C2 − C1
∆Clm=
C / (4.1)
ln C2
1/
Keterangan:
C1 = Konsentrasi O2 inlet (mg/l)
C2 = Konsentrasi O2 outlet (mg/l)
Wp = π d (4.2)
Keterangan:
Wp = Wetted perimeter (m)
d = Diameter kolom = 3,16 cm = 3,16 x 10-2 meter
Wp = d
Wp = (3,14) (3,16 x 10-2 m)
Wp = 0,0992 m .
Qair ρ
r= (4.3)
wetted perimeter
Keterangan:
Q = Laju volumetrik air (kg/m.sec).
= 1000 kg/m3 .
Wp = 0,0992 m.
Pada Aliran Udara 1700, 2700, 3700 cc/min
1) Untuk laju alir air = 2,67 x 10-6 m3/sec
m3 kg
2,67 x 10-6 s x 1000 3
r = m
0,0992 m
r = 0,0269 kg/m.s
2) Untuk laju alir air = 3 x 10-6 m3/sec
m3 kg
3 x 10-6 x 1000 3
s m
r =
0,0992 m
r = 0,0302 kg/m.s
3) Untuk laju alir air = 3,83 x 10-6 m3/sec
m3 kg
3,83 x 10-6 s x 1000 3
r = m
0,0992 m
kg
r = 0,0386
m.s
4) Untuk laju alir air = 4,16 x 10-6 m3/sec
m3 kg
4,16 x 10-6 s x 1000 3
r = m
0,0992 m
r = 0,0420 kg/m.s
5) Untuk laju alir air = 5 x 10-6 m3/sec
m3 kg
5 x 10-6 s x 1000 3
r = m
0,0992 m
r = 0,0504 kg/m.s
4r
Re = (4.4)
μ
Keterangan:
r = Laju massa air
= 1,02 x 10-3 Ns/m2
A = d z. (4.6)
Keterangan:.
= 3,14
d = 3,16 cm = 3,16 x 10-2 m
z = 90 cm = 0,9 m
A = .d.z .
A = (3,14)(3,16 x 10-2 m)(0,9 m) .
A = 0,0893016 m2
A.8. Menghitung Koefisien Perpindahan Massa Liquid (𝑲𝑳 ) .
J
KL = (4.7)
A ∆Clm/
z'
Sh = KL (4.8)
DL/
Keterangan:
z = 90 cm = 0,9 m
m2
DL = 2,5 x 10-9
s
Sh = 6015
Untuk KL = 1,67768 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (1,67768 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 6039
Untuk KL = 1,88701 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (1,88701 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 6793
Untuk KL = 1,6974 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (1,6974 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 6110
Untuk KL = 1,84377 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (1,84377 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 6637
2) Pada laju alir udara 2700 cc/min
Untuk KL = 1,39943 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (1,39943 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 5037
Untuk KL = 1,3837 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (1,3837 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 4987
Untuk KL = 1,38988 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (1,38988 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 5003
Untuk KL = 1,42014 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (1,42014 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 5112
Untuk KL = 1,62418 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (1,62418 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 5847
3) Pada laju alir udara 3700 cc/min
Untuk KL = 8,05252 x 10-6 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (8,05252 x 10-6 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 2898
Untuk KL = 7,60 x 10-6 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (7,5995 x 10-6 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 2735
Untuk KL = 9,30946 x 10-6 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (9,30946 x 10-6 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 3351
Untuk KL = 1,1686 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = (1,1686 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 4206
Untuk KL = 1,62166 x 10-5 m/sec
z'
Sh = KL
DL/
m 0,9 m
Sh = ( 1,62166 x 10-5 )
s m2
2,5 x 10-9 s
Sh = 5837
Sh = a Reb (4.9)
log Sh = log a + b log Re (4.10)
Persamaan ini analog dengan:
y = B + Ax (4.11)
Keterangan:
log Sh = y
log Re = x
log a = B (intercept)
a = 10B
b = slope
n ∑ xy - ∑ x ∑ y (4.12)
Slope =
n ∑ x2 -(∑ x)2
∑ y ∑ x2 - ∑ xy ∑ x (4.13)
Intercept =
n ∑ x2 -(∑ x)2
Keterangan:
x = log Re
y = log Sh
n ∑ xy - ∑ x ∑ y
A = Slope =
n ∑ x2 - (∑ x)2
(5)( 41,0090) - (10,7896)(19,0004)
A = Slope =
(5) (23,3315) - (10,7896)2
A = Slope = 0,151863
∑ y ∑ x 2 - ∑ xy ∑ x
B = Intercept =
n ∑ x2 -(∑ x)2
(19,0004)(23,3315) - (41,0090)(10,7896)
B = Intercept =
(5) (23,3315) - (10,7896)2
B = Intercept = 3,472386
y = Ax + B
y = 0,151863x + 3,472386
log a = 3,472386
a = 0,540628
b = 0,151863
Sehingga, hubungan antara Sh dan Re pada laju alir udara 1700 cc/min
adalah:
Sh = a Reb = 0,540628Re0,151863
2) Untuk laju alir udara 2700 cc/min
n ∑ xy - ∑ x ∑ y
A = Slope =
n ∑ x2 - (∑ x)2
(5)(40,0930) - (10,7896)(18,5749)
A = Slope =
(5) (23,3315) - (10,7896)2
A = Slope = 0,198760
∑ y ∑ x 2 - ∑ xy ∑ x
B = Intercept =
n ∑ x2 -(∑ x)2
(18,5749)(23,3315) - (40,0930)(10,7896)
B = Intercept =
(5) (23,3315) - ( 10,7896)2
𝐵 = Intercept = 3,286083
y = Ax + B
y = 0,198760 x + 3,286083
Laju Alir Udara 2700 cc/min
x 1 2 3 4 5
y 3,48 3,68 3,88 4,08 4,28
log a = 3,286083
a = 0,516679
b = 0,198760
Sehingga, hubungan antara Sh dan Re pada laju alir udara 2700 cc/min
adalah:
Sh = a Reb = 0,516679Re0,198760
3) Untuk laju alir udara 3700 cc/min
n ∑ xy - ∑ x ∑ y
A = Slope =
n ∑ x2 - (∑ x)2
(5)(38,4979) - (10,7896)(17,8147)
A = Slope =
(5) (23,3315) - (10,7896)2
A = Slope = 1,138239
∑ y ∑ x 2 - ∑ xy ∑ x
B = Intercept =
n ∑ x2 -(∑ x)2
(17,8147)(23,3315) - (38,4979)(10,7896)
B = Intercept =
(5) (23,3315) - (10,7896)2
B = Intercept = 1,106717
y = Ax + B
y = 1,138239x + 1,106717
Laju Alir Udara 3700 cc/min
x 1 2 3 4 5
y 2,24 3,38 4,52 5,66 6,80
log a = 1,106717
a = 0,044037
b = 1,138239
Sehingga, hubungan antara Sh dan Re pada laju alir udara 3700 cc/min
adalah:
Sh = a Reb = 0,044037Re1,138239
LAMPIRAN B RANGKAIAN ALAT