Anda di halaman 1dari 3

Nama : Ni Putu Fitri Puspawati

No : 24
Kelas : XI AK 3

KESUSASTRAAN BALI

1. Teges Kesusastraan
Kruna kasusastraan mawit saking basa sansekerta. Kruna linggan ipun sastra mateges aksara
piranti ngajahin, tatua (tutur), kaweruhan (ilmu). Yening selehin daging artos parinama
kasusastraan wantah mawit saking kruna sastra polih pangater su- raris polih konfiks ka-an dados
kruna tiron kasusastraan. Kruna sastra sane mateges ‘ajah-ajah’, kawruhan polih pangater su-
sane mateges ‘luih’, ‘becik’ miwah konfiks ka-an sane nyinahang artos ‘kawentenan’.
Panadosnyane, kruna kasusastraan meteges kawentenan ajah-ajahan utawi kawruhan sane luih
utawi becik tur mabuat. Manut ring pakayunan puniki wewatesan sastra Bali punika dadosne
makasami tetamian pangweruh sane marupa ajah-ajah, tatwa, susila miwah sane tiosan sane
kasurat ngangge aksara Bali sane katami rauh mangkin.
Kasusastraan Bali sampun wenten saking riin sadereng kakeniang aksara. Yadian karya
sastra sane medal riinan makehan nenten kasurat, tur nenten kauningin sapasira sane ngawi.
Nanging kawentenannyane tegep karambang , turun temurun rauh mangkin. Sekadi: satua-satua,
gegendingan lan basa basita paribasa. Raris risampun para sujana baline pascat sajeroning aksara
kawentenan kasusastraan Baline sayan nglimbak.

2. Tetujon melajahin utawi nyelehin susastra bali


a) Mgiwikanin nilai nilai budaya adiluhung sane pacang mawiguna sajeroning nglimbakan
budaya budaya Baline
b) Anggen tetimbang midabdabin budaya baline rikala ngarepin aab jagate
c) Kaange nincapang rasa bangga makrama Bali
d) Kaange buatan nincapang seni, Ilen ilen, miwah unen unen ring Bali
e) Molihang daging daging tatwa agama kaangen nincapang sradha bhaktine ring Ida Hyang
Widhi Wasa
f) Anggen paplajahan mangda madrue konsep budaya bali.

3. Kakuub Susastra Bali


Yening Selehin saking masa kawentenan ipun, kasusatraan baline kapan dados kalih soroh,
luiripun :
3.1. Kesusastraan Bali Purwa
Kasusastraan Bali Purwa kapastika kasusastraan sane pinih riin wenten ring Bali,
Lumbrahnyane nenten ja sane kasurat kemanten, wenten taler sane satata karambang,
kapalang, turun temurun rauh mangkin.

1. Kesusastraan Bali Gantian


Satwa - satwa Bali. Saa punika sane kauunguhang olih para
pemangku ritatkala upacara yadnya. Mantra punika gancaran sane
kauunguhang olih para sulingih ritatkala pamuput upakara yadnya
.Cecimpedan contonyane cecimpedan lan sesonggohan.

3.2. Kesusastraan Bali Sasuratan


1. Sastra Gending
kekawian sane kaiket antuk uger-uger.
a. Sekar Rare ( Gegendingan anak / alit)
Gegendingan kanggeng rikalaning ngarum-rum rare, anak alit utawi bayi mangda
nenten rewel mangda degeng saha gelis sirep. Upami; juru pencar, putri ayu, kukus arum
miwah sane lianan.
b. Sekar alit ( Pupuh)
Sekar Alit kawangun tur kaiket antuk uger – uger pada lingsa. Padalingsa inggih
punika kecap wanda miwah wangun suara ring panguntat sajeroning acarik lan akeh carik
sajeroning apada. Upami; Pupuh Sinom, Pupuh Semarandana, Pupuh Mijil miwah sane
lianan.
c. Sekar madya (Geguritan)
punika taler marupa kakawian utawi karangan sane kawangun antuk sekar madia
makadi kidung Tantri, kidung Sri Tanjung, miwah sane lianan.
d. Sekar agung (kekawin, sloka, palawakya)
inggih punika kakawian utawi karangan sane kawangun antuk wirama makadi;
Kekawin Ramayana olih Empu Yogi Swara, Kekawin Bharata Yudha olih Empu Sedah
miwah Empu Panuluh, miwah sane lianan.

2. Sastra Gancaran
Tuturan punika cerita sen medaging piteket piteket saking cerita agama, kitab.
contohnyane : Mahabarata, Arjunawiwaha, sutasoma. Urak punika sewata pata utawi
surat sane mapiranti tiying/bambu. contohnyane lontar. Awig-Awig punika Sane wenten
ring Desa Adat, Sane patut kasungkumenin olih warga Desa Adat. Purana punika Cerita
indik kewentenan pura. contohnyane. Pura rambutsiwi. Babad punika Cerita indik
kewentenan wewidangan. contohnyane babad mengwi, babad payangan. Winacarita
punika Cerita indik kewentenan keberanian utawi kepahlawan. contohnyane puputan
Badung, I Gusti Ngurah Rai.

3.3. Kesusastraan Bali Modern


1. Wangun Gancaran.
a. Novel
b. Cerpen
c. Drama

3.4. Perbedaan Kesusastraan Bali Purwa lan Modern


1. Kesustraan Bali Purwa
a. Ngangge awig awig
b. Bantang Kesusastraan bali Purwa inggih punika pewayangan, kerjaan
c. Nenten Kaungahang aran pangarannyane
d. Kesusastraan bali Purwa ngangge basa kawi, jawa kuna miwah Bali
Tradisional

2. Kesustraan Bali Modern


a. Bebas tenwenten Uger uger
b. Bantang Kesusastraan bali modern inggih punika inggih punika pikobet
sosial para jnanane
c. Kaungahang secara janten aran pengarang nyane
d. Kesusastraan bali modern ngangge Basa Bali Modern sane mangkin

Anda mungkin juga menyukai