcm p un ya i p rminlaan
yang linggi dalam pasaran untu k mempero leh keuntungan
yang makslmum.

Berapa yang hendak dikeluarkan Bangunan Parlimen di

Diselesaikan me lalui kuasa mutlak k· J 1.11 . Havana, Cuba

Badan pera ncangan pusat akan menenlll kan Jumlah I uantiti

barangan >Iang akan dikeluarkan mengi kut kep rlu an rakyat

h
lni adalah llntuk m e ma stikan kualll iti bar gan aclalah
semiasa mencukupi dalam p :1Saran dan tidak wUJ ud rnasa lah
ha
lebihan awu kuranga n.
........ ........................ .... ....I.. ~......

Bagaimana bendak dikeluarkan .. Oi Cuba , segala keputusan ..~:

gs
Di lesaikan oleh kaaja;.m melalui pemil !han cara pengeluaran ekonomi tentang apa, berapa,
bagaimana, dan untllk siapa
yang paling ce kap awu meminimumkall kos pe ngcluaran.
dikeluarkan ditentukan oleh
an

Kerajaa n yang b e rmallamatkan p en d uaran o u tput ya ng kerajaan.

maksirnum akan mengelakkan berlak u nya pembaziran dan .... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . '0' ••• • •••••• '

se.baliknya meningkalkan kcbaJikan raj yal

Biasanya, ke raJaan akan memilih kaed.lh pengeluanm yang
@y

berintensifkan buruh aga r lebih banya k peluan g pekerjaan

dapal dij ana untuk mengurangkan ka d. r pengangguran

Untuk siapa dikeluarkan ,,)0

Dise lesa ikan oleh 1 r J In . Bagaimanakah kerajaan Korea
Pengguna tidak me mpunyai kuasa dala1l1 m encmukan corak Utara menyelesaikan masalah
agLhan bal-ang dalam masya rakat (a) apa yang Ilendak dikeillarkan
(b) bagaimana hendak

Ker aj aa n akan mem as likan ba r ngan diagihk a n dikeluarkan

secara add, saksama dan sa ma rata LI luk setiap inclividu

dalam masyarakat
Kenjaan a kan menga wal tin gkat ha rga barangan dalam·
pasa ran supaya semua individu m end apal hak yang sa rna
dan kebajikan masyarakat sentiasa di m amakan.
Kadang-kadan g kerajaan akan menjaLll1kan si tem catuan
atau kupon bagi memastikan se mlla rakyat dapat m enikmmi
barang dan perkhiclmatao c.lalam ekonumi.
 Sistem Ekonomi Campuran
Apa yan g hendak dikeluarkan
Diselesc'\ika n melalui k-uasa pasaran d an kuasa 1 cr"lJuan .
Pen ggu na mem p un ya i kebe b asa n m em ilih dan me mb e Li
b a ran f, a n yan g d iin gi ni unluk m c n ca pa i k e p u as a n
ya ng lllaksimum.
Pen g e lu a r swa Sla a ka n m e n ge lu a rkan b a rangan yan g
memp lUlyai pe rm in la n yang tingg i d ala m pasa ra n unLuk
mem pl ro leh keuntungan yang maksimum.
Kc -'j. n a k a n m e n gelu a rk a n barang awam ya n g
lid a k d ise d iakan ole h pe nge luar swas ta untuk m e nj aaa
kebaJil, an masya rakat.

13erapa yang hendak dikeluarkan

ise le .;a ika n m e la lu i mcl,anismc pasaran un l uk
haran' 'k m mi .
lntera l-s i a nta ra ku asa pe rmintaan da n pe na wa ran d a la m
pasa rall akan menentu ka n jumlah kuamiLi barang e kono mi

h
yang akan dikeluarkan.
ha
hU'Hlllli b I<lng -".J! aka n dit emu ka n ole h k rajaan
Polis Diraja Malaysia dan me ngi),. ut keperlu an ra kya l mel alui parlimen.
pengawal keselamatan 5wasta
13agaimana hendak dike1uarkan
gs
menjaga keamanan masyarakat
Disele_ ika n melalui pe miliha n cara pe n gelu a ran ya ng
paling cekap atau m em inimumkan kos pe nge luara n bagi
an

barang e kono mi.

Pengeltta r akan memilih cara pengeluaran yang herintensifkan
modal .tlaU be rintensifkan bUll.1h berdasa rkan harga reJatif yang
lebih rl nclah dan kuantiti fakto r pengeluaran yang sedia ad a.
@y

e ara p"ngeluaran yang dapat m m. k imum"an I unlungaI1

aka n d Jpilih untu k baran I on rol.
KeraJ m akan memilih cara pe ngeluaran ya ng pa ling cekap
bagi p..:ngel uaran har- n a 'am untuk mt."tn. ksimuml-.1n
k >hajl ..l!l m,~yal kal

Parlim e n Malaysia yang Umuk iapa dikeluarkan

terdiri daripada Dewan Dise le ; aika n m e lal u i orak agihan pcndapalan \\an ~
Rakyat dan Dewan Negara masyal akal bagi hal ang konomi.
a l,a n memballaskan dan
Golo ngan yang herpendapata n tin ggi mempunyai k uasa beli
melulu s kan peruntukan
kewangan dalam belanjawan ya ng h bih linggi d an akan l't)em pe role h lebih ban yak ba rang
nega ra. Belanjawan negara berba . ding de nga n golongan ya ng berpenda patan rendah .

~~;:Lln;::anSceab:::~ ~a~~ ~: I_

Ke raj MIn a kan cam p ur La ng an da la m ag ihan b a l~a n g

m elal u i SiSl m pe rc u kaian d an s ubs id i supa ya goJonga n
pengurusan sumber ekonomi

yang be rpenclapatan rend ah me mperole h barang \..:e pe rluan

neg ara untuk me me nuhi

ke pet'luan ra kya t dan

yang m encu kupi.
memajukan ekonomi negara _
era.J 'm akan mengagihkan barang rn 'am kepada sem ua
'-"~. .............................~. . . .... ., ..............

,
indi\ id u untuk me njaga kebajikan rakyat.
 1.2.3
Bincang dalam kumpulan penyelesaian ma salah asas ekonomi antara negara
(a) Korea Utara dengan Korea Selatan
(b) Cub q dengan Ameri ka Syarikat

Perbandingan penyelesaian masalah asas ekonomi oleh setiap sistem ekonomi: 0

Apa yang Mekanisme pasaran Kerajaan • Barang ekonomi:

h
hendak melalui mekanisme
d ikeluarkan ha pasaran
• Barang awam:
oleh kerajaan
gs
Berapa yang Jumlah permintaan dan Kerajaan • Barang ekonoml:
hendak penawaran dl pasardn meJal ui mekanisme
dikel uarkan atau meka nisme pasaran pasaran
an

• Barang awam:
mengikut keperluan
rakyal
@y

Bagaimana Cara yang paling cekap Kerajaan • Barang ekonorni:

hendak (meminimumka n k05 cara yang dapat
dikeluarkan pengeluaran atau memaksimumkan
memaksimumkan untung
untung) • Barang awam:
cara yang dapat
memaksimumkan
kebajikan masyarakat

Untuk siapa Corak agihan pendapatan Kerajaan • Barang ekonom i:

dikeluarkan wang atau kuasa beli corak agihan
individu penp apatan wa ng
• Barang awam:
untuk semua
masyarakat
B tll

1.2.4 Ekonomi Islam

setaln SiSl l' m-sis tem ckonomi ya n~ diLcrangka Ll sebelunl ini,

(~:~;;i ;;;~C;;;;~~~!~-
p em ikiran ekonomi.
lerdapar Sc tu dokLrin ckonom i yang berda. arkan nilal -nilai dan
ajaran Islam yang dikenal sebagai ekonomi Isla m.

prinsip atau kepercayaan

yang dianggap benar dan
Ekon mi Islam rnerupaka n slst em ekonomi camp ur an yang
satu-satunya yang d ap at berlandaskan AI-Quran dan Hadls. Segala aktiviti dan kepu usan
diterima pakai oleh sesebuah ek nom! rarustah berdasarkan syar!a t Islam.
negara secara mantap.
" -........ ,.-. ....
Oalam ekonomi Islam, pihak kerapan, mckan is mc pasa ran,
dan pi hak swasta memainkan penman >'ang penting unLuk
m ema ~ tikan ak tiviti eko nomi berjalan clcn ga n lancar,
proclul tif, adi! clan saksa rna.
KeraJam akan carnpur tangan Jika herlaku pellipu an ,
ke tidakad ilan, elan penycle.wenga n dalam akriviti d.Lln0mi.
Kejaya tn seseorang individu di dunia clan eli akhimL adalah

h
bergam u ng kepada lahar kebaJik n dan ke5ejahLrraan yang
dilakukan eli d un ia ini
ha
Seriap individu bcrhak untuk hidup dan lerj amin hak nya
dalarn mempe ro leh keperluan asas masing-masing
Seliap IT1d ividu bebas fiene-an kekaraan tetLTJi lerikal dengan
gs
ba tasan-hatasan t en ~n LU agar lidak menJepska n ebaJ ikan
inclivic1 u yang lam dan k TJentingan rnasyara kal umu m.
an

~ ............... ............................ ,....

...................................................................
@y

Ibn Kllald un merupakan seora ng tokoh Isl am yang unggul. Hasil kerj 1
beliau m rangkumi b!dang sosiologi, astronomi, numerologi, kimia, 1
sejarah d n ekonomi. f

Ibn Khal Ciun t idak melihat fungsi utama manllsia dalam aktiviti
perekono niannya seumparn a haiwan ekonomi (eco nomic animal).
Sebalikny beliau menganggap manusia itu sebagai manusia Islam
(islamic man) yang Illemerlukan pengetah uan ekonomi untuk memenuhi
misinya di atas muka bumi ini . Dal alll hal ini, Ibn Khaldun menekankan
perlunya manusia menjauili perbllatan jahat. Sebaliknya manusia wajib
mengiklltl ajaran Islam sebagai model lIntlik memperbaiki dirinya dan :
mesti rnemberikan keutamaan kepada kellidup an akhirat. :
(Sumber: http://www. islamgrid.gov.my/ilmu-islam/21-toj<oh-islam/53-ibn-kl1aldun) i
' .. ~ •••••••••••••••••••••••••• . •••••••• ,0 "

Area Ibn Khaldun,

Tunis, Tu nisia
 Pengellalan kepada Ekonoml

Ko nsep pem hangunan ekonomi ci a am eko nomi Islam

mcliputi pClllhangunan insan secara m eny luruh iailU dari
( oi pemban unan fi.zikal (kebendaan) dan kerobaniao
Kegialan eko no mi yan g cl ip lankan d.tiam ekonL1mi Islam
me n.lpakan s bahagian d'l ripada KC c1lruhan <;. (lID hidup
scorang 1.. lam .
kh il ll, wUJudn "i p r" lIlgan an adil dln 11 ma
an lJ.ra mdi -jdu unLuk p~n gel ua ran barang yang I alaI aga r
penlbazi ran sumhcr dan peninclas n Lt rhadap inclividu lam
lIdak berlaku.
C()nwh ncgara yang mcngalllaikan ekonomi Islam ialal Arah
audl clan Brunei.

h
ha
gs
an

MasJid al'Haram, Masjid Sultan Omor Ali Saifuddin,

Makkah. Arab Saudi Bondar Sen Begawan, Brunei Darussalam
@y

................................................................................. ~ ... ~ .....~.~.~.~.~.......~, .............. .. .....................................................-....

,

r ',.~~' '\ \\~)~~~- '

Ara b Saudi mel'u pakan tempat as a! agama Islam
dan temp at lahir Nabi Muham mad SAW. Bendera Arab

.,
~
~~ _~.~"'!). lK:",I p'_~'
__ .'
J
~:y
-,
' ~
1-
,
... , .:l:::::::
.

Saudi mempunyai dua kalimat syah adat yang berert i ~UlI."'lT.'7: ) ) t

"Tidak ada Tuhan selain Allah dan Nabi Mu ham mad SAW ·, \ t

........-- :-1 - ~

<\:~~\ :
ialah utusan-Nya·.

Arab Saudi juga dikenali sebagai "Tanah Dua Masjid

J -'
Suci" yang merujuk kepada Makkah dan Med inah, dua . Arab saUd~~-
tem pat pa ling suci dalam Islam . Arab Saudi merupakan

pengeksport petroleum dan negara yang mempunyai

~ - ~ . -,.\ /.
simpanan petro leum terbesar di dunia.

(Sumber: https://www.cia.gov/library/ publications/

the-world-factbook/g~o s/sa.html)
)
~~~-
~' ~ ~
( ....-- 1'
/" ~ ~\ ...r- laulAraD

I ~~~
.... . . _ ••••• ..... ... ........ ~ ••• r •• _ ........... f"'.­

 Ciri-ciri Utama Ekonomi Islam

Pada dasa nya, ekonomi Islam merupakan saw cabang dalam
slstem ekonomi carnpuran. Oleh itu, ekonomi Islam mempunyai
ciri-ciri yallg rnirip d engan slStern ekonomi campuran . Namun ,
e konomi { lam juga m empunyai beb e rapa unsur unik dan
lersendiri se perLi berikuL

Sebagal sebahagian darlpada keseluruhan sistem hidup Islam

Wujud persaingan yang adil dan saksama antara individu

~." ....

Keseimbangan antara kepentingan individu dan masyarakat

· --
......... .......... .. ..... -.... ... .....
~

Dalam ekonomi Islam,

fal<tor pengeluaran adalah Sebagai s ebahagian daripada keseluruhan sistem hidup I lam
hak milik mutlak Allah Matlamat e konomi Islam adalah untuk mencapai 1
S.W.T. Setiap individu hanya
merupakan pemegang
iailU m..:ncapai keseimbangan antara kebahagian inclivid u dan
amanah atau khalifah masyat lkm di dunia dan akhirat

h
Allah untuk mengusahakan Segala kegiatan ekonomi yang berlandas kan ~yar i al Islam
sumber ekonomi tersebut ha
c!iangg lp sebagai. ibadah dan akan diberi ganJaran pada
untuk kebaikan manusia
sejagat. Pembaziran faktor hari akhirat.
t pengeluaran adalatl ditegah. Keputu n ekonomi haruslah berdasarkan prinsip dan hukum
........... , .................................. ...

gs
Islam iJ itu . I dan I
Pengduaran barang dan perkhidmatan adalah un tuk umat dan
aktivili ekonomi yang dijalankan mencerminkan keseluruhan
an

hidup slam.
Aktivill ekonomi yang tidak halal se pe rti penyeludupan,
perjud lan, pengeda ran dadah dan p nipu a n adalah
@y

dihara m kan sarna se kali .

. J~I
• \Vujud persaingan yang adil dan saksama anLara iDdividu
1. Apakah perbezaan antara lndividll dan pihak wasta adalah hebas mencari dan m mil iki
bentuk persaingan yang kekay a Il1 di dunia demi kebajikan dan kesejahteraan di dunia
wujud dalam sistem dan akltirat asalkan udak bert ntangan dengan h ukul11 islam
ekonomi pasaran bebas
PenggLJ na dan piha l, pe nge luar be rhak dalam me m b ual
dan ekonomi Islam?
2. Bagaimanakah perbezaan k e pUl u an e ko n o mi untuk m e ny el esalkan m asa lah
bentuk persaingan tersebut asas ek nomi.
memberi kesan kepada Pe nggll na mempun a i ~e beh asan memtlih ba rang
ekonomi masing·masing?
clan pl rkhidmatan yan g ha lal dan J rtis pekerj aan yang
ll1gin d lceburi. .
P ngelu ' I hebas h l'saing dalam pengeluaran barangan un lU k
mempcro leh keum ungan .
KeraJaan akan mengawal kebebas, n pengguna dan pengeluar
melalUl undang-Lln dang dan p ralman.
,..

Pengena1an kepada El<anoml

Keseimbangan antara kepentingan indh idu dan masyarakat

Kepentingan awam adalah lebih di utamakan berbanding

dengan kepentingan individu.

Kerajaan akan membuat keputus.m ekonomi dalam

pengel uara n barang awam untu k m (,; mastikan kestab ilan

ekonomi dan kebajikan masyarakat t rjamin.

Sasaran p ngeluaran adalah llntuk semua masyarakat.

Setiap indivi.du dijamin m emperole h barang keperluan asas.

Prinsip ~ ()( I a '1 amat dip enr m gkan dalam aspek

penggunaan dan pengelllaran sesuatu barmg dan perkhidmatan.

Individu yang cukup syarat dikehencJa ki membayar _ II 1

unt uk diagihkan kekayaan mereka h pada golongan yang

huang kemampuan.

Zakat berasal daripada pe rkataan Arab ·zaka · yang bererti p nambahan atau kesucian . Dari segi bahasa ,
zakat membawa makna kesuburan, kesucian , keberkatan , dan kedamaian. Dari segi syarak pula, zakat

h
merupakan cukai ke atas harta yang diberik ...·n kepada orang yang berhak menerimanya .
Antara kepentingan zakat ialah : ha
• Menyucikan dan Illenjaullkan Ilati pemilik iarta daripada sifat tamak dan kedekut
• Melahirkan golongan muslim yang sanggu berkorban untuk kesejahteraan orang lain
• Merapatkan jurang perbezaan pendapat an golongan yang kaya dengan golongan yang kurang
gs
berkemampuan
• Memupuk perasaan sayang-menyayangi, belas kasihan , dan tolong-menolong terhadap golongan yang
kurang bernasib baik
an
@y

8ahagikan pelajar kepada beberapa kumpulan .

1. Setiap kumpulan dikehendaki membuc t perbandingan ekonomi Islam dengan sistem ekonomi
yang diamalkan oleh Amerika Syarika 1 dari aspek yang berikut:
(a) Pemilikan harta
(b) Matlamat pengeluaran
2. Wakil kumpulan perlu membuat pembentangan di depan kelas.
3. Kumpulkan semua hasil kerja kumpulan dalam bentuk folio.

1. Ekonomi Islam merupakan saJah satu sistem ekonomi campuran yang berlandaskan
AI-Quran dan Hadis. .
Q
2. Antara ciri utama ekonomi Islam ialah:
(a) Sebagai sebahagian daripada keseluruhan istem hidup Islam.
(c) Wujud persaingan yang adil dan saksama antara individu.
(b) Keseimbangan antara kepe tingan individu dan masyarakat.
3. Segala aktiviti dan keputusan ekonomi tentang apa, berapa, bagaimana, dan untuk
siapa barang dikeluarkan haruslah berdasarkan syariat Islam.
--=--- ----
Peta Konsep
IImu ekonomi
• Sumber terhad (buruh ,
tanah, modal, dan usahawan)
• Kehendak tidak terhad
Masalah ekonomi
• Kekurangan
Pilihan
Kos lepas
lsi rumah
• Kekurangan - pendapatan l
wang
• Pilihan - memaksimumkan
kepuasan
• Kos lepas - barangan kedua
terbaik yang dilepaskan
an
Firma
@y
• Kekurangan - faktor
pengeluaran
Pilihan - memaksimumkan
keuntungan
Kos lepas - keluaran kedua
terbaik yang dilepaskan
Kerajaan
Kekurangan - sumber hasil
kerajaa nl cu ka i
Pilihan - memak simumkan
kebajikan masyarakat
Kos lepas - projek
pembangunan kedua terbaik
yang dilepaskan
Keluk kemungkinan
pengeluaran
Masa lah asas ekonomi Sistem ekonom i
• Apa - Jenis barang Pasaran bebas - tiada
• Berapa - kuantiti barang campur tangan kerajaan
Bagai m ana - teknik • Perancangan pusat ­
pengel uaran kuasa mutlak kerajaan
• Siapa - corak agihan • Campuran - pihak swasta
barangan dan kerajaan bekerjasama
h
Penyelesaian masalah asas ekonomi
ha
Pasaran bebas Perancangan pusat
• Apa - permintaan • Apa - keraJaan
gs
pengg na • Berapa - bilangan
• Berapa - mekanisme keperluan rakyat
pasara n • Bagaimana - cara
Bagai m ana - cara yang memaksimumkan
yang emak simumkan kebajikan masyarakat
untung Siapa - diagihkan kepada
• Siapa - corak agihan semua rakyat
penda patan
Campuran
Apa - kuasa pa saran ( barang ekonomi) dan kerajaan (barang
awa m
• Bera pa - me kanisme pasaran (barang ekonomi) dan kerajaan
(bara ng awam)
Bagai rn ana - cara yang memaksimumkan untung (barang
ekon omi) atau kebajikan masya rakat (barang awam)
• Siapa - corak agihan pendapat an (barang ekonomi) dan
ke raj aa n (barang awam)
Ekonomi Islam
Ciri-ciri utama:
Seba ga i sebahagian daripada keseluruhan sist em hidup
Islam
• Kesei m bangan antara kepentingan individu dan masyarakat
• Wuju d nya persaingan adil dan saksama antara inidvidu
 P-·ngenalan kepaaa Ekonr m

Pengenalao kepada Ekonoml

Konsep Kekurangan. Sistem Ekonomi dan PenyelesiJlan

Pilihan, dan Kos Lepas Masalah Asas Ekonom i

IImu ekonoml • MaXilah a5a5 ckonom l

-----------------
Faktor pengeluaran iJ
Konsep kekurangan dan pillhan b
Konsep kos lepas b
Keluk kemungl<inan pengeluaran

h
a Faktar Pengeluaran
ha
gs
Tanah Buruh Usahawan Modal

Alat I J otera I mod;iI

an

Anugerah Tuhan I ~ufl l bangan tenaga Menyetaraskan filktor

alam semula jadi fizjkall mt'ntai pengeluaran yang lain wang dalal11 proses
Penawaran terhad manusta Sanggup menanggung p!!nglOl <Iran

Sumber di atas Buruh mahir I tidak rislko perniagaan Mentngkatkan

@y

permukaan ! dalam mahlr Kreatif, Inoval if, dan produhtlvltl dan

perut bumi (Ida\{ mudah putU5~ kecekapan pengeluilfan

b Penyelesaian Masalah Ekonoml oleh Unit Ekonoml

Keku rangan ­ sumber pendapatanfwang

lsi rumah
{ Pilihan ~ memilih barangan yang memaksimumkan kepuasan
Kos lepds kepuasa n yang mungkln daripada barangan kedua terbaik )lang
terpaksa dllepaskan

Penyelesaian
Firma
• ;~~:~ ~g::~l~:~:::::;~::=~:i~::kan ke,untungan
Masalah
• Kos I s - keuntungan yang mungkin darlpada output kedua terbalk yang
{ lerpaksa dil paskan
Ekonomi

Kerajaan
 o Selepas mempelajari bab ini, anda dapat:

1.1 Konsep Kekurangan, Pillhan, dan K08 Lepas

U Mentakrif ilmu ekonomi
D Menjelaskan konsep kekurangan dan pilihan
o Menerangkan faktor pengeillaran bum , modal, tanah, dan llsabawan
o M endefinisikan kos lepas dan menerangkan konsep kos lepas melalui analisis satll situasi
o Menjelaskan implikasi pilihan individu, fi rma, dan kerajaan dari aspek kos lepas
D Menjelaskan konsep kos lepas melailli analisis kelllk kemllng inan pengeluaran

1.2 Slstem Ekonomi dan Penyelesaian Masalab Asas Ekonomi

D Menyatakan maksud sistem ekonomi
C Menyatakan masalah asas ekonomi
L Menjelaskan masalah asas ekonomi apa, ber pa, bagaimana, dan untllk siapa barang dikeluarkan

h
r--' Memberi maksud ringkas ten tang sistem ekonomi pasaran bebas, sistem ekonomi perancangan
L- pllsat, sistem ekonomi campuran, dan >konomi Islam ha
D Menghuraikan ciri-dri sistem ekonomi pasaran bebas, sistem ekonomi perancangan pllsat,
sistem ekonomi campuran, dan ekono i Islam
Membandingkan ciri-ciri utama an tara :.etiap sistem ekonomi
gs
Menjelaskan penyelesaian masalah asa:- ekonomi oleh setiap sistem ekonomi
-------'

C Membandingkan penyelesaian masalah asas ekonomi ntara setiap sistem ekonomi

an

-- ~ITG]oIT(]
@y

......................... _ --
... _ ..... r .-: .............................................. .

1..1 Konsep Kckurangan, Piliban, dan Ras lepas Jill I (Ch oice)
• I IL d ( L((bow )
1111 ~ 'Ill I Il It I
• I I nOlll1l (EcOIw mics )
(Limited economic f'eSO Lm ( s)

I 1m fll" .. ' I. r I (Factors oj prod~lcl i( ' n ) ( Land)

· I irm. (Fi rm ) (E ntrcprCllcll r )

• Hili UI I J I' r II II 1..2 Si tern Ekonomi dan Penyelesaian Masalah
i., I (lncreus ing opportunity costs Asas EI onomi
oj production) I , ql

r 1. (HOllsehold) ( Ba sic economic p roblcm)

• h. hcmL11 ljct, ll' 11' d (Unlim ited des i rt s)
.~ (Ecqmom ic sysLt'm )
• KcJ uran '"n (Scarci ty )
1 I n (' 11 I l I 1 (MLx:cd economy)
• II III ,1111 I rr I' ll". ran
l
• Ik n0I111
I

1 I•• (ls!a mic economy )

(ProdLlction posslbiliLy curve )
I \I 11 I [1< 1/ I" "I
(Governmcnt)
(Free- market eco nomy )
(Opportunity cost)
• J I I I m 11 11 Jl '\I II • I' pl! .1
I .111 1 -I, m ( Econom ic prob lem)
(Centm Uy -p!an l! ccl or co mmand econo my)
10(111 (Capita!)
 Latihan Sumatif U

e oala Obj if
Arahan: Tiap-tiop soolan diikuti oleh emp at jowapon pilihan. Pilih satu jawopan yang paling tepat.

1. Masalah kekurangan berlaku kerana 3. Maklum at di bawah adalah be rkaitan

A faktor pengeluaran adalah tidak ter ad
dalam ekonomi
B kadar pertamba han pen dud uk yang
ti dak terkawal
C I ehau an dan kepupusan sumber aJam
se mula jad i
D fakt r pengel uar an ad alah terhad
be rb an d i ng d enga n kehe n dak
yang pelbag i
dengan masalah ekonomi.
Nasru l menggunakan wang saku
harian ya RM 12.00 untuk makan nasi
ayam d i Restoran Myd in dan tidak
membeli buku cerita kesuka nnya.
Apakah k05 le pas yang dih ad api
oleh asrul?
A Nasi ayam
B Buku -erit

h
2. Gambar di bawa h menunj ukkan sej ills
C Restoran Mydi n
faktor engelua ran. ha D Wang belanja harian RJ\11 2.00
Mesin pencetak 3D
4. Jadual di bawah berkaitan dengan masalah
ekonomi yang Jihadapi oleh Syarikat Serio
gs
an

p o 100

Q 20 80
@y

R 60 50

Pernyataan manakah yang mcnggambarkan 5 80 20

sumber eko n mi tersebut? .
A Me mpunyai penawaran yang tida k Jika Sya rika t Seri m enu ka r tekni k
terhad pengeluara n dar ipada Q kepada S, k05
B Tidak mem punyai 'os lepas lepas untuk mengeluarkan 80 botol s s
C Me m ban tu meningkatkan ling kat tomato jalah
ke ekapan pengeluaran A 20 botol 50S tomato
D Menggabungkan fa ktor pengeluara n B 40 bO lOI 50S tomato
yang lain C 60 botol 50S cUi i
D 80 botol so cili
 ,

5. Gamba r dJ bawah be rka itan de ngan
masalah asas konomi yang dihadapi oleh
e uah syarikat perab t.
Syarikal akan mengeluarkan salu ski
tanpa kawaJa daripada kerajaan.
perabol sofa yang dlkenal sebagal 'Comfortable
7. Maklumat d i bawah berkaitan dengan satu
sistem ekonom i.
Per aingan adalah :e(Ma bebas antara
I
perrgeluar untuk menca.ri keunlungan

pada tahun hadapan unluk memenuhl perminlaan

Pernyataan manakah menggam barkan
yang linggl danpada 9010n9an alasan yang

item ekonomi di ata ?

berpendapatan antara RM12000 hlngga

RM18 000 sebulan.

A Harga barangan ditetapkan oleh ba an
pera.l1cangan pusat
B Keputusan ekonom i ada lah sel ara
dengan hukum syariat
C Pilihan ll1dividu terhadap barang dan
perkhidmatao adalah erh d
D Individu bebas memiliki kekayaan dan
mengaglhkan f ktor pengeluaran

8. Pa angan manakah benaI tentang

perbezaan a o tara j le rn ekon mi

h
perancaogan pusat dengan sistem ekonorni
ha pasaran beba ?
Pilih ma alah as.as ekonomi yang sud th
disele alkan olch syarikat ter 'ebut.
gs
1 Apa yang hendak dikeluarkan
II Berapa yang h ndak d ike1uarkan
III Baguim ana hendak d ikeluarkan Pembuat Kerajaan Plhak
an

IV Untuk siapa dikeluarkan keputusan atau badan swasta dan

A I dan IT
perancangan individu
C II dan III
pusat
B I dan IV D HI dan IV
@y

II Motif Me jaga Mengaut

6. Apakah y- I g digambarkan oleh kelnk kebajikan keuntungan
ke m un gki n an pengeluaran motosikal masyarakat yang
dan roti? maksimum
A Menu njukkan hubunga n antara ill Penentu Mekanisme Kerajaan
kuantili output dengan jumlah faktor harga pasaran
p nge luaran antuk rnengeluarkan
Persamgan Wujud Penge luar
motosikal dan roti
persaingan tidak bebas
B Menunjukkan jumlah motosi kal elm
bebas antara bersalng
roti yang dapal dlke luarkan dalam pengeluar untuk
sllatu tempoh masa tertentu menguasal
C Men unjukkan kos pengeluaran yang pasara
ditanggung untuk meng luarkat
moto ika! dan roti A 1 dan II
D Menunjukkan kuantili motosikal dan B I dan IV
roti Y< ng b leh dike luarkan apabila C ndanm
menggu nakan semua faktar yang aJa 0 III dan 1V
 ~11genalan epa a Ekonornl

9. Masalah asas ekonomi 'apa yang be ndak dikeluarkan' diselesaikan oleh ekonomi Islam melalui
A corak agihan pen dap tan masyarakat
B permint an yang tin ggi dalam pasaran
C keperluan masyarakat yang berland 'kan hu um syariat
o sistem catuan yang berdasarkan kcpada keperluan masyarakat
10. ilih padanan yang tepat mengenai cara penyelesaian masaJah asas ekon m i antara sistem
ekonomi perancangan pusat dan islem ekonoml campuran.

r Apa yang hendak Ditentukan oleh permintaan yang

dikeluarkan ri nggi dalam pasaran
II Berapa yang hendak Diten tu kan oleh plhak pengguna Ditentukan ole kerajaan
dikeluarkan dan penge luar
ITt Bagaimana hendak Ditentukan oleh keraj aan Tekn ik pengeluaran yang
dlkeluarkan berdasarkan matlamat untuk memaksimumka keuntungan
menjaga kebaJlkan rakyat

h
tv Untuk siapa Ditentukan oleh kerajaan sepenuhnya Mengikut corak agihan
dikeluarkan ha pendapatan wa ng

A I dan II B 1 dan TV C II dan III D III dan IV

gs
mSo Ian Esei
an

Arahan: Jawab soa/an-soo/an yang berikut.

1. (a) Gambar berikut berkaitan den gan faktor pengeJuaran .

@y

(i) Terangkan empat ciri faklor pengeluaran inL

(i i) Dengan contoh yang se ·ual. jel skan kon ep keku ranga n dan pili han bagi unit
ekono mi ini.

2. (a) Deng n contoh yang es uai, jelaskan konsep kos lepa. bagi lllli t fir ma.
(b) (i) Apakah maksud keluk kemungki n' n pengeluaran?
(ii) Nyatakan Uga andaian untuk anal isis keluk kemungkinan pengeluarall.
Bal

3. (a) Maklumat di bawail me nunjukkan masalah ekonomi yang dihadapi oleh kerajaan.

Meml in. J. Ian Taya h h, ru

Membma sekolah mencngah
dt en I kandar. Perak dengan
dan baharu eli Gopeng, Perak dengan
ko RMI. jutn
ko R [2.2 juta

/
}umlah hasil kerajaan
anyak RM3.0 juta

Jelaskan cara penye1es ian ma alah ekonomi di ata .

(b) lela kan dua kelebihan ekonoml Islam berbanding dengan sistem eko nom i pasaran
bebas.

4. (a ) Kerajaan wajar cam pur tanga n dalan aktiviti ek n mi agar kebajikan rakyat terjaIDirt.
Ben uJasan anda tentang pernyataan di atas.
(b ) Makl w11at di bawah berkaitan de ngan c.iri -ciri . i tern eko no mi di n egara P dan
ncgara Q.

h
tolif pengeluaran rang ha
mengutamakan keuntllng.m • Ml til' pengeluaran rang
mabimum mengutamakan kebajikan
• Mengeluarkan barang yan't mas),arakal
• Mcngeluarkan h.1J'allg .\wam
gs
dnnmta leh pa aran

negara P negara Q
an

(i) Apakah si tern ekonomi negara P dan negara Q?

(ii) Bezakan cara penyelesaian m.1 alah as ek nomi yang berikut oleh si tern ekon mi
I

negara P dan negara Q:

@y

(aJ Berapa yang hendak dikeluarkan

(bJ Bagaimana hendak djkeluarkan
(c) Untuk siapa dikeluarkan

5. Jadual di bawah menunjukkan kombin 51 pengeluaran bagi dua jenis barang dalam
sebuah ekonomL
-
Baral19 p.e~99una
.(unlt),
A 0 100

B 10 90

C 20 i 70

0 30 40
E 40 0

(a Lukis keluk kem ungkinan pengeluaran pada kerta grar.

(b) Berdasarkan keLuk kemllngic.inan pengeluaran eli (a), jelaskan konsep ko ' lepas yang
semakin me ningkat.
6. Perbualan b rikut berkaitan denga n 51 tern ekonomi dua buah negara.

~ 21 :03 H+ :: .1111

lam)"
Hal Samad, sudah lama kita tidak berjumpa
r
sejak ka mu berpindah ke negara A ..

"" Sama~t
Ya, tidak sangka saya telah menetap

di negara A selama 3 tahLIn.

Zal'l'hn
Baga imana prestasi pern iagaan
roti kamu dl negara A?
Sam<ld .. 1

. Boleh dikira b~

--------- ~

h
I amu m sti dapat untung yang ambn
ba nyak kerana kamu bebas untuk
ha
mengumpul kekayaan ...
..-:--~-- - - --- --'-;;.------ '
Samad
Ya, memang belu!. Menetap di negara A ada
gs
baik dan buruknya. B kan semuanya baik.
Bagaiman a pula den gan kamu? Sud all ada
I berapa orang anak s karang?
an

Zambn
Tiga , semuanya nakal tetapi comel. ..
Nasib baik kerajaan mem eri wang bantuan
@y

perseko ahan. la memang meringankan

beban saya.

Samad
Bagusnya kalau macam itu.

(a) (i) Jelaskan tiga perbezaan iri istern ekono 1i yang dial alk n di negara Zarnbri dan
di negara Sarnad.
(ii) "Menetap di negara A ada bajk dan bUfLlknya". Je.laskan perny~taan ini.

(b) Bed pendapat anda tentan g kesa n pemberian wang ban uan per ekolah an oleh
ke rajaan,
Bab 1

Endk Murli ialoh seorang pengus ha dan per ka kasut yang terkenal di Bayan Barn, Pulau Pina ng,
Syarikat ka sllt beliau mengelunrkan pelbaga jeniS kasut wanita untuk pasaran t m pat an da n juga
dieksport ke rantau negar -nega ra ASEAN . Bersempena dengan sambutan ulang ta hun syarikat yung
ke-10, Endk Murti t la h mengha silkrul satu siri kt1sut wanita yang unik iait 'Comfortness', yang khos
disosarkan kepadn golonga n wanita korporat yang berpendapatan tinggi.

Untuk menguasoi pnsoran kasut tempatan yang semakin meluas, syorJkat Encik Murli tel h meHbatka n
din dalam pengeluaran kasut lelaki. ladua l di nawah menunjukkan kombinasi barang ya ng dikeluarkan
oleh y rikut En 'k Murti:
KCI!>ul wllnila (pasong)
A 200 o
B 12
C 80 120
D o 200

h
Dalam mesyuarat pengurusan syorikat yang terkini, keputusan telah diambil un tuk meningkatkan
kupaslti pengeluaran kliang sebouyak 10 pe 'atllS. Syankat ok n menamb h k n penggunaan m Sin
ha
dan perala tan moden da la m proses pengeluman sllpaya matlamat syankat dapa t di opaL

Dalam usaha mengembangkan lagi pemiaga tn syorikot, dengon jumla h wang sebanyak RM1.5 jut f
gs
Encik Murli tela h mengesyorkan dua cadangan luitu sam ada membina sebuoh kilang pembu tan
yang baharu di Bow K wan , Pula u Pinang a au pun mengambil aUII syankat pesamg io it I SYOIikat
Sen Wani Sdn . Bhd. Akhirny a, keputusa n teluh dlornbil untuk mem ulakan proses penga mbilalihan
an

ke alas Syarikat Seri Wani Sdn. Bhd.

Pado minggu lalli, syoI; kat End k M urli telah menenma notis amman bertulis daripada pibak J baton
@y

Alom Sekitar ulau Pina ng (JAPP) kerana m enyalurka n bal1.an huangan ke sungai yong berhompiran
dengan kilang beliau. Tanpo rnenolnk ton 99 n gj owab sO ' ial ya ng ha rus dipi kul, Endk Murli Lelah
me gombil longkoh yang dro tik untuk m enyelesaikan masalah tersebu t.

Serda arkan 'itua i d i ata., jawab soalan beri~ Ul.

(a) Apakab m asalah asas ekonom i yang telah berjaya diselesaikan o!eh syarikat Encik Murh datum
pengeluaran em p na sambut, n ulang tahun syarikat?
(b) (i) Hilung kos lepas yarikal Endk Murli apabila kombmasi barang ber ubah daripada titik B ke
titik D.
(ii ) Dengan menggunaka n kertas gTaf, lukis keluk kemu n gki nan pengelua ran arikat
Enclk Murh.
(c) Jelaskan kesan terhadap syarikat Encik t-.llIrii jika perancangan yarikat berjaya dicapai.
( ) Jelaskau cara penyelesaian masalah ekonomi 01 syarikat End.\..: Murli .11am usaha mengembangkan
Iagi pem iagaan syarikat.
(e) Jela kan kesan terhadap yarikat Ened" Murli jlka pihak labatan Alam Sekitar Pulau Pinang
mengambillindakan und ng-undang tel hadap yarikatnya.
 PengenBlan kllpa EKonomr

Praktis

Arahan: Lengkapkan peta pemikiran di bawah.

1. Nyatakan ciri faktor pengeluaran berikut.

h
ha
gs
2. Lengka pkan masalah asas eko nomi beri kut.
an

Masalah Asas Ekonomi

@y

(a) (b)

Penentuan Penyelesaian Penentuan Penyelesaian

I I I I
Jenis Perm intaan
..
-- ~ ~ . ~
Te k ni ~ cekap
barangan masl'arakat 1'an9 dapat
memaksim urn kan
keun tungan

(c) (d ) I

I
Penentuan Penyelesaian Penen tuan Penyelesaia n
I I I I
Cora k agihan
barangan
Har! In i hart mlnggu, an a e f pat IJ r 'mba ng de ng, n aya h
anda c;ema 'a mcmbaca surat khaba r eli ruang ta rn u um ah KUALA LUMPUR
Sayur OklobQr November
anda. lJerikut ada lah sa lah c;at'll I juk yan g anda baea. Kdngkung M2.00 RM~5O
Salad 4.00 600
Llmau nlp!s 4.00 5.50
Ci"k ~1 5.00 10.00
Cill merah 8.00 16.00
8ayam 350 4.50
Ttmun 1.50 300
Kacang panjang 3.00 400
Urn ke!edek 1.80 180
Sengkuang I.BO 150
Sawi 6 .00 400

JOHOR BAHRU
Sayur Ohtober November
Bayn m RM 3.67 RM2.S0
Gilt merah 14.00 11 00
Halla 4 00 ~.50
Kacang buncis 6.00 6.50
Kangkung 250 2.50
Kobls bulat 3.00 3.00
Kob,s bu nga 6.00 6.50

ah
Kob'6 palliang 4.00 450
Tlmun 3.00 lOO
h Tomato 8.00 6.00
gs
an
@y

yah anda telah mengemukakan bcberapa soala n untuk uncia.

1. Ta huka h anda baga iman a harga sayur d it n tukan dj pa ara n '!
2. Men CTapaka h h alga sayur b Ieh lurun naik tIi pasaraI1? .
3. Apa bila har Ta ii i mera h rn enin gkat dengal li nggi, dakah anda ma~i h mcm b Iinya atau cari cili
lai n yang lebi h rn ura h?
4. Apa kah fak tor yang mempengaruh i pc rm in taa n da n penawaran sayur di pasaran'?
5. J!ka a nda iala h pe n jual. ad aka h peningka tan harga sayunesuatu yang m enguntu ngkan'?

'e1epas mempela jarl bab ini, c uba a nda jal.v ab alan -soal n ang d ikemu ka kan oJel1 aya h a nda .
 DaLam pa aran, I k usa pa aran ia;
inl raks i antara pemlint an pl!n una (kngan p na\\aran pl!ngeluar.
Hurga arang uan per 'hldmal n m ~mainkan peran ' p nlin~ d'lam
mencntuJ.. n li:u Inti!1 p 'nnin aan t.I:.m p nawaran di ~a mpin g faktor
penentu yan~ II In . Konsep keanjalun harga permintaa n dan keanjal un
harga pena anI 1 serta r I II" ang mempengaruhin ya LUmt uibin ang
I

h
ha
gs
an
@y

Standard Kandungan:
2 1 Keselmbangan Pasaran
2 2 KeanJalan Harga
• Pemlintaan
• Penawaran
• B rang pengganti
• Barang penggenap
• Lebil1an'permlntaan
• Lebihan penawaran
• Keseimbangan pasaran
• KeanjaJan permintaan
• Keal jalan penawaran
 ,
2
I
i
Keselmbangan Pasaran iI
Apakah yang dijelaskan oleh hukum per'mintaan dan penavvaran"l
Bagaim cm akah keluk permintaan atau penavvaran individu dan

(~:;i,:i~~~~c;':~~~;~'i

pasaran dibentu "I

Apakah faktor-faktor' yang mempengar'uhi permint aan dan
penavva ran sesuatu barang di pasaran?
Iran, Iraq , Kuwait , Arab dan
Menga pakah kuantiti permintaan dan penavvaran akan berubah
Saudi Venezuela berdasarkan vvalaup un harga tida k beruba h ?
I~onferensi Bag1ldad tahun 1960. Apakah perbezaan antar'a pen gem bangan perm intaan atau
Tujuan awal pernbentukannya penavva ran dan pertarnbaha n permlntaa n atau penavvar'an"l
adalah untuk menjaga Apakah perbezaan an ta ra pen g uncupan per'mintaan atau
kestabilan harga minyak penavvaran dengan pen g uranga n permi ntaan atau penavva r'an"l
d unia demi ke pentingan Dalarn keadaan bagai manakah pasaran dikatakan telah mencapai
:. negara-negara anggotanya.
........................................................... ..........
keseim ngan?
Apakah yang aka n berl aku terhadap pasa ran apabila permintaan
atau penavvaran berubah I

h
Renungan terhadap Penentuan Harga
SEP
ha LALU
gs
Tu run naik harga barang adalah norma pa Se ran. Apabila p rm inta an melebihi penavvaran , harga
akan meningkat dan apabila penavvar'an me leb ihi permintaan ha rga akan jatuh. Ini hukum pasaran
bebas. Seperti barang-barang lain, pe nuru l1 an dan kenai kan harga m inyak mentah dunia juga
an

ditentukan oleh permintaan dan penavva rannya vvalaupun dasar Pertubuhan Nega ra -Negara
Pengeksport Petmleum (OPEC) Juga boleh mempengaruhi pengeluaran dan harganya Apabila
harga minyak dunia meningkat secara mend adak, kos bahan api akan meningkat dan menyebabkan
@y

semua kos pengeluaran serta barang runclt juga meningkat. Setiap kali harga ba rang-barang
runcit dinaikkan, rakyat akan mempersoal ka n kenaik an harga tersebut dan para penlaga akan
dlpersalahkan kerana menaikkan hal·ga. Sebenarnya turun naik harga barang di pasaran, satu hakikat
yang boleh diterima oleh rakyat jelata tetapi apab lla kenaikan harga adalah melebihi daripada paras
normal, atau harga meningkat secara berlebJhan,
ia akan membebankan ban yak piha k Ben arkah
harga boleh menjadi satu mekanisme yang dap at
menyelesaikan masalah lebihan atau kurang an di
pasaran dengan baik?

(Dipetik dan diubah suai daripada 'Kenaikan harga ma~anan:

Mengapa dan apa seterusnya' oleh Prof Datin Padllka

Dr. Fatimah Mohamed Arshad, UPM, 25 Feb 2016)

Permlntaan dan penawaran menentukan harga

barang . Leblhan permintaan menyebabkan harga
naik dan leblhan penawaran menyebabkan I arga turun, Adam Smlitl menyifatkan sistem
harga sebagai "tangan tak nampak" (in VI ibfe hand) yang akan mengatasi masa lah
lebiha atau kura ngan di pasaran sehingga oasaran mencapal keseimbangan laitu LIb
permintaan pasaran sama dengan penawardn pasaran ,.,
 ,,- • ran

2.1.1 Hukum Permlntaan

Permintaan merujuk kepada kelnginan dan k mampuan seseorang

indlviClu untuk membeli sesuatu barang atalJ perKl1idmat an pada
.iii:;~:£;ii:~:~::; i
hal atau faktor lain tidak
berubah. la merupakan
suatu tingkat harga tertentu dan dalam jan ka masa tertentu.
andaian penting dalam anal isis
ekonomi yang menunjukkan 1:.'
,

[ncl ividu m mbcli baran T mengikul kemal puannya dan tingkat kesan perubahan satu atau
beberapa pemboleh ubah
harga baran g iLU sendiri. SesuaLu kepc rluan dan k he nd ak
bebas, sementara pemboleh
lndividu dianggap sebagai perminLaan Ji kGl di so kong d nc 3n T
ubah bebas yang lain
u _ h -Ii (k' m 1 H) Permintaan tidak Wup.ld jika indivi.du adalall tetap. i

menginginkan seSl wLu tcLapl tidak mampu membayarnya. Dalam ................... ........ ...............................'

lop ik ini , perminlaan yang d ipelajari adalah m rUju k kcpada

P' rnilll • n n<: ke.,. n .

Permlntaan berkesan lalah permintaan yang disokong oleh kuasa

beli atau Kemampuan membayar.

h
Rasionaln ya, individu akan mena mbahku permintaan apabila
harga sesua ru barang menurun dan mengu rangka n permin taan
ha JOM L~ • JA~! II

apabl la harga meningkal. I 1. Apakah maksud permintaan?

2. Adakah permintaan
berkesan wujud jika Mahdi
gs
I
Pada hari pcrtama P SLa Buku AnLarabangsa Kuala Lumpur Ingin membeli rumah tetapi
tidak mampu membayar?
dibuka , Puan \J uriLa memhcli 3 buah 1uku ce riLa untu k Berikan alasan Jawapan anda.
anakn ya apabi la harg::l buku aclalah Rtvl 12. 00 sebuah. Telapl
an

pacla hari lerakhir pesta buku, kuantiti hu ku cerita ya ng di heli

ole h Puan Norita menUlgkal kepada 5 huah kenna harga
buku Le lah jatuh kepada Ri\tf7.0 ebuah
@y

Permin taon individu terhadap barangan bergantung Kuasa beli atau kemampuan pengguna perlu
kepada tingkat harga barangan tersebut disokong dengan wang
 Be rd asa r b n contoh pe m lx lian buku cerila llic h Puan N n rita
Cms 4 9) , fakt or yang mcmp engaruh t kU(l l1lili d iminta Hl.lah
1'1 ,. 1,11 il ldl . Apabila harga huku c rita lurun maka
1ebih bany;!k kuantiti ya ng akan clirninta dan apabila harga bu ku
cerita men ngkal maka kuranglah kuantili yang akan dirninta.

T m an vide.o berik ut dan

j.1W h. al an.
http ./ / wWw}oLltube.om /
\\iltd,7v= vc.;LccTXkQ(l
iDillk'es pac/a 5 Ol,/oba 2016j

II I

r=­

I!] .

MCll'TUP;lk:l h apa b da harg a

B~13 buut! - B~li;5 ~buah l.

h
I aIangl l1' In, kuantiti dim int<l 1_ _ _ _

ba rang ilu ab n m cningkat'

ha
Siluasi eli ntas ad alab _c1 aras dengan h Ikl1tn P 'rminl. an .

Hukum p rmlntaan menyatakan l.lallawa semakln ti nggl harga

gs
sesuatu b rang. semak ln kurang kuar tltl dlll1inta terhadap barang
tersebul i an sebaliknya semal,in rendah harga sesuatu barang.
semakin lanyak kU8f1 titi dlminta terhadapnya dengan andaian
an

ceteris panbus.

~ a ka, hubungan amara hUlga barangan dcngan kuant iti di minla

@y

1. Jika harga beras meningkat, adala h nep n if

apakah I es an terllad ap
kuantiti dimintanya? Harga menmgkat - -.... Kuantiti diminta turun
Jelaskan maks ud ceteris
paribus.
Harga turun - - 1..... Kuantiti diminta menlngkat

1. Keinglnan dan kemampuan seseorang individu untuk membeli sesuatu barang

atau perkhidmatan pada suatu tl ngkal harga dalam ;angka masa tertentu dikenal
sebagai permintaan.
2. Pennintaan yang disokong oleh k lasa bell ialah permlntaan berkesan.
3. Faktor yang mempe garuhi kUan lti diminta lalah harga barang ilU sen In.
4. Hukum permintaan menyatakan bahawa semakln meningkat harga barang itu, semakin
kurang kuantiti diminta dan seballknya.
5. Wujud hubungan negatif antara tuga barang itu dengan kuantitl diminta.
 Pa 'an

2.1.2 Keluk Permintaan Individu dan . ~!

•
Pasaran 1. Jelaskan maksud
(a) permintaan individu
(b) ermint aan pasaran
Permmtaan mdividu ialah kuantiti sesuatu bar<'lng atau perkhidrnatan
2. Nyat akan hukum
yang dlrnlnta oleh seseorang individu pada suatu tingkat l1arga
perm intaan.
dalam j angka masa tertentu.

Hub ungan neg:l lif an a ra ha rga ba rang d cngan k an till

di minra c1apa t di gamba rkan melalui r u I j r dall
kd II k pel mil 'l<Hl .

Jadual Permlntaan dan Pembentukan Keluk

Permintaan Indivldu
lacIua] 2. Lm ll unj ukkan kuanti ti buah du ri 1n y, ng dimi m a oleh
Han Boo n paLia pelbag· i tingkat harga dal.rm tempoh se bulan.
Cara melukls keluk
Jadual 2.1 Permintaan Han Boon terhadap buah durian permlntaan indfvidu

h
. Kuantiti diminta ha h~:/ I youbJ.belcEJZz-yOlIc
(kg)
5 4 a
4 6 b
gs
3 8 c
2 10 d ···

an

Berdasarkan Jadual 2 1, rada harga RJ\tl5 sekil gram, seban. ak l

4 kg durian di m im,. oleh Han Goon. hi 1 I I I

mcnurull kepada RM4, RM 3 , RM2 sek do g ram . l r I in
@y

han. k a IIti I '111 'lng d 1111.1 (I eh Han Boon iaitll

masmg-masing men ingka l kcpada 6 kg, 8 kg. dan 10 \,:0 .

Da ripada laclual 2.1 hole.h dibina ~ ·ltl~ ) l l ir ta I buah durian

sepeni yang diLllnlukka n oleh rajah be riku t.

Harga (RM)

c:
5 _____ ________ . a

4 ___ __ .. --- - -- -1 ----- - b

3 -
. ..
--~-------· ,~ -------r------
I
I
•
I
.'
,
'
2 -- --- - . . ... - ---- - -,- - - - - - --: ---­ - -- -!--------
,

Dalam kea daan sebenar,

o 2 4 6 8 10 Kuantiti (kg ) adakah keluk permi nta an
mesti bergari s lurus (malar) ?
Rajah 2.1 Keluk perm intQan Han Boon terhadap buah durian
 Berdasa rkan Rajah 2.1, paksi mendatar menunjukkan kuanLiLi
diminr.J dan paksi menegak memlDJukkan harga
Apabib harga durian ialah RMS sekjl ogram, kllanliti durian
yang dimil1la o leh Han Boon adalah sebanyak 4 kg se pe rll
yang tunjukkan oleh lilik a.
Apabila harga durian menurun kepad a RM4 , R},t!3,
RM2, k u antiti diminta durian se m a kin m en in g kar iaitu
masing-masing menjadi 6 kg, 8 kg, dan 10 kg se pe rti yan g
ditunjukkan oleh titik b, c, d an d.
Keluk permintaan (DO) terbenLuk denga n menyambungkan
se ti ap titik kombinasi harga J an kuantili diminta iaitu titik
Cl, b, c, Jan d.

Kellik pe rmintaan m 'n crUll k ba\ alt dIn kiri Ie !mnan

menun]ukkan 11\ hung' 1 I I r 1 a h;u~ I ligan kU:1l11iti
Jimml sepeni yang di nyatakan dalam hukum permintaan .

~!!!:!~~~=~~==iiiiiiiiii==-_====----=== 2.1.2 A

h
Jad ual berikut menunjukkan permintaa Zahira terhadap aksesori wan ita pada pelbagai
tingkat harga .
Harga
(RM/unit)
ha Kuantiti diminta
(unit)
gs
7
6
5 7
an

4 8
(a) Lukis keluk permintaan Zahira terhada p aksesori wan ita pada kertas graf.
(b) Nyatakan bentuk keluk permintaan ya ng dilukis.
@y

(c) Apakah yang ditunjukkan oleh keluk permintaan 7

(d) Berdasarkan keluk yang dilukis, apaka yang akan berlaku kepada kuant iti diminta apabila
harga meningkat dari RM5 ke RM6?

Permint an pasaran ialah kuantiti se suatu bara ng ata u

perkhldmfltan yang diminta Ie semua indjvidu dal am pasaran
pad a sua.u tingkat harga dalam jangka masa tertentu,

Dalam sebu ah pasaran , p rm intaan te rhad ap sesuatll barang tidak

terhad k r ada seorang individll sahaja teLapi meli batkan ramai
individu y.mg lain.

Jadual Permintaan Pasaran dan Pembentukan

Keluk Permintaan Pasaran
Pl'r1l1im 1 pa .tran diperoleh dengan I jumlahl an Slc.lca
I cnd t r kuantili diminta oleh se tiap indivldu dalam pasa ran

pada sllatu ting kat h a rga terle mu dan dalam tempoh maS<l
tertentu s perLi Jadual 2.2 .
 Pa ran

Jadual 2.2 Perrnintaan pasaran terhadap baju kemeja

(1 ) (2) (3)
Harga seunit Kuantiti diminta Kuantiti diminta

(RM) oleh Rani (unit) oleh Sofea (unit)

50 2

40 2 3
5

30 3 4
7

20 4 5
9 z

Andaikan bahawa daLam pasaran baju h' meja han ya terdapat

.)0 '. J~f
dua orang pembeli iaitu Rani clan Sofca •
Permintaan pasaran diperoleh dengan 1) llJumlcll <Ill Lengkapkan Jadual di bawah .

!l1e .at kuantiri diminta oleh Rani clan Sofea pada se[iap

lingkat harga.

C o n to hnya, pacla h arga Rlv!50 se unit, pcrmintaan

h
pasaran ialah 3 unit iaitu dcngan m cn jumlahkan kuantlti 2 4 o

dimint3 Rani sebanyak 1 unit dan kuantiti diminta So fca ha 4 6 14

scba nyak 2 unit. 3 4 8 22

2 5 15 30

\p IllI. hi ga' l urun kcpacla RM40, RM 30, RM20 seuni t,

6 12 20

s tntll It hal ,11. hl III i baju kemej I yang diminta oleh

gs
Rani clan Safea, oleh itu permintaan pas.lran turul meningkat

iailu masing-masing bertarnbah kepada ::; unit (2 + 3), 7 unit

an

(3 + 4), dan 9 unit (4 + 5 )

Daripada jadual perminl aan pasaran eli alas , boleh dibina k luk.

@y

pc 1111 aan p, ...ar II sepc ni yang ditunjukk m oleh rajah bcrikul

Harga (RM). Harga (RM) Harga (RM)

c D
50
- •••• - - - - - - - - . 50
- - - . - • 50
------- -
40
---i--- -------- ---- -------- 40 - ---- ~ - ' , -- - ----- - --- - - - - · 40 --- --
30
-- ~-- - ~
I
-- I

- - --- - - -- --·- - --- 30 ------~ -- i- - . -.. ---- -- -- ---

I • I

30 .•
l
20
--; -- -:. _l __ . ------ -••• _- 20 ----- - : - --:.. -- .: - - --- ---- - - --- 20 -- ----- - - ----- - --- ---
: :: D : : : • D D
10
:, 10
' :, :, 10

o ' Kuantiti 0
" Kuantiti O'---------!:------c:---::-----::c-- 'Kuantiti
1 2 3 4 (unit)
2 3 4 5 (unit) 3 5 7 9 (unit)

(a) Rani (b) Sofea (c) Pasaran

Raja h 2.2 Pembentukan keluk permif'taan pasaran daripada keluk permintaan individu
Bah
..)0 :. J~!
Dal am setiap situ8si berikut,
hitLing permintaan pasaran
bagi barangan beril(ut:
(a) Sya fi k dan Kalhi membeli
kad s lm 5 unit setiap
orang apabila harganya
menurun kepada RM10.00
set iap unit di PiaL IT,
Ku la Lumpur.
(b) Erici a, St acy, dan Joseph
mampu membel i 10 kg.
6 kg. dan B kg buah Naga
Merah apabila harga
promosinya ialah RM 3.00
sekllogram di P sar Besar
Kota Kinabalu.
(e) Han im , Swee B e, Nat han,
dan Sadamon mem be li
kempok ikan setla p
bungkus (1 kg) be rharga
RMB.OO sebanyak 20
bungkus di P sar Payang,
Kual a Tere ngganu .
an
@y
BercJ as,\rk.an R~Jab 2. 2, paksi mendatar m enunJukkan kuantiLi
dimil1l \ dan paksi men egak menunJukkan harga
Ke lu k permin Laan pasa ran CD pD) p
clit er bit claripa da
k luk pe nnintaan Ran i (DRD R) dan I, e.l uk permintaan
So[ea I Dps) yang dilukiskan s ~cara mencJatar pada seliap
Lingk, I ha rga.
Pada tm ka t ha rga RM50 sc unit, pem1imaan pasaran baju
kemep ial, h 3 un lL yang d il unjukka n oJeh litik IV pada
Rajah 2.2(c) ta iLU dengan 1 IIll \I 1. J II .(.. I 1 m n 1 1,lf
p ~ r m i n t" an Ra l1.i (Rajah 22(a)) sc banyak 1 unit d an
p rm ilTlaan St) f ..1 'R,ljcl h 22 (h)) seban yak 2 unil.
Apab iL1 harga mcnurUI1 kepatla R! HO , RMJ O, dan RlV120 ,
penn il laa pasanln semakin m ' ningkal iaiLU masing-masin o
me njaJ i 5 un it, 7 lln ll , dQn 9 unil stO pert i yang dilunjukkan
01 h Li ik x , y, dan z
Kel uk p e rm in fann pasa ra n D 0 1' Le rbe ntuk d e ngan
rn eJ1)'a nhlmgkarl setiap ulik kom binasi harga da n kuanlili
dim inL l i llU tllik 1V X'. y. dan ;:.
h
Kelul penn inLaan p<lsaran 11 llccnm k· o;I\\.lh (hlri I IIi
1 ha
I \I menu nj uL bn I I II 'a .. III it 1).!, I I[" h. I
d. ~ 1 U 1111 I lit' sepelli yang dinY:J taka n dalam
huhm p rminl aan
Keluk l) c rrninLaa.n pasaran (D D ) c.!i dapati II.. ih hnd i
gs
I' f'
daripad, kduk permirHrum R2.n i COnD)!) dan k luk permimaan
Sofea I Dp).
1. Rajah di bawah menunjukka n keluk perm intaan untuk suatu barang oleh tiga orang indlvidu.
Harg a (RM)

10

L - - --4-- --t--.-+-+-...:....-.:....-- _ . Kuantiti (unit)

Nyatakan permintaan pasa ran pada har a

(a) Rrv15
(b) RM lO

h
2. (a ) Lakonkan di dalam ke !a s an da
ha
5 Jasana sebuah karnival IT. Andaikan setiap murid
membaw a'duit s banyak Rrv11 00,OO ke karnival tersebut. Salah satu gerai barangan IT
telah memprornoslka n jualan berben tu k lelong pemac u jar-i .
gs
(b) Seorang muri d mela konkan sebagai pe njual pem acu Jari di gerai tersebut. Ma nak ala murid­
rnund yang lai n dalam kumpulan ra lah pengunj ung yang Ingin rnendapatkan barangan
promosi harga runtuh di karnival t rsebut.
an

(c) Murid yang melakon kan sebagai w atak penjual di gerai tersebut rnernulakan jualan dengan
harga RM30 .00 seu ni t. Kernudia n rnenurun ka n harg a secara berperingkat-peringkat
kepada RM 2 5 00, RM20.00 , RM 15 00, dan RM 10.00 seunit.
(d) Setiap kunl pulan rnurid dikehendak Illembeli rne ngikut tin gkat harga yang diteta pkan dan
@y

rnencatatkan jurnlah kuantiti yang iperoleh.

(e) Setelah selesai, setiap mUlid henda klah me nyediakan Jadual permintaan kumpulan
masing-masi ng. Kemudlan, berdasarka n ja dual pe rnl intaan yang telah dibuat itu, lukiskan
kelu k pe rm intaa n kumpulan masi ng-mas ing .
(f) Bandingkan jadual permintaan dan kelu k pe rmintaan yang diperoleh oleh setiap kumpulan .
Ke mudian, sedia ka n rUlTlusan.

1. Jadual dan keluk permintaan menunjukkan kllantiti diminta sesuatu barang pad a
pelbagai tingkal harga dalam jangka masa tertentu.
2. Permlntaan individu ialah kuantili diminta seseorang individu manakala
permintaan pasaran ialah jumlah uanliti diminta semua individu datam pasaran.
3. Keluk permintaan mencerun ke bawah darl kirl ke kanan menunJukkan hubungan
negatif antara harga dengan kual1tit~ dim nla.
4. Keluk permintaan individu lebih clIram manakala keluk permintaan pasaran lebih
landai kerana keluk permintaan p, saran diterbitkan daripada keluk permintaan individu
dengan menjumlahkan secara m ndatar kuantiti diminta semua individu di pasaran.
B 2

2.1.3 Penentu Permintaan

Faklor ya ng mempcngaruhi pcrmintaan sesualu barang bolch
d ibahagikan kcpacla h r~. har.lng to dan p It.:nlu permtnlaun
bulmTl hM , hara gill sc pcni bcrikut:

~ ~Per:!entu Permintaan

Harga barang itu Buka n harga ba rang it u

Cita rasa Pendapatan

Dasar keraJaan

Harga Barang Itu

Harga bar mg merup akan la kt r utama yang mcmpengaru hi
perminlaar . Mengi ku l huk um perm intaan, apabila harga SC5UaL u
barang me ingkal. , kuanLiti di min ta bagi baran lcrse hut akan

h
mcnurun. Se haliknya jib barga barang itu m nurun , kuanliLi
Berdasarkan Rajah 2.3, d iminta bagi barang le rsebul ahm meningkat.
ha
lengkapkan rajah berikut. Rajah 2. 3 me.nun.lu kka n kduk permintaan sayur.
Ha rga (RM )
gs
D
I P.
PW P (b
... t
an

Q Q (­
I I
~
@y

D
Hubungan antara P dengan , ,
0'-----;':;-
- ---;::::-- ---:': :;--- Kuantiti (kg)
Q adalah OJ 00 Q,

Rajah 2.3 Penentu harga baran g itu

Apabila hz; rga sa} ur men ingkal danpada P" kepada P , kuantiti
diminta say ur m ~n uru n daJipada Q" kcpada Q . Se balikn ya
pah ila harga sayur menu run daripacb P" kerada p! ' kuanlili
Penentu Permlntaan
An da ba lch menuOLon vid eo

" diminLa savur m nin gkal daripada Q, kt:! Q_ Hubullgan ant ara
berikut untuk rncngetahui

harga dencYan kuamill ciiminta ada lah songsang. Perubahan harga

pcncntu pcrrnintaan.
barang il ll rnenyebabkan r' rill, n I . I II d. C'p nJ n
{. lJ I 1 ,in 1 n n . Tn • . .
http~./ 'www.\'(lutub· (;om/

watch?v=lrnZvPmPrPNw

(Dlal(se., pada 5 Oktobcr 20 16) Penentu Permlntaan Bukan Harga Barang It'u
., [!] Dalam l' cadaan sebenar. banyak sitllasi menunjukkan apabiJ a
I ,
_ harga tetap , pcrmintaan barang he rubah. Contohnya apabila harga
[!] . I minyak tet p , permintaan miny ak menurun kerana peningkalan
harga kerel 1. Maka Jclaslah bahawa sclain harga barang ill!, lcrdapat
juga faktor-faklor lain yang akan mcmpenga ruhi permLnLaan .
 p. ran

Harga Barang Lain

Pe nnmlaan lubadap suatu barang Juga aktn dlpe ngaru hi oleh
faktor harga bara ng lain jika dua barang ilL! i<l lah barang berkailan.
Ba rang her kai lan 'a ng dima ksudkan ialah b Jllg P ngganll dan
bar.lll pl ng~ nap

Barang pengganti Barang penggenap

Barang pengganti merupakan suatu barang y ng Barang yang perlu dlgunakan bersam a-sama
boleh dlganti dengan mudah oleh barang la n. dengan barang lain.

Mesin pencerak don karrrij dakwat merupakan

h
Daging dan ikon merupakon barang pengganti
borang penggenap

Apablla harga daging meningkat, lsi rumah

akan bertukar kepada Ikan yang masih tetap
ha
Apablla harga mesin pencetak menlngkat,
maka permintaan terhadap kartrij dakwat akan
harganya. Maka permlntaan ikan akan merllngkat berkurangan dan sebaliknya walaupun harga
gs
dan sebaliknya. kartrij dakwat tldak berubah.
Jadual 2.3 Barong penggantl Jadual 2.4 Barong penggenap
..
an

Harga
daging
(RM)
Kuantiti kartrij
dakwat yang
dimlnta (unit)
. ­
@y

Meningkat (+ ) Menrngkat (+) +

Meningkat (+) Menurun (-)
Menurun H Menurun (-) +
Menurun (-) Meningkat (+)

Harga daging (RM) Harga pencetak (RM )

t
P. - -- - . ----- /
,1
p . . -.-----
"1
P2 -­ - ­ P --
.
- -=--.,,---.
-
2
.
o
.- -_ -=-___ Kua ntiti 0 ' - ---;"
,
Kuantiti
Q Qu Q Ikan (kg ) o 00 O2 kartrij (unit)

Rajah 2.4 Borong pengganti Rajah 2.5 Barang penggellop

Hubungan antara harga sesuatu barang dengan Hubungan an tara harga sesu at u barang
permintaan barang penggantinya adalah positif. dengan permintaan bara ng penggena pnya
adalah negatif.
 02

Murid diminta membuat pemerhatian d i persekitaran rumah mereka. Kemudian murid

dikehendaki menyenaraikan barang pengganti dan barang penggenap yang terdapat di
persekitaran tersebut.

(;;;~·~i~;:~~:~~e;;;~;:::··\

Cila Rasa
Cila rasa me rujuk kepada kegemaran pengguna terhadap sesualU
mengenai sesuatu barang dan
barang cl an perkhidmatan. Cita rasa se tiap incli vidu adalah
perkhidmatan dengan tujuan
berlainan J nLara satu sama lain.
untuk memujuk pengguna

agar tertarik pada barang dan

perkhidmatan yang ditawarkan.

Kini, peruhahan cila rasa mempunyai pengaruh yang kual lerhadap

.~ ... .. .. .. .. -.,..... ... ...... ,_ .,.. ..... .... ............

" penninLaalt sesuatu barang mcmandangkan dunia se karang tiada

sempadan dan cita rasa p ngguna di sebuah negara boleh saling
mempeng.lruhi penggu na di negara lain.

h
Iklan , fe sy..: n , dan kese claran kesihatan boleh mengubahkan cita
ha
rasa pena . na. Iklar yang berjaya akan meningkatkan pennintaan
barang, contohnya iklan Tahun Melawat Malaysia di negara asing
boleh mell ingkatkan permintaan terhadap pakej pelancongan
eli Malaysi l.
gs
an
@y

Penggunaan te/efon pintar ada/ah trend pada masa kini dan didominasi g%ngan muda yang tidak mahu
ketingga/on do/em perkembangon tekn%gi
 Pasaran

Masyarakat pelbagai peringkat usia hari i i berdepan dengan

risiko pelbagai ancaman penyak it akibat d aripada gaya hidup
kurang sihat ya ng diamalkan r ( (·dal. [ k ... I} tall b o leh
mengub ah gaya hidllp masyarakat dan pe rmintaa n tc rhadap
pro duk kesihatan. Misalnya , memandangkan pekerj aan sekarang
mernerlukan masya rakat leb ih aktif dan pre d llktif maka prod uk
penjagaan kesihatan sep e n i vitamin dan makanan Lamb aha n
m enj adi pilihan me reka . Jadi permimaa n te rhada p bar n gan
tcrse but akan meningkat.

Pendapalan (.-... .. ..........-....... -.................~ ....••..

Dengan andaian ceteris paribus, sek iranya pl n 1 n, \. n Dalam keadaan sebenar,

kesan pendapatan pengguna
IIldl\ ldu JIll n ngk II maka pumml.a 1111 • LCThadap e ua tu terhadap permintaan
barang ju " ah" 1 meninghal. Hal ini c.lemi kian ke rana kenaikan bergantung pada jenis barang
pend apa tan indi vi clu aka n m cmbavva ke pada penin gkatan yang diminta . Bagi barang
pendapata n boleh gu na dan seterusnya kuasa beli indi \'idu. biasa, pendapatan meningkat,
permintaan barang biasa
Pe ningkatan kuasa beli akan menyebabkal I pcrmintaan barang
akan meningkat. Tetapi bagi
me ningkat clan kduk permintaan bcralih ke kanan . barang mesti seperti garam,

h
pendapatan meningkat ,
Seba li k n ya pe nurunan pendapalan inclivldu akan membawa
ha permintaan akan tetap. Bagi
ke pada pcn urunan pendapatan boleh g u na dan se terusn ya barang bawahan seperti
beras hancur, apabila
kuasa beli incliviclu . Keja t1.lhan kU ~L a hell ako.n mcn ye babkan pendapatan meningkat,
perm intaan ba rang menur1.ln d a n keluk permintaan beralih permintaan akan turun
gs
ke kiri. kerana individu akan tukar
kepad a barang lain yang
lebih berkualiti. j
an

........ _..................................... ................

Musim
I 11.lsim-musim 5 p tt i awa l persekolaha n d an perayaan scperti
Hari Raya Aidilfirri , Tahun Bam Cin a, d an Han Deepavali
@y

akan menin gkat kan permintaan terh d a p baran g a ta u

p erk h id matan. Perubahan cuaca juga ,lkan menyebabkan
perubahan dalo.m pe nnintaan S suatu bara flgan . CO llLohnya,
sema~ musim panas , perminLaan te rhada p air
baw dan aiskrim 111cningkat. M- ka keluk
perrnintaan barang-barang im akan
beralih ke kanan .

Cuoco panas yang kering dan

berjerebu akan meningkat
permintaan terhadap topeng muka
Bab

Jangkaan Harga Masa Depan

Apabila ra llai pengguna menjangk. 1 n I arg. '<;U.1lU l arallg
.Ikan m nl 'I al pade! tn. '<1 depan, mal p nnil1laan p n 'gun.
I r1ndap I Irmg H.'r..c bUl P '1 111..... km ,mg alan Il1 Illng ~ l.
Sebalik ny,\ apabila ram ai pengg una men jangkakan harga
s suaw b;l ran g akan turu n pada masa clepan, mereka akan
menuurangkan permi nu an bamng LersebuL pada mas a sekarang .

h
ha
gs
Apabila harga kereta dijangkakan aknn meningkat pada masa depan,
permlntaannya pada masa sekarang akan meningkat
an

Dasar Kerajaan
Kcrap an hole h mcnjnL:mk:m pclbagai clasar sepeni cLlkal
@y

pcncbpaLan ind i\'ldu , han I uan ke rapan kerada ls i rumah ,

atau pcng:latku asaan undang-u ndang unLuk mCl1jaga lnciu51ri
1. Adakah anda bersetllju
dengan dasa r pemberian te.mpatan . p,. bila keraj;'l,lrl lnE' nlngkalkan kadar cukai penclapatan
Bantllan Rakyat iMalaysia lllcli\'iclu, 1 lab penda patan boleh guna inclividu akan menurun.
(BRi M) oleh keraj aan? Kemamp I1 merek untuk membel i barang eko nomi akan
Berikan alasan anda. menurUl1. Oleh il Ll, pt::m1i nl an lerhadap barang eko nomi akan
2. Apakall kesa n
peningkatan Kadar cukai
menurUI1 dan 'clul' pemlmlaan Lerhadap barangan lersehul
pendapatan individll akan bera! h ke kiri.
kepad a pengguna?
Banluan I erajaan se perl1 Banluan Rak ) a I Ma laysia (BR1 1\-f)
kcpada go lnngan f1115kl11 alum mcnmgkal kan pendapalan holch
gum mer ka dan nleningh,Lkan perm inLaa~ barang.
Rajah berikut menunjukkan permintaan terhadap barang Z Keluk permintaan yang asal ialah 0 000
dan titlk asal ialah a.

K uantiti (kg)
O L-----~------~------+
100 150 200 250 300

h
(a) Nyata kan faktor yang menyebabkan p rgerakan titik dari
(i) a ke b (ii) a ke c (Iii) a ke d (iv) a ke e
(b) Berdasarkan peristiwa berikut, analisis
ha
ergerakan titik yang akan berlaku.

Pergerakan titik
gs
Kadar cukai pendapatan diturun kan 17'0.

Harga barang Z dijangka akan menin ~ kat

an

Harga barang pengganti barang Z m nlngkat I

Ha rga barang penggen ap barang Z rr eningkat.
@y

Harga barang Z menurun.

Kadar pengan gguran menin gkat .

1. Apabila harga sesuatu barang itu meningkat. permintaan terhada barang itu
akan menurun.
D
2. Apabila harga sesuatu barang meningkat, permintaan terhadap barang
penggantinya akan meningkat (hubungan positif).
3. Apabila harga sesuatu barang meningkal, permintaan terhadap barang penggenapnya
aka menurun (hubungan negatlf). .
4. Iklan, fesyen. dan kesedaran kesihatan boleh mengubahkan (ita r.isa pengguna.
5. Apabila pendapatan meningkat, permintaan barang akan memngkat.
6. Musim boleh mempengaruhi permintaan barang.
7. Jika harga barang dijangkakan m ningkat pada masa depan, maka permintaan barang
pad a masa sekarang akan meningkat
8. Kenaikan kadar cukai pendapata akan menurunkan permintaan manakala pemberian
bantuan kewangan oleh kerajaan akan meningkalkan permintaan.
ab 2.

2.1.4 Perubahan Dalam Kuantiti Diminta

Perubahan dalam kuantitl dlminta merujuk kepada perubahan atau

pergeraka"1 di sepanjang keluk permintaan yang sama.

Perubahan I arg.a harang III akan menga kibatkan p 'mha) an

d.ll. m ku. ntiti diminla .

Raja h 2 .6 m e nunJukk an be rlakun ya pe rubaha n dalam

kuanLiti diminta.

Harga (RM)

h
Apakah faktor yang
menyebabkan perubatlan
dalam kuantiti diminta?
ha
o'---------,:::-------,:;:---~
02 Or 0,
· ---+ Kuantiti (unit)
gs
Rajah 2.6 Perubohon do/am kuontiti diminto
an

Perge raka n dari titik a ke b dikenal sebagai fl!,;unb.lr1gan

I' Tminl 1a menunJukk an kuantiti diminta meningkat
daripada 0 0 unit kepada Q) unit akibat d01ripad01 penurunan
@y

harga barang iLU darip01d01 Po kepada PI

Pcrgeraka ll dari titik a ke c dikenal sebagai pc 19UJ1( 'pan

p r II taa I. 101 menunJukkan kuantiti diminta menurun daripacla
q)unit kepada Q; unit akibat clati pada peningkatan harga baran g
itu clO1rip01d Po kepada Pr

1. Perubahan harga barang itu akan mengakibatkan peruba han d alam

kua ntiti diminta.
0
2. Perubahan dalam kuantiti diminta ditunjukkan oleh perg'erakan ke a~as (penguncupan
permintaan) atau ke bawah (pengembangan permtntaan) di sepanjang keluk permintaan
yang sarna.
 PaSaran

2.1.5 Perubahan Permintaan

Perubahan permlntaan ditunjukkan oleh perah an keluk permintaan

sama ada ke kin atau ke kanan selari dengan keluk permintaan
yang asal.

Perubahan pen elllu pe rminLa an bukan har har in' i .1 akan

men ga kibatkan el ubJ an p r I linlaan ,

Harga (RM)

h
D

o
ha
oL------:::---+--~::----
00 0,
Kuantiti
(unit)

Rajah 2.7 Perubahan permintaan

gs
Peralihan kelu k perminLaan d ari DcP o ke DPi dikenal sebagc i
r l mh' han I c nun :Ian , la men un ju k kan ha rga bara ng iLU · J~! •
an

tidak be rubah telapi kuantili permimaan tda h menin gkal pad a Bezakan antara perubahan
se liap ting kat h a rga akib a t darip ada p e rubahan p e n e ntu dalam kuantiti diminta dengan
perm intaan bubn h a rga harang i[U , Com ohnya, pe ningka tan perubahan permintaan .
@y

pendapatan p e nggun a m e n ye b abk a n 1 uantiti permi n taa n

menin gkat da ripada Qo unit kepada QJu n it.

Peralihan kelu k permmtaan dari DoDo ke D1D2 dikenal sehagai

ptn,.::urangau pt:rmin m . Ia rnenunj ukkan harga barang itu Lidak
beru bah tetap i kuanLiri permintaan Lelah menurun pada setiap
Lingkal harga akibaL d aripada pe rubahan penentu permintaan
bukan harga barang itu , onto hnya , pe n Llrunan h arga ba rang
pengganti menyebabkan kuantiti permintaan menurun daripada
Qo unil kepada Q2 unit.

1. Perubahan penentu permintaan bukan harga barang itu akan men akibat kan
perubahan permintaan.
2. Perubahan permin aan dit unjukkan oleh peralihan keluk permintaan sarna ada ke kiri
(pengurangan perm intaan) atau ke k nan (pertambahan perm intaan) selari dengan
keluk permintaan yang asal.
 2.1.6 Hukum Penawaran

Penawaran merujuk kepada kuant it i sesuatu barang tau

perl<hidrn ltan yang sanggup dar rnampu dikeluarkan oleh
pengeluar atau firma pada suatu ingkat harga tertentu dalam
tempoh masa tertentu.

Firma menawarkan harang berdascnkan b.ll '1 h. 1 l ' Lerscb ul.

Apabib hcrga barang Jt u mcn ingkuL. p na\ aran firm a ut1lu k
barang ilU Juga akan mCl1lngkal keran a unlun g fir ma meni ngkat

Co nLO h n y 1, se kl ra n a harga rol i mc n ingka t da ri pada

R II .70 e.p ada RMlRO seb tngk us, ~ y a r i k a l ROl i Li ana
abn m cm ngkaLk an iuunl ili fl.1Li yang dilcl\Varkan daripada
800 bungl' IS kc I (laO bungkus chari. SlLLlasi in.i adaLah scla rns
deng, n p .1' .

--­
h
Hukum p nawaran menya akan ballawa sernakin tlngg l harga
.JO~ «1!J: • J ~~ sesuatu b rang. semakin banyak kuantit l ditawarkan dan sebaliknya
. ha
semakin rendal1 harga sesuetu barang. semakin kurang kuantitl
1. Jelaskan maksud

penawaran .
d rt.awarkan dengan andaran ceteris panbus.
2. Jelaskan hubungan antara
gs
harga barang dengan
kuantiti ditawarkan. aka , hubungan antara harg, barang dcnga n kuant It i dilawa rkan
adalah P slt if
an

Harga meningka Kuantiti dltawarkan menln kat

@y

Harga menurun • Kuantiti dftawarkan menurun

1. Penawaran ialah kuantlti sesuatu b

mam pu dikeluarkan oleh pengelu
masa tertentu.
2. Hu kum penawaran menyatakan
ditawarka n akan meningkat dan s
3. Wujud hubungan positit antara h
rang dan perkhidmatan yang sanggup dan
r pada suatu tingkat harga dalam tempoh
D
pabila harga sesuatu barang mening kat, kuantitl
baliknya.
rga barang dengan kuantiti ditawarkan.
2 .1.7 Keluk Penawaran Firma dan
Pasaran

Penawaran firm a ialah ku antit i barang atau perkhidmatan yang Adakah Jumlah kuantiti
ditawarkan oleh seseb uah firma pada suatu t lngkat harga dalam penawaran sama dengan
I
Jangka masa t ertentu jumlah kuantiti pengeluaran?
Jelaskan jawapan anda.

H u bu n gan p os ili[ a n lara harga baran g d e ngan kuantili

d ilawarka n dapaL digamba rkan me lalui I' u I I I 1\ dan

I ell" P 11 .J n .

Jadual Penawaran dan Pembentukan Keluk

Penawaran Firma
Jad ual 2. 5 men unJukkan kuan lili kasut y:mg ditawa rkan oleh
Syarikal KaSlll Teguh pada pelbagai tingkat harga dalam tem poh
, .--- ...... -- .... .,
masa seminggll .
.•,
-----------.~

Cara melukis keluk

h
Jadual 2.5 Penawaran kasut oleh Syarikot Kasut Teguh penawaran firma
."."....",...".,.......-:-­

20 4
ha a
http!>;/ I 'outu.b /
Rt-3w
- -I
-mYra

40 6 b
II
gs
60 8 c II!] .
80 10 d ..-.---------------- -- ..
'
an

Berdasarkan Jadual 2.5 , pad a harga R [2 l sepasang, sebanyak

4 nbu pasang kasUl dita\\, rkan. "btl I ,J l . i t 1 r

I' epada RM 40, RM60 , RM80 sepasang, l i hlJn,lI'l u r

@y

1.1 u di a h..1 oleh syarikat iaitu masin -masing mcningkat

kcpada 6 ribll pasang, 8 ribll pasa ng, dan 10 ribu pasang

Daripada Jadual penawaran kasut di atas, bo leh dibina I J...

rL 1\ II kaslll sepeni yang dilunjukkan oleh Rajah 2.8 benkut.
Harga (RM)
s
80
d/

60
.~~:-~.:::::: ~ ~~~~:... .. 1. Jelaskan maksud
,,: ..
I
pen<;jwaran firma .
2. Apakah yang ditunjuk~an
40
--- -- " -" -"'-/ b.. /
: :
oleh keluk penawaran?
~ ,
20 .. _.. _-_·_ ..at
,

o 2 4 6 8 10 Kuantitl ('000 pasang)

Rajah 2.8 Keluk penawaran kasut oleh Syarikot Kasut Teguh

 Berdasarkan Rajah 2.8, paksi mendatar menllnjllkkan kllantili

dila\-vcll kan dan paksi mene.gak men unjukkan harga.
Apab il a harga kas ut ialah RIvI20 , ku antit i kas ul yang
dil awarkan oleh Syarikat Ka sLlt Tegll h adalah se banyak
4 ribu pasang se pe. rli ya ng dilunjukkan oleh litik a.
Apabi h harga kas ul meningkat ke.pada RM40 , RM60 , dan
RM80, kuantiti kaslIl yang diLawarkan semakin meningkat
iaim masing- masing menj adi 6 ribu pasang, 8 ribu pasang,
da n H1 ribu pasa ng dan ditunjukkan oleh titil< h, c, dan d.
Keluk penawaran (55) terbentuk denga n menyambungka n
sellap litik kombinasi harga da n kuantiti ditawa rkan iai lll
titik a , h, c, dan d.
Keluk penawa ran 11 en crun 1c tao;; dari kili kr kanan
menu nj ukkan h Il\ 1 I,ln~su 19 an Ira hi\rga dengan

u~ 1 I dll·lY 1 ka, sep eni ya ng cli n yata kan d alam

bu ku m penawaran .

h
ha
Berikut adalah jadual penawaran Syarikat Blskut Asli pada pelbagai tingkat harga .

Kuantiti (tin)
gs
15 150
20 300
an

25 450
30 600
@y

(a) Dengan menggunakan kertas graf, lu ki s keluk penawaran Syarikat Biskut Asli.
(b) Nyatakan bentuk keluk penawaran yan dilukis.
(c) Apakah yang akan berlaku kepada kuantiti ditawarkan apabila harga menurun daripada
RM25 kepada RM20?
(d) Nyatakan perubahan kuantiti dita lAra rkan apabila harga meningkat daripada RM15
kepada RM30 .
(e ) Apakah yang akan berlaku pada harga RM 107 Mengapakah pengeluar membuat keputusan
demikian?

Penawara) pasaran lalah kuantitl sesuatu bara!]g atau perkhidmatan

yang ditawarkan oleh sernua firma dalam pasaran pada suatu
tingkat harga dalam jangka masa tertentu . .

Dalam keadaan sebenar, penawaran se.suaLu barang Lidak terhad

kepacla s o ran g penge luar at au se bllah firm a sahaja teta pi
melibatkan ramai pengel uar dan firm a yang lain .
 Pasamn

Pembentukan Keluk Penawaran Pasaran

P na 'aran p.L.tr. n diperoleh dengan mllljumlahk< n e ra
lleu (' kuantiti ditawarkan oleh setiap Erma dalam pasaran
pada suatu tingkaL harga dalam tempoh masa te rtentu sepeni
Jadual 2,6 berikut.

Jadual 2.6 Penawaran pasaran terhadap beg galas

h
ha
60 35 25 60 z
gs
an

Andaikan bahawa dalam pasaran beg , 'alas hanya terdapat

dua buah finna iaint Syarikat Jenas dan Syarikat Kiwis,
Penawaran pasaran diperokh dengan menjumlahkan secara
@y

mendatar kuantiti ditawarkan oleh Syarikat Jenas dan ~ yarikat

Ki,vis pada seLiap tingkat ha rga ,
Contohnya , pada harga RM 15 se unit, penawaran
pasaran ialah 30 unit iaitu deng n menjumlahkan
kuantiti dita'vvarkan oleh Syarika t Jenas sebanyak
20 unit dan kuantiti ditawarkan ol eh Syarikat Kiwis
sebanyak 10 unit.
Begitu ju ga pada harga se lerusnya, ) h ~ ha g
l11L1l1ngkal kepada Rl\i(JO, RM45, dan R\t[60 seunit, I 1 I~ 11
I am II. kuanlil beg galas ditawarkan oleh Syan kat Jenas
dan Syarikat Kiwis , ole h itu pena\\aran pasaran turul
meningkat iaitu masing-masing menjadi 40 un it
(25 + 15), 50 unit (30 + 20), dan 60 u nit (35 + 25),
 ~o2

Daripacla Jadua l 2.6 , boleh dihi na keluk penawaran rXIsa ran sepeni yan o d ilu n ju kkan olch
Rajah 2.9 berikut.

Harga (RM) Harga (RM ) Harga (RM )

S
60 --- ---- -- - --- - - ---- - - 60 -- - - - - - ------ - - --- - -- 60 -- -------. -- -------- ---- -.--.-. -~
,
45 ---- - - -- - -------- , - -~- -- - --- - 45 -

':
I

:
'
- -,------- 45 ______ -___
- -~-~~_- - - -~~~-~7i
30 -- - - ---- -- - -- f
-- l - - ~- ----- -- 30 --
: I
-~ - - - - - - - 30 - •

, ,
15 - -- -- - -----.f -+-~- + --- - - - · 15 - - - - - - - - 15
/ ' 1 • •

s' : : '
\ \ I

O~----------------.. 0 10 15 20 25 Kuantiti 0
20 25 30 35 Kuantiti 30 40 50 60 Kuan titi
(unit) (unit) (unit)

(a) Syarikat Jenas (b) Syorikot Kiwis (e) Pasaran

Rajah 2.9 Pembentukan keluk penawaran pasaran daripada keluk penawaran firma beg galas

h
ha
Berda!> Irkan rajah, paksi rn enclalar men un ju kkan kuan lili
d ilawa rkan dan paksi lllcnegak rnenunjukkan harga.
Keluk penawara n pasaran (5 ,.:;I' ) di lerb ll daripada kelu k
gs
penaw lran Syarikat Jenas (SrS,) dan keluk penawaran Syadkal
Kiw is 50. , ) yang ddukisk'a~ seear-a me nda lar pacla selial'
tingkat harga.
an

Pada ling b l harga RM 15 sc uni l , pe nawa ran pasa ran

beg ", las blah 30 un it yang di LUnjukkan oleh lili k IV
pacla Raph 29(c), iaIl u dengan I j nl h at lU ra
@y

I 1 I I penawaran Syarikal Jcn as (Rajah 29 (a))

se ban} Ik 20 unit dan pcnawaran Syarikat Kiwis (Rajah 2.9(b))
scban) <1k 10 unit.
Apab i!'t haroa rneningkaLkepada R no, RM45, dan RM60 ,
penaw.lran pasaran semaklll men ingkn iailU masing-mas ing
menpdi 40 unit, 50 unit , dan 60 unil dan lilik kornbinasinya
masing-nl.asin g latah x, y , clan z.
Ke luk pcnaw aran pa sa ran 5r -"~ lerbcnl u k dengan
me nyam bungkan sctiap lilik kombinasl har r(1 dan kLlanl iLi
di lawarkan iail U Ilti k lV, x, y, dan z.
Ke luk pena'vvaran pasa ran 11'r I I II d.lri I iri k
. 1 menunjukkan " 11 1n l'lIlg~ 11l l 1 1l _T' h Ig.1
J n..,) - UtI I II JI sepc rti yang d inyatakan cl~l am
huku 1 penawaran.
Diclap ll i h lLlk penawara n pasaran ( - .')) I· h II d I
r r
claripa a k ··I Llk pen;Jwaran C;yari kat Jellas (S,S ) clan ke luk
pena\\ arall Syari kal Kiwis (\ ,) .
 PBsaran

~~~~===.i;~==~=- ____~== 2.1.7 B

Jad ual berikut menunju kkan penawaran baJl1 bayi oleh dua buah firma dalam pasaran.

Firma A Firma B

6 5 11
2 12 22
3 15 33
4 24 20
5 30 25 55

6 36 30 66
(a) Leng kapkan jadual di atas .
(b) Luki s kel uk penawaran firma A, firm a B, da n keluk penaw aran pa saran pad a kerta s graf

h
yang sama.
(c) Berdasarkan (b), Jel aska n pe mbentukan kel uk pen awaran pasaran .
ha
(d) Pad a pendapat and a, meng apakah keluk penawaran firma dan pasa ran berceru n posit iP
Jelaska n dua seb ab .
gs
1. Jadual dan keluk penawaran menun;ukkan kuantiti ditawarkan sesuatu barang 0
an

pada pelbagai tingkat harga.

2. Penawara n firma dllakukan oleh ~ebuah firma manakala penawara pasaran
menjumlahkan kuantitl ditawarkan semua firma dalam pasaran.
@y

3. Keluk penawaran mencerun ke at dan kiri ke kanan menunjukkan hubungan positif

antara harga dengan kuantiti ditawarkan.

2.1.8 Penentu Penawaran

Fakl or yang mem pengaruhi penawa ran 5 ual u haran g bo leh

d iba hap kan kepada .1 )'Ir P ' \I I dan I I
s 'peni berikut:

J Penentu Penawaran'
- _.

Harga bara ng it u Bukan harga barang itu

Jangkaan harga masa depan

Bab2

Harga Barang Itu

Faktor p nentu penawaran yang mama ialah perubahan
clalam harga barang itu sendiri. Mengikut hukum penawaran,
apabila harga sesua tu barang itu meningkaL, kuantiti yang
ditawarkan oleh firma juga meningkat dan sebaliknya jika harga
barang itu menurun, kuantiti yang ditawarkan bagi barang
tersebllt alum berkllrang. Oleh itll, hllbungan antara harga barang
dengan ku.m titi ditawarkan ada lah positif.

Perubahan cialam harga barang itl.! akan menyebabkan pcmb'ihan

t1ah m l nllll oi;,. I ' l l yang diLunjukkan oleh PLrgCl'll.an
di sepal1l mg ktlll n' r 1 ,n I a seperti yang

clitunjllkkan clalam Rajah 2. 10.

.JO~ ~l1!JID' J~J •

Harga minyak sawit (RM)
Berdasarkan Rajah 2.10,
lengkapkan rajah berikut. P,
s

h
Po
ha 1-- - -- -- ----- -
I
p(f)
~
pGD
~
I
p,l /
gs
QO QO ,
I
,
,
t
I
Kuantiti
I I L_-.-.:.~
' ·==~' -=--....:~.!...
-- , --+ minyak
o 02 00 0, sawit (kg)
an

Hubungan antara P dengan

Rajah 2.10 Penentu harga barang itu
Q adalah _ _ _ _ _
• Dengan alldaian faktor lain adalah letap alau cete ris paribus,

@y

apabila ha rga minyak sawil meningkat daripada Po kepacla PI'

. kllantiti ditawarkan minyak sawit meningkal daripacla 0.., kepada

Q1 Sebah knya apabila harga min yak sawil menurlln claripada Po

kepada Pl , kllat1liti ditawarkan minyak sawit menurlln daripada
0..)kepacla Qz Hubungan antara harga dengan kllanthi ditawarkan
adalah pc iii Perubahan harga barang itl.! menyebabkan
pr'l.'~llhc.lkldl_lpIJn,--Il.lu p'n.t Itn n'iall.t.

Penentu Penawaran Bukan Harga Barang itu

\Valaupun harga barang itu merupakan penentu lItama penawaran,
tetapi dahtm keadaan schen aI', banyak si luasi menllnjllkkan
apabila h<uga tetap , penawaran barang berubah. Contohnya
penawaran ko mputer meningkat walallpun harga tidak berubah
kerana berla ku peningkata n dalam td.'l1ologi pembuatannya.
Maka jelaslah bahawa selain harga barang itu, terdapat juga
faktor-fakt or lain yang mempengaruhi pena'vvaran.
 R sat

Harga faktor pengeluaral1

Peningkatan harga faktor peng luaran sepen i sewa lanah , llp ah
buruh, dan bah a n m enta h da lam kegiatan pengeLuaran akan
menyebabkan kos pengeluaran meningkat. Peningkalan kos
pengeluaran akan m enyebabkan keuntung n firma menurun.
Apabila keumungan firma m eroso t, firma .ll<an mengurangkan
pengelllaran. Pada tingkat harga yang sa l a cii pasaran , keluk
pe nawaran aka n beralih ke kiri. Se baliknJ a, penurunan harga
[aktor pengeluaran m ny ebabka n penj Imatan dalam k os
pengeluaran dan se le rusn ya m n ingka lkan keuntungan Erma.
Ole h itu, firm a akan menarnbahkan peng luaran pada lin kat
harga yang sarna di pasaran

Jal1gkaan Harga Masa Depan

Apab ila pengeluar menjangkakan harga SL,S UalU barang akan
meningkat pada masa depan, finn a akan mengll rangkan penawaran
barang le rsebu t pacta masa se karang. K s a nn ya, penawaran

h
barang tersebul akan berkurang dan kelllk pe navvaran akan
beralih ke k iri. Seba likn ya, apab ila pe nglluar menjangkakan
ha
harga sesuatu barang akan turun pada ma~a depan, fi rm a akan
menambahkan penawaran barang lersebut p,lcla rnasa kini Maka ,
penawaran barang Lersebul akan meningkat da n keluk penawaran
gs
akan beralih ke kanan.
an

Cuaca Angin Monsun Timur Laut

atau lebih dikenali sebagai
Cuaca huruk sepe rti banjir atau kema rau yang berpanjan gan musim tengkujuh bermula
holeh mero sakkan lana man clan selerusnya m engurangkan pad a awal November
@y

jumlah penawarannya el i pasa ran Cont c h n ya tanah runtuh dan beraktlir pad a Mac.
Kebiasannya semasa musim
yang berlaku di Cameron Highlands lkiba l hujan lebal tengkujuh , negeri-negeri Pantai
menyebabkan pengeluaran sayur-sayuran l)L rkuranga n , keaclaan Timur Semenanjung dan
ini menyebabkan penawarannya juga berkurang. Oleh iw , keluk barat Sarawak akan dilanda
penawaran aka n beralih ke kiri. Sebalikn ya cuaca cerah clan banjir dan penawaran ikan
akan berkurang kerana
kadar kelembapan yang sesuai den ga n penumbuha n tanaman
nelayan tidak dapat turut
akan meningkatkan jumlah penawaran sayu r-sayuran d l pasaran. ke laut.
Oleh itu, ke luk penawaran akan beralih ke kanan.

Suhu sederhana di Camero n Highlands, Pahang

sesuai untuk penanaman Strawberi
8 2.

Tingkat Iekn logi

Ramalkan apa yang akan
berlaku terhadap penawaran
makanan apabila berlaku
(a) peperangan
(b) bencana alam
Kemajua n dalam tingkat teknologi sepeni reka cip taan
teknologi ya ng lebi h canggih , mesin ya ng lebih moden. dan
teknik penge luaran yang leb ih cekap dapat meningkatkan
da ya pen eluaran sesebua h firma. Selain iLU, kos dan masa
pengeluara. n juga dapat dik urangkan. 11 lalui penggunaan
teknologi l110den juga, pengeluaran secara besar-besaran dapa t
dijalanka n . Peningkatan pengeluaran menyebabkan keluk
penawaran beralih kc kanan.

Perkem bangan teknologi bukan sahaja mengurangkan kos

h
penge/ual an telefon, malah menambahkan pe/baga; fungs; baharu
ha
Matlamat Penge)uar
da/am te/efon
gs
Seorang pengeluar atau firma la zimnya mempun ya i clua
objektil i;lilU sama ada memakslmllmkan keunrungan atau
memaksimumkan Jualan.
an

Objektir s( ba hagian besar fi rma adalah untuk In 'm ,J,..'lm JIl\.l

k.l U Il \I 11 . Bagi m maksimumkan keuntungan , sescb llah
@y

firma tid ak harus mcngcluarkan output seca ra berle bihan.

Lengkapkan rajah di bawah .
Pengeluaran berlebihan aka n menyebabkan harga barang turun.
P nUrLlna l1 harga barang akan menJcJaskan keumungan. firma.
Oleh itu , sekiranya obJekltf firma aclalah um-uk memaksimul1lkan
keunwngan , firma akm mengurangkan pengeluarannya. Maka.
keluk pen.(wa ran akan beralih ke kiri.

~ ~ Sebalikn va, se kirany a obJe ktd firma adalah untuk

m m 11- I lUI I l I ,firma akan men ingkatb n pengeluaran
pengeluaran pengeluaran d e ngan se ban yak mungkin . Dengan berbl.Jat u elllikian ,
~ ~ harga yan r dikenakan terhaclap pengguna ,akan menjacli le bih
rendah dan firma dapal m nguasai sebah,{gian besar pasaran.
Keluk 55 Keluk S5
beralih ke beralih ke 01eh ill! , -ekirany" objektir fi rma adalah untuk memaksimumkan
juaian, firrla a'kan menamhahkan pengeluaran. Keluk penawaran
akan berali h ke kanan.
 Pasaran

.,. Dasar Kerajaan

J ~ ~{JJj' • J~I •

r
Kerajaan melalui polisi ( ukai, pemberian s ubsidi, galakan taraf l. Nyataka.n tiga faktor

p e rinlis, dan pele pasan cukai boleh mempcngaruhi penawaran penentu bukan harga

barangan. Ken aikan cukai contohnya cuka l ke alas input abn barang itu yang

men ycbab kan kurangnya barangan yang aI, an dikeluarkan oleh I mempengaruhi penawaran.
2. Nyatakan penawaran
Ilnna kcrana kos p en geluaran mcningl,at Kesa nnya, keluk meningkat atau menu run
pt nawaran akan beralih ke kin. untuk situasi berikut:
(a) Pengeluar
Dasar kerapan yang memberi subsidi alau laraf perintis kepada bermatlamatkan untung
(b) Cukai dinaikkan 1%
firma clapal men g uran g kan kos pengel u a ran. Pengurangan (c) Kos buruh menurun
kos pengeluaran akan men ggalakkanlirma t..n tuk menambahkan (d) Jangkaan Ilarga akan
p en geluarannya Kesannya, keluk pena w aran a!zan berahh meningkat pada masa
ke kanan . depan

: .." ...-.............................. ..... ~ ................ _....... .....~........................ .....

: Taraf perintis merupakan salah satu insentif cukai kepada pengeluar yang ;
melabur dalam industri baharu atau aktiviti pengeluaran yang digalakkan :
oleh kerajaan. Pengecualian cukai yang dinikmati adalah sebanyak 70% ;

h
hingga 100% pendapatan berkanun selama 5 hingga 10 tahun. Elaun-€Ia un ;
modal yang tidal< diserap dan kerugian yang ditanggung sepanjang tempoh ha ~
perintis boleh dibawa ke hadapan dan ditolak daripada pendapatan boleh
cukai syarikat selepas tempoh perintis.
(Sumber: http://www. mida.gov.my/home/frequept!yaskedquestions-{faqs )j :
,
gs
posts/?fg=lvIA L) ;
"" ....... .. .. .~ ..........., ....................... , .. ................................. ,.... ....... ,..... ....
,' . ,'

an

~~~~==~=============- 2.1.8
Bahagikan kelas kepada empat kumpulan, setiap kumpulan perlu mengkaji faktor-faktor yang
mempengaruhi penawaran barangan berik ut:
@y

(a) Sayur
(b) Roti
(c) Kereta
(d) Pakej pelancongan
Setiap kumpulan dikehendakl membuat per embahan dalam bentuk powerpoint dan bentangkan
hasil kajian di depan kelas.

1. Apabila harga sesua tu barang naik, penawaran terhadap barang itu akan
menmgkat (hubungan positif).
2. Penentu penawaran bukan harga barang itu ialah:
(a) Harga faktor pengeluaran
(b) Jangkaan harga masa depan
(c) (uaca

Cd) Tingkat teknologi

(e) Matlamat pengeluar

(f) Dasar kerajaan
BBo2

2.1.9 Perubahan Dalam Kuantiti

Ditawarkan

[>crubahan barga barang itu akan mengakibatkan pcrubahan

dalam T'lIatllili ditawarkan.

Perubahan dalam kuantiti ditawarkan merujuk kepada pergerakan

di sepanjang keluk penawaran yang sarn a.

Rajah 2.1 1 m e nunju k k an berlakunya p e rubahan da lam

kuanriti ditawarkan .

..JO~ ~ /J[]. • J~I • Harga (RM)

1. Jelaskan maksud perubahan

dalam kuantiti ditawarkan.

2. Apakah faktor yang

h
ll1embawa kepada

pengembangan penawaran?
ha
,
o' - - - - - - - --
• ......---.
.
-----. f
gs
_Kuantiti (unit)
0, 00 0,

Rajah 2.11 Perubahan do/am kuontiti ditoworkan

an

Pergerakall dari titik a ke b d ike nal se bagai r'l1 cmhang.m

p n.H ·aran. 1a menunj u kkan kuantiti ditawarkan meningkat
@y

daripada Q(I unit kepada Q unit akibat daripacla peningkatan

harga barang itu daripada Po kep ada PI.

Pe rgera ka rr d ari litik a ke c dikenal sebagai t:ngunrup· 1

pl na, ·an 11 . 1a m enunjukkan kuantili ditawarkan menurun
daripad a 0 unit kepada Q2 unit akibat daripada penurunan
harga barang itu daripada 0 kepada P2

1. Peruba han harga barang itu akan mengakibatkan perubahan dala m

kuantiti ditawarkan. I

2. Perubahan dalarn kUantiti drtawarkan ditunjukkan oleh pergerakan ke atas

(pengembangan penawaran) atau ke· bawah (penguncupan penawaran) di sepanjang
keluk penawaran yang sarna.
 Pil5afllTl
--=-~---~~-~---------------------------=~

2.1.10 Perubahan Penawaran

,
Penlbahan penentu penawaran bukan hal "a harang ilU akan Perubahan dalam kuaniti "
mengakibalkan pcrubal all pt.nawaran . Penentu penawaran ditawarkan dengan
bukan harga barang itu merujuk kepada penentu-penentu selain perubahan penawaran

faktor harga barang itu sendiri sepeni harga faktor pengeluaran, hllp:;:llwwv. .youtubc.coml
matlamat pengeluar, tingkat teknologi, cu. ca , jangkaan harga watch ?v- HV Xr 13v-gFg
masa depan , dan dasar ke rajaan. (Diakses pada 5 Oktaber 2016)

Perubahan penawaran merujuk kepada peralihan keluk penawaran

sama ada ke kiri atau ke kanan selari dengan keluk penawaran

yang asal.

Rajah 2.12 menunjukkan berlakunya pexub ahan penawaran.

•,
·· -
~

h
Harga (RM)

ha
gs
an

,
0'------'=- ---.,!------±', - - - -..
- Kuantiti
O2 00 0, (unit)
@y

Rajah 2.12 Perubohon penoworon

Perallhan keluk penawaran dari 5 05 0 ke .) 15 1 dikenal sebagai
p ~namhalr n pena aran. La menunjukkan arga barang ilU tidak
berubah Letapi kuantiti penawaran telah mLl1ingkat pada seLiap
tingkar harga akibat daripada perubahan penentu penawaran Bezakan antara perubahan
bukan harga barang itu. Contohnya peningkatan tingkat teknologi daJam kuantiti ditawarkan
menyebabkan kuantiti penawaran meningk at daripada Qo unit dengan perubahan penawaran .
kepada Q] unit.

Peralihan keluk penawaran dari 5 c5 o ke Si.S2 di.kenal seba ai

p ngurallgan pcnawaran . 1a menunjul kan harga ba rang
itu tidak berubah tetapi kuamiti penawa ran telah menurun
pada setiap tingkat harga akibat daripada perubahan penentu
penawaran bukan harga barang ilU. Contohn fa euaea yang buruk
menyebabkan kuantiti penawaran menurun daripada Qo unit
kepada Q2 unit.
 "I

·~~~~!!!!:::==~:--~~==-======iiiiiiiiiiiiiiii== 2.1.10
Kenaikan harga petrol baru-baru ini telah memberi kesan langsung kepada pengeluar amnya da n
para pen gguna khu susnya . Sebagai conto h, pihak pengurusan Syarikat UKK P Kerepek Wangl
sebuah syarikat pengeluar kerepek ubi mendapati kos pengeluaran telah meningkat Kesannya,
pulangan syarikat berku rangan.

jadual d i bawah menunJukkan jumlah pe n japatan Syarikat UKKP Kerepek Wangi pada empat
bu lan terakhir bagi tahun lepas akibat kena kan harga petrol.

HasH JuaJan
(RM)

September 12 000

Oktober 1 1 567

November 9 005

h
Disember 7 890
ha
Untu k men ut u p ko s pengeluara n yan q semakin me n in g kat, Syarikat UKKP Kerepek
Wangl menimbangka n untuk menaikkan harga produk keluaran syarikatnya ya ng terdiri daripada
gs
kerepek ubi, kerepek keladi, dan kerepek pisc ng . Untuk sementara w aktu, syarikat juga mengambil
t indakan mengurangka n kuantiti produk ba i set iap bungkusan yang dikeluarkan . Syarikat aka n
mengalami kerugian Jika tidak me ningkatkan sedikit harga jualan bagi produk ya ng dikeluarkan.
an

Berdasarka n sit uasi di atas, jawab soalan be rikut

(a) (i) Apakah faktor yang mempengaruhi p nawaran kerepek ubi Syarikat UKK P Kerepek Wangi?
@y

(ii) Bagaimanakah faktor di (a)( i) mem lleri kesan kepada kelu k penawaran syarikat?
(iii) Jelaskan peruba han penawaran ya r g disebabkan oleh fa ktor di (a)(i).
(b) Setujukah anda dengan tindakan yang diambil oleh syarikat untuk mengatasi ma salah kos
pengel uaran yang semakin meningkat? Berikan alasan.
(c) Bagaimanakah syarikat dapat meningkai kan ke untunga nnya? Berika n d ua cadangan .
(d) Bagaimanakah kerajaan dapat membanu Syari kat UKKP Kerepek Wangi?

1. Perubahan penentu penawaran bukan harga barang it akan mensakibatkan

peruba han penawaran .
2. Perubahan penawaran ditunjukkan ol.eh peralihan keluk penawaran sama ada ke kiri
(pengurangan penawaran) atau e kanan (pertambahan penawara n) selari dengan
keluk penawaran yang asal.
 Pa ran

2.1.11 Keseimbangan Pasaran

.
, . - - -... - -- -- - -- - -- ------­ ..,
•, Penawaran dan
Pasaran ialah su at u tempat atau situasl yang mernbolehkan permlntaan

Ilenjual dan pembelj berinteraksi sarna ada secara langsung

at au t idak langsung untuk rnenjalankan LJrl;S niaga pada suatu hl lpS:/! OUlll.be/

t ingkat harga dalarn tempoh rnasa tertent u. I3BjHp19N_11

·.....-..... -~1r
Bcrikulan den gan pcrkcmbangan teknologi dan kcmudahan alal
komunikasi serLa kemaJuan siSlem pcrhu b ungan , kini pasaran
,
I!llii . , I
tidak lan gsung m enp di scmakin popular. U mtohnya, e-dagang _-_
...... .. -_.
semakin disam buti o leh masyarakal kerana pasarannya yan g [uas
dan taopa sempadan.

IE:RUSI
ASHtU PAlTON£
REWlTrulII
lYyuom.PWAI

h
KAIIYUti123.9B

ha
gs
Bazar ialah sejenis pasaran langsung.
E-dagang ialah sejenis pasaran tidak longsung.
Pembell berdepan dengan penjual apabila
an

Sega/a urU5 niaga dija/ankan secora atas to/ian menJalankan urus niaga
@y

Sesuatu pasaran clikatakan mencapai C 'llllhan ll 11 apabila:

Kuantita dlmmta sarna dt>ngan kuantiti ditawarkan 1 . Apa kah maksud pasaran?
2. Bezal~ an pasaran langsung
dan tidak langsung.
Keluk permlntaan bersllang dengan keluk penawaran 3. Jelaskan maksud
keseimbangan pasaran.
Pada Lingkal keseimbangan , h I '.1 clan I Hili 1<.1. I 1~
dapal dilcn lukan Kcse.imban gan pasaran bo1ch dlJelaskan me lalui
cara jadual dan mph.

1. Pasaran boleh dibahagi kepada p sar,an lang~ung dan lidak langsung.

2. Keseimbangan pasaran berlaku apabila kuantiti diminta sama dengan kuantiti
D
ditawarkan. Pasara n bebas daripada lebihan atau kurangan.
3. Pada titik persilangan DD da n 5S, harga dan kuantiti keseimbangan dapat ditentukan.
e 2

2.1.12 Jadual dan Rajah Keseimbangan

Pasaran
Keseimba n ga n pasaran baleh dijelaskan melalui cara j:lllual
dan nljah
Jadual 2.7 Permintaon dan penowaran seluar sukan di posaran
Harga Kuantiti permintaan Kuantiti penawaran

(RM I helai) ('000 helai) ('000 helail

10 15 3

20 12
6

40 6 12

50 3
15

Jadu al 2. 7 menunJukkan permintaan dan penawaran sel uar

s ukan di pasaran. Berdasarkan jadual , ke se imban gan
pasaran d tcapai pada tingkat harga M30 apabila 1:uamili

h
p( nnintttan pa ,ran 31 h Jfngan ktt.l Ilili P n waran p;t. :uan
pada 9 Oat) helai.

Harga (RM)
ha
,J.- ..

.
gs
: Keseimbangan pasaran 50 s

https;/ /W\v·w.youtlJbe.c m/
watch?\,= UQkug-kWvQ
an

(D laksts pada 5 Oktaba 2016)

20

-
~
@y

10 : Kuantiti 0

OL------~--------+
(- keseimbangan
Kuantiti
2 4 6 8 10 12 14 16 20 ('000 helai)

Raja h 2.13 Keseimbangan pasaran

Rajah 2.13 diterbitkan daripadaJadual2.7. Keseimbangan pasaran

dicapai ap abila I..dul crmmt laU pasar:m (DD) ht:.r"t1ang
dcng, n k luI.. P'111 ran pa a 'an l ) pada titik E. Harga
kese imbangan dicap al pada R~1\30 dan kuantiti keseimbangan
dicapa i pa Ia 9 000 he lai. Pada tingkat keseitnbangan, harga dan
kuantiti Ii lak cenderung untuk berubah.

1. Secara jadual, keseimbangan pasara.n dicapal apablla kuantiti diminta sama

dengan kuantiti ditawarkan.
U
2. Secara rajah, keseimbangan pasaran berlaku apablla keluk permintaan bersilang dengan
keluk penawaran.
 Pasa n

2.1.13 Ketidakseimbangan Pasaran

Sesuatu pasaran d ikatakan berada dalam (lldJkseimhangan
apabila Jumlah permintaan pengguna tidak sarna dengan jumlah
pen awa ran pengeluar. Dua keadaan akan berlaku apabila pasaran
berada pada ke tidakseimbangan iallU
Penawaran P rmln aan
50 kg 40 II if

Lebihan permintaan Lebihan penawaron

Lebihan permmtaan meruJuk keadaan apa ila kuantitl dimi ta

meleblhi kuantiti dltawarkan dalam pasaran pada suatu tmgkat

harga tertentu.

h
Lebihan penawaran meruJuk keadaan apabiliJ kuantlt i dit warkan

meiebihi kuantiti dimmta dalam pas aran pada suatu tingkat

ha
harga tertent .

Ketidakseimbanga n pasaran bole h dij elaskan melalui cara (.tuual

da n r' j h .
gs
Jadual 2.8 Permintaan dan penawaran seluar sukan di pasaran
Kuantiti Kuantiti

an

permintaan penawaran

(helail (helai)

Leb lhan permintaan

· turun
@y

15 000 3 000 Naik Permintaan

(12 000 helai)

12 000 6 000
Lebihan permintaan
(6 000 helail
Naik · Penawaran
naik

Lebihan penawaran
40 6 000 12 000
(6 000 helai)
Turun · Permintaan
naik

50 3 000 15 000
Lebihan enawaran
Turun
· Penawaran
turun
(12 000 helai)

Pada harga yang I Ih relldah Jaripada h lTga k .(' mL I 1,

iaitu harga RM I O dan RM20 , Ichlh.m r rmmlaan berla ku.
Comohnya pada haTga RM I 0, ku anti ti d lmin ta ialah 15 000
he lai dan kuantiti ditawarkan ialah 3 000 helai, maka wUjud
lebihan pe rmintaan sebanyak 12 000 helal (15 000 - 3 000)
Pada harga RM 20, wuj ud lebihan perminuan sebanyak 6 000
hela i (12 000 - 6 00 ')).
 2

Lebihan permintaan akan menyebabkan h'lI g. mel ingk 1 dan

pengeluar akan mLnal11 lahl.1ll pUll ;\aral manaka la pengguna
akan 11 n i l ' " 1"1 p r I I "1 11 . Proses ini akan berte rusa n
sehmgga keseimbangan pasaran dicapai pada lingkal harga
RN!30 dengan kuanlili sebanyak 9 000 helai.

Pada harga yang 1 I lUlpad hal' a I e L imh. n ,.1I1

iailU harga RM40 dan R~',I15 0 , I 1111 Hl r n I '\I' n berlaku
Contohnya pada harga RM40, kuantitt dimima iaLah 6 000 helai
dan kuantili ditawarkan talah 12000 helai , maka ujud lebihan
#~-----~

,
_. .... ~~
penawaran ebanyak 6 000 helai ( 12 000 - 6 000 ) dan pada
Keselmbangan dan harga RM SO sehelai, wUJud lebihan penawaran sebanyak 12 000
ketldakseimbangan helai (15 000 - 3 000)
pasaran

http,,:/ / wvvw.youlube,wm I Lebihan p enawaran akan menyebabkan h: r)1\ urull

'" <Itch 7v=PKUcBi'::lEYBk dan pengc un a akan 11 .11 J 1 ) r J1("l1ll manakal a

(Dlak.ies patio 5 0k/aba 2016) pengeluar !zan It " ' I 1 In, r I I n . Proses ini akan

berte rusa n sehin g a keseimbangan pasaran dicapai pada

h
tingbt har ga RM 0 elm1 9000 helai.
ha
Ketidakseimbangan pasaran Juga boleh ditunJukkan dalam henLuk
rajah. Rap h 2. 14 menunjukkan proses pen e ntuan ha rga
dan kuantiLi keseimbangan pasaran seluar sukan.
gs
an

Harga (RM)

s
@y

20
/ Leblhan permintaan

10 -- - - - - /- ---- --- -- - , - - - ---- - - - -­

s : n

O'----=,...--.,...---=---~~:-=---:-::--~---:-::---=-+ Kuantiti
2 4 6 8 10 12 14 16 20 ('000 helai)

.10
• Rajah 2.14 Ketidakseimbangan pasaran
1. Apakah maksud lebihan

permi ntaan?

2, Jelaskan penyesuaian
yang akan berlaku apabila
harga pasaran adalah
lebih tinggi daripada harga
keseirnbangan.
Berdasarkan Rajah 2.14 , kese imbangan pasaran dicapa i pad a
l!til< E de ngan tingkat h arga keseimbangan RM30 dan
kuanlili i"ese imbangan 9 000 helai. Ketidakse imbangan
berlaku apabila pasaran mengalami Iebihan perm intaan atau
lebihan penawaran.
 Pasaran
----------------------------~
Pada h arga yang lehih r nclal d Il'ipada h Irga I csdmbangan
iaitu harga RM 10 dan RM20, I hlhan r 1 minI an berlaku. .
Con tohnya pacla harga RMlO, kuantiti climi nl a ialah 15 000 he/ai ··
, Kekurangan gandum
antarabangsa
da n kuantit i ditawa rkan iala h 3 000 helai, rn aka wl~jlld leb ihan
Ancla bo lch m cnOnlon video
perm intaan sebanyak 12 000 hela i (15 000 - 3 000)
bcrikut le nta ng kcku ra nga n
penawaran ga nclum
Lebihan permintaan akan menyebabkan h ~a nc lir k. I dan mcnycbabkan harga barang
pengelllar akan 1l linn h~' n pLll' \ a an manakala penggll na yang be rka itan c1engan
akan mcngurang .10 pL! minl.l'm . Proses ini akan benerllsan ga nclum meningka t.
sehingga pasaran mencapai keseimbangan pada tit ik E dengan http:;:/ / youtu.be /
harga dan kuamili keseimbangan masing- mas ing ia lah Rlvr'o TSFJlfjHa2M
dan 9 000 helai.

Pada harga yang Idnh tl11ggt darip.lda ha '. h sLirnhl!1' m iaitu

harga Ri\t[40 dan RM 50 , l'oihM P 'U 1\ al u berlaku. Contohnya
pada harga RM40, kuantili diminta ialah 6 000 helai dan kllantil i
···
rEI
::0 .
00.. . .
,

djtawarkan ialah L2 000 helai, maka wuj ud lebihan penawaran

sebanyak 6 000 helai ( 12 000 - 6 000)

h
Lebihan pe nawaran ak an menyebabk an I 1 ,~turn dan
pengguna akan Illlnamb lhkan (lummt 1 mana ala pengeillar
ha
akan 1:1 JlIrJn~k, n It r r . n , Proses LUi akan benerusan
seh ingga pasaran mencapai keseimhan an semll /a pad a titik E
de ngan harga dan kuantiLi k e imbangan masing-masi ng ialah
gs
RMJO dan 9 000 heLai.

Ketidakseimbangan Pasaran Barangan

an

Lebihao permintaan lebihan penawaran

@y

• Kua ntiti diminta > kuantiti ditawarkan Kuantiti ditawarkan > kuantiti diminta
Harga pasaran < harga kesei mbangan • Harga pasaran > harga keseimbangan

I
Harga cenderu ng meningkat Harga cenderung menurun
I I
Permintaan Penawara n Permintaan Penawaran
men urun meningkat meningkat menurun
/ / / /

I
Proses penyesuaian harga di pasarao
I
Keseimbangan pasaran
• Ha rga keseimbangan
• Kuantiti kesei mbangan
• Kuantiti diminta = kuanttti dita warkan

Rajah 2.1 S Proses penye5uaian apabila pa5QrOn berada da /am ketidakseimbangan

 !!!!!!!!!!!!!!~===:::=';;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;i6:========~==== 2.1.13
Jadual di bawah menunjukkan permintaan pasaran dan penawaran pasaran ayam pada pelbagai
ting kat harga.

I
Kuantiti
penawaran (kg)

8.00 500 100

10.00 450 200

12.00 350 350

14.00 225 550

16 00 75 800

(a) Lukis ke luk permintaan dan keluk penaw aran pada k rtas graf yang sama .

h
(b) Tentukan harga dan kuant iti keseimba n an.
(c)
ha
Lengkapkan jadual mengenai keadaan pasaran pada tingkat harga:

Harga
(RM/kg)
gs
9.00 I
an

15.00
@y

1. Ketidakseimbangan pasaran merUluk keadaan apabila berlakunya lebihan

permintaan (DO > 55) atau lebihan penawaran (55 > DO) di pasaran.
2. Lebihan permintaan akan rnenye abkan harga pasaran menlngkat manakala lebihan
penawaran akan menyebabkan h rga pasaran menurun.
 Pasar n

2.1.14 Perubahan Keseimbangan

Keseimbangan pasaran yang dihuraikan sebelum ini ialah
berdasarkan andaian ce teri.s paribus iailU penentu-penenw
permintaan dan penawaran bukan harga barang itu ridak berubah,
yang berubah hanyalah harga barang itu.

Dalam keadaan sebenar, bukan harga barang itu sahaja yang berubah
malah terdapar juga penentu-penentu lain seperti harga barang lain,
eila rasa, ringkar re.knologi, dan harga fakror pengeluaran. Apabila
penenru bukan harga barang iru berubah , keluk permintaan
dan keluk penawaran akan beralih ke kin arau ke kanan dan
sererusnya menyebabkan keseimbangan pasaran rurut berubah.

Perubahan keseimbangan pasaran boleh dianalisis berdasarkan:

perubahan permintaan

h
perubahan penawaran

Perubahan Permlntaan
ha
gs
Perubahan pem1intaan men0uk kepada P rI. mhall: n p rmlOt.lan
atau pen lIr;lllgan PUlllll l JU .
an

Pertambahan Permintaan
Jika berlaku pertambahan perminraan, ma ka keluk perminraan
@y

sahaja yang akan beralih dan keluk penawaran retap. J I

P rmmlaan akan hel iii kl J n In . Rajah 2.16 menunjuk kan
pertambahan permintaan dan penawaran adalah rerap.

Harga (RM)
D

P,

. J~'
s D Nyatakan lima faktor yang
menyebabkan pertambahan
.,-+,, permintaan.
OL----~:___c;;:------- KLiantiti (unit)
00 0 ,

Rajah 2.16 Pertambahan permintaan

Ba 2

Keseimbangan pasaran asaltercapai apabila keluk permintaan

#.~--. - - ••. - .. --------------.~
: Kesan pert ambahan
permintaan terhadap
keseimbangan pasaran
https: / / v·{..\ v.youtube.com /
watch?v=muNqZtl65yGA
(Diakses pada 5 Oktober 2016)
D(PO b,>rsilang dengan keluk penawaran 5050 pada titik Eo'
'.
Harga da n kuantiti kese imban ga n masing-mas ing ialah Pu
dan Qo
Apabit.l pertamba h a n permintaa n be rlaku Cdiseba bkan
ole h pmentu permintaan bllkan harga barang itu ) , keluk
permintaan akan beralih ke kanan dari 0 00 0 ke OP t
Pada h.uga Po, kllantiti perminlazm lebih ban yak daripada
kuantitl penav(Iara n. lni bermakna wUJud lebihan permintaan.
Kesanny a, harga akan meningkat ke PI'
Keseim bangan baharu tercapai apabila keluk permintaan DP I

._-- --------.- .. ------­ bersilang dengan keluk penawaran 5n50 pada lilik E!. Harga
meningkat dari Po ke PI manakala kuanriti meningkat dari
Qo ke QI' O leh itu harga dan kuantiLi keseimbangan baharu
ialah P d an Qj'
Kesimpulannya , a pabila berlaku pertambahan permintaan
m anak,tla pena waran tetap akan menycbabkan h. T dan
I UJltl1 \,. wi 111. l' 11 It t 1111 I.. I.

h
Pengurangan Permintaan
ha
Seba liknya jika berlaku pengurangan p e rmint aa n , luI
pc.rminlil n an lI'llil h k n manakala 1<cluk penawaran
gs
tetap. Raj J h 2.17 menunJllkkan berlakunya pe n gurangan
pe rmintaan dan penawaran teta p ,
an

Harga (RM)
Do
D
@y

Po
l -----.
.JO~ •• J P,

fa~kt=-r
o-----'----­

I
Nyatakan lima
yang menyebabkan keluk
permintaan beralih ke kiri .
;
, +- ,
, I u
OL-----~,~* ' ­ - - ---_Kuantiti (unit)
0, 00

Rajah 2.17 Pengurangan permin taan

Keseim bangan pasaran asal tercapa i apab ila keluk perminlaan

0 00 0 bkrsilang dengan keluk penawaran 505 0 pada titik Eo'
Harga cla n kuantiti kesc unbangan m asing- masing ialah Po
dan Ql'
 Pasaran

Pen gurangan permintaan menyebabka n keluk p ermintaa n

beralih ke kiri daTi 0 •.00 ke 0P I' Pad a harga Po, kuantiti
pen awaran lebili banyak daripada kuan titi pe rmintaan. Ini
Persatuan Pengguna telah
bermakna wujud leb ihan penawaran . Lebihan pen awaran
menjalankan kempen
a kan menyeb abkan harga cenderung u tu k menurun . "Green Mondays" untuk
Kese imban ga n b aharu te rcapai apabi l.1 ke luk permintaan menggalakkan orang ramai
P
o I bersilang den gan kelllk pena'vvaran 5050 pada titik E menggantikan daging dengan
Ha rga lllrun dari Po ke PI' manakala kuantiti berkurangan sayur pada hari Isnin .
dari Qu ke QI' Ole h itu harga da n kllantiti kescimbanga n Dengan menggunakan rajah ,
ball aru ialah PI dan Qj . jelaskan bagaimana kempen
ini mempengaruhi pasaran
Kes impulann ya, apahila berlakn pengl rangan permintaan
daging ayam dalam negara.
ma n akala pe nawaran le tap akan men) ebabkan h?r il dan
11 llili 1,.. \11 ,ng. n Jnl lU III.

Perubahan Penawaran
Pe rubahan penawaran merujuk kepada pe I I11bah. n p n. \\~d'"tn
aLau II wran 'an pUlL \ •.lTitl1 .

h
Pertambahan Pen awaran ha
Jika be rlaku penamb aha n penawaran, maka keluk pe nawaran
sa haja yang aka n be ralih d an keluk pe rmm taan tetap "dill
gs
p Jl' \ <11'" n I,. r 1.'1' lih l \: ".11 II , Rajah 2 .18 menunjukkan
pe namb ah an pen awa ran dan permintaan telap.
an

Harga (RM)
U

JO~ . J~!
@y

G ,atakan lima faktor yang·

I- m'enyebabkan keluk
penawaran beralih ke kanan.
2. Nyatakan kesan terhadap
harga dan kuantiti
keseimbangan apabila
, , D berlaku pertambahan
,'
,' -
0 ' - - - - - - : : - - - - : : - - - - - - - - Kuantiti (unit) penawaran .
00 0,

Rajah 2.18 Pertambahan penawaran

Kes imbanga n pasaran asal tercapai apahila keluk perm imaan .

D(P Obe rsila ng d engan kel uk penawa ran 5 05 0 pad a tit ik
E". Harga d an kuantiti kese imbangan mas ing-masing ialah
Po dan q).

..JOM (5lJl] • J~' •
~
•
Nyatakan lima faktor yang
menyebabkan pengurangan
penawaral1.
2. Nyatakan kesan terhadap
harga dan kuantiti
keseimbangan apabila
berlaku pengurangan
1 penawaran.
an
@y
Analisis situasi berikut
terhadap pasaran kereta.
Situasi 1
Kerajaan melaksanakan
dasar perkongsian kereta .
Situasi 2
Syarat sew a beli kereta
dilonggarkan.
Situasi 3
Subsidi kerajaan kepada
pengeluar dihapuskan dalam
masa yang sama kerajaan
mengurangkan kadar cukai
ke atas input.
Apabila pertambahan penawaran berlaku , keluk penawaran
beralih ke kanan dari 505 0 ke 5 15 1, Pada barga Po, kuantiti
penawaran lebih banyak daripada kuantiti permintaan Ini
bermakna wujud il hihan p l1.l\\.tran . Kesannya , harga akan
turun ke Pl '
Keseimbangan baharu tercapai apabila keluk permintaan
0 00 0 e rsilang dengan keluk penawaran 5 15 1 pada titik f l'
Harga lLIrun dari Po ke PI' manakala kuantiti meningkat dari
Qo ke QI ' Oleh itu harga dan kuantiti keseimbangan baharu
ialah P dan QJ
Kesimp ulannya , apabila berlaku pertambahan penawaran
manabla permintaan tetap , 1 19a ~lIl1lha.nga 1 LU un dan
lldll I i I \In. n' n 11 It k 1.
Pengu rangan Penawaran
Sekiranya berlaku pen urangan penawaran, h' luI,. p n v. aran
k n b lih I P I dan keluk permintaan tetap. Rajah
h
2.19 menu njukkan be rlakunya pengurangan penawaran dan
permintaa tetap.
ha
Harga (RM)
n
gs
P, T ------------E.: "­
Po - - - - - - - - - -/ -- -:,- - - I E0
, ,
,
D
:.-:,
O'----------::::--=--------Kuantiti (unit)
0 , 00
Rajah 2.19 Pengurangan penawaran
Keseim bangan pasaran asal tercapai apabila keluk pennintaan
0 00 0 bersilang dengan keluk penawaran So5 u pada litik
Eo' HaTga dan kuantiti keseimbangan masing-masing ialah
Po dan Qo'
Pengu rangan penawaran menye babkan keluk p enawaran
berali.h ke kiri dari SOS(l ke 5 15 1, Pada' harga Po' kuantiti
permintaan lebih banyak daripada kuantiti penawaran.
Ini bermakna wujud t n pLrmmt.tall . Kesannya, harga
akan meningkat ke Pl'
 Pasar

Keseimbangan baharu te rcapai apabil.l keluk permintaan

D,P o be rsilang d engan keluk penawara n 5 15 1 pada lilik Ej
Harga meningka t dari Po ke PI' manakLlla kUL1 miLi menurun
dari ~) ke Q[ O leh ill! harga dan kU Jnliti k se imban gan
baharu ial ah PI dan QI·
Kesimpulannya, apabila berlaku pcng u wngan penawara n
manakala pe r mintaa n tetap ak I n m e n y e ba bk a n
h rga ke imba an n ningl" II dan I<u 111 l!
C imb. ngan mcnumn.

!!!!~~~:::;;;;;::::::===i£====~~~====== 2.1.14
Berikut ialah peristiwa-peristiwa yang aka n Illempengaruhi pengeluaran ikan di negara kita.
Andaikan setiap peristiwa itu adalah berasil1gan
(i) Harga minyak petrol meningkat sebanyak RMO.30 sel iter.
(ii) Berlakunya musim tengkujuh di pa ntai timur Semena njung Malaysia.
(iii) Cita rasa pengguna beralih kepada ayam goreng pedas berjenama.

h
(iv) Nelayan melancarkan mogok di seluruh negara apabila ke rajaan menghapuskan subsidi
minyak diesel. ha
(v) Lambakan pengeluaran ikan dari negara Thailand
(vi) Harga ayam dinaikkan kerana ha rga ma ka nan ayam meningkat.
(vii) Harga ikan sardin dari luar negara J ituru nkan.
gs
Setiap murid dikehendaki:
(a) Melakar keluk keseimbangan bagi pasaran ikan berdasarkan setiap peristiwa di atas.
(b) Tentukan peralihan keluk permintaan at au pen awaran pada lakaran di (a).
an

(c) Menganalisis kesan peristiwa di atas terhadap harga dan kuantiti keseimbangan pasaran ikan .
(d) Membuat rumusan dengan melengkap an jadual di bawah.
@y

Perubahan permintaan Perubahan penawaran

Bertambah Berkurang Bertambah Berkurang

Harga Kuantiti Harga Kuantiti Harga Kuantiti Harga Kuantiti

I { I l l I I I

1. Pertambahan permintaan akan menyebabkan harga dan kua nti ti

keseimbangan meningkat.
2. Pengu ranga n permintaan akan menyebabkan "harga dart kuanti ti
keseimbangan menurun .
3. P rtambahan penawaran akan menyebabkan harga keseimbangan menurun dan
kuantiti keseimbangan meningka .
4. Pengurangan penawaran akan menyebabkan harga keseimbangan meningkat dan
kuantiti keseimbangan menurun.
Ba2

2.2 Kea Jalan Harga

Apakah maksud keanjalan harga permintaan (E) dan keanjalan

harga pe nawa ran (E) 7
Bagaim anakah anda mentafsirkan nilai barang ini, Ed bara ng
A = 2.5 dan E, barang B = 0.8 7 Apakah jenis keanjalan harga
yang dit unj ukkan oleh nilai pekali tersebuP
Apakah faktor yang mempengaruhi keanjalan harga permi ntaan
dan keanjalan harga penawaran sesuatu bal'ang7
Menga aka h penawaran barang pertanian tak anjal be rbanding
dengan barang perkilangan 7
Menga pakah pengeluar perlu menurunkan harga untuk bara ng
yang permintaannya anjal?

CUTI-CUTI Malaysia

h
Bukit Bendera di Pulau Pinang terkenal sebagai sebuah
stesen tanah tlnggi Inggeris yang tertua di A sia Tenggara .
ha
Landasan kereta ap i fu niku lar ini merupakan andasan yang
terpanJa ng di Asia dan juga landasa n berterowong yang
tercuram di dun ia. Yang berikut ialah se narai harga tiket
gs
kereta api funikular Bukit Bendera .

Harga tiket (s eta kat Julai 2016):

an

Kategori -
Warganegara [ Bukan warganegara
Blasa 'Fast Lane' Blasa 'Fast Lane '
-t-­ --
2 ha la (Promosi) * RM3 - - -
@y

--
Kanak-kana k (Umur 4-6 tahun) RM3 RM3 RM5 RM5
Pe lajar (Sekolah/ kolej / universiti ) RM5 RM15 RM 15 RM 45
Dewasa RM10 RM30 RM 30 RM60
Warga Ema s (Um ur 60 t ahun ke at as) RM 5 RM5 RM30 RM60
Orang kurang upaya Percu ma
Pas bulanan RM40 RM120

* Promosi hanya sah pada 6.30 pagi - 9.00 pagi dan 700 malam - 70.30 malam (warga negara
sahaja) dan tidak sah pada musim cuti sekolah (tertakluk pada kalender cuti sekolah yang dikeluarkan
oleh Kementerian Pendidikan Malaysia).
(Sumber: httpJ/ www.penanghil•. gov.my/index.php/ ms/ j

Tahukah anda sebab harga tiket yang dtkenakan berbeza IJnlU ~ ttap kumpulan pelawat
yang berlainan wa laupun kereta api fun ikL lar yang dlsedtakan kepada pelawat adalah
sama? Tahuka h anda mengapa harga prcmosi hanya sah dengan syarat masa dan
kumpul1an tertentu ? Mengapakah pas bulanan ditawarkan sedemlkian? Apakah &.1,I
rasiona nya? Sebenarnya persoalan-persoalan Inl berkalt rapat dengan konsep V
keanjalan harga permintaan
 Fe sa ran

2.2.1 Keanjalan Harga Permintaan

M ngikul hukUnl p e rminlaan , ap:1bila ha rga ses uatu ba ran g
l11 eni ngk al , kuanrili diminla lerhadap h ; ran g tersebUl abn
bc rkurang dan sebahknya apabila harga seSll Uu barang l11enurun,
kuanrili diminla lerhaciap bar:1n g ilU akan ll1e nin gka t.

Nam un , Lindak bal:1s pe rub:1han kuanli li diJ11inLa kesan daripada

pe rubahan ha rga ada l:1h berlaina n bagi st'tiap jenis barangan.
Sese lengah barang sangal re po nslf lcrhacL p perubahan haroa
misalnya barang kosille lik yang mempun)'~l i banyak pl ngganti.
ApabiLa harga ba ran o k s l11 elik dituruol 1n sedlkil, kuantiti
dil11inranya a kan m enin Jkat denga n lebih banyak. Sest:tcngah
ba ra ng pula kura n g rcspo ns if le rh ada p perubahan harga
con tohnya barzlll gan yang mempunyai kela lan pt' ngguna yang
linggi. Seki ran ya pen ggu na laa sub deng m St'sua Lll .Je nal11 a,
wala upun harge bara ng j enama lersebut m cningkat , permnllaan
lerhadap bara.ng te rst' but akan herkuran Jail se d ikit sahap.

h
Kon sep keanjalan h a rga pe rmilllaan (E d ' di g unakan unluk
ha
rn engukur lindak ha b s pe rubahan kuail lili diminta k san Borang kosmetik amat
daripada pcrubahan harga ba rang ill!. responsif terhadop
perubahon hargo
gs
Keanjal an harga pef mintaan (f) mengukur peraUJ perubahan
dalam kuantlt i diminta kesan daripada peratJs perubahan harga
an

barang itu dengan andaian cetens paribus.

Konsep keanja lan harga erminlaan in.i ad~\ lah penling kepada
@y

1. Apakah maksud keanjalan

[Irma dalam mcrnbandingkan lincb k balas r clba ga i jenis barang harga permintaan?
lerhadap peruba han harga dabm lTlt'nentu l I n slralegi harganya 2 . Nyatakan kegunaan
K llka m cngambil ke pulusan mengenai clas, r suhsidi dan cukai , pengetalluan konsep
ke rajaan perlu tahu lindak balas pnmilll aan re rhaclap pe rub han kea nJ alan harga
harga ul1lu k mencapai mallama lnya. 1 permintaan kepada firma.

1. Tindak balas perubahan kuanUti dirninta kesan daripada perubah an harga adalah
berlalnan bagi set iap jenis barang •.m.
2. Keanjalan harga perm intaan (Ed) rnengu r tindak balas perubahan kuantiti diminta
kesan daripad perubahan harga barang itu dengan andaian ceteris paribus.
2.2.2 Pengiraan Keanjalan Harga Permintaan

Kea nJc Ian harga permintaan dapat dihltung mengikul rumus berikut:

% pe ruhahan ku antiti d lminta (% ~Q)

Keanja I<1n harga pe rminLaan (Ed ) = ----'----'----------.----'----~"--
% pel ubahan harga barang ( %~P)

Alau

E = %~Q
d %~P

Kuantitl baharu CQ\) - Kuantiti as.t1 (Q) x 100

%~Q =
Kuantiti asal (Qe.)
Harga bahanl (P I) - Harga asal (P )
%M = ---------'--~----,----- x 100
Harga asal (PI)

h
Contoh pengtraan
ha
Hitung niLli keanj alan harga permintaan bagi beras apabiJa h arga
beras men mgkat dari RJ\IlS.00 ke RM6.00 dan kuantiti dimintanya
tmu ll daripada 20 kg ke pada 18 kg.
gs
an

Mengira peratus perubahan kuantiti diminta

Kuantrti baharu (0,) - Kuantiti asal (00 )

%i\.0 = x 100
@y

.. Kuantiti asal (00 )

: Pengiraan keanJalan %i\.0 = 18 - 20 x 100

harga permintaan 2
=-1 0%
Anda hole h m e n o nton video
berikU( untuk m empc la jari
penghitungan keanJalan
harga pcr mint aa n mclalui
penerangan raj a h.
Menglra peratus perubahan harga
htt0'.J J\ W\\ .youtt.llx·.lom /
Harga baharu (P,) - Harga asal (Po)
\hltd,? '=GF ACXJ95grMvl
%i\.P = Harga asal (Po)
x 100
(fJial(ses pada 5 O/l/obel' 2(16)
%;:"p = RM6 - RM5. x 100
RM5
=20%
 Mengira keanjalan harga permintaan

E = - - ­
d %L'1P
-10%
:: - ­ JO~ ~ @]U3' J~' •
20%

1. Apakah maksud tanda

:: -0.5

negatif pada pekali

keanjalan harga

permintaan?

ulltla 'l 1uf p<1da pckaJi keanja lan haroa pcr miI1l aan 2 . Hitllng nilai keanJalan harga
m ~n un.lu kkan hilI III '.111 III ' I I In ar,l h gil d n , I] Hill permintaan jika peratlls
dimll .l . D,llam ekonomi, ran da negatiJ ini ar an cliabaikan dengan perubaha n tlarga ialah
m ngambil mIni tl1u lJak sahaja. Dalam COI1lo h eli alas, p kali 30% dan peratus perubahan
kuantiti ialah 60%.
k 'anjalan -0.5 akan dinyatakan sebagai 0.5. \J dai keanplan harga 3. Tafsirkan pekali keanjalan

pe nunlaan 0.5 bennaksud apabila harga ill ningkal 20%, kuanliti harga permintaan yang

yang climinla akan lurun 10% alau apab ila harga mcningkal 1%, bernilai Ea. = 1.5.

kUanLlli yang dimLnta ab.n l uru n 0.5%

h
ha 2.2.2
ladual berikut menunjukkan kuantiti permintaan bagi dua jenis barang pada pelbagai tingkat harga.
gs
Kuantiti durian diminta
(kg)
an

1.50 10 40

2.00 8 30
@y

3.00 6 20

Andaikan hat'ga naik daripada RM 1.50 kep - da RM2.00 . Hitung ni lai keanjalan harga permintaan
bagi kedua-d ua jen is barang. Tafs irkan nilai tersebut.

1. Rumus keanjalan harga permintaan

. I h . ta (E) % perubahan kuantiti diminta (% t. Q)
Keanla an arga permm an ~ - _.- '

% perubahan harga barang (%t.P)

2. Jika nilai Ed = 2, ini bermakna apablla harga mening kat 1%, kua ntiti dim inta
akan turun 20/0 dan sebaliknya a abila harga menurun 1% , kuantiti diminta akan
meningkat 2%.
 2

2.2.3 Keanjalan Harga Permintaan

Anjal dan Tak Anjal
Pada asasnya, keanJalan harga perm imaa n boleh dibahagikan
kepada anjnl dan lak anjaL

Anjal
Pekali kea nJGllan melebihi 1 (Ed> 1).
Pe ratu .., p rubahan kuantiti dimima ada lah lebib besar
claripada peratus perubahan harga (% L1Q > %L1P ) lni
•. J~! • berma k na pengguna san g t responsif lerhadap perubahan
1. Apakah maksud harga. L onlohnya, Jika harga diturunkan 5%, kuanlili dimima
perillintaan anjal? akan n,eningkat lebih daripada 5% .
2. Nyatakan tiga contoh barang
yang permintaannya anjal. Harga (RM)

::
E~
h
ha o

I
I
I
I
gs
I
I
.-.--+)i ~
Kuantiti
0, (unit)
an

Rajah 2.20 Keanjalan harga permintaan anjal

Apabi a harga mcnurun dari Pc, ke PI' kuantili diminta

@y

meni ngkat dengan banyak dari Qo kc Q I Sebaliknya jika

harga meningkat dari PI ke P{l ' kuantili diminta rnen urun

clenga 1 banyak dari Q ke q,

Keanj .llan harga permimaan a njal mempunyai keluk

permi llaan yang bn dai.

Conto h barang ialah barang mewah.

Rumah mewah
merupakan barang yang Tak Anjal
permintaannya anjal
Pekali keanplan kurang (bnpada 1 (s: < 1)

Perall $ perubaba n harga a d~1lah lebih besar daripada perarus

perub 1han kuantiti J lm inla (% L1P > %L1Q). lni bermakna

peng un a kurang re ponsif terha dap p erub ahan harga.

Con tnhn ya , jika h arga dinaikkan 10 %, kuantili dimint a

rnenurUl1 kurang daripada 10%.

 R at n

Harga (RM)

D 1. Apakah maksud
permintaan tak anJal?
P, -- - -------, 2. Nyatakan tiga contoh barang

t %I'lP ,
yang permintaannya tak
anjal.
Po -- --­

: %I'lQ :, D

0,
• .,;".,_ _ _ _.~ Kuantiti
1--_ _ _"....4-=----'-
00 (unit)
Jenls-lenis keanJalan ..
,
,
harga permlntaan

Rajah 2.21 Keanjalan harga permintaan tak anjal Untuk rnen<retahui

b
jcnis- jenis keanjalan dcnga n
kbih la njut, anJa bol ch
Apabila harga m e nin gkal dari Pu ke Pl " kuantili diminta rncnonton video berikut:
menurun dengan sedikil dari Q~ ke Q i .., baliknyajika ha rga
htlps:/ / \\ ~w•.y Jutube., m I
menurun dari Pi ke Po' kua ntili dimin l.l meningkat dengan
wOltch J \ HHcblI lAAl
seclikil dari Q1 ke Q.).
(Diakses pada5 Of(lobcr 2016)

h
Keanjalan ha rga perminlaan tak anjal mempun ya i keluk
perminlaan yang curam.

II

mempunya i kelaalan pe nggu na yang ti nggi.

ha
Co ntoh barang ialah baran g keperlua n dan barang yang
1!1 . I
gs
an

~~~======ii!:---====-====_ _ _ _--=~L2 . 2.3

@y

Lukis keluk untuk menunjukkan keanjalan harga permintaan bagi dua jenis barangan berikut:
(a) Pakej pelancongan
(b) Buah-buahan

Terang ka n keluk yang anda lukis .

1. An jal 2. Tak anjal

(a) Ed > 1 (a) Ed < 1
(b) %ilQ > %.1P (b) %.1Q :.:: %ilP
(c) ontoh barang: barang mewah (c) Contoh barang: bara ng keperl uan
I'
(d) Keluk permintaan berbentuk landai (d) Keluk permintaan berbentuk curan;t
a 2
Barong kemas mempunyai
permintaan yang anjal
an
@y
Nyatakan lima contoh barang
yang mempunyai banyak
barang pengganti dan lima
contoh barang yang mempunyai
kurang barang pengganti,
2.2.4 Penentu Keanja lan Harga
Permintaan
TerdapaL na nyak fakLOr yang mempengaruh i kcanjalan harga
pennimaall suaLu barang, anLaranya ialah :
Jenls Barangan
DlI.lI1' In at adalah I l 3 I t1 kerana arab ila harganya
meni ngka l sedikil , pengguna aka n mengurangkan kU3m ilin ya
d ngan ballyak Scbaliknya, I • I I I III rlu.1Il "",1'. se peni beras
I.d 11 t k 'rana sebarang pe m bahan harga yana besar hanya akan
menyebab kan perubahan kuantill diminLa yang kee il. Pencwuna
tCl.ap membcli barang lersebul wa laup un harga mcningkat.
Faktor Jangka Masa
Da lam j.l.l 1.1 \11 I L I I· . per min laan barang biasanya
l k nJ.I , Halm i kcrana dalam jan gka masa ini, jika harga
h
barang men ingka t, permintaannya Udak lxmyak heruhah kerana
ha
sukar unt u k mencari barang pengaam i yang lain Se baliknya,
(blam J n' k I " - 1.1 , I' perminlaannya adalah anpl kerima
Jib harga ses ualu lxmmg ilu mellin gka l, pCll gguna sempal
gs
mencari b;lmng pengganlinya.
Bilangan Barang Pengganti
Barang ) ang m e mpully ai ) '1 .11 b I' n' pen ~ lnll ,
permintaannya aclalah 11.11 kerana apabila hargan ya meningkat
sedikil , pt::ngguna akan mengurangkan kuantilin ya cl ngan
banyak cle ngan rnemheli barang pengga nti lain yang lcbih mumh
harganya , ebali kn ya, bagi , I ,Ill lid" m I pt II}
h'r' 1 )'1 h, a II • Jlka hargan ya meningkat clcngan hanyak,
kuami [i J iminta tidak di kurangkan ck nga n banyak kerana
barang Itll sukar dlgami kan d cnga n barang lain . leh iw ,
per mintaanoya adalah 1) I,
Minuman berperisa mempunyai banyak barang pengganti. Oleh itu
permlntoannya adalah anjal
 Pin

Nisbah Perbelanjaan dengan Pendapatan

ScmaklD be ar bahagian pendapatan bole h guna dibelanpkan
ke mas ses u alu barang , maka permintaa n nya akan <,cmakin
.tOpl Con lohn ya , perbelanpan terha lap telefon pintar
rnengambi l bahagian besar daripada jum lclh penclapaum dan
perbelanjaan terhadap m aka nan m e nga m bil bahagian kecil
daripada jumlah pendapalan. Jika berlaku penin g kalan
peralusan harga ya ng sama bagi telefon pmtar dan makanan ,
permintaan bag i makanan akan dikurang kan d e ngan sedikit
telapi perminlaan lerhadap leldon pinlar akan dikurangkan
ck ngan pe rarusan yang Lebih ban yak. Maka, permimaan le rhadap
makanan adalah lak anjal manakala permin taan terhadap telefo n
pinla r adalah anJaL

Bilangan Kegunaan
Permintaan telefon pintar
Jika ses u a tu b a ran g ilU mempun ya i ~ 11 .Ik I L Uf1,ldl1 , adalah anja( manakala
maka permintaannya adalah ,flJ31. Contohnya l('pun g gandum ,

h
permintaan makanan adalah
ap abila harga m e nin gka L sedikit, kuan l iti p e rmint aannya
ha tidak anja(
akan clikurangkan clengan banyak berdasarkan jumlah bi la nga n
kegunaannya Kea claan sebaliknya berl aku ba gi tepung atta
ya n g boleh di gunakan untuk membuaL capa li sa h ap Jika
gs
harganya clitingkatkan clengan banyak, kuan liti permintaannya
berkurang dengan sedikil sahap aL as seba b bil a n ga n
penggunaannya Lerhad. r Mengapakah garam
an

mempunyai permintaan yang

tak anJal? Kaitkan Jawapan
anda dengan penentu
Ketaglhan keanjalan permintaan.
@y

Jika sesualu barang mempunyai lahap kc Igill III \a 1 1 1,

misalnya rokok dan kopi, pengguna akan LCLap mcmbelinya
walaupun pada harga yang linggi Oleh ilU , pc rmintaannya adalah
lak nj II.

Ketahanan Barang
Bagi In ng l.lhan 111M , permintaannya aclalah j . • kua11litinya susu

boleh dibcli dengan ban ya k jika h a rg ll1ya jaLuh k era na

barangan ini balch cltsimpan lama. Contoh bagi ba rang Lahan
lama ialah perabot dan bara ngan elekLrik Sehc:llikn ya, bagi •
n I h I 11 11 scperti susu se ~a r, perminra n n ya
adalah l J . Kllantitinya tida k bole.h d beli dengan banyak
\Va laUplll1 harganya turun kerana hara ll g ini tidak bolch Susu mempunyai permintaan
disimpan lama. yang tidak anjal
BlI2

2.2.4
1. Berik ut adalah dua jenis barang.

Barang yang manakah perrnintaannya lebih anjal? M engapa 7

2. Gaji sebulan Puan Masariah ialah RM5 000. Pada bulan ini dia telah membelanja RM 1 500
untuk membeli sebuah peti sejuk baha ru dan RM300 untuk membayar bil elektrik dan air.
Apakah kesimpulan yang boleh dibuat tE: rhadap perbelanjaan di atas dengan konsep keanJalan
harga permintaan?

h
3. (a) Bahagikan mllrid kepada empat kll npulan.
(b) Setiap kumpulan dikehendaki mem rhatikan barang-barang di sekitar rumah dan sekolah,
ha
pilih lima jenis barang (setiap ku mpu lan tidak boleh memilih barang yang sama)
(c) Berdasarkan pemerhatian masing-m asing, setiap kumpulan dikehendaki merekodkan hasil
kajian seperti berikut:
gs
Barangan
an
@y

(d) Bincang dalam kumpulan faktor yang mempengaruhi keanjalan harga permintaan
barang tersebut
(e) Bentang hasil perbincangan di dep(l n kelas.

1. Penentu keanjalan harga permint an ialah:

(a) /enis barangan
(b) Faktor jangka masa

(c Bilangan barang pengganti

(d) Nisbah perbelanjaan dengan pendapatan

(e) Bilanga n kegunaan
(f) Ketag ihan
(g) Ketahanan barang
 Pasaran

2.2.5 Perhubungan antara Keanjalan

Harga Permintaan dengan
Jumlah Hasil
Jumlah hasil ialah pe ndapalan yang diteri ma oleh pengeluar
daripada pe rbelanjaan ya ng clibuat oleh pengguna terhadap
barang-barang yang dipasarkan. Oleh itu, jULUlah hasil adalah
sama clengan jumlah perbelanjaan penggu na.

Jumlah hasil = Kuantiti x Harga

Berclasarkan rumu s, jumlah h as il diperoleh apabila kuantiti

barang yang clijual didarab dengan harga seu nit barang tersebut.
Jika harga berubah , Jumlah hasil turut be rubah. SeJauh mana
pe rubahan harga sesuatu barang memb eri kesan kepada jumlah
hast! be rganLung pada keanjalan harga pen llilltaan barang itu
Lengkapkan jadual berikut:

h
Anjal
Jika pcrmintaan terhadap seSU<ltu barang adalah anjal , cnurun,1Il
ha
,al~ barang tersebul menyebabkan penin I n diu JLJ 111h Anjal Turun .I
ha il dan sebalikn ya , pen ingkatan harga arang menyebabkan Anjal Naik I
penurunan dalam Jumlah hasiL
gs
Contoh:
an

Andaikan pengeluar m ellJ ual suatu baran., pada harga RM 20

dan ku a ntlll ya ng berjaya dijual ad alah sebanyak 60 unit.
tv1aka Jumlah hasilny a sama clengan R\lll 200 . Andaikan
@y

harga barang diturunkan kepada RM 16 d an kllantiti diminta

menin gkat kepacb 90 unit. Bagaimanakah I.eanjalan perrmntaan
mempengaruhi jllmlah hasil pengcluar 7

Penyelesaian:
%.10

<.)6.1Q = 90 - 60 x 100
60
50%
%.1P RM16 - RIV120 x 100
RM20
= -20 %
50%
-20 %
= -2.5
Nilai keanjalan harga permintaan ialah 2.5
 b

Diclapatl ll ilai EJ > 1, mab keanjalan harga permintaan

barang in l adala h anjal. Bagi barang yang perminlaann ya
anjal, penurunan harga ya ng se dikiL abn menyebabkan
p ningkata n kuanti li diminta yang lebih besa r, kesannya jumlah
hasil men illgkal.

Hubungan antara Jumlah hasil dengan perminlaan barang anjal

clapal dlJeL skan melalui rajah bertkut
Harga (RM)

r=-J_ ~l!tJ • . J~l • 20

Berdasarkan Rajah 2.22 , cuba 16

anda jelaskan keadaan apabila D
harga barang meningkat.

%lIQ
'----------;:6c::--- --=g'':':' 0- - - - - Kuantiti (unit)
0

h
Rajah 2.22 Hubungan antara j umlah hasil dengan
ha permintaan barang anjal

Berdasarkan raph , penurun.an harga clari RM20 ke RM16

menyebabl an kuallliti diminla meningkat dari 60 unit ke 90
gs
unit. Dida pati jumlah kawasan pertambahan hasil lebih besar
claripada jurnlah km·vasan pengurangan hasil Kesan bersihn ya
iatah ,uml- It h· 11 nc 1 I 1 ~ U .
an

Bukti
Jumlah ha,1I asal = RM20 '60 unit = Rp,;[l 200
@y

Jumlah heml baharu = RM16 x 90 unil = Rlvll 440

Penambahan jUllllah hasil = Rtv! 1 440 -RMl 200 = RM240

Kesilllpulannya, bagt barang yang pt'fminlaann ya anjal, penurunan

harga barallg akan ll1enyebabkan Jumlah hasil mentngkat.

Tak Anjal
Jib permmtaan terhadap sesuatu barang adalah tak anjal,
plnl11.g1wl n l1ar~p barang [ersebut Illenye babkan p( 1I1gkal.ln
I
JON C5 :. ~I •
11.11.1 1 lUll Ilh " dan sehaliknya penurunan harga barang
Lengkapkan jadual berikut:
menycbabL:m penurunan dalam .Iumlah hasil.

Conloh:
Andaikan ) ngeluar m nju Cll suatu banll1g pada harga RM 40
Tak
anjal
Turun J clan ku anll ti yang berjaya diJual adalah scban),ak 100 unit.
Apabila ha lg barang clinalkkan kepada R 172, kuantiti diminta
Tak
anjal
Naik J menurun I epada 80 unit. pakah hubungan anlara keanplan
harga perm intaan barang dengan jllmlah hasil?
 - %~ Q

% ~P

Cabaran
9i)~ Q = 80 - 100 x 100
Jika barang A mempunyai
100
nilai keanjalan harga
= -20 % permintaan yang melebilli 1,
apakall strategi harga yang
Rtvl 72 - .Rtv140 ·1 00
perlu dijalankan oleh pengeluar
RM40
untuk memaksimumkan
= 80 % jumlall Ilasilnya? Buktikan
jawapan anda dengan contoh
= -20 % = -0.2 5
berangka .
80'}b

Nilai keanJalan harga permintaan ialah 0 .2 '1 .

DlclapaLi nilai Ed < 1, maka keanplan har a ,\ permintaan barang

ini adalah tak anjal. Sagi harang yang permintaann ya tak anjal,
peningkatan ha rga yang banyak akan men yehabkan penurumln
kuantiLi diminta yan g secliklt , kcsannya jUllllah hasil meningkat

h
Hubungan antara Jum lah hasil dengan pe rmimaan barang tal<.
anja l dapat dij elaskan melalui raja h be ri ku!

Harga (RM)
ha
o r • J~! •
gs
Berdasarkan Rajah 2 .23,
cuba anda Jelaskan hubungan
j%AP
an

antara jumlah hasil dengan

permintaan barang apabila
40 - - -- ~-
harga barang Illenurun dari
RM72 ke RM40
@y

O
(on.4l
' - - - - - - - - - - . . . " . . "'-.....,..."."
' . - - - -_ i!" Kuantiti (unit)
80 100
,Rajah 2.23 Hubungan aMara jumlah hasil dengan
permintaan barang tak anjal

Kenaikan harga daripada R1Vl4 0 kepada RtvI72 menyebabkan

ku anlill cl1minw menurun daripada 100 unit kepada 80 unit
Dic1ap ali jumlah kawasan pertambahall hasil leb ih hesar
claripacla jumlah kawasan pe ngurangan hasil. Kesan bersihn ya
iala h Jumlah hasil meningkal.

Bukll
jumlah hasil asal = RM40 x 100 un iL = Rivl 4 000
1umlah hasil haham = R1vl72 x 80 unit = PtvI5 760
Penambahan jum lah hasil = I~M5 760 - RtvI4 000 = RMl 760

Kc simpulannya, bagi bara ng yang perm ntaannya tal< anjal ,

kenaikan harga baran).;; akan menyebab kan Jumlah hasil m ningkat.
 2.2.5
1. Jadual berikut menunjukkan peratu s perubaha n harga(%~P) dan peratu s perubahan kuant it l
diminta (%~Q) bagi empat jeni s barang , gariskan jawapan yang betul.

Jenis keanjalan
harga
permintaan

Barang A +5 % -10% Anjal/ -ak anjal M ening kat / M enurun / Tidak berubah

Barang B -20% +4% Anjal/ -ak anjal Meni ngkat / Menurun / Tidak berubah

Barang C -12 % +60% Anjal / oak anjal Menmg kat / Menurun / Tidak berubah

Barang 0 +15% -3% Anjal / Tak anjal M enm gkat / Menurun / Tid ak berubah

2. Rajah beri kut menunjukkan keluk pemli r taan bagi dua Jenis barang.

h
Harga (RM)
Harga (RM )
ha D
6 ..... .

o
3
gs
I ,
,,
I
:D
, :
K uantiti Kuantiti
0 L - -1:-:,-------='20=--.... (un It) 0
O 10 12
an

(unit)
Barang E Barang F

Apakah keputusan yang hal'us diambi l o leh f irma untuk meningkatkan jumlah hasilnya?
@y

3. Bincang dalam kumpulan dengan memilih sebuah syarikat berikut untuk menerangkan bagaimana
syarikat tersebut menggunakan konsep f eanjalan harg a permintaan untuk menetapkan harga
barang bag i memak sim umkan jumlah hasllnya.
(a) Syarikat Perodua
(b) Penerban gan Malaysia Berhad (MAS)
(c) Mana-man a sa tu taman tema di M dlaysia
(d) Syarikat pe lancongan
(e) Pasar raya

1. Bagi barang yang perm in taannva anja l, penurunan harga barang da pat
meningkatka n jumlah hasil pengeluar:
2. Bagi barang yang perm inLaannya tak anja l, pen ingkatan harga barang da pat
meningkatkan jum lah hasil pengeluar.
2.2.6 Keanjalan Harga Penawaran
Men g ikuL hukum pc nJwaran, apahtla harga sesua LU
hara ng me ningi<aL , k uantiLi diLawarka ll akan hcnambah
dan sebalikn ya apa bi la harga ses uaLU ha ran g turun, kuanLiLi
diLawarkan akan menurlln .

Namun, Lindak balas dalam perubahan kuantiLi cliLa'vvarkan k -an

daripacla perubahan harga adalah berlama n bagi setiap jenis
barangan. Contohnya bagi barang penanian, tindak balas dalam
kuantili di Lawarkan adalah kurang daripada perllbahan dalam
harga kerana kuantiLi ditawarkan bagi barJ ng pcrtanian adala h
S UbT diLambahkan dalam jangka penclek
Barang pertanian
adalah kurang
Keacl aa n se halikn ya be rlaku bagi h ~ rang perkdangan,
responsif terhadap
penawaran bara ng perkIlangan adalah san ,It responsif L('rhaclap
perubahan harga
perubahan harga.

h
Ul1luk menjelaskan tinclak balas penawarar! Lerhadap pcrubahan
harga barang dan perkhtdmatan , maka konsep keanplan haroa ha
penawara n aclalah diperlukan.

Keanj alan harg penawa ran (£s) menguku l peratus perubahan

gs
dalam kuantiti ditawarkan kesan danpada per ltus perubahan hargs
barang itu dengan andaian celeris paribus.
an

Alat komunikasi adalah

[(eanplan h a rga pe11<HVa ran dapal d ihiLu ng me ngi kuL responsif terhadap
rumus berikuL: perubahan harga
@y

Keanj aIan ha rga pena \vara n (c ) = -'-'-...L..:'---'_-,--,-_,--_ _ _ __ ---'---,----"-'-

Awu
E = %L'\ Q
< %.ilP
Kuamiti baharu ((71) - I u<1 nt.iu as d CQu) x 100
I( uant iti as<11 (Q)
,
Harga haharu (P') - Harg;} asal (P )
%tr.P 'x 1 0
= - - - - - = - - - - - - - ' - '---c,-,--=-'
Harga asa l (f) .
 2

COnLoh pengiraan
, HiLUng ni l'l i keanjalan harga penawaran bagi ka sul apabila
·· Pengiraan keanjalan
harga penawaran
harga ka SUl meningkat dar i R?-,i[SO ke R}" IS2 dan kuantili
ditawarkan meningkat dari ISO pasa ng ke 180 pasang.
• Anda Dolch m enonton video
bcrikut untuk m empe lajari
pe nghitungan kea njalan Mengira peratus perubahan kuantit i ditawarkan
harga pe n awa ran me/alui
pcneranga n rajah. Kuantiti baharu (0,) - Kuantiti asal (00 )
%AO = x1 00
· https:! !\\Ww.youlub '. K antiti asal (0 0 )
com I walch \·=N·k~509h':lbc 180 - 1 0
(Dia/(ses pada 5 O/(tobn 2016)
= --
15-0- ' x 100

= 20%

Mengira paratus perubahan harga

·•, Harga baharu (P) - Harga asal (Po)
%L\P = x 100
Harga asal (Po)
RM52 - RM50

h
%AP = RM50 x 100
ha = 4%

Mengira kaanjalan harga penawaran

gs
%.AQ
Es = %6 P
.JO~ <.S f][J: • J~! •
an

20%
1. Apakah maksud tanda positif 4%

pada pekali keanjalan Ilarga =5

penawaran?
@y

2 . Hitung nilai keanj alan harga

penawaran jik a peratus
perubahan harga ialall 10%
dan peratus peruballan
kuantiti ialah 5%.
3. Tafs irkan pekali keanj alan
harga penawaran yang
bernilai E5 = 0.7.
1 11th Pl lIil pact a pekali l'eanjalan harga pena\varan
menun.l1.liz\-.:an huh ngar pi ilil ' lla h r d 11 Lin I WUlt II
d La • r aJ . Dalam c nt h ell alas ntlai peka li keanjaJan harga
penavvaTan 5 bermaksud apa bila harga meningkar 4%, kuanlili
ya ng ditawarkan akan meni ngkar 20 ()6 alau apabila harga
meningkal l °/c" kual1lill dit awarkan akan meni ngka l 5%

1. Tindak balas perubahan kuantiti ditawarkan kesan daripada perubahan harga

barang itu dikenal sebagal kean jalan harga penawaran, ·
2. Rumus keanjalan harga penawa ran:
%, perubahan kuantiti ditawarkan (% !1Q)
Keanjalan harga penawaran (E) = -~-~:--:-------:--:--~-
0/0 perubahan harga barang (% P)
Atau
E = %.1Q
\ %.1P
 Pa ron

1. Lengkapkan jadual di bawah.

Barang % Perubahan harga % Perubahan kuantiti Keanjalan harga (E)

(a) Getah 20 2
(b) Perabot 35 1.5

(c) Kereta 18 9

2. Jadual berikut menunjukkan kuantit l penawaran bagi dua jenis barang pada pelbagai
tingkat harga.
I
Kuantiti tepung ditawarkan
Harga (RM)
(bungkus)

4000 30

h
2 6000 60

3
ha
8000

Hitung nilai pekali keanjalan harga penawaran bagi kedua-dua jenis barang apabila harga
90

(a) meningkat daripada RM 1 kepada RM2 .

gs
(b) menurun daripada RM3 kepada RM 2.

Tafsirkan nilai pekali keanjalan harga p -·nawaran tersebut.

an

3. Jadual di bawah menunjukkan harga SlJatu barang dan kuantitl yang ditawarkan.

Harga barang (RM) ..

@y

x 200

30 40

Hitung nilai X jika ni lai pekali keanjala n harga penawaran ialah 2.

4. Rajah di bawah menunjuk ka n keluk pen awaran untuk suatu barang.

Harga (RM)

52 _____ ~
--- - ------- s
50
t
-­ -- ­ '-- ­ .
'
:
I ~........ ; :
U ! I
! '

O"-----~---'---- Kua ntiti

200 Y (unit)

Hitung nilai Y jika nilai pekali keanjala n harga penawaran ialah 0 .5.
 2.2.7 Keanjalan Harga Penawaran Anjal
dan Tak Anjal
Paela asas nya, keanplan harga pcnawaran bolch clibahagikan
kepada anp l dan tak anpl.

Anjal
Pekali k anjalan harga melebihi 1 (E, > I)
, Peratu:; perubahan kua ntiti ditawarkan adalah lc bih
besar J aripaela peratus perubahan harga (()6I1Q > %t..P )
lni bnmakna ku antiti ditawarkan sangat rcsponsif
terhad ap perubahan harga. Perubahan harga yang sedikit
akan memberikan kesan yang bcsar kcpada kuantiti
yang dua'vvarkan Contohnya apabila harga ditingkatkan 10%,
kuantit l ditawarkan akan meningkat melebihi 20°1c)

Harga (RM)

h
ha
gs
-
0'----0::-----;::--+ Kuantiti
an

00 0, (unit)

Rajah 2.24 Keanjalan harga penawaran anjal

@y

Contoh barang tcrdiri daripada barang-barang perkilangan

seperti kereta, pakaian, dan alatan elcktrik.
J Apabila harga mcningkat dari Pl1 ke PI' kuantiti ditawarkan
mcnin~ kat dengan banyak dari Q" kc Qj Sebaliknya, jika
harga menurun dari P l kc Po, kua nt iti ditawarkan menurun
dcngan banyak dari Q ke Q"

KeanjaLm harga penaW<'I Tan anjal mempunyai keluk pcnawaran

yang lan dai .

... Barang-barang perkilangan m empunyai keanjalan harga penawaran

anjal kera na pengeluarannya dapat ditingkatkan dengan mudah
apabila h7rganya meningkot
 P II

Tak AnJal
Abl
•
1. Nyatakan tiga contoil
Pckali keanjalan kuran g daripada 1 (Es < 1) ,
barang yang penawarannya
Peratus perubahan harga adalah lebih be-.;ar daripada pera tus anJa l.
perubahan kuamiLi ditawarkan ((l6 ~P > ' {) ~O) lni bermakna 2 . Apakail bentuk keluk
kuantiLi di Lawarkan kura n cy respo nsif lcrhadap perubahan penawaran bagi barang

harga , Peruba han ha rga ya ng besar aka n me mberikan

1 yang penawara nnya anja l?

kesan yang sedikiL sahala kepaJ a kuanL ll i yang dilawa rkan,

Contohnya , apabila harga diturunkan se ba nyak 20%, kuantiti
cUL awa rkan menurun kurang daripada 2 - %,

Harga (RM)
t s
P" ----- - -- --- -

t %6P
P,
,
, ,I

h
,:_r,: o/OL\Q
0 ' - - - ----=--=-- - + Kua nli1i ha
Q, Q" (unit)

Rajah 2.25 Keanjalan horga penawaran tak anjal

gs
onL oh barang Lerdiri daripada bara n~- ba rang pen ani an
sepert i kopi dan koko
an

Apabila harga menurun dari p,) ke P" kuanliti ditawa rkan

menuru n de nga n sedi kit dari Qj) ke c) , Se baliknya , jika Apabila harga barang pertanian
har a menin gkaLdari PI ke Po, kuanlui dilawarkan meningkat naik, pengeluarannya tidak dapat
@y

dengan sedikit dari 0 1 ke Or)' ditambah serta-merta, maka

Keanjalan harga penawa ran tak anjal mernpunya i keluk penawaran barang pertan ian
penawaran yang curarn, adalah tak anjal

1. Anjal 2. Tak anlal

(a) E, > 1 (a) E, < 1
(b) O/O~Q ? %~p (b) %tlQ"- %~p
(c) C ntoh barang: (c) Contoh barang:
barang perkilangan barang pertanian
(d) Keluk penawaran berbentuk landai (d) Keluk penawaran berbentuk curam
 2.2.8 Penentu Keanjalan Harga
Penawaran

Terdapat hanyak faktor yang mempengaruhikeanjalan harga

pena'vvaran suatu barang, antaranya ialah:

Tambahan Kos
Penawara I1 adaL,1I1 k 1J sekiranya penambahan kuantiti
sesuatu b,nan g memerlukan I I bIn n 1~ lu I n
I .~ ".lI\ Manakala penawaran adalah .lr~al apabUa
penamba an dalam penawaran mem erlukan I. mh Ill\"
... d I .

Corak Penggunaan Faktor Pengeluaran

Penawarall adalah II sekiranya penge luaran es ualu
barang ilU tncmerlukan fak L r pengeLuaran lerlentu alau lit I,"

h
I '11 III 111 I II .. I-h . Se baliknya, penawaran
aclalah an I apabila I kt t p ' 11' 1\1 '11' IIU h
ha Ir h
rI I dil 1I

Faktor Masa
gs
Jangka [11I5a bolch dikela skan kepacla clua jenis iailu pngka
masa pe nJe k dan jangka masa panpng. Dalam l'U ,t ,I I . •1
an

11 I l.., l' cnawaran aclalab ;11 j, I kerana pe nambaban

pcngel ua ran adalah lerhac.l. Manakala dalam j, ,1 I 111 I

I II I.mg . penawaran adalah II I kerana se mua faktor
@y

pcngelua r.m boleb diuhah cle.ngan mucl ab

Bllangan Firma dalam Pasaran

Penawara n sesuatu barang me njadi Jill II se kinmya hit. n 'an
firm., d.tl111\ I <i ,II I \tI I I I I kerana kuantili barang
yang dil awarkan adalah ban yak. Seba liknya , pen awa ran
ses uatu b arang menjadi 1 \I jika hI 1 an r r11
I I (l 1JI , kerana j umlah keluaran eli pasaran
lurUl ber~ urangan

Moblll F kto P n elu r n

Jika fakt or pengelllaran ) ang eligunakan llntuk menghasilkan
sesuatu b;l rang II I I dari SU3.tu
tempat ke lempal yang lain atau elaripada saLU keluaran kepada
keluaran ) ang la in , maka penawaran barang tersebut adalah T
Scbalikn)' I, jib h,
maka pen.l llaran barang menjadi
,.
PliSarun

Ketersedlaan 5tok atau Inventori

Pe na'vvaran sualU baran g ada lah Ill). I j l b firm a mempunyai
t I" b,. n an' ilLl",.,ll . ama ada cb lam bentuk bah an
mem ah , barang se paruh siap alau pu n b. lrang siap. SLok tni
m ro bo l hkan Cirma b nindak cepaL a[' abila harga barang
meningkat eli pasara n.

Keter5ediaan 5tok
mempengaruhi keanjalan
penawaran

2.2.8
1. Lengkapkan jadu al di bawah.
.. Penawaran tak anjal

(a) Tam bahan kos adalah I (a) Tamba han kos adalah I

h
--­

(b) Bekalan input I didapat

ha (b) Bekalan input didapati

(c) Input pengganti (c) I input pengganti

gs
(d) Jangka masa I (d) Jangka masa I
an

2. Berikut adalah dua jenis barang yang dlkeluarkan aleh firm a.

@y

Bincang dalam kumpu lan, barang yang manakah penawarannya lebih anjall
Wakil ku mpu lan perlu membentangkan hasil perbincang an di depa n kelas.

1. Penenlu keanjalan penawaran ialah

(a) Tambahan k05 (d) Bilangan firma dalam pasaran
(b) Corak pengg unaa n faktor pengeluaran (e) Mobiliti faktor pengeluaran
(c) Faktor masa (f) Ketersedtaan st k atau inventori
Be 2

2.2.9 Kepentingan Keanjalan Harga

Firma
Firma bolch memrengaruhi Juml ah hasil dengan menguh ah

...........................................~ ... \

harga be rdasa rkan keadaan keanJalan sesualLl haran ga n ya ng

diLavva rkan J L\mlah hasd dipero leh apah ila kuanL ili barang ya ng
[ Pada akhir t ahun , pasar i
dij ual d ida cah dengan harga.
raya akan mengadakan !
, jualan penghabisan stok
. bagi meningkatkan j ualan i
!

Jumlah hasil = Kuantiti x Harga

dan keuntungan . Ak an

Jumlah IlJ5il berbeza d cngan unLu ng ke rana ia be lum

teta pi, bul,an semua
barang akan dijual dengan I mengamb l. lira k0 5 pengcluaran ya ng lc rlibal.. Maka unluk
harga yang lebill murah. menin gkat kan jumlah hasil. firma Ilu boleh
Pada umumnya . penJual menjual lebih ban ya k kuanlili barang
hanya mengadakan Ju alan
murah untuk bara ngan
menaikkan harga barang
yang responsif terhadap !
peru bah an harga.
Na num , ada kah kcna ikan harga semestinya menil1 gka lka n
.'"
J juml ah h ~lS il firma ' Ja\vapannya adal ah lidak ke ran a ia
..... 1 ......... '" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....

h
berganlung kepada keanJalan harga perminlaa n harang lersebul.
ha
Harga (RM)

.......................... " .................~ ....

gs
i Hasi l marginal ( ) merujuk
kepada perubahan dalam
I
an

jum lah kos kesan daripad a Kuantiti

L -_ _ _----'':-_ _ _-'''..,........ (unit)
I perubahan dalam seunit output.
Jumlah hasil (RM)
Hasil pUr"ata (AR ) mer ujuk

kepada hasil yang diperoleh

@y

daripada se un it output.

Jum lah Il asil (TR ) meruj uk

i kepada jumlah nilai penerimaan
i yang diperolell fi rma daripada
'TR Kuantiti
1 jumlail outputnya. OL----------~ (unit)
...a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ' ........................

Rajah 2.26 Hubungan antara harga dengan jumla/1 hasil

Berdasarkln Raph 226, dapat dis impul km baha'vva huhungan

anL ara 1< ~ np lan harga permin laa n dan jum lah has il acLalah
sepc rLl be ll kul
(a) Pad a ba hagian keluk permllllaan yaj1g anj al ( Ed> 1),
penu unan harga oleh finn a akan mcn yebabkan peningk,al.an
kuanLi tid iminta dengan kaela r yang leblh besa r. Oleh ilU ,
ju mbh hasil ya ng clilerima ole h fi rma akan meningkat.
(b) Paela baha gian keluk pcrmintaan ya ng tid ak anjal
(Eel 1), penurunan harga oleh firma hanya menyebabkan
peningkatan kuanLiLi eliminta dengan kadar ya ng kee il.
Oleh it u . jumlah hasil yang dilerima oleh firma mE:' nurun.
KeraJ an
Bagi keraj<lan, konsep kca nJalan harga permlntaan dan keanp.lan . .CA . ..
har a p nawaran ada lah pe nting dalam rn cnlZl lankan polisi cukai Cukai tak langsung ialah cukai
yang dikenakan kepada firma
elan su bsidi. Beban cubi yang pe rln di tanggung oleh pembel i
yang beban cukainya boleh
atau pen eluar dan j umla h subsidi yang .Ikan elinikmaLi oleh dipindahkan kepada pengguna
pengel uar dan pembeli Juga hergan tung kepada keanjalan haraa , untuk dib aya r. Contohn ya.
perminLaan dan keanjalan har a penawa ran duti import, duti eksport dan
cukai eksa is . Jika kerajaa n
meningkatk an cukai j ual an
Percukaian rokok sebanyak 20 sen maka
Pcngenaan cuI-a. l ' k h ng"ung olch kcrap'm kcpada pcngeluar firma akan meningkatkan harga
rokok sebanyak 20 sen supaya
akan menarnbahkan kos pengeluaran pcngeluar, ma ka jumbh
beban cukai tersebut ditanggung
penawaran akan menu run pada sCliap tingkat harga Pengurangan dan dibayat· oleh pengguna.
perwwaran diLUtlJukkan o1eh perali han kelllk penawaran ke kiri \ j
...... H . . . . . ' .. , .... " .. " H . , · .... , . . . . . . . . . . ....

sepe n i rajah cii bawah.

Harga (RM) Harga (RM)

J
h
s
D E ha
1 t ________________ _

D
gs
c -

--
an

0'----------;:':------",---------. Kllanliti '--_ _ _ _ _ _-;:':-~------- Kuantili

0, 00 ( nit) o 0 , 00 (unit)

Rajah 2.27 Permintaan anja/ dan kesan cukai Rajah 2.28 Permintaan tidak anjo/ dan kesan cukai
@y

KeduCl-dua rajah eli alZlS rnenunjukka n kescirnbangan asal MIS If.kat ASEAN
dicapai pada '0 dengan harga keseimbangan Po dan ku unt iti Kadar percukaian di
kese imbanga n qr Malaysia masih lagi rendah
jika dibandingkan dengan
Selelah cu b i dikenaka n, keluk p e n ~1\\aran beralih ke kiri
sesetengah negara ASEAN
dan 5,,50 ke 5 15 1 dcngan kcseimbangan baharu dica pai pada yang lain .
E, DidapaL i harga keseimbangan meningka t clari P , ke PI'
ma nakala kuanl ili kcseimhanboan turun dari Q,, ke 0.,.
Dengan cukai per unit seba nyak EIB. Jl rn lah cukal pada Qi
ialah PIEI BC dengan beban cukai pengguna cb nyak P,'pI E/\
dan bcban (ubi pengeluar se han yak CPI,AB.
Bagi kel uk pcrminlaan Zlnjal be ban cub i pengc lua r adabh
Ichih hesa r dari pada bcban eukai pcrn b >li.
Bagi kcl llk perm im aan Lak anjal , bel an cubi pengeluar
adalah lehih keeil daripada be han cub I pembe li.
(Slimber: Dipetik dari akhbar
Ul lisan MalaYSia. 8 Feb 2015)
 2

Subsidi
Pe mb erian subsic!i oleh ke rajaan kepada pen a cll1ar aka n
menguran"i<an kos pengeluaran , maka keluk pena'vvaran akan
heralih ke kanCin Jurnlah sub sid i yang aka n elinikmali olc h
pen gc luar da n pembeli berga nt ullg kepada kcanjalan harga
perm inlaan dan keanj8.1an harga pc nawaran

Harga (RM) Harga (RM)

A - ­-- ­- -

/
/
P,

SI)
/ ,
' - -_ _--='_ __'__- -- - Kuantiti ol ------:~:----_ Kuantiti

h
L-.

o 00 0; (unit) 00 0, (unit)

Rajah 2.29 Permintaan anjal dan subsidi

ha Rajah 2.30 Permintoon tok anjol don subsidi

l<eclua·dua rajah ell alas menunJukkan keseirnbanga n asal

gs
dicapa, pacla litik E., apabi la ke lu k pc rmintaan DO bersi.lang
MIS Irakat ASEAN dengal1 kcluk pcnawaran .\ ;.\ . Harga kcse imhan~a n ialah Pn
dan kuamili keseimhangan Q.(
an

Kerajaan akan menghapuskan -

subsidi berperingkat untuk Apabil l subs icli per uni t B - J elibu-i , harga keseimban ga n
dibahagikan dalam bentuk jat uh dar i P" ke P manakala ku anl iti kc se imha nga n
tunai seperti pemberian bert am bah dari Qo ke 0"
@y

Bantuan Rakyat lMalaysia

(BRiM) . Antara negara ASEAN
yang telah mengaillaikan
pemberian tunai ialah
Singapura dan Indonesia.
(Sumber: Oipetik dari akhbar
Utusan Malaysia. 18 Nov 2 014)
Bagi h luk permintaan an pL sLl bsldi yan di ni i< mali o1ch
pcngel ar iailU P"ABC adalah !cbih besar da ril'(1cb subsidi
pembelt iail L! Pl "Ci:. I ,
Bagi h lu k pe rmintaan taK anp l, subsicli yang clinikmaLi olc h
pcnge luar iaitu P" Be acl alah lcbi h kec il claripada subsidi
pemb It iaitu s banyak P P/ __ E

Berdasarkan Rajah 227, bincang dalam u'Tl puian dan lukiskan rajah yang rr'ienunju kka n kesa n
pencukaian atas kes berikut
(a) Penawaran anjal
(b) Penawaran tak anjal
Murid-murid dikehendaki menerangkan rajah dan membuat kesimpu!an seperti dalam teks
percukaian. Tugasan ini perlu dihanta,· kepa da guru untu k dinilai.
 Paser

Rajah di bawah menunju kkan penawaran anjal dan penawaran tak anjal apabila subsidi diberikan .

Harga (RM) Harga (RM)

D.

P --
o
s,

P,

o'----------~~--
00 0,
Kuantiti
(unit)
oL------:"........,~--+
00 °, Kuantiti

(unit)

Penawaran anjal dan subsidi Penawaran tak anjal dan subsidi

h
lSI tempat kosong dengan jawapan yang b t ul.

tingkat harga keseimbangan

ha
Kedua-clua rajah eli atas menunjukkan kese1mbangan asal dicapai pada titik _ _.::..../_
_ _ dan kuantiti keseimbangan _ _ __
dengan
gs
Selepas subsidi diberi , keluk penawaran 5050 akan beralih _ , tingkat harga keseimbangan
menurun dari ~ ke dan kuantiti kesei mbangan dari _ _ __
an

ke _ _ __

Bagi keluk pena w aran anjal, daripaela ju rn lah subsieli _....:..'--:-_, sebanya k _ _ akan
@y

dini km ati oleh pembeli. Jumlah subsidi pe m beli adalah I daripada subsidi pengelua r
iaitu _ __

Bagi keluk penawaran tak anjal, subsidi ya ng elinikmati oleh pengeluar iaitu _ _...;..1_ _ adalah
_ _ _ _ da ripada subsidi pe mbeli iaitu

1. Konsep keanjalan harga penting kE'pad firma untuk menentukan strategi harga.
2. Bagi bara ng yang permintaan anjal, fi rma perlu me~urun ka n harga untuk
meningkatkan jumlah hasil.
3. Bagi barang yang permin taan lak anjal, firma perlu meningkatkan harga untuk
meningkatkan jumlah hasil.
4. Bagi kerajaan, konsep keanjalan harga penting untuk menentukan polisi percukaian
dan subsidi.
 Keseimbangan Pasaran

Permintaan Penawaran

Keinginan dan ke m ampuan seseo rang Kua ntiti sesuatu barang atau perkhiclmatan
individu untuk me m beli sesuatu barang ata u yang sa nggup dan mampu dike lu arkan oleh
perkhidmatan pada suatu tingkat harga pengeluar' pad a suatu tingkat harga dalam
dalam Jangka ma sa tertentu jangka masa tertentu

Hukum permintaan Hukum penawaran

Apabila Pl., Q"I Apabila PI, Qsl Apabi la PL, Qsl

h
Penentu permintaan
Pen bahan kuantiti
ha
Harga barang itu sendiri --+---. di mi nta/ditawar' • Harga barang itu send iri
Harga bara ng lain • Harga fal,to r penge lu aran
Cita rasa • Cuaca
Pendapatan incliviclu Perubahan Jangkaan harga masa clepan
gs
• Musim permintaanl f Ti ngkat tekno logi

Jangkaan harga masa depan

Dasar kerajaan

pen awaran

l Matlamat penge lua r

• Dasar kerajaan
an

Keanjalan Harga Permintaan / Penawaran

@y

Tak anjal

Peratus perubahan kuantiti leb ih besar Peratus perubahan kuantiti lebih kecil claripada
daripada peratus perubahan harga (%Q > %P) peratus perubahan harga (%Q < %P)

P nentu keanjalan harga

J
---- --,
Keanjalan harga permintaan Kearrjalan harga penawaran

• Jen is barangan Ta mbal1a n kos

• Bilangan barang penggant i Co rak penggunaan fakto r" pengeluaran
Nisbah perbelanjaan dengan pendapatan Fa ktor masa
• Faktor Jangka masa Bilangan firma dalam pasaran
• Bilangan kegunaan • Mobiliti faktor pengeluaran
• Ketagihan • Ketersediaan stok atau inventori
• Ketahanan barang
 arlin

P IiIn

h
ha
gs
an
@y

a Penentu Permlntaan b Penentu Penawaran

Buku leks Cikgu Buku Teks Okgu

Harga Matlamat
barang itu pengeluar

Jangkaan Harga
Harga
harga
barang
barang itu
masa depan
lain Penentu Penentu
perrnintaan penawaran
Cuaca
Dasar
~Jangkaan
Cita rasa
keraJaan
harga masa Tingkat
Pendapatan depan teknologi
Harga faktor
pengeluaran

Buku Rujukan Intemet Buku RulUkan Internet

B 2
l
I

c Kesan lebihan Pennlntaan atau Penawaran

I

(a) Imphkasl leblhan permintaan Harga (RM) I

(a) Leb ihan • Harga akan menlngkal D Sp

permintaan
• KuantJtl permlntaan akan turun p
o Dp> S.,s • Kuantlt i penawaran akan naik t :

/ • 5ehingga keseimbangan pasaran P, --- , -- -- ~-- --

dicapal dl itlk E s : Leblhan .
P : permlntaan '
0'----=----=---:::--+ Kuantiti
o 0, 0 (unit)

Pasaran
Barangan

Harga (RM)
(b) Implikasi lebihan penawaran
• Harga akan menu run Leblhan
(b ) Lebihan • Kuantltl permintaan akan nalk
Do penawaran
P __ ¥ ______ n '
s,.
penawaran • Kuantiti penawaran akan turun I, ; ~ :
SpS,.> C.,D, • Sehingga keseimbangan pasaran p. - - - 7
I
-- - :
•
dicapal di tillk E
L.......:.....,,-_....,,-_--=-_D_"'. .. Kuantill
(unll)

h
d Jenis Keanjalan Harga Permintaan
ha
Keanjalan Harga Permlntaan
gs
an

Anjal Tak anJal

@y

• Keluk permintaan adalah landai

-...;....----­
• Ccnlch! barang mewah..;...._ _ _ _ _ __
• Strategi Jualan ' menurunkan harga )l.Ialan

e Jenls Keanjalan Harga Penawaran

AnJal T k anjal

m
 Pas r n

o Sel pas mempelajari bab lnl, anda d apat:

2.1 Keseimbangan Pasaran

I Menjelaska h uku m permintaa
C Melu kis dan menjelaskan pembentukall keiuk permintaan i divid u an pasaran
L Mengh uraikan penen tu permintaan
U Membezakan perub han dalam kuanti'i climinta daJl p rubahan permintaan
~ Menjelaskan hukum penawaran
Melukls d an menjelaskan pembentukad keluk penawaran individu da pa aran
MenghuraIkan penen tu penawaran
[ j Membez< kan pcru bahan dalam uanti I dftawarkan dan per bahao p nawaran
JMenerangk an kons p keseirubangan p Isaran
I :M lukis rajah kesei m bangan pasaran I erdasarkall jadual permin taan dan penawaran

h
1 M njelaskan kesan I bihan pel'm inl aaJ atau leb iban penawaran terh adap harga dan ku antiti
Menganallsls kesan perubahan per mintaan atall penawaran terhadap k seimbangan pasaran ha
2.2 Keanjalao Harga
l M nj laskan konsep keallj Ian harga penn lntaan dan keanjalan harga penawaran
gs
Menghltung kealljalall harg permill tatm dan k • Jljalan harga penawaran
o Menjelaskan keanjalan harga pennln taan anjal da t3k anja)
an

Menjelaskan keanjalan harga penawaran anjaJ dall tak anjal

[ Menjelaskan p n nlu keaJl jaian harga permintaan dan keanjalan harga penaw aran
C
@y

Men erangkan hubungan antara keanjalan harga p rm1lltaan dengan jumlah hasil
I Menjelaska n kepentingan keanjalan harga

-- ~ITGJcIT{t~
••••••••••••• • •• IT ""'.,...,...., . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . "' . . . . . . . . . . . . .

2.1 Keseimbangan Pasaran P ,illll, (D -mallel)

• L. II '.1 I ( ttbsti ILl Ie goods) • P Ihah. I II I II (C hallge in supply)
• I. I' l 1 • I '1 I I I 1 II

( ol)lp lemll Lw goods) (Chall cre in d mallei)

• II 'g I,... 'lit I
(Equil iiJ riuln p rilc) 111
2.2 Keaojalan. Harga
Ikum p n.m r
(Law oJ supply )
• I Ikum p 11n1111. n (Law of demand) n , t (Elastic)
'IIn")'( 'm '" r I II' 1
(Mw'-/Ict eqlliliblium ) (Pr;ce d asliclty of sl.lpply)
• "I I b I" I II.... • (Disequilibrium ) I II 'Ill '/I

• 1 c1l1h~m P ' \I \I ( Ex c ss -llpply )

(Price elast iCI ty oJ denwnd)
• 1 hill. I pi II 1111 I (E\:uss demand) 1"1 (Inelasti c)
• Prn \ I n (Supply )
-- - -

Latihan Sumatif U
e lan Obj tif
Arahan: Tiap-tiap soolan diikuti oleh empat jawapan pilihan. Pifih satu jawapan yang paling tepat.

1. b tilah per mi ntaan adal ah berkail .ln 4. Raja h ell ba wah m e nunjukkan keluk
dengan penawaran.
I ke mampnan eseorang individu
Harga (RM)
n tingkat pendapatan negara
III kos pengeluaran
TV h arga baran g
A I dan 11 C IT da n III
B I dan TV D TIl dan IV

2. Raj ah di bawa h men unjukkan eluk _ _ _ _ _ _.... Kuantiti

o (unit)
perm intaan terhad p sesuatu barang.
Harga (RM)

h
Pernyataan m anaklh meneran gkan keluk
D 0\
ha pen awara n terse ut?
A Harga bertambah kuantiti menurun
P., .. ... . - ..
B Harga bertambah kuantit i tidak berubah
C Barga be rkurang kuantiti m'ru ngkat
gs
L-_ _---:;:,-
- --,:::--_ _ Kuantiti
o Harga ber tambah kuan tlt i meni ngkat
o Qo Q , (unit)
5. Antara Y' ng berikut, yang manakah akan
an

Faktor man akah yang akan menyebabkan

membawa kepada per ta mbah n kuantiti
p era lih a n keluk perm in t3c n dar! D~ DI) penawaran rum ah kediam an ?
ke DPI? I Peningkatan tingkat teknologi dalam
@y

A Harga barang pengganti turu n pembinaan r llmah kediam an

B Pendapatan ind ividu meningkat
C Kadar cukaj pendapatan meningkat
D Harga barang itu dijangka tumn pada
m asa depan
3. Maklu m at di b awah m e n u n ju kk,1n
hubungan an tara dlla jenis barang.
Apabi la harga baraog X meningkat ,
k antHI barang Y diminla akan
berkuran gan.
Apaka h ke m ungki nan barang X dan
barang Y?
A Teh an k pi
B Gula da n gara m
C Kereta dan petrol
D Komputer p eribadi dan televi yen
II Pen urunan ha rga fak tor pe ngeluaran
1I1 Pen rllnan barga rum, h kedia rnan
TV Perubahan cit rasa pe ngguna
A 1 dan 11
B [dan IV
C II dan IIJ
o HI dan IV
6. Teliti maklum a d l bawah.
,\pabila pasaran kerela tclah mencapat
keseimbang n, kuantiti permin l- an
kereta a ma d eng n k ua nt iti
penawaran kereta.
Apakah yang Lerj adi dalam pasaran, jika
be rlaku kenaikan ha rg kereta?
 P ran

A Berlaku p en gurangan pe nge luara n 8. Raja h di bawah menunjukkan keluk

keret di pasaran permintaan sejenis barang.
B Berlaku Iebihan penawaran kere ta di Harga (RM)
pasaran L1

C Berlaku lebihan penn in taan kereta di 6 --- - - -- - - --

pasaran t
D T idak terdapat sebarang perubahan
kuantiti kereta di pasaran oL-_ _--;:',-_-;-;;--_~ Kuantiti
OJ 10 (kg)

7. Raja h d i bawah m en unjukkan keluk

Andaikan keanj ahul harga perm intaan
keseimbangan p asaran bagi suatu barang.
ialah 0.6. Jika harga meni ngkat darip< da
Harga (RM) RM3 kepada RM , berapakah nilai Q?
A 3 g C 5 kg
P,
~_________/ _ B 4 kg D 6 kg
,, ,,
, E '
9. Seseora ng pengeluar aka n men urun kan
Po
---y.
.~-
,
':, -"- j ' hurga sebagai Slrategi me n ingkatka n
P ___ _I __ • • ~ ._ ... i
1 I I I jumlah hasil;ika keluarannya ialal1 ba ng
~
,
I
,
I
,
I

h
L--::-_-::---:o--_.. Kuantiti A mesti C perkilangan
o 0, 00 0, (unit)
ha B mewah D perlani an

10. Jika nilai keanjalan harga penawaran suatu

pakah kesannya jika harga turull da ri PI)
barang ialal 0.6. Taf irkan nilai ter ebut.
ke PI?
gs
A Apabila harga meni ngkat 1%, kuantiti
1 Ketidakseim bangan pasaran berl aku
d itawarkan me ningkat O. %
11 Keseimbangan pasaran berlaku di PI
B Apabila harga meningkat 1%, ku ntiti
an

ill BerlakLl lebihan penawaran ebanyak

ditawarkan menurun 0.6%
QI Q2
C Apabila harga menuru n 0.6%, ku antiti
IV Berlaku lebiha n perm intaan 'ebanyak
ditawarkan berkm ang 1%
QI Q2
@y

A 1 dan II C II dan TlI

o Apabila ha rga menurun 0.6%, kllantiti

ditawarkan menm kat 1%
B I dan N o III dan IV

4]) So Ian Esei

Arahan : Jawab soalan-50olan yang berikut.

1. (a) Dengan menggun akan jadu al perrn intaan, terangkan hubung n antara harga dengan
kuanti ti dimi nta.
(b) Bezakan an lara perubahan dalam kuantiti dim inla Jeng 11 perubahan p rrni ntaan .

2. (a) Jelaskan huku m pen awara n. .

(b) Dengan menggunakan rajah , jelaskan pembentukan keluk penawar~n p, aran.

3. (a) Dugan mengglll1akan raj ah , teraugkan kesan terhadap barga dan kuantiti kesei mbangan
kereta apabila kerajaan membatalkan sub idi kepada pen geluar kereta tern alan .
(b) Huraikan tiga sehab keanjalan harga penawaran koko kurang anjal berbanding engan
keanjalan harga penawaran c Ida!.
4. (a) Jsd ual di bawah ini menunjukkan hubungan antara harga barang P dengal1 permin taan
terhad ap barang Q d n barang R.
Permlntaan Barang R
Bertambah
2 Naik Bertambah Berkurang

(i) Apakah hubun gan antara barang P dengan barang Q. dan barang R?
(ii) Berikan contoh barang p, barang Q, dan barang R.
(b) Jum lah kuantit i di minta barang Z telah meningkal sebaJ1yak 100% de lam masa 8 bulan
walaup un harganya tid k beru bah Bagaim anakah situasi ini boleh terjad i?

5. (a) Keluk per m intaan A , B, dan C merupakan keluk permintaan individu d ala m sebuah
pa ar n manakaJa keluk per m inta ill D mewakili keluk permi nt aan pasaran.
Harga (RM)

h
ha
Binakan jadual perm int an yang menggam barkan rajah tersebut.
gs
(b) Jadual d i bawah menunj ukkan nilai pekalt keanjalan h ga penn i nlaan bagi dua jen i barang.
an

Bagaimana pengeluar dapal menillgkatkan jumlah hasilnya?

@y

6. (a) Situ asi 1 dan ituasi 2 be rkaitan dengan jual beli bunh rambutan antara Pak Mat dan
Encik Ali.

(i) Hi tu ng n il ai pekaLi keanjala.n harga permintaan buah rambut n berd asarkan

peningkatan harga situasi 1 dan situasj 2. .
(ij) Tafsirkan nilai pekali keanjalan harga permintaan bagi b uah rambulan tersebut'.
(b) Jelaskan setiap perubahan yang berikut lerhadap pasaran buah-buaban tempat an:
(i) Berlaku kem. jl1an teknologi Jalam penanaman buab-bu han tempatan
(ii) Berlal' u musim kemarau yang berpanjangan
(ill ) Berlaku erangan penyakit kulat dan bakteria terhadap pokok buah-bua han tempatatl
(iv) Tindakan kerajaan membenarkan pengimporlan bUHh-buahan dari luar negara
 Pasar

Syarikat Bintony Maju Sdn. Bbd. m mpunym modal berbayar sebonyak RM 15.5 j tao Be.rikut a dalah
pi li han cadongan e.luar n syaJik t pada p'rmu\aan ope ras i kilangnya di Kawason Perindustrian
Toma n Maju lasin..

.. ,

• Kip s a ngin yang mengeluarka n wop air • Tepunggandum yang diimport dan dicamp urka n
ep e.rti pendingin h awa dengan perasa ubi keledek
• Satu-satunya dikeluarkan di negara in i • Menggunakan tekn ologi n ega ra Brazil

m en ggunaka n teknologi Jerman • Kos pengeLu oran RMI O. 2 juta

• Kos pengeluaran RM I O.5 juta • Menggunakan 5 tenaga buruh

• Mengg u na kan 50 te aga bur uh • Harga sekilogram RM2.50
• Ha rga seuni t RM5 00

Disebabka n mosala h modal, syarikat i ni telah membuat kep utusan untuk mengeluarka n kipas a ngin
dan m elepaskan kila ng pempro esan tepUl 9 gandum Dijangk an produ k ini akan mendapa t
sambuton dari pada pelba gai la pison pengguna terutamanya pendnta a lam kerona pengeluoran kipa
ini menj a ga alarn ekitar ha it daripada menggu nakon teknologj h ijau dan m sin deri nega ra Jerman .

h
Pada peringkat awol, permint un terbadap ki as angin ini tidak memenuru susman syori kat. Oleh itu,
ha
pihak en gurusan telah mengambil keputtl (1 11 unluk menurunkan bargQ seun it kipa$ a ng in berwap
darrpa da RM500 seun it kepa da RM480 seu it esan daripada penurunan harga terse but, permintaan
terliuclap produk ini telah me nin kat iaitu dmipada 400 unit kepado 500 unit PQda bulan pertama.
gs
Jad ual di bawali menun jukkan jumlah perm ntaan kipas anglO jen ama "Nyam n " paclQ tiga bulan
pert rna tahun 201 7 selelah barga dit uru nk n.
an

480 500 580 650

@y

Berdasarkan kajian kes di atas. jaV\-ab s alan I erikut.

(3) Jelaskan masalah ekonom i yang d ihadapl 01('h Syarikat Bintang Maj l Sdn. Bhd.

(b) Setujukah anda dengan keputllsan s}'arikat mengcluarkan klpas <lngin ? Beri ti ga ala -an .
(c) felaskan kepenti nga n teknologi hijau kepada se r ng
(0 pengeluar
(i j) pcnggun

(d) 0) Hitung nil ai pekali keanjalan harge permintaan bag! kipas angin apabila harga dituru nkan
daripada RMSOO kepada RM 80?
(ii) Takri fkan nilai pekali keanjalan harga per in taan di (i
(e) Berdasarka n jawapat di (o ) (i), selujLlk; h am.la oel gan pcnl.1runan harga 'yang dil akukan , leh
yarikat? Be rikan alasa n anda.
(f) Selai n h' rga kipas ang in itu senJiri, r yatakan faktar- faklo r lain yang boleh mcmpengaruhi
p m1intaan terhadapnya t
(g) Jelaskan baga imana harga keseimbangan bagi kipa - angi n J itc?n tukan d i pa aran .
 2

Praktis

Arahan : Lengkapkan peta pemikiran di b wah.

l. Apakah yang akan berlaku terhada p permintaan barang apabila peru bahan beri kut
berlaku?

(i) Apabila harga ba rang (i) Permintaan terhadap

pengganti bagi suatu barang itu akan
barang meningkat. (hubungan
(ii) Apabila harga barang I ).
bagi suatu (ii) Permintaan terhadap
barang meningkat. barang itu akan
men u run (hubungan
).

h
(i) Apabila pendapata n
ha (i) Permintaan barang akan
individu
Penentu kerana
(ii) Apabila pendapatan
Permintaan kuasa beli
individu
(ii) Permintaan barang akan
gs
Harga barang
kera na
lain
kuasa beli
an

Pe nda patan
ind ividu
(i) Jika harga baranq
dijangka jangkaa n
@y

pada masa depan . harga pada (i) Permintaan barang akan

(ii) Ji ka harga baranq masa depan
sekarang.
dijangka asar (ii) Permi nta an barang akan
pada masa depan . kerajaan sekarang .

(i) Jika kerajaan (i) Permintaan barang akan

menaik kan kadar cukai kerana
pendapatan boleh guna
(ii) Jika kerajaan
kadar (ii) Permintaan barang akan
cukai pendapatan . kerana
pendapatan boleh guna
 ,

2. Lengkapka n peta pokok tentang penentu kean jalan harga permintaan da n keanjalan
harga penawaran.
Penentu Keanjalan Harga Permintaan
I
Jenis barangan Bilangan barang Bilangan kegunaan Ketahanan barang
pengganti

Anjal jika Anjal jika Anjal jika Anjal jika

Faktor jangka masa Nisbah perbeJanJaan Ketagihan

dengan pendapatan

h
Anjal jika Anjal jlka Anj al jika

Tak anjal jika

ha
Tak anlal ji ka Tak anjal jika
gs
an

Penentu Kean jalan Harga Penawaran

I
@y

Tambahan kos Faktor masa Mobiliti faktor

pengeluaran

Anj al ji ka Anjal jika Anja l ji ka

Tak anial jika T k anja l jika Tak anjal jika

Corak penggunaan Bilangan firma Ketersediaan stok

faktor pengeluaran dalam pasaran atau inventori
I
Anjal iika Anjal iika Anjal jika

Tak anial ji ka Ta anjal ji ka Ta k anial jika

 Berikut adalah perbuaJan ant ara seora ng ibu dlngan anaknya eJ pas bali k kerja.

An. k: Jbu, kenapa bait · lambat hari in i?

11m: Kereta ihu tu rn ak Jagi, Ibu llcT\.adang untuk mcmh 11 ~ hu h k reta tcrpakal.
Anak: n'liI h kere baham, jbu.
Ibu: Kalal! bel" kereta aharu . 1\ na buat pi ljaman dan ha kadar fa ·uah. Kalau beli kereta
tt'rpabi. boleh jimat kira·kiTa 'OJ1l. Ta nhahan lagl, Ibu perJu kumpuJ d ul l 'ieba nYilk
R~f. 0 000 ualam tlga ta h un ini ~ebagal ·os pcndldlkan Lin d i pusat penga ji' ti ggi nant i.
Anal..: Ibu, fikj r jallhlah, I in baru helajaf tli t ngkatan 4 ekarang.
Il>u: Inu m >stl hual f1 ra cangan U.lri ('kar I1g, kalau tidak dan mana kita nak Japilt duH nan ti.
llap-liap hulan jbu tdah <I\ingkan dan SI pan 15 H, danpada pen apatan ibn untuk tu ju ' n
inL Bakl p ndapatan bu liman, illu lahnrkJn dalam < man.lh aham d, l'ma~ d i bank.
Anak. dalath kt'rana ~ebah itll, jllu ~ela l u b rjimal erma! Ian berh . ania ~elara bila ' .
(Ilu: Ya, Li n. Kalau kita La).. l'rallcang ke\\ lIlgan deng.1Il halk, kitn akan IJsah Ildn ti.

h
Selfp". dlla ;"",... ha
Ihll: Lin buat apa ni?
Anak: Ibu c.ngoklah end!rl .
gs
Pengurusan wang ibu:
an

• Ema saham
15% simpanan syankal bon
Sim pan sebelum kerajaan
@y

belanja • Pilih pelabura n

Deposit tetap, y<'lng beri si ko
deposit tabungan , sederh ana
amanah saham . • Elak spekulasi
Tabung Haji

Bekerja sebagai Jangka panjang :

Berbelanja dengan
juruhebah radio kos pendidikan
bijaio'
Meneari RM50000
Bara ng keperJuan
pen dapatan Jangka pen dek:
didahulu kan
sampingan dengan pembelian kereta
Elakkan pinjaman
bekerja sebaga i l erpakai RM 25 000
peribadi , kad kredit
penterjema h
da n hutang
Hidup da lam keadaan
ya ng sederhana

"elepas m m pelajari bab in i, cu ba nda lu ki kan [ engu ru an wang anda berda rkan lIl a lamat
kew::mgan an da.

- - - - ,..

- - _.- - -'-- - ... - ~ .... ;.~~ ~ _ _ __ _ _ ~~. _____________ l ~.~ ~ __ . I

,

Wang adnJah alaI l:iptaan manusia clan digunakan oleh mllilU_ 111 sebagai
alut peralUurann pertukaran untuk menuap<lLkan barang lian perkhidmntan.
WaJlg boleh di 'impan datum bank atou digunakan unLuk berbelanj.l .
eseorang haru~ me ancang perbelanJaan supayu matlamat kewangan
mLlslIlg.-masing dupat dicapai. Wung yang teriebih juga clapul digunakan
untuk m mbu<tl pelaburan. Namun segala-galanya ini perlu b rmula dengan
mencari \ ang dahulu iaitu dengan bekerja atau mendnpatkan pendapatun
daripada 'Iumber<umL er :y ung Jain .

h
ha
gs
an
@y

• Wang
• eklor ekonomi
• Bayaran p'n a
• Pendapatan boleh guna
• Potohgan wajib
• Keperluan
Standard Kandungan: • Kehendak
3' Wang dan Bank
3 2 Pendapatan Indlvi u • BelanJawan penbadi
3 3 Pengg JnBan Pendapafan Indlvldu • Risiko pelaburan
• Pulangan pelaburan
 3

3.1 ang an Ban

• Apaka h em pat fungsi wang)
• Bagai manaka h Ba nk Negara Malaysia (BNM) berfungsi sebagai
bank pusat di nega r·a kita)
Apaka h peranan bank perdaganga n dalam membantu
masyarakat dr Malaysia?

Apakah itu Bitcoin?

Bitcoin merupakan mat.a wang maya atau mata wang
digital yang mula diperkenalkan sekitar tahu n 2008 oleh
Satoshi Nakarnota. Wang ini t idak di kawal selia oleh
mana-mana badan dan tida k berbentu k fi zrkal seperti
mata wang ke rtas atau duit syiling ya ng dikeluarkan
o leh bank pusa t Bi t co in boleh digun akan untu k

h
membeli ba rang-bara ng elektronik oleh sesrapa sahaja
di dun ia, pada bila-bila masa, dengan akses kepada
ha
komputer atau telefon pin ta r yang di sambung Internet.
Bitcoi n dikataka n sebagai r·evolusl mata w ' ng digital
baharu dan rangkaian pembayaran yang me ng uba h
gs
cara orang mel ihat dan mengg unakan wan g SetuJukah (Sumber: http://rnoneycn n.comlin tographlcl
anda denga n pernyat aan in i? tech nologylwhat-/5-bilcoinl)
an

Selama in I. kita menggunakan wang kertas dan duit sYllln9 untuk menjalankan transaksi
atau pertukaran barang. Wang yang klta gunakan dlcetak dan dikawal sella oleh bank
pusat serta perlu dlsandarkan dengan emas dan pertukaran asing Benkutan dengan
@y

peredaran masa, kinl klta Juga mengguna an pelbagar alat pernbayaran bank sepertl
cek. kad debit. dan kad kredit untuk mem uat pembayaran Adakah pada masa A
hadapan, wang digital akan menggantikan wang dan alat-alat pembayaran mi7 •

3.1.1 Fungsi Wang

Se Liap hari kiLa me n ~7U n a kan \,'~mg UnLuk jual bdi bara ng
dan men lhual haya ran. ~ e bdl1m wUJudnya wa ng, manusia
m nggu lukan i . ( n iailU proses pe nukaran barang
c1engan b;lrang. Apakah il U warig:

Wang fl1 rupakan komoditi alaw benda yang diterima umum oleh
Illasyara~ at sebagai alat perantaraan pertul<aran.
 ,................ " ...... -.. ,.--~.~ .- .~...

Oeposit semasa I
Ciri-e iri wa ng:
• Diterirna umurn
\
• Mudah dibawa
t. D' t • Tahan lama
• Mudah dibahagikan ~
• Kestabilan nilai
\_. . Penawara n terhad l!
................ ....... , .. ...... .... .. , .. ..__ ...........

"

Kelemahan sistem barter

Barang tidak tahan lama
Masala h membawa barang
Ma salah kehendak serentak
Ke5ukaran l enentukan kadar pertukaran
Kesukaran membahagikan ba rang kepada unit yang keCiI

h
Wang m ema in kan em pal fun g i ulam a da lam ' kono mi iailu:
ha
Alat Perantaraan Pertukaran
V ang berp · [,man se bagai al at per::mtaraan pertu kara n Kesukaran menemui kehendak

gs
keran a \-van" boleh dlgunakan unl u k menjalankan urus­ serentak do/am sistem

ru aga iailu Jual beli barang atall pexl hidmalan. bar ter merumitkan proses

pertukaran barang

an

Sc.o ran g neJaya n b _le h m enj ual hasil lan gkap ann ya
unLUk m cnclapatkao wang. Dia juga b al eh mena unakan
W:lIlg yang dipcrolc h untu k mcmbel1kasul.
@y

Peniaga kasul yang m n erima bapran dalam benluk

wang pula boleh menggunakan wang ilU unluk membayar
upah p eke~ja
.. Fungsi \-vang ini mcrnbolehkan perm l aran pelbaga l hala
berlaku clan mem udahkan urns nia~a dalarn ekonomi

Alat Ukuran Nilai

-e liap ba rang dan perkhidm a li1l1 cl alam p as ara n
me m punyai harga yang dinyalakan da lam nilai \-vang.
nlohnya hara-a sebua h buku ia b h RM20 cl an harga
sebalang pen ialah RMj. 1n i beren I nilai se buah bu ku Wang digunakan untuk
bersamaan dengan 4 ba tang pen. rrlembe/I barang
Fungsi wang mi memh ole hkan peqgg una da n penjurrl
mencmukan nilai harang denga n mucJah dan p rbandi nga n
nilai dengan barang lai n dapat dilakukan.
 3

ANANIA
RESTORAN IKAN BAKAR
Harga mencikut berat. bagl setiap 100 cram Ikan yang slap dlmasak
dengan pnlhan masakan harcanya sepertl berlkut:

Siakap RM S.50 Pari Tuka RM4.00 8awal RMS .SO

Merah RMS.SO Kell RM2 .50 Udang RM6.00
Kerapu RM5.S0 Kembung RM350 Sotong RM4.50
Jenahak RMS.50 Ketam RMS .SO lata RM2.S0
Tllapia Merah RM3.00 Kerang RMl .OO (encaru RM2.S0
Pillhan masalean:
.Stim 3 Rasa .Mau Pedas Hasak Halla .Hasam Hanrs
Wang dapat mengukur nt/a; makanan di restoran

Alat Penyimpan Nilai

\lv: ng b leh d imptln unluk h~gun~an pad" m: sa hadapnn.
And a mungkm menYI! lr~1n :,ebahaglan lbripatla \ ,mg
sahLI anda sLlinp hari agar lhpal membcli e U<1tu barang

h
pada mas;). akan dalang
.. Cill w,mg ynng Lahafl lama Jan mctnplll1ym .lilai
ha
yall' slabil memhc lehkan wang berlungsi ::.ebagai 1m
pcnyi.mpan m!al
gs
an
@y

. d' bukit
lamo JO
'kit 10 mo­
I

Sedikit- Se d
I

Alar Bayaran ~ Tlunda

" Ta n pa wang s e m uan ya
t ak menjad i"
Ada ka h anda b e rse tuj u
dengan pernyataan di atas?
.. ehahagian urus I1Inga dahm ekon omi lllC'li haLkan
ba, 'al":111 lLlIIJ\ d,m ada juga UiUS ni<l.\!,<l >,In'' l11ellh<1lk.m
junlan secara hutang mall k r~dil.
• B~rangal1 ~cpe!t i !-crew sllkar Ji lLlct! :.ccara tun ai ker.mil
I harg, n ya Dlahal dan httkan scmua ren guna mampu
t lL rnbc li secanl tlltlJi
Penj ua J mungklll memblnMkan punt... li mem bayar
sc ira at lD n .
• Co Ito n)a Cik AzlzilJ I rnembell ~ehuah l-erd' Pr ton
dan har ran an ll ran ialah R I[ 00 eimlan
\Vr ng Uilefirna sebag. i ;:dat oa aran lenUll.Ua kerana
mt mp unyai ntl,ll yalig stnbd
,.

BULANAN
Hodel OISKAUNI HARGA HARGAATAS IPINJAHAN PENUH)
HAOIAH ASAL (RHt JALAN (RH) (RHI
STANDARD Ii 1M) 31 HADIAH PERCUHA 40 86Z.16 40862.16 438 487
STANDARD Ii IA) 31 HADIAH P£lICUHA 4386Z.15 4386Z.1S 470 523
PREMIUH X (A) 31 HADIAH PERCUHA 4686Z.15 4S 774.15 491 545
PREMIUH XS (A) 31 HADIAH PEflCUHA 48862.16 48862.16 574 58l

Wang sebagoi a/at bayofon certunda

h
1. Band in gkan ke lebihan sistem w ang den gan sistem barter cJari aspek benkut
ha
(a) Alat perantaraan pertu kara n
(b) Alat uku ran nilai
(c) Al at penyimpan ni lai
(d) Alat bayaran t ertu nda
gs
2. Anda diminta menentukan sarna ada b rangan benkut boleh memainka n peranannya sebagai
wang atau tida k da lam ekon om i
an

(a) Kad prabayar

(b) Kain
(c) Ikan
@y

(d ) Garam
(e) Emas
Selepa s itu , binca ng Jaw apan and d dengan rakan anda. Be ntang kan jawap n anda
kepada kelas .

~•
1. Wang merupakan komodlti atau benda yang diterima umum oleh masyarakat
sebagai alaL perantaraan pertukaran .
2. Empat fungsi wang adalah sepeJ i berikut:
o
(a) Alat perantaraan perlukaran
(b) Alat ukuran nilai
(c) Alat penyimpan nilai
(d) Alat bayaran tertunda
 3.1.2 Fungsi Bank Pusat
Bank 0Jegara Ylalaysia merupakart bank pUSaL di negara kila. Bank
ini dilubu hkan pada 24 januari 1959. Bank pusal mempun yai
kuasa tun ggal untuk mellgeluarkan mala vvan g negara iailu
Ringgit tvla laysia ( M) Ha n ra wang yan g diterbitkan oleh Bank
e ara ~vla l ays ia sahaja y~. ng sah diperlakukan dengan niLai eli
negara kita dan pihak lain tidak d lbenarkan untllk mence tak alau
menerbitkan wang M,\L ySia Berikut adalah 5 peranan utama
Ban k . ecrar Malaysla

I Mengeluarkan mata wang

Mengawal kestabi lan nilal mata wang

Bank Negara Malaysia
Jurubank kepada keraJaan

h
Jurubank kepada bank perdagangan
ha Mengawal kestabilan ekonomi
gs
Mengawal Kestabilan Nilai Mata Wang
I ilai sesualu mala wang diukllr melalui dua cara iaitu dari aspek
an

kuasa beii wang dan juga dalam mata wan g asing

Kuasa Bell
@y

Kuasa beli wang bem1aksud I cmalllpuan , ang unll1k

I I1h I I'" III h 1. ".tIll! r 11 htl m:lt 111
~
.. ......L.............. ~.~.........~ .......
Sekiral ya anda III mpuny i wang seban yak T\MI O dan harga
pen iab h RM2 , and a lTIalllpU membeli 5 batang pen Sekiran)'a
f Kadar pertukaran USD i

berbanding RM pada
harga n naik kepada RJ - anda mampu membeli 2 bat<lng
1 September 2014
pen sabaj a. Int herem kcnaikan harga boleh menyebabkan
USS1 = RM3.152
kU<lsa he ll menurun.
• Kenai kan harga barang ~e c ara b rlt:rusa n dal am ekonorni
cl lk na se bagai il t dan kadar infLasi yang tin ggi bolch
Kadar pertukaran USD
TIl IlJl I n 11 1.1 m,
berbanding RM pada

1 September 2015

USS1 =
RM4.203
Mata Wang Asing
Nilai Ringgit Malaysia telah Ke banyabn mat a wang n.ega ra termasuk Rin ggit tvlaluys la
jatuh berbanding Dolar c!ibandingkan dengan Dolar Ame rika Sya ril'at. kerana Do lar
Ameril\a Syarikat Ameri ka yarikat digunakan den gan meluas dalam perdagangan
..• • • . . . f t ...... ............ .......... ...................
.i antaraban gsa. t--Ilisalnya JS5 1 = RM 20 alau RM I = 5$0 .2 38 .
Kadar i.ni . enti asa berubah mengikllt keaclaan ekonoml semasa.
Tiga kat;(bh bank pu -al m nstab ilkan nilai Illata \ ang:

'Mewujudkan sandar~n minimum

Ordlnan Bank Negara Malaysia memperuntukkan sandaran

minimum BO 59 Yo dalam bentuk emas dan nzab antarabangsa.
Rizab antarabangsa termasuklah emas, penukaran asing. milikan
hak pengeluaran khas, dan rizab kumpulan wang antarabangsa
Ini bererti, sekiranya bank pusat ingm men~tak RM1 00. sandaran
minimum yang perlu dfmiliki ialah RMBO.59.

Campur langan dalam pasaran pertukaran asing (FOREX)

~ « .' - ~
Contohnya Bank Negara Malaysia akan membeli Ringgit Malaysia I Bagaimanakah bank pusat
menstabilkan nilai mata wang
dengan menlual Dolar Amerika Syarikat apablla nUai Ringgit
Malaysia adalal1 rendah negara?
Kesannya jumlah Rmgglt Malaysia di dalam pasaran akan
berkurang dan nilai Ringgit Malaysia akan meningkal berbandtng
dengan Dolar Amerika Syankat.
Walaupu n hndakan ini mengurangkan rizab antarabangsa

h
yang dipegang oleh Bank Negara Malaysia. nilai Ringgit Malaysia
dapa! dlstabilkan. ha Ringgit Malaysia yang pertama
diterbitkan pada 12 Jun 1967
Mengawal inflasi
gs
mengganti kan Dolar Malaya
dan British Borneo. Pada tahun
Bank pusal akan memastikan Kadar inflasi dalam negara berada 1993, simbol " RM " (Ringgit
pad a paras terkawal dengan menggunakan alat dasar kewangan . Malaysia) diperkenalkan untuk
an

menggantikan simbol " $ " .

@y

..- •... •...• ~ ~ ~ ... ..............

.
•• . . ... • _ ••••••• H • • •••• •• •••• • •••• •••• ••••• ~..... .. ... .

Rizab antarabangsa BNM RM41B billon

'.

Kuala Lumpur' Riza!) ntarabangsa Ban k Negara Malaysia (BNM)

ialah RM41.8 bi lion (b rsamaan US$94.1 ilio n) pada 15 Oktober
2015. Delam kenyataan hal-i Ini, B M berkata kedudukan rizab ilU
cukup untu k membiayaT 8.8 bulan Import tert ngguh dan .L2 kall
Ilutang luar j angka pendeh.

Kbmpon n utama rizab antarabangs lalal1 riz b mata wang asing

(US$85.8 bl lian), kedudul<an rizab Tabung Mata Wang Antarabangsa
(US$O.8 bil,on), Hak Pengeluaran Khas (U $1.8 bilion). em as
(US$14 bi lian), dan aset rizab lain (US$4_3 bilion ).

,
(Sumber: Diuba/J SUBi daripada Harian MerTa. 22 Oklaber 2015) Logo BanI<. Negara Malaysia
,
.

'. "" ... 41 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . fI


Tan Sr; Daro' Sri Dr. let;
se mel lara kc pad a keraall apah ila k raj a 11 me ngalami
AkhtarAziz
masal ah kckurangan kcw.mg n .
Gabenor Bank Negara Malaysia
(Me; 2000 - April 2076)
an
@y
Datuk Muhammad bin Ibrahim
Gabenor Bank Negara Malaysia
(Mula; Me; 2016 -)
Apakah ma ksud bank pusat
mem berikan pendahu lu an
sementara?
Jurubank kepada Kerajaan
Mentadbir akaun negara
Se hag?i III 1hank kepada kera]aan , bank pLlsat mcnyim pan
clan m t:nguru. kan aka un k rajaan yang lerd in daripada:
(a) Ak aun kewcngan: Mengandungt cmatan se mua has iJ
d.:w perbcl nJ aan kerajaan
(b) Aka un plTlJam an kcwa g n Mcngan dun gi segala
r ' ko r injall1an rang ell buat oJeh ke rajaan
• Bank rusat juga menerittla \\ang ) an g eli ba ya r kepada
kerajaan dan mdal'ukan pe mbayaran hagi pihak kcrapan
Mernberi pendahulnan sementara
Bank pusal hel lnnggungjawah me mheri pen dahulu an
• Keral3 In perl u membayar ba ltk Lida { lewat daripada Ljga
buLm .scLclah bcrak ht rnya Ie hun kewan g n kerajaan.
h
Mengurn hULang negara
ha
• Bank pus aL bertanggu n gjawab mempero leh pinpman
hagi rli1ak keraiaan daripacia sumhu cla larn ncgeri dan
gs
luar nl"gara .
Bank pusal .lkan mClI1pcro lch pmiom an rn elalu i penjualan
bil-bd p rbendaharaan dan sural ,J amina n kerajaan kepada
in smu;:;l kewangan aLDu m mp~TO lch pmJam an di pasaran
modal a l1 tard b ~l n gsa.
• Bank pu."at j 19< mcnc dJilkan siJi l peJab lrran ke pada in stitusi
kewangall lslam
Memberi nasihat pelaburan
Bank )Llsal beni ndaJ... sebagai pena ibat dan ejen kc rajaan
ul1luk aktivili pt::laburan kerajaan cii Juar negara.
• San k pusa akno me ngl-ajl peluang proj ek pelaburan ell luar
n egar~ ' ng berpCllcnsi da n mt"nguntungkan dari sernasa
l e semusa.
Mengurus penukaran asing
• Ban k p us-at akan mcmasl tkan nz b a~la ra b a tl gs a sentiasa
menulku pi .
Bank flUS3 l juga m enga lN< I pen ukaran nsmg elan me rnastikan
aha\\<..l riilai mala V,10g negara berada dal am kc adaa n
slab il It p J:>M. t 1 ewangan :mtar' b'1I1gsa
Jurubank kepada Bank Perdagangan
• ~l • lIl(lcllJclaan nl • )
SCt l:1P bank perdagangan m em pu ny a i se buah aka un
pen jc lasan tli bank pusal Wa ng ullLam ~l 'lUn pc nJelasan !TIi
uknn di guna kan untuk me rn ba)'< r hLl Lan ' antara bank aklbaL
pengeluaran c('k
n'"ci" nz h b rl annn
RLzah b" rkanun i::llab sil panall wapb hank perdagallga n
di bank p US<lL palla kadar tert cntu K" dar ri::aL h rkuf1L1 1l
5 masa lalah -+<J 1. In j bereni scsc b tah ban k pc rdagungan
pe rl u menYll11pan AAH sekiranya ! 1Lm rl nr ai wang hanya k
R~ !lO O . ren lbahan kadaT llzab berkamm aknn mLmben kesan
['erada keupa 'nan ban k p r iagangan llIem beri pi llJarnan.
I b" nr m t 1I. I hi r ", • I I. I T I • T1 311
Ban k perdagangan yang me.nga lal111m<'lSa ah kekurangan luna i
bll lel, rnendap<.ttkan p injarnan d:m paua han k pusaL.

h
3.1.2

ha
Anda dlkehendaki bekerjasama dengan ral<.a n se kelas menjern put penceramah dari BN M untuk
menyarn patkan cera mah te ntang taJuk berseSU3 tan yang te lah dipelajan alam bab ini. Murid kelas
dlbahaglkan kepada t ig kumpulan
gs
Kumpulan pertama: • Perbelanjaan makan dan minum penceram ah,
• Menyediakan taJuk cera mah. guru, da n murid- muri d yan g terl ibat.
• Anggaran pe rb elanj aan ini perlu mendapat
an

• M enetapka n tar ik h, tempa l . masa, da n

ternpo ll masa ceramah dladakan . kelulusan danpada pihak sekolah
• Mem buat su rat ra<;m i dan rnend apa t .a n
Kumpulan ketiga:
kelul usa n ari pada pi!lak sekolah.
• Peng cara maJlis.
@y

• M enghubungi pthak bank un tu k penlJesa l an.

• Menglringl pence ramah sepanjan g maJlis.
Kumpulan kedua: • M en ghi as t empat ceramah sebelum majl is
• Meranca ng angg ran perbelan)dan. berlangsung,
• Bayaran sagLI hatl atau hadiah cendera la ti
pence t amah .
Setlap kump ulan dikehe.ndaki menyed takan lapora n sel epas cerahla h untu k d intla i oleh guru.

1. Tiga kaedah bank pusal UI luk III nstabilkan nilal mata wang:
(a) Mewujudkan sandaran minimum
(b) Campur Langan dalam pasar n pertukaran as'"9
(c) Mengawal inflasi
2. Jurubank kepada kerajaan:
(3) Mentadbir akaun negara (d) Memberi nasihat pelaburan
(b) Memberi pend. hull/an sementara (e) Mengurus pertukaran aSing
(c) Mengurus hutang negara
3. Jurubank kepada bank perdagangan:
( ) Menyediakan akaun penlelasan antara bank (c) Sumber plnjaman terakhir
(b) Menjaga rizab berkanun
 3.1.3 Fungsi Bank Perdagangan
Bank peruagangan ialah in stitusl kewangen mil ik swasta yang
bermotifkln keuntungan .
- - - -

Terdapat 27 buah bank

Pen ub u han Bank
perdagangan perlu
mendapat kebenaran
Bank Negara Malaysia
Am~ank Group
(BNM).
Hong Leong
Semua bank Bank perdagangan
perdagangan di Malaysia.
Lapan daripadanya merupakan
bank milik tempatan dan
bakinya milik negara asing.
Berikut ialah senaral bank
perdagangan tempatan;
• Affin Bank Berhad
Alliance Bank Malaysia
Berhad
• AmBank (M) Berhad
• (1MB Bank Berhad

h
perdagangan di j uga perJu memiliki • Hong Leong Bank Berhad
Malaysia tercokluk lesen ydng
ha • Malayan Banking Berhad
kepada Akta Bank dan d ikelua rkan oleh • Public Bank Berhad
Instltusl Kewangan 7989 Menten Kewangan. • RHB Bank Berhad
gs
an

.
.--.---~------------- - --

PIDM
.. -., .
., Menerlma Deposit
l~hukah andnbaha wa Ban k perd gangan m ene rimu de posIt d anpada pclbagai lapi san
@y

imp<l nan and a di bank

mas 'a raka t se pen i pelapr, pe kerja , pcniaga, dan badan korporat
t(;' m patan dilindung i
den gan m 'nawarka n lt ga .lc ms akaun laitu :
oleh in s uran s~

D apatka n rnaklumat

tarrtbah an dC:! nga n laya ri

Akaun Simpanan
la man web
Me mbol el ka n m asya rakat me n rim pan wang dalam jumLah
http://\\,,,\,,.pldm.go '.my ya n g ke( il da n t idal... Ic tap Sirnpan a n t rsebut holeh
dikc luar kan pada bi la- h ila masa. Pem ga ng abun simpa nan
menerima faeda h yang renclah berhanding a kaun simpanan tetap.
Antar::t ke m dahan yan d iscdiakan untuk pe mega ng akaun
sim panan ialah
Vi d 0 berka ita n: • Pcm tndah an wa ng
http.//\ \ .pidm.gov.myl • Buku han k atau r en yata bank
dll\\ nluads/ :!015! \ idl'tl/ • Pembayar n bi l dan ba)aran al15 uran
DI5-L.l l-B, Illp .. Pe min ,lahan wang antara bank ( dR l)
• Kemud ahan kad jUrLlv ang elekLrortik (AT},!!)
Perba n kan 1l1lernet
 Akaun Simpanan Tetap
Akaun im mem bolehkan pelanggan bank menyimpan
• . J~~ •
1 . Bezakan:
st:.lu mlah wang unLUk lcmpoh Lcnen tu clan clibayar belar
(a) Akaun simpanan

faedah yang !chih lmggi bcrbanding ak lun simpanan. dengan akaun

.. Faedah hanya clibJyar apah iLt lJmd! lcm poh si mpanan. simpanan tetap

ckiran YJ pcmega ng akd Jn rncngcluarkan sim panan H) ih (b) Akau n semasa dan
awaL maka faedah tidak abn dibayar, walau baga ima apu n akaun simpanan
2. Jel as ka n kelebihan akaun
ber amung kepada bucli hlcara bank. semasa berbanding akaun
• Pemeg' ng abull diberi sijil simpanan Srjil ini bolch dipd Lkan simpanan.
cagaran unluk rn enclapatkan pinpman b. nk

Akau n Semasa
Laz imn ya simpanan clalam akau n s · masa tidak <.Ii ayar
fae dah tetapi di ke nakan ( aj p r khi J ma tan. Sesetengah
ban k membayar faedah kepada peml gal\ akau n scmasa
sekiranya simpanan merck-a melebihi haulerten tu hergant un g
kepada pihak han k.

h
Simpanan minimum untu k membub. .llmun semasa adalah
ha
lebih tin:'gi berband ing akaun simpanan cla n pcmo hun pe rlu
men gem ukakan seorang perLl]uk iai l IJ pemegang " kaun
sem asa di cawang, n bank yang sama.
Pe-mega ng akaun -emasa holeh rn em oh on I ernudahan
gs
Pemegang akaun semaSQ
overdraf lallu rnengeluarkan v ang [chih dJripada bald simpanan. boleh membayar dengan cek
Kernud ahan yan g d lse dw l'an untu ) pern cga ng aka un
an

scm sa acL lah sarna se perti pemcga ng a -aun 5im panan, ya ng

berbeza ialah:
@y

Kemudahan cek

Kemudahan overdraf

Enci Peter merupakan seorang pemilik keda i pera bot di Kuching, Sarawak. Dia
mempunyai akau n semasa di Bank nggul Berhad da n meng gunakan kemuda han
akaun ini untuk urusan perniagaan nya. Encik Peter Juga memili i akau'n simpanan
tetap di bank tersebut dengan jumlah simpanan sebanyak RM1 00 000 Dia juga
memb uka akaun simpanan eli bank berkenaan untu k tiga orang anaknya.

Bincangkan dalam kum pulan untuk mengen I pasti kesesual an dan kegurraan setiap akaurr simpanan
elalam situasi el i atas.
Memberi Pinjaman
Bank I ~ rdagan gan menycdiakan perl l mala n pem biayaan ke'Wangan dengan mL'mi>enkan
p inj aman, Te rdapat li ma kardah ut ama hank perclagangan Jal. m men ' _diakan kemuJahan
pinj aman iailU

Overdraf

Kemudahan yang dlsediakan kepada pemegang akaun semasa untuk mengeluarkan wang leblh
daripada bakl simpanannya berdasarkan had yang telah ditetapkan oleh bank

Kekurangan

• Keblasaannya tidak memerlukan • Dikenakan faedah yang tlng91

cagaran atau penjamln • Bukan semua pemegang akaun semasa yang ditawarkan
• Boleh mengeluarkan wang mengikut emudahan overdraf

keperluan • Ada had lertentu yang lelah dltetapkan

• Dikenakan faedah unluk j umla yang

W""O)'IOIgIUII._ _"-,
digunakan sahaja

• Boleh digunakan oleh penlaga yang

menghadapi masalah ali ran tunai

...
......,..ndongo.
tlR

h
unluk membayar ga]1 sewa atau .­ ~bIMar:M . .

membeli stok
ha _"'DR
CantO/1 overdrar dalsm penyata bank
gs
Pinjaman peribadl
an

Boleh dim han oleh indivldu berumur 18 tahun ke atas yang

Memberi Pinjaman
mempunyai sumber pendapatan yang letap.
Semua pinjaman
Biasanya kemudahan pinjaman ·m dlgunak n untllk membiayai

@y

bank perdagangan
kos pendidikan, pembellan barang tahan I"Ima seperti perabot
dikenakan kadar
dan komputer. faeda h
Pemohon tidak memer/likan cagaran letapi memerlukan
seorang penjam1l1.

.. .... - ............

i B uka n sem ua permoh o n an

r in ja man akan he rj,lYil ke ran.( Plnjaman bercagar
hank perdaga nga n pu Ju m ·nd it i
ked udukan krcdn pemohon . :i Ja
lava n tam a n web bcrikur un tuk Kemudahan p'embiayaan untuk pembelian
makl uma t hnj ul: hartanah seperti rumah dan tanah .
• \'; \\ \\.(lo~crl;"dlt • :r ·di tbUn!au. : Pinjaman lOi dlkenakan faedah dan penerima
l( m.my bn m.guvmy pinjaman boJeh membayar baJlk pinjaman secara
ansuren
~ Kegagalan membayar ballk plnjaman

a mengaklbatkan harta yang d/cagarkan akan

dilelong.
,.
n II' VI

Contoh overdraf:
Encik Ismai l mempunyai baki sebanyak RM · 000 dalam akaun
semasanya di Bank Unggul Berhad . Bank Unggu l memberikan
kemudahan overdraf sebanyak RM10 000 kepada Encik Ismail. Ini
bermakna Enclk Ismail boleh mengeluarkan RM 14 000 walaupun

/
baki simpanannya hanyalah RM4 000. Sekiranya Encll< Ismai l
mengeluarkan wang sebanyak RM6 000, tni bl3rmakna beliau lelah
menggunakan kemudahan overdraf sebanyak RM2 000 dan faedar
akan dikenakan untuk RM 2 000 dan bukannya RM 10 000.

Pinjaman kenderaan (Kemudahan sewa-beli) Cik Mun irah mendapat

pembiayaan Bank Setia
Ke mu dahan ini digunakan untuk emblayai pembelian Berhad untuk pembeli an
kenderaan baharu dan kenderaan terpakai. sebuah kereta baharu
Bank menawarkan plnjaman sehingga 90 Yo harga kereta dan berharga RM100 000.
tempoh bayaran balik sehingga 9 (ahun Cik Munirah mem bayar
pendahuluan sebanyak

h
Peminjam dikenakan faedah dan boleh membayar secara
RM10 000 dan bakinya
ansuran.
ha dibayar secara ansuran
se lam a 8 tahun. Kadar faedall
yang ikenakan ial ah 3%
setahun
gs
Hitung ba 'aran ansuran yang
Plnjaman kad kredit
perlu dibayar oleh Cik Munirah
pada setiap bulan.
an

Pemegang kad kredit boleh menggunakan kad kredil unWk

mendapatkan pendahuluan tunai hlngga had tertentu
Jenis pinjaman In l dikenekan faeda h yang IIngg i dan tldak
memerlllkan sebarang cagaran atau penj min.
@y

Mendlskaunkan bil pertukaran

Mendiskaunkan bl1 pertukaran bermaksud bank membeli bil

pertukaran pada harga yang lebih rendah aaripada harga muka
Bil pertukaran ialah peJ"janjian yang dilakuj.;an oleh penghutang
•
•
kepada pemberi hufang.
Apabi la pemberi hutang memerlukan wang sebelum bil
Oi Malaysia, terdap t dua
jenis kad kredit utama iaitu
Visa da ~ Masterc rd, Dalam
pertukaran matang, pemberi hutang oleh mendapalkan masa yang sama, pengguha
injaman daripada bank perdagangan. Juga dapat membay r secara
Bank akan memberikan pinJaman kepada pemberi hutang tunal.
dengan mendiskaunkan bil pertukaran ter ebut. Set iap sa tu cara ada
Jumlah diskaun ke atas bil perWkaran merupakan kadar faedah kelebihannya t rsendiri . Benkan
yang dikenakan hUJall anda.
 Menerima dan Membuat Bayaran
Bank perdagangan mcmhamu pclangga nn ya memhua l cl an
menerima bayaran melalui

Sistem cek
Arahan kepada bank

Sistem Cek
Kem ud ah an bayaran ini hanya di scdiakan kc paJa pemegang
akaun sen asa.
8. I. IDI7 Biasan 'a eel. d igunal an oi eh pen18.ga unluk memh zqa r gaji
TU'~I
pekerj a, pe mh elian Sl( k alau re rhdanjaan lain.
EflIFit puluh dan s8fl/jm~ pvluh lima Pcnia<7 1 Ju ga mu ngkin mcne nrna cek daripada r Ianggan
8JlITaP ~t- ~ un luk r erklLidmatal1 y, ng d ~t::d iakan.
Bank he nindak se hagal e.len pembayar dan penerima hagi
pemeg m akau n semaS<.l.

h
Pada tahun 2014, Timbalan Gabenor Ban k egara Malaysia (BNM) menyatakan bahawa terdapat
ha
101 Juta urus niaga melibatkan kedua-dua t unai dan cek yan g membawa kepada kos pengenda iian
tinggi. Dari tahun 2011 - 2013, pengendalia n cek secara pu rata t Ul'Uri pada kadar dua peratus, susut
10 peratus pada tahun 2014 dan terus mero ~' ot sebanyak 16 peratLis dalam ter-npoh sembilan bulan
pertama pada tahun 2015. Pihak BNM men ~ unjurkan bilangan ce' yang diJela skan turun dar'ipada
gs
kira-kira 207 juta urus niaga pada tahun 20 10 kepada 149 ju ta pada akhir tahun. Beliau berkata
menjeiang tahlln 2020, sasa rannya ialah 100 juta cek yang boleh menjimatkan kos pengendalian
kepada minimum RM300 juta.
an

(Sumber. Ol';esuaikan danpada http.//malayslagazette.com/ms/ekonomi/

bnm-gesa-bank-kurangkan-kos-pengendalian-tunai-cek)

Bincangkan dalam ,umplilan strategi yang boleh diambil o leh industri perbankan untu k
@y

mengurangkan penggunaan tu nai dan ce alam kalangan masyarakat.

~ Arahan ke pada Bank

Debit langsung
Pcilln lgan bule h mengamhkan hank n1Crnhual baym'<ln yang
lieb k I ' lar jumLahnya pada Larikh lert CnL u kcpacla pene.rima
bayara se eni yan" d inyatakan dalam bil.
Bank ;tkan memind<hkao wang daripad a akaun pelanggan
unluk rn embayar ag n!:>i ),ang men 'cluarkm hil sepeni Tenaga
1 asi ()I1 ai Berhad C I ) ~laxl<; , dan ' RO .
Hantar Beri
TNB RM300 bll Enclk Dollah arahan
MaxIs RM160 .. (pe anggan .. E-Bank
Astro R~ 145 bank)
+
Buat bayaran kepada setlap agensi berkenaan
Rajah 3.1 Debir langsung
"

Pindahan kredil
S se huah SY:1rikal yang mempu nya i pekerja yang rama L ,)0
akan m-:nghael ap i ma::,alah unluk memhuaL baya ra ll ga ji Band lngkan debit langsung
c;ecnra luo ai. dengan pilldahan kredit.
Pibak penguru an sy , ri kaL bolc h men::- ul1akan kemudahan
pindahan krcclil ialLu l1lCrnbll l bayaran tentS kc nkaun penelima

Syarikat Wawasan Berhad Bank Setia Berhad Akaun Pekerja

Menghantar s~mara i nama pekerja, Memindahkan wang

jumlah gaji, nombor akau n bank dar pada akaun Syarikat Pekerja mendapa t gaji
pekerja dan nama bank kepada Wawasan Berhad kepada merek
Ban Seti a Berhad pekerja

Rajah 3.2 Pindahan kredit

h
Perintah edi a ada
•
ha
ralun J ar lpada pemt'gang akaun La Jungan atnu aka un
se ma..c;a kc:pada bank un luk I11 CmhUa l haYHran Lt:la p dan
he -u lang pada la ri k 1 yang Lelah dl lelclpkan.
gs
Comohnya hayaran seW<l , premium in unms , dan ans uran
-ewa beli .
an

Draf bauk
• jI rupak an ee k yang dike lu arkan )le h hank apabtla
ctimima oLeh p Ianggannya unLU k mem huat hayaran kepc\da
··
@y

Kad ATM
pihak len elltll.
Peiangg n dikenakan ~ i p rk hidmalCln Dapatka ll m~lklli mat
tarnba han tenT,lng
COll lCl hn yu. clrar bcmk cli g un aka u nl uk mem bua l
pcrkhLdo latan b el
kinman wang di dalam dan illar neg,lra serta melanggani Illr UW:lng l:l e kt ro n ik dc nga ll
saham baharu. IJvan laman \\'c b:
http:/ WW\\ nll.p".llIlU': 1m.
Kad jl.1mwang ele ktronik (Kad ATM) my/bill It,; m- no .html
Pe iall ggan hank hulch memb uat ur us niaga kew an gan
sec ara laya n di ri de ncran ll1 ~ n g g u n ak a ll lael Juruwa ng
clektroni k (AT lvl).
l!111­
~:,~!.
[!]~.
• Contoh nya , m' l huat s impana n dan pe ngel uaran wang,
rnembuat bayaran, mcnycmak baki . pmda hr:ln wang, ta mbah
nilai untuk perkhidmatan lin/ ch'n Co daD pe rkhicln Ulan hI r
I 1\ .mq""dtm. 001.
Leldon lll ucla h alih . m 1'111 n lIrP mle~ html

• Kad ini bertindak se bag, i kad dehi t 'lpahiJa membuaL bayaran

unLuk pem belian barang awu p rkhi c.1 natan eli pasar raya,
Slese n min yak awu urus niaga mclalui ,·-dagang.
··
~.-----_&_----.~- ..
 Kad kredit
Mesin kad kredit yang
memudahkan pembelian
I<ad Lll i membolehb n pc lao ggal1 ban k memb el i barang
dan pt,;rkhidt1lat ~m secanl krcdIl.
Bank nlcm hia)3 i pcrhelanlaa n pcmegang kau dan pemegang
kad bllLeh rne rnbayar bali k sekali gus mau sccara <l nsuran.
Jib pclanggan gagal membayar tl1(!n o ikm lcmpoh yang leJah
di l lapka n, kadar aedah yang Linggi akan dikenakan.
Ba,-' s ::.elen crah bank pe.megang kad kredi t juga dikenakan
) llr;m rahUllan.

Kad Debit Alternatif Ganti Tunai

Bia sanya urusan Jua l beli di lakukan secara unal, nam un se iring dengan peredaran masa, orang
ramai 'ln i ti dak perlu ri5 u sekl ranya ti ada w ang di da lam poke t Inl adalah kel'ana kad debit dan
kad kred it boleh di gunakan i keda i, pu sat be li-bela h mah upun stesen mmyak secara meluas untuk

h
m mbeli barang M enyedari kelemaha n pen gu naa n ad kredi t, ramai yang sudah bel'alih kepada
ha
transaksi menerusi kad lebit. Dijangka kan tend Itu akan terus men tngkat.
(Sumber' httpJlWl;1/lNsinarhan, n. comrnylbisneslkad-debit-alternaUf-ganti- tuna i-l. 369859)

Bincang dolam kumpula ten ta ng:

gs
(a) Kele Ihan da n kelemahan peng gunaa n ad kred it dengan ad deb it.
(b) Sebab-sebab peningkatan p ngguna an kad debit eli M alaysia.
an
@y

Perkhldmatan Lain

Perbankan Internet
P cl <\n I!~J n ba nk bokh Inlln buat tran sa ks i pcrban kan
del g;:u rnenggun akan kompt '· r, teldo n plnla r, pe ram i
[ueLl! alih , dan sehaga il1V<l Pelanggan bank han> a
J11 'n1t ll u h:Lm SU I hLmgan Im' rnel untuk m mbuJr 'apaian
dan t r, nsaksl h.e ada ,11nu n hank pad a bila-hila m 3sa dan
di mar I-man a Stlh ~l.F 1.
l in I 'io;:mUd bank pt:rda lanaan eli " lataysia menawark 11
p cr l -h d m atL111 p ~r h ;:l1 1 an, Internet. . Pc la ngga n b okh
III nggli n. an p rkhHlm 11 111 p~ rb3 n k.1n 1.1n(1.1]., m E' ml?Ltal
pclbag Ii lr(IIlS 1 51 SLptn r rncm bavar bi!. mcnyc ma k baki
a b ur' mLTllhua l p lII J a han a kau n mem huar pembel ian ,
cl an 111 'ncelak pen yala . I'engguna, n pcrbankan [m er-n et
eli MaL y~ i<1 t:makin meningbr.
 Perkhidmatan-perkhidrnatan lain
l' bin perbankan [ nl e !11~l, ban k pETdagangan Juga menyc diakan
p Lrkhidm al. n -perk hidmatan ini'

L~ya ril a h laman web ya ng

be riku l umu k m e nd apa t
rna kl u mat lanj ul l e nr~lng
Ski m l'crban k:ln h i am (SPI)
http.! I www.b m "jn~inf .
com.my/_~y!tl 'm/m >dial
do~\ nlt1adables /1 lamic_
banki ng pdt

Ii
b ..~ '
L!Ja;
I
........ -­

h
Perkhidmatan -perkhidmatan IQin ya ng ditawarkan oleh

ha
bank perdagangQn

Konsep Skim Perbankan Islam (SPI)

gs
Perbankan Islam m eru pakan sistem
an

kewangan Islam y ng prinsip d an

amalannya berlandaska n hukum
Islam (syariah) .
@y

Perbanka n Isiam berbeza dengan

pe rbankan ko nvensional keran a
sega la urusa nnya menghindari
unsur-u nsur Magh rib sepe rti riba,
malsir, dan gh arar.

Prinsip asas pe rl?ankan Islam ialah

perkongsian untu ng dan ri siko ar ta ra
plhak yang berurus niaga .

Bank Islam ditubuhkan pada tahun 7983 ialah perbankan

berasaskan syafiah yang p ertama di Malaysia
 b

Prinsip Perbankan Islam

Prinsip

• Berti"dak sebagai Bank menjual barang

waki l untuk menjaga perkongsian dengan kepada pelanggan
harta pelanggan. bank bertindak dengan pembayaran
• Ini bererti bank sebagai usahawan tertangguh pada
merupakan dan melabur wang harga tertentu
pem egang amanah pelanggan (pemoda l) termasuk margin
untllk hana dalam bldang keuntungan yang
pelanggan. pelaburan yang telah dl perset uJ ul.
Bank tidak menguntungkan. . P langgan akan
membayar s barang • Untung akan mem bayar harga
Maksud pulangan tetapi dibahagikan antara baran secara
pelanggan mungkin bank dengan ansuran berdasarkan
menerima ibah pelanggan mengikut syarat yang tela h
(hadiah) daripada bank. nisbah tertentu seperti ditetapkan.
30 : 70 atau 50 : 50.

h
Sebarang kerugian
hapelaburan yang
bukan disebabkan
oleh kecuaian bank
akan ditanggung oleh
gs
pelanggan

- -
Akaun semasa Akaun pelaburan am Pembiayaa n
Perkhidmatan
an

Akaun simpanan • Akaun pelaburan peruma han

bank yang khas Instrumen deposit
berkaitan boleh niaga
Pembiayaan
@y

I kad kredit dan

n Iff! pem biayaan umrah

Saleh 11
dikeluarkan
pada blle-
bila masa

Deposit

RM2 000

I Rum ah
... dibeli aleh

Bayar
rumah
i I Jual
... kepada
Pelaburan Halal I secara
ansLiran

I
n
 Wang Bank. Clan Panda)'}' Iiln IntJlv du

.. _ Takjiri ,
I t(eJnda.h,J!I,in k hartalsewa) 'I

Bank membeli aset 1. Bezakan pe rba nkan isl am denga n per'ba nka n konvensional ,
yang diperlukan oleh
pelanggan dan pelangga n
Perbankan Islam ... I ..
• ..
perlu membayar sewa
untuk tempoh tertentu.
• SeJepas tamat tempoh,
aset yang dlsewa akan
dipindah milik kepada
pelanggan,

h
2. Encik lee mem pun yai akaun sem sa di Bank Islam lVlalaysia
Berh d . Beli au te lah mempero leh pembiayaan Ban k Islam
ha
untu k pembe lia n tiga b ua h ba'"" baharu untu' ke gu n an
p rnidgaCl n. Enc lf.. Lee j uga telah membuka seb u ah
keda i b u ku dengan pemb iayaan Bank Islam sebanya
gs
RM 60 000. Pembe lian buk u be rn ilai RIVl 15 000 juga dibiayai
Pembelian kenderaan ol eh B1nk Islam.
Pembelian mes in Bincangkan dalam kumpu lan , prinsi p perbankan Islam yang
an

Pembelian bon
terli ba da lam situasi di at<ls.
@y

1. B nk perdagangan ialah inslilusi kewangan

l
mllik swasta yang bermotifkan untung.
sank bel! 2, Fungsi bank perdagangan seperti berikul:
Sayar mesm
sewa ( ) Menerima deposit
bulanan (b) Memberi pmjaman
sehingga (c) Menerima dan membual bayaran
satu
lempoh
( J) Menyediakan I erkhidmatan lain
akan 3. Perbankan Islam merupakan Sistem kewangan Islam

1
menjadi Bank y 1ng pnnsip dan amalannya berlandaskan hukum Islam
milik sewaka n
pen gilang mesln
( yariah).
ke pad a 4. Komep perbankan Islam berlandaskan prinslp-prinsip
engllan berikul:
( ) Wadiall
(b) Mudharabah
(c) Bal Bithamt n Alii
(d) Takjiri
Sa 3

3.2 P ndapatan Individu

• Tah ukall anda jen is-jenis pekerjaan mengi kut sektor ekonoml l
• Berdasarka n data ekonoml, apakah t rend pekel-jaan di Malaysia-;
• Apa kah f ak t o l yang aka n m em p eng aruh i p em il lh an
pe kerj aan an da?

Apa ah jeni s pendapata n yang dit erima al eh indivi du i

• Apaka h altan antara keqaya dengan mat/a Tlat pendapatan peribadi7

SEP
Apakah Pilihan Kerjaya Anda?
Guru! Ka unselorl Pe nsya rah 7 Wart aw an 7 Pereka fesyen? SaH1tis" Tl da k
klra ap a-ap a ke l-j aya yang dlpilih, yang peril ing ialah perallca ngan
Kerj aya yan g ba ik biasanya akan menjana pendapat an yan g lumayan
dan dengan pendapatan yang diperoleh, an da dapat mencapai matlamat

h
pe ndapatan p ri ba di anda Ol eh itu, indivi du harus menyiapkan dlri
lebih awa l demi masa hadapan yan g lebih c rah. ha Pekerjaan apa sesuai
untuk anda?
Jelw; pekerjaan yang diplllI, aleh indtVldu bol h dlklastflkastkan mengiku sektar ekanoml
dan setlap Indlvldu memtlJh pekeljaan berdasarkan pelbag.BI fa tor sepertt upah ....
gs
yang dlterlma. minat. kelayakan akademl dan sebagamva PekerJaan mdlvldu •
membolehkan Individu memoeroleh pendap tan
an

3.2.1 Jenis-jenis Pekerjaan Mengikut

@y

Sektor
SeLiap peke IJZt ClI1 clapat dJl.:atcgo rikan mcnglkul sc kw r Ck0l1L1m i
dalam sesellllah ncgara i al LU

Sektor Ulama
Melibatkan pengelua n secara langsung darlp da
alam s mu a jadl tarpa mengll s e tuk b rang .
Aktiviti ya ng berkaitan ialah pen ternakan, perikana n,
perlombongan dan kuari, pertanian. dan perhutanan.
Sektor ini mengeluarkan bahan mentah
seperti kayu balak, kelapa sawit, susU
geta h, ba uksit , dan bijih ti mah.
Sekto r ini juga menghasilkan barang
makan an seperti sayur sayuran,
buah -buahan, dan hasil terna kan
.. C ontoh pekerjaan adalah seperti peta ni,
nelayan. dan pembalak.
 Sektor Kedua
ro an bahan m n oh
n9 si
Contohnya, kayu balak yang merupakan bah an mentah
daripada sektor utama aka n diprose5 menJadi papan
dan perabot
Terdiri danpada aktiviti perkllangan dan pembinaan.
Antara aktiviti perkilangan utama di Malaysia lalah elektrik dan
elektronlk, pengeluaran perabot serta tek5111 dan pakaian.
Aktivltl pembmaan pula terdin daripads pembinaan rumah
ked laman , bukan kediaman kejuruteraan awam . dan
pertukangan khas.
Antara contoh pekerjaan adalah sepertl operator pengeluaran .
pelukls pelan, pengurus kllang, Jurutera, pengurus projek, buruh
binaan . dan juruteknologf makanan.

Sektor Ketlga

n p p
u n tan n n

h
Sektor ini bertindak sebagai pelengkap kepada sektor
utama dan sektor kedua . ha
Terdapat tiga janIs perkh,dmalan utama iaitu
perkhidmatan pengeluar seperb perbankan dan insurans.
perkhidmatan awam seperti perkhidmatan kerajaan
serta perkhldmatan lam sepertl hotel dan restoran .
gs
Antara contoh peke~aan ialall guru penyanyi, pramugari.
pegawai bank, dan ejen insu rans.
an
@y

Sektor ekonoml

Dalam kumpulan. anda dikehendaki menJ al an ka n satu kaJlan htlps: , ,"OUlll be I

tentallg aktiviti eko nomi tem pat tingga l anda. K jian perlu RI.QISb '$ 10k
Illeliputi pengump ulan makluillat tentang aktiviti ekonomi dan
je nis peker'jaan di tempat tinggal allda Sediaka n lapora n dan
bentang di depan ke las anda .

... ~- - -- .- ... ----- . .. --_ .. ,

1. Sektor utama melibatkan pengefuaran secara langsung daripada ~Iam semula

jadi tanpa mengubah suai bentuk barang.
2. Sektor kedua meli batkan aktiviti f emprosesan bahan mentah kepada barang separuh
srap dan barang siap.
3. Sektor keliga menyediakan pe(khidmatan.
3.2.2 Kepentingan Setiap Sektor dari segi Pekerjaan
Mengikut Trend di Malaysia
rcnd1ahan co rak pe kc lJaan di lVJalaysia db babkan oleh peruhahan slruklur ekonorni ne gara
:'1a laysta sfjak mcrdc b Dalam bahagian In i, k ila akan mcmb ill cangka n pcruba han slruk lur
konomi negara yan g dapm di bahagU{an kt'pada enam Jdngka masa dan bagaimana perubahan
int men o l'(\k kan guna lena er a tvlalay ia dalam sctl ap lempoh masa [c rse bul.

egar:l !-ita l1lerupakn pcmbt'kal l1lama bclh<1l1 menlah 'cperLi

bijth timnh uan gelah kepad" n(' am pennc.iu5lrlaTl. 5 nahagi.m
bcsar gu 1a lenaga l\1.llay ia kellka IlU tLrlibal cialam se l lL1r
rertanian dan rerll1ll1hongan. Akli\'iti rerkll:.mgan yang lerhad
111 cn}'cb"bkLiI kcbullyakan baran 1 p~ngguna diilllporl dari n~gara
I. in kbu 'usn , Jari negarll Rritain

h
Getah lalah ellsport utama Malaysia pada awal kemerdekaan
ha
gs
Kerajaan l , lal m .mperk nalbn dasar mcmp Ib gaikan ekanomi
denga n mt!n heri t1..lmpuan kc pacb <,c hor kccl ua dan kt.:t iga,
Ke rap,lll mcnggalak kan Pl rt ul lbu b.;m i..n clustri pengga nli an
an

import khuSl !'. nya r rkcmbal ga n ind llSlri rin,ljan. [(eIajaan juga
mCl11p crkc na'ka n ukta galakun pelab uran dcngan men>edl;l kan
pe-l hJgai insel' ll f 5cpCrl i lara r p :rinLi ' dan ,'Ia Ull pelabura n ul1lu k
@y

menarik lebil l rama i pclabur as ing kc ncga ra kita SlImhangan

SL' klOr kc U ' khllSUSn}.1 sel tor pl..' mbU3lan sllnakm meningkal.
Industri perki/angan mewujlldkan banyak peluang pekefjoan

Kl' r~qa. n tcl nl1 mcmp rk'nc1ikan ix 'hcrapa WIU man komt:r i, I
h,lnt pe rt! 1 elap a 5;1 \- il dan k l) "kO . PUk mu, tn telaga n1111yak d i
p 'slsir pamai :lr.1 Auk telah 1l11;'l11 buk Jer nbaran bam clalam klor
pc rl~1 m hongal l Dasar md l1 ~lr bl..'r~me tasl kan ck,port khusl\::inya
dala rn mciUSl rt pcrkilc ngan rtI gJI1 b ~rj aya D1(\\, ujud ka n lebi,h
banyak pel ua 1, peh -rj<lan dal.llll "it:! lor h elua Pelaburan ~bi.ng
el i ~c kto r pe n ,ciu5lrian I lal:1\. i~l telah meni ngl ar kcra na bekalan
pekl>l") a spar Ih mahir yang n nn i cla n be rl'os rendah .
PETRONAS
Penubuhan Petronas pada 77 Ogos 1974 tela/) menjadikan Malaysia
sebagai negara pengeksport minyak bersih
Kerajaan Le lah nwlan carkan ci.lsar pel ln dUSlrl 3.n
be rztt unl uk mem ba ngu nk. n pruJ ek ck lmcsu l"
ya ng b r k la bc sar I l:' l l kn ologi I ngg i d an
hemwd I linggi P lbagui usa ha ~. n :1 dcngnn
synn at a mg khu5usnya da ri m gam pu n > II1g
ml rnpun 'ai I >k no log l ca nggih Lel ah ber jaya
mcng h as ilkan pck erp ber kc mahiran tin gg!.
Transfnn l(1si <;l ruk lur konomi yang k to ra h~r l ak u
dabm lunpoh ini dan f'1I!alaysia tela h menJ ud i
Penubuhan Proton pada 7 Mei 1983
pe ngcluar ted.,, ", r di d un ia llrtlllk ba ran ~a n sereni merupakan gagQsan Malaysia untuk
sa rlln~ tangan ge Lah J an sc rnilwn c.lu kloL mencapai aspirasi negara pefindustrian

Dengan P" g'sytiharan Wawasan 202l\ k raj a n

h
mula mcmb::mgu n kan asas ekonomi bc rland askan
pengelahu 11 mel alul pelbagai langk lh sepe rti
pelanca ran Kur iLlor Ra YL1 [i[ult imed a ( MS C),
ha
pelnb ang u nnn sumb er manu ia s rt . pr lb' gdi
gs
insenri f dan pembiayaan unluk p nyelldikan dan
pemb angunan (R& D) claLam bldang - ai ns dan
tcknologi Se mua stral egi in i be rtuj tra n u nt uk
an

menguhah struktur ekonomi b ' rasaskan pengeluar n

(P- konon i) kcpada ekonomi hera.askan r :ngewhuan Ekonomi berasaskan pengetah uan
(K-ekonomi ). Da 'ar penswastaan yang dilaksunakan memenringkan inovasi dan pengetahuan
@y

o leh kerapan 1 lah menambahkan pent tan sekw r

S \\ia~ta dala m pe mbangunan konomi M<l l ay~ la .

K' rajaan Lelah melaksanakan Pr gra m Tr~ n ~ rlmna- i

cgarn (t\; TP) pacla lahun 20 I 0 Jengan ha ral u n l uk
tnl:n ll1gkaLkan peranan se ktor s\.V;)~ ( dalum e1 onom i
scn a meni ngkmkan (b ya saine' all ckonotnl J Oll1cslik
_ lain ilu. stral egi p ' mbangu nan SO S i ll~ kono m l
sepen ! pemban gllnan lima wilayah koridol cko noml
lelah dip rkcnall an sebagai u < ha ul1luk m nnpai
pertulll h uh an r an g 1c bih sLlm brm g d , s(l lu rull
j Ilalaysia. 15< ha ka ajaan ini 1 -Iah menjadl k<l n c;ekl )1'
keli ga ia ilU scktll r perkhld mala n scb ag~ I pemul"ll Ekonoml Malaysia semakin makmur
kcpadn el«lnom i negara h ta. di bawah pe/bagai polis/ ekonomi
yang efektif
 Raph 3 .3 men unj ukkan tre nd guna lenaga mengikut ektur
ekonomi ck ngan I bih Jelas

Guna Tenaga Mengikut Sektor

Sektor ulama Sektor kedua Sektor ketlga
Pertanian Pem uatan Perkhidmatan

Peratus Per1ombongan Pembinaan

100

25.3
i l. S
Sel,tor pertcm ian t idek 80 374
boleh di pi ngglrkan I 47.2
51 .3
malah perlu dimajukan
sepenuhnya bagi Illenjayakan
matlarnat menj adi negara
berpendapatan tinggi
menjelang 2020 .
SeJ auh manakah sektor
pert anian bol h membantu
Malays ia menjad i sebuah

h
negara berpendapatBn
t inggi ? Beri alasan an da. ha
gs
~~~---~------~~--~--------~------------Tahun
1960 1970 1980 1990 2000 2010 201 4

(Sli mber. Kementerian Kewangan, Laporan Ekonomi 20 15/76)

an

Rajah 3.3 Guna renaga mengikut sektor

Mas arakat ASEAN

@y

--......-. Bet' lasar k:l n rajah ,

( Akt lvlt i pe rkilangan utama
beberapa negara ASEAN: sumhJ ngan 5c ktor u taOla ke pada g un~ lenaga Mala y ia
ITJt'nunjukkan trend yang men urun imLU dnripada 62. 3% pacla
• Puraf2!tan pengangl<u.tan 6 )6t'lent
•P lrokrmla rahun 1960 kcpada 17% pada tahun 2000 dan scte rusnya
• Pa"",an lUI" 16~1 1
• Makdnal"l 129% pada Lahu n 2014 .
_ _ • H e tnk & EJek lrofwk • sLm1 bangan sektor kedua kepacJa j umlah guna lenaga Malay ia
- - • P u( ro k ln ~a

.. Maka n
menun jukkan trend yang lidak sLabil iailu meningkal daripada
• Kelu ran !ogam
I
12 .3(1{ pada tahun 1960 kepada '17 % pada tahun 2000
• Ele"tronJk
• Pak aian dan te~ st i1
kernuLk m men uru n kepada 25.8% pacla whun 20 14.
• Te"lbak BU
• Mlokanon
sum bangan seklor ketig;a kepada jumiah gUlla Lenaga ivtaJaysIa
, memm jukkan lfend y;m g m ningka t i81LU daripada 253'){,
'Aummo ,
• Bt.&1! *r
• PlHml'Ul'ua pacLa lahun I 00 kepad a 51.3% pad'a tahun 2000 dam
' ?~~"O~UtHrt
-creru ,[1ya 61. (X) pad a t , h un 201 4.
• Elclttron­
' BiOp""""'~
• P ltOkln'I'
• lW!uNlrta r'11te~

(Sumber: http://WWw.slideshare.
ne1jFros tandSu{liv811/man ufacturing .
in dustry·in·as all·overview·Crends·by. J
first. 'iulf{van.!.­
Jadua l berlkut rnenunjukkan bilangan pekerj a mengikut sekt or ekonomi di Ma laysia dari ta hun
2011 hingga 20,5 ('000 orang).

IJ'II.11tlfl.Jtll.IJtl~ ••111~.
Pertanlan, perh anan, dan perikanar: 1J1 1 60 i.7 1 b82. 1 , 659 8 1691
Per1ombongan dan uari 76 80.6 87.1 84. 3 98. 9
Pembuatan 2222 3 222 7 9 2 214. 8 2 266 2 174.1
Bekalan el klrlk., gas, wap dan pendingin I dara 51 6 62 .1 61 65. 2 522
Bekalan air pf'rnbet1lngan, pengurusan sis, dan 70 .8 bO 4 82 .9 79 .6 73.4
aktrv lti pemu lih n
Pemblllaan 1335 1 163 7 1 244. 1 1 226 4 1 268.9
Perdagangan borong dan runClt, pemba ikaci 99.5 2 116 2 120.2 2 27 5 4 2 3288
kenderaa n berrnolOr dan motosJkal
Pengdngk l Jtan dan penYlmpanan 605.2 624 62 i 6 5933 627. 6
Pe nginapan, perrhldmat n makanan dan mlnuman 942..3 95 7 1 01 6.1 11 12 .4 1 106 .5
Maklumat dan k mU!llkaSI 2076 1092 191 .3 2 11.5 219 .5

h
Ak Ivrti kewangan dan insurans ha 31 7 6 322 9 319.2 329 5 361 .2
AktNii.i rlartanah 61 2 69 72.4 79.7 68.3
Aktrvltl profeslonal, sai ntlfik d f) tekply:al 329 3 78 3Q 7 3284 369 .2
Aktlvill pentadb lran dan khldmal soko il ga 4489 ')309 559.2 636 622.4
gs
Pen adblran aWdnl dar, pertal,anan serta a t lviti 749 697.6 764.2 744.8 756.5
keselamatan s05lal
an

P~rdldlf n 785 786.2 8 17. 4 873.5 913. 1

A~ tivill esihatan I manusiaa n dal1 kerja S sial 382 " 4 148 489 .9 53 1 6 5609
kesenian. ,Iburan dan rekreasl 864 84.4 79 93 .5 78.6
@y

(Sumber: Data )abariln Peraflgkaall MalaysliJ !ahlJrl 207 T - 10 15)

Jawab soalan b~rikut:

(a) Sektor manakah menawarkan peluang pekerjaan yang pa ling ban yak pada tahun 2015 7
(b) Sektor manakah rnenawarkan nellJang pek.erjaan yang paling ren dah pada tah un 2015 7
(e) (i) Hitung Jumlah guna tenaga men gikut eldor ekonoml untuk tah un 2011, 2013, dan 2015
(Ii) Jel askan arah allran guna tenaga u l tu k tempoh berkenaan
(iii) Berikan contoh pekerjaa n bagl setic1p sektor ekonorn l.
(d) Selctor manakah menjadl pllihan kerjaya anda? Berikan alasa n.
(e) Pilih tiga orang rakan dalam kelas and j da n ten l ukan sektor pekerjaan keg emaran mereka
dan alasannya.

,. Perubahan s ruktur ekonomi memp ngaruhi corak guna tenaga negara.

2. Perubahan struktur ekonomi darip da sektor utama kepada seklor kedua dan
keliga telah menyebabkan corak guna tenaga negara Lertumpu kepada sektor kedua
dan ketiga.
 3.2.3 Faktor-faktor yang Mempengaruhi
Pemilihan Pekerjaan
lndi\iclu hfkc l,Fl Unluk m c mpc r 1eh pendap.llan b rhc n luk
upah dan Ilntull g yang abo di gunakan untuk Illcmbeli barang
dan perkhi dmalan ) <1 ng chpcrlu kan. elain upah. I rdapat banyak
r Dalam Bajet 2016 . keraj aan jug.. faklor lain yang l11empcnga ruhi pemilihan pckcrjaan !eh
Malays ia menggariskan se_ cora ng tndl\ ielu.
I bahaw gaj i minimum untuk
pekerja se ktor swa sta di
Seme nanJung Malaysia aka n Upah
dln aii\kan daripada RM900 Ganp mn dng dlLeri ma oleh indi\'idu yang bckcrja dcn gnn
I kepada RMl 000 sebul an
majikan. l pah mungl 1n <.H ha> ar mengikut Jam aLau hilangan
dan daripada RM800 kepada
RM920 bagi mereka di hari hekeq l. l11ch\ iJ u akan mcmil ih pckcr jaan yang c.iibJ)'ar upa h
Sabah. Sarawak, dan Labuan. yang lillggt Pcrhezaan upah anlam pekcrpan atall an lara individu
(Sumbe r Sinar Harian. I \Vujud di s, bHhkan rak lor sepen i:
24 Oktober 201 5)

Beri pandangan anda tentang I

Kelayak8 n akademlk
dasar keraJaan tersebut.

h
ha
Rislko pekerjaan
Kesatuan sekerJa
gs
Faktor permintaan dan penawaran buruh
an

Faedah Sampingan
l\1enlluk pclbngai in:.enli r rant: di berikan lkh sese orang majikan
.
: L lm li ll \\'ch I'c kcrp an hcrikut •
k ~ r ada r ' kcrja ..iga r iLhih b e rmUll\'asl alau kekJ l hekerp
@y

cla r al mCmhanll1 indr\idll

ckn gann) 1. Bcrik ul ,ldi.1 Ldh cnara i la(' dah sampingan yang
ll1t' llca ri pc kt' rpa n };)ng mungkill lilen ma nleh Sl'Seol'Jng pckcrja:
J irn ina ri (!cng:1ll muLl ah: Tcmpr L lin gga!

https / \\ I'!l. It ,t, m.0l' [lakcl perclllian

F<1eJ a l l r er < [ ' an

lilli'
~. Iil Skim If15Uf8.n S kcslhalan dan kemalangan

Kel11 LI lahan p ' n iagaa n 1n clk

I!lt.:, '
• Dl sk n m re mbcltan barang s)'mikal
hltp I /v.n.vw,;ob"maloly~la. K 'I1l U lahan mebn ju Lkal pelap ran
'o\.my I • Pinlaman kcndera,m dan I (' I Imahan
Clll i 'perl i LULi hersah n, cull k c CcrnaS;1l1, lut i belaj ar aldLl

~
cUli n hal

. .. ---- ... -.. a .

-_ ........ ­ .
Llaull 'iC p rti claun pcru mahan, elaun ltbih mJ ~ J tolaun
~ - - ..... pt' ngangku ta n, el.m claun makanan
Jaminan Kerja
[ndl Vlc1u lcrtarik den gan pekcrjaan ya ng l11e mpun yai jaminan
kcqa y<11g Ii nggi r ' [ eq aan sepert i kerani b.\Il k clan nperaLor to l
mempun,clI p minan kcrp yang rcndah kt ranil pc rkc mhan gan
lek"ll]ogi mCl1) cbabkan pekerp illl kurang. d l[lei"l u kan IV[anakala
pl'kerj a :>eLlor a yam mcm punyai p minan k l}l )'<l1l g leblh linggi
berhandi g p t:l<CI] <'\ sek l r 5W<1.,t,\

Lokasi Tempat Kerja Sektor awam memberi jaminan

kerja yang tinggi
Indi \' idu cc nJ erung mc milill Lln LU k heke lj a cJ c~ t d enga n
lCmp:ll linggal merc ka k ran a dupaL m en l imarbn m::l:.a dan
k05 pcngo.ngku LJ Il .

Suasana Tempat Kerja

Ind l\ td u suka beJ<.e.I]a eli tcm pUI kc rJa )'.mg selc':;ol Jan !ielamal .
In li\ idu Juga illjJ.in bekerja dcng:all rak:m kl rja yang mesr,l sena
cLiberi wnkw rella! )'O l1g [·erap . Pekl'lyt scperl i P CllCllCi cc rm ll1

h
hangul1,:m linggi, ang,~ola pdsukan pen)' lam dt, ahli hornha J an
anggOla tent era 111l'n ghadapl ~ uaS3 na kcrja yan g bCfLSlko linggi
ha
berhand ing Ieng.111 pekel] .1< n sc pert i guru dan p gawal rad hir
Suasana tempa t kerja
yang se/esa
Faktor-faktor Lain
gs
Kepuasan kerja
Waktu bekerja
an

Pengalaman dan
kemahiran
Sail. firma
@y

And a dtminta men ed iak n borang soa l se l dik untuk men emu du ga lima orang m urrd di dalam
ke las mengikut format beriku t
la) Jeni s pekerjaan yang di m inati menglku keutamaan
(b) Faktor yang diambil kira semasa mem ili h pekerjaan
Ba nd ing den gan hasil kajian murid la in.

Faktor-faktor pemifihan pekerjaan ialah:

1. Upah 6. Faktor-faktor lain
2. Faedah sampingan (a) Kepuasan kerja
3. Jaminan kerja (b) Waktu beke~a
4. Lokasi lempat kerja (c) Pengalaman dan kemal1iran
5. Suasana lempat kerja (d) Prospek pekerjaan
(e) Saiz Orma
 3.2.4 Jenis-jenis Pendapatan Individu

PendapatCln mdividu merujuk kepada ganjaran berbentuk wang

yang diter ma olel1 indivldu dalam tempoh masa terlentu .

·.... -----. - - ~ .-- - -. - ---.-.

Anda bolch melay:lri

.
.. Pcuuap llan in cL1\ Id Ll bokh d ibahagikan kt J Lilt p ·nd. p tan
lalll an wen ben kut u nLuk
fall)f wd Iklt J.tn C'I (hpa III I I till lidak Juodt ktif
ffi engtt,t hui pU1d ,lpawll j,j
r klOT pr luI tI nkrujuk r~l k LO r pengeluaran yang membeli
rum' II di • l .l la y~ i ..;
lim bangan da b lll cl' ol1omi scpert i penn ii k t.mah bu ruh
http., h · \\ '."ru.go\.my / crl / modal dan usahawan . Fakl1r pro d uku l inj menerilll:1
hl)U Sl' hl!1 u- i ncon1l!-po\'Crt" pcn da l'J.tJ.ll diJ lnm henl ul · . l up h. r edah dl Itl n ,

o
=
-

\.. . . . . __.. _ v...... _ ____ .. __ ____ ..

dan n l II .... .
.. r. It Ii htl t t l Ii r I11l l'uJ uk I"epad.., mcreka yang
tieb k ll1embcri ar a-apn sumhnng:m dalan ~k )nomi :;Lreni
pebjar sun n lillab J.m pcsara FakLL,r lId"k produktIf mi
menenn13 pcndapmcm cJalam bCl1luk h ran tHlld h n
s pertl \\ang sa l u laull hid up , uan rCllCCIl
• Maka lurn ",11 pwdap.llaJ1 in J lv idu InJIrl uanpuch seWel ,

h
LI [la h. aeJah , unwng. d h iden . dan IJd)'aran pindalian U,11l

· ' .l ji y<lng llite rl llla okh

..,
•
ha
diLllnjukka n sepe rLi rumus benkuL:

seseu ra ll g il1(hnd u be r~zJ

menpk111 sd,t.>r ck<ln )m l .
f\:ndap::u n lIlUiVIUU r.t
rah + _1:\\ 1 + J'lh D1\ Iden
gs
SiLt laynrl 1,IITI.l1l \\cll + ntung + 13.1} ~lntn pimlahan
W\\ lV.kell v,· mom)' I
Upah
an

Upah iala! g,anpran j'l'pada [Ii lOr buruit. l rpah dlb:J)ar kCfana
ll1U iV ldu , II In umh.tng an t nil ,I II t 111.11 .11·\U hz,kd dalam
pru"e'l r 7 ·Iuaran . l pah diba) aT lllcngll"lll I 1 ,I Il'k rj :1tnu
@y

IIntuk m<': lldap:nka n

rnakl w ll. I ga ji bal'l ~c: t i ap

mengi kU l llLJlll \ a 1 di ., ..i1kan , L,p:1h tu u in danpacla LI ah
pt:kc rj ila n d, \ Ldaysi:l.
wang (n onl lJ1a l) uall llpab I c nar.

Upah wang ialah upah yang ditenma de lam bentuk ri nggit dan
sen. Comohnya. Enclk Malek seorang pegawaf b"''lK menerima
gaJl sebanyak RM5 000 sebulan. Upah benar pula merujuk I~epada
jumlah b rang alau perl hidmatan yang mampu dibeli dengan
JOM (g/J[j = . J~! • sejumlah upall wang Juga dlkensl sebagal kuasa bel i upal wang.
Andall(an pe ndapatan
e ik Am inall ialah RM4 000 .
Seklranya harga purata barang R ll n1 US 111 ngila upiJh Ix nur ialah:
ialah RM5Q.
(a) berapakah upah benar?
(b ) sekir<3 l1ya pendapatannya

maningl at sebanyak

20% dan harga purata

bara ng telatl meni ngkat

kepada RM70 . apakah

kesannya l,epada kuasa

beli ei k Am inah?

 Wang Bal K. dan Pell'liloalolr In(:h tlU

Contoh:
L;pah wang RMJ 000
I!alga harang A RMj
H:1rga bamng B: RtvI 10
Harga bnrang C RMJ5
Harga pur-ala b;1rangan:
RM: + RM1 0
., + RM 15 = RM lO
-)

Up::111 bCDm = R}'130 00 / RMI O = 300 umt

Ln i bermaKna , IJlchvidu yang menerima ll Jl uh wang se banyak
RM3 000 ma rnp ll !11cmbcl i haran g A, B. eLm C scbLmyak 300
unit Apa kJ h yang akan lETJ'lcli jib harga puraLa 111.:cningkaL Pengguna berbe/anja dengan

kepada R ~vI2U? Upah bencH Il1 d l\ telu akan mc nurUl1 kepada i 50 lebih berhemat semasa

UU lt U1ch i LLl, kcnaibn h Zll'ga banmg dan pcrkhl dm:ltan (Ikl1n in f/as i harga kerana kuasa

l1lenj elaska n kuasa beli p engguna . bell teJah menurun

Sewa

h
Scwa ialah ganpran kcpada pllmllk fJklOr L Ullh Seplt"L i pl' t1ltl lk
ha
tanah p e rt ant a n dan pemilik hangunan Sl \va dll e ri ma keran "
in d lvidu Tn I11hnl h, k pln 1 'Ullalll kcpild un ng I.Lin . Kada r
Sl'\\a hergantun g k pada pcnml1l 21cm . lokasi , Ian keouman Lanah .
gs
Faedah
Fat:cl ah lalah ga nj a ran yang eli te- rima cJ\ ,'h pemilil- nwd. I
an

,1 Fa~cla h cli lerima o1eh inclivici u y a n ~ rn en yunp an wang Bank Unggul Berllad
rn enawarkan ka dar faed arl
eli han k utZlU Illc m he ri plnjaman kepada o r cll1 g lam r aeda h
untu k sim panan tetap sepert i
cli b<lyar ker:.1t1(\ ln cl ivlciu ..anggup r t' 'lIlg ' •• 11 :1n p rhLllll.J ,11 berH~ut:
@y

• 11"",\ h rp ' 1I d '11 "1Il \ 'un 'lu/lui . I, II llano ' l l ~ II i~ 1

I cjal haJl nil.1I wang PenerilllaClll laedah at :l\.l nha ada la h haram
eli ~iS I islam .

RUl11l.lS mcngira lacc.bh 1<11ah

3 2.00
Ltecbh '" ] umbh sl mp.t l1an X KaJ ar laedah )< Tempoh simpanan 6 2.20
9 2.45
Untung 11 2.75
Gn tun g ialah ga npran kcpada r.ll II r tt~. I i W~ll l. U~a h ;\\v,m Hitung Ju m lall fa ed ah yang
me ncr il1l a u nt u n g kcran a berani III Tlang UI I ... ,1
ditert m3 ole h seo rang individu
yang rn el'lyl mpan RM10 000
illl nggabu 19l\"1 1 lak m -b ", r pc g ~ uar n 111 Ilg I I k. n untuk ternpoll bel'i~,ut:
Idl 1 pL'rnllg,llIl sen a 111 ngu ... kun pCI nI ,1.1n dcnga n J<l; an> .l (a) 3 bulan
R UllTUS mcngn<l untung ialah . (b) 6 bul an
(c) 9 bul an
Un tllng = Juml,lh hasil - Jumllh kos (d) 12 bu lan
 b

Contoh:
n ·j k Teoh scorang pcrnilik guai kelapa muda menjual 100 biji
kelapa mu la schari dengan harga R ~14 setiap hIji Sc kiran ya
k05 unluk -ebIJI kelapa muda ialah RM 2.90 , kellnLlIngan yang
ciil rim a 01·h Encik leo h ialah
UnL ung ( 10 llji X R}VH ) - ( 100 hiji x RI'v'l290)
= RMIIO

Divlden
Oi\'idcn mtrupakan lIla Ian lmill'lda kCllrllUn all ... ). ik:lI .
DIVIDEN Oividen dib· yaf )-epadd r III gang nham ... anl-al . Oivicien
KWSP juga dilc nm a oleh p 1 I lit a la sepe ni Alllanah
2002 - 2015 aham as on<.11 (ASN l dan Amanah Saham M<1 laysla (AS M) sena
Inl.lllllll lLln II npIIJPI'rj« ' I

Bayaran Pindahan
Pcndapala n yang dil rim a oleh individu yan g tidak memhc ri

h
sumbang n dalam PnJ!>es pengeluaran. Pcndapatan ini merupakan
ha
g njaran k 'pada faktor l1da k produktif dan lazimn a tidak perIu
11< yar bald.
Amara cO ilLoh bdyaran pindahall ialah:
gs
Pesdra ker jaan menu-ima \. an penccn
.. Indi vid u rni skin me neri ma banLuan kewa ngan dar ipada
jahall il KebaJi kan tAasyarak<I
an

.. PelaJZlr mcncfim <l wa ng sa ku

.. Pelajar cemerlang m enc rima biasisvvC\
• Pcmberian anak kepdda. ibu bapa
@y

Pampa 'an yang dlt enm ~ uIeh man g a kebakara n at au hanjir

1. Upah ialah ganjaran kepada faktor buruh kerana menyumbangkan tenaga

mental atau fizikal dalam proses pengeluaran.
2. Sewa ialah ganjaran kepada pemllik faktor tanah dan bangunan kerana Individu
memberi hak penggunaan kepada orang lain.
3. Faedah ialah gal'1jaran yang diterima oleh pemilik modal wang kerana individu sanggup
menangguhkan perbelanjaan pada masa sekarang.
4. UnLung 131ah ganjaran kepada faktor usahawan kerana ber@n i menanggung
risiko pernlagaan.
5. Dividen ialah sebahagian daripada keuntungan syankat yang dibayar kepada pemegang
saham syarikal.
6. Bayaran pindahan ialah pendapa an yang dilerima oleh individu yang tidak memberi
sumbangan dalam proses pengeluaran.
 RInggit Malay. II tRM)

6 141
PURATA PENOAPATAN KASAR BULANAN
151 RUMAH 01 MALAYSIA 1970 - 20 14 5000
4025
3686
249
3011
2 606 2 472
2020
15£6
1 098 1 083 1 169
678
264 362 505

Tahun
(Sumber Jabatan Perangkaan Malaysia, 2015)

Berdasarkan rajah di atas, jawab soalan berlkut:

(a) Apakah f aktor-fa ktor yang menyeb ab kan peningkatan pendapatan isi I"umah dalam
tempoh berkenaan 7
(b) Apakah kesan daripada peningkatan pe ndapatan isi rumah kepada ekonomi negara 7

h
3.2.5 Kaitan antara Pelbagai Kerjaya
dengan Matlamat Pendapatan
ha U mbungan terbesar
Peribadi dl dunia
gs
Pe-ncl apaln n inclivrd u di pen 'aruh i (llch pili hal1 kerpya, pilihan An d:! bolt:h mc.ngctahlli
pcndidi kan, ke m ~1hiran, I<eusahawanan, dZlIl keadaan ckono mi. kcr jaya dl li rno ungan
an

dc nga n IcLih lan )lI t mda lui

taman \veb
Pilihan Kerjaya
http.;:! I voutu
r'ilih an kcrJaya akan mcnCnLukan tingkal pemlap' an individu
b '/8 K OMI QR~
@y

Kc hiasa<m nya, p ke.rjaan y< ng meltbalka risiko yang lI nggi

ui bayar gaii yang 1e hih li nggi herhanclin g cl enga n r ekcrJaan
bcrisiko rcnclah. i'vlIsalnya, gaii e.orang pCll1an clu lori adalah lebih
linggi hcrbanding denga n eorang kerani ab nm. 'larnun , r<1mai
rakyal 1v!alaysta kuran a berminalunluk menpcli pek Ija industri
min yak clan gas eli Malaysia wa laupun dihay 1r gali yang lumayan
kerana laha p risiko yang clihadapi adalah ti nggi.

Jenis dan sffat pekerj aan yang berbeza akan dibayar gaji yang berbeza
Bao3

Berdasa rkan tinjauan pa da tahun 2014, be nkut adaiah sepuluh jenis pekerjaan di Malaysia dan
gaji bulanannya bagi gra duan yang baru be kerja .

Pendapatan Pendapatan
Pekerjaan
bulanan (RM) bulanan (RM)
Farmasi 3 640 Gl'lofizi k 2600

Strategi korporat 3 200 Pe nerbangan 2 533

j ualan - Perkhidmatan kewangan 3054 Sains aktuari 2475

Doktor 2 719 Jualan - Korporat 2456

Jualan - Kejuruteraa n I IT 2 612 IT - Perisi an 2452

(Sumber h ttp J/www.jobstreet.com.mylcareer-re~ource5/top - 10-best-pdying-jobs-in-ma/aysia/# WACKOP/9 ltV)

Berd aSnrkan jenl s pekerjaan di atas, apakah pili han an da ? eri hujah anda .

h
ha
Pilihan Pendidikan
J<eb iasaa nll ya, inclividu y ng rn m punya i kelaya kan akademik
yang ti ngg i akan menerll1l ::t pend apa tan yan g Icbih tin ggi .
gs
ivlisaln ya , in d lvldu yang b l'T p ~ n J idi kan t in ggi c;a ma acLa dari
institlls i pengaJian ti n a ' i awam atall 5 \ \ aSla akan mcne rima
an

pendara lan purala yang leh ib lll1ggi berhandin g de nga n m crcka

)'ang nl crH pakan le p asan se k lah Jadlla l 3 I men unJukka n
Sambung belajar indlv idu >.tng rnempunyai kcl ayakal1 akndeml yang rendah aka n
d iba rar pendapaLan yani!. lebih rendah hcrba ncling clengan rnere ka
@y

Sij! 1
L. Diploma
1
y'cm g herkl lulusan l i nggl

Jadual 3.1 Jenis pekerjQan, kelayakan akademik dan pendopafan

bulanan yang diterima

C Ijazah
Sa~ana
Muda
Kelayakan
akademlk
.
G ,.
. laJI
min mum
(RM)

Auditor Diplomalijaza h/ sijil RM3 500 RM3 600

Ijazah
profeslona l
Sarjana
(Masters) Akauntan Ijazah/sij il prof sional RM6 000 RM8 000
Juruwang ba nk SPM/STPM RM I 500 RM2 000
Ijazah
Ju rujual SPM RM1500 RM2200
Doktor Falsafah
(Ph D) Pengatur cara Ijazah RM3 800 RM4 500

Rajah 3.4 Pilihan pendidikan Penyelenggara SPM RM 1300 RM2200

se/epas SPM/ STPM stor

(Sumber: http://www.keJlyservices.com.my/)
 n IndMd

/;~b~ta; ~:~:a;;"~:~-·\i

Kemahiran
Ken ~h rmn yang dim ili ki oleh st'seorang in di\ Iti U juga menenlu kan
pendap, Lan yang elitcrima lnclivi du yang mt.: mpunyai ke mahiran Kemahiran merupakan
kL m ll nika~i dan lilcras i hmJ]JLlLer menerilllZl pcndapalan ya ng agensi keraJaan yang
Li ngg! Indiviclu per lu mempllnya i iniSla LLf yang tinggi untu k dipertanggungjawabkan bagi
menggalakkan dan menyelams
belap r kcll1 uhi n baharu unluK me.ningkal1.an hupayaan diri
L
strategi dan program latihan
agar dapat membanlu mm ingkatkm I rodu~ livili di tempat kelJ a. kemahiran sejajar dengan
usaha untuk memperkasakan
BCI· i\·ut adabh co rna h kcmahlr an ya nc; dipcr lukan olch bidang kemahiran. Kerajaan
pi ll a\- majd an berhasrat untuk mencapai
50 pemtus tenaga kerja
berkem ahiran tinggi

mahiran sumber Kemahlran

~., menjelang tahun 2020.
... ~.
J
Pengurusan masa I form onal
Pengurusan Mendapat dan m hr n
kewangan menilai maklumat In rp 0 al
Pengurusan bahan Mengatur dan Komunikasi Kemahiran slstem &
dan faslliti memeUhara Memblrnbing teknologl
Pengurusan sumber maklumat Melayan peJanggan Memahami sistem

h
manusia Menterjemah dan Keupayaan Memantau dan
menyebarkan ha keplmpinan memperbaiki
maklumat Keupayaan pelaksanaan
perundingan Memilih teknologi
Menggunakan
Keusahawanan teknologl
gs
Mencari punca
:-, !1al kcwa hawanan ad alah keholc han s ~e o r a n g y,mg heram kerosakan
nlLl1 anMLlng nsikll , hcrh kiran krealil dan ill{ vat ii, hljc\k merehu t
an

pelll<l llb serLl mCll1andan g kc h'ldapan . Incl i\·ldu yang mempun yal
sdal I e U~n l1;,l\\<1 n.an herupaya mCl1pna pend.\paLan pe ri badi yang
l il1GGI. Indl \ idll ini berupaya m~nca ri peluang perniagaan baharu
@y

ul1lu k menam hah pt: ndapatan 13agi mereka ~'< ng bcr ninal dalam
<Ju nia p m Laga;111 lla n k ~ ku rangan modal unlu k mem u lakan
pern i,lgaan, pcrniagaa n i?-clagang mcrupa kan cara paling mudah
Lin me lbpar p~ rh al i an mma i.
 Keadaan Ekonomi
: ;~~~:, :;u; ~;;~; W 'i

- kumpulan berpendapatan
: 40 pemtu s ren dah ialtu
i lSI rumatl berpendapatan
; bulanan sehingga RM 3 85 5.
~ M40 me ruj uk kumpul an
: be rpendapatan 40 perat us
~ sederhana iaitu isi ruma h
: berpendapatan antara
~ RM3 8 60 dan RM8 319 _
•••• • ••• • • • • • • • •
Keada::m konomi yang melamhung menye babkan perminlaan
bara ngan yan g linggi d an pc n ing katan pe n e luara n
fi rma Kt'adaa n ini men)' babkan pcrmintaan huruh yang linggi
dan rnaii ~ an sanggup mem hayar ti n gka l upah ya ng !chih
tin o i. c,a nn ,a , Illdi vidu akan rn cnerim a pendapatall yan g
I bi h l ingg i sem asa e k o n o rni m ela m b u n g _ Sehald -nya,
kemcl s tan ckonoml ,1kan menyehah kan pendapatall indi vid u
rnengaL n11 kernerosolan
f
u . . . . . , . ,,"

1_ Joshua Chong akan tamat pengajia n persekolahan t ahun depan. Seperti remaJa yang lain,
dia ju ga me mpunyai id aman kerjayanya iaitu menja di juruterb ang. Pem ilihan kerjaya ini
ada lah atas faktor minat. gaji yang dit erima tinggi, dan dap at berbakti kepada negara.

h
Bill cangka n dal am kurnpulan dan bertin ctak sebagai kaun selor kerjaya untuk membantu Joshua
Cho ng mewuj ud ka n pelan dan jadua l ·aktu bagi mencapai cita-citanya . ha
Anda perlu mengambil ira faktor-faktor ueri kut semasa memberi nasihat kepada Joshua Chong:
• Keperluan pe ndidikan atau latihan d alam bidang juruterbang
• Ciri-(iri y ng pe rlu ada sebagai seo rang jUi"Uterbang
gs
• Ban ua n yang bo l h diperoleh
• Risiko y ng m ungkin dihadap i
• as yang mu ngk ln perlu ditanggu l1g
an

2_ Pendapatan isi rumah bawah 40 digandakan

K.UALA LUMPUR - Purata pendapatan lsi rumah kumpulan berpendapatan I-endah B40 akan
@y

diganda an kepada RM 5 270 menjel ang 2020 dan seterusnya menganjakkan sebahagian
m ereka kepada kump ulan pertengah - n di bawah Rancangan Malaysia Ke-l1 (RM K11) lsi
rumah B40 meruJuk epada isi rumah lJerpendapatan 40 peratus teo rendah dal-ipada taburan

t
pen dapata n dengan purat pendapatm R ~vi2 537 pada t hun 2014.
(Sumber' hrrp Jlwww slnarharian. com. mylnasionall
p ndapatan-isirumah- bawah-40-digandakan- 7.392 32)

Secara ku mpu lan, kenai pasti langkah-Iangkah yang bo leh d iambil oleh pihak berikut untuk
menrapai matla mat di at as
(a) Kerajaan (b ) M aj ikan (c) Pekerja

Pendapatan individu dipengaruhi oleh:

(a) Pilihan kerjaya
(b) Pifihan pendidikan
(c) Kemahlran
(d) Keusahawanan
(e) Keadaan ekonomi
3.3 P n9 u n Pend patan
In Ii idu
Apakah maksud pendapatan boleh guna~
Tahukah an da jenis-Jenis potongan waj ib da lam penghltungan
pendapatan boleh guna!
Apakah p rbezaan anta ra perbelanjaan yctng dilaku' an ke atas
makanan den gan beg berjenama 7
Bagaimanakah individu menggunakan pendapatannya 7
Tahu kah an da fak tor yang mempengaruh r cora, perbelanjaan 7
A dakab kaedah pemba yaran tu n al I ~b ih baik dar ipada
pembayaran secara kredl t I
Apakah belanjalf,Ja n periba di! Bolehka h an da men hasilkan
satu contoh penyata belanjawa n yang sesuai dengan matlamat
kew anga n anda 7 Tah ukah anda tentang epenti ngannya!
Strategi sim pan n manakah terbaiki
Tahu kah anda ko nsep l-iSl ko dan pulan gan dalam peJabu ran 7
Bagaimanakah anda membandin gkan pelb gai jenis pel abur n 7

h
ha
Warren Buffett antara indivldu yang ter- aya dl dun ia dan pel-nah
ilengatasi Bill Gates yang se kian lama menduduki takhta te rsebut
gs
Selain ter aya di dunia, beliau jug merllpa kan seorang dermawan dan
pelabur yan g palin g berJaya dalarn pelabllran dan pern iag aan. Wa rren
Buffett m mli lakan kerjayanya dalam pelaburan saham lebih daripada
an

50 tahun ia it u pada tahun 19 56. KeJdyaan eliau dicapai bukan da lam

tempoh yang sing kat tetapl menga mbl l masa berpuluh-puluh t ah lln
dengan kesaba ran, keyaklll an, dan daya usal ,a yang bertel-usan Bel"ikut
adalah beberapa nasi hat beli au kepada ki ta untu mencapa l tahap
@y

kehidupan yang lebih tinggi

• F'ell dapatan Jangan sesek al l be rg antu ng kepa da hanya satu
sumber pendapatan_
• Perbelanjaan Jika anda membeli sesuatll yang anda t idak perlukan,
kelak, an da akan mellJlIal sesua tu ya ng anda perlu kan
• Sim panan Jangan men yimpan a a-apa yang tinggal se lepas berbelanja. Berbelanjalah sel epas
apa-apa yang tinggal selepas menyimpan
• Pi nJaman : Pem injam akan menJadi hamba kepada pemberi pinjaman
• Pelaburan : Jangan masukkan senllla tel ur anda dalam satu bakul.
Sumbe! . Dipetik dan dlUbah sua; danpada
1. Warren Buffett 8iograpfly', biography com
2 '5 Wa rren Bu ffe tt lipS ~veryone mus/ follow', ArthaYantra.com

'etlka berbelanjd, indlVldu boleh memlli membe ;> C a u at a au kredl etapl

yang pentlng alah mdivtdll harus menda ulukan barang p rluan :ian n1Jancang
perbelanJaann/a menglkut pendapatan agar ada tabungan pada se iap bulan Selain Ilu.
pe!aburan hanya dapat drlakukan oleh indlVldu J a ada lebihan pendapatdn Merancang
pelan kewangan dapa membawd indlvldu kepada keh dupan yang lebh berJaya &
sepertl Warren Bu fe , ...,
3

3.3 .1 Konsep Pendapatan Boleh Guna

Pendapalan

Bukan semua pcnciapaLan yan g cliterirna huk h di bclanp kan kerana

Indlvldu
pcndapat 11 indi viclu terwkJuk kepad Cl pelbagai potnngm1 wa jib
sepert i G ln lllJan Kumpu Jan \ eng 5impanan Pc kcrj a c:ar Ul1l<l n
PUU<ES O , zakal , dan cu k31 pcnciapman pe rs~ L1 nTl ga n .

Pendapat 111 sebenar Indlvidu yang bolell dibelanj akan se elah

ditol ak s 'mua potongan waj ib dlkenal sebagal endapatan
boleh gun,
Konsep pefldapatan
boleh gUl10 Secara ru m us:

Pendapatan boleh guna = Pendapatan indlvldu - Potongan wajib

h
Contoh:
Berikut adalah pendapatan dan poton gan waj ib Encik Z<3idi pada bulan Januari.
ha
Pendapatan : RM
Gaj i 6 000
gs
Elaun pengangkutan 200
Elaun peru mahan 800
an

Potongan waj ib: RM

Caruman Kumpulan Wang Sim panan Pekerja 770,00
Caruman PERKESO 17.50
@y

Zakat 50,00
Cukai pendapatan 110,00

Berapakah pendapatan boleh guna Encik Zaidi pada bulan terse but?

Penye/esaian·
Jum lah pendapatan = RM6 000 + RM200 + RM800
= RM7 000
Ju mlah potongan waj ib = RM770,00 + RM 17.S0 + RMSO.OO + RM1 10.00
= RM947.S0

Pendapat an bo leh guna = Jum lah pendapatan indi idu - Jum lah potongan waj ib
= RM 7 000 - RM 947.50
= RM6 052.50

BcrdaSc1rkln conlo h eli ~ l a \ Enc i k Zaidi Juny a bo lc h

fficmbc b n)J l<an Rr.l16 052 .50 cJanpacla pe nciapalan huian ann)'<i
\vabupun lu mlah pcndapalan nya b lah Rt\17 \JOO.
3.3.2 Potongan Wajib
POlongan waJih i, lab bayaran yang Jilelapbn oleh undang-uncbng
al au yang cli wajibkan dalam rukul1 [s LalTl ; umuk umal ls1arn),
POlongan walib te rcliri darTpacb

(aruman Kumpu lan Wang Simpanan Pekerja

Bayaran zakat

Cukai pendapatan perseorangan

v , laupun pOlongan waj ib akan In'n 4'UT. ngk:m pend I' t.1Il
d • indi viJ u lelapi m embe ri lIminal p ndap I,m pada
m.I~,1 h U 1 ). 11 ,

Caruman Kumpulan Wang Simpanan Pekerja

(KWSP)

h
TUjuan penubuhan KWSP ialah
ha Semua pekerj8 sektor swasta
menyediakan faedah persaraan dan pekerja tidak berpencen
kepada ahllnya melalui sektor awam diwajlbkan
pengurusan simpanan ahll men carum dalam KWSP,
secara cekap dan amanah.
gs
Kadar caruman semasa pada tahun 2016:
GaJ i < RM5 000 Gaji > RM5 000
an

Pekerja l' % daripada gaji Pekerja. 11 % daripada gaji

KWSP merupakan sebuah Majlkan: 13 10 daripada gajl Mallkan : 12% daripada gaji
institusi keselamatan osial yang Namun, kellka ekonomi negara lembap. kerajaan baleh menurunkan
dlWbuhkan pada tahun 1£)91. kadar caruman untuk merangsang perbelanjaan domestik ,
@y

Caruman ahli akan dlgunakan untuk pelaburan epero membeli halianah. ekuitl, sekuritl kerajaan MalaYSia.
instrumen pasaran wang serta bon dan pinjaman , Pelaburan ini membolehkan KWSP membayar dividen
kepada ahlinya ,

(Sum be(' Laman web raSr(1I KtNSP)

nl h pengiraan:
Jadual 3.2 Pengiraan caru man KWSP
Jumlah caruman
bulanan
I Kerajaan mengurangkan
RM2 000 RM480 kadar c?ruman pekerja
= RM260 daripada 11% kepada
8% bagi membantu
RM4 000 x 11% RM4 000 X 13% men ingkatkan pendapatan
RM4 000 RM960
= RM440 = RM520 bersih fsi rumah .
Adakall anda bersetuju
RM6000 11% RM6000 12°1c i dengan tindakan tersebut?
RM6 000 RMl 380
= RM660 = RM720 Berikan pendapat anda.
 3

aruman dhli akan disimran dalam dua akaun i.a ilu Akaun I
i···· ..•.. · ·.... ..••.. · .... · •.. ·.. · ~··
dan Akaun 2.
Se hingga September 20 15 ,
KWSP mempunya i seramai
14.45 juta ahli . Bilangan
Akaun 1: 70 peratus daripada simpanan dan khusus untuk
ahli aktif dan maslh

menearum adalah seramai

6 .74 ju ta . Bilangan maJikan

al,tif pula adalah seramai
Akaun 2 30 peratus danpada simpanan dan khusus untuk

537 123 . KWSP mempunyai pangeluaran prapersaraan yang boleh menambah nilai

aset bern ilai RM597 bilion kepada 5 mpanan persaraan

dan merupakan tabung
persaraan keempat terbesal'
di Asia dan ketujuh terbesar
di dunia.
Simpanan dalam Akaun 2 Kesem ua simpanan dal am
(Sumber: Laman web ra mi ; boleh dlkeluarkan dalam Akaun 1 dan Akaun 2 boleh
KWSP) ,; situasl berlkut: dikeluarkeln dalam situasi berikut:
. . .. .... ............... . . , • • _._ ...... . ... . -0'

• Pengeluaran perumahan Mencapai umur 55 ta hun

• Pengeluaran pendidlkan • Meninggalkan negara
• Pengeluaran kesihalan • Olsahkan tidak berupaya
• PengeJuaran umur 50 untuk bekerJe darl seg i

h
• Pengeluaran s mpanan IzikaJ atau mental atau

meJeblhi RM1 Juta kedua-duanya

ha
• Pengeluaran haji • Meninggal dunia
• Anggota perkhidmatan
awam yang reJah dlberi
tara f erpencen
gs
( amman K A r r amal r eming kepada pekcrja seJepas bers:lra.
an

" Simpanan )',mg mc ncukupi pem ing untuk rn en yara hari LUCI.
Nyatakan jenis pendapatan
yang diterrma 0lel1 seorang Schingga t.lhun 2014 , ciari pacla 13 JUla pcncarum K'vV_ , I«~jian
pekerJ8 yang tidak tertakluk mendapali hanya 7.37 peralUs rnempunyai baki sim panan lcblh
@y

kepada caruman KWSP. Rtvll SO O( 0 pada umur persara;:m 5'5 tahun m,mJkalJ 70 80
perat us de 19J11 kuran cr Rtv l5 l i 000
(SUl11 bCI UI USii tl S(1I (/ \V(/II , IJ :v/O( 20 1·n

_----==--_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 3.3.2 A
Encik Munir, Puan Chew, dan Encik Dhiva merupakan tiga ra kan karib sejak di bangku sekolah lagl
Encik Munir mempunyai simpa nan seballya ~ RM200 000. Puan Chew pula mempunyai simpanan
sebanyak RM 150 000, dan Encik Dhiva mempunyai simpanan sebanyak RM400 000. Ketiga-tiga
individu ini akan bersara pada umur 60 t t;J hun. Andaikan mereka tidak mempunyai sebarang
sumber pendapatan lain dan hanya bergar l lu ng kepada simpanan yang dimili ki untuk menyara
hai'i tua mereka.
(a) Hitung Jumlah wang yang boleh mereka belanja kan set!ap bulan sek iranya jangka hayat iafah
90 tahun .
(b) Pada pandangan anda, ada kah simpa nan ini cukup untuk menyara kos hidup pada masa
akan datang?
(c) Cadangkan jumlah yang mencukupi un t uk menyara ha n tua dengan eadaan yang selesa
Caruman Pertubuhan Keselamatan Sosial
Pekerja (PERKESO)

[ Carian ..
0.. 1
Tuj uan penubuhan ialah memberi perl indungan keselam atan sosial
melalui insurans sosial seperti membayar faedah perubatan dan
wang untuk pekerja yang mengalarni rlsiko dan menyediakan bekalan
peralata n prostetik dan pemUli an bagi pekerja .
• Pekerja yang wajib mencarum dalam PERKESO ialah pekerja yang
menerima gaji bulanan RM4 000 ke bawah .
• Kadar caruman maJlkan ialah 1.75% dan caru man pekerja ialah 0.5%
darlpada gaji pekerja .
(Sumbe,. Laman web rasmi PERKESO)

C n l h pengiraan:
Jadual 3.3 Pengiraon coruman PERKESO ...................... .
, -.~, ~........

......

Prostetik ialah alat artifisial j

h
(aruman
untuk menggantikan anggota :
majikan ha t ubul1 yang hilang atau tidak .1.

RM2000 0.5% RM2 000 X 1.75 '0 normal.

RM45.00
:
RM2000 • ................ 0 •• _ •••• _ . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

== RM I O
= RM35
RM2500 0.5%
gs
RM2500 RM56.25
= RM12.50 = RM43.75 '.

RM3 000 0.5% RM3 000 X 1.75

Individu yang tidak perlu
an

RM3000
RM67.50
=:. RMIS == RM52.50 mencarum dalam PERKESO:
• Pe kerja yang gajinya
melebihi RM4 000 sebulan
PERKESO m J1beri perllfldung n melalu i Sktm Bcncana Pe keri'~an dan tidak pernah dilindung
@y

dan -': kim Keibtan . [ aedah kepada pcncan m PI:: RK '0 : 0lel1 PERKESO sebelulll ini
• Kakitangan kerajaan
• Orang gaji (untuk bekerja
di rumah kedi aman )
• • kill) in i mcmbcn pcrhndl.1D~an 1,[ pada kemalangan • Pekerja yang telah
}ang hcrlaku cmasa bekerj3 dan dalam PCI] bnan I e mencapai Llmllr 60 tahun
I t'mr~ll pekLTJ<1an. • Orang ya ng bekerja sendiri
• ,\nlar,l taeclal }nng dipt'rol h di him ah kim m i tL ILlh It cdah • Pe kerja aSing
.........-.................................
pembalLln fa~c1ah hlbn~ upa)':t se 111CI1 Lnr.l. laedah hilang
upay<l l-ekLu , el.lun laral1'lll <;t.:11 llusa , lacdab kehul1uan,
fa dah p'mullh.m en rcl~clJh l1rang t nggull,1.\<l 1l

PERKESO telah memberi

• Memberi perlillllungan kepada pt: ketJt1 IU a berlaku ilat <l au baucar Program Pemeriksaan
kernanan alas schab yang tida k herl 'alUin ue ngan pekcrJaan Kesihatan kepada pencarulllnya.
::i . belum urnur 60 tah Ut . Bagaimanakah program ini
membantu meningkatkan
• Fac dah ya ng d lpero leh dl hawah S k lll1 1t1i iabh pencen
pembangunan modal insan
ilat, gran ilal , pencen p nabu, p n dihun Jan fat:cbh , negara?
keburnia n.

Sib ruju k iama n wei)
Lcrnbaga Hail Da lam
• N egc ri ull tu k dap;J lkan
m akJu maLlcntang sCll urai
penJ ap Lan Y<11g- ti da k
Jik ' na ka n CU kd i.
,w .ha'iil.); \ mv
MALAYSIA
Lembaga Hasil Do/a m Neg eri
dipertanggungjawobkan untuk
mem ungut dan mentodbir
cukai /angsu ng negaro
@y
Cukal Pendapatan Indivldu
•
Seliap rakYal \tlalaysia yang mcnerima pendapatan mekbihi
tahap lert ntu wajib membaya r cukai pendapatan indi vidu .
T1.1 jUan kcnjaan ll1cngenakan cukat adalah:
Menambah hasll kerajaan
Mengurangkan Jurang pendapatan
Memhangunkan ekonomi negara
Membekalkan barang dan perkhidmatan awam
Kcrajaan ak m menggunJknn kUlipan cukai i[lI unl uk l1embiayai
perkhidm atan se p rt i pend id ikan . pc rubataD, perlindungan alam
se kilar sen.l em uda han rekreasi
h
Di negara I ita , cub i r enda puLa n mdivid u dik utip oleh Lc mbaga
ha
Hasil Dalam Nec,eri (LHDN).
Pe ndapat an yang diter! ma da ripacla pun ca pe ke rjd 11 aLau
gs
pern iagaan serLa pencJ apalan lain seperu sewa, faedah, dividen,
dan roya lti tcrtak lu k kcpada cub i pcndap<1la n
an
CUkal pen d ap ala n yan g akan dt ke nakan berganl1.lng ke pada
pendapal an holch cukai .
Pendapat III boleh cuka! !alah pendapatan tahunan ditolak semua
pelepasar cul<ai yang layak ditenma ole/1 individu berkenaan.
RUl11US ha ~i pendapatan bold-l uI at Se p l' fll y<1 ng bcrikuL
Pendapatan boleh cukai =Pendapatan tahunan - Pe lepasan cukai
Pelepasa cukal ialah amaun pendapatan yang dlbenarkan untuk
dikecualikan daripada pengiraan cukai.
Pel paSa!l cukal yang tin ggi akan m n ran g kan pe nd ap~lLan
bo lc h cui al dan sC l Cru U} mc ng urangkan jum lah C'ukai
pendapaLall y, llg perlu d ibaya o l·h ses o r~m g inclividu. Jumlah
pelbagcll j nis r ele rasan cukai yang dibenarkan ada lah lert akluk
kepada perubahan 5em "a.
Jad ua l 3. 4 mcnunjul kan pclcpasan .:u kai ) Ll11g layak d llu nLu t o leh s· eorang ind ividu .

•
Jadual3.4 Jenis pelepasan cukai individu tahun 2016
Jenls potongan individu Amaun (RM)

Individu dan saudara tanggungan 9000

2 Perbelanjaan perubalan ibu bapa 5 00 (Ter ad)

3 Peralatan sokongan asas (untuk individu kurang upaya atau untuk Isteri, anak 6 000 (Terha d
atau Ibu bapa kurang upaya)

4 Individu kurang upaya 6 000

5 Vuran pendldikan (sendiri) 5 000 (Terhad)
6 Perbelanjaan perubatan penyakit yang sukar diubati (individu atau suaml/ 6 000 (Terhad)
Ister! atau anak·anak)

7 Pemeriksaan perubatan penuh 500 Terhad)

8 Pembehan buku. maJalah. jurnal dan penerbitan 1 000 (Terhad)
9 Pembelian kompurer peribadl untuk II1divldu (sekalt setlap 3 tahun) 3 000 (Terhad)

h
10 Tabungan bersih dalarn Skim Simpanan Pendldikan Nasl0nal (SSPN)
ha 3 000 (Terhad)
11 Tabungan bersih dalam skim SSPN (berkuat kuasa tahu n aksiran 1012 - 2017) 6 000 (Terhad)

12 Pembelian peralatan sukan untuk akti Iti sukan 300 (Terhad)

gs
13 Yuran langganan jalur lebar (berkuat uasa ahun taksllan 2010 - 2012) 500 (Ter ad)

14 Faedah pembehan rurnah. Potongan (Ukai terhad kepada RM 1a 000 setiap 10 000 (Terhad)
an

tahun asas bag! 3 tahun takslran berturut-turut bermula dari tarikh faedah
mula dlbayar.

15 Suaml/lsteri/Bayaran allmonl kepada bekas isteri 3 000 (Ter ad)

@y

16 Suamillsterl kurang upaya 3 500

17 Anak di bawah umur 18 tahun 1000
18 Anak yang belum berkahwin dan betun ur 18 tahun dan ke atas dan menerlma 1 000
pendidikan sepenuh masa (penngkat -Level, S jil. matrikulasi, persedlaan atau
praIjollzah)

19 Anak yang belum berkahwln dan berumur 18 tahun dan ke atas yang 6000
mengikut kursus dl penngkat diploma dan ke atas di institusi pengaJian
tinggl dalam MalaYSia atau luar Malay la yang diiktiraf olen pihak berkuasa
kerajaan yang berkaitan.

20 Anak kurang upaya 6000

21 lnsurans nyawa dan KWSP 6 000 (Terhad)

22 Skim AnUlti Baru atau Tambahan Juml h AnUlti Sedia Ada 1 000 (Terhad)

23 Skim Persaraan Swasta dan Anulti Tertunda (Deferred Annuity) 3 000 (Terhad)

24 Insurans pendldikan dan perubatan 3 000 (Terhad)

(Sumber: Laman web rasm i LHDN)
Etll ik Wil fred ManJull g tncruraLan ScoLtli !2, pega 'ai bank di "alldal·an -,{han PlndJ IXll an
out man Encik \ 'ilfrcd ~ l anJ wlg ialah IHvH 000 d<1t1 tnemb.l)1r caru man l'\\'. r se1xlt1yak 11%
sehul an. Enei k V\. ti lred t\ [anJLlng suJah bed a1n" 111 dan Illl m unya i lima llran ~ anak. Dua oran g
anakn )ra sc dan ~ l1l c1anJu th m pcla jaran di ll lil \'(:T ilt J\ 'a!l1 d.m ug:'1 lagi anakn}'a beL jar d i "l buah
5ekolah mem n!!,dh . Islerinycl t1lL:rllpak 11 su n rl.lmah r ndk 'dfred LlIl jung td ah fll cmhclanpl an
RtvHOO llntu l pcmcriksaan pcrub<ltan d' n I temha II R ,Hl ~( btlbn untu l perl hi d rnalJIl
In Lt:rneL BeliaLllugJ tdah membc\i sc b,llan' r.lh·( badminton h':lha rgJ {' t100 Jllm lah pdepasan
CUk.li J an pClId.lpJtan h"lelt Luk.ai untuk En ii, Willred \,l/ljun, bolc h Jik lr,( Uf.'ngan c..'1fJ bl' riku l

fI" I
Pclt>pa an cukai Rlvl
Din l) 000
lsten 3 Ol~O
An ak ),mg hl'bjar tli uni\'t;rsiti (2 X R'vl ") (ltlt) ) 12 CW O
.\mk y~ng bclnjar el i 5ckolJh fI1cllcngah (J R\1 J 00(1 ) 1 JOO
KWSP "5 2.BO

h
Pl'1TlL'nl saan pcrubalan -fCO
llHlggdl1.1ll per khlum.uall Intel n 'l
R. kd had n Intlln
ha - - ~uU
-
-Hi1

J 11111ah pdepasan luka i ') 1 l( l)

gs
Pcn dJIXIl Hl Ix k h cuka l = R~148 000 - R 1'" 3 1(1(1
== RAvll4 640
an
@y

Kadar cui, ai penclapa tan yang dikcl1il ka n aclala h berb cn wk

11 • I ,,>.L Ini hen~. rt i :;e makin tin ggi pendapalan holeh cukai ,

sr mak in li l1ggi kadar cukai pcn dapatan ra ng p rlu dibaya r ole h

individu b,: rkellaan. Jauual di baw<lh mcnunjukkan kaclar cukai
penda pawl1 m d in J u bcrdasarkan lahun caksi rm1 20 16.

Jadual3.5 Kadar cukai pendapatan individu (tahun taksiran 20 76)

Banjaran pendapatan
bercukai

0 -2500

2501 - 5 000 2 500 benkutnya 0 a

5001 - 10000 5 000 pertama 0
5 000 beriklltnya SO
10 001 - 20 000 10 000 pert ma 50
10 000 berlkutnya 100
,...

20001 - 35 000 20 000 pertama 150

15 000 berlkutnya 5 750

35001 - 50 000 35 000 pertama 900

15 000 beri~utnya 10 1 500

50001 - 70000 50 000 pert ma 2 400

20 000 berlkutnya 16 3200

70 000 pert rna 5 600

30 000 berikutnya 21 6300

100 000 pertama 11 900

50 000 berikutny 24 12000

15000 1 - 250 000 150000 pertama 23 900

100 000 beflkutnya 24 24 000

250 00 1 - 400 000 250 000 pertama 47900

150 000 berlkutnya 24 .5 36750

h
400 00 1 - 600 000 400 000 pertama 84650

60000 1 - 1 000000
ha
200 000 benkutnya

600 000 pertama

25 50 000

134 650

400 000 bellkutnya 26 104 000

gs
Lebih 1 000 000 1 000 000 p rtama 238 650

setiap ringgit berikutnya 28 ..................

an

(Sumber: Laman web rasmi LHDN)

Dalnm kes [neik Wilfre d lvian] Lmg , pcndapatan boleh cub i bcliau Jabh RMJ 4 640 dan terletak
@y

da lam banFmm yan g keem pat. Oleh ilU , ]ll n bh cuka l )'an g perlu dibaya r ialah:

Pendapatan boleh cukai Cukai pendapatan

(RM)
RM 10 000 rertama 50.00
.,j Baki RM4 640 10/0 46.40

p; Jumlah cukai pendapatan yang dikenakan 96.40

lnd ivid u y~ ngmempun)'ai ]xndapa tan bolt. h cuka i kurang clari pada Rt--1[35 000 Juga diberi t
tuk.li r nd<ll . I.m sclxmyak Rt--HOO. O ld iLl! , Enc ik Wi lfre d Man jung ti da k perlu memba ya r
L'U kal pe ndapalan inclI vid u Sagi pemhay ar ( qka i berag3.LTl a L:; iam ]um lah - ~ I ya ng dibayar boleh
clito la k danp ada culo i p~ndap a la n ya n lY dikc nakan :;ebc\gm 1 ]a n~ 1 l U
.,JOW ({l!!J : • J~--",----=--,-
I _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __
•
Untuk setiap k s be rikut, hitung jumiall pelepasan cul,ai, pendapata n oleh cukai, dan cuka i

pendapatan yan g perlu di ay r,

Encik Malek mener-ima pendapatan tahunan sebanyak RM60 000 dan mernbay r caruman KWSP
sebanyak 11% seti ap bulan Isterinya ti rjak lJekerja dan mempunyai lim a orang anal, yang masi ll
bersekolah, Beliau juga telall mem bayar zakat sebanyak RM200 pada tahun berkenaan,

Encik Samy merupakan pemilil< pas ar m in i dan menerima keuntu ngan lJersih sebanyak RM70 000
2 pada tahun lepas, Beliau merupakan seor ng dude dan mempunyai tUJull orang anak. Anak sulungnya
su ah lJekelja, Tiga anak sedang belajar di universi i swasta dan tiga lagi anaknya i s kolall rendall ,

e lk Melissa Chin me rupakan seorang j uruuku r bahalf di sebuah syan kat multrn asiona l dan menerima
pen da patan tah unan seba nyak RM160 0 00 , Beliau mencarurn d lam KWSP seba nyak 11%,
3 e ik Me li ssa tel ah mem beli buku bern ilal RM2 000, Sebagai penghldap penyah it kencing mani s.
Cik Melissa lela ll melakukan f,lerbelanj clan perubatan sebanyak RM6 000 setarl un, 8 eliau juga
membayar perbelanjaan perubatan unluj.. ibunya sebanyak RM4 000 setahun,

h
ha
Pcngurungan Cukui Marullot G .Iongan Pcndapal::m . ederhana
gs
PE'lALlNC; ,I YA: Merek" y<1l1g: rn"mpul1pi pcnda at \IT ~,Jng holch dihrwkan
cukai R 110 ()lIH k" .Has akan mer Ikmall pt:ojmlulall Cuk'lI anlara RM30n J::m
RM D 200 apahi ln pcnumnilrl l ukai pcnJapn1:ln Jl la~sallak"D tahun uer,lI ­
an

Mcnerll',i p~n!!.unll1gan salu pcrntu kumpulall pert,lIna tlU 1\\.:-111 lc rdin Jllltpatia
R \ 1 . ehing.ga RM5 (JOO, pada kacht -wk.ai k N1I1g I "ralU"-
Dala m pemhcnlangan Uaj t 201 S dlladangkull sur"~.\ kt:.luur g.a dcn¥,,-n ~cmlllpallln
R\\II~ noo kt.: bawuh aku n uiker.;ual kin uaripaoa m"mboyar cukaJ , 1m bC~;lkna
@y

hampir 3(j() \N9 pcntbayar cllkui Ii Ja.lam kllmpulan llu akan dlk':Clllt\lkal1 da(lpatla
memba~ar cukai puLla 2(1['), Pmh mas" inl lerdapa\ h'l ,ya Utili lut,a orang yang
memhayar cukul (bripau<1 .. jumlnh i3 jUIa tcmlga k: 11. 1 dl l1o.:ganl 1111.
Pcll umngan k.ndur cuka . itu h.:rm'lllamal unLlIk mcn~o:;arl;,;m \..umpulan
pcndHpalan pcrh:ngaba n yang. l11e np<!I"lch [lIltlll,1 RM4- 0( (~d.1 RM III O(lO. ya~g
tiuak In"uk nlt;n"rima scbamne hanluan 'I.: J'!crl I [lcmhcnan Btmluan [t,lkyut
I MiI!;1 ":Ill (B RIM ) Kumpuhn 1 ·"dnrOll,1Il ~l:k ru"nyn [lud" kadllf cuk II ~"IU
pcratll!o akhirnya lidak akun dik 'n~kul1 cukai ;'p,thila Pt'n~(I~alan yal1~ h~'l~h
dike akilll I,;uk Ii ,Iualah !rUfllll!! llanpuua RM3S If)() Jan \.\ uk W1\lI\;: nlcnd,lp.ll
rcbal Luka i sebanyuk RM-IOO,
( filJl/lfwr: DilC/J1J1t \uui tlllri"" /11 111,p '/I T\W\HIIIWIT,('flllI ,I/,, / / ...riltl l /)(Il'illl-\I'/Il1 \Ui
2UN/WI} 'ilclIklli /It'ndlll'lIulll i)

(a) Jelaskan kesan t illdakan kerajaan di atas kep' da:

(i) Pe mbayar cukai
(ii) Ke rajaan
(iii) Ekonom i negara
(b) "Hanya dua juta orang yang membayar cuk i danpada seJ ,mlah 13 Juta tenaga kerja di negara
ini. " Jelaskan pernyataan ini.
7..ukal dlkennkal1 h? alas 1r<"mg lslum ran 7 cllhlP yarJl-sY,ll''alnya.
Zilkat aclalah s. lah ~,llU d. ripadl.l rukun lslam rang kelnna .
.lal at her'ru bel Ill. UD mall b'rkat. ::lleb IlLl , zakal !-K'11ujuan
rnemb 'rsihhn a!au mcn)uClkun harta Jan rncmh rsihkm rang
bya dunpacb sIlat kedekut dati bakluL A t. m lujuan .\L \H PUSAT PUNGUTAN ZAKAT

S\\Tf men \' natkall Ulkat ialah: PlJsar Pungutan Zakat

Ml:mbnslhl an elm pcmba)'::1r .:ahll Majlis Agama Islam Wi/ayah

h
Me\\ lljLldl-all da! her yukllr t rh,1dap I lkmaL yang Persekutuan
dd\tlrniilkall oleh ALL-\H S'vVT ha
,1engaglll all st.!h.lhaglan kc 11 hka" a Janpad, g' I :mg,lI1
1cl 'il keratl, go1...111gan ran misl in
lengurmgkan pt:nraan Iii hall d.l1am k llangan orang I11l5hll L avan laffi dn \ve b untuk
gs
1m unlllgknn lUffing p 'rhezaan antat<t. It ngan kl) I· 11 • n
m e ngira za kat ya ng p e rlu
golongan mlskm
dibayar olch . CSl'o ra np;
indi vidu.
Me \'Ujmll 311 p~rpaduan lal. III k, lan(J III mao r, rakat 151. m

an

clalulIl LlIll..,~m ekononu dun 1 c\Yangon , htlr:". .' I VW\V zalwt2u,C( m . I

1m /income / 11culMl'
bk.1l .,I-t-.lul a l -Ml1~wrad merupakan ,I at lang dil'M)ar
@y

bl:ru.'I5,lrk.m Pendapalan }.mg hm,lJ.;sudkan 'l(illah

scpclli ~aii up. h btl1llS. loll\ lelen , hlhah. SC\ t, myalti I. n tWIl.
I ad,lr zakcll ial,lh 2 -, ". ... ............................."

1. Pendapatan boleh guna adalah baki pendapatan indivldu setelah tolak potongan wajib.
2. Potongan wajib terdiri daripada
(a) C(lruman Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP)
(b) Caruman Pertubuhan Keselan atan Sosial PekerJa (PERKESO)
(c) Bayaran zakat .
(d) Cukai pendapatan perseorangan
3. Potongan wajib akan menguran kan pendapatan semasa individ u tetapi memberi
jaminan pendapatan pad a masa hadapan.
Ba3

3.3.3 Keperluan dan Kehendak

Dalam hah.lgian sebclum ini , ki ta tela h bclajar hagai ma na indi vi.uu
mem pero kll pendapatan dan juga pengiraan penuapatan boleh
guna. eliap indi vldu mencnri rezeki unLuk memcnuhi kcpe rluan
dan kt: hen d ak n y~ St: hu h iSI rumah mem erlu km pcnciapatan
ul1l uk pe lhagai p rbclanJa::m kcpcrlu an clan ke hencla k se peni
ya ng cligam barkan oll' h raph ui bmva h.

PerbelanJaan sabuah keluarga :

Bil air, eiektrik, dan teleton RM300
Sewa rumah RM 1 000
Bayaran ansuran kereta RM450
PerclJUan ke Pulau Redang RM1 100
Beli ta/efan brmbit untu k anak RM800

h
Bali kamputer nba RM1 600
PerbelanJaan perubatan RM200
ha
Makanan dan minuman RM800
gs
an

Tahukab ancla yang manakah . ai, ng kc pcrluan dan kc hen dak

bagl kel u:1 lga di alas)
@y

Pcrbeza::tn antara kcperiuan dengan kehendak:

Perkara asas yang mesti Perkara yang tldak

d ip ~ n uh l semestinya dipenuhl

Untuk meneruskan
• Untuk hid up lebih
kehldupan
selesa
Barangan berikut lebih dianggap Bilangannya terhad
• Bilangannya tidak terhad
sebagai barang keperluan Mudah dipenuhi
• Sukar dlpenuhi
berbanding barang ketlendak: • Harga barang keperluan • Harga barang kehendak
(a) Televisyen
seperti barang makanan tidak dikawal oleh
(b) Kereta
(e) Perkilidmatan Internet
asasi dtkawal oleh kerajaan kerajaa~
jalur lebar • Perlu dlpenuhi oleh • Tidak perlu dipenuhi oleh
(d) Telefon bimbit semua orang dan tidak semua orang dan dipengaruhl
(e) Mesin pembasull dlpengaruhi oleh saiz oleh saiz pendapatan
(f) Ketuhar gelombang mikro pendapata n • Contohnya kereta, pakej
Beri pendapat anda berserta • Contohnya makanan, pelancongan, dan telefon
alas annya. pakaian, dan tempat tmggal bimbi
 21 Barangan Harga Kawalan Bersempena Aidilfitri

PUTR AJAYA Kementerian Perda gangan Dalam Negeri, operas i dan Kepenggunaan
(K PDNKK) menyena raika n 21 jenis baran ga n oi baw ah Skim Ka walan Harga Musim
Perayaan bersempen a Aidilfitri tahun in ! M ente rinya Dat uk Seri Hasan Malek berkata ia
berkuat kuasa dari 7 hin gga 23 Julai ini ia itu sel ama 17 hari bagi menyekat kenaika n harga
yang t ldak rn unasaba h.

Beliau berra ta ha rga ya t1g ditetap an ada lah hasil ma klum bal as daripada pegawai
pemanta u hilrga di 222 kawasan Parlimen di seluruh negara selai n perbinca ngan dengan
emen terian dan agensi keraJaan lain 5 rta ba da n bukan kerajaan (NG O)." PDN KK ju ga
sudah memastikan beka!an mencuku pi di pasaran, " katanya Has n berkata, KPDNKK melalui
2 100 penguatkuasanya di se luruh negard akan melaksanakan pemamauan lebih agresi kali
ini bagi memastikan rakyat dapat menyarnbut Aldilfitri den gan cukup se lesa.

Beliau berkata skim itli dilaksan akan m ngikut Akta Kawalan Harga dan Anti Pencatutan

h
2011 yang memperuntukka n denda mabmLlm RM1 00 000 d n penjara bagi illdividu serta
ha
denda RM500 000 atau kompaun se hingga RM50 000 bagi syanl-at yang gagal mematuhi
ha l'ga ditetapk an ." Manakala peniaga yall g ga gal rn eletakkan tanda ha rga khas berwarna
mera h jambu pula bak I berd epan denda sehln gga RM 10 000 atau kompaun sehingga
gs
RM S 00 0 bagi indlvldu tau ma si mum , M2 0 000 atau kompaun RM10 000 bagi syarikat"

(Sumber Oiubah suai danpada httpJlwww.m5tarcom.mylbentalbenta -semasal

an

20 15107/03/barang-ka wa/an/)

Jawab soal an beri kut

@y

(a) M engapakah kerajaan perlu mengawa l harga barang kepe rluan;

(b) Men gapakah kerajaan ti dak mengawal harga baran g yang lain;
(e) Sebaga i pengguna, apakah t indaka n yan J boleh anda lakukan untLlk mem astikan ha rga barang
keperluan tl dak mengalaml ke naikan seca ra mend adak l
(d) Apa kah t ind aka n yang patut dilakukan nleh par-a pe niaga untuk mengatas i masa lah kenai kan
ha rga ba ra ng kep erl uan 7

1. Keperluan ialah barang dan perkhi lmalan yang m 5ti dipenuhi terlebih dahulu
untuk meneruskan kehidupan.
2. Kehendak ialah keinginan untuk memlliki barang dan perkhidmalan bagi mencapai
kehidupan yang lebih selesa.

:' .......................... . . . .W;... ..
Pada tahun 2014,
perbelanjaan pengguna iaitu
perbelanjaan yang dibuat
oletl isi rumatl merupakan
51 .81% daripada Kel uaran
Negara Kasar. Pen ingkatan
: atau kemerosotan dalam
; Jumlah perbelanj aa n
penggunaan isi ru mah
memberi kesan besa r
kepada ekonom i Malaysia.
an
@y
TIIII
se p rtl pl rkhi Jmala n II1l~rneL. pcru balan , pelanco ng::m ., dan
3.3.4 Penggunaan Pendapatan Individu
Pcncla pal,m bolch gun a yang cliteri ma ole h incl iviclu akan
cli OLlnaka ii untuk m m beli baran g dan re rkhidm alan hagi
ITlemenLlh , kepe rlLlan dan kehendak Perbelanpan ini cliken al
sehagai I h \,! an n..:.gU1l1 1. Baki pcndap atan boleh
guna yang [idak dibelanJukan pula dikenali s bagai l. hu lIT
O leh ilLl . penda patan bo leh guna boleh d ig unakan untuk
perhelanj a..Ul penggu naan J an tabungan.
Pendapat, n boleh guna == Perbelanjaan penggunaan + Tabungan
Perbclanj a m pen ggunaan individu tcreli ri dari pada perbclanj aa n
untuk m mbe li
barang tahan lama
barang tldak tahan lama
h
ha
Perbelanjaan terhadap Barang Tahan Lama
Peng gun a mem hc li pc lbaga i baran g 1,1han la ma u nlul"
gs
kt:gu naa n hari ,m Antaran 'a ia lah kereta , pc rahol, harang
el ktrik 5 ' J(' rll mc~ 'n ha~uh (bn tclevisyen sc rta baTang elektrun il '
<;ep rti lel [on bi mbil dan I (l!11 p ut er riba Ci ri-clri barang lahan
b ma iab h
[ mpt h pengg maan hiasfl nya mclehihi sat u tahul1
tvlc li iJ. !kan p rbelanpan yang be5,~ r
Perbelanjaan terhadap Barang Tidak Tahan Lama
Setiap ha ll illdi\' idu I1l l'mlFli pelbagai jcms baraTl g ma kanan
untuk kt perlual1 diri alau k >luarga. Perb lanjaan lIntU\...:
makanan d ianggap 5 ba ·ai perb lanp an unlu k bel r, ng tidak lahan
lama. Ci riciri ba ru ng tlchk ta han lama Lalah
~ m pl'l1 pen ~gunaan biGsan ya u r<1 ng cb n pada saW lahun
Meli balkan pc.rbcbnj<lnll yang l<H il
Perbelanjaan terhadap Perkhidmatan
lndi idu l u~a berbd anJa UDPJ I· re.n gg u~l a an perkhid.malan
penganghm< 11 Ad· perbeian j<lJ l1 pe rkh idm la n yang mempunyai
nilai yang hamrir lelap se ll ap bulan -t: pCrl l bayaran premi um
ll1surans 11 awa.s \Va TU mah. dan bayarill1 lanoganan pcrkhidmat an
t -levis)' 'n Perbcl a np~lll sr jll..: rt I bayaran utlluk pc: lancongan
dan bil u ilili se perti L11 air dall bit elcklril, mc mpun ya i nilai
yang bnu hah .
 3.3.4

1. Rajah di sebelah rnenullJukkan kornpoll en dalam pendapatan

ind ivi du . X
(a) Apaka h X ?
(b) Nyata kan ti ga kompo nen dalam X.

2. Rajah berikut dip roleh dari pada Laporan Penyiasatan Perbelanjaan lsi Rumah 2014 terbitan
Jabata n Statistik Malaysia.
KOMPOSISI PERBELANJAAN PENGGUNAAN MENGIKUT KUMPULAN UTAMA
Peratus
25.0 23.9

20.0 18 9

h
15.0
ha 14.6
12.7

100
gs
7.4

53 4 .9
5.0
an

3.5 3.8
2.3
1.6 1. 1

03 04 05 06 07 08 09 10 11 12
@y

Kumpulan Utama PerbelanJaan Pengguna

01 Makanan & minuman bukan alkohol 02 Minuman alkohol & tembakau

03 Pakaian & kasu! 04 Perunl ahan, air, elek!rik, gas & bahan api lain

05 Hiasan, perkakasa n & pen yelen ggaraan lsi ru mah 06 Kesihatan

07 Pengan gkuta n 08 Kom unlkasi

09 Perkhldmatan rekreasi & ke blldayaan 10 Pendidikan

11 Restoran & hotel 12 Pe!bagai barangan & perkhldmatan

Tuli 5ka n c;atu laporan tentang corak perbelanjaan pen ggu na di Malaysia berdasarkan maklurnat
yang di pa parkan dan bentangkan dalarn ke las.

,
1. Perbelanjaan penggunaan adalah perbelanjaan individu terhadap barang dan
perkhidmatan untuk memenuhi keperluan dan kehendaknya.
2. Ttga jenis perbelanjaan pengguna n adalah:
(a) Barang tahan lama
(b) Barang tidak tahan lama
(c) Perkhidmatan
 3.3.5 Faktor yang Mempengaruhi
Corak Perbelanjaan Pengguna
Pcrhe lanj;la n pcngg una m mainkan peranan pc nl.in g dal am
perlulllh uh nn ck onomi dan pernban gunan ncgara ki la
r m ngka lll1 pcrb.: lanj a.ll1 pen ').S una membe ri k ')an posi tif
ke-pa da c l onol11 i 1I,1lIaysia se peni pcningbtan pc n ge luaran,
pcningkal In peluang pekc fJ aan, e rt a mengga lakkan inova si
prClduk dabm in dus tn .

Jaciual 3.11 mcn unjuk kan hcrla kun /a pcningb uan J ras lik
perbclan a. m huLanan isi ruml b bagi rahun 20l4, 2000, dan 2\11 4

Jadual 3.6 Perbelanjaan bulanan isi rumah

-
Jumlah perbetanjaan bulanan isi rumah (RM)

2004 1 953
2009 2190

h
2014 3578

(Sumber: Laporan Perbelanjaan lsi rumah 201 4, Jabatan Sta tistik)

ha
erdap pelhagai fa ktol yang mcmpcn:>aruhi corak pcrbe lanpan
l
isi rumah lailu
gs
Harga
an

Pengiklana n dan pemasaran Barang pengganti

@y

Pendapatan
Pcndapa l tn rncrupa k.m lak lor utama ya ng m e lllpcngaruhi
pcrhelanj; , n p ng,g una. P' n in gkata n r cndapatan akan mcmbe ri
k 'san po -;i tif ke pad <l kunsa bdi pcnggun a dim sctcru sn) a
perhchnp.a n r cnggun a "ikan l11el1 ill gkal

'vl \' n ~tJ · U l La rora n [k l)n orni. !\·\,llay sia 20 14120 I '1 , \vujuc!
penin gka all pcndapa wn p u rata i si rUIl1~ih :v[ab ys ia kepada
RMS Y1q ebulan pada l,ll un 20 l4 berbJ ndin g Ri--Il 000 pada
tahun 20 12. Bilangan lsi rumah yan g rncner ima pe nclap atan
l1lcleb ihi P M') 0 Juga SI ma kin meni ngkal clan ini mcmbcri
kesan hes.tr kepada cumk pcrh~ la t1Jaan pengguna.
 W ng Bank. d~tl PendaPil 111<111/ y

Jadual 3.7 Taburan peratus isi rumah mengikut oras pendopatan Jadual3.8 Jua/an kerera
- penumpang di Malaysia
Aras 'pendapatan - -

(R~) . Keret"a ' :-: -,

Kurang 499
"p'enump;ng ~
J (ul}i.~) ."
500 - 999 7.S 13.5 1.5
1 000 - 1 499 1.8 19.9 15.8 4.1 1980 80420
I 500 - 1 999 0.6 1 .1 13.2 6.0 1990 106 454
2 000 - 2 499 0.3 8.9 10.8 6.5
2500 - 2 999 0.2 6.1 8.2 6.1 2000 282 103
3000 - 3 499 0.1 4.2 6.5 9.8 200S 4 16 692
3500 - 3 999 0.1 2.8 5.2 8.0
2010 543 594
4 000 - 4 999 0.0 3.8 72 12.8
Lebih 5 000 0. 1 6.7 16.8 45. 1 20 14 588 341
(Sumber: Unit Perancang Ekon om i) (Sum ber: Persatuan
Automobil Malaysia)

Jadu al 37 menun.lukkan Lahuran pcra l u~ lsi rumah lllengl kLtl aras penclapalan clan Jadual3fj
mellullJuk kan jual;: n kcrct. pen umpang di MalaYt>ia . Ji b kit;:} memerhatikan kedua-duai adual
el i atas , kes ill1p ulan yang holch dihual lalah . uil lan kcrCLa d i I 'lala 'Si,l mcmpllnya i hubu ngan ['ositi

h
d · ngc1ll an:ts ren dap.tw n lsi rumah cii ~·[a l a) sia
ha
Corak r erbelanjaan penRt\u na h rpen d ap~ll an tinggi adalah hcrheza dengan re nggLlna herr ndnpatan
ren d;).]) P rbc bnpan kllmp ulan berpt:: nclapat an scd\!rhana dan tin ggi lcbih lC nU l1lpU kcpada
perbc\anjaan UlllU f..: pcngangkulan , relan colgan serLa ho(·1dan rcstoran. Perbelanjaan kllm pl\bn
gs
pcngguna berpcnct piHan n::ndah pula Le rtll ltl pU kepada perbcl :ulF1ct11 llnt uk r erumahan, elckt ril ',
air sena ma l< ll an dan ll1in.lllllan scpc ni yang dilu nj ukkan nleh Raph 3.5 .
an

100.01 [J Pelbagal barangan &

perkhidmatan
900l o Restoran & hotel
@y

• Pendidikan
80.0
Perkhidm!3tan rekreasi
70.0 & kebudayaan
DKomun lkasi

if)
60. 0 o Pengangkutan
.Kesihatan
~ 5 0 .0 D Hiasan , perkakasan &
tf penyelenggaraan is; fu mah
40.0
DPe ruma llan , air, elektrik,
30.0 gas & bahan api lain
Pakaian & kasut
:20.0 . Mlnuman aJ koho l &
tembakau
10.0 . Makanan & mi numan
buka n alkohol
0. 0 +--~=:---'---:""'4:7"""--r-""""-="!""""---'
840 M 0 T20 Kumpuian pendapa n
Perbelanjaan isl rumah
penggunaa n
RM202 7 R~'3 629 RM6899
15\ ruma h
bulanan purala

(Sumber: Laporan Pe 1yiasatan Pelbelanjaan lsi Ruma h Malaysia, 20 74)

Rajah 3.5 Peratusan perbelanJaan penggunaan isi rumah mengikut kump ulan
pendapotan 151 rumah, Malaysia 2074
Maklumat di bawah berkaitan denga n ara s pendapatan dan perbelanjaan bag i dua buah lsi rumah
untuk bulan tertentu.

...
I Keluarga Encik Stephen

Pendapatan : RM 12 000 Pen dapatan RM 3 000

Jumlah Jumlah
Jenis perbelanjaan: (RM) Jenis perbelanjaan: (RM)
M akanan dan minuman 6 )0 Maka l1an dan min uman
800
Ansuran kereta 1 5 )0 Ansu ran kereta
500
An su ran rumah 2 a 10 Ansuran ru rnah
1 00
Bil ut ilitl, Internet, dan Bil air, elektrik, da n telef on
300
perkhidmatan televisyen 1 5 10 Perbe lanjaan pet rol
200
Premium insuran s nyawa 4 10
Pelancongan 1 6)0
Perbelanjaan petrol 5JO
Aktiviti riadah 4 )0

h
Pendi dlkan 1 5 )0
Perbelanja an luar jangkaan 5:)0 ha
Tabun gan 1 51JO

Beri kesimpulan anda ten tang cora k perbelanjaan kedua-dua buah keluar-ga te rsebut.
gs
an

Harga
P ru baha n harga ba ra ng d an pel kh iclm alan akan lllcmp nga ru hi
Bagaimanakall peruball an co rak perhclanpa n pengg una.
@y

il arga bamng di bawail

boleil mempengaruh i cOI'ak
perbelanJ aan pengguna?
J-larga ba r.lng akon mcn m bt apabib p crm inl aan mc lc bi h i
pcnawa ra eLm se ha li kn )a harg, barClng akan rne nllfLlD apahi la
pcn awaran m e le b th l pen nllllaan ~v!i sa l n ya , hava r;:m scwa bilik
hOle l a ka men in okat s~masa m USlm lUli sc ko la h . Harg ibn
pula m en mgkal paJ a m us im l.cn'y kujuh keral a kek uran gao
be ka lan ik tn .

Terdapal .I Ig.l fak LOr luaran eperLi pcruba han ka J ar perLu karan
1

Rin ?;gil ?-.Ia lu ) s ia , per ub ,\han harga m i n yak, dan d a oa r

pe rcuka iall se pen i CU 1«1I ba rang cla n pcrkhidma lan (GST)
yang dip rk ' nalk an 01 11 keraa:1 n pada bulhn pri l, 20 15 j uga
m mberi I csan I cpada pcruba h;m harga bar ng ,
 Wang Bank dan Pendapal n Indl' Idu

Corak perbelaniaan pengguna lidak hanyak berubah sekiranya

harga barang mJkanan dan minuman meni ngkm atau lllenurun.
Hal ini demik ian kerana harang Lcrsebul rner upakan perbelanJaan
untuk kep -Juan <.lSaSl ~es or;m g individu .

ebaliknya. pen ingh.aL<lll harga akan mnl ~jaskan ke mampuan

pen gg una LlfilU k m embeli barang kehc ll dak scp ni al atan
ckkLnk. Peni l I alan h rga rake.! pc1ancoll "an yang dLseha hkan
o1ch penunman Il1lai Rin ggi l lvlala ysia <lkan menyebn bkan
pe ngguna b ' ra llh J epada pa keJ pelancong;111 domeslik ataupun
mena ngguhkan h a~raL unluj, me lancong kl luar ne g" r

Barang pengganti
Barang pcn ggn nti ialah dua bara ng yang m ' lpu nyai flltll!;:> i
penggun aan yan g Stl ma mi salnya sayur sa wi dan baya m .
Scorang suri ru mah b ol ·.h m cmheli saw l alau bayam llnruk
makan an It' ngah hari. [ eningkatan harga Sa\\ 1 akan mcn yeballkan
pcrmmtaan Llnru k baya m men ingkat atau seba li knya

h
Terela]!at Juga ba ra ng r nggtl llti akan I em penga ruhl ,. , rak
ha
pe rb cla n jaan I~ e n gguna Ke hla saa nn ya baran g;1ll s cpc rti
min uman ringan dan barrtngan ekktronik me mpun ya i petl~ ga nti
yang banyak berlX\J1Li ing dcngan barang h perluan asasi st.'perLi
gs
gula dan ga ral1l Peningkatan harga minU111 an ringan te n entU
mcnyehahka n pcngguna me mbe li jcnam,' yan g lam Namun. Sawi dan bayam merupakan
barang pengganti
an

pengguna lerpaksa 111 ncruskan pernbelian baranga n keperluclI1

scpcrli gub, garam , mi nyak petrol . d::m ubal walaupl.ln harangan
ini I1lcngaiarnl pcni ngkman harga. Lni disehabkan ba rangan LIlt
lidak tm.mpun)'ai p tV anti yang hampir.
@y

Pembezaan produk
Pengiklanan dan Pemasaran
"'I I ' '"l merupakan aktiviti men ya urkan ba ran g dan Pembezaan prouuk adalah
sCJc n is srr;!tcgl pcmasara n.
pe rkh iclmala n kepa c1a p engguna akhir. Pemasa ran bara ng
dil nku kan m ela lui pelbaga i saJuran s ' perli pembowng . hllpS: 1/ V{lulu .b(.
foJgbzru Y~ I
peruncit alau 111Clalui pem, ' r' n langsun <. Kaeclah pemasc ran

iI

··~
bara ng yang digunakan oleh pcngcJuar :I b n rncmpcn ga ruhi
corak perbe bnjaan pcnggu na . Pengguna g mar mernbcli haran g
r::1~ •
yan a rnudah cli pcrolch dan bnlTIUlu sert a diJual dennan harga i!J. ~

yang bcrpallllan.
B b3

Kllli, pe mas aran lida k t ngs un g s cmak in popular ch s e b~lbkan lipuL1l1 [nlcrnCl yan g
m t: luas sert a pengguna Tnle rn et yang St makin ramai [n i L lah mend orong pcrtumbuhan
akli v iu e-dagang i 3il u penlualan baran g d i alas lal lan mt'n ggu nakan mcclla sos ial scpeni
Jacehoo l< , laman web pen ge l uar, dan clen 5 ' pcn i I.IIllCl ;=OI1 .CO /ll eLm c- IJCly [I1I sekal i gus mcmbuka
b,m Y<lk peluan8, perniagaan kcpacla usaha\\; In Malaysia

Ma~
. da~~h
bakul

)
Pesanan ......
• samp I
ke rumah
anda
II ~ Pillh cam

• penghantaran
...... _
. 'ij'
o
Pillh cara

· pembayaran

h
Rajah 3.6 Sistem pembe/lon borang melalUi e-dagang
ha
I 19d 11 \ m cr up aka n SZ\LU bCnluk kOn1uni kasi untuk !l1011 yal11 pa ikan maklu mcll
te n la ng ses uatu pro cluk Pc ngiklana rl me m p uny ai s ilal pUlu kJ n ) ang cldakukan
gs
me iahll pdbagal lTIccih nl aSSa bercetak at lu elektronik. Dlse hahknn pcn giJ...la nan mem [lunyai
uns u r PUlu k<11l cor;tk perbclanjaan jWn f,g lma cltr engaruh i olch p ('n ~ tl - I ana n Pengi klanan
me nyam pai kan rnaklumat lcmZlng pmdul haham eli pasaran dan ini memher! kesal1 kepacIa
an

p-' Iht: bnJaan penggll na.

@y

3.3.5 B

Jadual di baw ah menu nJ ukkan peratusan perbeianjaa n pell giklanan mengtkut media
-. - 2014
Televisyen 36.6 48.7
Surat khabar 52.3 40.7
I\tlaJalah 19 14
Radio 5,8 4.9
Pawagam 04 04
Papan iklan dan media iU cl ran 19 22
Digi t al 1 1 i 8

BJncangkan dengan r-a kan an da dan bentangkan daiarn kelas untuk soalan yang dikernukakan di bawah.
(a) A.pakah rUn1u sa n an da tentang cmak perbeianjaan iklan sepertl yang dlt unjukk an dalalll jadual
dl atas!
(b) Rama ikan cmak perbelanjaan pengikl anan mengi ku t ITledia dalam 20 tahun akan datang Beri
Justiflkas i anda.
Cita Rasa dan Segmen Pasaran
( ltd m a pengguna sangaL mempengaru hl corak pe rbelanjaan
penggu na. I<e hendak seseo rang Lidak terhad lllanakala Jumlah
p nch patannya terllacl O leh itu, penag ma akan herusa ha
unl uk mel11bllanja ka n pcnd apaLan unLu k lllcl11beli barang
atall perkhicl molla n lan g Ie paL l11emcnlllli cita rasanya aga r
nwnc.a pai kcpuasan rnaks il11um.

e lta ras,1 pen gun a bcrbeza ll1cngikut k;l Ul11 , llmur, janttna ,
S, iz pendapa lan , clan Jug l(lkasi. Mesya rak.ll jI,·1ebylJ. dan [ndl a
suka makanan peeias berband ing n 1<\ y, ta kat Cina . POlk i,t
ya ng d ig(' mari (l It h go longan remala bcrblza dcngan golt ngan
d ' \Va ' a. Pcru bahan ciLa rasa pengguna :\ng memem ingkan
kes iha lan menyebahkan pcrmintaan u n[uk produ! yang Makanan pedas digemari oleh
rnenjeJaskan kesihman merosOl. masyarakat Melayu dan India

i..'1 n r ., In n hermaksucl lllemba haglkan r ar.:m kerada

s uh unit yang kccil berJas::lrbn kUl11pulan p n gguna ten emu.

h
1 lis aln ya, scb uah syarikat yJ ng men elua °kan biJinn sarapan

mun glll1 lll eng hasi lk, n produk u nLu k ~ l' l o n gan pe ngg una
ha
Lertentu se perLi bcrikut·
gs
Memberi
tenaga
an

Membantu
Mudah
untuk
dlbawa
berdlet
@y

Makanan Kh as
seisi untuk
keluarga kanak·
kanak

Rajah 3.7 5egmen paso ran bijirin sarapan

Faktor yDng mempengaruhi corak perbelanjaan isi rumah adalah:

1. Pendapatan
2. Harg
3. Barang pengganti
4. Pengiklanan dan pemasaran
5. Cita rasa dan segmen pasaran
 3.3.6 Kaedah Pembayaran untuk
Pembelian Barang
r enggulid ncemrltn, ai dUel r ilihan pembayaran 11l1 l Uk pcmheli<1n
y, Ilg dila knkall iaiLU sccara [una i ,lla u kr 'c1 iL

Bayaran Secara Tunai

Bayaran t nat bermahsud pelanggan membayar dengan wang lUnai

sebaik sahaja menertma barang atau perkl1idmatan.

Ke lebihan dan kelemahml baya ran tu nai acl ala h sepen i I crikut:

Keleblhan
- - - - - -....." 1'".
Harga lebih murah kerena tidak malibatkan
unsur faedah .
Berbelanja secara berhemal, pengguna
yang mambalt barang secara tunai perlu
berdislpllrt semasa berbelanja kerana
Kelemahan
.. Tidak dapal menlkmati barang mewah seperti
barang kemas kerana kekurangan lunai.
.. Tidak dapat mefindungi diri dartpada inffasi.
• Kurang sesuai untuk membel i barang yang

h
maha l seperti kereta kerana melibatkan
tertakfuk kepada had perbelanjaan
ha jumlah wang yang banyak.
bersandarkan jumlah wang yang dimil iki.
Ada risiko kehi langan tunai dan tiada
Pengguna mungkin menikmati dtskaun tunai
jaminan dapat semula.
apabtla membayar secara tunal me ngikut
syara! diskaun. .. Pembeli sukar mendapat perkhidmatan
gs
seJepas jualan seperti memba iki atau
Bayaran tunai diterima secara meluas
mengganti barang yang rosak kerana
berbanding belian kredlt.
penjual tidak bertanggungjawab selepas
an

.. Barang terus menjadi hak mi nk pembeli barang telah dltukar milik.

kerana harganya talah dibayar penuh.
@y
 .,

Bayaran Secara Kredit

Bayaran secara Kredit ermaksud bayaran ang dltangguh untuk suatu

tempoh masa tertentu. namu n pengguna bo le menggunakan

barang sebelum menJelasl<an harga penuh .

Peng ' una rnu ngkln dlrninta bayu r seJlunlah \ ang sebagal
p 11 ,11 \l11I dan h.l~ In • hI Idlllih.l} r IJ ,II U I Harga
bekm untuk ba)'aran krediL il.l)il lin Ji kerana penj1.lal aka n
mengenakan r d.l k ata haki yang b lum c.l~ldas k an. Bc. ri ku[
adalah kdeb ih an dan kelc ma han bayara 'ara I r dw

Kelebihan I Kelemahan
_ __ _ ' '!'

Bayaran secara ansuran meringankan beban Pengguna terpaksa membayar jurn lah ya ng
kewangan pembeli berbanding dengan leblh tingg i kerana dikenakan faedah .
bayaran secara lunai yang perl u dijelaskan Mendorong pengguna berbelanja
sekaligus, melebihi kemampuan dan menye oabkan

h
• Dapat menikmali barang walaupun harga pembazlran berla ku ,

penuh belum dijelaskan.

Disebabkan bayaran ansuran yang pe rlu
Peningkalan taraf hidup pengguna kerana
dapat menggunakan barang yang mahal
seperti kereta dengan bayaran yang minimum,
ha
•
dibuat setiap bulan, pengguna terpaksa
menangguhkan perbelanjaan ya ng I in,
Barang boleh ditarik oallk jika pembeli ti ak
Menggalakkan pembeli merancang mampu membayamya.

gs
perbelanjaannya kerana terpaksa membayar

ansuran bulanan,

Pembeli boleh enggunakan barang yang

an

dibeli seCara kred it untuk menghasllkan

pendapatan atau memul akan pem iagaan .

@y

· J~l

Hatga tunai: RM90 000

Pendahuluan: RM 10 000
Kad r fae dall: 2.8% setahun

Sekiranya pengguna memilih un uk membayar Hitung bayara n ansuran

bulan an' se ki ran ya pengguna
secara ansuran, jumlah yang perlu dibayar
meill ili h bayaran kredit secara
ialah RM2760. Lebihan sebanyak RM360 yang ansuran se lama 5 tahu ll,
dibayar merupakan faedah yang perlu
ditanggung oleh pengguna.
 Bah

1. Perbua lan beriku t berkaitan dengan I)e n bel ian kereta

,----------------------------~

Camy, aku nak beli kereta baharu bulan depan Ad a

Susan, kenapa nak beli kerets? Bukankah kita
bank yang menawarkan pi njaman sehingga 100%
ada pelbagai kern udahan pengangkutan awam.
harga ke re ta dan boleh bayar sarn pai 10 ta hun Aku
Kalau aku jadi engkau, aku sanggup kumpul duit
ki ra sebulan kena bayar RM400 sahaja
[ dulu sebelurn bali kereta. Lebih baik bayar tuna i.
Aku tak sanggup Jad i penghutang .

h
ha
gs
an

(a) Apakah pand ngan anda te ntan g pendinan Camy?

(b) Sekiranya anda he ndak membeli kereta, apakah pilihan yang ak n nda lakukan?
Beri Just ifi kasi LJn tu ' pil ih an anda.
@y

2. Bahagika n rn urld kepada dua kump ula n untuk membahas tajuk perbah asa n berikut

Berbelanja secara tunai lebih baik daripada

berbelanja secara kredlt

1. Bayaran tunai bermaksud pembeli membayar dalam bentuk wang tunai

sebaik sahaja menenma barang. Cara bayaran jni Lidak mendatangkah masalah
hUlang lapuk.
2. Bayaran kredit bermaksud pem~ eli menangguhkan bayaran unluk 5uatu tempoh
tertentu dan boleh mellggunakal1 barang sebelum menjelaskan harga penuh untuk
barang tersebut. Cara bayaran ini boleh menyebabkan pembeli dibebani dengan
hutang Jika lldak dlrancang deng n balk.
--------~------------
3.3.7 Fitur Ekonomi dalam Pembelian
Kredit

Bayaran Pendahuluan
,\pa h ila pcngg una membe li ~eS 1Hl lU han\l1g .t'Lara ,redi l ,
peniag,] laz imn ya I1lCminl a pengg una mcm ba yar SelLll1llah
L I II ,
wa ng se baga i ha y~ran pen dahul unll. JUI11 1ah ) rtng d ihnyar
bcrganLung kcpada ha rgn barung da n j Ug.l alas p efllmb an g~m
.' ..... ,......... -....-...........-......~ ...

pe n jual. Day'uran p nc.b hulu::m perlLl dipu l mgkall oj h p -nJual Bank

seki ran ya harang ttdak dapal di scra hkan dal am lcmpoh yan g
Lela! J ilelapkan . enjl1al be l haL unt ul · menghapLls kira hU}.1ran Affin Bank 3.99 4 .75
r ndil hul uan yang dibayar olc h pLnggLinn sc h rany a pengguna Alliance Bank 3.97 465
nggan menunaikan krwn jl pann ya
AmBank 4 .00 4.45

e lMB Ban k 4. 10 4.65

Kadar Faedah
Hong Leong 3 94 4.80
Kadar fae dah ulllui bayman kredil akan d le J1l11 kc n ,, 1·1l pihnk Bank
) ang mem hen h~mLl d a hJ n k lT di l scp I'll ban k pe nla ~angan

h
HSBC Bank 375 4.85
dan ~y <lr i kal krecll. umla h L ed,l h h r ';1 ll lli l1g lepalla lClllpnh
ha
ha),a r JIl balik pinjarnan dal l ha) aran pend. huluan y~1Tl T Maybank 3.20 4 55
dih ual se na jen is prod uk yang dihc li I ehia~a (\nn) ,\ hl(Jar Public Ban 3 .75 4 .4 5
lacda h unLUk pem behan kc rta aci,li;1h I lap cl"llam Lemp0h
3 .90 4 .65
gs
RHB Ban k
hayaran dan pc mbel ra n ruma il sel'a m k ediL r ula lenak lul
kep acb kadar facciah l erapu n ya ng hergantung kl'pad a I . Jal (Sum ber: Bank Negar, Mala sia.
10 )un 201 6)
asa - (BR) dan kadar efe kLi i pem hiaya,1t1 i lcl ikalll (lCLR) i.lI1g
_ ........
an

' ............. .. , ..... .... ......

diLclapkan olch bank pu al.

Caj Kewangan
@y

Caj ke\ angan l..ll ah lOll yang di kc nakan kepada Il'I1H'~nng

kad kredit ulth pcngt'll.lar kad kred il ke ala:, hak i yang hellllll
el i] la kan selc ras Larikh t. mnt (t·mpoh . U 1J 1'C \\'angan ak an
d i k i ru hcrda~arkal1 haki h ari al1 [kml ula dari 31 ,lac 2l UlJ
Bank. cgclrJ Malaysla Lelah mcnclapk111 <1J kcwanga n scpcni hcri kut

Jadual3.9 Caj kewangan terhadap pemegang kad kredit

- -

'. ~ekod pe,!,bay~ran b.al!k

~ ___ • - - I

Pemegang kad yang menJelaskan bayaran minimum selama 12 bulan Sehrngga 135% setah un
berturut-turut

Pemegclng kad yang menjelaskan bayaran 1'Ii nimum selama 10 bulan Sehingga 16% setahun
atau iebih sepanjang tempoh 12 bulan

Lain-lain Seh n99a 17.5% seta hun

(Sum ber: http:// www.bankinginfo.com.myl)

 Jumlah yang Perlu Dibayar
Jumbh yang perlu dibayar lln tuk bclian krediLialah IXlki harga set ' Iah
diLOlal bay,tran r endahu luan dan di tambc h J gall Jumlah faedah
yang diken..d n .

Jurnlah y ng perlu dibayar = Harga bellan - Oeposit +

Jumlah faedah yang dlkenakan

1\lisaln ;1 , ( ndatkan r'uan Prelll<t memheli sebuahkucla bcrnilai

~ 100 OLIO SCL ara kred it Belia u le l<\h memhaya r baya ran
pendahulu U1 sehanyak 20% dan hakill ya dlba '<lr secara amma n
~e l a m a r, l. hu n Kadar f.Kda h y.tng diken ak an olc:h ba nk
pcrdagang,.ll lalah ~ 10 sctllhun l um lah yang perll! dihayar clan
bayar n an . ; nran hul cmann> a adalah stpen i bcriklll
Jumlah yang per/u d/bayar
da/am pembe/ian kredit Jumbh p njamnn = llarga be.lt.U1 - bctyaran pendahuluan
termasukj umlah faedah = R~! I 01 Ot)O - RM10 000
yang dikenakan = RMRO 000

h
Faedah untuk 6 Lahun = RM80 000 x 4'}(, x 6 tahun
ha = RMI q 200
!umlah b l}'aran yang dil enakan = lUvt~O 000 + R~1l9 200
= RM99 200
gs
RM'·:)q 200
l3a}'aran , nsllran
72 bulan
an

= RMI 3T7.7R sel ulan

@y

Aban g and ingm membel i se buah kereta b rharga RM 80 000 Kakak anda pula bercada ng Llntuk
rnem bel i seb uah rumah dua ti ngka t berha rga RfVI600 000 . Slia layan larnan w eb https llringgitp/us.
comlen/car-/oanl dan hI1ps.llringg/tp/us.comlw lhome-/oanl untuk men genal past i instltusi kewangan
t erbai untu k dua-dua bel ian tersebut.
(a) Beri justifikasi atas pilihan anda .
(b) Berdasa rkan pillhan yang dibuat di (a) dem an daian terhadap Jum iah depos it yang aka n dibuat
serta tem poh bayaran bal ik, hitung :
(i) JLlmiah yang perlLi dibayar oleh abang an cla
(ii) Bayaran ansuran bulanan abang an da

Frtur ekonomi yang terdapat dalam p mbelian kredit adalah:

1. Bayaran pendahuluan
2. Kadar faedah
3. Caj kewangan
4. Jumlah perlu dibayar
3.3.8 Belanjawan Peribadi

Befanj awan penbadi lalal anggaran perbef ~ njaa n berdas arkan

anggaran pendapalan boleh guna seseorang j: dlvldu untuk tempotl
ter lent seper li satu bulan

Bela n.l DW n p enbacli d~pa t mem bantu Illd ivid u men ap3 i
matlamat j·ewangan.

MaUd l at kewangan adala h 5 suatu yang Ingin d icapal olel

seseorang da lam jangka masa tertentu.

Ama ra r m: l1lu rna[ la mtl t kc \\ , ngan ial a h kemg in. 11 , lInL ur

incll\'idu , k'dudui<an kc wangan dan minat m cll Yid u . Contuh nva
mcmhdi rUt lah, kerr ta. meLtnconp.. b c rke l uaT ~<l. clan I11L'11ye(hakan ."..
ko
• ....................................
iU t- • • ••••\

Labungan Lln LUk pencUclilz."ln ~ltl ak aWu pcrsanan S~s('orang holeh BerH(ut adalah iangkah !
membah agikan matla111at kewangan oya kel1ada JUngk pendck pengurusan kewangan 1
sed crh 3na . dan p;:ltlJang. yang bijak .
Langkah 1; enentukan

h
m Is P'S

MHt lamat k ewClngun ad abh penti ng kerana

ha Misalnya membe li ru mab

mcnggal al-kan pcrhelallj<1an sccara herlw mat d lam 5 tabun yang akan

Tl1 mbant u indiv i Iu rnen1l1hami nilai se Jcnar \\lil l1g datang.

mempunyai silll l ana n Langkah 2: M ojej kl ke

gs
oS Ipaya mt' rn pllL1 yui leb1l1cUl seliap buLlI1an '1 r I an d

Membuat pemerbatian ke

alas tabiat perbelanJaan

3.3.9 Penyediaan Belanjawan Peribadi

an

Se11l8Sa, individu bolell

mengetah ui bagairnana

Bl'rikut ialah langkah-langka h Incnyt:tklkan hebnjaw<ll1 p ' ribad i pendapatan dibe lanj akan.

: jumlah hutang yang

@y

ditanggung setiap bu lan serta

Mengenal pastl punca pendapatan dan potongan wajib baki wang pada setiap bulan,

I Jumlahkan semua pendapatan dan tolak potongan wajib unWk

mendapatkan pendapatan boleh guna bagi bulan berkenaan.
Langkah 3:
rId
tal I

Dengan menilai tabiat

pe rbelanja an. indivld u
Mencatat semua perbelanjaan yang hendak dilakukan
dapat me ngenal pasti
Menggolongkan perbelanjaan Ikut perbefanjaan tetap (sewa).
2 perbelanjaan harian (makanan ), dan perbelanjaan di luar
jangkaan (rawatan ).
adaka ll perbelanjaan yang
dilakuk n untuk ba rang yang
diperlukan atau sekadar
memenuhi kemElI1Uan individu.
Menyusun perbelanjaan mengikut keutamaan
Langkah 4: null
3 Mengutamakan perbelanjaan yang bel ar-benar dlperlukan
dan perbelanJaan kurang penhng ditangguhkan r" ng I perh Ian aan

!ndividu periL! lTlenentukar1

Menglmbangkan anggaran pendapat n boleh guna dan ~ j iJm lah pendapatan
perbelanjaan - bul anan. menjum lah kan
4 Perlu pastikan bahawa perbelan a n tldak melebih,
pendapatan boleh guna dan lerdapa b. kl pendapatan yang
perbelanjaan bulanan, dan
mengetep ikan seju mlah
tldak dibelanJakan ialtu tabungan. wang u ntu~\ kecen1asan dan ;
. perbelanjaan bermusim. ./
"'" •••• u . . . . . . . . . . . . . . .H. II .. . ... , ........ .

 BelanJ3vvan perihadi yang cl iscdiakan oleh se5eorang individll

ll111n gkin ierbcza dengan individu yang lain kcrana maliamGll
kcwangan yang hcrhcza. [a juga herganLung kt' pacla Jumlah
pcndapa l:1 n yang dimillki, komilmcn kewangan, dan coral<
perbclanJa.tn seseorang lvlI.salnya, waJaupun Puan ~dal isah dan
Encik Thi 1esh me nerima Jumlah gaJi yang sarna :.elia]! bulan,
kernungki 13 n Puan l'vlali sah mernp enm luk kan simpanan yan g
leb ih ban/ ak st'liap hulan herhanding Eneik Thinl'sh.

Conlah !)f' nYfl la hcl:m]::lW<1 11 pen badi :

Soalan di bawah berdasarkan

Belanjawan Peribadi Puan Malisah Bulan Mac 20XX
belanjawan per'ibadi di
sebelah,
RM RM
1. Nyatakan dua eontoh punea
pendapatan yang lain, Punca pendapatan
2. Berapak ah kadar earLirnan Gaji 8 000
KWSP bagi PLia n Malisah? Sewa diterima 1 000
3. Nyatal<an rum us Dividen ASB 600
pendapatan boleh guna, Jumlah pendapatan 9600

h
4. Kategorikan perbelanjaan
Puan Mali sah ke pada ha
Tolak Potongan wajib
(a) perbelanjaan tet ap Cukai pendapatan 600
(b) perbe lanjaan Ilarian
Zakat 300
(e) perb elanjaan luar
Caruman KWSP ~
gs
jangka
5. Perbelanjaan Jumlah potongan wajib 1 780
manakait ter'golong
dalam perbelanjaan Jumlah pendapatan bofeh guna 7820
an

perkhidrnatan?
6. Nyat ai, an dua kepentingan Perbelanjaan
tabungan, Makanan dan minuman 1000
@y

Ansuran pinjaman perumahan 1500

Ansuran pinjaman kereta 1 100
Belanja mlnyak petro l 400
Perubatan 200
K alk ulator hd a n ja w:ll1 Bayaran premiu m insurans nyawa 600
el i laman wt h l't:rbanklIl Bi l telefon air, dan elektrik 500
In to dapat. mcmhant u and a Wa ng saku ana k 200
merancang bclanj:nvan

Pe lancongan 500
dangan III uclah,

Derma _ 200
IVww.bilnki ll111 n l'tl. Jumlah perbelanjaan 6200
..om,m} /O·Chl!lp_and_
rtdvlCt"!/(H01_Ll~erul_tt obi
Simpanan/pelaburan
budget calcul.ltor.
php ?inlPI't'fl.<l ngfD,=2& Simpanan 500
Amanah sah am 100

iI

Jumlah simpanan/pelaburan 600

t. ' I

I!I .' . ' Baki pendapatan 1 020

 ,,10: [Jan Penriapallln Indlvlau

3.3 10 Kepentingan Belanjawan Peribadi

Mengelakkan kenaikan harga
barang (inflasi) kerana
penyediaan belanjawan perlbadi
membolehkan individu mengawal
perbelanjaan.
Membolehkan individu
mendahulukan perkara
penting lerutamanya barang keperluan
seperti makanan sebelum membeli
barang kehendak seperti televlsyen .

Kepentingan Membantu individu menabung

Belanjawan sebahagian daripada
Mengelakkan hutang kerana
Peribadi pendapatan unluk tujuan
indlvldu berbelanla tidak
meleblhl pendapatan. kecemasa n seperti kemalangan.

Mernbantu menyelaraskan
perbelanjaan menglkut

h
pendapatan , maka tndlvldu akan
berbelanla ikut pendapatan dan
ha
tidak membazir serta boros .
gs
1. Perbualan bel'ikut berkaitan dengan amalan berbelanJa dua orang sahabat
an

Sheila Dah dapat gaJI bulan ni ke 7

Junaidah • Dah . Dapatlah gaji bersih RM 2 400. Saya nak beli telefon bimbit baharu berharga
RM 1 900. Jom, nak ikut saya ?
@y

Stleila . Dapat gaJ' je beli telefon bilT'1b it baharu 7 Rancanglah perbelanJa an awak, Junaidah.
Ka lau tidak, hujung bulan ndnti pening kepala awak.
(0) Apaka h pa nda ngan anda tentang tindakan Junaidah m embeli te!efon bimbit baharu?
(b) M engapakah Sheila menaslhati ra~annya agar merancang per-belanj aa n 7

2. Murid dlkehendaki menyediakan belanj lwan peribadi untuk keluarga masing-masing dengan
usah a sendir i ata u meng9unakan ka kulator belanj awan di laman web Perbankan Info
(h ttp.·//www.bankinginfo.com.my/04_ht:lp _and_advice/040 l _usefuUoo/s/budgecca/cu/ator
php?intPrefLangID=2& ).

1. Belanjawan peribadi ialah angg ran perbelanjaan berda sarkan anggaran

pendapatan boleh guna seseoran individu untuk tempoh tertentu.
0
2. Belanjawan peribad i yang baik harus mempunyal baki.
3. Kepentingan belanjawan peribadl adalah:
(a) Membolehkan indfvidu mend huiukan perkara penting
(b) Membantu individll menabung
(c) Membantu menyelaraskan perbelanjaan menglkut pendapatan
(d) Mengelakkan hutang
(e) Mengelakkan kenaikan harga barang (i nflasi)
Bab

3.3.'1 Strategi Simpanan

Pcran ca np1 n perhelanpan ya ng berhemJl al ' an mern hanLLl
mcliv idu menabung sebahagian clari pada pendapalannya . Ju mlah
si rnpanan yang clImiliki akan di gunakm untuk pelbagai LUJUJll
sepert i mc ngh, (!dp i \vakl ll kece masan, memheli baran g la han
lama, memb iayai penclidi kan . mCTIcapai ci -eita se ria menambah
punea penclapa lan pacta m.lsa akan dalang.

Be n kul aclalah pclbaga i straiegi si mpal1an :

Bank
perdagangan
Ind ividu boleh memi lih untuk menyimpa n dalam akau n semas , akaun
tabungan atau akaun simpanan tetap.

Faedah dibayar kepada pemegang aka un tabu gan dan akaun tetap.

Pemegang akaun simpanan tetap dibayar faedah ya ng lebih tinggi.

,
I

4t M enyediakan Ak aun Simpa nan-i Wa di ah, AI-Awfar, dan Deposit

Bertempoh-i (Tawarruq) kepada pelangg n.

Bank

h
Ba nk aka n berkongsi ke unt unga n dengan pelanggan berdasarkan Islam
perjanJian. ha
Individ u bo leh memili h untuk menyim pan dalam akaun GI RO, akaun
Bank
gs
tabu ngan, akaun simpana n tetap, akalln SEDAR. akaun CH ESS at au
Simpanan membeli sijil simpanan premium
Naslonal (BSN) Pemegang akaun menenma pulangan berbentu k faedah atau dividen.
an

Lembaga
Terbuka kepada semua warganegara Mal ysia beragama Islam.
Tabung Haji
@y

Oibayar bonus dan divlden berdasarkan jumlah simpanan yang dim ihki.
(LTH)

AKTIVITI- __ . _~ .3.11
1. Perancang kewang an mempunyai pan ri angan berbeza tentan g ju mlah si mpanan minimum

yang perlu dimiliki oleh seseorang mdi vld u. Dapatktl n maklu mat te n ta ng simpanan minimum

ya ng perlu dim Jilki oleh seseo rJng indiv du untuk keperluan masa dep an.

 8 Terdirl daripada unit amanah saham.

Contohnya, Arna nah Saham Nasional (ASN), Amanah Saham Burniputra
Unltamanah (ASB), dan Public Mutual.
Pemegang unit ama nah dibayar dividen da n bonus saham.

Indlvldu perlu menjadl ahlf untuk menyimpan dalam sesebuah koperasi.

Contohnya koperasi nelayan, koperasl polis, dan koperasl guru Koperasi

Ahli koperasi dlbayar dividen .

.. Indlvidu boleh m nabung dengan membeli polisi insurans nyawa seperti

insurans nyawa endowmen dan insurans nyawa seumu r hidup.
Terdapat dua jenls insurans di Malaysia, iaitu insurans konvensional dan
Insuran s
insurans takaful.
nyawa
Di samping mellndung i pelbagal rislko ya ng mung kin dJhad pi
oleh pemegang po lisi, syarlkat insurans j uga membayar pulangan

h
berbentuk dividen
ha
Menyediakan kemudahan simpana n Islamik dan konvensiona l.
gs
Syarikat
Contohnya Malaysian Building Society Be had (MBSB).
kewangan
Mernbayar pu langan berbentuk faedah alau divlden.
an
@y

Pembelian bon slrnpanan.

Simpanan lain
Pembelian em as

1. Individu boleh menyimpal wang di bank perdagangan, bank Islam,

Bank Simpanan Nasional, L ·mbaga Tabung HaJi, unit amanah, koperasi,
syarikat kewangan dan mernbeli polisi insurans nyawa, bon simpanan
alau emas.
2. Individu perlu menganalisis dan membandingkan pelbagai jenis strategi simpanan
untul< mencapai matlamat kewangan yang telah ditetapkan
 3.3.12 Konsep Risiko dan Pulangan
dalam Pelaburan

..... .................... ... ............ ..~ ~....•..

Pelaburan
As et da la m pel a bur a n j Peb bura n yan g dibuat oleh seseorang incli vidu dikenal sebagai
mungkin berbentuk as e t i pelaburan peribaciJ. Pclaburan penbadi bermaksud komilm en
keta ra seperti ha r anah j dana CseJ umlah wang) kcpacla saLU aset aLa l! Iebih ya ng akan
dan logam berharga atau j
berbentuk aset kewangan !
dipegang l ntuk sa LU L mpoh de.ngan harapan aset terse buL aka n
tidak ketara sep rti sirnpanan j m nghasil kan penclapatan yan g Iebih Linggi pacla masa hadap an .
di bank dan saham syarikat. :
'.
", -
.. ..•....................... ... ........ . ...............

Jenis-jenis Pelaburan
Terdapat t1ljuh .Ienis pelaburan penbadi iail u:

Simpanan di bank Unit amanah

Logam Urus niaga pertukaran

berharga asing (FOREX)

h
ha
Simpanan di Bank
Individu bo leh men impan selullliah wang da lam aka un
gs
si mpanan 'erap yang disediakan 'l kh bank pcrdagangan Pihak
bank men lwarkan kadar raeda h tctap ke pada pelah ur dcngan
syara t pcl lbur tid al-. ml'n LTeluarkan dana dal am prlgka masa
an

yang ciitc tJpkan Individu akan mfllcn ma pendapaLan pc-tabman

berbentuk acdah pada akhir tcmp oh pe1a buran.
@y

Hartanah
Pelabman cla lam harlanah term asu k mctnbeli rumah kecliaman.
lot kechi, aLau tana h. Pelabur pnlu mengambil ki[(\ pelbagai
aspe k sepuli keadaan c:korlO mi, kcupayaan mcnpna p nclapatan
pclab uran iaitu sewa, lokcls i sena pro spe k hananah pad a
masa ak an datang. Indwid u akan men erima pendapa tan
petaburan berbentuk sewa dan keuntungan mocbl iallU kcn aibn
nilai han anah.

Nilai hartanah di bandar Saham

semakin meningkat kerana SyarikaL rnene rbit kan ~aham Ll nt uk men>!"u mpul modaL Indi\lidu
permintaan tanah yang
ya ng rnem heli 'iuham me.nyumbangka n elana kepada syarikaL dan
semakin meningkat dengan
se bagai ba las n . S)a n kal rnenawarkan se bahagian hak pe.millkan
penaworan tanah yan g terhad
syarikat kcpada pelabur dcngan syarat Lcrtcntu. Inclividu akan
menerima pe.n d ap alan pd abur an berbe ntuk d ividen da n
keU nLUng,l n mod al iaitu kenaikan nilai saham.
Unit Amanah
lndi viclu bolch I1lclabur c1alam skim unit al1l.t11ah yang cliurusbn
okh Syankal Pcngurusan Unil Amanah . ~ yarikat pengurusan
ini mengu l1lpul cbna daripada pclabur-pl lahur inclividu dan
mClllpunyai pasukan pclaburan profesional ulllllk melahur semula
dana lerscbul dalam portfolio pelahuran -e.pcni se:kurili clan
sahalll. lndi viclu ab 11 Illene.rima pen apatan pelaburan berbent uk
clivlden dan kC' lllllungan modal iailU kenaikan nilai unll amanah.

Sekuriti Pinjaman
lndiviclu boteh me: lll beli sckuriLi pinjalllan ) ang dilcrhllkan ll eh
kerajaan alau syarikat sepeni bon. clebentllr dan sekuriLi kerajaan.
Pe m gang c;ekwili rinjaman scbenarnya ial<1h pcmbcri pinpman
manakala pencrbi l se kurili ialah peminpl1l lndiviclu akan rnenerima
penclapalan pelaburan bcrbemuk faedah clan mendapat semula
juml ah poi<ok pin.lamcll1 pacla tarikh malang sekunti

Logam Berharga
·~:~:~,~i::;~~;::·~···l

h
l nd iviclu hol eh mem be li logam berh arg.l sepcni Jongk o ng
ha
en1Lls . perak dan platinum sci aga i asel pelaburan. ilal Iogam
Malaysia melabur dalam .:::
be rharga berganlung pada ketulenan logam d.ll1 keadaan ekonumi logam berharga seperti
f'elaburan ini mClllpllnyai ri5iko renclah kerana kurang tercledah emas dan perak, pelaburan
gs
ini adalah dikecualikan
kep. cla kellda kstabilan nibi. Pelabur abn menerima keunrungan , daripada cukal barang dan !
modal lailU kcnaikan nilai looam bcrharga le rsebUl. perkhidmatan (GST).
an

Urus Niaga Pertukaran Asing (FOREX) !

Pelaburan F RE melibalkan pemhelian salll mala wang dengan
T 1
@y

menukarkan atau menjual salu mata \,iall g yang lain Misalnya,

mcii viciu. holeh rnemheli mara wang Amel lka (Dotar Ameri ka) . . . . . . . . . . . . . . . &0 • • • • • • • • • • •" • • • • 0- • • • • • • _ •••••• • •• • •••••• • •• r- .•

dengan lll cnukarkan mala wang Mala ysi a (Ringgi t t 'lab)' ia)
rlata wan,Tyang dibeli boleh dipegan g dan dtjual s mul a apabila
llll.ainya mcnin gkat Pclabur akan men erim,J keulllungan modal
[JilL! ke naikan nilai mala wang

Rakyat Malaysia disaran labur dalam emas fizikal

Rakyat Malaysia disaran memperuntukr an 3ntara 5 hingga10 peratus'pelaburan emas
fizikal daripada portfolio pelaburan keselu ruhan mereka. Harga emas dijangka akan meningkat
selari dengan perdagangan antarabangsa kerana faktor pertumbuhan ekonomi global yang
tida memberangsangkan telah menyulll lJangkan senti men posltif kepada pasaran emas
(Dipe1:ik daripada: Sinar Hanan, 27 Februari 2016)

Adakah anda bersetuJu dengan saranan di atas 7 Berikan alasan anda.

 b3

Risiko dalam Pelaburan

RisikO pelaburan ialah kernungkman seseorang individU mengalami

sesualu ~~ _ t i da ~\ paSl i an daripada pe laburan yang clllak u ~<a n

.........~.. " ...............~~.~ .......~.....

Pclab ur Tl1 ungkin nw nghaclapi kcru gian ata u kcunt u ngan
elaripada .- Suatu pc lahur:U1 Tahap r iko ada lah bc rbcza anLa ra
jen is pelabura n yang bcr laman sepeni dalam tomoh bcrikuL:
aham f1l cmp un ya i I iSlk yang ti nggi ke r:m a l rdedah e pada
LUrLln rwik ha1'2,:1 sa b.am ') an a- bergan tung kepada pc lbag. i
Perbadanan Insurans Depo it
[",lkl01 .;;cpcrt i PI' > 1<151 s)aril -ul dan kcaclail rl ckonomi
Malaysia (PI DM) ialah sa tu
ag nsi kerajaan yang melindungi Unit a 1 anab mt:mpun>oi Laha p ri iku y ng rendah ke na
. pen deposit dan pem ilik sU i I pelab ura n d il.d<u ka n llle h pasukl1ll pe b buran pro Ccsion ::li dan
: takaful dan polisi insurans rislko tl~l pa l d ih.ongsi an ta r;l r elnbur eland )'(;m g b ill .
l sekiranya sesebuall institu si Sirnpm tan Lclap dt han k pe rdagunp,an cli..lnggap Ixbas nstl<o
: ban k at au insurans ail li nya
kCrall <l sc mua sli npan,Hl ba\\'al1 RM2 ')0 000 dipm in oleh
t. menga lami kegagalal1 .
......... , .................................................
Perhad m e n InsLlrans Dt: pu::.ll ~b i ays w (Pl otv1)
Seku n ll kerala~lll b bas dar ipada n sikn pclahu ran ker;;m a
pc labum n ini lipll1l11 (~leh kera jaan .

h
.'
f
. . . ~. . ~_. . . ~. . ~.~.~. . .J~; . . .
i
ha
Pulangan Pelaburan

I
Pulangan elaburan ialah keuntungan yan g dinlkm atJ oleh pelabur

gs
daripada lktNitl pelaburan yang dllakukan.
Simpana n Faedah )(
tetap Pu lan na n J lUll tTkin hlrhenruk :

an

Hartanah S wa ./
Unit Dividen ./
amanah
Pendapatan peJaburan sepertJ faedah dan sewa

Sekuri ti Faedah )(
@y

..E.inj a rlla~ i Keuntungan modal iaitu kenaikan nilal aset

Saham Divider'! ./
pelaburan seperti kenaikan nilai hartanah
Logam
berharga
./ 1

.....
J
FOREX ./
,.•...... ......... .... .... .. .•...• ••. ..

Cont h:
PLlrm Prcma mcmbeli 1 000 UnI t sabam _ p lk.ll Pennata Bl1had add h ar~a R 12.00 :>C1..l1l it Pada
ak hir tahun tcrs 'bu t ~ yar i kat Pnmala B rh ld mun bJ) ur d l\'l ckn s~ b a 1yak 10 Tn c;eu it k p,1da
sem ua pemegang sah am syariha tn) a ['ada wh un bertk t r ) ~l Pu' n Prcmu lela h menjual se Hla
saham yang d ipegang apabda harga saham r ' r-scbu L m -'11 mgt 11 kt: R 12.2() 5euni[

P nd p n Keu u
p n Peningkatan P I
Dividen + nilai saham = Jumlah penerimaan

RM 100 RM200
RM300

(RMO.l 0 x l 000) (RMO.20 x 1 000)

(RM 100 + RM200)

Hubungan antara Risiko dan Pulangan Pelaburan

Tah ap r is il,c clalam se ua lU pelaburan bcrubah dengan
puhngan pclahuran Lerse hlll. Kcbiasaanny.l, ri siko yang Linggi
akan me l , bc1\va pul ngnn yan g ll nggi rn .tnakala ns iko yan a
ren d~ h akan membav\.'(], pu bngan yang renclah.

Rajah 3 8 mcnunjukkl11 hllbungan risiko dall pulang, 11 pd aburan

tbla m belll uk rajah .

Rislko rendah .JO~ ($l!!J: • J~I •

...c:
C
ttl

ttl
Pulangan rendah
Rislko llnggl Jelaskan hubungan antara

"5 Pulangan lmgg'

a.. risiko dan pulangan dalam

pelaburan.

h
Risiko
ha
Rajah 3.8 Hubungan an tara risiko pefaburan dengan

pufangan pefaburan

gs
Sebc.lg, i com } , pelat man dalam hart.ana ll clLkawkan bcn si ko
rcndah berbanding dengan pe laburan cla am saham ':i)a n ktll.
an

I tal in! cli kaLakan dCITIlk ian kerana harl an h m m r w lyai nilai
,ng SI, bil manab la saham lerd eclah kepaJa lurun naik harga.
j\kan letapi pulangan daripada pembelian saham aclalah lcbih
@y

Li nggl berbandin g p e laburan JaJam hal lanah. e- ningkatan

mlai s< ham bolch hcrbku dalam masa sin gkm disebabkan oleh
faktur-faklor se perti pre~ Lasi syarikat al (l u perubahan poltsi
kerajaan man akala pcn in gkalan nilai hananah aciaLah perlaha n
da n hcran tung epada lokasi , prospek masa de pan dan {aktor lain.

1. Pelaburan peribadi bermaksud kornitrnen dana kepada salu aset atau

lebih dengan harapan agar aset tersebut menghasilkan pendapatan yang [eblh
0
linggi pada rna a hadapan.
2. Sentuk pelaburan peribadi terrnasuk simpanan di bank, harlanah, unit amanah, sekuriti
pinjaman, saham, logam berharg J dan FOREX. . I

3. Risiko pelaburan ialah kemungkinan rnenghadapi esualu y I1g lidak pasti pada masa
akan datang. .
4. Pulangan pelaburan ialah ke ntungan yang diterima oleh pelabur dalarn
tempoh pe/aburan
5. Semakin Linggi nSlko, semakin linggi pulangan . Hubungan antara risiko dengan
pulangan adalah positif.
 :3

3.3.13 Perbandingan Tahap Risiko,

Pulangan, dan Kecairan antara
Pelbagai Jenis Pelaburan
Peribadi

, .-' ....... . . ........... lndividu ),m g ras iorJ a l aka n rncmb , nclin gj· n uhap ILSiku ,
; Kecairan rneruj uk kepada 1 ulangan , da n ke '31r311 anLara pelhagai j ~nis pcbburan unluk
1 keupayaan aset unt uk dlubah mcng ' nal rasri henwk pelahuran yang .-e\aras de.ngan m aLlamal
: menjadi tunai. Contohnya.
kcw' ngant ya. Misaln)'<1, iml1 \. lliu y, ng mgir m ~n dapat p ulang, n
l tunai di tangan dan s impanan
; di bank mempunyai k cairan c1alamj an Aka rnasa yang ra nj an g a kan mel abur clalam un it
: yang lebiil t inggi berbanding amanah a L.l l l hartana h. [ntll, IJ LI ).111<] Ingin kan pu langan dalam
l dengan set tetap seperti pngka ma a y:mg singkal aka n mcmilih Llt1l uk melaljur c1alam
, rumah dan bangunan yang pa. 3ran salLiltTI.
~ memerlllkan masa yang lama
\. 1I1ltlik diub ah menJadi tu nai .
~" "' " ~. . . . . . . ...... .-....... ~ ...... ,... . .... ..........
SeLlin IIU , ...C. eorang indiVil.lu p.rlu menp:al11 hil kim sib! dinnya
sarna ad a tTIcrupakm scor:ll1 g penghindar nsiko ~ll a u sfo rang
..........~....~.................~.~..... ~..~.....\ pengamhil ['iSlko SalU kaedah pelah uran yang boleh d igu nakan

h
; "Jangan letakkan semua j unt u k mcngufangkan risiko pclaburan lalah tTI cmpelbagai kan

1 Melabur semua wang dalam

: satu jenis p laburan sahaja
ha
portfoli o Ii ·la buran. Pelabur \vajar melabur dalam pclhaga l jenis
pelaburan 'ang berbaa lln w k en 1im hangi risiko anlara 5< lu
sarna lain I 11 selcrusnya mc nguran gkan risiko dalam ponl'olio
. adalah tindakan yang kurang
gs
; biJak kerana, j ika apa-apa
peLaburan keseluruhan .
: berlaku atas pelaburan
: tersebut. semua wang yang Jadual l Id mcnunju kkan perbanclin ga n anlara pclbag< i I n is
an

~ dil aburkan akan hi lang akibat pelaburan peri badi

1. kerugian .

..................... .. - ............. - .... .......... .

@y

Jadual 3.10 Perbandingan pelbagai jems peJaburon peribadi

Tahap pulangan ...

Bebas risiko Rendah Tmggl

Sekunti kerajaan Sebas risi ko Renda h Sederhana

Unit amanah Rendah Rendah Tinggi

Harta nah Rendah Rendah Rendah

Logam berharga Sederhana nnggi Rendah

Sa ham syarikat Tinggi Tinggl Sederhana

Urus nlaga pertukara n asing (FOREX) nnggi TInggi Tmggi

 3.3.13
1. Maklumat di bawah berka itan dengan akt iviti pel abu ran dua orang individu

Enc.ik Abdul AzIZ menerlrna
wan g persa raan darl pada
sya r ika t nya sebany a k
RM50 0 00 . Bellau telah
memb Ii sebuah bangunan
dl Ipoh. Perak dan menerima
SE'wa bulanan seban ya ~
RM3 OOOsebulan.
Encik Mo ar menerima wang persaraan danpada syarikatnya
sebanyak RMSOO 000. Bellau telah menyimpan RM 100 000
dalam a 'lun simpanan tetap dl sebuah bank perdagangan
dengan adar fdedah 4% setahun . Bellau Juga membeli
unit amanah saham bernllai RM100 000. Encik Mohan juga
memillki aham Syarika1 MBA bernilal RMSO 000. Bakinya
digunaka untuk membeli sebual, pangsapuri kos sederhana
di Shah A am dan menerima sewa sebanyak R.M I 000 sebulan

(a) Jelaskan tahap risiko pelaburan unluk dua lridi vidu di atas.
(b) Pada pan dangan anda, siapakah m ~rLJ pakan pelabur ya ng bijaU Beri justifikasi anda.

2. Data di bawa h merupa kan kadar tabun g n negar kasa r Malaysia dari tah un 1995 hingga 2015 .
Kadartabungan Kadartabungan

h
Ta h un
negara kasar (%) negara kasar (%)
1995
1996
1997
37.9
4 1.1
40.8
ha 2006
2007
2008
38.9
3 7.9
37.6
gs
1998 4 1.1 2009 34.0
1999 38.6 2010 3 35
2000 36.5 20 11 34.1
an

2001 34 .0 2012 30.9

2002 32.5 2013 29.4
2003 35.2 201 4 29.3
34.9 2015 28.8
@y

2 004
2005 36.2
(Sumber: https. IIW'NW.quandl.com)

(a) Luki s sebuah graf garis yang mew dkili arah allran kadar tabu ngan negara kasa r Malaysia
untuk t empoh berkenaan
(b) Jelaskan faktor-faktor yan g mung"m mem pengaruhi ka dar tabungan nega ra kita.
(c) Kum pulkan mak lumat t ntang kcJd ar t abungan negara-negara ASEAN dalam tempoh
tersebut dan berikan kesi mp ulan dnda.
(d) Apakah kesannya kepada eko nor'l i negara jlka f'vlal aysia mempunya i kadar tab un gan
yang tin ggi i

1. Sekuriti kerajaan dan simpanan t tap mempunyal nsiko yang paling rendah,
maka pulangannya juga rendah. .
2. Pelaburan dalam saham syarlkat dan pertukaran aSlng mempunyai risiko yang
tinggi, maka pulangannya juga tinggi.
3. 5impanan letap, .amanah saham, dan pertukaran asing mempunyai tahap kecairan
yang tinggi ialtu amat mudah dltukarkan kepada wang tunai apabila diperlukan.
 ~

. Peta Konsep '

h
ha
gs
an
@y
,..-

Wang dan Bank Pendapatan Indiyidu Penggunaan Pendapatan Boleh Guna

• Fungsi wang • Jems pekerjaan mengtkut • Kon~ep plindapatan boleh gunil

• Fungsl bank pusat sektor ekonoml
• Fungsi bank • Kepentlngan se iap sektDr
pemagangan dart segl pekerJaan
• PrinslP perbankan • Faktor pemilihan
Islam a pekerjaan
---~----
• Jenis pendapatan in dtvidu
• Kaltan kerjaya denga"
mallamat pendapatan
indivldu b
• Jenis potongan wajib
Keperiuan dan kehendak
• Penggunaan pendapatan bcleh guna
• FaktCl yang mempengaruh ccrak pernelanJaan pengguna
• Kaedah pembayaran tunal dan kTedil
• Konsep belanJawan peribadl C
• Kep nllng n belanJdwan peribadl
• Strategl simpanan
~---------------------

h
• Konsep rlS ko dan pulangan pelah ran
• Perbandtngan pelaburan penbadt

a Prlnsip Perbankan Islam

ha b Kaltan Kerjaya dengan Mat mat
Pendapatan Indlvldu
gs
an
@y

Takjiri Mudharabah

c Penyedlaan Belanjawan Perlbadl

langkah­
Menglmbangi
langkah Menyusun anggaran
punca perbelanjaan
Menyediakan pendapatan
pendapatan dan mengikut
8elanjawan boleh Quna
potongan wajib keutamaan
dan perbelanjaan
Perlbadi
Bab3

[?' elepas mempelajari bab ini, anua dapdl:

3. 1 Wang dan Bank

D M jelaskan fung i w ng

83.2
Menje la Itan fungsi bank pusal

M nj laskan fungsi bank perdagan 'an

Pendapatan lndivtdu
D Mengklas ifi kasi jenis pekerjaan menglkut sektor
o MenJelaskan kepenlingan setiap ektor ekonomi dari segi pekerj aan

6n Meng na l pasti fakta r pemilihan pekerjaan

M nJel' kan jenis-jenis pen dapatan inclividlI

Menganali is kaitan antara pel bagaj keljaya dengan maUamat pendapatan indivld u

3.3 Penggunaan Pendapalan lndivtdu

D Menjelaskan konsep pendapalan baleh guna

D Mengenal pasti pelbagai jenis pnt nga/l waji b

h
C Menlelaska perb zaan antara k perlu.lll deng n keh ndak

ha
5 Menjelaskan penggunaan pendapatall i Idividl1

Menjelaska.n fak or yang mem, engarul i corak p rbelanjaan engguna

El
Mengenal pasti kelebih an Lla kekurangan ka dah pembayaran tunai dan kredi t

gs
Mel'lghuraikan !itur ekonorn i dalam peHlbeJian kredil

C M nerangkan konsep belanjawan per ibaci l, meny dia dan menjelaskan kepenti ugan a

an

L Mengenal pasli {Ian membanding strat ·gi sirn panan

Menerangkan k nse p rislko dan pulan an daiam pelaburan

o
@y

Membandingkan pelbagai jenis pelaburan pen lJadi daripada tahap rlsiko. pulangan. da kecairan

--- lIffij,i t:iin IITlJ CI nIt.. ..........•...•.....•..... ..........•..•

.~

3.1 Wang dan Bank 3.3 Pcnggunaan Pendapalan Lndividu

• Bit ~ P IJ I).:., I\~an (Colnllle rcial ba ll !? ) •
• B,mk pu".11 ( C~ nl ral bal1l~)
• P nJ,IIl.lI.m I'" h. {II (PnSOI1Ui l llcomc)
• PiIlIIOl. 1 (BUlTUWill,V
·

• ... I (Dtposlt)
' 11

3,2 Pendapatan Individu

• R} r \ in J h 11 (Trallifl' r !'UJIllf'I1/)
• Dh i, I (D;vid(' 11(l)
·•

• r cd tI (In/ere [) • K P rlll,11l (Nl't'ds)

• I a·J I 11ll!"1 ~"I (Fringe benefit) • Pel hm \I (['1I't' QI11CIl c)
• "lllnT dH 110 i (EwllOini - Sf' lUI) • P :m. :U.I (.vlw f/cling)
• ''Il' I (Rent) • P 11 1.11' nl h l (D L,posoh/c income)
• l n un (FrujiO 1 • Pub ,..111 (Rt'/w n)
• l P h (Wuge) • Ri iku (RJsh)
• l p. f} I l .. r (Reeil wage) • Tabung.l 1 (Sa vlIlg)
,..

Latihan Sumatif •
~ alan Obje tit
Arahan: Tiap-tiap soalan diikuti oleh empat jowapon pilihan. Pilih satu jawapan yang paling tepat.

L. Cik fuliana membeli satu set perabot kayu
di Kedai Perabol lndah b rharga RM2 no
dengan bayaran bulanan sebanyak RM160.
Apakah fung i wa ng dalam urus niaga
di at s?
A Ala t ukuIan nil i, al· t sim panan nilai,
dan aJat perantaraan pertukaran
B Al t si mpanan nilai, alat perantaraan
pertukaran, dan alat bayaran tertunda
C Alal bayaran tertu da, alat ukuran
nilai, dan alat perant raan perhtkaran
D Alat pe rantaraan pert ukaran , alat
3. Ma kl uma t be rikut ber kaitan dengan
sejen i ke mud ahan pe m bayaran bank
perdagangan .
oncik Jonathan m emi nta pihak Bank
Cemerlan Berhad membayar ansuran
pinlaman pe ru m ahan pada 25 hari
bulan setiap bulan kepada Bank Setia
Berha .
Apa ka h jenis kem udahan pe mbayaran
ter ebut?

h
bayaran tertunda, (lat irnpanan nHai, A Draf ban k
dan alat u\...'1.lran niJai

2. Rajah di bawah berkaitan dengan strategi

ha B Debit l.nngsung
C Pindahan h ed it
D Perintah sedia ad,
Bank egara Malays ia untu k menj aga
gs
kestabilan nilai ri nggit. 4. Rajah d i bawah berkaitan de ngan satu
kemudahan perbankan .
an

Mema tikan
andaran min im um Perbankan Internet Internet Banking
mencukupi
Langbh
@y

menjaga /
kestabilan -----.1
X
/ www.l'bayar.com.my
nilai Ringgit
Malar 'ia Mengapakah ke mudah n di ata ema ki n
popular daJam kaJallgan pengguna?
I Kurang mengguna kan kertas
IT Jimat m as dan mudah d igunakan
III Tidak tertakluk kepada waktu urus
Apakah X?
niaga bank
A Mengawal infla i
IV Tidak tertaklu k kepada kawalan Bank
B Menai kkan adar faeda h Negai'a M laysia i
C M nga a l al i ran m a u k mata A I dan II
wang as ing B rdanrV
D Mengu rangka n j um lah wang dalam C II dan III
eko nom i D III dan IV
 3

5. A n ta ra ya n g beri ku t, yang m anakah 9. Berikut ad alah makl W11at pen dapatan dan
m erup akan faedah a m pinga n un t W<. poto ngan wajib Puan Kalsom lU1tuk tu hun
sesuatu pekerj aan? tertentu.
I M inat
U Bonus Butiran
1I1 Sub idi makanan
Gaji selahu n 50 000
IV Suasana tem pat ke rja
Dividen ASB 1 000
A 1 dan II C II d a n III
B I an IV D III da n TV Pembcrian anak 16 00
Caruman PERKESO 400
6. Ke n ikan h rga p u rata baran g aka n Cukai pendapatan 300
m enyebabkan Zakat 100
A kuasa beli menln gkat
B upah benar m enllrLl n Berapakah pendapalan baleh guna untuk
C labungan m eningkat Puan Kalsom, 'ik3 kadar caruman KW P
D perbelanjaan penggn naan men urun untuk pekerja ialah 11%?
A RM62200 C RM44700
7. M aki u m at beri k u t be rka it an deng..ln
B RM44 200 D RM60 7 0

sejenis p ndapatan .
Ke ra)aa n m embayar BR IM kep ad..l
individu yang m ener ima p end ap ata
kurang d aripad a RMl 500 sehlllan,
gs
Jenis p endapatan di atas m erupakan
an
h
10. Apakah kelebihan mem bel i secara tunai?
ha
A Hutang lapuk tidak berlaku
1
B Melindungi d iri daripada in fla i
C Dupat mem beI.i barang m ewa h yang
mahal
D Menikmat i bayaran ansuran buJan a n

A bayaran pi nd han yang rendah

B pendapatan prod llkli
C pe ndapa t< n yang boleb dike n akan ll . Anlara yang berikut, yang man aka h
e ll ai pe ndapalan kesan ya ng di hadapi aJeh individu yang
@y

D pendapatan yang d iterima oIeh indi 'du merancang perbdanjaan nya?

yang m emberi sumbangan d ala m 1 Pinjaman berkurang
proses pengeluaran U Tabungan meningkal
1fT Kepua an individu m enw-un
8. Enei k Hamza h seor og p e m ai n b la IV Pendapalan boleh guna meni ngkat
sepa k p r o fes iona l. Beli u m ne r im a A I dan II C II dan III
elaun bulanan RM3 500 d an be1iau j ga B I dan rv D TIl dan IV
membll a sebuah pusa t latilian bola sepak
d i Jo ho r. 12. Pelabur, jalah aktiviti
Ken a.l pa Ii jen i pendapatan ang dlterima A mengambil fisiko
oleh Encik Hamzah . B me mb e ri h ak pengg u naa n m o d a l
I Vpah 1 epad;.l orang lain
II Sewa C mena n gguhkan pe n gg u naan w ng
III Faedah pada masa in i
IV Untung D menamba h tok moda l u nt uk
A I d an II C II dan III men d apat keu ntungan p ada m a a
B I dan IV D m dan TV hadapa.n
m Soalan Esei

Arahan: /awab soo/an-soolon yong berikut.

1. (a) JeJa,kan empal fung i wang.

(b) Tela kan kemudahan pembayar n banle perdagangan. yang boleh mengura ngkan
penggunaan tunai dalam ekonomi.

2. (a) Berikul adalah logo sebum institusi kewangan di Malaysia.

~
Bagaimanakah aktiviti bank perdagangan dipengaruhi oleh institllsi kewangan di atas?
(b) Bandingkan upah dengan unLung.

3. (a) Perbualan berikut berkaitan deng.ill kemudahan pinjaman bank perdagangan.

----------------~,

h
lldak perlulah mohon pinj aman. \1
Puan, saya ingin memohon pinjaman Encik Halim boleh menggunaka n
ha
sebanyak RM25 000. Saya kekurangan
tunai untuk beli bahan mentah .
'. kemudahan overdraf~
gs
an
@y

Mengapakab pegawat bank O1cnaslhati Enclk Halim menggunakan kemudahan ovcrdraf?

Beri hujah anda.
(b) (i) Huraikan tiga sektor ekonomi dalilm pekerjaan.
(ii) Beriku t adalah iklan jawatan ko ong ebuah yarikal.

K mi telah menerujui k PI rl ~ erab t i\ ala' i ke ~elllnth dunia. Seja;ar dcngan

matJaOlat me-nambahkan kr uaran. kafl11 mgin I11cmpclawa war~al1egara Malaysia
yang berkel.l) akan ullluk l11el11enUIll kek Isongan ilwatan berikut.
PE GUR S 1 EN E1 UARAN

Herllnlur anlara _0 - .0 tahun

Ih:rtuga. di Per k

Slain faktor upah, jela kan tiga faktor lain yang perlu dipertimbangkan sebelum
memohon pekerjaan di atas.
8il

4. (a) Mengapakab pendapatan bo leh gu na lebih rendah d ari pada pe nd pata n bulan an
individu?
(b) Beriku t adalah aktiviti ekonom i.

Encik 'ega meoyimpan Rlvf 10 (Jon dalam Syarikat Pengangkutan LaJu Berhao
Akaun l\ludharabah di Bank lam membeli tiga buah lori baharu

Bandingkan dua al... i vit i ekonomi di atas.

5. Ma klwnal berikut tentang pendapatan . pelepa. an cukai, dan p tongan wajlb Enci k Zakaria
dalam tempoh setahun.

RM
Gaji etahun 60 (JOO
Pemberian amlk 8000
Jumlah pelepa. n cukai 24000
Zakat -lOO
PLRKES 750

h
KWSP 11%
ha
Berikul adalah kadar cukai pendap' tan yang dlkenakan:

... .
gs
Banjaran pendapatan . ~
Kadar % Cukai {RM}
bercukai

0- 2 500 2500 P rtama a a

an

2501 - 5 000 2 500 berikutnya 25

@y

5 000 perlama 25
5 001 - 10 00
5 000 berlkutnya 3 150

10 001 - 20 000
, a 000 pertama 175
10 000 b rikutnya 3 300

20 000 p"rtama 475

20 001 - 35 000
15 000 b rikutnya 7 1 050

35 000 perta ma 1 525

35 001 - 50 000
15 000 b rikutnya 12 1 800

50 000 p .Itama 3325

50 001 - 70 000
20 000 b... rlkutnya 19 ; 3 800

Hjtung:
(a) Pe ndapatan boleh dikenakan cuk. i
(b) Cukai pend patan yang peflu dib yar
(c) Pendap tan boleh guna
6. (a) Maklumat berikut berkaitan deng.lO aktivitl pelabu ran .

EncIk lamal telah menggunukan RM600 000 untuk membeJi sebuah kondominium
di Iwala Lumpur ebagai pelaburan.

0 ) Apakah jenis pelaburan yang dilaJ...-ukan oleh Encik ramal?

(ii) Huraikan aspek kecairan, r isiko, dan pulangan untuk pelaburan di atas.
(b) Kerajaan telah mengua tkuasakan peraturan penjualan rWl1uh berharga sehi n gga
Rlv1300 000 terhad kepaJa pembeli rumah pertama sahaja.
(i) Mengapakah kerajaan menguatkuasakan peraturan tersebut?
(ii) Jela kan ke an peraturan ter ~but kepada
• industrj harlanah
• pelabur

7. Maklumat ill bawah menunjukkan pendapatan, perbelanjaan, dan potongan wajib eorang
individu bagi bulan tertentu.

Butiran RM

h
Ga] i 4 000
Zakat ha 100
DivLden ASN 600
Caruman K\ VSP 440
Pampa an in 'urans nyawa 12000
gs
hlaull pelJalanan 400
Makanan 800
an

ell kai
pendapatan 45
Ansman kereta I 100
Pelbagai bi! utiliU 6()O
ewa rumab 900
@y

Caruman PERKf 50
Premiu m in. ura ' nyawa 150

H ilu ng:
(a ) Bayaran plndahan Cd) Perbelanjaan penggun an
(b) Potongan wajib (e) Tabungan
(c) Pendapatan boleh guna

8. (a) Be rikut adalah suatu pengtunuma n kerajaan .

Kerajaan mengumllmkan pengurangan pOL ngall caruman ,KlImpul n Wang

Simpanan Pekerja (KWSP) ba Jj pekerja sebanyak tiga peratus mulai Mac 20.16
sehingga Disember 2017.

(i ) Mengapakah kerajaao mengambiJ tindakan ill alas?

(ii) Mengapakah sesetengah indlviJu tidak beretuju dcngan cada ngan d i ata ?
(b) Jelaskan tiga faktor yang mempengaruhi corak perbelanJaa n pengguna.
B~n3

Salleh yang merupokan eorcmg cacat enJengoxon teIoh be kerj seba go ! seora ng jumkimpal
df sebua h kiIang fKS yang membuot bi n yka l be i di Kepo ng, Kua la Lu mp ur seteIaI tamat
per ekola l1 an di SekoIob Menengah Pendidlkan Kha<; dan juga Sekolab Vokasiona l di Setapak,
Kuala Lumpur. Setelah bekerja selama 12 tahun, Salleh lerpak a pulang ke Jerantut, Pahang unt1tk
mengambU alib peranannya sebagai ketua keluarga setelah Ibunya meninggaJ dunla aki ba t penyakit
bora h. Reliau mempunyOl adik-beradik serumai lima orang. Pada peringkat pe rmulclll l1, Sail h
telah bekerja sebl1gai penoreh getah sela maetahun. Dlsebabkan pendapatan , ang rendah , Satleh
telah bekerja d. sebuah ki lang membuat perabot rotan di Jercmtut elam a dua tahw1.

Sebagal pekerja yang komited dan ra jin, Sail 11 berjaya memperoleh pengalaman yang Iuas berkaitan
dengan aktiviti pengeluaran pembot rotcm. Pemilik kilongnya Encik Chong telah mencadangkan agar
Salleh rnembuka kilongny ·endiri. Salieh b rsetuju dengon codongon Encik Chong dan membuku
sebuah kilang perabot rotan sendiri. Be!iau teloh membuka sebuah kllang perabot rotan dengan
numa Salleh En terpri e dan meng9wlOkan rumah arwah ibunya seboga.i Iokas i ki la ng dengon
banluan kewangan sebanyak RMIO 000 yang disumbangkon oleh TabaLan Keba jikcln Ma yarakat.
Pada peringkat permulaa n beliau telah menggajikan tiga orang pekeTju dan menggunakan duo buuh
mesin terpakOl dan herjaya menghostl kan 1 000 rotan kerusi setlap bulan.

Disehabkan permintaan yang semakin meningkat, beliau tt:!luh menyewa sebua h lot ki lang di bandar

h
Jerantut untuk membuko sebuaJ1 kiIang yon J lebih besor. Beliau telah m en cagark n tanah QIWah
ibunya umuk mendapatkan pinjomon bank seba nyak RM500 000. Beliau juga te.l h rnenggunaka n
ha
kemudahan Bank [slum untuk membeli stok rotan bemila.i RMIOO 000 erta pembell n duo buah
mesin dari Taiwan bemi l.ai RM 16 000. USdha giglh Salleh teJah membawa kejayaan an kin i
syarlkat b~liau merupakan pengeJuar perabot ulamu negen Puhang dengon nilai ke1 uaran sebanyak
gs
RM60 juta setahun.

Encik Sa lleh berpendopa t, kesusahan hidup yang dilaluinya pada zaman persekolohan telah mendidik
beliau tentang penlingnya peranca ngu n kewangan dalam kehidupan S8 eorang . Menu rut beli c.lU,
an

setiap ringgit yang diperoleh dartpado pemiagaan akan digunakan dengan cerma t a gar membawa
pulang n yang m madai. Encik Sulleh telah melabur sebahagian daripadtl keu.ntu ngan perniagaan
dalorn bldung hortonoh don kin i mem!lik i ~t!bua h ladong awit eJuas 800 bektar serta 20 h ktm
tanah di bandar Jerantut ang akan c:limajukon sebagai kawa 'an perumaban .
@y

Sebagui seorong OKU, Salleh tidak perneh b 'rasa k~cewa clengoD kemcatcm yang d alorol , malah
iu telah mendoron c be.liau bemsaha 1ebih glgih untuk herjaya dolam keh idupunnya, Beliuu juga
menggajikan romai OKU dLllarn perniagaannya dan telch memenongi peJbagal otlugemh atas
!;umbangan beliou kepad masyarakat OKU d un juga atas sumbangan beliau me mp rom o~ ikan
produk kraf ton on Maillysia.

Berdasarkan kes di atas, jawab soalan berikul.

(a) lela kan e tor ekonomt yang di 'erlai 01 h Encik Salkh pada peringkal permulaan .
(b) Adakah anda bersetuJu Jenga n tind'lk.m Encik alleh memulakan pernJagaan sendiri? eri
ala. an anda.
(c) Jekl. kan ir i· in penbadi 'ang di l11 ilikJ oleh Encl k Salleh yailg membokhkan beli au berjaya
dalam ernlagaannya.
(d ) AJakah En ik Sall h seorang pelabur yang blitlk? Beri alasan anda.
(e) Terangkan jeni kemuda an pinjaman y.mg digunakan oleh Endk Salle
( f) Huraikan prinsip erba nkan I lam cialam kes di atas.
(g) Mengap kah bukan semua u ahawan akan berjaya dalum pern iagaun yang dlceburinya?
 Wang Ban d n Pond ~tan Inlllvdu

Praktis

Arahan: Lengkapkan peta pemikira n di bowah.

1. Bandingkan bank perdagangan dengan bank pusat.

h
ha
gs
an

2. Lengkapkan peta pokok tentang pengelasan jenis pendapatan individu.

@y

Jenis Pendapatan Individu

I
Pen da patan tidak
Pendapatan produ ktif
produktif

Pendapatan yang
Upah Sewa Dividen diterim a tanpa
--r --r- I
GanJaran kep ada Gan jaran kepada Ganjaran kepada

Contoh:
Faed h Un tung
~ -r-
Ganjaran kepada Ganjaran kepada
• Ilng).:u liJlu, k ' lils rkonomi tingkillan -1- lelah mengailaJ.;an lawatan ke l'ilang Ke.repe.k .\1 yang leTI tak
III \\( r ,ajah. 1I.lclaka. Tuluan I...... atan ini dla lakarl adalah unluk JlwmJ'dahkan kepada muriu-mu dd
bagaimana Sl'Sllattl produk iha!ialkan daripad. hahan mentah \ehingga barang iap. Lawatan ini telah
tlj ertai oleh ]0 orang lllurid dan dilringi o leh dua lifU pcniJsihal, Cikgu im dan .l kgu Acsya h.
Ketib n kami tdah tii ambut me r' oleh 1" yd ia kjlang, [' n ik Rdi1im Endk R h iDl m mberi
p n rangi!l1 k pada kami t 'rllang ~ct1ap prose\ untuk mer1gha~ilkan kerep k ulli. Kam i Il'la h berpe luang
untuk melihat pr 5es pengeluaran daripada p rmulaan ~l'hlngga pembungku an kerepek.
Herlkut aual h gamba[ pro~E'-~ pen '('Iuaran kerlp ubi.

h
ha
Ubi ka yu dipoton
gs
nipis dengan mesln
penghiriS. dlbdsuh
bersih dan dltoskarl
an
@y

Sebl'lum h 'redar, kami lclall lih idangi kerepel ul, i yang ('r1e1k .trl ran~ul ~erta J a al me mhel i kcrepek
yang baru slap dibungku · dengal barga yang Icblh murah daripada harga pasarao. I awa ta ll pada ka li
ini t lah O1el1lalltaatkan scmua ll1urid . '

,clepa· mempcla lari bab ini , I-.t::na l pasti input input dan kos yang tedjb t d.lI, m pengelu r:ln kcrepek
ubi dan Ladilngkan strategi yang dapat meningkalkan kClInlunga n p ·ngcluar.

- -- - -

- - - ----=-~
 Pengeluaran ialal satu pr tram lonna I input kcpaJa output. Pcrhelanjaan yang
dl ayar oleh se"ebuah fim1a unLUk pl.:ng.;un,lCln input dipanggil ku p'ngeluuran.
SenMkm tmggi ko ·. etn:lkin en Ih untull!! /irma . Olch itu, pCD!!duLlr perlll mt:milih
kombinLlsl input) lInc paling l ekap d Ilam p ngeluarannya. Pcngeluaran bl'rkait rapal
Jen); n produklivil i dan eksft:rnuLili .

h
ha
gs
an
@y

Kata Kunci:
• Firma
• Input
• Fungsl pengelua'ra n
• Kos pengeluaran
'." Has!!
" Untung
Standard Kandungan: " Produktlvltl
4 1 Konsep Pengeluaran . Kos dan Hasll • Eksternalltl
42 Produktivlll dan Ekstemalitl
Ba 4

4 .1 onsep Pengeluaran, Ko , dan

Hasil
Apa maksud pengeluaran 7
Apakah fungsi pengeluaran Jangka pendek;'
Apakah perbelanjaan yang ditanggung oleh pengeluar dalam
mengel uarkan barang d~ln perkhidmatan?
Bagaimana jumlah hasil dan untung fir'ma dapat dikira 7
Bagaimana menentu kan s buah firma mencapai tahap
pengel u ran yang paling cekap?
Bagaimana pengeluaran f irma me\NuJud kan eksternaliti7

SEP LALU

8anyak Perusahaan Kedl dan Sederhana 8erjaya dalam

Perusahaan Kraf Tangan

h
Syarikat Auf Enter'prise, sebuah kilang rT'engelua rka n
prodllk rotan telah ditubuhkan oleh Enci Abu Halim
ha
pada tahun 1990. Kilang Ini pada mulanya beroperasi di
sebuah beng kel kecil di belakang rumah ked aman sendiri
denga n mengeillar an secara kecil-kecilan produk yang
gs
ber"asa skarr rotan. Setelah produk mendapat sambllta n di
pasaran barulah perniagaan in i dibesarkan lagi denga n
membeli peralatan dan bangunan ilang. Dalam memenllh i
an

permintaan dan kos pengeillaran yang semakln meningkat,

En ci k Abu Halim telah mencari inisiatif dalam menangani
masalah tersebut dengan menyertai pameran jllala n kraf
@y

untuk mempromosikan prodllk rotannya. Ramai orang menganggap perusahaan kraf ta ngan
t idak mendatangkan keuntungan yang ban yak sebab permintaan produk kraf tradisional semakin
menurun . Namun mengi kut Encik Abu Halr m, kalau pan dai memilih bahan mentah pada kos
yang rendah, mempelbagaikan reka ciptanya, serta merrcari pasaran yang lebih luas, mendapat
ke ll ntungan yang tlnggi darlpada perusahaa n ini bllkan mllstahil

Pengeluaran melibatkan input dan koso Inpu terdlrr danpada nput berubah dan Input
letap. Bayaran ter had p mput adalah ko 'ang ter libat dim pengeluaran Setlap
pengusal18 akan cuba rnenCdri komhmasl r.put yang paling ce ap supaya kos . " I
pengeluaran uapat dlmrnlrllumkan dan untung ma 51mum dapat dicupal .

4.1.1 Pengeluaran
.
Di dalam Bab 2 , kiLa Lelah mempelaj ari renawaran barang
dilakukan oLeh fi rma . Dalam bab tni kita akan mempelajari
bagaimana firm a menggunakan input aLau faklor rengeluaran
untuk menl2;eluarkan barang dan pcrkhidmaLan.
 Pen ellJaran

Firma

Firma ialah unit ekonomi yang produktif sam; ada organ isas l ata u unit penge lu aran yang merancang
dan menggabungkan faktor pengeluaran yang terhad untuk mengh asi lk an barang dan perkhidmatan.

Objektif firma swasta ®

• Memaksimumkan
keuntungan
• Memaksimumkan Jualan
• Swasta
• Awam

• Pembekal barang
dan perkhidmatan
• Pengguna faktor
pengel uaran

• Keel! (milikan lunggal)

h
• Besar (syarlkat berhad)
ha
gs
an
@y

Rajah 4.1 Konsep firma

h rma (('rdiri clan pad.1 . lo ntohnya

mili kan tung.gal , perkongsi m atau sya r kat hcrhad. .... ~ .......... "" ............. -" .. ~
~ Irma merangk umi se mua fi rma J an hrm<l Ga bungan semua firm a yang
Ohj hi f hrma . \Va_La iJ lah m ~ n l.: ap a ; menge luarkan keluaran yang
dan l hj 'ktlf rirm, ; sama Bt u hampir sama
. akan me mbentul, industri.
dwum iatah dan Contohnya IIldustri kereta
t erdiri daripada semlla firma
Firma b rp cra n an m kereta yang terdapat di
k pa 1a lsi rLlDl 3h lal l! negara ini seperti Proton :
Perodua. dan DRB-HICOM.
rnemperoleh pendapatan _ .... ... ....... ...... "....... ....... ,./

Firma memi11la faktor pengduaran da rrpada lsi rumah_

 Pengeluaran
Penge lua an ial ah sua tu proses yang rnenggabungkan fakt or
penge luan n sepertl buruh. tana h. modal. dan usahawan untuk
l11enghasilKan barang dan perkl1ldl11atan.

Pengc lua -an barang diln perkh idm alan hcn uj uan ill mcnuhi
Input
kepe rl uan dan kehc dilk pcn ma.
Pcngc ua ran juga clapal dll<1 krin'(.I n s>hagi.\ i suaLU proses
III n~ub.,h beiliu p L i p tl lllllpll .
C nt oh nya, bat, fi g pokok d iJadikan kcpil1gan byu dan
kem uJi dll dip ro. es Unt UK m enj ad i pera hc t kayu yang
melibal kan lambahan nilai dnbm proses pI:' geluaran output.

OUlput

h
ha
Rajah 4.2 Proses penge/uaran perabot kayu

Input
gs
Input lalal faktol pengeluaran yang digunakan dalam pr ses
pengeluar. n untuk menghasilkan barang da perkhldmatan.
an

lnpUl yang di guoa kan (L lam prtu.-: s pen elua ran bolc h
dibahagikall ke pa J ~1 clua j 11.is, iai lLl
@y

Input tetap Input berubah

Input yang kuantitinya tetap pad a sebarang
tingkat output.
In l bermaksud apab ila tingkat output
meningkat atau menu run, kuantlt i Input
tetap yang digunaka n ada lah tetap.
Pada tingkat output sifar, masih wujud
input tetap _
Input tetap hanya berlaku dalam j angka
masa pendek.
Contoh: mesin dan loji, bangunan kilang,
dan ranah.
Input yang kuantltinya berubah mengikut
tingkat output.
Apabil a t ingkat output bertambah, kua ntiti
input berubah yang dlgunakan akan
bertambah dan sebaliknya.
Pada tingkat output sifar, ti dak wuj ud
input berubah,
Input berubah wuju dalam jangka l11asa
pendek dan jangka ma5a panjang.
Contoh : bahan mentah dan buruh.
,.

KombinaSI antara input tetap clan input be rubah dalam proses

p .nge luaran clapat di tunjukkan dala m JaclLul 4. 1 yang berikul:
Jadual 4.1 Penggunaan input te tap da n input berubah
da/am penge/ua ron pokaian
.' Input berubah
Buruh
(orang)

o 6 o
500 6 6
1 000 6 10
2 500 6 16

Berclasarkan Jadual 41 , inp lll tetap yal g digunakan daJ m

p nge lua ra n pakaian 1 Jah mesi n jah it man aka la input
berubah ialah buruh
icbpati pada LingkaL ou tput sifar, mp ilL teta p wujud , iaItu
f, un it me, in tetapi tLada input herubah (buruh) digunakan.

h
Apabib Lingbt ou tpu t paka ian m en in g kat kepa da
500 hclai, kuanLiLi input t tap masih tldak berubah tetapi
ha
lIlput berubah telah meningkat menpcli 6 orang buruh.
Apabila tingkat oUlput pakaian tents meningkat kepacla
I 000 h lai dan 2 5 0 hc lai, ku an lill input L tap masih
gs
tidak bcrubah t tapi m put bcruba h tela , men i.ngkat menpdi
10 oran o huruh dan 16 orang buruh.
an

Kes impulann ya, apabila tingkal out put, tai tu pakaian

se maktn mcningkal, kuantiti input Ie-lap (mc 5in jahlt)
ya ng digunaka n tida k herubah. Sebali knya kuantlti input ,",0 ~@m' J~! •
b ' rubah akan rn eningkal mengikut perlam bahan dalam
@y

Lingkat out pu t. Output Output

J,

Output
Outpu t ialah barang atau perkhidmatan yaJ"lg dihasllkan dalam
1
Pengguna
Pengeluar
J,
Pengguna
proses pengeluaran,
Barang Barang
Outp ut juga clikenal se bagai It r, 11 . () utput balch lt rd in
claripada barang pcran ta ra ,ll1 mall baran :!. akh ir
Pn l\1g I' I 11 ! adalah harang ya 1 <1 akan d lCTunakan
dalam proses p 'n"eiuarcll1 seLerusnya. CoO[ohnya tep un ~ )~m Contoh Contoh
dihasi lkan olch scbna h firma digunakal l oleh kilang biskm
. ---'-'--- ._-­
untuk memb uat bisk uL
D, ,llIll .,"h..· ialah bara ng siap yan bole h digunakan l("[US . I
_ - - -, • / '
oleh pen guna untul, mencapai kepll<1 annya. tvlisaJnya I
• ----=--- . -~-
da la m conroh di atas, bisku t adalah ba rang akhir
 Jangka Masa Pengeluaran
}ctngka masa pengeluaran c!alam kont eks ekonom i bukan
berdas:trbn kepacb hilangan lahun lenentu . lelapi meruJu k
hpada ke upayaan sese buah fIrma l11cn gu hah kuami li inpu L
lClap d.dam pn'ses pengeluaran.
Jangka masa pcn geluaran boleh dibahagikan kepada dua
Jenis, i,ti ll! jangka ma. · r ende k dan jangka masa panpng.

Jangka masa pendek pengeluara n meruju l< kepada s uatu

.J (J[j. J~I • tem poh apabila wUjud sek rang-kurangnya satu input etap dalam
[ ,. N~tok," Oga p",bema" proses pengeluaran.
antara input tetap dengan
input berubah. Dalam pnaka pendek , [i rma Id. d. pl I men yesuaikan
2. Nyatakan dua perbeza an lingka l pengeluaran ala u mengubah kap as iLi pe n o luaran
antara jangka masa
pendek dengan j angka
mengiJ.. ut keh ndal' pasaran

j masa panJang dalam

pengeluaran.
Tin gk(l L OUlpu t hanya c1apaL diubah clcn ga n menguha h
kuanti ti ' I1PU ) I I h
Conl oh n y' , bil an gan buruh boleh clilambah unt Lllz
meningka[kan pengeluaran pakaian dcngan sejumlah bilangan

h
ncesin I. hit pakal an yang sarna.
ha
Jangka mrlsa panjang pengeluaran m ruj uk kepada suatu tempoh
apabila s_mua input yang digunakan dalam proses pengeluaran
adalah In ut berubatl.
gs
Fi nna J .. pal m ' ngu hah ti n _ka t uutp1.l1 dan keupa yaan
pen ~el uaral1clengan mengu b, h . mU.1 npul yang digunakan
an

se pertl me-in , bangu nan kilan ~ , tanah , dan saiz loji.

Fimla dap81 menambah modal, tneningkatkan skala pmg'luaran,
dan li ngknt teknoh)gl llnLuk mcningkarkan proclukllviti.
@y

Berikut adaiah input-in put yan g digunakan dalam pengel u ran perabot.

Mesin gergaji piring Buruh pengelua ran Kuasa elektrik Akauntan

Bangunan kilang Tapak kilang Kerani Kayu
Papan Lori Pengurus pen tadbira n Cat

Kategorikan input kepada

(a) input tetap (b) Input berubah

1. Firma merancang dan menggabungkan Input untuk menghasilkan barang

dan perk idmatan.
2. Proses mengubah benluk input kepada output dikenal sebagai pengel uaran.
3. Input ialah faktor pengeluaran yang digunakan dalam proses pengeluaran. Input lerdiri
daripada input tetap da n input berubah.
4. langka masa pengeluaran meruluk kepada keupayaan sesebuah firma mengubah
kuan titi input tetap dalam prose pengeluaran.
,
_~.~_ ._--,P;::.nCJelueran
e

4.1.2 Fungsi Pengeluaran Jangka Pendek

Fungsl pengeluaran ada lah hubungan a ltara j umlah input

dengan outpuL
------
Fu n g::.i penge luaran menjeiaskan jumlah in p ut yang dip ' rl uk, n
untuk menghasil knn sejumlah kUUllt itl OULp ut pad;:! sualu tingbt
l ekno logl Lertem u. ,II bill! fungsi pen ge IUClI<lIl , pengc luar Japa l
mcnge nal pas! ! komb ill<. i raklOr p m geluclr:1I1 ynng p ,tli n ~ ccka p
unlu k menge lnarkan SU (\\ U tingkat Clll l f'lll I rLl?l1l U

Fungsl penge luaran jangka pen dek rn em njukkan hubungan Lengkapka n rajah berikut:
an ara input berubal dengan output pads SUCi'U tingkat Inpu t tetap
yang dlberikan

Dalam jangka pende k, jumlah Iingkal cut pul . <1ng cia p,n cI!h<lsilkan
oleh fi n a al<- n men lllgkat, I11 cn capai lingkal I11i1L imu m Input I Input I
clan kc mud inn nya me nu run ap J hila ::,e n .I kin ban),aK inp ut

h
bc ruh.ah diwlllbab kc alas in put lctap yang "edia ada.
ha COrl toh: Contoh:
t
Fun gsi p ngc lua rom jangk<l pell clt-k clapal dllUlis !lerx 11i Ix'n kuL:
•
I I
gs
• •
clengan Q Out pur
= • I I
an

= Input tet. p (mt::sin)

L = Input hcnlhah (bumb)

r ungsi pcnge lu:uH I1 jangka pc'ndek c!apal diten1l1gkan melalui

@y

keginlnn pengeluuran baj u sukan scpcn i JetC ual -+ .2

Jadual 4.2 Jumlah ke/uaran, keJuaran purata, dan keluaran marginal

I ~ ~}
;1ifffilah
I (4) =(3) 1(2) : (5) = 6(3) /6(2)
Keluaran . Keluaran
'.' keiu.ar~~ ·iTP) , purata (AP) marginal IMP)
'(helai) (heiai) (helai)
- - -- ~

2 0
2 1
2 2
2 3
2 4
2 5
2 6
2 7
2 8
2 9
0 0
4 4 4
10 5 6
24 8 14
36 9 12
. 40 8 4
42 7 2
42 6 0
40 5 -2
36 4 -4
Bab4
: · J~I r Secara ru mu', j uml a h h: luaran cla pal di tun jukkan se per Li
Hitung jumlall keluaran yang
dapat dihasilkan oleh SyarH\at
Suiwa yang menggunakan
4 orang buruh dalarn
pengeluaran dengan keiuaran
purata sebanyak 12 unit.
an
@y
Bcbe rapa fl ndaia n perlu d ibu31 sehelum men.Jc lasb n fu ngs i
pcnge luara n p ngka pend ' k.
(i) Terda pat hanya cl ua in puL cl igunakan cl ala m keg13 Lan
!,' mb lil Ian baiu suka n , Wil U b unth sehagai inpul bcruhah
clan nLcsin sc hagai input tClap
(ii) Bumh yang digunakan mC01pu n,'ai lingkar kCnl..1 hiran yang
sarna l' ekap .
(iii) Tin gl· \t Leknologi adalah tctap
Jumlah Keluaran (TP)
Jum lah keluaran meruj uk kepada j urn lal1 output yang dapat
dihasilkan oleh sejumlah input yang dimiliki olel1 firm a.
yang beri kLlt:
JumJah kcluarnn (TP) =Kciuar,m puram CAP) X InpUl berubah (L)
h
ha
Berdasark m Jadual 42 , kolu m ., Ill cnuniuk ka n jumlah k e lLLa r~lJl
firma apah Iia in pu l bcrubCl h d lta mbah un it de mi unil ke alas
in pul IClar yang s~· Iia del,!
gs
Huhull '.111 Ill. I ' l , r I n .1I1 kllaillili humh
g JlgU .1· il ,lblah se pen i belikul
)'1
APZl hil l Liacla hur uh digabungka n dengzm mcsin , liada haiu
ukan d ihasil kan
Apahi b !:>e )rang buru h dlk om binas ikan denga n mesi n ,
4 he lai haiL! sukan dihasilkan da n selerusnya apabila hilangan
in pul be rubah hertamhah d<.\ ripacla scorang buru h kcpacl a
7 orang buruh , Jumlah kcluaran akan hertambah daripada
4 heb i kc pada 42 helai Ini hermakna Jumla h kc lua ran
semakJn berta mbah apabi la bil angan bu m h hertam hah.
JUlllla h ke luaran rrwnc a pai ni lai mals im u mnya pad a
buru h yan g kc-7, iai lU seban)lak 42 hclai . Pe n am baha n
in pu t be ru hah yan g ::;e lerusnya . ia illl -e lcpas hur uh y:mg
ke-7 me nye bab ka n Jumlah kclu a ran mc n llr un , ia il ll
menjad i 40 h hi cLm)6 hela i pact a buruh yang kc-H dan kc-C)
Kes impub nnyaltlll1 lah kc luaran mcm ngkal, m~nc apa i nilai
rn aksim um nya , dan kemucl ian menur uf1 .
Keluaran Purata (AP)
Keluaran purata rn erujuk kepada j urnlah kl ,ant iti kelu aran yang Hitung keluaran purata
dapat dihasilkan 01 h seunit input ber ubah. bagi 3 orang buruh yang
menghasilkan Jumlatl keluaran
<:; ecara rUrDu s, keLuaran purala dapal d iLu n jukkan seperti sebanyak 150 unit.
ya ng he rikut:

clu.lwn purata (AP) :0

Jumlah kellaran (TP)
-'----:--...,--,---,-,-,--

Inpu t bel uhah (l)

B rd. sarkan Jaclual 4.2, kolum 4 meTlunjllkb n ke luaran pura ta.

ubLlIl~al III II I I II lJ I d ~l1g, n II' nllll lU 111 IIg

Ii, "l~ ada lah $C pE' rt i berikUl:
Apabila biiangan ll1pUl herubah benam l.ah daripada scorang
huruh h-pada 4 orang buruh , keluaran r urata akan benambah
daripad34 helni kepada nilai rnaksitllulllnya, iallu 9 helai .
~e l (' pas buruh ke--4, keluaran purala menurun. Keluaran purata
lidak akan hc rnilai sibr sela.ai jumlah kc Llaran adalah posltiL

h
Kesirnpulann ya, kt luaran purala Il1cni ngka l, ITlcncapai ni lai
mal- im umnya dan I muclian mcn urU ll .

Keluaran Marginal (MP)

ha
gs
Ke lu aran ma ginal meruj uk kepada per ub ,Il an dal am jum!ah
kelu aran kesan daripada pe rubahan dalam p'~ n ggun aa n satu unit
input ber Ibah. .JO~ (1!J t • J~' •
an

Sccara r UlllU S, keluaran marginal d~ paL ditulis scpcn i

yang heri kllt:
@y

Pcru haha r dalall1Jum lah 8 60

kelu '1I'an (LHP) 10 70
K .luaran margiml ( IP) = ---:--:----:-~-~-­
Perubaha 1 dalam in put
hen hah (L\L) Berdasarkan jadual di atas,
hitung keluaran marginal pada
buruh ke-l0.
lk ldasa rkan JacluaJ 4.2, kcluaran llla r~lllal dilunjl1kkan
olch kolull1 5.

Illllullan~lwrlltlll I J Idn l .mkulJlIilihunth

I iJ

n lhgun~l'ln ada lah SCpCrll hc rikur:

pab Jla bibngan inp ul hn ubah Ix nam hah dari pada
sco rang huruh ke l aela 3 orang buru h kcl uaran margi nal
akan berLambah chnpada 4 helai kepada lilai maksi mumn ya.
i,l itu 14 helai
Kc!uaran marginal mcnurun daripada 14 hel li menjadi sibr apabila
bilanga n buruh dilamha h daripacL\ 3 or.mg kcpada 7 ora ng.
Kc luaran margina l bernilai llcgatif pada h uruh rang kc-8
clan ke-9 apahi I" jumlah keluara n ll1ulai men u run .
8ab I

1. Jadual cii bawah menunJ ukkan inpu t tetap, in put beru bah, dan keluaran ma r'gi na! sebuah firma
,Input tetap
-
Tanat;:(hektar)
- ~'~. ~'-
.
20
2 42
3 66
4 92

Hitu ng jurnlah 'eluaran firma yan9 men ,gunakan empat ora ng buruh

2. Maklumat beriku t ber'kaitan dengan pen gel uaran sebuah filma dalam jangka pendek

Jumlah ke lua ran I 000 un it

Keluaran pura ta 20 unit
Ke luaran ma l'g ina l untuk Input ke-SO 30 unit

Hitung

h
(a) Bi langan in put b I'ubah ya ng digu nakan .
ha
(b) Jumlal1 keluBI'an apa bila 49 unit inp Jt bel uba h digunakan

3. Jadual berikut menunjukkan fungs l pengeiuaran bagi keg iatan pen geluaran lagung .
Kelua-ran ,pLihita'!~
gs
(kg)_ :' . __1

2 0 0 I I
an

2 6 I I
2. 2 14 J I
@y

2 3 25 I I
2 4 35 I I
2 5 42 I I
2 6 42 I I
2 7
39 I
(a) Hitun9 nilai ke luaran purata dan ke uaran margi na l.
(b) jelaska n hu bu ngan antara buru h d ngan keluaran purata d n keluaran marginal .

1. Fungsi pengeluaran jangka pende~ menunjukkan hubun an antara Input berubah

dengan outpUl pada suatu tmgkal II1put tetilp yang diberikan.
2. Jumlah keluaran ialah jumlah ou put yang dapal dihasilkan ol~h firma dalam
sualu jangka masa tertenlu. .
3. Keluaran purata ialah keluaran fer unil input berubah. luga dikenal sebagai daya
pengeluaran seorang buruh.
4. Keluaran marginal ialah p~rubahan jumlah keluaran akibat perubahan . eunit
input berubah.
4.1.3 Kos Pengeluaran ..JOM @M J~I •
Firma perlu rnemha yar apabila l11enggunakan input clala m
peng luarannya. COnLohn ya firma pe rlu I embaya r k05 bahan
mentah, upah peke rja, cwa Lanah , bil ai r clan elckLrik, S rLa
laedah pinjaman hank. emua p rbelanpan ini merllpak an
Jangka Jangka
kos kepad a [irma . Kos-kQS ini akan membe ri h s an kep acla pendek panjang
ha rga barang clan jurnlah OULpUl yang akan dilzduarkan. Seliap
I
pc:ngc lua r yang rasional akan cuba Illcmim m umkan kos-I< s ini
s upaya UTllllll g dapal dim aks irnumkan D' lam ckonomi . k l1S ~
I
~ 1
pen gdLl a r~ll1 c1 icldinisik:m s 'pCTti bcrikut:

Kos pengeluaran ialah segals perbelanJaa n terhad ap input yang

digunakan dalam proses pengelu ara n.

i Jenis-jenis kos
.
O·tl III J llgkl puuJ k, wuiLlel sekur, tng-kuran gnya satu
pengeluaran
in pul lela p , maka k05 pengeluaran jal,gka pendck lcrdiri
daripada los I lip iailu pcrbcbnjaan II rhadar penggunaan hlIPS:{IYOlJlU.l1l'1
suJ , Kku Ilg

h
in pUl l el ap dan J u nlhah iaiw pe rb lanjaan lcrh8dap
inpu l hcrubah. ha
D I to j 111 'k,l p. nj. 'lh. kcse mu<l in pUL yan digunakan
aclabh input hcrubah kcrana I-irma ber-up ya Illcnguhah mpuL
LClap ll1en)adi input heruhah, lTlaka ko::> p n eluaran Jangka
.'.
".......... ..

gs
panjnng tercliri daripada los blnlhah c; ,h.lj l.
an

Kos Tetap (Fe)

Kos tet ap lal ah baya ran yang dil akukan cle h firma terhadap
penggunaan illput-i npu t tetap dalam p ro S-E! S pengeluaran. . . .. . "" . .".. . .. . ".. . "U,,,.

@y

,
Seca ra rajah, keluk kos

I<os Le lap Iidak hcrub h aLau ma lar pad a '> fliap tetap ditunJul kan seperti

ungk :ll OUlp ut benkut:

COIl Loh nya Labh hayaran _ \Va llntuk bangunan dan lanah Kos
se rta f"at'dah <Has ll10dzd yan g dipinjam
Pada lingkat Oll r I if.IT , \uJuu kll~ L Ip dan JlImlah 10
adal ah h T a ,lan dcng;t11 ~ O!> lliap Fe
J< os LClap hanya wUJud da lam J 1I1g I I I ke rana
inpu l lClap akan heruha h men jadi in rlUL beruhah clalam OL-----_+Oulpul
pngka panpng
RUl11 LlS unt uk mengira k05 lCL1P adalah ...eperti yan g bLrikul Keluk kos tetap berbentuk
mendataf kerana tidak
: be rubah mengikut tingkat '
1 05 tclap I-C) = Harga lllpUl ll'lap x Ku mUll mrm leL I
\ output.
". .... .... ... ...... ............................ .. ......... ,.l

Kos Berubah (VC)

Kos berubah merujuk kepada bayaran yang dilakukan oleh flflna
terhadap penggunaan input-Input berubah.

K05 b ' rubah a kan 'ruhuh I I ill I 1,1n s n ,Il ngall

Benkut adalah senarai kos
pengeluaran sebuah firma
dalam jangka masa pendek.
• Bayaran sewa mesin
• Gaji pekerja
pLluh dl,ln i I d I t t l LI . emakin banyak OulpUl
d ihasil kan, sernakin tinggi kos berubah ya ng perlu diLanggu ng
dan ' ehaliknya.
Conto)mya ialah baya ran upah hUl'uh, kos ba h an memah ,
sena b.lya ran bil deKLrik dan aIr
Kos bl rubah u I JII I Ir ,I il lin 1.11 (Ull'll ad luh

• Bahan mentall ..if, r k :rana Liada in put berubah yang eli unakan.
• Insurans kebakaran Rumll ~ untuk m engi ra kos herubah ada lah sepn ti
•
•
Bil utiliti
Kos penyelenggaraan
ra ng bnilm t:

Kenai pasti: Ko. he ruhah (Ve) = I-lillga input berubah x Kuantiri in pm

(a) Kos tetap b~rl1hah

h
(b) Kos berubah
ha
Kos Berubah Purata (AVC)

Kos berubah purata merujuk kepada kos beru ball seunit output
gs
dan diperOleh dengan memball agikan j umlah kos berubah dengan
jumlah OL tput.
an

K05 bcrubah purata paJa mulanya ml'nurun , dan ktm udian

menin , kat dengan pcnambahan j umlah ou tput.
Ini ad l bh ke rana hllkllm pulangan herkuran ga n ell dalam
@y

op e ra . . !. Semakin ha n yak input bcruhab cl igunaka n ,

tamba han Jurnlah k luaran yang dihasil ka n scmaklll kurang.
Maka Jumlah y ~:\l1g ddlelanjakan kc alas input berubah
peT urliL out put akan semakin benambah

kl)S hl:'rubnh (\'e)

Kos 1'el1.1 ba11 rllral" AV C) = 1I k I )
Jum a 1 ~ uaran tTP

Jumlah Kos (TC)

Jumlah kos meruJuk kepada kesernua jenis kos yang terlibat dalam
proses pengeluaran output. ;

Jumlah kos clara! dipewic h dengan 1 II J 1Il IU lit 1

1

~I I' I, I L " . I pacla setia p lin gkat

outpu t pentJeluaran
JUll1hb kos adal ah bersamaan denO'an Jumlah kos leLap
apab d ' tingkaL output pcngelua ran adabh sitar.
 P,. ngeluara,

Rumus untu l. ' mengira Jum lah k05 adalah eperti yang berikul:
L ... ..... ~........
lumlah kos (TC) = Jumlab kos lClap U F ) + Jumlah kos Hubungan antara kas tetap
herub~h (TVC) (Fe), kas berubah (Vel,
dan jumlah kas (Te) dapat
ditunjukkan aleh rajah
Jumlah kos akan berubah SClaJar del\~a n pi I I I 0 lw...
beri kut:
hllubah pada set iap t lI1 gkal output kerzma ko tctap udak
Kos TC
bcrubah rada Setlar tingkat output.
p

#-
Oleh ilL!, perubahan cblam Jurnlah kos aclalah sama clen gan
:ve
Q'
pnul h1l1 hll1ljllllJlhho"luuh I .
R, Fe
Scmaklll lmggi li ngkal ou tpu l pengc lu.tran, semak ll1 tinggi ,
jurnlah k05 clan sebaliknya. o ~ Output

Kos Purata (Ae) Kas tetap (Fe) = RS (atau PQl

Kas berubah ( Ve) = QS
~ Jumlah kas (Tel = Fe + ve
Kos purata merujuk kepada kos seunit output jan diperoleh d ngan
= PQ + QS
membahagikan j umlah I~os dengan jllml ah Olltput pengeluaran .

RUl1lUS llilLUk rnengira kos puraLa aclabh sepeni yang herikut:

h
K) unll, ~Ac) =
ha
P la kos purata ialah s makin memll un pada peringl al
gs
permulaan , mencapai nilai min im u clan e lerusn ya
meningkal semub.
an

Kos Marginal (MC)

Kos marginal merujuk kepada perubah an dalf1m jumlah kos kesan
@y

daripada perubahan dalam seun!t output.

----

l\umus unluk men gira kos margi l1 al adalah seperti

. ............................ .... , .......~.......,

ya ng beriku t:

Keluk AC dan Me dapat

Kos margJ n al (Me) = --:;:----;- ----:---:----"---:--:------- ditunjukkan seperti berikut:

Kos MC

i
Dalam jangka masa pendek, pcrubahal1 dalarn j umlah kos AC

ada lah bersamaan de nga n perubahan dala m kos herubah

ll nt uk seLiap pe rubaha n lingkal outpltl kerana kos lClap
adalah ma lar eli sepanjan g proses pengeluaran.
o' - - - - - - - - O u t p u t
0 1 h il ll , rumus kos marginal Juga bole h ditulis se pen i
yang berikuL:

Kos marginal (M e) dalam k( beru ba h (~Ve )

= Perubahan
Perubahan dalam jur llah output (.6. TP)
Bab4

1. Jadual berikut menunju kkan perbezaan antara kos tetap dengan kos berubah. Lengkap jadual
berikut dengan jawapan yang betul .
Kos tetap Kos berubah

Kos tetap ialah I os berubah ialah I

Kos tetap I pada t ingkat output Kos berubah apabi la tin gkat
sifar dan bersamaan dengan ou t put ada lah sifar ke ran a
pen ggunaan input berubah.

Ko s t eta p be rl/bah ar ab lia Kos berubah akan mengikut

berlaku perubahan pad a ting kat outp u·. perubahan pad a tingkat outp ut.

Peru ba han dalam kos teta p akiba t dar, pada Perubahan da lam kos berubah aklbat danpada
perubahan da ra rn sa tu unit output aJa lah peruba han da lam satu unit output di kenal

h
sebagal
ha
2. Jadual di bawah menunjukka n kos pengeluaran Jangka pendek sebuah kilang pakaian Nyatak<H1
sarna ada yang berikut adalah kos teta tau kos beruba h
gs
Jenis kos Jenis kos
an

Ko s bahan menta h I Sewa kilan g I

Bil air dan elektrik I Susut nil ai ken deraan I
@y

Kos pengangkutan I Penyelenggaraan bangunan

Faedah pinJaman I Pembelian Jentera baharu I

Upah buruh I 811 telefon I
Kos bahan api I Kos pen gikl an an

GaJ i pengurus kilang I Premiu m insurans kebakaran I

1. Kos tetap lalah bayaran terhadap penggunaan inputetap seperti sewa tanah.
2. Kos berubah ialah bayaran terhadap penggunaan input berubah seperti kos
pembelian bahan mentah.
3. Kos berubah purata ialah kos berubah seunit output.
4. jumlah kos ialah jumlah kos tetap ditambah jl1mlah kos berubah
5. Kos purata ialah kos seunit output.
6. Ko marginal ialah perubahan jumlah kos kesan daripada perubahan seunit output.
 P .. Iusran

4.1.4 Pengiraan Kos Pengeluaran

Jao ual 43 menunjukkan kos pengcluaran 'icbuah firma cla1am
jongka penoek
Jadual4.3 Kos pengeluaran j ongka pendek sebuah firma dalam Ringgit Malaysia (RM)

(1 ) (6) =~(4)/a(1) (7) = (3)/( 1)

Jumlah Kos marginal Kos berubah
output (unit) (MC) purata (AVC)

0 100 0 100 0 a
1 100 50 150 150 50 50
2 100 95 195 97.5 45 47.5
3 100 130 230 76.7 35 43.3
4 10 160 260 65 30 40
5 100 195 295 59 35 39
6 100 245 345 57.5 50 40.8
7 100 315 415 59.3 70 45
8 100 395 495 61.9 80 49.4

h
Kos Tetap (Fe) ha
Bercl asnrkan Ja clllal 4. 3, In s lelap Li,lak buubah, iail Ll _ (!, fJ!J • J~! •
schan yak THv! 100 ci l sepanjang pr ::iC p ngc luaran waJau pun
lingkat Ulput firm a Lel ah men m gkn dari pada 0 unil
I Berikut adalah kos
gs
penge luaran bagi sebuah firma .
kepada 8 unit.
Kos tela p cla pal dihLlLlng dc ngan wnlU.. )'ung hcnkul : Jumlah output : 40 unit
Jumlah kos RM680
an

Kos berubah RM140

Ko:, t CL1P (FC ) = Jumlah kos ( T C) - k os heruba h eye)
Hitungkan:
@y

(il 1<05 tetap (FC )

Cont h pengi raan: (ii l kos purata (AC )

I'us ld,lP bagi out pul un it e-7 (bpat dih lung se pcrt l l1(;:rikU l:
Ko l~tur = Jumlah kos - Kos b rubah

= R\H- 15 - R\ 131 ')

= R. 1100

Kos Berubah (VC)

Bcrd asa rkan JacJual "l 3 ko <; be nlb ah ada lah slfar pada

tina 3l output s it~1r.

Ke m udi a n k05 ber u b a h rncningka secara 1· ngsung

m e n~ ik ll L pc n amba han j u m 1ah OUl put fi rm cl k e r~n"

sr rna kin ba n ya k In put beru balt ligun aka n d a1J t11

rne narn habkan pt.ngt:luaran .

Kos bl'rubah mcnmgka l d,m pad o Rf'v!5l) I'cpada RI\1395

'lpabda ou tput mcni llgkal Janpada 1 LlJ it kepadn R unit.

Bab

Kos b ruhah dapat dihitung dengan rumus yang berikut:

Kos Ixrubah ( VC) = Jumlah kos l TC) -- Kos tetap (Fe)

Con toh pengiraan:

-JO~ (g,{}fJ • • J~! •

I as berubuh muk OWpUL lllUL [·e-2 uapm dihitW1' .epen i hcrikLll:
1. Jadual di bawah Kos ba t bah -= Jumlah kns - f< l_ tel. p

menunJukkan jumlah
kos pengeluaran sejenis
= RMIY5 - Rt-.11 00

bar-ang bagi sebuail firrna. = RM9

o 150 Jumlah Kos (TC)

1 220
2 280
3 330
4 70
390
Benhs.lrkan Jadual 4. , Jumlah kos sama dcngan kos ICUp
pad a output sitar iaiLl) Rl'v! 100
Jumlab k05 dapa! dill ilung clengan mcncampurkan .lumlah
kos Le t I p Ckolull1 2) dengan jumJah ko s herubah (kolun) J) _

h
5
Hitung ha
(a) kos tetap ConLoh pengiraan:
(b) kos berubah untuk
rnengeluarkan 2 unit
output Jumi a h kos L1 l1tlll · output unit kc -4 d ap;ll dihilLln 1
gs
(c) kos purata untuk seperti berik ut:
Illengeluar!(an 5 unit
Jumlah \- 05 = Kos [~tar + Kos he ru lJ<lh
outp ut
an

= R\ill 00 + R"v1160

= RM2fiO

@y

Kos Purata (Ae)

Rerclasclrkan Jadu aJ 4 3 k05 puraLa clardt dihitung dengan
memb lhagikan Jum bh k s (ko lum 4) dcngan Jumlah output
(k lun; n
Con Loh pengiraan:

K)5 pu r aw unluk OULpUL UIIII ke-S dapat dlhllUrlr

S€'pertl beriJ·ut:

1< 5 PUl la ;0
]umlah ko::. .
~'------
Jumlah llUlplll
R~12~5
5
;0 Rtvt59
 .,
PengGlullran

Kos Marginal (Me)

Berclasarkan Jadua l 4. 3, kO::i marginal dapaL dihi Lun g dcn bran
mcm bahagika n pe l-u hahan j umlah kos- dcn gan pcruhahan
ju mlah ()Ll t pu t

Contoh pengiraan:

K,J" lIl argm.tl ufiluk (l Ul pu t Ufll t k l -6 Ja pur d L!l1 lu n g 1. Jadual di bawah

st:pl:: II i heri! li t menunjukkan kuantiti
output, kos purata, dan
1b h k o ~
Pe ru b,lhan cl.11am jUll -
I\.l l:" margina l = - - - - - - - - - - '- - -- jumlah I\os sebuah firma.
Pc rubah an dalam JU l1 dah I) Ltl p Ul
Rt\ J345 - I ,1295
Il-S
= Rl\! "iO X 22 5 5
48 }' 6

Kos Berubah Purata (AVe) Hitung

(a) niiai X dan Y
Bcrdasarkan Jadua l 43, kos berubah p u raLa clapaL di hi LU ng
(b) kos marginal untuk
d cn gan mcmhaha gikan jum lah ko" bcrllba h d eng an

h
output unit yang
jumlah OUlput ha ke-48

Contoh pengiraan:

"l)~ Ix rnh:lh puratu untl1k outpu t 1mil kt.:-(l dap l J ihIlllng

gs
.;cpe rLI 11 'nkuL:
KDS be rLl ba h iUJ11lah Il1S 1erLliJah
pl1 rala = ~~...:....;.,--:-'-~-c-'-'-'--'-
an

fumbh Dl1 t p u t
RM245
n
@y

= RM-t() 80

1. Jadual di bawah menunj ukkan kos pen eluaran sebu ah firma

• Kos berubah (RM)
20 T50
30 2 50
40 400
Jika kos tetap fir-ma ialah sebanyak RM 120, hitung kos pLII-ata- untuk 30 U['lIt output

2. rvlaklumat di bawah menunj ukkan kos p engelual-an seb uah fir ma.
Un tu k mengh asilkan o utput sebanya 20 unit, kos pen gelu ara n yan g ditanggung ialah
RM140. Apabila firma menambahkd Il outp ut m enJad i 25 unit, kos pengeluaran telah
meni ngkat sebanyak 20%.

Hitung kos mal-gina l filma bagi output mit yan g ke-25

 4.1.5 Hubungan antara Perubahan
Output dengan Jumlah Kos,
Kos Purata, Kos Marginal, dan
Kos Berubah Purata
Untuk menle laskan hubun qan anwrajulll lah UUlPUl dcnganjulllbh
kos, 1<05 pu rala. kl) S marginal , dan kos bcrubah purata,Jaclual4.4
c1iLun jukkan semula di ~1!I1 untuk memuJahkan penerangan.

Jadual 4 .4 Kos pengeluaran jangka pendek sebuah firma do /am Ringgit Malaysia (RM)
Kos berubah .. ..
.. .
purata
(AVe)
\
0 100 0 0
I
150 150 50 50
[Menu,un
2 195 97.5
Men urUn
45 47.5 IMenu,un
3 230 76,7 35 43.3

h
4 260 65 30 } Mmimu m 40

5 295 59 i
}
ha 35 39 Minimum

6 345 57.5 }Minim m 50 40.8

7 41 5 59.3 70
!Meningkat 45 IMeningkat
gs
!Menin9kat
8 495 61.9 80 49.4
an

Hubungan antara Jumlah Output dengan

Jumlah Kos
@y

Fada output siJar, Ju mlah 1<05 adalah lClap iailu Rlvll 00.
Kemu d ian Jumbh kos sc makm meningka l apahila tmgkat
output mClllng kll Jumlah kos mellin oj,;a l danpada R '\ I 00
kepad,l Rt--H95 apabila output Illeningkat daripada 1 unit
kcpaci<t 8 unit.
Ini ber mak na jum lah k05 berhubun g pOS iLif d e n~Jan
jum lah output.
Didap I.ti peruhahan jumlah I 5 adalah sama de ngan
perubah an Jumlah kos berubah pacla seli ~l p tingkm output
[ni adalah ker na kos tetap tidak berubah paua scLiap ti ngkat
outpUI dalam jdngka I n .15<l p ndck

Hubungan antara Jumlah Output dengan Kos

Purata
Apab il l output l11cnlllgkat darip.lda 1 UI It kepacL: 6 u nit kos
puratJ mcnurun Lbripada 1\1J '50 'hll1ggn mencdpai nHai
mmim umnya ialt u Rt-.1l75(1 pada 6 unit OUlput
 Apabila Olltput 111 cningkat Jan pacta 7 Ull it kepada H emiL, k 5
pm, La meningka t da ripae.\a R 159.30 k pada RlvlCll. 90
Kesilll pulann Y.l , kos pu ral a mcnuru n pacta perillgkaL
r rmulaan , men ·apai nilal minilllum , kl.! ll1uclian menin gkat
Hubungan antara Jumlah Output dengan Kos
Marginal
Apabi la ou tput l11eningkat d<1ripada 1 unit kcpada 4 unit ,

k marginal me nuru n da ripaJ a Rtvl SO kcpada nilai

minimulnnyCl iaiLu pada RkO U

Apabila output men illgkat claripada 5 unil keracla e Unll ,

kU5 marginal mcningkat daripacla RM3 ke pada 1~·)Q.

Kc sirnpubnn ya. kos m argm,d menur u n pada peringkat

permulaan, mcncapai nllai minimum, k.:muciian mcn iURk1t.

Le
:.............................. ~. "

_............... u..

; Hubungan antara kos purata

Hubungan antara Kos Purata dengan Kos [ dengan kos marginal ditunjukkan
Marginal
i:~~
h
beo,"' "jah
Apabila jumlah ou tp ut menin kat , l os pura ta dan kos

mas ll1 cr -masi ng

ha
rnarg inaJ sernakm mcnurun sc hingg rncncapai nilai minimum

I<cm udian kos purata dan k05 margimtl meni ngkaL apab ila
120
Jurn lah output meningbt.
gs
Apabila kos pu rJ ta semakin mt'J1urun, kciS marginal herada 100

lehih rt'LlClah daripada kos purata (It < AC) pad a seliap 80
MC
an

Lingka t keluaran. ........--......__ AC

I
60

Se halik nya , apabila k05 rurata c maki n mcnin gknl ,

·os marglllal hcrada [e bih Lin gi d \['ipacla kos purala 40

i
@y

UvlC > AC) pada sellap Lingkat kelucran

Kc\s pLlrala abn mcnyamai kus margi n; I (\1 C = AC) apahLb
kos rU ral a mencapai nilai minimu m iairu anlara OU Lput
2:rL~""""-+--'O---+_-+--++.
1 2 3 4 5 .::U 7 8
Output
(unit) J
l
kc-6 unit clan ke- unit. ..~.......... ~. ........... ....... .. . ~ ...........

Hubungan antara Output dengan Kos Berubah

Purata
Apabila output mcn11l gkat dari pada 1 u ni L kepada 5 uniL ,

k05 bcrubah puraLa mel mun claripada RM 50 se hingga

menca pai nilai minimumn), iaitu RlvD )

Apah ila output mcn ingkal uarip,\da 6 unit ke pada 8 unit .

kos purata men ingkat c1aripada R !411 .h ) kepada RM49.-t()

K6 impulann ya, kos berubah rural m I1 Un.l1l pada pcringk.\l

p rmul aan , mencap8i ml a l J1 1i ll 11l11l III d. n ke mucl ion

melli ngkat ~el11ula.

sa·

(.... . . . . . -.. . . . . . . . . ..-..... :;;~~. ;;;~;;;~~~~. ~;~;;;;~;;;;~ ;;;;r;:t:;~;~~~~k.. . . . . . . . . . . . . . . . . . m... .....

Dalam jangka pendek , jum lah kos sesebuah firma terdiri daripada kos tetap dan I<os berubah. Sekiranya
harga (P) menurun sehingga lebill rendah daripa a kos purata (AC ). firma mengalami kerugian kerana hasil
seunit tidak dapat menam pung kos seunit. Walallpun mengalami kerugian , firma tidak semestinya berhenti
dan waJar meneruskan operasinya jika jumlah has il (TR) seku rang-kurangnya menyamal jumlah kos berubah
(TVC ). Kos berubah purata (AVC ) boleh dirujuk selJagai penentll titik penutupan operasi firma seperti berikut:

P > AVe P = Ave P < Ave

Mene ruskan operasi Menerus l<an opel'8s i Be rhenti operasi

• Jumlah hasil dapat • Jumlah tlasil dap t • Jum lah hasil tidak dapat
menampung ke semua kos menampung ke semua Illenampung semua kos
berubah dan sebahagian kos berubah sahaja berubah
kos tetap • P" da keadaan inl, firma • Jl ka firma meneruskan
• Jika firma meneruskan baleh Illemili h sama ada operasinya , keruglan adalah
operas lrlya, kerugian yang untuk meneruskan at au lebih besar iait u kesemua kos
dltanggung ha nya setakat menutu p operasi nya tetap dan sebatlagian kos
sebatlagian kos tetap k rana jumlah keruglan berubah
• Jika firma berhenti fi rma bagi ked ua-dua • Untuk mengurangkan kerugian.

h
operasinya , jumlah kerugian sltu asi adalah sama firma akan berhenti operasi nya
firma ad tah lebih besar besar iaitu kesemua dan menanggung jumlah kos ha
iait u kesemua kos tetap kos tetap tetap sahaJ a
..... ••••• _ ........................................... . . ... . .......... . ... . . ... 0" .. ... . . . . . . .. , . . .. . . .. . ........... . ......................... . . ... -... . .. . . ..... , ........ .. ............................

gs
Jadual berikut menunjukkan kos pengeluaran bagi pengeluaran perabot kayu.
an

o
• - _ . 100 100 100
2
100
3
100
456
100 100
789
100 100 100
@y

,1<05 beru~ah - (R~) 100 45 85 120 150 185 225 270 325 390

(a) Hitu ng nila i j umlah kos, kos purata, 05 marginal dan kos be rubah purata pada setiap
tingkat output.
(b) Jelaskan hubunga n antara Jumlah outpu t dengan Jumlah kos, kos purata, kos marginal dan kos
berubah purata.

1. ApabiJa output meningkat,

(a) jumlah kos semakin meningkcl.
(b) kos purata menurun pada peringkat permulaan, mencapai nilai minim m,
kemudian meningkat.
(c) kos mar inal menurun pada peringkat permulaan, mencapai nilai minimum,
kemudian meningkat. ;
(d) kos berubah purata menurun pada peringkat permulaan, mencapai nilai minimum,
kemudian meningkat.
2. Hubungan antara kos purata (AC) dengan kos marginal (MC):
(a) Apablla AC menurun, MC < AC
(b) Apabila AC minimum, MC = AC
(c) Apabila AC meningkat, MC' AC
4.1.6 Konsep Hasil dan Untung
Konsep HasH

Hasil lalah Jumlah nilai penerimaan yang diperoleh fi rm a dan pada

jual an keluarannya .

Jumlah hasil merupakan pendapaLa n kepada Erma dan dapaL

dikira dengan rumus yang berikuL:

Jumlah hast! (TR) = Itarga tP

Jumlah hasil firma
dipengaruhi oleh harga
Contoh: dan kuantiti jua/an

Dalam saw bulan , Syarikat HHT dapa t menj ual 120 un it Jam
Langan k nak-kan ak dengan harga jualan RM15. 00 se unit
Maka. j um lah h a~l l 5 r rika H HT dalam bulan LeTS but iabh:

h
Juml<lh h. si1 (TR) = H rga CP
= Rl ns x
= RM l 800
120
X
ha
Kuantitl Jualan CQ)
gs
Bcrda sarkan conLoh , se sebua h firm a alau sya rika t dap<1t
an

menambahkan jum lah hasilnya dengan

8 Ileningkatkan harga barang
Menambahkan kual1Li Li j uaian keluaranl'lya
@y

Konsep Untung

Untung adalah perbezaan antara j umlah hasil dengan jumlah koso

_.ccara rumlls, unl ung clapat diLuLis sepL' rti berikut:

UllLung = Jumlah ha.c;tl - Jum h k 1. Defin is ikan konsep hasil.

2 . Jel as kan konsep untung.
1

nLung meru pakan ganpra n kepada usahawan alas usahan;. a

menggabu ngkan fakLor pengeluaran dan "anggup menanggung .
rislko ketidakpasti an perniagaan .
Da ri segi ekono mi , Jumlah kos Lerdiri cbripada .k impli It
dan Il ~ d .. pli II.
 Kos impltslt merupakan kOs yang sepalutnya dibayar kepada faktor
pengeluar n tetapi tidak l.1i8mbil kira dalsm kos pengelllarar1

CUl lIol l' , illlpli.: it sL[Jl:rLi gan i.tran upah yang 5e pat utn}.t
d ihaya l k cp:1da pCnlllik scnci in . ko:-; sc \va yan,r; l ' tu t diba ya r
k pac.b pem ti d la ah mall hangu nan mil ik sendlri, clan [aecbh
alas SU nher modal st:nJiri
!eh UU, untuI'g ckllllOmi mengamb il kim l os bktor m llik
sencl ln kerana pengbrunaannya mel i h~ILk- n kos lepas I~ti.lll
pe cia alan ) aog drlcpasbn .

Kos eksphslt ialah I<os ang dibaYdT dengan nyata oleh fl rm'
terhadap penggunaan II1PU dalam proses pengel uaran barang
Berikan t iga contoh clan perk" dmatan.
(a) 1<0_ imp lis it
(b) kos eks pl isit
COlllohnya ba) aran ul 1ah buruh. k(1s bahan rncntah . hahan
ba> ..rail p 'rkh idmatan pengallgk LLtan, dem faedah alas
Llp t ,
pinjam m hank

h
-ream rlIIl1US, ul1tl1ngtkl nL1!11i l<-lpm dil1l1 ungse pcrti berikul
ha
Unllln~ ek 'TIt;mi = 1U111Jah hasll- U<05 ·j·-phsil + I'os implisil)
gs
Jika ju rIi,lh h. c;il acbbb I ~bih hesar daripad aju mlah k05,

Cirma . kan memperokh ! t:un nmgan .

an

Sebalil lya,jikajumlah hasll adu lah leb lh ! wi dan padaJumbh

kos, fil na akm mell~alal11l k~rLlgl an ;;Hall lInt ung negatlL

mna , kan ITl 'lllPCICleb kl'1I0lL111 T 11 ycltl g maksi munl ' pabila
@y

perhe: t(10 ,mlar, jllml.1h hasil dengan jumlJh kns ada lah
pUllllg JCS,l r .

4.1.7 Pengiraan Jumlah Hasil dan

Untung
CO llt oh pe gl raa n jumlab h;lsil:

Flnna :?\Y'7 n1L·n,~(.'lual k.1O 25(1 UIlIl kt:lu nn I. n U1 l l u'lln~.l

cknga halo;} R~18 00 -I:Llllil Hl,lung jumlnh ha~tl fnn, )Z

PCllycle aian:

Jl.lmldl ha '1 (TR)

C 0 11l0h pengiraan Jumlah unlung:

Jumhlh basl l yarika l Bina Jaya ialah RN! 16 000 Rerikut adalah ko s-kos yang tcrlibal dalam
pengt:lu ranny 1

Kl)S hahan l1lenta h RM2(1 000

Kos upah huruh m,,!i (1 ElOO

SeWLl ballgunan kilang R ~v! '5 600

Ko::. bilhan uri M2 +00

Hilungjllmiah h llnlUngan Sy< rikal BinJ J ya

Penyele aian:
JUllllah unLung = Jumlah hasil - Jum lah k )s
=: R~!S6 Ol)O - (RM20 00(' + R .fi b ROO + RM'5 600 + R '[2 400 )

= RM'1f1 0(10 - R1H 4 HOO

= R!\lll 200

h
C ~m lllh pcngi ra. n Jum l8h untung ekOnOllll
ha
Han ,-ura)'d li l( lah mel(,lakkan p wman nya sebagai p cgawai eksck ul if hank yang dib eri
gs
gall R"N13 000 sLhubn clan mcmulakan pe l liagaa n kLclai bake n dengan wa ng sirnpana n cii hank
R1\I12 000 dcngan knd8r faed ah 4% seLahwl Jumlah has il permag an kec1ai bake ri da lam Lemp oh
sehulan ialah Rf"f 1L1 000
an

Benlllt ,ldal' h I os- kos yang It' rl iba dalam le mpoh se huln n:

Bahan 111 mah RM3 000

@y

GaJ i pemban lu Rl\lQOO

Htl eleklfik dan air Rt lL 000

(a) HiLun jU1111ah llOlung p miagaa n kt dai b(\l ~ ri Pua Sur yali dalam se bu lall .
(b) 1-hl u ng J mlah unIUll ' ko n mi penupaan keJa i baken Puan urayat i dalam sehulan.

Penyelcsaian:
(a ) J u mlah unru ng = Jumla h hasH - J u ml al ko
= RM 10 000 - (RM3 000 + RMq 0 + RM I. 000)
= RMI O 000 - RM-+ <,) 00
= RM5 100

( ) Jumlah un tung chmomi = JU lllla h h'lSil .- (K05 ksplisil + K05 implisit)

= RM1 0 00\) - [RM 4 900 + (R1'v{ 00 + RM+O) I
= RM 10 Oa t) - RM 7 Y+O
= RM 2 06
Bat 1\

-AKTIVITI' -- . -- . . 4.1.7
1. Jadual di ba wah menu nJukkan tln g k H pe ngg unaa n b ur uh da n Jumlah keluaran bag i
sebuah firma.

Buruh Jumlah Jumlah untung'

(orang) keluaran (unit) ,<RM)
10

2 22

3 33

4 40

5 45

6 48 I

h
(a ) Hitung jumi ah hasi l fi rm a pada setilp tingkat keluaran j ika ha rga keluar'an dijual pada
RM1 200 seun it

kos pada seti ap tin g ka t keluara n.

ha
(b) Sekiranya upa h seorang buruh ialah RM 30 .00 drJn kos letap i lah RM200, hrtu ng jumlah

(c) Hitung untun g atau rugi pada setia ti ngkat Ju alan

(d) Apakah r-umusa n yan g bo leh dibuat ?
gs
2. Semang peng usaha temakan aya m men1punya l but ira n has!1 dan os seperti beri kut:
an

Pembelian anak ayam RM 1 000

Pembe lian makanan aya n RM 2 000
Pem belian al ata n RM 1 000
Sew a ta pak mil ikan sendiri RM 3 000
@y

Jumlah hasil sem uslm RM 10 000

Hitung
(a) Jumlah untu ng .
(b) Jumlah untung ekonom i.
(c) Apaka h es imp ul an yang bol eh dlbu t?

1. Jumlah hasil ialah jumlah nil(li pen rimaan yang diperoleh firma daripada jualan
keluarannya. Rumusnya lalah:
Jumlah hasil (TR) = Harga (P) x KUantni lualan (Q)
2. Untung adalah perbezaan antara Jurnlah hasil dengan jllmlah koso ij.umusnya ialah:
Jumlah unLung = Jumlah hasil - Jumlah kos
3. Kos eksplisil ialah kos yang dibay r dengan nyata oleh firma terhadap penggunaan
input dalam proses pengeluaran arang dan perkhldmat.an.
4. Untung ekonomi mengambil kira kos .mpH It laitu kos yang sepatutnya dibayar kepada
faktor pengeluaran leta pi tidak diambil kira dalam kos pengeluaran, contohnya faedah
atas sumber modal milik endiri.
 ,
Pt>t'lg !uar r'l
=~=~

4.1.8 Tahap Pengeluaran Paling Cekap

U nlu k mcnera ngkan taba p peng luar II paling cd:.ap, mur iel
perlu mema ham i kom p It ,\ \ pt I:t 1 'an " kur' ngan J,lhulu
Hukum in i bcrdas. rknll an uaian:
/.. ..~ . ~. . . . . .. .... . ...w.......

: Homogen bermaksud sifat ~

: yang sama antara satu unit :
: dengan lain.
TIngkat teknologl pengeluaran tidak berubah • • • . . . . . . ro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , . . . . . . . . . . . . . . . . ..

Hukurn pulanga berku rangan rnenyatakan apabila slJatu Input

berubah (rnisalnya buru h) dltambahkan secal a berterusan kepada
satu input etap (mi salnya tanah ). maka jurnlah keluaran semakln
bertarnbah. tetapi tambahannya adaiah semakin berkurangan bagi
setiap nit tambahan input beru bah.

Tahap I Tahap II Tahap III

r----

Jurnlah kellJaran

h
bertambah dengan Jumlah keluaran
kadar cepat ha merosot

,........_---11 11.-_---.
Pulangan marginal Pulangan margmal
gs
bertambah r negatif

Rajah 4.3 Hukum pUlangan berkurangan

an

Hukum pulJn gun herkurangan dan lahal pc n'.le lu aran dapat

dlJ claskan melalui Jadua l 4.8.
@y

(1 ) (2) (5) =ll(3)/.o.(2)

Input tetap Input berubah Keluaran
(i{) Tanah (Ll Buruh marginal
(ekar) (orang) (MP)
Tahap I
o ndakcekap
1 6 6 6 IBerlaku pembaliran
2 14 7 8 input tetap)
3 24 8 10
- - - - - - - - - - - - - - - - - -4- - - - - - - - - -3-2- - - - - - - - - 8- --------- -8" -.; ------Huku;;'l pulan-giul - - - ­
5 37 7.4 5 berkurangan mula
6 41 6.83 4 pi sini
7 6.28 44 3 Tahap II
8 · 5.75 46 2 Paling cekap
1 9 5.1 46 0
-- -- -------
1
--------
10
----------45---- ----------
4.5
----- ----
-1
---- -- ----- -- -- ---- ---
Tahap III
TIdak cekap
(Berlaku pembaziran
Input berubah)
B

Tahap peflgeluaran be rka il rapat dengan kombmasi input yang

oplimum da larn proses pc ngel uaran Tahap pengeluara n dapaL
dlbahagikal1 kcpacla:

Tahap I (Buruh 1 - 3 orang)

Bennula daripada kosong unit input berubah sehingga MP =AP dan AP meneapai
titik maksimum.
Jumlah keluaran (TP) meningkat daripada 6 unit kepada 24 Unit apabila bilangan
buruh bertambah darlpada 1 orapg kepada 3 orang .
Keluaran purala (AP) meningkal dan mencapai maksimum pada 8 unit
Keluaran marginal (MP) pad a mulanya meningkat leblh cepat daripada AP dan
mencapai maksimum pada buruh ke-3.
Tahap pengeluaran in! tidak cekap kerana input berubah yang digunakan seeara
relatif lebih keeil berbanding dengan input tetap. Berlaku pembaziran input tetap.
Pengeluar yang raslonal tidak akan berhenti mengeluarkan output pada tahap inl
kerana penambahan input berubah akan menlJ1gkatkan outputnya.

h
Tahap II (Buruh 4 - 9 orang)
ha
Bermula darlpada MP = AP dan berakhir apablla MP = 0
gs
Jumlah keluaran meningka t daripada 32 unit sehingga mencapai maksimum pada
46 unit apabila bilangan buruh bertambah daripada 4 orang kepada 9 orang
Pada tahap Ini nilai AP ,.... MP
an

Pada tahap ini kedua-dua AP dan MP sedang menu run TP tldak menurun tetapf
meningkat dengan kadar yang berkurangan
Pada tahap ini, gabungan antara input berubah dan Input tetap adalah yang
@y

paling eekap Tahap ini adalah tahap yang paling rasional dan cekap bagi
mengeluarkan output

Tahap III (Buruh 10 orang dan seterusnya)

Bermula ketika MP = 0 iaitu pada tahap TP maksimum .

Penambahan penggunaan Inpu berubah menyebabkan TP berkurangan laitu

merosot kepada 45 unit pada kuantili buruh yang ke-10 .

Pengeluar yang rasional tldak akan mengeluarkan barangan pada ahap In; kerana

pertambahan penggunaan input berubah akan menyebabkan jU/11lah keluaran

menurun , berlaku pembaziran penggunaan buruh . Ini bermakna pengeluar .

menggunakan lebih banyak buruh untuk menghasilkan jumlah keluaran yang

semakin kurang . .

Pada tahap Inl, berlaku ketidakcekapan dalam pengeluaran dan merugikan pengusaha.

 Pen elu ran

AKTIVITj ~L~' ':.~

~~.l.:...-
.• 1·'·-'
___ ,.~,,_ r-
. ---
._ ........_......!h.~-
- I -
__ ~'.- ___ ,_. _
.
4.1.8

1. (a ) M uriel dibahaglkan ke pada ena m orang dalam satu kumpulan.

(b) Setia , kumpulan d ikehe ndaki mem buat lawata n ke sebuah kedai ata u gerai untuk
11 empero !eh data berkaitan dengdll kos pengeluaran dan jumlah ha sil .
(c) BNdasarka n data yang diperoleh, blna satu jadual kos pengelual'an jangka pendek.
(d) Mund dlkehendaki membuat pengiraan tentang pelbaga i Jenis kos pengeluaran dan jumlah
untung/rugi keda i atau geroi berkeman,
(e) Seorang wak il daripada seti ap kumpulan dlkehendak l membu at pembentan gan di
depall ke las,
(f) Has il tugasan harus ditulis da lam be ltu l laporall dan diha ntar kepada gu ru untuk dini lai.

2. Jadu I di bawah menunJukkan hu bllngan antala penggunaan buruh dengan keillaran getah
dal m t mpoh sebulan

Keluaran
marginal (kg)

h
20 16 000 ha
30 24 000

40 30 000
gs
50 34 000
an

60 34000 I

7 32000 I
@y

(a) Lengkopkan Jadua l di atas

(b) Berapakah bilangan peng9unaan bUn.Jh pada ting~at kel uaran purata yang maksimum 7
(c) Pada penggunaa n buruh ke berapakJh hukum pulangan berkura ngan berrn ula 7
(d) Label pada Jadual tahap pengelual-ar yang paling cekap
(e) Pada penggunaan buruh ya ng ke be apakall pengeluar dapat memaksimumkan untung?

1. Hukum pul ng n berkurangan menyatakan r> blla suatu Input berubal

ditambahkan secara berterusan k pada saw Inpu tetap, maka jumlah k luaran
sernakin bert(lmbah, tetapi taml ahannya ada! h sem kin berkurangan bagi
setlap unit tambahan illpuL berub h.
2. Tiga ahap pengeluaran mlall:
(a) Tahap I: Dad 0 uni tn[')Ul berubah htngga AP makslmllm
(b) Tal1ap II : Dari AP m kSlrnllm I ingga MP - 0
(c) Tahap III: Dari MP = 0 dan seterusnya
3. Tahap yang paling cekap adalal1 Tahap II ke (na kombinasi Inpul paling optimum
pada tahap ini.
 4 .2 Produktivi i da
Apa ma ksud produktiviti dalam ekonom i?

Apakah faktor yang mempengaruhi produktiviti 7

Apakah maksud eksternaliti?

Apakah kos soslal dan faedah sosial yang dihadapi oleh

masyarakat kesan daripada aktivlti sesebuah firma atau industri?

SEPI i\S LALU

Produktiviti sebagai Kunci

Keseimbangan Kehi dupan dan
Ke rja
Konsep "keseimbangan kehidupa n d an kerJa"
menyarankan individu dalam semua se tor kerjaya
supaya mengimbangi masa bekerja dan masa peribadi
Konsep ini cuba mengubah minda orang ra mai tentang

h
bekerja lebih masa. Bekerja lebih masa sebenarnya
tidak menggambarkan kerajinan tetapi menunjukkan ha
produktiviti diri yang rendah. Sekiranya seseo rang individu mempllnyai produktiv iti diri yang trnggi,
ind ividu tersebut mampu menyelesaikan tug s dalam masa yang lebih singkat Masa yang teriliang
boleh dijadikan masa istirahat bersama keluarga atau melakuka n hobi masing-masing. Masa peribadi
gs
amat penting untuk merehatkan minda dan mengembangkan hubungan sosial seseorang. Pelbagai
cara boleh digunakan untuk meningkatka n produktiviti diri. (ontohnya, menyenaraikan semua
tugas, menyusun tugas mengikut keutama an dan kepentingan, membuat jadual waktu peribad i,
an

merancangkan kerja harian dan sebagainya

Konsep produktivlti Juga wUJud pada perJ l1gkat organisasl dan negara. Terdapat banyak
@y

faktor yang mempengaruhi produktivlti seser uah organisasl seperti tenaga manusia,
bahan-bahan struktur organisasi dan sebag inya. Tahukah anda apakah k05 505ral &
dan faedah s051al apabda sesebuah syankat rrencapai lahap produktlvltl yang tingg i? W

4.2.1 Konsep Produktiviti

Penumbu h an ekonomi ses ebuah negara dapa t dicapai melalui

-bii ..... --.ILILIL
dua cara i ~ itu
Meningkatan produktlvitl tvlenin .-;katkan kuantiti input yang Le rdiri daripada buruh,
http.:/ iyoutu.be/iT 'O:!Sl) ' m odal tanah, dan usahawan.
jAQ Mel1l n~ katkan kece kapan dalam peng'gunaan input iaitu

li t
'-­
" ..................................
buru h modal, tanah , clan usahawan.

Cara ked ua adalab b e rkaitan dengan konsep produktiviti iaitu

--­ negara m e nca pai pertumbuhan dengan rnenggunakan s umber
yang sama atau kuraog te tapi mampu m enghasilkan output yang
lebih tingg i.
 PCI golu • 'I

Produktiviti atau daya pengeluaran ialah keupaya<rn untuk memngkatkan

penghasilan output daripada sejumlah input yang diberikan .

[nl benn aksucl produ kli\'LlL ,JO~ « •• J~' •

rn naukur 1('n I<.lpan d· 1 I Lhu1 csan' I d 11 11 P , 1I 1 U1
Apakah maksud produktiviti
mpul se peni lcnaga huruh , lekno logl, peralatan , sislem, dan bagaimana produktiviti
clan pcngurusan . diukur?
rncnj elaskan pc r lllhungan 'llllara Utili lit }ang diho III-an
l g n In ut yang digunakan.
Raj ah be ri kul men unjukkan kepem ingan procluklivili:

Peningkatan

1
.. Penlngkatan
produktivitl 2 Peningkatan
output 3 keuntungan atau
daya saing firma

Peningkatan
taraf hldup rakyat 6

Pen ingkatan
pendapatan negara 5 Peningkatan

upah pekerja
4
J

h
ha
Rajah 4.4 Kepentingan produktiviti

Secara rumus, p nguk uran produlztivili adalah se perti beri ku l:

~ ~......

.......................................... ..
gs
( Produktivti dapat diukur dalam '\
ProclukLi 'ili = Uutpu t
In p ul pelbagai bentuk, misalnya
an

kos seunit output, masa bagi

menghas ilkan seunit output
OUlput = KeJu aran alau perkhidrnaLa!1 yan J clihasilkan atau jumlah guna tenaga bagi
Inp ut = Bmuh. Lana h. modal , cla n llsahawan seunit output.
@y

........................... ... ............................

Conlob r engiraa n procluk Livili :

Kihll1g A dapal m ~ n ghas il ka n ]20 helai b~lju den gan nlCnggllnakan 5 orang pekerja manakala
Kil.lng B menghasilka n 100 helai ajL! dcngan menggunabn 4 orang p kerja. Kilang manakah
mcmpullyui produ kuvlll ><mg lcbih ti nggi? lawapan[1ya 131ah Klbng B.
. .. . ..
120 100
Produktivitl Produktiviti
5 4
=24 = 25

Scma km Wlggl ndal, sLmakin tmggil ah pro luktiviti. ToJukl lLi yal1 0 kb ih lmggi III nunjukkan
kc t:'kapan cl n keb rk 'Sat1L1l1 penggunaa input Jall g rn ~ n !u111bang kepada kos pengeluaran
yang lebih rcnJah dalam pengeluaran. DEngan kala lain. tJhap proclukli\ iti yang linggi akan
!l1e ningkatkan daya p ngeluamn Ilrma.
Rajah (a) menunJukkan produk t ivlti bu run Malaysia berbandi ng dengan negara-negara membangun
yang t erpili h pad tahun 20 13 .
Raja h (b) menunJukkan preduktlvi i bu ruh M laysia berbandln g dengan negara-nega ra nlaJu yan g
erpilih pada tahu n 2013.
30 8
Produktivlti
25 Pertumbuhan
produktivili
7.1
~
r'6
m
0 20 ". ~
~
0
N
0
rJ)
~
~ 15 4 .3
(f) 3.1'. ~
.6 "­ al
::J 10 Jl.
....,
;g 2.4 25 2.3 2
5 ~ Cl

0 '" a
Vietnam India Indonesia China Thailand Malaysia
Rajah (a)

h
80 Produktiv iti Pertumbuhan produktivit!
ha 2.5
70 2.3 (")
m 2
60 N

1 .5~
0
~.50 •7 r-­
o
gs
ILl
;S 40 '"
:il 1.3
:::>
1 iii
;; 30 L/) lD
(f) "<t Il­
0.9
::J 20 ~
an

0.5
10 ..,.
o~----~----~----~------~--~~--~o
Malaysia Jepun Korea Singapura Australia Am erlka
Selatan Syarikat
@y

Rajah (b)

(5umoer Lapo(ln ProdukclVitJ 20131201 4, MPC Perbadanan Produktiviti MalaljSla)

(a) Apaka rurnusan beleh ibuat terhadap prest asl produktiviti buruh di Malaysia berban ding
dengan negal a-negara memba ngun I
(b) Prestasi procJu ktivit l buruh di Malaysia parla tahun 201 3 seban yak US$24 934 maslh ketinggalan
berbanding prestasi Ameri ka Syari 'at ial 1I sebanyak US$ 70 293 .
(i) Mengapakah keadaan dl atas boleh berlak u?
(ii) Pada pen dapa L anda, adakah Impla n Malaysia untuk menjadi sebuah negara perindustrian
yang maJu pada tahun 2020 dapa icapai?

1. Produktiviti atau daya pengeluaran ialah keupayalln untuk meningkatkan

penghasilan output darlpada sejurnla~ input yang dlberikan.
2. Produktiviti yang lebih tlnggi dapal meningkatkan kecekapan dan mengurangkan
kos pengeluaran.
3. Pengukuran produktivitl ialah nisbah output yang dihasilkan kepada
yang digunakan.
 Pen eluar n

4.2.2 Faktor yang Mempengaruhi

Produktiviti
ProclukLivili sescbu ah organ isasi i\l:lU in Justri dipcngaruhi
ole h fakl 1r-[aktnr yan g berkaitan d ng n t w ah , buruh , modal
dan usahawan. Secara Hmsusnya fa ktor-fak tor terse but. holch
dihuraikan se perli berik ul

Tenaga maliUSI3 Sistem dan prosedur Struktur organisasi

Gaya kepimpinan Persekitaran kerja Bahan-bahan

Teknotogi

Tenaga manusla
I<e mahiran dan lahap lllQLi v;)si ten 19a ma n u s ia akan

h
l1lempen J aruh i prociukli\' ili ha
Sc ti ~l P tcn aCTa manu ia harus ditem patka n ke P ISISi kerja
111I.: ngiku l keblilclu n clan h mahiran Ul LS ing-masing Tahap
kern, hir.:m indi vidu holch ditingkatkan me lalui I.atihan dan
gs
progmm pt'm hangul1ClIl d iri.
TLn agn man u:,ia akan bekcrja !cbih b,'r ungWlh -s un gguh
sckJr<:1llya bcrll10livas i li nggi. PCkCIJ1 boIL h d imotivasi mcl alu i
an

ganja ran se car« kewangan alau hukan I wangan .

Seminar ialah suatu p latform
Sistem dan prosedur yang baik untuk memberi
kurS U5 ten tang seSlJotu ilmu
@y

l<cl eka pan dan k berk s. nan si SLe rn dan pnsedur " b n baru otau memperkenalkan
mcmp nga ruh i pmuukll\'iti sistem dan struktur bow
~ i S le m dan prosed ur kerp haws ringka clan se bHas den gan do/am organ iso i
matlamaL oroanisasi.
h lcm dan p rosed ur yang dcklif- nn l11 p u IllCl1lhal1l Ll m cn g~<m
kel emahan chl am org. nisasi ,

Struktur organisasi
Cada ngkan bentuk st ruktur I
SLru kLur o rgani asi y::mg scsuai lllcm h .1ll !l\ TIl n rngkHlkan orga nisasl yang sesua l bag l
prod uktiviti. firma yang
(a) rnern punyal caw angan di
Se hu a h urganisas i akan cliba hagika r l.." ra cla bebe ra pJ.
bebe.rapa negara
bahagian supay masil1g-rnasin<Yrncrn punya l tanggungja \'ab (b) menge lu arkan be bera pa
cl a n s l<: p le r ja send iri. Pen gkhlhLlsan cl alurn UO II jeni s prodllk yang laris
rnasing-masing dapat Il1cningka tkan prc..ldukti \-iLi (c) me r ll pakan rganisasi
O raani sa::ii h<l ru::, mern ilih strukLur :,1I1 g pali ng sesua i yang keeil

dengan operasin ya.

Blib Pengeluaran

Gaya kepimpinan
Gaya kcpimpinan akan m embentuk budaya o rganisasi dan
mempen aruhi produktiviti.
Pem i mp in h a ru s memiliki ke m a hiran m e mbuat
kCpUlU ,an yang tepat dan sudi mengamb il ri sik o dalam
menjal, kan kerjaya ya.
Pemimpm ya ng berwibawa m a mpu memimpin dan
memotl vasikan ahli-ahi! organi sas inya.

Persekitaran kerja
SUSl1 l1 a tur d an k e mudahan di tempat kerp akan

mempcngaruhi produkti viti.

Susun m ur tempat kerj a dapat memastikan o perasi organisasi

be rj alall iallcar dan p rsekiraran kerja kondusif dan se lesa.

Kemud lhan ya ng disedrakan di tem pat kefJa dapat membantu

pekerp d alam tugas mer ka.

Bahan..bahan
Susun atur mesin yang teratur

dan garisan amaran kuning
dapat mengurangkan kadar
kemalangan di tempat kerja
an
h
Kualitl dan be kalan bahan m e ntah akan tn emp engaruhi
p roduktiviti.
ha
Bahan ya ng be rkua litl dapat mengelakkan pembaziran
daripacla kerosakarL
PengUiusa n invenlori ya ng i Le matik cl apa t me nge lakkan
gs
pen yim pa nan s tok ya ng berlebihan d a n bekalan ba ha n
se ntiasn mencuk upi untuk proses penge luaran .

Teknologi
Pe nggunaan te knologi yang canggih se mestin ya men ingkatkan
produ ktivit i.
@y

Penggu naan peralatan atau m esin moclen dan pelaksanaan

slste m automasi komput er dap at me nj im atkan masa dan
tenaga buruh .
Aizlivi ti pcnyelidikan clan p m lxmgunan (R&D) penting untuk
membawa inovasi dan pemurnian dalam proses penge luaran.
Penggunaan jentera
Kelengkapan modal
atau kaedah automasi

dalam pengeluaran dapat

Pr laSI 5 e huah keleng kapan modal akan mempenga ruhi

mengurangkan kelalaian
produk tiviti.

serta kesilapan manusia dan

Bagi nv m astikan kelengkapan modal se ntiasa berfungsi bail<,

seterusnya meningkatkan
pe nye k nggaraan dan pemeJiksaan ha rus dijal anka n clari

produktiviti
se masa ke semasa. ;

Penggunaan kele.nakapan moda l ha ru s clirancang s up aya

se muanya da pat digunakan dengan optimum.

Kes impub n nya, pihak pengurusan hendaklah meliha t usah a

penin gkatan produktiviti se baga i salU proses yang berterusan.
Na mun , [umpuan ke a ta s prod uktiviti e haru sn),a ju ga
cliseimbangkan dengan LUmpuan ke alas kualiti pengeluaran
 Pen f!luaran

Watson
Di Hong Kong , Kum pulan A.S Watson m rupakan pem beka l barangan kesiha tan, kecantikan,
dan gaya hidup yang sihat. Syarikat ini menyedi akan perkh idmal al1 kepada lebih 26 j uta
pelan ggan seminggu. Syari kat ini komited untuk menyedi kan persekitaran kerja yang selamat,
si hat, bebas diskrfm inasi serta memberi sokongan k pa a sem ua kakita ngan . Setiap eawangan
syarikat diberika n kebebasan untuk men ntukan strategi t ersendi ri untu k pem bangunan dan
latihan pekerja . Pada ta hun 20 13 dan 2014, Syarr kat Kumpulan W tson memenangi anugerah
Maji kan Terbai k Asia bagi pendekatan modal insan

AEON
Di Jepun, kumpu lan AEON menawarkan pelbagai barangan runeit, peralatan rumah, had iah,
produk penjagaan diri, dan peralatan pengguna me lalui penghantal'an ke rumah. Lama n
web Net Super AEON yang dilanearkan pad a 2008, menyediakan penghantaran pada kos

h
rendah dan pilihan pungutan yang memu - ahkan pelanggan . Untu k meningkatkan produktiviti
dan keeekapan, AEON menubuhkan To pValu Co. Ltd untuk mewuJudkan ra ntaian bekalan
ha
dalam organisasi pada tahun 2007. Syar kat in i juga membangunkan sebuah pusat latihan
dalaman untuk seramai 400 000 pekerja di pelbagai negara . AEON telah mewujudka n
program kerjasama dengan un iversit i te moata n di pelbagai negara (terrnasuk Open University
gs
Malaysia) untuk melatih kakitangannya. Pr gram ini melatih pekerja dalam pengurusan kerjaya,
pembangunan kema h iran, dan peningka tan produktiviti.
an

(Sumber Olpetd dan diu bah suai daripada Laporan produktiviti 207412075,
MPC Perbadanan Produktiviti Malaysia)
@y

Bineang dalam kumpulan, strategi yang diambil oleh setiap syarikat di atas untuk meningkatkan
produktiviti. Murid-murid dikehendaki membentangkan hasil perbineangan di depan kelas.

1. Lapan faktor yang mempengaru hi produktivitl ialah:

(a) Tenaga ma usia
(b) Sistem dan prosedur
(c) Struktur organisasi
(d) Gaya kepimpinan
(e) Persekita ran kerja
(f) Bahan-bahan
(g) Teknologi
(h) Kelengkapan modal
Sal)

, tidak dia mh il kim dalam harga pas< ran,
;"\ nda hoi ch mclayari larnan
wcb llC li kul LlDlllk rm:n,~d:lh ul
komL'p ek tcrnali ti dcng;m
Icbih lanjuL
http";:/ J prL·zLcom / rRl a731
'91 k, I ek... t'm lliti
4.2.3 Eksternaliti
Dabm ekO llOmi , ekste rnaliti atau k an luarall mengoamharkan
L1d.l CC\lP'll1 pa~anll alau l· gagalol1l ,> • .,tLm h. fga , Mlsalnya ,
pen ge lucmm yang diplanka n 01 h [irma tcrlllaman ya pengeluaran
besar-besal1l1 bolch lllLnyebabkan masalah pencemaran air jib
hahall buangan fI rma di<;alu rkan ke dalam sUilgai alall taut. Kos illi
~
;~amun pacla masa rane; sam a dengan aclan ya kilang-kUang
Iwn gc luar, n yang h sa r iIli, penducluk clapal mempero leh
peluJtlg peke rpan dan mc.1 alui akliviLi pekerpan yang cllJalankan
mcreka mcmperoleh pe ncinpalan untuk membaikl wra[ hictup,
Facdah in l Juga ti da l d ima ukk:m dalam harga pasa ranMaka
cks lern::dili clarat clitakn !km scpcrt l yang hcrikUl:

.
. Eksternali i ialah kos atau faedah yang tidak didrllbil ki ra data
pengeluann dan penggunaan sesuatll barang atau perkhidmat an.

h
Ini bCrlllak.,ud 'kslt'maII Li
ha
merup akan kesan yang hel' laku kcpaua piha I cti.g a iailu
sclain pengeluar dan pcngguna
liLl l imasukhm dalam harga r asaran
gs
Bndasarl a 1 cOn\oh di alas, peng luar yang mcnyalurkan b8h8n
an

buangan k · dalam sungai TIl rugikan pihak k Lioa (masyara kal)

dan perbw tan pengeluar ini Liebk uikc na kan apa -apa kos,
@y

Berdasarkan dua gambar di bawah , cuba anda Jelaskan eksternaliti yang wujud ,

Lapongan terbong yang diblna Projek pembinaan MRT

berhampiran perumahan di Kuala Lumpur
 ..
Pengel an

4.2.4 Kos Sosial dan Faedah Sosial

Kos sosiaJ meru pakan kLcrnaliti negatif m anakala faedah sosial rncmpakan ekstcrnalili pOsiLIf.

Kos sosial iaitu kos kepada pihak ketlga yang Faedah sosial laitu faedah kepada pihak ketiga
tldak termasuk dalam harga pasaran. selain pengguna dan pengeluar.
--------------------------~~

Contoh 1: Contoh l '

Aktlvitl pengeluaran minyak pet roleum dan Pelaksanaan program lati han kemah iran oleh

pembuangan sis tokslk kilang yang berleluasa. sesebuah syarikat.

h
ha
Aktiviti ini menyebabkan pencemaran alam sek tar
Latihan yan diberi akan mendatangkan keba lkan

gs
yang merugikan n layan dan negara.
kepada syarikat A seki ranya pekerja berpi ndah

ke syarlkat tersebut.

an

Contoh 2:
Contoh 2:

Penggunaan barang dan perk hid mat an

Penggunaan barang da perkh idmatan seperti

@y

seperti rokok, minuman keras, perjudian , dan

pendldikan, perubatan/keslhatan, da n alat-alat

kenderaan bermotor.
p ngesan asap atau bahan ap!.

Masyaraka t sekelili ng men ga lami masa ah . Penggunaan alat pemadam kebaka ran memberi
kesihatan da n menanggung kos peruba t a faedah kepada masyarakat sekelil n9 ta npa
tambaha n yang membebankan. sebarang bayaran
Sa

1. Berdasarkan gambar berikut, kenai pasti ko s sosial dan faedah sosial.

(a) Kegiatan pembakaran jerami secard terbuka .

Kos sosial Faecia h sosial

• I • I

• I • I

• J • I

• I • I

(b) Laciang ternakan ayam.

h
Kos sosi al Faedah sosial
ha •
, • I

• I • I
gs
• .I • I
an

• I • I
@y

2. (a) Cari sebuah contoh firma atau md ustri daripada keratan ak hbar atau media elektronik.
(b) Kenai pasti kos sosial dan faedah s sia l yang tlmbul da ripada contoh fi rma atau industri
yang dikaj i.
(c) Bincangkan dalam kumpulan dan hentangkan hasi l tugasan di depan kelas.

1. Eksternaliti atau kesan IUaran ialah kesan limpahan ke atas pihak ketiga yang
tidak terlibat dalam kegiatan ekonomi hasil daripada keglatan pengeluaran dan
penggunaan sesuatu barang atau perkhidmatan.
2. os sosial ialah kos yang ditanggung oleh orang ramai seperti su m be~ air yang tercemar
dan kos ini lalah kos yang tidak dltanggung oleh pasaran.
3. Faedah sosi I ialah iumlah faedah atau manfaat yang diperoleh oleh masyarakat hasil
daripada pengel uaran atau penggunaan sesuatu barang atau perkhidmatan.
 PengGJU1lrtln

4.2.5 Contoh Kos Sosial (Eksternaliti

Negatif) dan Faedah Sosial • Kos sosial dan
persekltaran
(Eksternaliti Positif)
https;l l V ulu. be {
Contoh Kos Sosial BiJQn8BLcIQ

-
~~
-ceara rumus, kos sosial daral diJc.l aska se pen i beri kul'

Kos sosial =Kos peribadi + Kos luaran

.~. --- -.- - --_ .... -
Jik(1 tid ak aeLl k 0 5 luaran yang lain, ~ 0 <; perihadl adnlah
hcrsamaan dengan ko sosioJ
Kos peribad l ,-las pcngcl uaran dan penggunaan wlah kos
nyala seschuah irma , imiI vid u, atau L :rapan. CunlLl hrlya ,
kos pcmbcUan kertH , hayaran alas insurans, cukai plan dan
minyak petro l yang dilanggung ole h sec rang pcmi ld, ke rcla. Harga
kareta
1« s luaran iala h ke an sampingan ya ng negu li f Ul.l­
pcngelua ran clan p nggunaan yang dit1l1ggung oleh plh ak

h
~a ng keliga Lanp'! sebamng pa mpa-' n. COfl loh nya, sesenrang

COnLoh bill bagi kos luaran iabh sepe i

ha
pcrn;"tndu 1 r ta tldak perlu mcnall ggung kos esesa kan lal u
lintas dan pencemaran uclara yang limbll l Bayaran

Insurans

(i) Pencem.aran alam se ki l~1r kibal da ri r ada bahan hual1gan

gs
berbahaya oleh kilang

(it) Peneemaran hu nyi c\aripada ke lab rnalam

an

(iii) embebasan asap rokok

CUkai
(iv) Keg iatan pe ng i klanan ya ng be rl ebihan s et- ingg::l Jalan
me njcpska n penglihaLan
@y

Ini mcnJpakan suatu kcgagalan pasaran kc rana ko_. pen bad i

tiel, k m ' ngga mbarkan kos sehenar ya 19 ditanggung k h I

scscbuah 11135\'arakal.
Ko ~ schena I' y.mg diLanggung oleh mas, tnakat
c\lkl'nal ::.eh'lgai kos sO ~l al.
B

Contoh Faedah Sosial

Seeam rumus, facda h sosia l dapm clijda. !<an sepeni berikUl

Fcledah sosial = Faedah perlbad i + Faeda h luaral1

Kos
pengangkutan
rendah Conl ol lllya, sesem(ln o indivlclu memilih menu n an has ika l
pergi be kcrja. Antara fLlcelah p ~nbl1din ya t ~rmas Ll kbh:
I Ci) k( S Iw nga ngkulan yang I bih renelah ber handing
m :manJu kereta
(ii) fal'da h kes ihalnn daripada fl1 l!n un ggang ba -ibI
Faedah
kesihatan (iii) mmgelak danpada kesesakan lalu lin las dan menlimatkan
m lSa req alanan
Faecl ah ·os ial cl . rip ad~l rn e nun gga ng has ikal ju ga
rn endalangkan laedah lua ran se perti:
([) K d al kesesc1kan 'alll lin tels yang rellcbh hagi penggun a
Mengelakkan
kesesakan ]alm raya yang lain
lalu !intas (ii) I{, da r pencemaran alam se ki lar yang r ndah
(iii) (15 pcruhatan kesihaL;m yang lL bih rendah kl:p ada

h
I o mg ra rnai

Menjimatkan
masa
ha
Jika se~ua t LJ h.ml ngan mempunyai faeddl1 luaran yang sangal
men r 101 , jumbh facdah sosi::ti ak an 111 nj acli leb ih b sa r
c1ari ada fae ah p ri had i
gs
an
@y

Kos

perubatan

yang rendah

kepada orang Masyarakat yang mempunyai kesedaran alam sekitar yang tinggi
ramal telah mula mengurangkan penggunaan kenderaan bermotor semasa
perg{ bekerja
"
Pengeluamn

4.2.5
1. Sebuah stadium baharu yang boleh m _nampung seramai 40 000 - 50 000 penonton akan
dibina eli NusaJaya, Johor dengan kos k ira-kira RM200 juta.
Berdasarkan maklumat di atas, lengkapk an jadua l di bawah.

. . - Faedah sosial

Peribadi I I

Luaran I I

2.
Lebuhraya KL-Kuala Selangor (lebuhraya LATAR)

h
KE U1MUT PETUNJUK
TELUK II(TAN
ha
gs
an
@y

-(
.....
Pembrnaan Lebuhraya KL-Kuala Sel a/l gor (LATAR) dimulakan pada tahun 2008 dan siap
pada tahun 2011 dengan kos RM958 Juta dibiaya i sepenu hnya oleh KL-Kua la Selangor
Expr-essway Berhad (KLSEB ).

Lebuhraya LATAR sepan jang 33 km rni menghubungkan Kua la Lumpur dengan Kuala
Selangor, Assam Jawa, IJok, Bestarr Jaya (Batang Berjuntai ), Kota Puteri, Puncak Alam,
Sha h Alam, Bukit Jelutong, Sungar Buloh, Kun dang, Ravvang dan Selayang. Terdapat lima
pers impangan dan empat plaza tol, iartu Plaza Tal Ij ok, Plaza Tol Kuang T:imur/Barat, Plaza
Tol Kundang Timur/Barat dan Plaza 1b l Taman Rimb a Templer di sepanJang lebuhraya rn i.
(Sumber httpJlwww.latarcom.mylfaqs.htm )

Bincang dalam kumpulan kesan ekste rna liti darrpada projek lebuh raya di atas. Kemudian,
bentangkan hasil per·b rncangan di depan kelas.
 - - ----~

Peta Konsep

Pengeluaran

Produktiviti dan eksternaliti

Pengeluaran Kos pengeluaran

h
Kos pengeluaran • Maksud eksternaliti
jangka pendek ha • Kos sosial
Firma Faedah sosial
Pengeluaran • Kos tetap
• Input • Kos berubah
• Output • Jumlah kos Faktor yang
gs
• Jangka masa Kos berubah purata mempengaruhi
penge luaran Kos purata produktiviti
Kos marginal Tenaga manusia
an

• Hubungan antara
• Sistem dan
jumlah output prosedur
dengan ko s purata ,
• Struktur organisasi
kos marginal ,
• Gaya kepimpinan
@y

jumlah kos, dan

• Persekitaran kerja
kos berubah purata Teknologi
Jumlah keluaran
• Bahan -bahan
Keluaran purata • Kelengkapan modal
Keluaran marginal

Hasil dan untung

• Hasil (TR)
= Harga seunit x Kuantiti jualan
• Untung ekonomi
= Jumlah hasil - (Kos eksplisit + Kos impli 5l t)

Tahap pengeluaran paling cekap

,.

PongelUklr8n

Pengeluaran

Konsep Pengeluaran. Kos. dan Hasil Produktivitl dan Eksternaliti

Konsep pengeluaran Maksud proouktivlti

Fungsl pengeluaran Jangka pendek a • Faktor-faktor yang mempengaruhl prod uktiviti
Maksud jumlah kos, kos tetap, kos berubah, Maks-ud eksternali i
kos purata. kos marginal dan kos berubah Maks-ud kos 50sial dan faedah sos-ial
purata b Menil'll kos soslal dan faedah 505ial
Perhltungan kos tetap. kos berubah, jumlah
kos, kos purata, kos marginal, dan kos
berubah purata

h
Hubungan i!ntara tingkat output dengan
Jumlah kos, kos purata, k05 marginal, dan kos
berubah purata
Konsep hasil dan untung
Penghitungan Jumlah ~asil dan unlun_9_ _
ha
Tahap pengeluaran paling cekap
gs
an

a Input Tetap dan Input Berubah

@y

Tldak berubah Merupakan Berubah secara

in put
pengeluaran

Wuj ud dalam
Wujud dalam
jangka pendek
jangka pendek
dan jangka
sahaja
panjang
B 4

adalah Input berubah

bagl pengeluaran _____G_e_
t a_h____ J~~-- K_a~pa_s____.J~~_____K_aY~u_ _J~
__ Tepung
Faktor penghubungan Tayar BaJu A1marl "'Ii goreng

adalah input tetall Mesln pemotong

bagl pengeluaran Kilang ' __Mesin jahlt_..1

_--:._ as kayu

_~~-":"'_-J a
Faktor penghubungan Tayar Baju Almari "'Ii goreng

b Maksud Jenls-jenls Kos Pengeluaran

h
Jenis Kos Pengeluaran
ha
Juml h 1<05 Kos tetap Kos b rubilh
Kos berubah PUTata

gs
Bayaran unruk Bayaran untuk Bayaran untuk Kos seunl! P IlIbahan dalam
penggl.maan penggunaan input penggunaan input ---OUtput jumlah k05 akibal
an

semua Input telap betubah d (ipad') peru bahan

seuni! output
@y

8ayara n
Bayaran
untuk
untuk

penggunaan

input tetap

Perlu
dibayar
Tidak per lu
wa laupun
di bayar
t iada
j lka tiada
pen geluaran
pengeluaran
 i7l elepas m mpelajar/ bab inf, anda dapat:

4.1 Konsep Pengeloaran, Kos, dan Hastl

D Menjelaskan kon ep pengell1aran

::=:J M 'njelaskan lungsi pf>ngeluaran jangka pendek

M nJelaskan maksud k()!'; t t p, kos b\:rubah. jumlah kos, ko' purata, ko marginal, dan kos
berubah purata

Mengira kos te tap, kos berubah, jumLab kos, kos purata. kus lllargillaJ, dan kos berubah pu rata

-1 ~cn J e l askan hubungan antara tingkat Ulltput delJgan Jumlah kos, kos purata, kos marginal, dan
kos berubah purala

1 njelaskan konsep hasil da untung

Mengira jumlah ha' i1 dan untung

~
Mengenal past! t ap engeluaran palinJ{ cekap

h
4.2 ProduktiviU dan Ekstel"llaliti
ha
1 Menyatakan mak. ud produktivi t i

gs
Menjela 'kan faktoT-fakt r yang mempellgaruhi produktiviti

1Menyatakan mak ud ekstern Iiti

an

Menjelaska maksud kos sosial dan fa dab soslal

C Menlla! faedah soslaJ dan kos sosial berdasarkan 'ontoh yang sesuai

@y

---~ITmo!IfJ
........... ~- ---­ "' ......................... .

................ ................ ~ .... .....•..........•.........•...•

".J Kon..cp Pcngduaran . Kll • dan Ha II ( vrra~r COST)

'II 1 I I' I n I" ,I k (fixed cosLi
(short (ant prodw:t i(JI'./!tnrLion) (Productioll)
• II (R, VI Hue) (PI' J{lI)
I, CTCILW prodwt )
4.2 Pr duktlviti dan Ek!.laoalili
• I (rotal co ·t
(Ext ernaliLY)
( u( iul Im, ~ri t)
• I • I ':/Jcdi Vflless)
, (Effic it' l1cy)
(Sotiul W\ O
(Pmdu, ril'i ty)
- -- -- - -

Latihan Sumatif •
a Soalan ObJektif
Arahan: Tiap-tiap soolon diikuti oleh empat Jowapan pilihan. Pilih satu jawapan yang paling tepat.

1. Gambar di bawah menunjukkan ciua jenis
input pengeluaran kek lapis.
Gambar 1 Gambar2
P ili b perbezaan yang t pat antara input
pengeluara n dalam Gamba r 1 dan
2. Antara yang berikut, yang manakah benac
tentang jumlab kos dalam pengeluaran
jangka ma a pendek sebuah fir ma?
I Jumlab kos ada lah bersamaan deno n
jumlah 0 tetap apabil a tin gkat
utput adalah si tar
II TU01 1ah kos ialah kos seu nit output
yang dikeluarkan oJeh firma
III Tumlah k s mempu nyai hubu ngan
) ang nega tif denga n ti ngkat outp ut
pengeluaran
rv Tambahan dalarn jumlah ko adalab

h
Gambar 2. sarna dengan tambahan dalam jumlah

Gambar 1 Gambar 2
ha kos berubah
A 1 dan II
B 1 dan IV
C Il dan ill
D fIl dan IV
A Wujud pada T idak wujud
gs
tingkat output jika tingkat 3. Antara yang belik'Ut, yang manakah menrpakan
sifar output adalah kos berubah dalam pr ses pengeluaran?
an

ifar A Sewa kilang

B Ko ' bahan menta h
B Kuan ti ti Kuantiti C Bayaran premiu m insu rans kebakaran
@y

penggunaanoya pengglmaan n}a D Bayaran kos pembelian mesi n baharu

adalah tetap beruba h kiln ng
apabila tingkat mengikut
output berubah perubaha n 4. Jadual di bawah rnenunjukkan pengelu' ran
lingkal output sesualu barang oleh irma Y.
Bilallgall bUfUh Jumlah
C Merupakan input Merupakan (orang) kcJuar.ul (unit)
tetap dalam input berubab 10
pengeluaran dalam 3 22
pengeluaran 40
8 66
D Wuju dalam Hanya . 10 80
jangka masa wuj ud dalam Penggunaan bilungan bu r ub yang ke
pcngeluaran jangka masa berapakah menunjukkan nilai keluaran
pendek dan pengeluaran marginal yang paling tinggi?
panjang pendek A 3 orang C Ii ora ng
B 5 orang D 10 orang
 Pengeluaran

5. Pilih pemyataan yang benar mengenai kos 8. Jad ua l d i bawah rnel1Ltnjukka n buti ran
purata d< I m pro es pengeluaran. perbelanjaan FiTma A.
Ko purata bersam aan de ngan kos
tetap dicampm dengan ko. berubah Butintn
IT K purata akan meni ng at setela h K ba han mentah 6 000
mencapai nilai mi nimu mnya Kos bunth 2 000
III Ko~ pll rata menll nju kkan kos 5e nit K l: bahan apl 1 750
ou tput yang dihasilkan Bararan sewa tapak tanah 30 0
IV os pu rata iala h tam bahan jumJah
kos akibat dar ipada t mbah an satu Jika Firma A menghasilkan 20 000 unit
un it kel uaran bar og d. n dij u 1 p da harga RMO .80
A I dan II C IT dan HI seu nit , berapakah jumlah untu ng ang
B I da n IV D III dan IV akan diperoleh oleh Firma A?
A RM3 250 C RN[S 260
6. Makl ul11at beri ku t menunju kkan ko
B RM5 600 D R1v18 890
pengeluarao bagi sebllah kilang p kalan
pada bulan Januari. 9. Apakah faedah sos iai yang akan ti mbul
apabila kerajaao negeri menggalak kan

h
RM pe nggunaan lebi h banya k ba ikal d i
Gaji peke rj 30 001) ha Pulau Pinang?
Faedal modal 1 801l A Ko pengangkutan y' 11g lebih Linggi
In 'uram kebakaran 1 200 B Kadar pengangguran yang rendah
Bayaran bi! air dan elektrik 1 2011 C Kadar kes esa kan lalu tintas ya ng
gs
Bahan mentah 50 ( 01) rendah
Bayaran sewa bangunan kila ng 12 000 D Kadar pencemaran udara yang I bib
an

ayaran telefon dan 1 tem et 801} tinggi

Hi lung ju mla h kos be rub ah kilan g 10. Gamba!" di bawah menunju kka n aktiv!ti
pakaian tersebut. pcngeluaran bot I minuman sebuah firma.
@y

A RM36 200 C RN[65 000

B RM47 000 D RM82 000

7. Maklumat ber ikut menunjukkan kas

pe ngeluarar sebuah !irma.

Untu k menghasilka n utput sebanyak

180 un it, kos pengel ar an yan r
ditanggung 1leh Syarikat QL ialah
. ebanyak RM I 450. Apa btla finn.1
menamb an output menjadi 220 nit, Pilih kes.a n eksterna liti yang nega tiJ
k s pengeluaran nya telah meningkat danpada akLiv iti pengeluaran di ata •. ,
sebanyak 15%. I Pembebasan asap kilang yang bertoksik
II Peluang pekerjaan y" ng I bih banyak
Hitllng ko marg inal fir ma bag i out ut m Penggll.naan tekool gi yang moden
ang ke-220 unit.
IV Kesesakall lalu li ntas
A RM3 .86 C RJv15 .44
A I dan II C II dan IrI
B RM4.85 D RM6.4S
B r dan IV D III dan N
 4

m Soalan Esei

Arahan: Jawab soalan-soalan yang berikut.

1. (a) Dengan contoh ang sesuai, terangkan m aksud pengeluaran da! m ko ntek ekono mi.
(b) Jelaskan perbezaan antara pengeluaran j ngka pendek dengan pengeluaran jangka panjang.

2. (a) Gambar dt bawah menllnjukkan dua jellis input dalam pengelllaran.

Gombar 1 Gombar 2

Jelaskan tiga perbezaan input dalam Gambar 1 dan Gambar 2 .

(b) Jadual d i bawah menunj ukkan pengeluaran ebu h firma.

h
Input tetap (unit) ..ha Jumlah keluaran (unit)
3 2 10
3 3 18
gs
3 5 26
3 6 30
an

(i) Ap a h jeni j ng a ill a pengelllaran fi rma ini? Beli alasan.

(ii) Hitung keluaran purata dan keluaran marginal pada etiap lingkat input berubah.
(iii) Terangkan hubungan tara jumlah ke1uaran, kelllaran purata, dan keluaran marginal.
@y

3. Jadll I di ba ah menll nj ukkan hubungan antara jllmlah keluaran dengan kos pengelu aran
bagi sebuah fu·m a.
Jumlah keluaran (unit) Jumlah kos (RM) Kos marginal (RM)
0 100
190 A
2 8 80
3 340 70
4 400 60
5 470 70
6 550 80
7 640 90
8 750 110
9 890 140
 (a) Hi tllng:
(i) Nilai A dan B.
(ii) Kos pu rata b gi kel uaran yang ke-3 dan ke -7.
( iii ) Ko berubah bagi keluaran k '-4 dan ke-9.
(b) Terangkan hubungan antara k s m ata dengan ko: margi nal.

4. (a) Maklumat berikut berkaita n dengan pengeluaran Syarikat Murni Berhad.

yarikat Muml Berhad ialah ehuah yarikat yang

menghasilkan -aker' r dut untuk dlJual di pa 'aran tempatan.
Kos tctap dan ku . berubah yang ditanggung oleh yarikat ialah
masiLlg-masing ebanyak R1v128 000 d.m RM 16 500 untuk
keluaran sebanyak . 0 000 unit. S}'arikat telah menctapkan
untuk menjual cakera padat pada harga RM2.00 eunit.

0) Hitung kos purat Syarikat Mllrn i Berhad..

h
(ii ) Hitll ng jumlah keWltllngan alau ke rugian 'yarikat Mllrn i Berhad.

(b) (i)
(i i)
ha
Jelaskan konsep hasi l dan untung dengan con toh yang esuai.

Arif memulakan perniagaat dengan modal sebanyak RM IO 000. Jumlah wang ini
gs
jika disim pan d i dalam ban . a an d iberi faedah 4% setahun. Arif menggunakan
kedai scndiri yang mempllllyat nilai sewa tahllnan ebanyak RM2 40 . Sebelum
an

memu lakan perniagaan, Arif bekerja sebagai seorang pegawai kerajaan yang
mene ri ma gaj i RM2 500 sebulan. /umlah perolehan perniagaan Arif dalam
tahu n pertama ialah RM40 000 iaitu sebelum ditolak denga n perbelanjaan
perniagaan ebanyak RM 1 000.
@y

Hi lung untung ek nomi untuk perniagaan Arif.

5. (a) Terangk 11 maksud produk tiviti.

(b) J laskan bagaiman fah:tor pengel aran buruh akan mem pengarul i tingkat pr d uktiviti
sesebuah fi rma.

6. (a) /elaskan konsep kos s sial dan faeJah sosiaJ dalam kon teks ekonomi.
(b) Jelaskan tiga fae dah so sial yang tirnb ul apabiJa ebuah kUang pakaia n ditubuhkan
di kawasan peri ndustrian yang b rdekatan.
Syariko t MJAuto erhad ialah sebuo h syarikot automobiJ tempa tan yang mengeluarkan kereta
persendiri on untuk pasa ran tempata n dan jugcl dieksport ke nega ra-negara ASEAN. Syarikat MJAuto
Berhad t I h erusaha u ntu k men in ka tka n produktiviti dan ya saing produknya di pasaran
ant rabongsa agar du pat menguasai bahagio n yang lebib besor daklm pa arml kereta di duni .

Podo bul n Jun 20 15 , Syorikat MIAuto Berbad t 1 h mem perkenalkan m odel kerela baharunya, iaitu
Ascentra 1.5 untuk sasaran pengguna yang berpen dopntnn sederhanct. Oleh itu. bahagian pengeluara n
telo h mengemukakon dua kaedah pen gel uanm yan beriku t llntuk dlpertimb ngka n oleh plha k
lem baga pengoroh yorikat:

8utiron

Buruh (orang) 80 50
Mesin (unit) 12 16

h
Kos pengeluaran (RM/s b uah) 62000 58800
ha
Syurikat MfAuto Berha d tela h menetapkan h rga ya ng sanga t kom petitif dengan pesai ngn ya iaitu
sebnuyak RM7 6 800 sebuah. Pada bulan S ~ p tembe r 2015 , syarlka l rnengeluarkan 12 000 buuh
kereta mod I Ascen tra 1.5 dan berjaya menj uaJ 9000 buah dari pa a ke eluruhun pengelu arannyo.
gs
Kewu jud n Syarika t MJAuto Berhad seluma 10 toh un di bandor Kuli m, Kedah telah mendatangko n
pel mgai kebaikan, eli sampi ng beberapa keb rukCln kepoda masyara kat setempat.
an

Berdasarkan kes d i atas, jaw b soalan berikut

(a) lyatakan dua cara , yarikat MJAu to Berhad dapal meningk.ltkan produktivltinya .
@y

(b) (i) Tentukan kaedah p engcluaran yang waja r di pilih leh Syarikat MJAuto Berhad un tuk kerela
m odel baharunya. 1 centra 1.5. Jelaskan jawapan anda .
ii) Berda arkan (b)(i) berapakah j um l~ h k ~ p geluaran yang ditanggung oleh Syarikat MJAuto
Bcrhad u ntuk mengeLuarkan 12000 buah kereta dengan kaedah pengduaran y ng dipilih?
(iii) Hitung jumlah euntungan atau kerugian yarikat MJAuto Berhad apabila . Iikat berjaya
men)ual 9 000 buah kereta dengan kos pengcJua ran di (b )(ii) .
(c) (i) Beri satu contoh inpul lelap dan mp t berubah yang dig unnkan oleh Syarikat MJAut Berhad
dalam pengeluaran keretanya
(ii) yatakan jenis jangka ma a penge! taran SyarikaLMJAuto Berha da lam pengelu ran ker t
model Ascenlra 1.5. Beri ala an.
Cd) (i) Nyata an clua contoh faeda h so iaJ daripada kewujudan Syarikat i JAlfto Berhad.
(ii) yalakan salu cootoh kos sosial daripada ke ...rl.ljlulan Syarikat MJAuto Berhad.
,.
Pengeluaran

" Praktis

Arah an: Lengkapkan peta pemikiran di bawoh.

1. Berdasarkan gambar yang di beri, tulis jawapan yang betul pad a peta alir.

2. Berikan maksud bagi jenis kelua ran berikut berserta dengan rumusnya .

h
Jenis Keluaran

Ju m lah keluaran
ha I
KeJuara n purata Kel uaran margin al
gs
an

I
Ru mus Ru m us
I

Ru m us
@y

3. Tuliska n rumus bagi setiap kos berikut.

le n,s Kos Pengeluaran

Juml ah kos Kos te ap Kos berubah

I I I

Kos purata Ko s beru bah purata Kos m arg in al

I I 1
Akaun semasa Akaun yang m mboleh kan p nd posit membual baya ran dengan
mel ggu naka n cek.

Al,aun simpanan Akaun s imp, na wang aug d iberi faedah d an boleh

mengeluarkan van gn a p da bila -b ila masa .

Akaun simpanan Aka u n }'ang c1igu nakan In t uk mcny impan sejumlah wang bagi
tetap ses uatu temp h ma a tertenl u .

Anjal Peralus pe rnbah.m harga ku rang dalipad pe ratus peru bahan kuantiti.

Rai Bit1taman Ajil KOl1sep penj ualan barang secara ansu ra t rmasuk kc ulHungan.

Bank perdagangan Bank ya ng d imlliki 01 h pihak swasta dan b rmolifkan

h
keu ntu ngan.

Bank pusat
ha
Bank yang dim iliki oleh kerajaan UIll U[., m engawal sis tcm
kewa ngan negar bagi m cnj m in kestabibn ek on omi nega ra .
gs
Barang modal Bara ng yang d ihasilkal1 u n tu k eli unakan clala m proses
peugel u a ra n barang lain . Misa lnya m in dan lo ri.
an

Barang pengganti Barang yang Japal me 199anli rung i esu atu bara ng yang lain .
@y

Barang penggenap Barang yang pe rl u d igu naka n bersa ma d engan bar ng lain.

Bayaran pindahan P n d apalan yan g d iterim a ol eh individu tanp a memberi

sumbangan pe.ng lu a n.

Belanjawan Angg ran perb Ia njaan be.rdasarkan angga ra n pe nclapatan bol eh

peribadi g un a dalam suatu tem poh masa Le rtentu .

Buruh Tenaga man USl;} ya ng d isumbangkan sarna ada d an segi fiz ikal
a tau m en t 1 d alam . ualu p rose pengel llaran.

Ceteris paribus e.rka taan latin yang membawa tn:)ksud " fal tor-faklOr lain tid a k
beruba h" . .

Dividen Pula ngal1 ya ng d ile ri.ma oleh pemegang saha m dan pe nabu ng
u
dalam Inslitusi kewangan lam .
,.
GIQSilr
l
Ekonomi Islam Meru pakan s· tern ekonomi campuran yang b rlandaskan
AI-Qurau dan Hadi .

Ekonomi Ilmu yan m ngkaji bag imana man usi a menga ihkan sll mber
ekonomi yang t rhad untu !' me menu h i kehend. k man u:. ia yang
tidak t(' rhad .

EksternaliLi os atau fae clah ya ng lidaJ( dlambil kira claJam p n ge1u aran dan
penggu naan sc:suatu barang dan p erkhidmatan.

Faedah Ganjaran 1epada pem iltk modal dan kos ya ng har-us dibayar
bagi pengg naan atatl pi njama moual wang.

Fa! tor pe.ngeluaran umber ekono i ang digu akan unt uk m ngeluarkan bar ng
dan perkh ic1m. l n iaitu bu ru l! , tanah, mod al, dan usabawan.

h
irma Un il konorni yang menggunaka faJ tor-faktor p n Juara n
u nw k mengha it an bara ng atau per -hid mat n.
ha
Fungsi pe.ngeluaran Meruj u k erhubung n antara inpu t dengan ou tp ut.
gs
Hukum penawaran Hukum ini m nyatakan bahawa serna in tinggi harga, s makin
banyak barang ditaw arkan dan sebalik nya.
an

Hukum pennintaan 11 kum ini m nyatabn bahawa semaki.l1 tinggi harga , semakin
kUTang ku ami li dintinta dan se alik nya.
@y

Hukum pulangan Ap bila pena bahan penggu naan satn inpu t berubah terhadap
berkurangan sejumlah inpu t telap menyebabkan jum Lah keluaran bertambah
pada 1adar yang semak m bed urangan.

lnOa i Keadaan ekonom i yang mengalam i kenaikan dalam ti ngkat

harga Llm um sccara ben erusan dan tidak terhad.

lnpm berubah Faktor pengeluaran yang jumlah kuan titinya berubah mengikut
lingka[ outpm

Input tetap Faktor penge lu ra n yang jumlah kua11liti nya t 'tap pada
sebarang lingk.n outpu L

lnlensif buruh Kaecl ah p ngel uaran yang menggu nakan lebih banyak (aktor
bur uh daripad :1. faktor m odal.
G

In tensif modal Kaedah pe ngeluaran yang menggu nakan le bih banyak faklOr
modal daripada ra llOr buruh.

lsi rumah Unil a as ekonom i y, n membekalkan perkhid matan faklor

pengeluaran kepada fi rma dan rn embu 1 perbel nj aan penggunaan.

Jangka rna a panj ang SuaLU jan oka rn a a apabilc en1 U3 in p ul yang digu naka n dalam
proses pengd uaml1 merupa kan input beruha h.

Jangka masa uaLu jangka masa apabija lcrdapal sck urang-kurangnya salu
pendek input te tap dala m p r se· pengeluaran.

Jurnlah hasil Jumlah p ndapa lan yang dilcn ma olch pe ngelna r d aripada jualan
sejum lah kd u3mn lenent ll.

Jumlah keluaran J umlah OU lpl1l ) ang dl keluarkan hasil gabun gan inpu t le tap dan

h
inpu t be ru bah.

Jumlah k
ha
Jumlah kos 1 la p ditambah kos beru bah.
gs
K anjalan harga Menguk ur peralu. perl.l bal an dalam k uanli li d lta wa rl a n kesa n
llenawaran d a rip ada ra lus pcruba ha n harga ba ran il u d en an an daian
carris paribus.
an

Kcanj alan 11arga Me n guku r per Ius pe ru ba han dabm kua11lili dimima kesan
pemlimaan d aripaJa P ' nl t\lS p er u ba h~ n h Tga bar ng i t l! dcngan andaian
@y

ceteri pari bus.

Kehendal< Kei ngi na n indivld u untu k memlliki ba rang dan p r khidm atan
bag i mcncapai I eh idupan yang lebih s elesa.

Kclua ran p u rata umlah ke1ua ran per unit inp ut ber ubah .

Keluaran marginal PtTubahan j um l,]h keluaran akibat perubah n seu nit input berubah.

Kelul< kemongkinan Kel u k yang m cnu nj uk kan had mal im um Lrngkal pellgeluara n
pengeluaran yang dapa t diea ai o lch sebuah ekonom i de ngan me nggun akan
faklor e ng lu aran yang ada dan lingkal tel·n ologi tertenlu .

Keperl uan Kcinginan ind i\ idu terh adap b rang d an per kh idm atan bagi
m m b leh kannva h id p ada Lahap kes 1 aan yang minimum.
,.
Glosan

Keseimbangan Merujuk keadaan pasaran apabila kuantili perminlaan sarna

pasaran dengan I uan li tl penawaran pada sllalll tingkat harga lertentll.

Kos bcmb, h Kos yang beru b h ecar lang li ng pada seliap lingkal output.

Kos ekspli it Perbe1anjaan fi J1Th1 terhadap penggtrnaan input dalam proses pengeluaran.

Kos implisit Per belanjaan fi rma ler hadap fakLOr pengel ua ran yang dimiliki
se ndiri tetapi tida k d iam il kir clalam kos pe ugeluaran .

Ko lepas Pili han kedua ll' rbaik ang terpaksa d ilepaskao akibal daripada
pemili han barangao Lc rbaik.

Ra5 marginal Perubahan jumlah kos kcsao daripada perubahan seunil output.

Ko penge1uaran J uml ah perbelanj aan ya ng di tanggung oleh s cbuah firma

un tuk penggu lMan sej u mlah input dalam proses pengel uar n.

h
Kos purala K 5
ha
P r unil outpu t.

Kos 50 ia! Kos ya ng cli langg ung olch masyarakat akibat wujudnya kesan

gs
amp inga n yang terhasil daripada proses pengeluaran.

Ros tetap Ko yang ti dak be ru bah p da se llap tingkat ou tpu t.

an

Lebihan Keadaan kuant ili ya ng d itawarkan terhadap sesuatu barang

penawaran melebihi kua ntiti yang J im inta .

@y

Lebihan Keadaan k ua nlili yang diminta te rh da p sesuatu barang melebihi

permiotaan kuanr iti yang dila arkan.

Maghrib nsur-u nsur ya g b rcanggah dengan syaria h.

Masalah asa Mcrujuk masa lah yang berkailan dengan apa, bcrapa ,
ekonomi bagaimana, dan un tuk siapa arang dikeluarkan .

Me.kan ism pasaran Kaeda h menent ukan harga asaran meLallli interai'si permintaan
pasaran dengan penawuran p, sara n ..

Mobiliti buruh Kebolehan perpindtihan b uruh dan segi t mpat atau 'en i pekerjaan.

Modal Alal aLau wang ya ng digunakan da lam pr cs pengeluaran .

Mudharabah Suatu b Dtuk perkongsi< n an lara pihal' bank d n gall pe m iLi1

modal untuk menjalan kan sesnatu pelaburan.

Overdraf Kemudahan p injama n ya ng dibe il an oleh pihal< bank

p rdagangan k pada pem gang kaun emasa yang layak u ntuk
m ngeluarkan wangnya melebihi j um lah baki yan g disimpan.

P la bu ran P rbelanjaan tcrhadap barang-barang modal alau penambahan

sLOk m odal yang sedia ada.

Penawaran Kei nginan Ian kebolehan fi nna u nluk me naw. rka n sesual u
barang ala u perkh idmataTI pada Sllalll lingkat harga tertentu
dalam satu jangka masa lertenLU .

Pendapalan boleh J umlah pendap.1tan selepas ditolal j urnlah pel pasan cukai .
cu kai

h
Pe ndapalall bolch Baki pendapatan setelah ditoLak scmua potongan waj ib.
ha
guna

Peng luaran Proses mengkomb inasikan Caktor-faktor pengeluaran untuk

gs
m n ghasilkan hanm g da n perkhidmatan.
an

Perintah sedia ada rahan daripadJ pem· gang akaun kepada bank umuk membual
b Y<lran telap Y' ng berulang pada tankh yang diteta pkan.
@y

Perminlaan Ke inginan dan kesanggupan un LUk rncmbeli suatu barang pada

sllaW tingkat h rga d lam 'alU lempoh masa len 11m.

Permintaan berkesan PerminLaan yang d isokon g ote h ku asa be li ala u ke mamp uan
m cmbayar.

Penninta n pas ran J umlah kuanlill se uaLU bar ng alau perklu dmata n ya ng diminta
01 b semua ind ivid u dalam suat u pasaran pada uatu ringkat
harga tertenlu da lam salLl j an gka masa tertentu .

Perubahan dalam Pe ruba han dalam kua n l1 ti Y' ng dlmlnta I h penggllna kesan
kuan ti ti dlminta daripada pen b han harga barang inl sendiri.

Perubahan daJam Perubahan dalam kuantlti yang ditaw' rka n leh fimla kesan
kuanti ti diLawarkan daripada pe.rub<l han harga barang ill! sendiri .
 GI

Pembahan penawaran Perubaha n yang disebabkan oleh faklOr-fak to r elain harga bara ng
iLU. DiLUnjuld all 01 h pera lihan keluk penawaran k c kiri atau
ke kanan.

Perubahan Pentba han yang d ' ebabkan oleh fakLOr fak tor elain b rga barang
pemlintaan itu. Ditunjukba oleh peralihan kelul< permintaan ke kiri alau
ke kanan.

Pindahall kredit em-a bank perdagangan membu3t pemba aran terus ke dalam
akaun penerima.

ProdukliviLi Keupayaan unluk menghasilkan output dari pada sej umlah inpuL
yang dib rikan

Pulangan pelaburan Keuntungan yang diterima 011:'h pelabur dal am temp h

p laburan.

h
Risiko pelaburan Kem ungkin , n mengalami kerugian darip da pela u n ya n
ha
dilaburkan.

Rizab berkanun impanan waji h b nk perdagangan ill bank pLlsal berdasarkan

gs
jumlab deposit i bank perdagangan berkenaa n.
an

Scklor 1<edua ek LO ya ng mt'llbatkan kegiata penggu aan atau empro esan

barang yang t lab dike1uarkan leb sekLOr u t ma llntuk
l11engelua rka n barang separu h siap alau barang akhi r.
@y

Seklor ketiga ektor pcrkh idm l, n ya ng mernbeti sll ko ngan terhadap

kemajuan ekon mi.

Seklor utama Seklor ekol1o ml yang melibatl an pengeluaran secara la ngsung

daripada alam ~em u la jad i Lanpa men gubah suai bcn tuk barang.

Sewa Ganjaran kepada [aL<lo r tanah alau f klor pe ngeluaran yang

pcnawara nnya lerhad.

SisLem ekonomi i lem ekonoml yang menggahungka n ciri-ciri 1. ebaikan

campuran siSlem ekonoml pasaran be bas dengan siSLem ek nom i
perancangan pusaL

istem ekonomi istem ekonOTn I yang individu dan pihak wasta bebas m mbuat
pasaran bebas segal a kepulu an e onomi lanpa campur tang n keraj aan .
Sistem eko no mi Sis tem k onom l yang k e rajaan alau badan pera n ca ngan pusal
peraneangan pusat berku asa pen u h dalam segala k eaialan dan keputusan ekonom i.

Subsidi Bantu an kewan gan , p rkakas , dan bahan yang d ibe rikan oleh
kerajaan k pada pengeluar.

Tabungan PendapaLan bokh guna yang tidak dibclanjakan .

1ak anjal era Ws pe rubahan harga lebi h besar da ri pada peraL us

perubah an kuamil i.

Tahjiri Konlra k pindah m ilik hana yang disewu .

Tanah al tor p engelu ran yang m erangl"umi em ua su mb er alam

5 mula j di yang o len digunakan u n l uk pe nge1 l1aran
baran g-bara ng dan penawaranny lerhad .

h
Unlung Ganjaran l-epadJ u a hawan ),all
ha ll1 enan ggung risiko pe rniagaan.

mung ekonomi U l1lung yang ru perol e h pengeluar setela h jurnlah 1 as e ks plisit

dan jum lah k o im illsi t di lOlak daripada jumlah hasil.
gs
Upah Ganj aran kepada buruh yang menyu mba ng an te naga ozii'
an

aLa u mental clalam ak uv ill pc nge lu aran .

Upah henar Upah yang d in < ta kan dalam e bulan ba ra ng dan perkh id l11alan
@y

ya ng di peroleh

pab nominal pah yang d in) alaka n dalam wa ng sema a.

Usah awan lncliv id u yang me l ggab ll ng dan m enye laras [aklor pen eluara n

I in unL uk men hasi lkan bara ng dan per hidmat an .

Utiliti Kepuasan ya ng i n ikma Li oleh e o ra ng hasil daripada

p en agunaa n sesuatu barang a lau erkh id ma Lan .

WadiaJl Komra k impanan keselamaLan anu'Ir pe nyi m pq.11 (pelanggan)

dengan penjaga (bank).

Wang Menlpa kan komodil i ala u ben da yang di teri l11a Jn1Ull1 oleh

ma ya ra kat seba ai alaL pcra nlaraan perluka ran.

Baru' Negara M lay ia, 1 99 . he Central Ba nk Q/Jd Financial System in Malaysia: A Decade
of Clli. Ilge, 19 8-1 999. Kuala Lum pur. Bank , cgara Malaysia.

Bank egara 1\It' laysia, 2014. Lap01(111 TalHuwll. K lala Lumpu r. Bank Negara Malaysia.

Bau mol. Wj., dan Slint.! r, A S , 2009. Ewnomics: Printil ies and Policy, Edisi ke-ll. Sou lh
es Lern : Cengage-Lea rning.
Chamhuri Siwar dan urtahman a tin 1-1 an, 2005. DW/lom i Malaysia , Edisi ke-6. PeLaling
J, ya: Long man .
Che Ros Zainol, Cheng Hin 0 0 , Kh oo Boon Chong, 2002. Elw l10mi AS(IS TingkalaPl Empal.
aLU aha!: le Li EnLerp ri e.

Da n M yni ha n , Brian Ti ll y, 20 12 , COlll plete ECOll 01lliL5 for Ca mbridge Ie; SE Re; and
O-Level, J isi ke-2 . SA: Oxford University Press.

h
l-la mzaid Ya hya, 20 10. Elwllomi (Ba iJ l1giall Mihoe1w nomi) , Edisi ke-3. Melaka : KY S
nterpri e. ha
Heng Sic\.." gu &' Md. l iyadi Mcl Tahir, 200 7. fells Prc1 -U Milnoelwnomi. Kuala Lumpur:
Lon gman Malaysia Sdn . Bhd.
gs
Jaba ta n P rangkaan Malaysia , 201 5. Lapamn Penyiasatan Perb lanjaclII lsi RUf1w/t 2014.
Kuala Lump ur.
an

Jaba tan Perangkaan Mala) la. Buiw aiuman Pc ra llglwan . Diterb"i t an seliap Lahun. Kuala
L lmp ur.
@y

J ohn Slo man, lis n W ride, Dean Garratt, 2015. EcoH( mics , Ed i..<:i ke-9. Pearson Educatio n
Limi ted.
Ke m e nt>rian Kewangan Malay ia. Lapo rall Elwnom i. Diter bitkan Seliap Ta hun, Kuala
L um pur: Pe rcetakan 'asional Malays ia B rhad .

Mankiw Ng. 20ll. PrinCiple of E C0I1 0/1UC5, E cl is i kc -S -ouLh-We LCrt1 Cengage Learning.
Mich ae l Parkin, 1998. Economi cs. A ddison-Wf.!)ley Pub li hing Compan y, Inc.
Paul Ho ang , Mar a ret D ucie, 20 13. (Hnbridge IGCSE mill 0 Level Economics, UniLed
Kingdo m: 1 IodJer Educa li on.

Sabanah Al i, 2011 . Te h ' STPM M iin oe/Mllo mi , [dis ; J(elig.tL .l,<uala Lum pur: Oxford Fajar
Sdn . Bhd. ;
Susan G rant , 2 14. Cambridge IG 5 E Econo mic.'), Un ited Kmgdom: Ca mbridge University
P ress.

Then g Koek LeiDCt, Razali Mu hamad, 2002. Elw 1Jom i AsCI Ti Hglwtan mpcll. Kuala Lumpur:
Sas badi Sdn . Bhd.
 .,

Bil P rtuka ran 135 Faktor -pe ngeluaran 7

Buruh 8 Firma 5 ­ 6, 11 ,207
A/at
F mgsi pengelua ran

bayaran l. rtunda 126

jangka pen d ek 2 11

pe ra Illaraa n

penul a ran 124 -- L

pe nyim pan nilai 126

Caj kewangan 18 J
G

uk u r n nilai 125
Cek 1 J. 136

Anggar 0
ila rasa 58, 177
Guna tenaga 13, 144 - 146

pe ndapa an 18
Ceteris paribus 49 - 50, 70

per belanj aan 18.3

orak ~ha n

Anj al 92, 9 7 - 98, 104

baran 'a 18. 29

pendapa tan 18,28.

.30 - 31
Harga

h
CLlaca baran g itu 50, 56, 62 ,

B 70,74,174 -175

Cukai pendapalan

ha
Bai ithaman .i iI 140
perseorangan 162 - 165
barang lain 57

Ba n k
Ca tuan 29
fakwr pengeluaran 71

~Iam 139, 186

keseim bang n 78,

gs
pcrclagangan 131 -13,
84 - 8 7

186
p urata b. ran ga 150

Hasil 225

an

pusal 128 - 131

Sim panan N slanal J86

Dasar kerajaan 60, 73
Hu kum

Baran g
Dcbi langsung 136
pena aran 64

Draf bank 13 7
p n mlltaan 49

@y

m ewah 94

pengga nll 5 7, 94, 175

DiviJ n 150, 152

pcnggenap 5 7

perkilanaan 101 , 104

pertanian 105
E
lahan lama J 70
lk lan 58, 175 - 176

tidak taban lama 170

e-dagang 77. 155. 176
Llmu ekon om i 2

Samuan kc\ ngan 152

Ek n omj 1 lam 32 - 35 In Oasi 128 - 129

Barter 124 - 125

Eks le rnali li 2 9 - 242
Lnpul
Bayara n
be ruba h 208 - 215
krecliL 1 79
tctap 208 - 215
pin d ahan 150, 152
. lnte nsif
tunai 118
buruh 18,28
Belanjawan eri bad i J 83,
Faeclah 1-0 - 151 modal 18, 28

184 - 185
Faeclah
L i rumab 5 -- 6, 10

Bia iswa 152

pcribad i 242

sampingan 148

sosial 240, 242

,.

perm intaan 51 - 52
perm m taan pasaran
Jadual
52, 53 - 54 Maghrib 139

penawaran 65
Keperlua 4, 168
Mala wang 128 -129

p emti n taan 51
Kepuasal1 6, 10
Masalah

Jangka masa
Kese imbangan pasaran
asas ekonomi 16 - 18,

panjang 210
77 - H7
28 -- 31

pendek 210
Koperas i 18 7
ekonomi 9

Jangk an harga masa

Kos
ke l urangan 5 - 6,

depan 60, 71
bembah 215 - 223 10- 13

J umlah be rubah purata 216. Ma tlamat

hasil 97 - 99 , 221. 223 - 224

pengel llar 72

225 - 227 I pas 6, 9 - 12,

kewangan 183

keilla ran 211 - 212 14 - 15

Mekanisme pasaran 21,28
kos 216 - 222 peng luaran 21 5, 219
Memaksimumkan

JlIruba nk 1 0 - 131 margm I 217. 221,

jualan 73, 207

222 - 223
keul1tungan 72, 207

h
peribadi 241
kebaji kan

pural'l 217, 220,

ha masyarakat 6,207

222 -223
Meminimumkan kos

Karl
sosial 239 - 241
17

juruwang eleluronik
tetap 21 5 - 217,
Mobiliti

gs
132, 13 7
219 - 220, 222. 224
geogra fi 7

kreclit 138
Kua ti li keseimbangan 78,
kegun aan 7

an

Kadar
83 - 8 7 pekerjaa n 8

C'll ai 164 - 165

Kuasa
tempat 7

facdah 1 1,181
mutl ak 29
Modal 7

zakat 167
Monopoh 24

@y

beli 49, 129

Keanjalan h arga Ku m pulan Wang impanan Mudharabalt 140

penawaran 101 - 107 Pe kerja 159 - 160 Musim 59

permimaa n '9 - 100,

108 - 110
Kecaira n 192

Keh >nd ak 4 - 6, 168

L
Keluarall
Laissez-!ai re 21
Output 208 - 209
ma rginal 2 11, 213
Lebihan Overd raf 13 - 135
purata 211 - 2 13
pe awaran 7 - 81
Kel uk
pennim aan 79 - 81 p
k n ungk ina n
embaga

penge luaran 1.3 - 15

HasH Dalam N geri 162
Pa aran

penawaran 65, 66
Tabung J:laji 186
langsung 77

penawara n pa aran 67,

tidak lang u ng 77

68

 Pe kali keanjalan 91 -92, Kad kredit 1 5 Su mber ekonomi 4 - 6

102, 104 - 105 pe ribad i 134 Syarikat kewangan 187
Pelaburan 188 - 192 POlOngan wajib 159
Pel pasa n cukai 162 - 163 P ro duktivlli 232 - 237
Pemasa ran 175 Pulangan pel abura t 191
Pcnawaran
firma 64 Tabu n aan 170, 183
pasaran 66 - 68 Takjiri 141
Peneen 152
R Tak anj al 92 - 93, 8, 99,
Pendapalan Riba 15 1 105
bo le h gu n 5 , 158 Risiko p Il buran 190 Ta nah 7
boleh cukai 162 Rizab Tingkat teknologi 72
ind ividu 5 ) 1 0 antarabangsa 129
Penentu be rkanun 13J
penawara n 69 u
penni m aan 56 .
.. ." .. .
~
'
l •) '~

: !"" f I II .. ,
Pengeluaran 208 . t' •• • .' .
U nit a manah 152, 187

h
Perbelanjaan Untung 150 - 151,
haria n 183 Sandaran min im um 129 ha 225 - 227
luar jangka 183 Segmen p.tsaran 177 ckonomi 226 - 227
pen ggunaan 170 eklOr U pah 148, L50 - 151
tetap I kedll a 143 - 146 benar ISO
gs
Perin tah sedia ada 13 7 keLiga 143 -14 no minal 150
PERKESO 161 lllama 142 - 146 a hawan 8
Permintaan Sewa 15 - 151
an

berkesan 49 ewa beli 13

pasaran 52 - 54 Simpanan Lclap 133
Sistem ek no mi
w
Pe rubahan
@y

dalam kuantiti cam p u ran 2 0, 26 - 2 7, Wadia h 140

dim inta 62 30 - 3 1 Wang 124
dalam kuantiti p asanm bebas 20 - 22 , Wa ng s< ku 152
di lawa ka n 74 24, 28
enawaran 75 peranL'ang, n pll at 20,
permintaan 63. , ", 22 - 23 , 25, 29
Pindahan kredlt '" 1.3 7 sosialis 22
z
Pinjaman kim perhan kan Islam 139 Zakal 16 7
bercagar 134 Subsidi 73, 110 - 113

..

@y
an
gs
ha
h