1

BAB 4 : LAKARAN

4.1 Lakaran Piktorial

Satu lukisan Dihasilkan dalam

awal atau bentuk 2D atau
Alatan asas yang lukisan draf 3D Dihasilkan dengan
digunakan seperti menggunakan teknik
pensel, arang, pastel lakaran bebas
kapur, pen penanda, (freehand drawing)
pen DEFINISI
LAKARAN
Tanpa
Membolehkan mengggunakan
komunikasi berlaku bantuan alat melukis
antara pereka seperti pembaris atau
bentuk dan Contengan jangka lukis
pembuat produk Dalam bentuk berbentuk garisan,
grafik (gambar) gambar atau
atau tulisan simbol bahasa

4.1.1 Peranan Lakaran dalam reka bentuk

PERANAN LAKARAN

Lakaran Mempercepatkan pembangunan konsep

 Untuk meneroka konsep bagi menunjukkan gambaran pereka.
 Menjikatkan masa kerana pereka hanya perlu melakar sesuatu konsep di atas kertas
 Kemudian lakaran dipindahkan ke dalam komputer

Asas komposisi untuk ilustrasi

 Lakaran merupakan satu kaedah yang cepat dan pantas untuk menunjukkan
komposisikomponen ilustrasi awal sesuatu rekaan.

Medium komunikasi pelanggan

 Lakaran yang dihasilkan berdasarkan komunikasi awal pelanggan bersama pereka.
 Lakaran kemudian dihantar kepada pelanggan untuk pertimbangan dan persetujuan

Eksplorasi visual
 Lakaran boleh digunakan sebagai catatan aktiviti dan eksplorasi pereka

Penyelesaian perinsian visual

 Lakaran diperincikan dengan menambah pelbagai elemen berdasarkan prinsi reka
bentuk.
 Penerangan tentang elemen, prinsip dan bahan yang digunakan ada lakaran
memudahkan pereka melakkukan proses pembangunan reka bentuk.
 2

JENIS – JENIS
BIL KETERANGAN
LAKARAN
Lakaran peribadi /  Lakaran ini tidak kemas, tidak tersusun dan dilukis di dalam
1
contengan buku lakaran
 Lakaran ini biasanya kemas
Lakaran  Dilakar unutk dibuat perbandingan dengan roduk yang sedia
2
penerokaan ada dalam pelbagai aspek evolusi dari segi bentuk, saiz,
bahan dan sebagainya.
 Menggambarkan lakaran ceraian, keratin rentas dan pelbagai
sudut pandangan.
3 Lakaran teknikal
 Mengandungi perincian dimensi yang dapat membantu
pereka menggambarkan rekaan produk yang akan dihasilkan.
Lakaran  Digunakan untuk menunjukkan kesemua lakaran objek
4 perkembangan bermula daripada idea pertama hingga ke objek terakhir yang
idea hendak dibuat.
Lakaran  Membantu pelanggan memahami konsep rekaan yang ingin
5
persembahan disampaikan oleh pereka.
 Menggunakan alatan (gadget) dan aplikasi terkini untuk
6 Lakaran digital
melakar rekaan supaya hasil dan persembahan lenih menarik.

4.1.2 Teknik Lakaran Piktorial

 Memaparkan imej 3D yang memudahkan pereka untuk menggambarkan bentuk atau
mentafsir lukisan
 Terdapat 3 teknik lakaran iaitu :
i. Oblik
ii. Isometrik
iii. Perspektif

Kaedah Asas Lakaran

a) Kaedah garisan pendek
i. Tandakan titik kedua-dua hujung garisan yang perlu dilakar.
ii. Letak mata pensel pada salah satu hujung yang ditandakan tadi. Lakarkan satu
garisan yang nipis atau garisan pendek dengan memastikan garisan yang dilukis
itu menuju ke arah titik yang telah dibuat.
iii. Lakarkan garisan tadi dengan satu garisan hitam dan tebal
 3

b) Kaedah melakar garisan terus dua titik

i. Ikuti langkah ii dan iii seperti kaedah garisan pendek.
ii. Lakarkan satu garisan yang nipis hingga ke titik yang satu lagi.
iii. Hitamkan garisan tersebut dengan garisan yang panjang.

Teknik Lakaran
1. Lakaran Oblik
 Lakaran berbentuk 3D
 Prinsip yang perlu diamalkan ketika melakar oblik ialah:
i. Lakaran jenis kavelier atau cabinet
ii. Berpandukan 3 paksi asas iaitu :
 Paksi menegak
 Paksi surut – cenderung kepada paksi mendatar dengan sudut
45°
 Paksi mendatar – bersudut tepat dengan paksi menegak
 4

2. Lakaran Isometrik
 Ialah lakaran piktorial yang menunjukkan keseluruhan sesuatu pandangan
objek.
 Objek ini dapat menggambarkan pandangan dalam bentuk 3D iaitu gabungan
i. Pandangan atas (pelan)
ii. Pandangan hadapan
iii. Pandangan sisi
 Lakaran isometrik dilukis berpandukan tiga paksi isometrik yang mempunyai
sudut 120º setiap satu.
 Paksi ini juga dikenali sebagai paksi Y

3. Lakaran Perspektif
 Satu kaedah ilustrasi objek yang menyamai pandangan mata manusia iaitu
objek dekat bersaiz besar berbanding dengan objek yang jauh.
 Menghasilkan imej dalam 3D bagi menampakkan bentuk yang lebih realistik.
 Boleh dihasilkan melalui kaedah
i. Satu titik
ii. Dua titik
iii. Tiga titik
 Dipersembahkan kepada pelanggan bagi imej yang besar dan panjang seperti
jalan raya atau bangunan.
 Elemen lakaran perspektif ialah
i. garis ufuk (GU) – digunakan untuk menunjukkan aras penglihatan
mata sama ada di bawah, separas atau di atas.
ii. garis bumi (GB) – menjadi tapak objek. Satu garisan perspektif akan
dianjurkan ke titik lenyap yang berada di garis ufuk.
 Pandangan mata burung digunakan apabila objek berada di bawah aras mata
 Objek yang dilihat dari tempat tinggi
 Pandangan mata ulat digunakan apabila objek berada di sebelah atas aras
mata.
 Kedudukan objek yang dilihat dari lantai atau bawah
 5

Gaya Visual Lakaran

 Teknik untuk menjadikan lakaran objek lebih realistic dan Nampak menarik.
 Pelbagai teknik yang boleh digunakan iaitu:
i. Rendering
ii. Kesan cahaya dan baying

i. Rendering
 Satu teknik yang digunakan untuk menghasilkan gaya visual lakaran objek lebih
menarik dan realistik.
 Digunakan untuk memaparkan permukaan rata supaya kelihatan melengkung dan
membonjol keluar.
 Boleh menggunakan warna, tekstur, garisan dan bentuk.
 Alatan yang boleh digunakan :
a) Pensel warna
b) Pen penanda (marker pen)
c) Highlighter pen
d) Pen
e) Dakwat
f) Pastel kapur (chalk pastel)

ii. Kesan cahaya dan baying

 Digunakan oleh pereka untuk menjadikan lakaran lebih realistik.
 Sebelum melakar kesan baying, kedudukan sumber cahaya perlu diketahui terlebih
dahulu.
 Cahaya dan bayang akan memberikan kesan seperti berikut :
a) Menimbulkan bentuk objek
b) Rupa objek akan kelihatan sempurna

4.1.3 Lakaran Asas Produk Dalam Bentuk 3D berdasarkan 2D

a) Lakaran 2D
 Lakaran 2D terdiri daripada satu pandangan sahaja iaitu sama ada pandangan atas
(pelan), pandangan hadapan dan pandangan sisi sesuatu objek.
 Lakaran ini dapat dilihat pada satu arah dan tidak berstruktur
 Ukuran pada lakaran bergantung pada sudut pandangan sama ada panjang dan
lebar, panjang dan tinggi atau lebar dan tinggi.
b) Lakaran 3D
 Memeberikan gambaran sebenar objek yang ingin dibina.
 Mempunyai lebih dari satu permukaan kerana menunjukkan tiga ukuran dimensi
iaitu panjang, lebar dan tinggi.

4.1.4 Pemilihan Lakaran Produk Terbaik Berdasarkan Elemen Reka Bentuk.

 Dibuat berdasarkan elemen reka bentuk iaitu :
i. Garisan
ii. Bentuk
iii. warna
iv. saiz
v. Tekstur
 6

 Elemen pada ketiga-tiga lakaran akan dianalisis seperti dalam jadual di bawah

 Kriteria Pemilihan Lakaran

Menarik perhatian pelanggan

Warna seimbang dan sesuai

Bentuk mudah dihasilkan

Mempunyai nilai ektetika

Maklumat lakaran lengkap

 Borang Penilaian Pelanggan

 Merupakan cara terbaik untuk mendapatkan pandangan dan pendapat
pelanggan
 Kumpulan sasaran ditentukan terlebih dahulu dengan berdasarkan umur dan
jantina
 Maklumat yang diperolehi boleh digunakan oleh pereka bentuk untuk
memilih lakaran yang terbaik berdasarkan kriteria pemilihan lakaran yang
tekah dinyatakan dalam boring penilaian pelanggan.
 7

4.1.5 Pemilihan Maklumat Yang Ada Pada Lakaran Yang Dipilih

Maklumat yang ada pada lakaran produk yang dipilih adalah
seperti berikut
Bahan yang digunakan Kain felt lembut

Penyambungan yang digunakan Menggunakan jahitan mesin

Jenis kemasan produk Butang kecil di atas kepala

Fungsi produk Menutupi kepala

Elemen yang digunakan Garisan, warna, tekstur,

bentuk, ruang, saiz
 8

4.1.6 Penambahbaikan Pada Lakaran Yang Dipilih

Tujuan Penambahbaikan

Memenuhi cita rasa pengguna terkini

Mengikut trend semasa

Menyaingi produk yang ada dalam pasaran

Mengikut kehendak pasaran semasa